________________
- ૪૦૬ : જ્ઞાન-ગોચરી :
છે
‘મેટ્રા પોલિટન' વીમા કંપનીનું સરવૈયું કહે કે મૂડી સીત્તેર અબજની છે ! ! ! વીમા પેાલીસીએ સાડા ત્રણસે! અાજની છે !!!
યુટિલિટ
આવાજ ગગનચુંબી સરવૈયાં આયાત નીકાસની પેઢીયેાનાં છે. ટ્રાન્સપાટ કંપનીઓનાં છે. કંપનીઓમાંથી એકનુ સરવૈયું નીચે મુજબ છે. મૂડી-એંશી અબજ. નફે। પાંચ અક્ષજ.
આ બધી રાક્ષસીએ આગળ બ્રિટનની કેપનીઓ નખ જેવડી લાગે છે અને આપણી તાતા કે એસાસિએટેડ સિમેટ કે એવી મેટામાં મેટી કપનીએ તે નજરે દેખી પણ શકાય તેવી નથી.
વેપારીને અને ઉદ્યોગમાં પડેલાએને કરવેરાથી દાખી દેવા અગર તે લેાકાને તુચ્છ ગણુવા એ અજ્ઞાન છે. દેશની સંપત્તિ વેપારીઓ તથા ઉદ્યોગપતિઓ વધારે છે, સરકારી અમલદારા વધારતા નથી, વકીલ દાકતરા પણુ વધારતા નથી,
અમેરિકામાં સાહસવૃત્તિને પ્રેત્સાહન મળે છે. ધન પેદા કરવા જે લેાકેા તૈયાર થાય છે, તેમની પાસેથી રૂપીયામાંથી સાડા ચૌદ આના લઇ લેવાની વાતે ત્યાં નથી. પૈસા ગુમાવવા જે માણસ તૈયાર હેાય છે તેને પૈસા રાખવાના પણુ નૈતિક અધિકાર હાવા જોઇએ.
સરકારી અમલદારને માસિક ત્રણ હજાર મળે તે વેપારીને એથી વધુ ના મળવુ જોઈએ એવી દલીલ
તદ્દન વજુદ વગરની છે. અમલદાર મહેરબાનને નહાવા કે નીચેાવાનું કાંઇ નથી, ત્રણ હજારને પગાર લઇ તેએશ્રી આધા રહે છે. વેપારી લાખ પેદા કરે છે તેા લાખ મૂકે પણુ છે. સરકાર એને નફેા છીનવવા તૈયાર હાય છે, એની ખેાટમાં ભાગ રાખતી નથી.
ભારતના વિકાસ જે આપણે ખરેખર કરવે જ હશે તે સાહસવૃત્તિને કરવેરાની લેોખંડી સાંકળે આંધવાથી કદાપિ થઈ શકવાના નથી. ભારતમાં આ અંધાધુંધી કયાં સુધી ચાલશે ?
-શ્રી યોાધર મહેતા ( સરી જતી કલમ ) સ્વરાજ્ય આવ્યું. નીતિમત્તા ગઈ.
જ્યારથી દેશ સ્વતંત્ર થયા છે, ત્યારથી બધાને
એમ લાગ્યા કરે છે કે હવે શેને માટે સમર્પણું કરીએ ? જીવનમાં એક શૂન્ય વેકયૂમ છવાઈ ગયું છે, પૂરી શક્તિ રેડી દેવાનું મન થાય તેવું નજરે ચડતું નથી. બીજા મહાયુદ્ધથી જીવન-ધારણ ઊંચે થયુ' છે. પણ હિંદુસ્તાને પડ પર ઝાઝા પૈસા ખરચવે કદી સારા માન્ય નથી. સાદાઈ જ મે માનતા, પણ હવે એ વસ્તુ ઉડી ગઈ છે. જીવન પર ભૌતિકવાદની અસર થઇ છે. હવે ભાગવવામાં કશુ ખેટુ નથી લાગતું. પણ એક વાત સમજી લેવાની છે ભૌતિકતાથી આપણું જીવન પૂર્ણ નથી બનતું.
ધારા કે એક જણ સુખી ધરમાં જન્મ્યા છે તે ખાધે-પીધે પહેરવે–ઓઢવે નાનપણથી સુખ જોયું છે. આ રીતે આપ-કમાઇ પર જીવનાર આપકમાથી આગળ આવનારાના પુરૂષાની મહત્તા શેને જાણે ? એનેા કમાઉ બાપ ભાગ્યશાળી હતા પણ એના જીવનમાં તા ભૌતિકવાદ સિવાય બીજું રહ્યું જ શું ? આનાથી જીવન ઉણું રહી જાય છે, ધનદોલત તેા મળ્યાં, પણ જીવનની લીલી સૂકી ન જોઇ. એ જે જુએ છે એનુ હૈયું ઉકલેલુ રહે છે. માનવીના જીવનમાં એવી કશીક ચીજ હાય છે જે ખરીદી શકાતી નથી અને એ જ વનનું સાચું ધન છે.
તમે પૈસાપાત્ર હો તે તમારાં છેકરાંને કાલેજમાં ભણાવશેા. તમે એમને જરજમીન આપી શકશેા, પણ માણસને માણસ બનાવનારા અમૂલ્ય સ ંસ્કાર કેવી રીતે આપશે ? એ સંસ્કાર આજે આપણા દિલમાંથી ભૂંસાઇ રહ્યો છે, દેશ સંસ્કાર વિહેણેા બનતા જાય છે. પંચવર્ષીય યેાજના બની છે. ગામડામાં વિજળી આવી, પ ́પસેટ લાગ્યા. ભૌતિક ઉત્પાદન વધ્યું, પણ નીતિમત્તા વધી નથી, સ્વરાજ્ય પછી નીતિમત્તા રતીપૂર પણ વધી છે, એવુ કાઇ કહી શકશે ? જે ઘરને પાયા કાચા રહે એ ધર પડે છે. ભૌતિક સમૃદ્ધિને પાયે નાંખીને હવેલી ઊંચી તે ઊંચી કર્યે જઇએ અને એને પ્રગતિ કહીએ, તે એ વાત સાવ ખેાટી છે. શ્રી, અચ્યુત પટવર્ધન (કોઇતુરના પ્રવચનમાંથી) (શ્રી રંગ) ક્રિકેટઃ વકીલ અને ન્યાયાધીશ ન્યાયાધીશા અને વકીલા વિરાધી ટીમ રૂપે ક્રિકેટ
