Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya

Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat

Page 260

૨૦૮
ગતિ-જાતિરૂપે જન્મ-મરણાદિ ભાવે રૂપારૂપી પશુ" પ્રત્યક્ષઅવિધી છે.
(ર) સ’ગ્રહનય દૃષ્ટિએ ઃ—પ્રત્યેક આત્મા, શુદ્ધજ્ઞાનાદિ સ્વગુણુ સત્તામાં નિત્ય પરિણામી હેાવાથી, અરૂપી છે, તેમજ કમ પુદ્દગલ સૉંચાગે પરપરિણામીભાવે રૂપી પશુ છે.
(૩) વ્યવહાર નયદૃષ્ટિએ —પ્રત્યેક આત્મા, પાતાના ઉપશમિક–ક્ષાયિક તેમજ ક્ષાયેાપશમિક જ્ઞાનાદિ ગુણુ પરિણામમાં પરિણામ પામતા થકા અરૂપી છે. તેમજ તે સાથે સ'સારી આત્માના કર્માંજન્ય અનેકવિધ યાગ પરિ શુમનનું રૂપીપણું પ્રત્યક્ષ અવિરોધી છે.
(૪) જીસૂત્ર નયદૃષ્ટિએ ઃ—પ્રત્યેક સસારી આત્મા પ્રત્યેક સમયે, ચાગ-ઉપાગ રૂપ ઉભય પિરણમનભાવે રૂપી-અરૂપી ઉભય પરિણામી છે, તેમ છતાં એક સાથે ખન્ને ધર્માંની વિવક્ષા, મુખ્યપણે ન હોઈ શકે તે માટે આત્મ-તત્ત્વને સ્યાદ્ રૂપારૂપી સ્વરૂપી જાણવુ જોઈએ.
(૫) શબ્દનયદૃષ્ટિએઃ—ઔયિક, તેમજ ઉપશમિક, ક્ષાયિક અને ક્ષાાપશમિક ભાવમાં, મુખ્ય-ગૌણભાવે માહિરાત્મભાવમાં, અંતરાત્મ ભાવમાં તેમ જ પરમાત્મ ભાવમાં પિરણામ પામતાં સ-શરીરી આત્માઓની શાસ્ત્રાનુસારે યથાર્થ-અવિરૂદ્ધરૂપી-અરૂપી સ્વરૂપે ઓળખાણ થવી તે. (૬) સમભિરૂઢ નયદૃષ્ટિએ ઃ—અરૂપી આત્માના