Jain Dharm ane Syadvada yane Trikalabadhit Sapeksha Satya

Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Panachand Bhagubhai Surat

Page 157

૧૦૭
લૌકિક તેમજ લેાકેાત્તર-દેવગત, ગુરુગત અને પત્ર ગત મિથ્યાત્વની કરણીને ત્યાગ કરીને પણ યથાશક્તિ, વ્રત–પચક્ખાણુ - થકી આત્મશુદ્ધિ કરવી જોઈએ. આ માટે કહ્યુ છે કે—
सम्यग्दर्शनशुद्धं यो ज्ञानं विरतिमेव चाप्नोति । दुःखनिमित्तमपीदं तेन सुलब्धं भवति जन्म ||
વિશેષતઃ આશ્રવ અને સંવર તત્વની યથાર્થ આત્માપકારી હેચેાપાદેયતા સંબધે દ્રવ્ય-આશ્રવ તેમજ ભાવ–આશ્રવ. અને દ્રવ્યસંવર તેમજ ભાવસવરના સ્વરૂપને નિશ્ચયવ્યવહારથી યથાર્થ અવિરુદ્ધ અવધારણ કરવું જરૂરી છે, કેમકે આ સખધે શાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ કહ્યુ છે કે——
kr
आसवा ते परिसवा परिसवा ते आसवा
11
આથી સ્પષ્ટ સમજાશે કે શ્રી જૈનશાસનને વિષે કોઈપણ દ્રવ્ય-પર્યાયને હિતાહિત સબધે યથાર્થ અવિરૂદ્ધ સમજવા. માટે નય—નિક્ષેપ–પ્રમાણુ સાપેક્ષ સ્યાદ્વાની અનિવાય આવશ્યક્તા જણાવી છે તે યથાર્થ સત્ય છે.
અનાદિ અનંત ઇતિહાસ ભૂગોળ ગણિત આદિ કોઈપણ દ્રવ્ય–ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ આદિમાં જેએ યથા સ્યાદ્વાદ ષ્ટિવાનું છે તેનુ લક્ષણ જણાવતાં પરમપૂજ્ય શ્રી યશેાવિજયજી ઉપાધ્યાયજીએ જણાવ્યું છે કે—
लोके सर्वनयज्ञानां ताटस्थ्यं वाऽप्यनुग्रहः । स्यात् पृथग्नयमूढानां स्मयातिर्वाऽतिविग्रहः ||
Jaxt