________________
કમબેક-થમાળા : ૬૨ :
પંચેન્દ્રિય જીવને વધ કરવાથી, માંસનું ભક્ષણ કરવાથી, વ્યભિચાર વગેરે બૂરાં કામ કરવાથી, તેમજ મહાઆરંભ અને મહાપરિગ્રહમાં આસક્ત થવાથી પ્રાણુઓ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે અને ઉપર જણાવી તેવી અકથ્ય વેદનાઓ અનુભવે છે.
આ કારણથી જ બુદ્ધિમાન પુરુષોએ નિર્ણય કર્યો છે કે દુર્ણ પાપ પુર્વ ધર્માત ” “દુઃખ પાવડે થાય છે અને સુખ પુણ્યવડે ધર્મવડે થાય છે.” આ રીતે પાપ અને પુણ્ય સિદ્ધ હેવાથી તેને કરનાર, તેનાં ફળ ભેગવનારે અને તેમાંથી છૂટનાર “આત્મા' પણ સિદ્ધ છે.
(૨) હે રાજન ! અરણિના લાકડામાં અગ્નિ હોય છે તે વાત જગપ્રસિદ્ધ છે (કારણ કે તેને સામ-સામા ઘસતાં જ અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય છે ), પરંતુ તે ક્યાં રહે છે, તે જેવા માટે એ લાકડાના નાના નાના ટૂકડા કરવામાં આવે અને પછી તપાસવામાં આવે તે શું એ અગ્નિ દેખાશે ખરે? હવે તે રીતે અગ્નિ ન દેખાય તે શું એમ કહી શકાય ખરું કે
અરણિના લાકડામાં અગ્નિ નામની કઈ વસ્તુ નથી?” જે કઈ મનુષ્ય આવું કથન કરે તે તે સર્વથા અયોગ્ય અને અવિશ્વસનીય જ ઠરે. તેમ છવંત દેહના ટૂકડા કરવા અને તે ટુકડાને તપાસતાં આત્મા ન જણાય તે એમ કહેવું કે‘તેમાં આત્મા જેવી કઈ વસ્તુ નથી” એ કથન પણ અયોગ્ય અને અવિશ્વસનીય જ ગણાય. | હે રાજન ! હર્ષ, શેક, ભય, આનંદ, સુખ, દુઃખ વગેરે જેમ અનુભવી શકાય છે પણ નરી આંખે જોઈ શકાતા નથી
