Dravya Gun Paryay Rasna Chuta Bol

Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 67

૫૪
દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયના રાસના છૂટા બોલ
બળથી જ નાભિના સ્થાનમાં આઠ પ્રદેશો સંપૂર્ણ કર્મરહિત છે અને અન્ય સર્વ સ્થાનમાં રહેલા આત્મપ્રદેશો અનંત કાર્યણવર્ગણાઓના ભારથી ભરાયેલા છે, તેનો બોધ કરાવી શકાય છે.
મૂળ બોલ :
(૨) જીવાસ્તિકાય સમુદાયના ભેદો :- ૧ ભેદ, ૨ ભેદ, ૩ ભેદ, ૪ ભેદ, ૫ ભેદ, ૬ ભેદ, ૭ ભેદ, ૮ ભેદ, ૯ ભેદ, ૧૦ ભેદ, ૧૧ ભેદ, ૧૨ ભેદ, ૧૩ ભેદ, ૧૪ ભેદ, ૧૫ ભેદ, ૩૨ ભેદ, ૫૬૩ ભેદ વગેરે, સંખ્યેય, અસંખ્યેય, અનંત.
(I) ૧ ભેદ : ચૈતન્યવાળા, (II) ૨ ભેદ : સંસારી અને સિદ્ધ; સયોગી અને અયોગી; છદ્મસ્થ અને કેવળી; જ્ઞાની અને અજ્ઞાની, (III) ૩ ભેદ : ભવ્ય, અભવ્ય, દુર્વ્યવ્ય; ત્રસ, સ્થાવર, સિદ્ધ; સૂક્ષ્મ, બાદર, અરૂપ, સમ્યક્ દૃષ્ટિ, મિશ્ર દૃષ્ટિ, મિથ્યા દૃષ્ટિ; અવિરતિ, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ; (IV) ૪ ભેદ : પુંલ્લિંગ, સ્ત્રીલિંગ, નપુંસકલિંગ, અલિંગ; (V) ૫ ભેદ : ક્રોધી, માની, માયી, લોભી, અકષાયી, દેવ, નારક, મનુષ્ય, તિર્યંચ, સિદ્ધ; (VI) ૬ ભેદ : એકેન્દ્રિય, દ્વીન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય, ચતુરિન્દ્રિય, પંચેન્દ્રિય, અનિચિ; (VII) ૭ ભેદ : પૃથ્વીકાય, અકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય, ત્રસકાય, અકાય; વગેરે...
0:0
ભાવાર્થ:
જીવાસ્તિકાય સમુદાયના ભેદો ઃ- સર્વ જીવોને ગ્રહણ કરીએ ત્યારે તે જીવોના કેટલા ભેદો પડી શકે છે ? તે બતાવે છે -
(I) ૧ ભેદ : ચૈતન્યવાળા ઃ- ચૈતન્યવાળા જીવોને ચેતનરૂપે સ્વીકારીએ ત્યારે જીવાસ્તિકાય સમુદાયનો ૧ ભેદ પ્રાપ્ત થાય છે; કેમ કે સંસારી જીવો અને સિદ્ધના જીવો બધા ચૈતન્યવાળા છે તે સ્વરૂપે સંસારી સર્વ જીવોનો એક જ ભેદ પ્રાપ્ત થાય છે.
(II) ૨ ભેદ : સંસારી અને સિદ્ધ :- સર્વ જીવોને ગ્રહણ કરીને સંસારી