Agam Satik Part 32 Aavashyak Sutra Gujarati Anuwad 2

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 51

ઉપોદ્દાત નિ - ૩૭૫,૭૭૬
૮૪
આવશ્યક-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ/ર
અમારે માટે તે સારું કહેવાશે નહીં. સ્થવિર બોલ્યા – હું સહન કરી લઈશ. જેવા તે ઉભા થઈને ચાલ્યા કે તેની પાછળ પ્રવજિત સાધુ ઉભા થયા. ત્યારે બાળસાધુ કહે છે - આ કટીપ છોડી દો. તે છોડીને આગળ ચાલ્યા. દવરક [ચોલપટ્ટ] બાંધી દીધો. ત્યારે લાવી તેને વહન કરવા લાગ્યા. કેમકે પાછળ મારી પુત્રી વગેરે જુએ છે. એ પ્રમાણે તેણે ઉપસર્ગને સહન કર્યો. એ પ્રમાણે મૃતકને વહન કર્યું. પછી સ્થવિર મુનિ તે રીતે જ પાછા આવ્યા. ત્યારે આચાર્યએ પૂછ્યું - હે વૃદ્ધ ! આ શું છે ? સ્થવિર મુનિ કહે છે - ઉપસર્ગ થયેલો. આચાર્યએ કહ્યું - હવે ધોતી લાવો. ત્યારે સ્થવિર બોલ્યા - ધોતીનું શું કામ છે ? જે દેખાવાનું હતું તે તો દેખાઈ ગયું હવે ભલે આ ચોલપટ્ટો જ રહ્યો. એ રીતે ચોલપટ્ટો સ્વીકાર્યો.
પછી તેઓ ભિક્ષાર્થે જતાં ન હતા. આચાર્ય વિચાર કરે છે કે – જો આ ભિક્ષાર્ગે જશે નહીં, તો કોણ જાણે - ક્યારે શું થશે ? પછી તે એકલા શું કરશે ? આને નિર્જર પ્રાપ્ત થાય તેમ કરવું. તે માટે એવું કંઈક કરું કે તે ભિક્ષા માટે નીકળે. એ પ્રમાણે જો પોતાની વૈયાવચ્ચ કરશે તો પછી બીજાની પણ વૈયાવચ્ચ કરશે. ત્યારપછી આચાર્યએ બધાં સાધુ - અલા સાગરિકોને કહ્યું - હું જઉં છું. તમે ચોકલાં જ સમુદ્દેશ કો. પિતામુનિ આગમ વાત કરી, તે સાધુ બઘાંએ સ્વીકારી. - X - X -
આચાર્ય ગયા. તે સાધુઓ ભિક્ષાર્થે નીકળ્યા. બધાં એકલાં જ સમુદ્દેશ કરે છે. ત્યારે પિતામુનિ વિચારે છે કે મને - આ લોકો આપશે. પણ એક પણ સાધુએ તેમને આહારમાં કંઈ ન આપ્યું. એમ કરતાં કરતાં કોઈએ કંઈ ન આપતા તે પિતા મુનિ ક્રોધિત થયા. કોઈ કંઈજ બોલતું નથી. ત્યારે તે સ્થવિર વિચારે છે, કાલે મારો પુત્ર આવશે, ત્યારે જો જો, હું આ બધાંની ખબર લઈશ ! બીજો દિવસે આચાર્યએ આવીને પૂછ્યું - હે પિતા! તમારો કાલનો દિવસ કેવો રહ્યો ? ત્યારે પિતા મુનિ બોલ્યા - હે પુત્ર ! જો તું નહીં હો તો હું એક પણ દિવસ જીવી શકીશ નહીં. આ બીજા જે મારા પુત્રો-પૌત્રો છે, તે પણ કંઈ આપતા નથી.
ત્યારે આચાર્ય એ તેની સામે જ બધાંને તતડાવ્યા. તેઓએ પણ કબૂલ કર્યું. ત્યારે આચાર્ય બોલ્યા- પાકા લાવો, હું જાતે જ પિતાનું પારણું કરાવવા કંઈક લઈ આવું. ત્યારે વૃદ્ધિ વિચાર્યું કે – મારો પુત્ર કેમ જાય ? લોકો પાસે કદાપી પૂર્વે આ રીતે ગયેલ નથી. તેથી વૃદ્ધ બોલ્યા- હું જ જઈશ. પછી તે વૃદ્ધ જાતે જ નીકળ્યા. તે લબ્ધિસંપન્ન હતા. લાંબો કાળ ગૃહસ્થપણે જ રહેલા. તે ભ્રમણ કરવાનું જાણવા ન હતા. કયાં દ્વાર કે અપદ્વાર છે તે પણ ખબર ન હતી. પછી તે એક ઘેર અપહાચ્ચી ગયા. - X - X - ગૃહસ્વામી પૂછે છે – અપદ્વારથી હે પ્રવજિત કેમ આવ્યા ? વૃદ્ધે કહ્યું - લક્ષ્મી આવતી હોય ત્યારે દ્વાર કે અપદ્વાર શું? જ્યાંથી આવે ત્યાંથી સારું જ છે ને. ગૃહસ્વામીએ કહ્યું - આને ભિક્ષા આપો. ત્યારે ૩૨લાડવા મળ્યા.
વૃદ્ધ મુનિ તે લઈને આવી ગયા. એના વડે આલોચના કરાઈ. પછી આચાર્ય
કહે છે - આપને બીશ શિષ્યો થશે. પરંપરાથી આવલિકા સ્થાપક થશે. પછી આચાર્યએ પૂછયું - જો તમે કોઈ રાજકુળથી કંઈ વિશેષ મેળવો તો કોને આપશો ? તે બોલ્યા - બ્રાહ્મણોને અમારા સાધુ પણ એટલાં જ પૂજય છે આમને તેનો લાભ પહેલાં આપો. બધાં સાધુને આપ્યું. ત્યારે ફરી પોતાને માટે ભિક્ષા લેવા ગયા. પછી તેમને પરમાત્ત ઘી-ખાંડ સહિત પ્રાપ્ત થઈ. પછી સ્વયં સમુદ્દેશ કર્યો. એ પ્રમાણે તે પોતાના માટે ભ્રમણ કરતા ઘણાં જ લબ્ધિસંપન્ન થઈ બાળ અને દુર્બળના આધારરૂપ થયા.
તે ગચ્છમાં ત્રણ પુષ્પમિત્રો હતા. એક દુર્બલિકાપુષ્પમિત્ર, એક ધૃતપુષ્પમિત્ર અને એક વઅપુષમિમ. જે દુબલિક હતા તે માક યાદ રાખનાર હતા. ધૃતપુષ્પમિત્ર ઘીને ઉત્પાદિત કરતા હતા. તેને લબ્ધિ હતી. દ્રવ્યથી ઘીને ઉત્પાદિત કરે, ફોનથી ઉજૈનીમાં, કાળથી - જેઠ અને અષાઢ માસમાં, ભાવથી • એક બ્રાહ્મણી-પ્રસૂતાતેના પતિએ થોડું-થોડું એકઠું કરીને છ માસ વડે ઘીનો ઘડો ઉપાર્જન કરેલો. જેથી તે પ્રયતા માટે કંઈક ઉપયોગી થાય. તેની યાચના કરવી. બીજાની નહીં. ચતાં પણ તે હર્ષિત અને સંતુષ્ટ થઈને આપી દે. પરિમાણથી - જેટલું ગચ્છને જોઈતું હોય તેટલું
- તે સાધુ વહોરવા નીકળે ત્યારે પૂછે, કોને કેટલા ઘીનું પ્રયોજન છે ? જેટલું બોલે, તેટલું લાવી દે.
જે વરુપુષમિત્ર હતા, તેને આવી જ લબ્ધિ હતી. તે વખતે ઉપાર્જિત કરી શકતા હતા. દ્રવ્યથી વસ્ત્ર, ક્ષેત્રથી વૈદેહ કે મથુરામાં, કાળથી વર્ષમાં કે શીતકાળમાં. ભાવથી - જેમ કોઈ એક વિધવા હોય. તે અતિ દુ:ખથી ભુખે મરતી, કાંતણ કરતી, એક વઅને વણીને કાલે પહેરીશ એમ વિચારે. એટલામાં જો તે વસ્ત્રાપુપમિત્ર તેની યાચના કરે તો હર્ષિત અને સંતુષ્ટ થઈને આપી દે. પરિણામથી - ગચ્છના બધાં સાધુને જોઈએ તેટલું.
જે દુર્બલિકાપુષ્પમિત્ર હતા, તેણે નવે પણ પૂર્વો ભણેલા. તે તેને રાત-દિવસ યાદ કરતા. એ પ્રમાણે સ્મરણ કરતાં-કરતાં તે દુબળા થઈ ગયા. જો તેઓ સ્મરણ ન કરે તો તેનું બધું વિસ્મૃત થઈ જતું. તેને વળી દશપુરમાં જ સ્વજનો હતા. તેઓ વળી, તપટ ઉપાસકા હતા. આચાર્યની પાસે આવતા-આશ્રય કરતા. તેઓ કહેતાઅમારા ભિા ધ્યાનરત છે. તમારે ધ્યાન નથી. આચાર્યએ કહ્યું - અમારે ધ્યાન છે. આ તમારો જે સ્વજન દુર્બલિકા પુષમિત્ર છે, તે ધ્યાનને લીધે જ દુર્બળ છે. તેઓ બોલ્યા કે - આ ગૃહસ્થપણામાં સ્નિગ્ધ આહાર વડે બલિક હતો, અહીં તે મળતું નથી, માટે દુર્બળ છે. આચાર્યએ કહ્યું - આ ઘી વિના કદાયિતુ ભોજન કરતો નથી. તેઓ પૂછે છે કે - તમારી પાસે થી ક્યાં છે ? આચાર્યએ કહ્યું ધૃતપુષમિત્ર લાવે છે પરંતુ તે સ્વજનોને વિશ્વાસ બેઠો નહીં.
ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે પૂછ્યું કે – એ શું તમારી પાસેથી લાવે ? તેઓ બોલ્યા - ઘીનો ગાડવો લઈ આવો. તેમને બોધ પમાડવા તેમના ઘેર મોકલ્યા. હવે