Book Title: Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya
Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat
View full book text
________________
૧૮ë
મને નાશ કરવા, અને ધર્મની સ્થાપના કરવા પરમાત્માને. જન્મ લેવો પડે છે એમ કહેવું, તે તે પણ બને વાતે. પરસ્પર વિરોધી છે. આથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે પ્રત્યેક સંસારી આત્માની ધમ–અધમરૂપકરણ પરમાત્માને હવાલે. કરવી તે કેવળ મૂર્ખતા જ છે પરંતુ સત્ય હકીકત એ છે કે, પ્રત્યેક સંસારી આત્માઓ સ્વ-સ્વકર્માનુસારે પિત પિતાની બાહ્ય તેમજ અભ્યતર ધર્મ અધમમી કરણું. મુજબ, તેનું ભિન્ન-ભિન્ન ફળ અવશ્ય પ્રાપ્ત કરે છે, આથી જ તે ઉત્તમ આત્માઓ પિતાના આત્માને, સર્વે કર્મથી મુક્ત કરી જન્મ-મરણ રહિત મોક્ષ-પદ પ્રાપ્ત કરવા, એક્ષપુરૂષાર્થમાં ઉત્સુક્તા ધારણ કરતા હોય છે.
૭૭. પ્રશ્ન ધમ પુરૂષાર્થ અને મેક્ષ પુરૂષાર્થનું સ્વરૂપ સમજાવે.
૭૭. ઉત્તર પ્રત્યેક સંસારી આત્માઓ પોતપિતાના કર્તુત્વ સ્વભાવાનુસારે સુખની પ્રાપ્તિ અને દુઃખની નિવૃત્તિ માટે નિરંતર અનેક પ્રકારની ભિન્ન-ભિન્ન ક્રિયાઓ કરતાં હોય છે. તેના શાસ્ત્રકારોએ ચાર વિભાગ પાડયા છે. (૧) ધર્મ પુરૂષાર્થ. (૨) અર્થ પુરૂષાર્થ. (૩) કામ પુરૂષાર્થ. (૪) મોક્ષપુરૂષાર્થ. તેમાં સામાન્યથી ધર્મ પુરૂષાર્થને, મોક્ષ. પુરૂષાર્થના કારણરૂપ જણવ્યો છે. અને અર્થ પુરૂષાર્થને-- કામ પુરૂષાર્થના કારણરૂપ જણવ્યા છે. તેમ છતાં વિશેષથી ચારે પ્રકારને પુરૂષાર્થ ચતુર્વિધ પણ હોય છે. તેનું સ્વરૂપ ગીતાર્થ–ગુરૂ ભગવંત પાસેથી અવશ્ય જાણી લેવું જરૂરી છે.
અs
