________________
તમારા વિચાર : તમારી પહેચાન
તમે વિચારો છો તે તમારી ચેતના છે. તમારાં મનમાં ચાલતા વિચારો પરથી તમે તમારી જાતને સારી રીતે ઓળખી શકો છો. વિચારોને જોવા, વિચારોને તપાસવા, વિચારોને ઘડવા. તમને વિચારવાનું ગમે છે તે નક્કી છે. વિચારવાથી પરિસ્થિતિ સમજાય, વિચારવાથી નિર્ણય મજબૂત થાય. વિચારવાની સ્વતંત્રતાને આજે ખોટી રીતે ક્વૉટ કરાઈ રહી છે. તમે વિચારો છો તેની પર બીજાનું દબાણ ન આવે તે બરોબર છે. બીજાની સારી અને સાચી વાતને તમે સ્વીકારવા જ તૈયાર ન હો તે બરોબર નથી. તમારા વિચાર સાથે
સંકળાય તેવા ત્રણ મુદ્દા છે.
એક, તમે જે વિચારો તેમાં સ્વાર્થની મુખ્યતા ન હોવી જોઈએ. તમે વસ્તુ સ્થિતિની સાથે રહીને વિચારશો, તમે તમારા તરંગો પ્રમાણે વિચાર કરો અને તમારા વિચાર પ્રમાણે કશું થાય નહીં તો તમારો જ વિચાર તમને દુઃખી કરે છે. તમારી અપેક્ષા મુજબ, તમારી ઇચ્છા મુજબ પરિસ્થિતિનું પરિણામ આવશે તેમ માનીને વિચારી ન શકાય. તમારે તો વાસ્તવિકતાને ઓળખીને જ વિચાર કરવો જોઈએ. તમે વાસ્તવિકતાથી દૂર હશો તો તમારો વિચાર તમને દુઃખી બનાવશે. તમે હકીકતને સમજી શકતા હશો, તમે મુદ્દા પાસે જઈને અટકી શકતા હશો તો જીત તમારી થશે. તમે આડેધડ વિચાર્યા કરશો તો મજા મરી જશે.
બે, તમે જે વિચારો છો તેમાં સ્થિરતા હોવી જોઈએ. તમારો વિચાર તમારા સ્વભાવ મુજબ આવે છે. તમે એક વિચાર પર આવો છો તે પહેલાં તમે એ વિચારની યોગ્યતા અને અયોગ્યતાને તપાસી શકો છો. તમે જે યોગ્ય છે તેની કબૂલાત આપી છે. તમે જે યોગ્ય નથી તેને પહેલેથી જ ટાળી દીધું છે. તમે તમારા વિચારમાં સ્પષ્ટ છો. તમને એ વિચાર ગમ્યો છે માટે જ તમે અપનાવ્યો છે. હવે તમે વિચારને બદલી ન શકો. તમારા કમાણીના પૈસા પર તમારી માલિકી છે. પૈસો હાથમાં આવ્યો તે ગુમાવી શકાય નહીં. વિચાર મનમાં જાગ્યો
* ૧૩
અને સ્પષ્ટ થયો તે હવે બદલી શકાય નહીં. વિચારનો નિશ્ચય કરવા માટે મનોમંથન જરૂરી છે. વિચાર બંધાઈ ગયા પછી સ્થિરતા જરૂરી છે.
ત્રણ, તમારા વિચારોમાં સતત પ્રશસ્ય ઉમેરો થવો જોઈએ. તમે પરમ જ્ઞાની નથી. તમે મહાવિજ્ઞાની નથી. તમે સાધારણ આદમી છો. તમે જે વિચારશો તે સારું હશે તેમ તમે જે ન વિચાર્યું હોય તેવી બાબતો પણ સારી હોઈ શકે છે. તમે આજ લગી ખૂબ સારું વિચાર્યું છે. તમે જે વિચાર પામ્યા તેનું ઊંડાણ તમે શોધી શકો છો. તમે જે વિચાર્યું તે દિશામાં આગેકૂચ અને આગે કદમ કરી શકો છો.
તમારા વિચારો તમારી સમૃદ્ધિ અને તાકાત છે. તેની પર તમારું ઘડતર થવું જોઈએ. વિચારો તમને ઘડે છે, એ શરૂઆતનો તબક્કો છે. તમે વિચારને ઘડો છો તે આગળનો તબક્કો છે. તમે આગળ વધો, તમારા વિચારો દ્વારા તમારા વિચારોમાં.
૧૮
***
