________________
છઠું : "
- ૨૯ :
ધર્મામૃત. બીજાને સાચી હકીકત કહેવાને બદલે જૂઠું બોલીને છેતરવાને જ પ્રયત્ન કરતા હોય ત્યાં કઈ પણ પ્રકારને વ્યવહાર સંભવી શકે ખરે? અથવા મનુષ્યો પિતાની માલિકીની વસ્તુથી સંતોષ પામવાને બદલે એક બીજાની વસ્તુ ચેરી જવાને બંધ કરતા હોય ત્યાં કઈ વસ્તુ સુરક્ષિત રહી શકે ખરી ? તે જ રીતે મનુષ્ય પોતાની વિવાહિત સ્ત્રીથી સંતોષ ન પામતાં અન્યની સ્ત્રીને ભોગવવાની કામના અને કોશીષ કર્યા કરે છે એ સમાજમાં શાંતિ જળવાય ખરી? અથવા પિતાના જીવન-વ્યવહાર માટે જરૂરી એવી માલ-મિલકતથી સંતોષ ન પામતાં પુષ્કલ માલ-મિલકત મેળવવા પ્રયત્ન કરતા હોય ત્યાં અથડામણ આવ્યા સિવાય રહે ખરી ? તાત્પર્ય કે-સમાજમાં સુવ્યવસ્થા જાળવી રાખવા માટે અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય કે લગ્નજીવન અને અપરિગ્રહ કે સંતેષ વૃત્તિ વગેરે ધાર્મિક ગુણે નિતાન્ત જરૂરી છે કે જેને સચેટ ઉપદેશ સાધુસંતે અને ધર્માત્માઓ તરફથી નિરંતર થયા કરે છે. જગતના જાલીમ લૂંટારુઓ, ખલકના ખતરનાક ખૂનીઓ અને આલમના અઠંગ વ્યભિચારીઓ આવા મહાપુરુષોના પ્રતાપે જ ઠેકાણે આવ્યા છે અને પવિત્ર જીવન ગાળતા થયા છે.
સમાજની સુધારણાને સારો ઉપાય આ ગુણેની વૃદ્ધિ છે, તેના બદલે કેટલાક જડવાદી સુધારકે વર્ગ-વિગ્રહની ભાવના જગાડી રહ્યા છે, વધારે સંપત્તિવાન કે વધારે સત્તાધીશ પ્રત્યે દ્વેષ કરવાનું શીખવી રહ્યા છે અને બધું ભાંગી–ફેડી નાખ વાથી જ નવી સુંદર રચના થઈ શકશે, તેવી જાહેરાત કરી રહ્યા છે ! તેનું પરિણામ એ આવ્યું છે કે સ્વામી અને સેવકે
