Book Title: Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya
Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat
View full book text
________________
સેનાનો એક દાગીને પણ બને છે અને એક તેલા સેનામાંથી પાંચ દાગીના પણ બને છે. આથી પુદ્ગલ (
વરસ–ગંધ-સ્પર્શાદિ ગુણવાળા) દ્રવ્યમાં પણ સ્વતઃ તેમજ પરતઃ (ખધ-દેશ-પ્રદેશ– પરમાણુ વિભાગમાં અનેકવિધ પરિણામ પામવાની જે શક્તિ છે, તેમજ જ્ઞાનાદિ ચેતના ગુણમય પ્રત્યેક આત્મદ્રવ્યમાં પણ સ્વતઃ તેમજ પરતઃ એટલે સ્વ-સ્વભાવથી તેમજ કર્માનુસારે જે અનેકવિધ કાર્ય—પરિણામ પામવાપણું છે. તે તે જગતમાં પ્રત્યક્ષ જણાય જ છે.
વળી પ્રત્યેક જડ-ચેતન દ્રવ્યને સ્વતઃ તેમજ પરતઃ કાર્ય-કારણ પરિણમી ભાવે, જે અનંત ધર્માત્મકપણું છે, તે થકી આત્મદ્રવ્યના પેગ પ્રવૃત્તિ તેમજ ઉપગ પ્રવૃત્તિરૂપ પ્રત્યેક પરિણામવડે નિમિત્ત તેમજ ઉપાદાનતારૂપે રહેલી વિવિધ કાર્યકારણુતાને ઈછા સાધકતામાં ઉત્તરોત્તર
અવિરુદ્ધભાવે વિધિ-નિષેધ સ્વરૂપે જનાર સ્યાદવાદી નિશ્ચયથી ઈષ્ટાથે સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે આ સંબંધે કહ્યું છે કે – "जा किरिया सुट् ठुयरी, ता विशुद्धि ये न अप्प धम्मोत्ति । पुची हियाय पंच्छा अहिया, जहा निस्सिहाई तिगं ॥
આ સંબંધે જગતમાં પણ દેખાય છે કે પ્રત્યેક આત્માએ પોતપોતાની ઈચ્છાનુસારે પણ ઉપર જણાવેલ સ્વરૂપને અનુલક્ષીને જ વિધિ-નિષેધમાં પ્રવૃત્ત હોય છે.
