________________
ક૬૪ઃ માનવ આયુષ્યનું રહસ્ય : કરે છે એ તે સમજ્યા, પણ તેમાં મનુષ્યને બ્રહ્માએ કહ્યું કે, “તારે વફાદારીથી મનુષ્યની ગધેડા-કુતરા વાંદરા પ્રકૃતિ શા માટે ભોગવવી ચકી કરવી ને ભૂખ લાગે તે પુંછડી હલાવી પડે છે?
માલિકને ખુશ કરી જે ટુકડો આપે તે ખાઈ તેનું રહસ્ય લેક વ્યવહારથી કાલ્પનિક લે. જે વધુ જરૂર પડે છે જેના તેના બારદૃષ્ટાંતથી રૂપકરૂપે જરા સમજી લઈએ. જેન- ણામાં ડાચા નાંખી હડહડ થઈ તે પણ ખાઈ ધર્મ કર્મવાદી છે. ઈશ્વરવાદી નથી તે પણ અપે- લેવું, ને ચોપડામાં તારૂં ત્રીસ વર્ષ આયુષ્ય ક્ષાએ સમજવા કોઈપણ વાત લઈ શકાય! લખેલ છે તે ત્રીસ વર્ષ રહેવું ત્યારે કુતરે તે ઈશ્વરત્વ દષ્ટિને પ્રાધાન્ય આપીને કહે, “બાપજી! બધું સહન કરીશ, હડહડ થઈશ, નીચેની રૂપક કથા સમજવી!
માર ખાઈને પણ મનુષ્યની સેવા કરીશ, પણ - એક વખતે બ્રહ્માએ ગધેડાને બોલાવી મારાથી ત્રીસ વર્ષ જીવાય નહિ, તે કૃપા કરી કહ્યું કે, તું જગતમાં જા અને લોકેની સેવા મારું આયુષ્ય ઓછું કરે ! ત્યારે બ્રહ્માએ કરી ત્યારે ગધેડાએ પૂછયું કે, “મારે શું કહ્યું કે, “ચાપડામાં તારા ત્રીસ વર્ષ લખેલ છે, કરવું? શું ખાવું અને કેટલું ત્યાં રહેવું? પણ તું બહુ કાલાવાલા કરે છે, તે તારા
ત્યારે બ્રહ્માએ કહ્યું કે “તારે મનુષ્યની બાર વર્ષ ઓછા કરી અઢાર વર્ષ રાખું છું, સેવા કરવી. તારા માથે જે ભાર નાંખે તે તારા વધેલા વર્ષ બીજે કઈ માંગશે તેને ઉપાડ ને માલિક ડડે મારે તે પણ ખાઈ આપીશ. તે સાંભળી કુતરે ખુશી થયે. લે, ને જે ખાવાનું આપે તે ખાઈ લેવું. પુરૂ ત્યાર પછી બ્રહ્માએ વાંદરાને બોલાવી કહ્યું ન મળે તે ઉકરડેથી ખાઈ તારૂં પેટ ભરવું કે, ‘તું જગતમાં જા ને લેકેની સેવા કરી અને ચોપડામાં તારું આયુષ્ય ત્રીસ વર્ષ લખેલ ખુશી કરી ત્યારે વાંદરાએ પૂછયું કે “મારે ત્યાં છે, તે ત્રીસ વર્ષ ત્યાં રહેવું.”
શું કરવું? શું ખાવું? અને કેટલું રહેવું? ત્યારે ગધેડે કહે “બાપજી, હું બધું સહન ત્યારે બ્રહ્માએ વાંદરાને કહ્યું કે, “તારે હાથમાં કરીશ, ઇંડા ખાઈશ, મજુરી કરીશ, પણ મારાથી લાકડી લઈ ગેલ કરી લેકને ખુશી કરવા, આ ત્રીશ વર્ષ જીવાય નહિ, તે કૃપા કરી મારું ઝાડેથી પેલા ઝાડે કુદી ઝાડમાથી જે ગમે તે આયુષ્ય ઓછું કરે ત્યારે બ્રહ્માએ કહ્યું કે ગલેફામાં ભરીને ખાઈ લેવું અને ચેપડામાં ચોપડામાં આયુષ્ય ત્રીસ વર્ષ લખેલ છે, પણ તારૂં આયુષ્ય ત્રીસ વર્ષ લખેલ છે, તે તારે તું કાલાવાલા કરે છે, તે તારા અઢાર વર્ષ ત્રીસ વર્ષ ત્યાં રહેવું. વાંદરો કહે આ બધું ઓછા કરૂ છું, તું બાર વર્ષ જીવજે, તારા કરીશ, પણ મારાથી ત્રીસ વર્ષ છવાય નહિ વધેલા વર્ષ બીજો કોઈ માંગશે તેને આપીશ. તે કૃપા કરી મારું આયુષ્ય ઓછું કરે ત્યારે તે સાંભળી ગધેડે ખુશી થયે.
બ્રહ્માએ કહ્યું, ચોપડામાં તે ત્રીસ વર્ષ લખેલા ત્યારપછી પ્રદ્યાએ કતરાને બોલાવી કહ્યું છે પણ તારા કાલાવાલા જોઈ તારા દસ વર્ષ કે, તું જગતમાં જા ને લેકેની સેવા કર.
ઓછા કરી વીશ વર્ષ રાખું છું તે સાંભળી ત્યારે કુતરાએ બ્રહ્માને પૂછયું કે, “મારે શું
વાંદરે ખુશી થયે. કરવું? શું ખાવું?ને ત્યાં કેટલું રહેવું? ત્યારે ત્યાર પછી બ્રહ્માએ મનુષ્યને બોલાવી કહ્યું કે
