________________
સ્પર્ધા પરાધીન બનાવે છે
તમારી શક્તિ અને તમારું ભાગ્ય તમારી સફળતાનાં મૂળમાં રહે છે. તમારા હાથમાં આવેલું કામ તમે કરો છો એ તમારી શક્તિનો ઉપયોગ છે અને તમારા ભાગ્યનું ઘડતર છે. તમે કામ કરવા માટે સ્વતંત્ર નથી, બીજાને સાથે રાખીને ચાલવાનું હોય છે, પરંતુ કયું કામ કરવું તે નક્કી કરવા માટે સ્વતંત્ર છો. તમે આ વાત ભૂલી જશો તો ફસાશો. બન્યું છે આવું.
તમારે કામ કરવું છે તે કામ બીજા પણ કરે છે. તમારી સામે એ બીજો માણસ આવ્યો નથી, એ પોતાની જગ્યાએ કામ કરે છે. તમે તમારી જગ્યાએ છો. હવે એક કામ છે એટલે બંને વચ્ચે સ્પર્ધા શરૂ થઈ. દુકાને દસ છે અને દસ દુકાનમાં માલ એ જ વેચાય છે તો દુકાનો વચ્ચે સ્પર્ધા રહે છે. આમાં બને છે એવું કે તમે કામ કરો છો તેમાં તમારી નજર તમારા કામ પર નથી રહેતી, બીજાનાં કામ પર રહે છે. તમે એ બીજા કરે તેથી વધારે સારું કરવાનું નક્કી કરો છો. તમે એ બીજાથી આગળ નીકળવા માંગો છો. તમારા નિર્ણયના કેન્દ્રમાં એ બીજો માણસ આવી ગયો. કામ તમે કરો છો. તમારી કામ કરવાની સ્વતંત્રતામાં એ માથું મારવા આવ્યો નથી. તમારે તમારા કામને વળગી રહેવું જોઈએ. તમારી શક્તિની સરખામણીમાં તમારું કામ ઓછું થયું કે પ્રમાણસર થયું તે તમે વિચારો. તમે કામ કરવા માટે મળતાં સાધનોનો પૂરેપૂરો ઉપયોગ કર્યો કે નહીં તે વિચારો. કામ કરવામાં કચાશ ક્યાં રહે છે તે તમે શોધી કાઢો. તમે તમારાં કામની આસપાસ જ વિચારો. બીજાની સાથે સરખામણી કરવા જશો તો તમારા વિચારો કુંઠિત થઈ જશે. તમને જે મળ્યું છે તે તમારું ભાગ્ય છે. તેમાં કોઈ વિશેષ ઉમેરો તમે કરવા માંગો છો તો પુરુષાર્થ કરો. બીજા જે કરે તે મારે કરવું આ સ્પર્ધા છે. બીજી જે ન કરી શકે તે માટે કરી બતાવવું આ સ્પર્ધા છે. સ્પર્ધા ભાવનાથી કામ થાય છે પરંતુ માનસિકતા સ્વાધીન નથી હોતી. સ્પર્ધામાં રહીને કામ કરવું એનો અર્થ સામા માણસને જવાબ આપવા માટે કામ કરવું. સ્પર્ધામાં
રહીને કામ કરવું એનો મતલબ સામો માણસ ના જીતે તે માટે કામ કરવું. તમે લડાઈ માટે જનમ્યા નથી. તમે સંઘર્ષ માટે આ દુનિયામાં અવતાર લીધો નથી. તમારા માટે નક્કી થયેલાં ભવિષ્યને તમારે સાકાર કરવાનું છે. બીજાની સફળતા જોઈને તમને સફળ થવાનું મન થાય તે ખોટું છે. તમે બીજાના હવાલે જીવો છો. તમે બીજાના હવાલે વિચારો છો. તમારી ખરીદી બીજાની ખરીદી કરતાં સારી ના હોય તો તમને એમ લાગે છે કે તમારી હાર થઈ. બીજાની ખરીદી કરતાં તમારી ખરીદી સારી હોય તો તમને એમ લાગે છે કે તમારી જીત થઈ. આનો સાર એ નીકળે છે કે તમારી જીત અને હાર બીજા માણસની ખરીદી પરથી નક્કી થાય છે. આ સરાસર પરાધીનતા છે.
તમારું જીવન તમે જીવો છે. તમે શ્વાસ લો છો તેમાં બીજાની સાથે સ્પર્ધા નથી. તમારી આંખ જોઈ શકે છે તેમાં બીજાની જોવાની ક્ષમતા સામે કોઈ સ્પર્ધા નથી. તમે જે કાંઈ કરો તેમાંથી સ્પર્ધાતત્ત્વની બાદબાકી કરી દો. તમારે સ્પર્ધામાં હારવાનું નથી, તમારે સ્પર્ધાને હરાવવાની છે. માનસિક તનાવ સાથે કામ કરવા પડે છે સ્પર્ધામાં, ઊંચી અપેક્ષા સાથે જ મેદાનમાં ઉતરવું પડે છે, સ્પર્ધામાં. અને હાર થઈ તો ભયાનક હતાશા ભોગવવી પડે છે સ્પર્ધામાં.
બીજાનાં મોઢાં જોઈને પોતાનો નિર્ણય ના કરાય. તમારો નિર્ણય તમારી તાકાત પર નિર્ભર હોવો જોઈએ. એમાં સ્પર્ધા પણ ના ચાલે.
