________________
ધોધ-ગ્રંથમાળા
: ૭૦ :
ઃ પુષ્પ
ભાવકને અનુસરી આત્માનું વીર્ય સ્કુરાયમાન થાય છે અને તેમ થતાં તે દ્રવ્યકમ કે જે જડ છે તેની વણાઓને ગ્રહણ કરે છે. ઝેર કે અમૃત પેાતાના સ્વભાવને જાણતા નથી એટલે શું તે પેાતાનુ` કાર્ય કરતાં નથી ? તેના ઉપયોગ કરનારને તે તે પ્રકારનુ ફળ મળે જ છે. તે જ રીતે જીવે ગ્રહણ કરેલા અશુભ કર્માનું ફળ અશુભ અને શુભ કર્મોનું ફળ શુભ મળે છે. તેમાં ઇશ્વરને વચ્ચે પડવાની જરૂર નથી.”
(૨૯) મેાક્ષ અવશ્ય છે.
'
કેટલાક કહે છે કે આત્મા કર્મના કર્તા અને ભક્તા ભલે હાય, પણ કર્મથી તેના માક્ષ થાય તે બનવાજોગ નથી; કારણ કે અન ંતકાલ થયાં તેનામાં કર્યાં કરવારૂપી દેષ રહેલા છે અને વમાનકાલમાં પણ તે વિદ્યમાન છે એટલે શુભ કમ કરવાથી તે દેવાદિ ઉચ્ચ ગતિ મેળવે અને અશુભ કમ ભાગવવાથી નરક િ નીચ ગતિ પ્રાપ્ત કરે પણ સર્વથા કર્મ રહિત ન થાય. ’ આ માન્યતાનું નિરસન કરવા માટે જૈન મહિર્ષઓએ આત્મા સકલ કČમાંથી છૂટો થતાં અવશ્ય' નિર્વાણુ પામે છે— મેાક્ષ મેળવે છે' એવા પાંચમા સિદ્ધાંતનું એલાન કર્યું છે. આ સિદ્ધાંતના સમર્થનમાં તેઓ કહે છે કેઃ—
“ ખાણમાંથી નીકળેલા સાનાને માટી સાથે અનાદિકાલથી સબંધ હાય છે. એવા સાનાને માટીથી જુદું પાડી શુદ્ધ મનાવી શકાય છે. તે જ પ્રમાણે આત્મા અનાદિ કર્મ સયુક્ત હોવા છતાં તેને કર્મથી છૂટો કરી શકાય છે.
આત્માને કર્મનું બંધન પ્રાપ્ત થવાનું મુખ્ય કારણુ રાગ
/
'
