________________
તંત્રીનુ વક્તવ્ય
૬૯
આલેખેલું હોય તે સ્વરૂપમાંજ મૂકવું રે, અને તેમાં સંદેહ, શંકાઓ, વગેરે ઉપસ્થિત કરાવી શ્રદ્ધાળુઓને શ્રદ્ધાચળિત કરી નાંખી મૂળ મહાપુરૂષના પ્રત્યે કાઈપણ અંશે અમાન કે અનાદર ઉત્પન્ન કરવા ન ઘટે.
અમે પણ જે જે સ્વરૂપમાં મૂળ ગ્રંથામાં ચરિત્ર હાય, તે તે સ્વરૂપમાં પ્રથમ એકઠું કરવાની અને તે જ્યાંથી લીધું હેાય તેના મૂળ પાઠ યા મૂળનાં યથાસ્થિત અનુવાદ સહિત તે તેના નામેાલ્લેખ સહિત એકઠુ કરવાની તરફેણમાં છીએ. અને તેના પરથી, વાસ્તવિક જીવનવૃત્તાંતને પ્રાપ્ત કરવાનું છે, * શ્રી મહાવીર–જીવનનાં ઐતિહાસિક સાધનેા ' મૂળ સ્વરૂપમાં પહેલાં રજી કરવાં આવશ્યક છે. આની વાનગી રૂપે ' શ્રી આચારાંગમાં શ્રી મહાવીર ’ એ મથાળા નીચે એક ભાગ એક વિદ્યાના હાથે થયેલા અનુવાદ રૂપે આ અંકમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. તે એક વિદ્વાન વિચારક આ સાધના સંબંધમાં તેથી તેને વાસ્તવિક સાક્ષાત્ ઘટના તરીકે મુદ્ધિ-લખતાં જે કંઈ લખે છે તે અત્ર વિચારવા જેવું છે.
(૫) શ્રી વીના ચરિત્રમાં ગર્ભાપહાર, મેરૂ પન, દેવકૃત પરીક્ષા, ઇંદ્રનું દેવષ્ય, દેવકૃત ઉપસર્ગો, ચંદ્રસુરજનું વંદનાર્થે આવવું, ચમરનેા ઉત્પાત વગેરે અનેક મનુષ્યાત્તર ઘટનાએ આવે છે અને
સ્થàાની ટીપ અને તે સંબધી હકીકત આપતા લેખ પડિત બહેચરદાસના આ અંકમાં મૂકેલ છે.
(૪) શ્રી મહાવીરના સમયમાં જૂદા જૂદા વાદે, તાકા, સંપ્રદાયા વગેરે હતા તે બધાનું સંપૂર્ણ મ્યાન જેટલું મળે તેટલું જૈન અગાપાંગાદિમાંથી તેમજ બૌદ્ધના ત્રિપિટકાદિ ધર્મગ્રંથામાંથી તેમજ ઉપનિષદેામાંથી મેળવવાની જરૂર છે અને તે સાથે ખુદ જનામાં શું શું સ્થિતિ હતી.-ચેલક અચેલકત્વ ( પાર્શ્વપત્યાદિના વાદ )–વગેરેમાં ઉતરવાની જરૂર છે. આ છેલ્લી બાબત માટે શ્વેતામ્બર અને દિગમ્બર' એ મથાળા નીચે જૈન ગ્રેજ્યુએટ નામે રા. ભણુશાલીના લેખ આમાં મૂકવામાં આવ્યા છે.
વાદના જમાનામાં કેટલાક નથી સ્વીકારતા; પણુ તેના ખુદ્ધિપૂર્વક આધ્યાત્મિક અર્થ કરવા નીકળી પડે છે, તેા તે તે અર્થી જોવા તપાસવા અને તેમાં સાર મળે તો ખેચવા એ એક નયે ખાટું નથી. એ પ્રમાણે મી. Shaw નામના વિચારક ગૃહસ્થે મહા વીર–Superman એ નામના લાંખા લેખ લખ્યા છે તે આ અંકમાં મૂકયા છે. આ ભાઈ પાશ્ચાત્ય ફિલસૂફ઼ીના ખાસ અભ્યાસી છે, નગ્ન સત્યવાળા ફિલસુફ્ નીચેની ફિલસુપ્રીને તે પી ગયા છે અને સાથે જૈન ફિલસુરી સાથે સહકાર દાખવતા રહ્યા છે. તેમના વિચાર ગમે કે ન ગમે, વાસ્તવિક વિચાર શ્રેણિના કે કલ્પનાની વેગવાળી સૃષ્ટિના જણાય, છતાં તે જોવા તપાસવા ધટે છે અને તેમાં સાર મળે તા લેવા ઘટે છે.
ક્ષત્રિય કુલભૂષણ જ્ઞાતપુત્ર ભગવાન શ્રી વર્ષમાનનું અસ્તિત્વ આજથી ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાં હતું, એમાં કાઈના બે મત છે જ નહી, તેમ તે મહાપુરૂષે ભારત સમાજના ઉદ્ઘાર કરવામાંજ પોતાના જીવનને હામ્યું હતુ. તે વાત પણ કોઈ ઐતિહાસિકઇતિહાસકારથી છાની નથી. જે કાઈ મહાપુરૂષા ભારતમાં વિશુદ્ધ અહિંસા—તત્ત્વને પ્રચારનારા હતા તેમાં પણ સાથી પહેલું સ્થાન શ્રી વર્ધમાન લે છે, એ વાત હવે સ`દેહાસ્પદ રહી નથી. આવા ઉચ્ચતર અલૈાકિક મહાત્માનું જીવન જે રૂપે હતુ... તે રૂપેજ જો મનુષ્યસમાજ સામે પ્રકટ કરવામાં આવે તે મનુષ્ય સમાજને તેમાંથી ધણુંય શીખવાનું અને આચરવાનું મળી શકે, એ શવિનાનુ` છે.
‘પરંતુ દુર્ભાગ્ય છે ભારતના ઇતિહાસનાં, કે જે ખ઼ીજી બાજુ એક મુનિમહારાજ શ્રી જણાવે છે વીરભૂમિમાં આવા અનેક વીરનરા પેદા થયા, તેમાંના કેઃ “પ્રભુ મહાવીરનું જીવનવૃત્તાંત સત્ હેાવા છતાં એકનું પણુ યથાવૃત્ત જીવન જળવાઈ શકયું નથી. અધ્યાત્મ મહાવીર' એવા નિબધમાં અમુક રૂપક કાણ જાણે શું કારણુ છે કે ભારતીય જનસમૂહના ગાઠવે છે, જેમાં સત્ય જીવન વસ્તુ પશુ ખાવાઈ ાહીમાં, હાડમાં અને મગજમાં એટલી ખધી સ્થૂજાય, કે જેના વિવેકમાં પુરાવોનું સ ંમેલન મેળ-લદર્શિતા એતપ્રાત થઈ ગઈ છે, જેથી એ જનતા વવા છતાં નિષ્ફળતાજ સાંપડે.” એટલે જે પ્રમાણે પેાતાની ( પોતાના આંગણામાં પેદા થયેલી) કાઈ જીવનવૃત્તાંત પ્રાચીનમાં પ્રાચીન ગ્રંથામાંથી અનુક્રમે અલૌકિક વ્યક્તિને પણ તેની ઉપરના માડ કે
