________________
: પુષ્પ
કમબેધ-ગ્રંથમાળા : ૧૮ :
(૧૦) નીતિકારોને મત ધર્મનું મહત્વ ત્યાગી-વિરાગી મહાત્માઓએ જ ગાયું છે, એમ નથી; નીતિકાએ પણ ગાયું છે. તેઓ કહે છે કે – / “વીજે નિત તમતોમં, અમારા
સુધારિર્વિવાળ, વર્ષઃ પાપમાં તથા ” દી અઘકારના સમૂહને નાશ કરે છે, રસાયણ રોગના સમૂહને નાશ કરે છે અને અમૃતબિન્દુ વિષના વેગને નાશ કરે છે. તે જ રીતે ધર્મ પાપના સમૂહને નાશ કરે છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે વિશ્વમાં શાંતિ સ્થાપવી હાય, રાજ્યમાં આબાદી આણવી હોય, સમાજમાં સુવ્યવસ્થા સ્થાપવી હોય અને મનુષ્ય માત્રમાં કર્તવ્યપરાયણતા અને સદાચારની ભાવના પેદા કરવી હોય તે તે કામ ધર્મ દ્વારા જ થઈ શકે છે.
આ વાતની પ્રતીતિ આધુનિક જગત્ની પરિસ્થિતિ પર એક આછો દષ્ટિપાત કરવાથી તરત જ થઈ શકશે.
(૧૧) વિશ્વશાંતિને આધાર ધર્મ છે.
સને ૧૯૧૪માં પહેલું વિશ્વયુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું. તેણે કેટલાયે દેશોની ભયંકર તારાજી કરી અને જગતભરમાં અંશાંતિની આગ ફેલાવી દીધી. આ આગમાંથી જગને ઉગારી લેવા માટે વિશ્વના સમર્થ મુસદ્દીઓ બહાર પડ્યા અને તેમણે લીગ ઓફ નેશન્સ ની સ્થાપના કરી, પરંતુ તેનું પરિણામ