________________
બન
વિજ્ઞાન / અખેપાત
સાન ગૌચરી
દૈનિક સાસાહિકા, પાક્ષિકા, માસિકા તથા અન્યાન્ય પુસ્તકનું જીવનોપયોગી સાહિત્ય જે ‘કહચાણ'ના વાચકાને રસપ્રદ ઉપરાંત બેાધક તેમજ મનનીય બને તેવુ' તે તે પ્રકાશકાના સાજન્યથી અહિં રજુ થાય છે. કલ્યાણના આ વિભાગે સ ફાઇના દિલમાં આકર્ષણ જન્માવ્યુ છે. જે જે વાચકોને, શુભેચ્છકોને ‘કલ્યાણ'ના આ વિભાગને ઉપયાગી સાહિત્ય પ્રાપ્ત થાય તે અમને અવશ્ય મેલે. અમે તેને અહિં પ્રસિધ્ધ કરવા શકય કરીશુ'!
:
=
સયમ જ મનુષ્યને મહાન બનાવે છે... પાતાના અભ્યાસક્રમ દરમિયાન નેપોલિયન એક
વાર અલ્કાની નામના એક સ્થળે એક નાયાને
ઘેર રહ્યા હતા. નેપેાલિયન બહુ સુંદર યુવાન હતા. નાયાની પત્ની એના પર મુગ્ધ થઇ ગઈ. અને એને પેાતાના પ્રતિ આકર્ષવા માટે પ્રયત્ન કરવા લાગી. પણ નેપોલિયનને અભ્યાસ સિવાય બીજા કશા માટે અવકાશ નહોતા. એ સ્ત્રી જ્યારે એના સાથે હસવા ખેલવાના પ્રયત્ન કરતી ત્યારે તે પુસ્તકમાં માથું નાખીને વાંચ્યા કરતા,
એ જ નેપોલિયન જ્યારે દેશના વડા સેનાપતિ થયા ત્યારે એક વાર તેઓ ફરી એ જ સ્થળે ગયા, નાયાની પત્ની દુકાનમાં બેઠી હતી. નેપાલિયન એની સામે જને ઉભા અને પૂછ્યું: 'તમારે ત્યાં એનાપાર્ટ નામના એક યુવક રહેતા હતા. એ તમને યાદ છે ?”
નાયાની સ્ત્રીએ જરા અણુગમાથી કહ્યું: જવા ઢા ભાઈ, એની વાત. એના જેવા નિરસ માણસની ચર્ચા કરવા હું નથી માગતી, એને ગાતાં કે નાચતાં કઈ જ આવડતુ' નહેતું. કાઇની સાથે મીઠી વાતે કરતા પણુ એ શીખ્યા નહોતા. પુસ્તક, પુસ્તક, બસ પુસ્તકામાં જ એ *સાયેલા રહેતા.’
નેપોલિયને હસીને કહ્યું: બરાબર કહે છે, દેવી. સમય જ મનુષ્યને મહાન બનાવે છે. ખેાનાપાટ તમારી રસિકતામાં એના મનની સમતુલા
ગુમાવી
બેઠા હોત તો એ આજે દેશના સરસેનાપતિ બનીને તમારી સામે આવીને ઉભા રહી શકત નહિ.’ (જનજીવન : રામપ્રસાદ ત્રિપાઠી) આર્યસંસ્કૃતિ પૂરી થઇ છે સિનેમાની સ*સ્કૃતિ જામી છે.
(નવી પ્રજાના માનસનુ' એક
ચિત્ર)
ગ
ઈ કાલ સુધી આપણે ત્યાં આ સંસ્કૃતિ હતી. આજે હવે આપણે સિનેમાની સ ંસ્કૃતિમાં પ્રવેશ કર્યાં છે. આપણા મંદિરે હવે સિનેમાગૃહે માં છે, આપણી પુરાણકથાઓ હવે રૂપેરી પરદે કહે છે, આપણાં ભજતા અને ગીતાનું સ્થાન સિનેમાના ગાયનાએ લીધું છે, આપણાં બાળકના હેઠ ઉપર પ્રાત:કાળના શ્લોકા અને મંત્રો નથી, પણુ * રૂપેરી જગતના નામે છે. આપણે ઉત્તરાખણના કૈલાસમાનસરાવરની કલ્પના નથી કરતા. પણ દક્ષિણે સિલેાન રેડિયા સાથે મીટ માંડીએ છીએ. હવે મદિરા અને હવેલીનાં પગથિયા ઘસીને દેવની મૂર્તિ એને નિરખવાંની જરૂર આપણે જોતા નથી, રુપેરી પડદા ઉપર દેવદેવીઓ પ્રત્યક્ષ દર્શીન આપે છે. સતીએ ? અરે, ભાઇ, પુરાણામાં અને લેાકકથાએમાં જેટલી દેવીએ અને સતીઓ છે, તેમના રૂપે અમારી નટીએ અમને દર્શન અને ખેાધ આપે છે ! ધર્મગુરુએ પાસે કથા સાંભળવાની હવે જરૂર નથી. અધી કથાએ પડદા પરથી પાત્રો સહિત પ્રત્યક્ષ રજુ થઈ ગઇ છે. અને હજી કાઈ ખૂણેખાંચરે કાઈ સતી, આઈ, માઇ, ભગત, સંત, સાધુ, ભાવેા, ભૂવેા,
