________________
કમબધ-ચંથમાળા : ૫૬ :
: પુષ જોઈએ. હવે તું સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થાય તે મને કહેવા આવજે કે તે સ્વર્ગ કેવું છે, જેથી મને પાપ-પુણ્યની પ્રતીતિ થાય અને હું પણ ધર્મનું આચરણ કરી શકું.” પછી મારા પિતા મરણપથારીએ પડ્યા ત્યારે અંતસમય નજીક જાણીને મેં કહ્યું કે “હે પિતાશ્રી ! તમે આ જીવનમાં કહેવાતા ધર્મનું કંઈ પણ આરાધન કર્યું નથી, તેથી તમારે વાસ નરકમાં થવું જોઈએ. હવે તમે નરકમાં ઉત્પન્ન થાઓ તે મને કહેવા આવજો કે તે નરક કેવું છે, જેથી મને પાપ-પુણ્યની પ્રતીતિ થાય અને હું પાપથી દૂર રહીને ધર્મનું આચરણ કરી શકું.
હવે તે બંનેના મૃત્યુ પછી મેં તેમના આગમનની ખૂબ ખૂબ રાહ જોઈ પણ મારા પ્રત્યે અતિ સ્નેહ દર્શાવનાર એ બેમાંથી કોઈ પણ આવ્યું નહિ, એટલે મેં નિશ્ચય કર્યો કે સ્વર્ગ અને નરકની વાત જુદી છે.”
(૨) એક વખત મેં દેહાન્તદંડની શિક્ષા પામેલા ચેરના શરીરના નાના નાના ટૂકડા કરાવીને જોયું કે તેમાં આત્મા કયાં રહેલું છે ? પરંતુ તેમાંના કેઈ પણ ટૂકડામાં આત્મા મળે નહિ. એટલે મેં નિશ્ચય કર્યો કે “આત્મા નામની કંઈ વસ્તુ નથી.'
(૩) એક વખત મેં એક ચેરનું જીવતાં વજન કરાવ્યું ને ત્યાર બાદ મારીને વજન કરાવ્યું પણ તેમાં અંશ માત્ર ફેર જણાયે નહિ. જે આત્મા જેવી કઈ વસ્તુ એના દેહમાંથી ચાલી ગઈ હોત તે તેનું વજન થોડું ઘણું પણ ઓછું થાત, પરંતુ તેવું કંઈ જ બન્યું નહિ; તેથી મેં નિશ્ચય કર્યો કે “આત્મા નામની કોઈ વસ્તુ નથી.”
