________________
છાંયડો રે છાંયડો
તમારાં માથે તડકો પડે છે. અસહ્ય ઉકળાટ છે. પગ દાઝી રહ્યા છે. તમે દૂર એક ઝાડને જોયું. તમે ઝડપથી એ ઝાડ નીચે પહોંચી ગયા. તમને છાંયડો મળે છે. તમે હાશકારો અનુભવો છો. છાંયડો સ્વતંત્ર નથી, છાંયડો તડકાની પાછળ પાછળ આવે છે. તડકો આગ જેવો છે. છાંયડો બાગ જેવો છે. તડકા સાથે આવનારો છાંયડો તડકાથી તદ્દન વિપરીત છે. તડકો સોનેરી છે. છાંયડો કાળો ઘટ્ટ છે. તડકો ભડભડતો હોય છે. છાંયડો શીતળ હોય છે.
તમે છાંયડાને જોઈને વિચારજો . તમે તડકા જેવા કે છાંયડા જેવા ? તડકો અજવાળું આપે છે તે સારું પાસું. ઉજાસ આપવાનાં અભિમાનમાં તડકો આકરો બની જાય છે તે ઉધારપાનું. છાંયડો આકરો નથી. છાંયડો અંધારું નથી. છાંયડામાં બેસીને નિર્દોષ કોયલ મીઠો ટહુકો કરે છે. છાંયડે ખાટલો ઢાળીને આરામ કરવાનો રિવાજ જૂના જમાનામાં હતો. તમારે છાંયડો બનવાનું છે. તમે પરિવાર સાથે બેસો છો, છાંયડો બનવું હોય તો તમારે બે કામ કરવાના રહેશે. બચાવી લો અને બચાવ કરો.
ઘરનું માણસ ભૂલ કરતું હશે. તમે તે જોઈ શકશો. તમે તેને કહી નહીં શકો તો એ ફસાઈ જશે. તમે એને કહો તે પહેલાં એના હાથે ભૂલ થઈ જ ગઈ. તે ખાડામાં પડી ગયો. તમે વડીલ છો. તમે એની પાસે જજો . એને ઠપકો નથી આપવાનો. એની પાસે બેસજો. એને હિંમત આપજો . ભૂલનું કડવું પરિણામ એનાં માથે વાગ્યું જ છે. તમે એને એમ કહેશો કે અમે તો પહેલેથી કહેતા હતા, તો એને નવો જખમ લાગશે. તમારે એનાં દુ:ખમાં વધારો નથી કરવાનો. એની ભૂલની તમારે સજા કરવાની નથી. તમારે એનાં દુ:ખમાં સહાનુભૂતિ પૂરી પાડવાની છે. તમે એની સાથે વાત કરશો તેમાં કોઈ જ ફરિયાદ નહીં હોય. તમારી વાતમાં કેવળ સધિયારો હશે. એ પડી ગયો છે. એને પગે વાગ્યું છે. એ ચાલવાને બદલે દોડ્યો માટે પડ્યો છે. તેની ભૂલ છે. પણ હવે એ પટકાયો છે
તો એને નવી લાત મારવાની ના હોય. હવે એને સાચવી લો. એ તમારો પ્રેમ જોઈને આપોઆપ પોતાની ભૂલને સમજશે.
બીજી વાત. એની ભૂલ બદલ એને કોઈ ઠપકો આપવા આવે તો તમે એનો બચાવ કરજો . તમારે એની ભૂલનો બચાવ નથી કરવાનો. તમારે પેલા ઠપકો આપનારાને રોકવાનો છે. ઠપકો મળે તો એનું દુ:ખ વધશે અને એ ભૂલમાંથી બહાર આવવાને બદલે ભૂલની તરફેણ કરશે. તમારી વાત કેવળ એટલી જ છે કે તમારે એને ભૂલમાંથી બચાવવો છે માટે તમે એને વિશેષ પ્રેમ, વિશેષ લાગણી આપો છો. કોઈને ઠપકો આપતા રોકજો . એને ભૂલમાં જે તકલીફ પડી છે તેમાં સાચવી લેજો . ત્યારબાદ એની સાથે પ્રેમાળ વાતો કરજો. એને આ ભૂલ ફરીવાર ન કરવાની ભલામણ કરજો . એ ભૂલ કરે છે માટે તેની સાથે ઝઘડો થાય છે તેવું વાતાવરણ ના બનાવશો.
તમે ભૂલ કરનારી ઘરની વ્યક્તિને સાચવી લેજો .
એને ભૂલને લીધે પડેલી તકલીફમાંથી બચાવી લેજો . એને ભૂલમાંથી બહાર લાવવા પ્રેરણા આપજો . એને બીજા કોઈનો ઠપકો ન મળે તેવી રીતે બચાવજો.
તમારો આ પ્રેમ તેને ભૂલમાંથી ઉગારી લેશે. મોટો વડલો જ છાંયડો આપી શકે છે. વડીલની જ આ જવાબદારી છે. વડીલ અને જવાબદાર વ્યક્તિ છાંયડો પાથરે તો લાભ જ લાભ છે.
- પપ
