Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 187
________________ રુચકવર નામના ૧૩માં સમુદ્રથી દક્ષિણ દિશા તરફ અસંખ્યાત દ્વીપ સમુદ્રોને પાર કરવાથી અરુણુવરદ્વીપ અને અણવર સમુદ્ર આવે છે તે અરુણ વર સમુદ્રની દક્ષિણ દિશામાં ૪૨ હજાર યોજન આગળ જતાં આ ઉત્પાત પર્વત આવે છે. આ તિગિરિછકૂટ પર્વત રત્નમય છે, અને પઘવર વેદિકા અને વનખંડથી પરિણિત (વીંટળાયેલે) છે. તેના મૂળભાગને વિષંભ ૧૯૨૨ જનને છે. ચમરને ચાર લોકપાલો છે. તેમનાં નામ સેમ, યમ, વરુણ અને વૈશ્રવણ છે. સોમ મહારાજના ઉત્પાત પર્વતનું નામ સમપ્રભ છે. તે સમપ્રભ પર્વતની ઊંચાઈ એક હજાર જનની છે, તેને ઉદ્વેધ (જમીનની અંદર રહેલા અદશ્ય ભાગની ઊંડાઈ) એક હજાર ગબૂત (કેસ) પ્રમાણ છે અને તેના મૂળભાગને વિષ્કભ પણ એક હજાર યોજન પ્રમાણ છે. આ પર્વત અરુણંદ સમુદ્રમાં આવેલ છે. યમ મહારાજના ઉત્પાત પર્વતનું નામ યમપ્રભ છે, વરુણે મહારાજના ઉત્પાત પર્વતનું નામ વરુણપ્રભ છે, અને વૈશ્રવણ લેપાલના ઉત્પાત પર્વતનું નામ વૈશ્રવણપ્રભ છે. આ ત્રણે કપાલે ઉત્પાત પર્વતની ઊંચાઈ ઉધ, મૂળભાગને વિષ્ક વગેરેનું પ્રમાણ સેમ મહારાજના ઉત્પાત પર્વતના પ્રમાણ જેટલું જ સમજવું. આ ત્રણે ઉત્પાતપર્વતે અરૂદય સમુદ્રમાં જ આવેલા છે. તેના બલિ ઉત્તરાર્ધને અધિપતિ છે. તે અસુરકુમારને ઇન્દ્ર છે. તેના ઉત્પાત પર્વતનું નામ રુચકેન્દ્ર છે. આ કેન્દ્ર ઉત્પાત પર્વતના મૂળભાગને વિષ્કભ ૧૦૨૨ જનને છે, અને તે પર્વત અરુણુવરસમુદ્રમાં આવે છે. કહ્યું પણ છે કે –“શન કરે” ઈત્યાદિ – આ કથનને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે–અરુણુવર સમુદ્રના ઉત્તર દિશામાં ૪૨ હજાર જન આગળ જતાં કેન્દ્ર નામને શિલાનિચય (પર્વત) આવે છે. ત્યાં ચાર રાજધાનીએ છે. વૈચનેન્દ્ર વૈરોચનરાજ બલિના જે સેમ મહારાજ નામના કપાલ છે તેમના ઉત્પાતપર્વતનું નામ સોમપ્રભ છે. તે સમપ્રભા ઉત્પાત પર્વતનું વર્ણન ચમરના લોકપાલ સેમ મહારાજના ઉત્પાત પર્વતના વર્ણન જેવું જ સમજવું. બલિને બીજા ત્રણ કપાલનાં નામ પણ ચમરના બીજા ત્રણ કપાલનાં જેવાં જ છે. એટલે કે યમ, વરુણ અને વૈશ્રમણ જ છે. તે પ્રત્યેકના પણ અલગ અલગ ઉત્પાત પર્વત છે. તે ઉત્પાતપર્વતેનું વર્ણન સોમપ્રભના ઉત્પાત પર્વતના વર્ણન પ્રમાણે સમજવું. રા નાગકુમારના ઈન્દ્ર, નાગકુમારરાજ ધરણ દક્ષિણાઈને અધિપતિ છે. તેના ઉત્પાત પર્વતનું નામ ધરણપ્રભ છે. તે પણ અરુણદ સમુદ્રમાં આવેલ છે તેની ઊંચાઈ ૧૦૦૦ એજન, ઉદ્વેધ ૧૦૦૦ ગભૂત (બે કેશ) અને તેના મૂળભાગને વિષ્કભ એક હજાર એજન છે. ધરણના ચાર લેકપાલનાં નામ નીચે પ્રમાણે છે (૧) કાલપાલ, (૨) કપાલ, (૩) શૈલપાલ અને (૪) શંખપાલ તેમના શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫ ૧૭૦

Loading...

Page Navigation
1 ... 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300