Kumarpal Charitra Sangraha

Author(s): Muktiprabhsuri
Publisher: Singhi Jain Shastra Shikshapith

Page 187

112-18 पतुरशीतिप्रवन्धान्तर्गत 643. कदाचित् कुमारपालनृपतिः सङ्घाधिपतीभूय तीर्थयात्रां चिकीर्षुमेहता महेन देवालयप्रस्थाने जाते देशान्तरायातयुगलिकया 'त्वां प्र[ति] डालदेशीयः कर्णनृपतिरुपैति' इति विज्ञप्तः / खेदतिलकितं ललाटं दधानो मधिवाग्भटेन सार्द्ध ससाध्वसं ध्वस्तसनाधिपत्यमनोरथः प्रभोरुपान्ते खं निनिन्द / अथ तस्मिन् नृपतेर्महाभये समुत्पबे किचिदवधार्य-'द्वादशे यामे भवतो निर्वृतिर्भविष्यति' इति आदिश्य विसृष्टो नृपः / किंकर्तव्यतामूढो यावदास्ते, / तावन्निश्चितवेलासमागतयुगलिकया- 'श्रीकर्णो दिवं गतः' इति विज्ञप्तः / नृपेण ताम्बूलमुत्सृजता 'कथम् ?' इति पृष्टौ तावूचतुः- 'कुम्भिकुम्भस्थलस्थः श्रीकर्णो निशि प्रयाणं कुर्वन् निद्रामुद्रितलोचनः कण्ठपीठप्रणयिना सुवर्णशृङ्खलेन प्रविष्टन्यग्रोधपादेन उल्लम्वितः पञ्चतामञ्चितवान् / तस्य संस्कारानन्तरमेव आवां प्रचलितो' - इति ताम्या विज्ञप्तः / तत्कालपौषधवश्मनि समागतो नृपः प्रशंसापरः, कथं कथमप्यपवार्य द्वासप्ततिमहासामन्तैः समं ससंघेन च प्रभुणा द्विधोपदिश्यमानवां धंधुकनगरे प्रभूणां जन्मभूमौ प्राप्तः / स्वयं कारितसप्तदशहस्तप्रमाणे . श्रीझोलिकाविहारे प्रभावनाविधित्सुर्जातिपिशुनानां द्विजानामुदितमुपसर्ग वीक्ष(क्ष्य), तान् निर्विषयताडितान् कुर्वन् , श्रीशत्रुञ्जयतीर्थमाराधयन् , 'दुक्खक्खओ कम्मक्खओ' इति प्रणिधानदण्डकं उच्चरन् , देवस्य पार्थे विविधप्रार्थनावसरे इकह फुल्लह माटि देइ जि सग्गह तणां सुह / एवड करइ कु साटि बपुरे भोलि म जिणवरह // 56 // // इति चारणमुच्चरन्तं निशम्य नवकृत्वः पठितेन नवसहस्रान् तस्मै नृपतिर्ददौ / तदनन्तरं उज्जयन्तसन्निधौ गते तस्मिन् अकस्मादेव पर्वतकम्पे संजायमाने श्रीहेमाचार्या नृपं प्राहुः-'इयं छत्रशिला युगपदागतयो[:] पुण्यवतोपरि पतिष्यति' इति वृद्धपरम्परा / तदावां पुण्यवन्तौ, यदि गीः सत्या भवति तदा लोकापवादः। ततो [प]तिरेव देवं नमस्करोतु न वय[मित्युक्ते नृपतिनोपरुध्य सङ्घन सह प्रभवः प्रहिताः / वयं छत्रशिलामार्ग परिहत्य जीर्णदुर्गे नवपद्याकरणाय वाग्भटदेव आदिष्टः / तत्पद्याकृते व्ययीकृतास्त्रिषष्टिलक्षाः // // इति तीर्थयात्राप्रबन्धः // 644. एकदा श्रीपत्तने द्वात्रिंशद्विहारकाणां प्रतिष्ठां महदुत्सवेन प्रारब्धां श्रुत्वा वटपत्र(द्र)पुरनिवासी वसाहकान्हाकः स्वयंकारितप्रासादबिम्बमादाय श्रीपत्तने प्रतिष्ठार्थमाययौ / श्री[]माचार्याः प्रतिष्ठार्थेऽभ्यर्थिताः / तैर्मानितम् / इतस्तस्मिन् दिने जनसम्म> जातः / रात्रौ घटी मण्डिता / इतो वसाहस्य भोगाघुपस्करो विस्मृतः / तेन त[माने]] गते असमये लग्नघटी वादिता / असौ समागतः। मध्ये प्रवेशं अलब्ध्वा " लमघटीं श्रुत्वा विषि(प)ण्णः / प्रतिष्ठापश्चाजनो विरलो जातः / कान्हाकोऽप्यन्तः प्रविश्य गुरूणां चरणयोर्लगित्वा बादं रुरोद-मदीयं बिम्बं प्रभो ! स्थितम्' / गुरुभिरूर्द्धमवलोकितम् / लमं तदा वहमानं विलोक्योक्तम्-'भो ! त्वं पुण्यवान् , लममधुनाऽस्ति / परिच्छदं कुरु बिम्बप्रतिष्ठायाम् / स न मन्यते / गुरुभिः प्रतिष्ठां विधाय उक्तम्-'यदि न मन्यसे तथा(दा) देवं पृच्छ, एतत् तथ्यं न वा ? / बिम्बेनोक्तम् -'भो। तव बिम्ब वर्षशतत्रयायुः / एतानि वर्षत्रयायूंषि भविष्यन्ति' / - इतः कश्चिद् व्यवहारी स्तम्भतीर्थ वाणिज्याय गतः / तत्र तेन श्रीदेवाचार्या नमस्कृताः / पृष्टम् - 'किमद्य कल्ये नृपः पुण्यकर्म तनोति ? / 'द्वात्रिंशद् विहाराणां प्रतिष्ठा जाता / तस्य उछ(त्स)वस्य किं कर्ण(वर्ण्य)ते ? / 'लग्नं वेत्सि ?', 'अमुकमनुमानम्' / 'इदं लग्नं हेमाचार्यनिरूपितं न वा 1 यदि निरूपितं तदा म[हत् [९]णं जातम्' / स पुनः पत्तनमाययौ / हेमाचार्यैः पृष्टम् -'श्रीदेवसूरयो नमस्कृताः१ / स्वरूप