Agam Satik Part 32 Aavashyak Sutra Gujarati Anuwad 2

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 96

અધ્ય-૧, નમસ્કાર નિ : ૧૮
૧૩
રાજાને તે વાત કરી. રાજા આવ્યો, આશ્રમનો વિનાશ કરી ગાયને ઉઠાવીને ચાલ્યો ગયો. આ વાત રામને કહી. સમ તેની પાછળ ધસી ગયો અને અનંતવીર્યને મારી નાંખ્યો.
ત્યારપછી કાર્તવીર્ય રાજા થયો. તેની તારા નામે રાણી હતી. કોઈ દિવસે તેને પિતાનું મૃત્યુ કેમ થયું તે કહ્યું. તેણે આવીને જમદગ્નિને મારી નાંખ્યા, તે વાત રામને ખબર પડી. તેણે આવીને દેદીપ્યમાન પરશુથી કાર્તવીર્યને મારી નાંખ્યો. સ્વયં જ રાજ્ય લઈ લીધું.
આ તરફ તે તારાદેવી તેના ભયથી ભાગી જઈને તાપસીના આશ્રમમાં ગઈ, તેણીને સ્વ મુખથી ગર્ભ પડી ગયો. તેનું નામ સુભૂમ રાખ્યું રામની પરશુ જયાં જ્યાં ક્ષત્રિયને જોતી ત્યાં ત્યાં સળગવા લાગતી હતી.
કોઈ દિવસે તાપસના આશ્રમની પાસેથી તે જતો હતો. ત્યાં તેની પલ્સ સળગવા લાગી, તાપસો બોલ્યા - અમે જ ક્ષત્રિયો છીએ. તેથી અમે સાત વખત પૃથ્વીને નિઃક્ષત્રિયા કરી. તેની દાઢાદિથી થાળ ભર્યો એ પ્રમાણે સમે ક્રોધથી ક્ષત્રિયોને હણ્યા.
માન પણ નામ આદિ ચાર ભેદે છે. કર્મદ્રવ્યમાન પૂર્વવત છે નોકમદ્રવ્યમાન સ્તબ્ધ દ્રવ્ય લક્ષણ છે, ભાવમાન તેનો વિપાક છે. તે ચાર ભેદે છે. જેમ કહ્યું છે કે - તિતિશલતા, કાઠ, અસ્થિ, શૈલસ્તંભ એ ચારની ઉપમાથી માનને જાણવું. અહીં તેનું ઉદાહરણ છે –
તે સુભમ ત્યાં મોટો થાય છે, વિધાધરે ગ્રહણ કર્યો. કોઈ દિવસે વિષાદિ વડે પરીક્ષા કરી. આ તરફ સમે નૈમિત્તિકને પૂછ્યું - મારો વિનાશ કઈ રીતે થશે ? તેણે કહ્યું - જે આ સિંહાસન ઉપર બેસશે, તેના જોતાં જ આ દાઢો ખીરરૂપ બની જતાં ખાઈ જશે. તેના તરફથી તમને ભય છે.
ત્યારપછી પસ્યુરામે ભોજન તૈયાર કરાવી બધાંને બોલાવ્યા. ત્યાં સિંહાસનની આગળ સ્થાપના કરી, તેની આગળ દાટો મૂકી.
આ તરફ મેઘનાદ વિધાધર હતો, તેણે તેની પુત્રી પદાશ્રી વિશે નૈમિત્તિકને પૂછ્યું - આ કોને પરણાવવી જોઈએ ? તેણે સુભૂમને કહ્યું, ત્યારથી મેઘનાદ સુભૂમની સાથે રહ્યો. એ પ્રમાણે કાળ વીતે છે.
આ તરફ સુભૂમ તેની માતાને પૂછે છે – શું લોક એટલો જ છે ? કે બીજો પણ છે ? માતાએ બધી વાત કરી. - X - સુભૂમ તે બધું સાંભળીને હસ્તિનાપુર ગયો. ત્યાં સભામાં જઈને સિંહાસને બેસી ગયો. દેવતા સડો પાડતા નાસી ગયો. તે દાઢાની ખીર બની ગઈ.
ત્યારપછી તે બ્રાહ્મણોને હણવા લાગ્યા, તે વિધાધર તેના ઉપર પ્રહાર કરવા લાગ્યો, સુભમ આરામથી ખરી ખાવા લાગ્યો. આ વાત રામને કહી, તેણે બખીરબદ્ધ થઈ, ત્યાં આવીને પરશુ ફેંકી. સુભૂમે તે જ થાળો ગ્રહણ કર્યો અને ઉભો થયો. તે થાળો ચકરન થઈ ગયું. તેના વડે પરસુરામનું માથું છેદી નાંખ્યું.
ત્યારપછી તે સુભૂમે અભિમાનથી ૨૧-વખત પૃથ્વીને બ્રાહ્મણ હિત કરી. ગર્ભો પણ પાડી નાંખ્યા. એ પ્રમાણે માન કહ્યું સાદિ પૂર્વવત્.
૧૩૪
આવશ્યક-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ/૨ માયા ચાર ભેદે કહી છે – કમદ્રવ્ય માયા યોગાદિ ભેદો પગલો છે. નોકમદ્રવ્યમાયા નિધાનાદિ પ્રયુક્ત દ્રવ્યો છે. ભાવમાયા તેના કર્મવિપાક સ્વરૂપ છે. તેના ભેદો આ પ્રમાણે છે - અવલેખનિકા, ગોમૂબિકા, મેષગ, ઘનવંશીમૂલ સમાના માયા છે.
- હવે માયાનું ઉદાહરણ આપે છે - પાંડુરાય. જેમ તે પ્રકારે પ્રત્યાખ્યાત ભકિતથી પૂજા નિમિતે ત્રણ વખત લોકને બોલાવ્યો. ત્યારે આચાર્યએ જાણ્યું, આલોચના કરી, બીજી વખત આલોચના ન કરી. તે બોલી કે આ તો પૂર્વાસથી આવેલ છે. તેણી આ માયાશચના દોષથી કિબિપિડી ગઈ. માયા આવા પ્રકારે દુરતા છે.
અથવા સર્વાંગસુંદરીની કથા છે. તે આ પ્રમાણે –
વસંતપુર નગર હતું, ત્યાં જિતશત્રુ રાજા હતો, ધનપતિ અને ધનાવહ બે શ્રેષ્ઠી ભાઈઓ હતા. તે બંનેની બહેન ધનશ્રી હતી. તે બાળ વિધવા અને પરલોકમાં
હતી. પછી માસકલા રહેલા ધર્મઘોષાચાર્ય પાસે પ્રતિબોધ પામી. તેના બંને ભાઈઓએ પણ તેણીના નેહથી બોધ પામ્યા. ધનશ્રી દીક્ષા લેવાને ઇચ્છતી હતી. બંને ભાઈઓ સંસાના સ્નેહથી તેણીને દીક્ષાની જા આપતા નથી.
ધર્મશ્રી ધર્મવ્યય ઘણો • ઘણો જ કરે છે. ભાતૃજાયા-ભાભીઓ કચકચ કરે છે. તેણીએ વિચાર્યું કે - હું ભાઈઓના યિતને તપાસ, શું તેમને ચિત તેમની પનીઓમાં છે. પછી નિવૃત્તિ આલોચીને [કપટ વિચારીને શયન પ્રવેશ કાળે વિશ્વસ્ત કરી કરીને ઘણું ધર્મગત બોલીને, પછી નટકીડાથી જેમ તેણીઓના પતિ સાંભળે તેમ એક ભાભીને કહ્યું - વધુ શું બોલું? પણ સાળી [૧] ચોખા રાખવા જોઈએ.
તે ભાઈએ વિચાર્યું કે- નક્કી આ દુશ્ચારિણી છે. ભગવંતે અસતી પોષણની મનાઈ ફરમાવેલી છે. તેથી આનો મારે હવે ત્યાગ કરવો જોઈએ. તેણીને પલંગ ઉપર બેસવા જતાં અટકાવી દીધી.
તેણી વિચારે છે - હા ! આ શું થયું ? પછી તે ભાઈએ તેની પત્નીને કહ્યું – મારા ઘરમાંથી નીકળી જા. તેણી વિચારે છે – મેં એવું શું કૃત કર્યુ? તેવું કંઈ દેખાયું નહીં. ત્યારપછી ત્યાં જ ભૂમિ ખોતરતાં સનિ પસાર કરી, પ્રભાતે પ્લાન અંગવાળી થઈને નીકળી.
ઘનશ્રીએ તેણીને પૂછ્યું - કેમ સ્નાન અંગવાળી થઈ છો? તેણી રોતા-જોતા બોલી, હું મારો અપરાધ જાણતી નથી, મને ઘરમાંથી કાઢી મૂકી છે. ઘનશ્રી બોલી - વિશ્વસ્ત થઈને રહે. હું તારો મેળ કરાવી દઈશ. ધનશ્રીએ ભાઈને પૂછ્યું - આ બધું શું છે? ભાઈ બોલ્યો – મારે આ દુષ્ટશીલાની જરૂર નથી. ધનશ્રીએ પૂછયું – તે દુષ્ટશીલા છે, તે તેં કેમ જાણયું? ભાઈ બોલ્યો - તારી પાસેથી જાણ્યું. - x • ધનશ્રી બોલી - વાહ! તારું પાંડિત્ય અને વિચાર ક્ષમત્વ અને ધર્મ પરિણામને ધન્ય છે.
મેં સામાન્યથી કહ્યું, આ ઘણાં દોષને માટે થયું. ભગવંતે કહેલું, તેનો તેને ઉપદેશ કર્યો અને વારેલ હતી. શું એટલામાં તે દુશ્ચારિણી થઈ ગઈ. ત્યારે તે લજ્જા પામ્યો. તેણીને “મિચ્છા મિ દુક્કડ' આપ્યું. - x • બીજા ભાઈની પણ એ પ્રમાણે જ પરીક્ષા કરી. વિશેષ એટલે કે તેણી બોલી કે - વધું શું કહું ? હાથ ચોખા રાખવા