Book Title: Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya
Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat
View full book text
________________
૧૯૪
ક્ષપશમ ન હોય, કે તેવા ગુરૂને વેગ ન હોય, તે આત્મ-કલ્યાણ કેવી રીતે કરવું ? ' ,
૮૪. ઉત્તર પ્રથમ તે એ સમજવું જરૂરી છે કે ઉપાદાન, કે નિમિત્ત શુદ્ધિના ચગે જ જીવને આત્મકલ્યાણ કરવાની ઈચ્છા-રૂચિ પ્રગટે છે, તે પછી ઉપાદાનની બળવત્તાએ, કે નિમિત્તશુદ્ધિના આલંબનની બળવત્તાએ, કે પરસ્પર ગુરૂ–લઘુ ભાવમાં, એકબીજાના સહકારે, જીવ આત્મ
લ્યાણ સાધે છે, અન્યથા અનાદિની ઓદ્ય-સંજ્ઞાએ કરાતી ધર્મ-પ્રવૃત્તિ આત્મશુદ્ધિ કરવા અસમર્થ હોય છે, એમ જાણવું. તેમ છતાં શૂન્યમનથી યા તે અજ્ઞાનથી કરેલી મનવચન-કાયાગની શુભઅશુભ પ્રવૃત્તિથી અવશ્ય શુભઅશુભ કર્મબંધ તે નિરંતર થયા જ કરે છે, અને તે થકી જ જીવ ચતુર્ગતિરૂપ આ સંસારમાં અનાદિથી ભટકળ્યા કરે છે એમ જાણવું.
' ૮૫. પ્રશ્ન –સમ્યક્ત્વ, એ આત્માના જ્ઞાન-દર્શન– ચારિત્રાદિ કયા ગુણને પરિણામ છે.?
1. ૮૫. ઉત્તર –શુદ્ધ-ઉપયોગ-સ્વરૂપી સમ્યકત્વ, મુખ્યપણે તો મતિજ્ઞાનના અપાયાંશરૂપ જ્ઞાનગુણને પર્યાય છે, તેમ છતાં તેને આત્માના જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્ર-તપવર્યાદિ અનેક ગુણોને સમુચિત–પર્યાય પણ સમજ જરૂરી છે, કેમકે વિવિધ-ગુણોની કથચિત્ શુદ્ધાશુદ્ધતાની મુખ્યતા ગીતારૂપ તરતમતાને, ગીતાર્થ ગુરૂભગવંત પાસેથી (૧૪) ગુણસ્થાનકના સ્વરૂપ-વિશેષથી, યથાર્થ જાણી લેવી જરૂરી છે.
