________________
શ્રી મહાવીર અને આચાર્યસ્કન્દક
શ્રમણ ભગવંત મહાવીર અને આર્ય શ્રીરાહ, તે કાલે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના પ્ર. ભગવાન ! છો પહેલા છે અને અજી શિષ્ય રહ નામના અનગાર હતા. જેઓ સ્વભાવે પછી છે? કે પહેલા અછો છે અને પછી જીવો છે? ભદ્ર, કમળ, વિનયી, શાંત, એાછા ઠેધ માન-માયા ઉ૦ હે રેહ! જેમ લેક અને અલોક વિષે કહ્યું અને લોભ વાળા, અત્યંત નિરભિમાની, ગુરૂને તેમ છો અને અછવો સંબંધે પણ જાણવું. એ આશરે રહેનારા, કોઈને સંતાપ ન કરે તેવા અને પ્રમાણે ભવસિદ્ધિ અને અભવસિદ્ધિ, સિદ્ધિ અને ગુરૂભક્ત હતા. તે રોહ નામના અનગાર પિતે ઉભ- અસિદ્ધિ-સંસાર, તથા સિદ્ધિ અને સંસારીઓ ડક રહેલા, નીચે નમેલ મુખવાળા, ધ્યાનરૂપ કોઠામાં પણ જાણવા. પડેલા તથા સંયમ ને તપ વડે આત્માને ભાવતા પ્ર. હે ભગવન! પહેલાં ઇડું છે અને પછી શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની આજુબાજુ વિહરે છે. કુકડી છે? કે પહેલાં કુકડી છે અને પછી ઈડું છે? પછી તે રેહ નામના અનગાર જાતશ્રદ્ધ થઈ યાવત હે રાહ! તે ઈડું કયાંથી થયું ? પર્યાપાસના કરતા આ પ્રમાણે બોવ્યા
હે ભગવન ! તે ઈડું કુકડીથી થયું. પ્રહે ભગવન! પહેલો લોક છે અને પછી હે હતે કુકડી કયાંથી થઈ? અલક છે? કે પહેલો અલોક છે અને પછી લોક છે? હે ભગવન ! તે કુકડી ઇંડાથી થઈ.
ઉ૦ હે રહ ! લોક અને અલોક, એ પહેલો ઉ૦ એજ પ્રમાણે હે રાહ! તે ઈડું અને તે પણ છે અને પછી પણ છે. એ બંને પણ શાશ્વત કુકડી એ પહેલાં પણ છે અને પછી પણ છે–એ ભાવ છે. હે રાહ ! એ બેમાં “અમુક પહેલો અને શાશ્વત ભાવ છે. પણ હે રેહ! તે બેમાં કોઈ જાતને પછી’ એ ક્રમ નથી.
ક્રમ નથી.
ભ. સૂ. સાનુવાદ પૂ. ૧૬૭,
શ્રી મહાવીર અને શ્રી મંડિતપુત્ર (મંડિતપુત્ર નામના અનગાર ભગવંત મહાવીર ઉ૦ હે મંડિતપુત્ર ! હા, જીવ, હમેશાં સમિત નામના છઠ્ઠા ગણધર હતા. તેઓ બ્રાહ્મણજ્ઞાતિના વસિષ્ટ ન કરે અને યાવત-તે તે ભાવને ન પરિણામે અર્થાત ગોત્રના પિતા ધનદેવ અને માતા વિયાના પુત્ર જીવ નિષ્ક્રિય હેય. મૌરિક સન્નિવેશગામના ૫૩ વર્ષ ગૃહવાસ ગાળી પ્ર. હે ભગવન! જ્યાં સુધી તે જીવ, ન કંપે ૧૪ વર્ષ છાસ્થદશામાં અને ૧૬ વર્ષ કેવલજ્ઞાની યાવત તે તે ભાવને ન પરિણમે ત્યાં સુધી તે જીવની દશામાં ૮૩ વર્ષની વયે શ્રી મહાવીર પહેલાં રાજગૃહમાં મરણ સમયે મુક્તિ થાય? મેક્ષ પામ્યા. તેમની અને શ્રી મહાવીર ભગવાન ઉ૦ હે મંડિતપુત્ર ! હા, એવા જીવની મુક્તિ થાય. વચ્ચે થયેલ સંવાદ ભગવતી સૂત્રમાંથી અત્ર આપીએ પ્ર. હે ભગવન! એવા જીવની યાવત-મુક્તિ છીએ-)
થાય તેનું શું કારણ? પ૦ હે ભગવન! જવ, હંમેશાં સમિત–માપ ઉ૦ હે મંડિત પુત્ર! જ્યાં સુધી તે છવ, હમેશાં પૂર્વક ન કરે અને યાવત-તે તે ભાવને ન પરિણમે સમિત ન કંપે યાવત તે તે ભાવને ન પરિણામે ત્યાં અર્થત છવ, નિષ્ક્રિય પણ હેય?
સુધી તે જીવ, આરંભ કરતો નથી, સરંભ કરતે
