________________
[ શ્રી વિજયપધસૂરિકૃત- સ્પષ્ટાર્થજેમ મેધ જગતના જીને હર્ષ આપે છે તેમ મેઘ સમાન આ મેધ રાજા પણ સર્વ જીવોને હર્ષ આપતા હતા. વળી આ રાજા પિતાની લીમી યાચકને દાન આપીને સંતોષ પમાડવામાં વાપરતા હતા તે પણ તે લક્ષમી ઓછી થતી નહતી, પરંતુ નકના પાણીની જેમ હંમેશાં વધતી જતી હતી અને જ્યારે બીજા રાજાઓ આ શ્રી મેઘ રાજાને નમતા હતા, ત્યારે નમસ્કાર કરીને વસ્ત્રાદિથી એટલે ઉત્તમ પ્રકારનાં વસ્ત્રો તથા ધન વગેરે ભેટમાં આપીને તેમની (મેઘરાજાની) સેવા કરતા હતા. આથી આ મેઘ રાજાની લહમી ઘણી વૃદ્ધિ પામી હતી તેથી લોકો તેમને પાંસઠમા ઈન્દ્ર જેવા માનતા હતા. ૪૦ મંગલા પાણીનું વર્ણન છે કેમ કરે છે – તાસ રાણી મંગલા૧૭ મંગલ કરણ ને શીલવતી,
દેહધારી કુલરમા સમ પતિ હૃદયમાં નિવસતી; ભૂપ વસતે તાસ હૃદયે ગૃહાદિક વિચરે છતાં,
નિજ પતિને ધ્યાવતી રાણી ગુણથી દીપતા. સ્પષ્ટાઈ - આ મેઘ રાજાને મંગલ એટલે કલ્યાણ કરનારી તથા શીયલને ધારણ કરનારી મંગલા નામે રાણી હતી. આ રાણી જાણે સાક્ષાત્ શરીરને ધારણ કરનારી કુલલકમી હોય તેમ પતિના હૃદયમાં રહેલી હતી એટલે કે રાજાને તેના ઉપર ઘણો નેહ હતે. જો કે તે બંને રાજા રાણી વાસગૃહ વગેરેમાં બહારથી જુદા જુદા જણાતા હતા છતાં મંગલા રાણીના હૃદયમાં રાજાને હંમેશાં વાસ હતે. અથવા તે રાણી જ્યારે જ્યારે એકલી ફરતી હોય ત્યારે ત્યારે પણ તેના હૃદયમાં તે ગુણોથી શોભાયમાન તે રાજાના ગુણનું જ સ્મરણ ચાલતું હતું. ૪૧
રૂપ લાવણ્યાદિથી દેવાંગના દાસી કરે,
સુંદર વદનથી દાસ કરતી ચંદને મેગે ફરે, ભૂપ શીતલ છાંયમાં સઘલા સુખને ભેગવે,
દાન શીલ તપ ભાવ સાધી પ્રશમ જીવન અનુભવે. ૪૨
૪૧
સ્પષ્ટાઈ–આ મંગલા રાણીનું રૂપ અને લાવય એટલે સૌંદર્ય એવું હતું કે જેની આગળ દેવાંગના એટલે સ્વર્ગની અપ્સરાઓ પણ દાસી જેવી જણાતી હતી. વળી તે રાણીનું મુખ એવું સુંદર હતું કે જેની આગળ ચંદ્રમા પણ દાસ જેવો લાગતે હતે. અથવા ચંદ્રમાની અંદર તે ડાધ છે અને આ રાણીના મુખને વિષે કઈ પણ પ્રકારને ડાઘ જણાતું નથી. આવી આ મંગલા રાણી રાજાની શીતળ છાયામાં આનંદપૂર્વક સઘળા પ્રકારના સાંસારિક સુખે જોગવતા હતા. તે છતાં વળી દાન, શીયળ, તપ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
