________________
જેનયુગ
વૈશાખ ૧૯૮૩ ભાઈ જૂના જન ગૂજરાતી સાહિત્યના અભ્યાસી ઉદેશ રાખેલ છે. આ ભાગમાં ૨૮૦ લેખકેની ૫૪૦ તરીકે સર્વોચ્ચ છે એમ જ કહીએ તો તેમાં જરાયે કૃતિઓની નોંધ આવેલી છે અને તેણે લગભગ ૬૦૦ અમને અતિશયતા નથી લાગતી. કયાં તે વકીલાત પાના રોકેલા છે. એ એકલી નેંધ જ નથી પણ ખરી વહેતો ધંધે અને કયાં આ અખંડ સાહિત્ય સેવા ! રીતે ૫૦૦ વર્ષના ગાળામાં થએલા ૩૦૦ જેટલા ખરી રીતે જ્યાં આ બે પ્રવૃત્તિઓને જરાયે મેળ ગૂજરાતી ભાષાના ઉત્કર્ષક અને પોષક એવા જૈન નથી ત્યાં મેહનભાઈ આવું અત્યુત્તમ ફળ નીપજાવી વિદ્વાનોના જીવનકાર્યનું સારભૂત તારણું છે. આ ૬૦૦ શક્યા તે માટે એમના ઉદ્યોગની શી વર્ણન કરી પાનાના મૂળ ગ્રંથ ઉપર ૩૦૦ કરતાં વધારે પાનાની શકાય. કેવળ સાહિત્ય પ્રવૃત્તિ એ જ જેમના જીવન- “પ્રસ્તાવના (!)' છે. એનું નામ પ્રસ્તાવના છે, પણ નિર્વાહ ખાસ ઉપાય હોય અને એ જ જાતનું જીવન
વાસ્તવિકમાં ગુજરાતી ભાષાના બંધારણ અને જીવવા માટે જેઓ સરજાયા હોય તેવા પુો પણ,
ઇતિહાસ ઉપર પ્રકાશ પાડનારા અનેકાનેક પ્રસ્તાજે કાર્ય મોહનભાઇએ કરી બતાવ્યું છે તે. કરી બતા. પ્રકરણ-પ્રબંધોના સંગ્રહને આ એક મોટો ગ્રંથ જ વવા ભાગ્યે જ ભાગ્યશાળી નીવડે છે. મોહનભાઇ જે બનેલો છે. સુંઠના ગાંઠિએ ગાંધી જેવા બનેલા સાક્ષર ન જન્મ્યા હોત તે કદાચ જૈન ગુર્જર કવિઓની વર્ગમાંના મોટા ભાગને તે આ ગ્રંથનાં પૂરાં પાનાં ઝાંખી કરવા જગતને ૨૧ મી સદીની વાટ જરૂર ફેરવી જવા જેટલું વૈર્ય પણ હોવું કઠણું છે ત્યારે જોવી પડત.
મોહનભાઈ તો આવા અનેક ભાગે લખી, સુધારી,
છપાવી બહાર પાડવાના હજી તે મોટા મનોરથો કરી હવે મુદ્દા ઉપર આવીએ, આ ગ્રંથમાં ગૂજરાતી રહ્યા છે. ભગવતી શ્રતદેવતા એમના એ મહનીય મનેભાષામાં ૫ રૂપે, જે જે જન વિદ્વાને, જે કંઈ રથને સફળ કરવાની શુભ તક આપે. લખી ગયા છે તેની વિગતવાર યાદિ આપવાનો મુખ્ય જૈન સાહિત્ય સંશોધક-ફાગુન સ. ૧૯૮૩.
[ આ ગ્રંથ (3) જેન વેતામ્બર કૅન્ફરન્સ ઑફિસ, પાયધુની મુંબઈ, (૨) મેસર્સ મેઘજી હીરજી જેન બુકસેલર, પાયધુની, મુંબઈ ને ત્યાંથી મળી શકશે. કિંમત રૂ. પાંચ છે.]
બનેહના સરયા”
અમે તે સ્નેહના સરજ્યા સદાના સ્નેહિ રહેવાના, ઉરેઉર એકતા સાધી લલિત ઉર હાવ લેવાના. અમારે સ્નેહથી જીવવું, અમારે સ્નેહથી મરવું; અમારે સ્નેહથી તરવું, અમે તે સ્નેહિ દિવાના. રહે જે જળવિના મસ્ય, રહે જે દેહી વીણુ દે; અમારે સ્નેહ વીણુ તેમ ખરેખર પ્રાણુ જાવાના.
અમે. સમુદ્ર છાતી પર જહાજ, અમે યમ સ્નેહની સાથ; દઢીભૂત બાથ ભીડાવી સમાધિ મસ્ત થાવાના. અમે.
ધીરજલાલ બે, શાહ,
