Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya

Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat

Page 228

૧૭૬
ઘટે, વળી પરમાત્માને જે નિત્ય-એકજ તેમજ અદષ્ટ ભાવે સર્વવ્યાપીપણે, સાર્વત્રિક કેવળ પિતાની ઈચ્છાનુસારી લીલાકારી શક્તિરૂપ જ છે એમ જાણતા હે-તે, તમારી કોઈ પણ સ્વરૂપે કરાતી તે પરમાત્માની પૂજા-ભક્તિરૂપ સમસ્ત ઉપાસના, તમારી જ માન્યતાએ કેવળ ઉપહાસ પાત્ર કરશે ! વળી પરમાત્માને જે પ્રત્યેક જીવને પોત–પિતાના શુભાશુભ કર્મ પ્રમાણે સુખ-દુઃખાદિ આપનારે કહેશેપરમાત્માને પણ પિતાની ઈચ્છાનુસારી–લીલાકારી તે નહિં જ કહેવાય, એટલું જ નહિ પરંતુ પરમાત્માને પ્રત્યેક જીવને પોતપોતાના કર્માનુસારે ફળ આપવારૂપ ક્રિયાની વિડંબણામાં નિત્ય વિડંબિત માનવો પડશે, અને તેથી તેને પરમાત્માને સચિદાનંદ સ્વરૂપી નહિં કહી શકાય, તેમજ વળી સુખની પ્રાપ્તિ અર્થે તેમજ દુઃખની નિવૃત્તિ અર્થે પ્રવર્તમાન આ પ્રત્યક્ષ જગતને જે એકાંતે અસાર, અસત્, અને મિથ્યા કહેશે તે તમારું તેમ કહેવું “મારી માતા વાંઝણું છે” એમ કહેવા બરાબર થશે. આથી સ્પષ્ટ સમજાય તેમ છે કે પ્રત્યેક શાસ્ત્રવચનને સ્યાદ્ સાપેક્ષ નયપ્રમાણથી અવિરૂદ્ધ અવધારવું જરૂરી છે કે, જેથી આત્માર્થ સાધતાએ આત્માને પરમાત્મપદની પ્રાપ્તિ થાય. આ માટે કહ્યું છે કે –
" अपरिच्छिय सुय निहसस्स,
केवलमभिन्न सुत्तचारिस्स;