________________
શ્રી આચારાંગમાં શ્રી મહાવીર
૪૪ ભગવંત નિદ્રાને પણ પૃચ્છાપૂર્વક–સૂવાની ખુદ્ધિથી –સેવતા નહીં. (કદાચ નિદ્રા આવતી તા) ઉઠીને આત્માને જગાડતા.
૪૫ ઘેાડું સૂતા, પણ કાષ્ટ જાતની લાલચ વિના
‘સુખ મળશે’ માટે સૂઉં એવી લાલચ વિના–સૂતા. ૪૬ જાગતા ભગવંત ફરીવાર [આસિ’સુ] ખેસતા,
ઉઠીને કાઇ વખત બહાર નીકળી રાતે મુદ્દત સુધી (નિદ્રાને દૂર કરવા માટે) ચક્રમણુ કરતા હતા. ૪૭ તે ઠેકાણાંઓમાં અનેક પ્રકારનાં ભયંકર દુઃખા થયાં હતાં
૪૮ જે જીવા સ’સર્પક-વાંકુ ચાલનારા-સર્પ અને
નાળિયેા વગેરે-હતા તે (ભગવંતને) હેરાન કરતા હતા, વા જે પક્ષિઓ (ગીધ વગેરે) હતા (તે પણુ) હેરાન કરતા હતા. ૪૯ અથવા કુચર–ચાર અને જાર વગેરે–લેાકેા (ભગ વંતને) હેરાન કરતા હતા.
૫૦ શક્તિ નામના શસ્ત્રને હાથમાં ધારણ કરી
ગામના રખવાળા (ભગવંતને) હેરાન કરતા હતા. ૫૧ અથવા ગ્રામિક–ગામના સ`પર્કથી થતાં-દુઃખા
પણ થતાં હતાં. (જેમ કે-) કાઈ સ્ત્રી કે પુરુષ (ભગવંતને) હેરાન કરતા.
પર ઋતુ લૌકિક અને પારલાકિક (એવાં) અનેક પ્રકારનાં ભયંકર દુર્ગંધાને, સુગ ંધાને, શબ્દોને, અનેક જાતનાં રુપાને તથા ભાતભાતના સ્પર્શોને સમિત એવા (ભગવત) હંમેશાં સહતા હતા. ૫૩ અતિની અને રતિની દરકાર ન કરી બ્રાહ્મણ અને અખહુવાદી (ભગવંત) (સ ંયમાનુસાર)
ચાલ્યા જતા હતા.
૫૪ તે ઠેકાણાંઓમાં કઇ વખત માણસા તેને પૂછતા વા એકચર-એકલા ભટકતા–જાર પુરુષા તેને પૂછતા કે, (તું કાણુ છે? શા માટે અહીં રહ્યા છે? ક્યાંથી આવ્યા છે ? ઇત્યાદિ)
૫૫ (જ્યારે તે વાતનેા ભગવંત) ઉત્તર ન આપતા ત્યારે તેઓ ગુસ્સે ભરાતા. (તા પણુ) સમાધિનું પ્રેક્ષણ કરતા (ભગવત) નિરીહપણે રહેતા હતા. ૫૬ આ, વચ્ચે અહીં કાણુ છે? ' (એવું લેાકાએ
૩
પૂછ્યા પછી કાઇ વખતે ભગવત ખેલતા કે,) હું ભિક્ષુ છુ”
૫૭ (એવું) કડ્ડા પછી (પૂછનાર) ક્ષાયિત થતા તા (ભગવંત) માન ધારણ કરી ધ્યાન ધ્યાતા. ૫૮ તેના આ ઉત્તમ ધર્મ હતા. ૫૯ જ્યારે શિશિર ઋતુમાં ઠંઈંડા પવન જેસથી પુંકાતા હતા, જ્યારે લેાકા થરથર ધ્રુજતા હતા, જ્યારે ખીજા સાધુઓ તેવી કડકડતી ઠંડીમાં (હિમપાતે) નિબઁત (વાયરા વિનાની) જગ્યા શાધતા હતા, તથા વસ્ત્ર પહેરવાને ચાહતા હતા, ૬૦ (જ્યારે સાધુ કે તાપસે એવું વિચારતા કે,
આ ઠંડીને) કપડાં ઓઢીને સહી શકીશું. વા તાપણી કરીને સહી શકીશું. (કારણ કે—આ મૅંડી) હિમના સ્પર્શ જેવી અતિ દુ:ખકર છે. ૬૧. ત્યારે નિરીહ અને સયમી ભગવંત નીચે–ભીંત અને છાપરા વિનાને ઠેકાણે (રહી) (તે ઠંડીને) સહેતા હતા.
૬૨ ભગવંત ક્રાઇ વખત રાતે બહાર નીકળી શમિપણ સ્થિત હતા.
૬૩ મતિમાન બ્રાહ્મણુ (મહાવીર) ભગવંતે નિરીહપણે એ વિધિને અનેક રીતે આચર્યાં હતા. ૬૪ એ રીતે (બીજા મુમુક્ષુએ પણુ) આચરે છે. ૬૫ એ પ્રમાણે હું ખેાલુ છું.
—(દ્વિતીય ઉદ્દેશક.)
૬૬ (ભગવંત) તૃણના સ્પર્શીને, શીત સ્પર્શીને, ઉષ્ણુ પ્રૉને, ડાંસના અને મચ્છરના ડંખાને તથા ભાત ભાતના સ્પર્શીને હંમેશા સમિતપણે સહતા હતા.
૬૭ હવે (ભગવંત) દુશ્વર લાટ દેશમાં ફરતા હતા. (ત્યાં તેએ) વજ્ર ભૂમિમાં અને શુભ્રભૂમિમાં ફર્યાં હતા. (તે ઠેકાણે તેઓને) ઉતરવાનાં ઠેકાણાં અને ખેસવાનાં આસના ધણાં હલકાં [પ્રાન્ત] મળ્યાં હતાં.
૬૮ લાટ દેશમાં તેને અનેક દુઃખા પડયાં હતાં,
ત્યાંના લેટ્ટા તેમને મારતા હતા. ૬૯ તે દેશમાં તેમને લૂખા જેવે આહાર [સક્ષદ્દેશ્ય]
