________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યગ્દર્શન
લેખક:- આચાર્ય મહારાજ શ્રીમદ્ વિજ્યપદ્યસૂરિજી
(ક્રમાંક ૨૪ થી ચાલુ)
--
નક્ષેપરૂચિ જીતેને લાભ પમાડવાની ખાતર આગળ લખેલી બીના ટુંકામાં જગાવી છે. વિસ્તારથી જાગવાની ઇચ્છા વાળા એ શ્રી પચ (ગ્રહ, કર્મ પ્રકૃતિ આદિ ગ્રંથી જાણી લેવું.
આ યયાત્તિકરણ તથા આગળ કહેવામાં આવનાર બંને કરણે પૈકી દરેક કરણને કાલ અંતમું પ્રમાણ જા. અને ત્રણે કરણને સમગ્ર (સમુદત) કાલ ૫ અંતર્મુલક્ષ આપે. એ તે આજનું શિક્ષણ ખચાળ છે, તેમાં વળી આપણી સંસ્થાઓમાં પણ ખર્ચાળતા વધી છે. વિધાર્થીઓ ઘર છેડી, માતા પિતાને છોડી ગુરૂકુ, વિધાલય, છાત્રાલય, બેડગે અ આમેમ આવે છે સાદાઈ અને સરલતા શિખવા. બદલામાં શિખી જાય છે બાહ્ય આડંબર, ખર્ચાલતા. આ યુગમાં તે થોડામાં ચેડા ખર્ચે ઉત્તમ શિક્ષણ–વિધા મળે એની જરૂર છે. સાથે જ સમગ્ર જ્ઞાન-દર્શન માટે પૂરેપૂરું લક્ષ્ય આપવું જોઈએ. માનવજાતિના કરૂણ ઈતિહાસની સાક્ષી એ નગરીઃ
શ્રી હસ્તિનાપુરીને આ ઇતિહાસ માનવ જાતિના કરૂણ ઈતિહાસનું એક પાનું છે. જ્યાં ગગનચુમ્બી રાજભવને હતાં ત્યાં આજે રેતીના ઢગલા ઉભા છે. જે નગરીમાં રાશી ચાટ-બજારી હતાં ત્યાં આજે ઘાસ ઉગ્યું છે, ખેતી થાય છે અને જંગલી ઝાડા ઉભાં છે. જ્યાં હાથી અને ઘોડાના હૈષારય થતા ત્યાં આજે શીયાળીયાના રૂદન સંભળાય છે. જ્યાં માનવ જાતિ હર્ષ અને આનંદથી વિચરતી, વિશ્રાન્તિ લેતી ત્યાં આજે વાંદરાં, બિલાડાં, કાગડા, કુતરાં અને જંગલી પશુ-પક્ષીબો દોડે છે. હસ્તિનાપુરીને એક એક કણ કરૂણતાના ઈતિહાસથી પરિચિત છે. અહીં આંબા, જાંબુ, ખારેક આદિનાં ઝાડો પિતાનાં ફળો ધરતી પર નાંખે છે પણ કઈ ખનાર નથી. બેશક વાંદરાઓ તે છે જ. અહીં એક બુગંગા વહે છે તેનું પાણી બંધાય છે. અત્યારે કોઈ પીતું પણ નથી. એ ગંગા પિતાની ઊઓ દ્વારા જાણે પોતાના ભૂતકાલીન ગૌરવને ગાતી રૂદન કરતી હોય એમ ભાસે છે. સંધ્યા સમયે હજારે મચ્છરો કાનમાં અવી ગણગણે છે, જાણે માનવજાતિને પતનને કરૂણ ઇતિહાસ સભળાવતા હોય એવું કંઈક કહે છે. સંસારની વાસ્તવિકતાનો ખ્યાલ અહીં આવે છે. એ માનવ, હજીયે જાગૃત થા, જાગૃત થા! કેકનાં અમિમ ન રહ્યાં નથી અને રહેશે નહિ ! તારા કેપ ક ાય આછાં કર ! સાચો માનવી બન ! માનવ જાતિના કરૂણ પતન ના આ ઇતિહાસમાંથી યદિ કાંઈ ન મેળવ્યું, જીવન ને સુધાર્યું તે યાદ રાખજે આથી વધુ ભીષણ પતનના ગર્તમાં તારે આથવું પડશે. માનવ જાત આ ઈતિહાસ વાંચી ચમકલ્યાણ સાધે એ શુભેચ્છા પૂર્વક વિરમું છું.
(સંપૂણે )
For Private And Personal Use Only
