________________
૪૧
મહાવીર-Superman આ માર્ગ ક્યાં જાય છે?” ગોવાળો ચહીડાઈને બોલ્યાઃ તાપસ કે જે પોતાનાં શાસ્ત્રના અધ્યયનમાં તત્પર “મુસાફર ! વિના કારણું તું શા માટે અમને ગાળો અને સ્વધર્મમાં કુશળ તથા સ્વભાવતઃ વિનીત, દયા આપે છે?” એમ તે ગશાળાનું મિથ્યાભિમાન દાક્ષિણ્યથી યુકત અને શમતાવાન હતો તે કુમ એર વધુ ખીલ્યું તે બોલ્યાઃ “અરે દાસીપુત્રો ! ગામની બહાર મધ્યાહ સમયે ઉંચા હાથ કરી, સૂર્ય પશપત્રો ! હજી તો હે હમારા પર આક્રોશ કર્યો મંડળ સામે દૃષ્ટિ રાખી, ધર્મધ્યાનમાં તત્પરપણે આનથી, માત્ર સ્વેચ્છને મ્યુચ્છ અને બીભત્સને બીભત્સ તાપના લેતો હતો. તે એટલે તે દયાળુ હતું કે કહ્યા છે. શું હમે તેવા નથી?” ગોવાળ એટલા સૂર્યના કિરણોના તાપથી પૃથ્વી પર ખરી પડતી જુઓને તે છેડાઈ પડયા કે તેઓએ હેને બાંધીને વાંસને વીણી વીણીને પોતાના મસ્તક પર પાછી મૂકતો હતો. વનમાં ફેંકી દીધે, જ્યાંથી કેાઈ દયાળુ મુસાફરોએ મહાવીર અને ગોશાળો એવામાં ત્યાં આવ્યા. ગોશાળે હેને છોડાવ્યો.
બોલ્યાઃ “તું શું તત્ત્વ જાણે છે? અથવા શું તું આ પ્રસંગ પછી ગોશાળાના શિકાયન નામના જૂને શય્યાતર છે? તું સ્ત્રી છે કે પુરૂષ?” ક્ષમાવાન તાપસ સાથેને પ્રસંગ વર્ણવાયો છે. આ વર્ણન તાપ-તપસ્વી માન રહ્યા. છતાં ગોશાળાએ છેડતી ચાલુ રાખી સના પૂર્વાશ્રમથી શરૂ થાય છે. હે પિતા ચોરથી ત્યારે છેવટે તાપસે ક્રોધિત થઈને હેના ઉપર તેજે મરાયો હતો, માતાએ હેને શિશુપણામાં છો લેયા મૂકી. જવાળાઓથી ભય પામેલો ગોશાળ મહાહતા અને પછી તેણી વેરયાના ઘેર વેચાણી હતી. વીરના શરણે આવ્યો. મહાવીરે હેની રક્ષા અર્થે શીત બાળકને કેઈએ પુત્ર તરીકે પાળે. એક વખત એ લેસ્યા હામી મૂકી, જેથી તેજલેશ્યા શમી ગઈ. જ પુત્ર એજ વેશ્યાના ઘેર જવા પામ્યો. વેગવ- વીરની આ શક્તિ જોઈ વૈશિકાયન પ્રભુને નમે સાત હેને ખબર પડે છે કે તે તો હેની માતા અને અવિનયની ક્ષમા ચાહી. પણ ગાશાળાને ચેટક હતીપછી તેણીને છોડવે છે અને પોતે વિષયથી લાગ્યું. તેજોલેસ્યાની લબ્ધિ મેળવવા તેણે ઈછયું: ઉગ પામીને તાપસવ્રત ગ્રહણ કરે છે. એક વખત આ કારણ કે તે વડે ગમે તેવા પર પોતાનું મહાસ્ય જમા
વવું શક્ય હતું. તેથી તેણે મહાવીરને આગ્રહ કર્યો * * હેમચંદ્રાચાર્ય એક પત્થરથી બે પક્ષી ઉડાડવાનું અને મહાવીરે હેને કહ્યું કે, “જે મનુષ્ય નિયમધારી કરે છે: (૧) અમુક આધ્યાત્મિક સત્ય જણાવવાનું, અને થઈ સર્વદા છઠ્ઠ કરે અને એક મુષ્ટિ કુમાષ અને ૨) એ સત્યને માટે યોજેલી કથાને પ્રતિસ્પધી પંથના અંજલિ માત્ર જલથી પારણું કરે તેને છ માસને : અનુયાયીના જીવન સાથે સંબંધ છે આડકતરી રીતે એ અંતે અખલિત અને પ્રતિપક્ષીને ભયંકર એવી મહા પથને હલકો પાડવાનું લોકેને રજન કરવા માટે કોઇ તે લેગ્યા ઉપજે.' ખરી તત્વવેતા આવી હલકી કલા અજમાવવા તૈયાર થશે નહિ, એટલે જ ઇશારે કરી વૈશિકાયનની ઘટનાના આધ્યા
અહીં ભવાની જરૂર છે. તેજલેસ્યાની ત્મિક અર્થ તરફ આવીશ. પ્રાણી જે સ્થાનેથી જન્મે છે પ્રચંડ શકિત જોઈ ઘણાએ અંજાઈ જાય છે, પણ તે સ્થાન તરફજ પાછા દેડે છે. સ્ત્રીથી જન્મેલી સ્ત્રી વિચારવું ઘટે છે કે એની ઉત્પત્તિ ક્યાંથી છે અને તરફજ દેહે છે. પૃથ્વી આદિ તત્તથી બનેલે એ જ પરિણામ શું છે? આત્યંતર તપ નહિ, પણ બાહ્ય તાથી ખેલવા લાગે છે. એજ માતા સાથે પુત્રને બે તપમાંથી–બાદશાહી ક્રિયામાંથી નહિ પણ ગુલાભિચાર છે: એ મેહ” છે: એ જ માયાને ચમત્કાર છે. અને છાજતી ક્રિયામાંથી-એને ઉદ્દભવ છે. અને ઇચ્છાનું સંતાન ઇચ્છાને જ સેવે છે ! It is prostrat
એમ કાઈ એનાં કાર્યો-પરિણામે-પણ ગુલામને ion before Matter over whom Man was ex
છાજતાં જ હોય. બાદશાહ જ્યાં એક શત્રુને નેત્રના pected to RULE. એ જ “કીડાપણું, “પેટે ચાલવાપણું,
ઇશારાથી અક્રિય કરે, દીવાન જ્યાં એકાદ બુદ્ધિના નમવાપણું, ગુલામી” એથી ઉલટું, ખરે મરદ અથવા વિજેતા, રાજા, વીર, ઈચ્છાને “પીઠ આપે છે પોતાની પેચથી શત્રુને અટકાવે, ત્યાં ગુલામ પોતાના સર્વ કરગરતી–વાચતી રાખે છે,
સ્વરૂપ તલવાર લઈ શત્રુને કાપી નાખવા જ પ્રેરાય.
