________________
ધર્મામૃત કોઈ રાજપુત્ર છે, એટલે તેને હિતભાવે જણાવું છું કે–આ પ્રકારનું ધતીંગ કરવાનું છોડી દઈને તું મારી સાથે ચાલ અને મારે માંડલિક બનીને ઇચ્છા મુજબ અદ્ધિ-સિદ્ધિને ભગવ. ખરેખર ! આ ત૫–જપનાં કો તું ગટ જ ઉઠાવી રહ્યો છે! તારા મનમાં કદાચ એમ હોય કે આ જાતને વેશ રાખવાથી અને યિાકાંડે કરવાથી આત્માને ઉદ્ધાર થશે, આત્માનું કલ્યાણ થશે, તે એ તારે ભ્રમ છે; કારણ કે આ જગતમાં આત્મા નામની કઈ વસ્તુ જ નથી, પછી તેને ઉદ્ધાર કે તેનું કલ્યાણ કરવાની વાત જ ક્યાં રહી? મૂળ વિના શાખાની હસ્તી માનવી એ અવલ પ્રકારની મૂર્ખાઈ નહિ તો બીજું શું છે?
હે આચાર્ય ! “ આ જગતમાં આત્મા નામની કઈ વસ્તુ નથી” એવા નિર્ણય પર હું શાથી આ ? તે વાત તને એટલા માટે જણાવું છું કે તારો આત્મા વિષેને સઘળે ભ્રમ ટળી જાય અને તું પાપપુણ્ય તેમજ સ્વર્ગ-નરકની ભાંજગડે કરતે અટકી જાય. હવે સાંભળ તે વાત.
(૧) મારી માતા જેને દુનિયા ધર્મિષ્ઠ કહે છે, તેવી હતી, અને મારામાં ધર્મના સંસ્કારો પાડવા ખૂબ ખૂબ મથતી હતી, જ્યારે મારા પિતા જેને દુનિયા નાસ્તિક કહીને પિકારે છે, તેવા હતા અને મને ધર્મથી દૂર રાખવાનો પ્રયત્ન કરતા હતા. આમ છતાં તે બંનેમાં એક વાત સમાન હતી અને તે મારા પ્રત્યેની ચાહના. તે બંને મને એક સરખે ચાહતાં હતાં. હવે મારી માતા જ્યારે છેલ્લો શ્વાસ લેવા લાગી ત્યારે મેં કહ્યું કે “હે માતા ! તેં આખું જીવન તારી માન્યતા મુજબનું ધાર્મિક જીવન ગાળ્યું છે, તેથી તારે વાસ સ્વર્ગમાં થ