Book Title: Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya
Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat
View full book text
________________
૧૨૩
કપક્ષીય મિશ્યા દુરાગ્રહને ટાળવાનું હોય છે, તે માટે જે-જે જ્ઞાનમાં મિથ્યા-દુરાગ્રહતા નથી, તે–તે જ્ઞાનને સ્યાવાદ બોધના કાર્ય-કારણ સ્વરૂપી-સમ્યગૂ-જ્ઞાન જાણવું.
૭. પ્રશ્ન–મિથ્યા દુરાગ્રહતાવાળા જ્ઞાનનું સ્વરૂપ શું? • ૭. ઉત્તર-જે જ્ઞાનમાં આત્માને જન્મ-મરણના ફદામાંથી છોડાવવાને વિવેક નથી, અર્થાત વાસ્તવિકતાના નામે કેવળ વર્તમાનલક્ષી વિષયકષાયાનુગામીપણું જ છે તે એક પાક્ષિક જ્ઞાનને મિથ્યા દુરાગ્રહિતાવાળું જ્ઞાન સમજવું.
૮. પ્રશ્ન–સમ્યજ્ઞાન કેને કહેવાય?
૮. ઉત્તર–જે જ્ઞાન-આત્માને, સ્વ-પ૨ ભાવમાં વિવેકી બનાવે તેને સમ્યજ્ઞાન જાણવું.
૯ પ્રશ્ન–આત્માને ઈષ્ટ વિષયમાં રાગ અને અનિષ્ટ વિષયમાં દ્વેષ કરાવનાર જ્ઞાનને સમ્યજ્ઞાન કહેવાય?
૯, ઉત્તર–પરવરતુમાં ઈચ્છાનિષ્ઠત્વ બુદ્ધિ, તે મેહને પરિણામ છે, અને મેહ તે સમ્યકત્વનો ઘાતક છે જ્યારે. શુદ્ધ સમ્યબાધ જ્ઞાનમાં તે રાગ-દ્વેષની નિવૃત્તિ હોય છે, તેમ જ આત્મ-શ્રેયા યથાર્થ—અવિરૂદ્ધ પાદેયતાને વિવેક હેય છે.
૧૦ પ્રશ્ન–સ્યાદ્વાદ સ્વરૂપી જ્ઞાનમાં યથાર્થતા તેમજ અવિરૂદ્ધતા કેવી રીતે જાણવી?
૧૦, ઉત્તર –પ્રથમ તે પ્રત્યેક દ્રવ્ય, અનંત ગુણ
