________________
આપણાં છાત્રાલશે અને શરીર સંપત્તિ આપણુ છાત્રાલયે અને શરીર સંપત્તિ. લેખક–રા પિપટલાલ પૂંજાભાઈ પરિખ, (ગૃહપતિ) જૈન વિદ્યાર્થી આશ્રમ-સુરત, જગત આગળ અને આગળ ધપી રહ્યું છે. કરી રહ્યા છે; તેમને જોઇતાં સાધનો વસાવી રહ્યા જાગૃતિને ઝળહળતા સૂર્યોદય પ્રદક્ષિણ ફરી પાછો છે એટલે શારીરિક સંપત્તિ વિકાસ સાધવા જ્યાઆજે આર્યાવર્ત પર પ્રકાશી રહ્યા છે, તે સમયે રથી છે. રામમૂર્તિ-છોટાલાલ શાહ-માણેકરાવ અને સા જાગ્રતિના મંત્રો પઢતા હોય તે સ્વાભાવિક છે. રા. પુરાણીએ યુવાન વર્ગમાં શર્ય, વીર્ય, સાહસ,
કોઈપણ સમાજ કે રાષ્ટ્રને ઉદ્ધાર તેની ભાવી અને અંગબળ ખીલવવા વીરહાક આપી છે, ત્યારથી પ્રજાના ઉદ્ધામાં જ રહેલો છે, તેનો કોઈથી ઈન્કાર સારુંય મહાગુજરાત આ પ્રશ્નનો વિચાર કરી રહ્યું થઈ શકે તેમ નથી. આથી જ મહાગુજરાતમાં આજે છે, એ એાછા હર્ષની વાત નથી. પ્રત્યેક સમાજે ઠેરઠેર છાત્રાલય શરૂ કર્યા છે, અને આજ કારણે આજે પ્રત્યેક આશ્રમે એાછાં વા હજુયે નવાં સ્થપાતાં જાય છે. અને એ સૌ છાત્રા- વત્તાં સાધનોથી અંગબળ ખીલવવા અખાડાઓ અને લો સમય અને સંજોગાનુસાર પિતાના આદર્શ પહોંચ- કસરતશાળાઓ શરૂ કરી છે. અખાડા અને કસરતવાને આગે કુચ કરી રહ્યાં છે. આ રીતે મહાગુજરાત શાળાઓની આવશ્યક્તા વિષે બે મત છે જ નહિં. લક્ષ્મીની ઉપાસના સાથે સરસ્વતી ઉપાસના પણ છતાં પણુ ઘણુ સમયની નિર્માલ્યતા હજુ પણ જેવી શરૂ કરી છે.
ને તેવી છે એ વિના સંકોચે કહી શકાય. પરંતુ મનુષ્ય પોતેજ અપૂર્ણ છે તે તેની પ્રત્યેક સમય અને સાધન હોવા છતાં એ પ્રશ્નને નિકાલ કતિ અપૂર્ણ રહેવાનીજ; છતાં જેને પોતાના આદ- જોઈએ તે પ્રમાણમાં નથી થતો તેનું શું કારણ શિનો ખ્યાલ છે-જેણે જીવન ઉદેશ વિચર્યો છે સાથે હને તો તેનું એક કારણ લાગે છે અને એ કે જેને પિતાની ત્રુટીઓનું ભાન છે તે જરૂર આગળ આજની વિદ્યાથી જનતાનું માનસ વિચારતાં અને ધપી શકે છે. અને એજ નિયમ પ્રત્યેક સંસ્થા સાથે
તપાસતાં જોઈ શકાય છે કે આજના વિદ્યાર્થીઓ પણ જોડાયેલો છે.
ભયંકર માનસિક રોગોથી પીડાય છે. માનસિક નિઆજનું પ્રત્યેક છાત્રાલય-પછી તે ગમે તે કેમ
બળતાને પરિણામે વિદ્યાર્થીઓને સારામાં સારા કે ધર્મનું હેય-તેને ઉદ્દેશ પોતાની કમની ભાવી
ખોરાક અને આબોહવા હોવા છતાં તે જીવલેણ દર પ્રજાની શારીરિક, માનસિક, નૈતિક અને આધ્યા
જોઈએ તે પ્રમાણમાં અટક્યા નથી. તેનું આ પણ ત્મિક ઉન્નતિ સાધવાનો છે; અને તે ઉદેશને પહોંચી
કારણ છે કે તે રોગો સામાન્ય કક્કાની નજરે ચડી વળવાને સૈ યથાશક્તિ પ્રયત્ન આદરી રહ્યું છે. શકતા નથી. એના પરિણામે વિદ્યાથીએ એક યા
તેમ છતાંય આજના પ્રત્યેક છાત્રાલયને એકજ બીજા પ્રકારે શરીરની હાનિ કરી રહ્યા છે. તેના પ્રશ્ન ગુંચવણભર્યો-સત્ય કહીએ તે મુશ્કેલી ભર્યો- કર્મરૂપ-વિદ્યાથીઓના ચારિત્રમાં એટલો બધો ગોટાળો લાગે છે. અને તે વિદ્યાથી તરફ નજર કરતાં હદય હોય છે કે તેનું પ્રમાણુ કાઢવા બેસીએ તો સેકડ ચિરાઈ જાય તેવી કંપારી છુટે છે. જ્યાં એ આપણું ૫૦ ટકા તે જરૂર આવે. એ ચંકાવનારી બીના તરફ ભીમ અને હનુમન-વીર અને બુદ્ધ-રામ અને “કુમાર” હમણાંજ પિતાને સૂર બહાર કાઢયા હતા. કણું અને કયાં આ નિર્માલ્ય તેજહીન તેજ મહાન તેની તપાસ આજનાં છાત્રાલયે જરૂર લઈ શકે છે. પિતાના પુત્ર !
એ ચારિત્રની શિથિલતા દૂર કરવા, માનસિક રોગ મહાગુજરાતના મહા ભાગ્ય છે કે આ પ્રશ્નને દર કરવા આજનાં છાત્રાલયે પરિશ્રમ સેવે તે સહેજે નિવેડા લાવવા પ્રત્યેક છાત્રાલયના સંચાલકે વિચારે એ વિદ્યાર્થી પ્રજાને ઉદ્ધાર થઈ જાય, અને આ
