Book Title: Shrutsagar 2014 07 Volume 01 02
Author(s): Kanubhai L Shah
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525291/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org * zrutasAgara HIST Volume : 01, Issue : 02 Annual Subscription Rs. 150/- Price Per copy Rs. 15/Editor: Kanubhai Lallubhai Shah Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR (MONTHLY ) zrutasAgara TIQUIT jemanA prANamAM prabhuzAsananI pArAvAra prItI prasarelI che evA pUjyapAd gurudeva zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAjA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only 2019 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir savA GORIBERARTOIdagdi Kgati 2860 HOMEMADIRECTORREERGREASTERN RECI tADapatramA prApta thatA graMtha lipimAM AlekhAyela aSTamaMgala ane paMcAyudhanA citro temaja aSTamaMgala pUjanavidhi For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra zrutasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) zrutasAgara varSa-1, aMka-2, kula aMka-2. julAI-2014 * Year-1, Issue-2, Total tssue-2, July-2014 __ vArSika sadasyatA zulka - rU. 150/- * Yearly Subscription - Rs. 150/ aMka zulka * rU. 15/- * issue Per copy Rs. 15/ * AzIrvAda rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka * * saha saMpAdaka * kanubhAI lallubhAI zAha hirena ke. dozI jJAnamaMdira parivAra 17 julAI, 2014, vi. saM. 2070, ASADha vada-4 prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 pheksa : (079) 23276249 website : www.kobatirth.org email : gyanmanclir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anukrama hirena ke. dozI 1. saMpAdakIya 2. rASTrasaMta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhaba kA saMkSipta paricaya 3. pRthvIcaMdra guNasAgara rAsa DaoN. hemanta kumAra jAgRtiTana DI. vorA, hirena ke. dozI 4. zrI jinaprabhasUrikRta phArasI bhASAmAM RSabhadeva stavana 5. graMthalipi : eka adhyayana 6. samrAT rAprati saMgrahAlayanA pratimA lekho 7. yatiaMtimaArAdhanA 8. kailAsa zrutasAgra graMthasUcI eka saMkSipta paricaya 9. zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kovA tIrtha paricaya zrI jinavijayajI DaoN. utgasiMha hirena ke. dozI sA. jinaratnAzrIjI prAptisthAnA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara parivAra DAIniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 phona naM. 079) 26582355 For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpAdakIya gayA aMkathI ke TalAMka mahattvanA pheraphAro A patrikAmA thayA, je Avazyaka hatA... zrutasAgara patrikAmA raji.nI rArakArI prakriyAmAthI pasAra thaI rahyA chIe... pUrNa thavAno tavakkI najIka che. ane eTalA ja mATe A prakAranA pheraphAro karavAmAM AvyA che. gaizvika stare jaina sAhityanI maulikatAne ujAgara karavI hoya to A prakAranI prakriyA ghaNA aMze madadarUpa ane saraLatA Ape che. ane eTale ja A patrikAne e praka ranA tamAga pheraphAro ApyA che. aranu... keTalAMka parvo eka divasanA hoya che. keTalAMka paryo be divasanA hoya che. keTalAMka RNa, cAra ke ethI padhu divasanA hoya che. paNa cAturmAsanU parva... cAturmAsarnu parda cAra mahinAmuM hoya che. RtunA prabhAva thatI jIvahiMsAthI bacavA jinazAsananA aNagAra pUjya gurubhagavaMto yogya sthAna ane yogya kALane anurUpa pote cAra mahinA sthira thaI potAnI najIka AvelA bhavyajIvone svAdhyAya, saMyama ane tapAgA baLathI atyaMta rI prabhAvita ane ArAdhanAmaya banAvatA hoya che, cAturmAsarnu parva Ama to varasAda ane enA kAraNe thatI virAdhanAothI bacavA mATenI sthiratA rUpe hovA chatAMya pariNAme aneka vyaktionA jIvanamAM A parva parivartananA parva rUpe aMkita thaIne yAdagAra banI jAya che. cAturmArA daramAna pUjya gurubhamavaMtazrIno maLato saMyoga ApaNI AMtara cetanAne ArAdhanA sAdhanA tarapha prere che. ane emano saMsarga ApaNAm | rahelI ArAdhakabhAvanI suSutine khakhere che. parAkramane kholavI ApatuM A cAturmAsamuM punita parva gaNI zakAya eTalA divasa ja dUra che. tyAre dareka AtmArthI ana ArAdhaka AtmAo A parvanA punita prasaMgane pAmIne jIvanane guNa vaibhavathI samRddha kare.. A aMkanI vAta :- dara vakhatanI jema A aMkaga pUjya gurubhagavaMtazrIe AtmavikAsanI ane AtmonnatI viSaya upara ApelA mananIya pravacanane atre prakAzita na karatA A aMkamAM pUjya gurubhagavaMtazrInA jIvana paricagane saMkSipta paNa sArabhUta rIte prakAzita karyu che. A aMkamAM dara aMkanI jema A vakhate jaina sAhitya saMzodhakamAM prakAzita phArasIbhASAmaya R bhajina stavana atre prakAzita karyu che. vAcakonI upAdeyatA mATe stavananI sAthe e- saMskRta ane gujarAtI vivaraNa mULa kaDInI sAthai ja levAno temaja kaThina zabdArthogAM paNa yogya kaDI kramAMka heThaLa zabdo ApavAno pheraphAra karyo che. For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JULY - 2014 to aprakAzita kRtinA prakAzana rUpe bhAnucaMdra gaNivaranA ziSya devacaMdra gaNinI racanA pRthvIcaMdra guNasAgara rAsa atre prakAzita karyo che. zIladharmanA mahimAnuM gAna karatI adyAvadhi aprakAzita A racanA zrutasAgaranA mAdhyame prakAzita thaI rahI che. eno amane AnaMda che. zIladharma mahAtmya ane kavinI racanA-cAturI ubhayano saMgama A ra samAM thayo che. je vAcakone bodhanI sAthe saMtoSa Apaze... A kRtinuM prAthamika lipyaMtara zrI jAgRtibena DI. dhorAe karIne abhane pAThavyuM che. e badala emano hArdika AbhAra.. zrutasAgara aMka 38-39mAM prakAzita brAhmIlipi viSayaka lekhane ghaNA vAcakoe vadhAvyo... patra ane phonanA mAdhyagathI lipi jijJAsuoe ghaNA abhinaMdana pAThavyA amane... lipi abhyAsanA lekhonI e ja zreNimAM A vakhate graMtha lipi viSayaka eka saparicaya abhyAsapUrNa lekha atre prakAzita karyo che. graMtha lipinA paricayanI sAthe 'graMtha lipi saMbaMdhI vividha prakAra nI mAhitIo, asAronaH vaLAMka ane maroDanI sthitine samajavAnuM saraLa bane eTalA mATe Aje lakhAtA akSaronI sAthe graMtha lipimA lakhAtA akSaronA laghu cArTa vigere paNa prakAzita karI lekhanI upAdeyatAmA khAsso vadhAro thayo che. A lekha ane A patrikAmA prakAzita vigatonA seTIMga mATe zrI saMjayabhAI gurjaranI mahenata paNa dAda mAMgI le ecI che. pUjya sAdhvIjI bhagavaMta zrI jinaratnAzrIjI ma. sA. taraphathI saMpAdita upAdhyAya sagayasuMdaragaNi kRta yatiaMtima ArAdhanA A aMkamAM prakAzita karI che. aprakAzita kRti saMpAdita karIne pAThavavA badala pUjya sAdhvIjI bhagavaMtazrIno khUba AbhAra... A aMka, pUjya gurubhagavaMtazrInA cAturmAsa praveza prasaMge vimocita thavAna sadbhAgya raDuM che. eTale ja pUjya gurubhagavaMtazrI ane emanI punita najarathI zrI saMghanA zreyArthe pravartamAna zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra-kotAno paricaya thAya e hetusara saMradhAnI rUparekhA A aMkamAM prakAzita karI che. pUjya gurubhagavaMtazrInA cAturmAsa praveza prarAMge prakAzita thanAra kailAsa zrutasAgara graMthasUci bhAga 17- vimocana thavAnuM hovAthI A aMkamA prakAzita thatA sUcipatro ane enI vizeSatAne jANavA mATe kailAsa zrutasAgara graMthasUcino saMkSipta paricaya prakAzita karyo che. to aitihAsika sAmagrI rUpe samrATa saMprati saMgrahAlayamA rahelA dhAtuvibhAganA zilponA lekho prakAzita karyA cha. A lekhomA je kramAMka naMbara Apelo che e zilpomAM ja lekha maLe che. e sivAyanA naMbara para noMdhAyela vastuomAM koI lekha vigere prApta thatuM nazI, je vAcakoe khAsa dhyAnamAM lebuM. For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rASTrasaMta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhaba kA saMkSipta paricaya DaoN. hemanta kumAra sAMsArika jIvana : * janma : vikrama saMta 1991 bhAdrapada kRSNapakSa ekAdazI 'maMgalavAra, tadanusAra 10 sitambara 1935. * janma sthAna : ajImagaMja, pazcima baMgAla : pitA kA nAma : zrI rAmasvarUpasiMhajI urpha zrI jagannAdhasiMhajI. * mAtA kA nAma : zrImatI bhavAnIdevI * bacapana kA nAma : premacanda/labdhicandra * zikSA : mAdhyamika ratara taka * bhASA jJAna : saMskRta, prAkRta, hindI, baMgAlI, gujarAtI rAjasthAnI va aMgrejI. sAdhujIvana kA prArambha : dIkSA grahaNa : vi. saM. 2011 kArtika (gArgazIrSa) kRSNapakSa 3 ravivAra, 13 navambara 1954 * dIkSA sthala : sAgaMda * dIkSA pradAtA : AcArya zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * dIkSA guru : AcArya zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI ma. sA. : dIkSA nAma : muni zrI padmasAgarajI ma. sA. * gaNipada se vibhUSita : vi. saM. 2030 mAgha zukla pakSa paMcamI, somavAra, 28 janavarI, 1974, ahamadAbAda * paMnyAsapada se vibhUSita : vi. saM. 2032 phAlguna zukla pakSa saptamI, somavAra, 8. gAI, 1976. jAmanagara * AcAryapada se vibhUSita : vi. saM. 2033 mArgazIrSa zuklapakSa tRtIyA, zukravAra, 9 disambara, 1976, mahesANA jinazAsana ke samartha unnAyaka : * jaina zramaNa saMskRti kI garimApUrNa paraMparA meM jinakA eka yazasvI nAma hai. For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRUTSAGAR JULY 2014 vyavahAra kuzalatA, vAkpaTutA, kartavya parAyaNatA Adi guNoM se jo vibhUSita haiM, * mAnavamAtra ke liye jinakA dedIpyamAna jIvana preraNAspada evaM varadAna hai. * jinazAsana ke unnayana hetu samarpita jinakA saMpUrNa jIvana hai. * apanI madhura vANI se lAkhoM zrotAoM ko jinhoMne dharmAbhimukha kiyA hai. * jinazAsana ke gaurava meM jinhoMne cAra cA~da lagA diye haiM. 6 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * mAnava mAtra ke upakAra hetu jo satat prayAsarata haiM. * jaina-darzana va prAcya vidyA ke kSetra meM avagAhana karane vAloM ke lie jo ratnAkara tulya haiM. zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA kI sthApanA jinakI satpreraNA se huI haiM. * AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kovA jinakI agarakRti hai. * vizvamaitrIdhAma borIjatIrtha ke aitihAsika jinamaMdira nirmANa ke jo preraka haiM. * zrI sImaMdhara jina maMdira, mahesANA ke nirmANa meM jinakA mahattvapUrNa yogadAna rahA hai. : bhAratIya prAcIna sAMskRtika aitihAsika purAtAtvika dharohara ke jo saMrakSaka haiM. : jinabhakti va zAsanaprabhAvanA ke prati jo pUrNa samarpita haiM. * vAtsalya, karuNA, dayA aura prema kI jo pratimUrti haiM. : jinakI bhASA kI saralatA, spaSTa vakRtva, abhiprAya kI gaMbhIratA va prastuti kI maulikatA hai. * jinake ojasvI pravacanoM se vyakti aura samAja meM abhUtapUrva parivartana AyA hai. yazasvI aitihAsika kArya : : bAla- dIkSA-pratibandha prastAva ko nirasta karAkara punaH bAla- dIkSA kA prArambha karAyA. zatruMjaya mahAtIrtha ke bA~dha meM honevAlI machaliyoM ko jIva-hiMsA para roka lagavAI. * mumbaI mahAnagarapAlikA ke dvArA vidyAlaya ke baccoM ko alpAhAra meM phUDa-TaoNnika ke rUpa meM aNDA die jAne ke niMdanIya prastAva ko khArija karavAyA. * rAjasthAna sarakAra dvArA TrasToM meM apanA pratinidhi niyukta karane ke adhyAdeza ko rAjyapAla ko kuzala yuktiyoM ke dvArA samajhA kara vApasa karAyA. For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara julAI - 2014 * rANakapura tIrtha meM phAiva sTAra hoTala ke nirmANa para roka lagavA kara tIrtha kI __ pavitratA ko akSuNNa banAe rakhA. * imarajeMsI ke daurAna bhArata ke pradhAnamaMtrI zrImatI indirA gA~dhI ko rASTrahita meM mArgadarzana. nepAla meM pAda vihAra karake saikar3oM varSoM ke bAda prathama bAra jainAcArya ke rUpa meM padArpaNa kiyA. * kAThamANDU (kamala pokharI) meM ApakI nizrA meM zrI gahAvIrasvAmI jinamandira kI __ bhavyAtibhavya pratiSThA huI. : ApakI nizrA meM vizva hindU mahAsabhA kA adhivezana kAThamANDU meM sampanna huA, jisameM vizva ke 14 dezoM se agraNI hindU pratinidhiyoM ne bhAga liyA thA. * jena ekatA, saMgaThana va jaina kaoNnvenTa-skUloM ke Apa saphala preraNAdAtA rahe haiM. * Apake padArpaNa se rasoM bAda dakSiNa bhArata meM dharma ArAdhanA va jJAna kI maMda dhArA tejI se pahane lagI. govA pradeza meM saikar3oM varSa bAda jinAlaya kI bhavya aMjanaz lAkA-pratiSThA ApakI pAcana nizrA meM sampanna huI. * vAlakezvara(mumbaI) zrIsaMgha ko devadravya saMbaMdhI jaina paraMparA aura siddhAnta kA mArgadarzana kiyA. * rASTrapati zrI zaMkaradayAla zarmAjI ne rASTrapati bhavana meM Apake pAvana padArpaNa karA ke AzIrvAda grahaNa kiyA. * bhAratavarSa kI pavitra mi haridvAra meM prathama jinamandira rUpa zrI cintAmaNi pArzvanAtha kI bhavya aMjanazalAkA pratiSThA karAI. * pUjyazrI kI preraNA se jodhapura nareza zrI gajasiMhajI ne mahala meM pichale 400 sAloM se calI A rahI dazaharA ke dina bhaiMse kI bali kI prathA baMda karavAI. * jaina zvetAmbara mUrtipUjaka yuvaka mahAsaMgha, jaina DaoNkTarsa pheDarezana evaM jaina cArTarDa ekAunTenTa viMga kI sthApanA ApakI preraNA se huI, jo pure bhArata ke jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMdhoM ko apanI viziSTa sevAe~ pradAna kara rahI hai. * prabhu mahAvIra kI nirvANabhUmi pAvApurI meM machalI pakar3ane para pAbandI evaM sarovara kI pavitratA kA zubha saMkalpa karavAyA. For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JULY - 2018 * gautamasvAmI kI janmasthalI kuNDalapura (nAlandA) tIrtha bhUmi ke maMdira ke mahotsava pUrvaka pratiSThA huI. * haridvAra meM sarvadharma ke dharmaguruoM dvArA sArvajanika abhinaMdana kA sanmAna prApta kiyA. * zrI zAntinAtha jaina tIrtha, vaTavA kA nirmANa karavAyA. * zrI neminAtha jaina bAvana jinAlaya-prAcIna tIrtha rAMteja kA punarnirmANa kArya karavAyA. * zrI saMbhavanAtha jaina ArAdhanA kendra, lAraMgAjI Adi jaina tIrthoM ke uddhAraka ca mArgadarzana pradAtA rahe haiM. vividha upAdhiyA~ : * bhUtapUrva rASTrapati mahAmahima zrI nIlama saMjIva reDDI dvArA rASTrasanta kI upAdhi se vibhUSita. * vAlakezvara(mumbaI) zrIsaMgha dvArA sammetazikhara tIrthoddhAraka ke biruda ro rAmmAnita. * rANakapura-sAdar3a zrIsaMgha dvArA zrutoddhAraka padavI ro sammAnita. zAsana prabhAvanA : * tIrthayAtrA-vihAra : bhArata ke lagabhaga sabhI choTe-bar3e tIrtha va savA lAkha kilomITara se adhika padayAtrA * pratiSThAe~ : 80 se adhika : upadhAna tapa : 12 * yAtrAsaMgha : 11 : dIkSAe~ : 70 * ziSya-praziSya : 42 (AcArya - 4, paMnyAsa - 5, gaNivarya - 3) * sAhitya prakAzana : lagabhaga 28 prakAzana - hindI, gujarAtI va aMgrejI meM. ApakI amRtamayI vANI : 'maiM sabhI kA hai. sabhI mere haiM, prANI mAtra kA kalyANa merI hArdika bhAvanA hai| maiM kisI varga, varNa, samAja yA jAti ke lie nahIM, apitu sabake lie huuN| vyakti rAma meM merA vizvAsa nahIM hai| loga vItarAga paramAtmA ke batalAye patha para calakara apana aura dUsaroM kA bhalA kareM, yahI merI hArdika zubhecchA hai| jainazramaNa saMrakRti ke gaurava rUpa AcArya zrI padAsAgarasUrijI ke caraNoM hamArI, ApakI, sabakI natamastaka koTizaH vaMdanA... For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pRthvIcaMdra guNasAgara rAsa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpA. jAgRtibena DI. vorA hirena ke. dozI jainadarzanamAM batAvelA cAra anuyoga paikIno eka anuyoga eTale kathAnuyoga, cAra prakAranA anuyoga ApaNI paraMparAmAM maLe che. 1. dravyAnuyoga. 3. gaNitAnu 2. caraNakaraNAnuyoga 4. dharmakathAnuyoga. cAreya anuyogamAM pradhAnapaNe dravyAnuyoga che. paNa dravyAnuyoga samajavAgAM thoDo kaThIna hoI vyaktinI yogyatA ane kSamatAonI apekSA rAkhe che. jyAre dharmakathAnuyoga saraLa hoI vyakti potAnA upAdAnane vadhu ne vadhu vizuddha banAvI zake che. dharmakathAnuyoga paudagalika sukhamA rahelA jIvone kathA ane dRSTAMtanA mAdhyame AtmAnA svarUpanuM bhAna karAvI enAmA rahelI anaMta zaktio ane suSupta UrjAnuM prAgaTya karI jIvanane sArthakatA bakSe che jIvanamAM sarjAtA utthAna ane patana mATe manuSya pote ane potAnA vicAro ja kAraNabhUta hoya che. jevA vicAronI sevanA bAlu hoya, bhaviSyanuM nirmANa paNa evaM ja thayA kare che vicAro sArA to bhaviSya suMdara, vicAro kharAva to bhaviSya aMdhAramaya ... sadvicAronI tAkAtathI game tevI vagaDelI sthitI paNa sudhArI zakAya che. kathAnuyoga mAnava jIvAne sadvicAra ane dRDha saMkalpa dvArA uttamatA arpe che. kathAnuyoga azubhamAMthI zubhamAM ane zubhamAMthI zuddhamA laI jAya che| ane eTale ja pUrvAcAryo kathAnuyoganA Agamo ane graMtho ApIne samagra jIvarAzi upara mahAna upakAra karyo che. For Private and Personal Use Only AdhI ja eka kathA rAsa svarUpe atre prakAzita karI che. Ama to A racanA vikramanI sattaramI sdImAM thaI che. paNa A kathAnI ghaTanA thayAne ghaNo kALa vyatIta thaI gayo che. cAra prakAranA dharma paramAtmAe darzAvyA che. emAM sauthI paheluM dAna, bIjuM zIla, trIjuM tapa, ane cothuM bhAva. Ama cAra prakAramAthI bIjA zIladharmanuM mahattva ane enuM guNagAna A kathAmAM sarvatra chavAyeluM jovA maLe che. zIladharmanA pAlanathI thanAro lAbha ane enuM pAlana na karavAthI thanArA nukzAnane kavie A caritranA mAdhyamathI darzAvyuM che. rArAnA ghATa uparathI kartAe paraMparAgata A ja caritranAyakanuM koI saMskRta ke prAkRta caritra A~kha sAme rAkhyuM hoya evaM jaNAya Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 10 JULY - 2014 che. athavA saMbhAvanAe paNa pUrI che ke A kathA prasaMga emane paraMparAthI sAMbhaLavA maLatI kathAne AdhAre rAsanI racanA karI hoya... racanAnA AdhArane laIne racanAkAre A prakArano koI khulAso karyo nathI. Ama to A kathAnI zarUAta ghaNI lAMbI che. pRthvIcaMdra ane guNasAgara vacceno saMbaMdha paNa bahu, juno ane purANo che, paNa rAsakAra to aMtima bhavanI kathA - vastu rAsamAM guMthe che. prastuta kathA nAyako bacce zaMkharAjA ane kalAvatInA bhavathI saMbaMdha thAya che. e pachInA kula ekavIza jeTalA bhave alaga alaga rUpe banne maLe che. kula ekavIra bhavamAMthI agyAra bhava manuSya paryAyana che. ane daza bhava deva paryAyanA che. manuSya gatinA kula agyAra bhavo nIce bhujava darzAvyA che. pati-patnI tarIke cha bhava mitra rUpe ve bhava, bhAI rUpe ve bhava, ane pitA-putra rUpe eka bhava Ama kula agyAra bhavo A rIte pasAra karyA bAda chellA bhavamAM zaMkharAjAno jIva pRthvIcaMdra kumAra ane rANI kalAvatIno jIva zreSThiputra guNasAgara tarIke janme che. kRtisAra : kRtinI zaruAtamAM kavi zrutadevI bhagavatI zAradAne praNAma, namaskAra maMtranuM smaraNa ane gurudevanA AzIrvAda grahaNa karIne kRtino prAraMbha kare che. kavi trIjI kaDInA aMte 'bolIzuM pRthvIcaMdra AkhyAna kahI potAnA viSayanI vaktavyatA spaSTa kare che. kavie kRtimAM ghaNA sthAno upama ane alaMkArano pracura upayoga karyo che. to dRSTAMto dvArA potAnA kathita viSayanI mahattAne paNa bahu sArI te spaSTa karI che. kRtinI cothI kaDIthI ja kavi potAnI kAvyapratibhAne zabdomAM utArI Ape che. zIyaLa vinAnA vyaktino Adara ane zIyaLa vagaranA vyaktinI vAstavikatA kavie keTalAya udAharaNa dvArA darzAvIne vAcakanA pariNAmane zIla pAlanamA vadhu sthira karyA che. to sAthe sAthe kathAnI sAthai pravAhita aupadezika tattvane paNa asarakAraka rIte raju karAyu che. caudamI kaDIthI kRtimAM pRthvIcaMdra ane enI ArApAsanI vigatone AvarI levAmAM AvI che. vinItAnagarImAM harisIMha rAjAnI padmAvatI rANInI kukSie pRthvIcaMdrano janma thAya che. kavie rANInI vAta AvatA ja zreSTha strIonA lakSaNo jaNAvyA che, kavi potAnI pratibhAothI potAnA kAvyane amaratva pradAna karatA hoya che, eka khIleluM phUla khuzbu verIne kharI jAya ema. madhyakAlIna jaina sAhityakAronI pratibhA vize jANavuM hoya to AvI kathA ke rAsa kRtio dvArA bahu saraLatAthI paricaya hAthavago karI zakAya ema che. badhA ja For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 11 julAI 2014 guNa ane graMthonI vA anubhavanA baLe emanA kAvyamAM jaNAnI jovA maLe evA sAdhu kavio kharekhara madhyakALanI zobhA samAna che. - pRthvIcaMdranA pariNAma badalAya che yauvanavaye, tyAga ane tapanA vicAra Ave che. bhogavavAnI kSaNe choDavAno vicAra sphure che. vinAzIgAM avinAzInI vAta jANI gayelo pRthvIcaMdra vairAgyavAsita thAya che. jIva jyAre vairAgya bhIno bane che, enA AtmAne saMvegano punita sparza thAya che pachI jIvana AkhuM badalAI jAya che. pRthvIcaMdra vairAgya bhIno banatA svAbhAvikapaNe thatI mAtA pitAnI ciMtA, pRthvIcaMdra sAthe mAtA pitAno saMvAda, AgrahapUrvaka pRthvIcaMdranuM ATha rAjakumArI sArtha pANigrahaNa, ATheya rAjakumArIne pratibodha, ane rAjyAbhiSeka vigere ghaTanAonI vAta kavie covIza thI coryAzI kaDIomAM suMdara rIte raju karI che. kavie dareka ghaTanAone eka suMdara majAnuM rUpakAma kartuM che. ghaTanAonI bhItara uchaLato pracaLa saMvega, vAcana mAtrathI pRthvIcaMdra ane enI AsapAsanI ghaTanAomA anubhavAtuM eka ajaba prakAranuM nartana, vyavahAra jIvanamAM apanAvI zakAya ane samAdhi ane samatAne hastagata karI zakAya AdhuM ghaNuM badhu A kRtigAMthI sparzavA maLe che. jyAM jIvane nadhI javAnuM tyAM karmoM laI jAya evI bInA pRthvIcaMdranI jega ApaNA sahu sAthe vane che e bAtane khUba ja sArI rIte AgaLanA padyogAM raju karAI che. pRthvIcaMdranA rAjyAbhiSekanI vAta jaNAvIne kavie pRthvI caMdranA gharavAsane mAchI mAranI jALamAM paDelI mAchalI sAthe, to pAradhInA pAsamAM phasAyelA haraNa sAthai ane zikArIe pakaDelA gadagasta hAthI sAthe sarakhAvI, pRthvIcdranI manosthitine suMdara rIte zabdAMkita karI che. rAjasabhAmA paradezInuM Agamana ane zreSThiputra guNasAgaranI rajuAta AgaLanI kaDIogAM vAcavA maLe che. deza dezAMtaramAM pharatA karatA jovA maLelA kautukonI vAta pRthvIcaMdra paradezIne pUche che ane enA pratyuttaramA paradezI zreSThiputra guNasAgaranuM Akhu kathAnaka saMbhaLAve che. pRthvIcaMdra ane emanI rANI, guNasAgara ane emanI palio ane emanA mAtA pitA vigere maLIne kula copana AtmAo bhAvadhArAnI zubhatA ane zuddhatAnA pariNAme kevaLajJAna pAme che. For Private and Personal Use Only A pramANe zaMkha rAjA ane kalAvatInA bhavathI zarU thayelo saMbaMdha pRthvIcaMdra guNasAgaramA virAma pAne che mitratAnI kSitija upara pRthvIcaMdra ane guNasAgara zAzvatabhAve eka thaI jAya che, ogaLI jAya che. . Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 12 JULY - 2014 kRti vize:- prastuta kRti 173 kaDImAM patharAralI che. AkhI kRtimA DhALa ane copAI baMdhamAM kRtinI racanA thaI che. DhALa kramAMka apAyela nathI. paNa DhALa anusAra ATha DhALanI A racanA che. racanAmA kavie potAnI AvaDatane kAme lagADI kRtine suMdara opa ApavAnI pUrI taka lIdhI che. kavinA varNanano sparza vAcakane thayA vagara raheto nathI. prasaMgocita kavituM varNanasAmarthya kRtinI upAdeyatAmAM vadhAro kare che. kRtinI chellI kaDImAM kavie prahelikA dvArA karelo vArano nirdeza racanAmAM camatkRtino ahesAsa karAve che. kartA vize:- kRtinI chellI kaDIomAM bhaLatA ullekha anusAra prastuta kRtinA kartA bhAnucaMdra gaNinA ziSya devacaMdra che. kaDInI chellI gAthaomA kavie svayaM potAno ullekha karIne kRtinI vigatone pUrNa karI che, bhAnucaMdra gaNivara eganA samayamA bahu khyAti prApta sAdhu puruSa hatA. zatrujayatIrthanI yAtrAno vero bhAnucaMdra gaNinI preraNA ane mahenatathI baMdha thayo hovAthI emane zatrujayakaramocana evaM birUda ApavAmAM AvyuM hatuM. emanI sAthe emanA ziSya devacaMdrajI paNa AgavI pratibhA baLe vidvadjanomAM priya hatA. devacaMdra gaNi ane emanI anya kRtionA saMbaMdhamAM jANavA mATe gujarAtI sAhityakoza madhyakALa (peja naM. 180), jaina gUrjara kavio bhAga (bhAga jo/peja naM. 287), hIravijayasUri rAsa, temaja jaina paraMparAno itihAsa vigere graMtho jovA vAcakone bhalAmaNa... prata paricaya:- prastuta kRtinI prata AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramA kramAMka 57659naM,nA kramAMka para noMdhAyalI che. pratanuM Alekhana suMdara ane ekasarakhI Dhabe zuddha rIte thayuM che. kula pratanA patra ekavIza che. emAMtraNa kRtino samAveza karavAmAM Avyo che. pratamAM AlekhAyelI traNeya kRtio bhAnucaMdra gaNinA ziSya devavaMdrajI mahArAja dvArA racAyelI che. pratamAM patra kramAMka 1 thI 10A sudhI navatattva rArA, 100 zrI 17A sudhI atre prakAzita pRthvIcaMdra guNasAgara rAsa, ane 17A thI 21B sudhImAM zatrujayatIrtha caityaparipATI ratavana, Alekhana thayuM che. pratanA lekhana saMvata, pratilekhaka vigere koI mAhitIno ullekha atre karAyo nathI. paNa pratAlekhananA AdhAre karmAthI najIkanA samayamA eTale ke 17mI sadImAM lakhAyelI hovAnI saMbhAvanA vyakta karI zakAya che. patra parimANa kula 25.50x11.50 che. ane emAM kula 14 lAIna che ane eka lAInamA 41 jeTalA akSaronuM Alekhana thayu che. kRtigata daMDa ane aMkasthAno mATe lAla syAhIno upayoga thayo che. patranA madhyabhAge akSarAlekhana vihina corasa tathA vApIkAmaya phullikA che. akSaro spaSTa ane beThA ghATanA saraLatAthI ukelI zakAya evA suMdara che. A kRti ane enI hastapratanI vigato kailAsa zrutasAgara graMtha sUci bhAga 14mAM prakAzita thayela che. For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pRthvIcaMdra guNasAgara rAsa praNamuM bhagati bhagavati bhAratI, je tUThI ApaI shubhmti| jasa sevaiM sura nara bhUpati, jehanaiM nAmaiM sukha saMpati / / 1 / / sArada zubhamati pUrI Asa, Apo mujhanaI vacanavilAsa / tuM sarasati kavijananI mAya. sevaka uparI karo pasAya / / 2 / / klI samaru mani maMtra navakAra, caudaiMpUravanuM je saar| zrIgu keraM pAgI nAna, bolizuM pRthavIcaMdra AkhyAna 11311 sIlavaMtamAMhi atinalo, caMdra taNI pari jasa nirmlo| tArA rAsa sajjana sAMbhalo, sIlavaMta kahIi guNanilo / / 4 / / sIla vinA sahu asuhAgaNuM, suNayo tehanAM oThAM' bhaNu / caMdra vihUNI jima rAtaDI, mUrikha sAthi jima moThaDI / / 5 / / pati pAkhai pragadA jehavI, narapati viNa nagarI tehvii| mahAvrata pAkhaI jiga aNagAra, vastra vihUNA jima zaNagAra / / 6 / / bhojana ghRta pAkhai jeha, lovana pAkhaI mukha tima kvu| dhoTika' vega vihUNo jema, mayagala" daMta vihUNo tema / 7 / / jala pAkhada sarovara jarayaM, deva pAkhai te devala ksyu| vinaya vihUNo jeha yo ziSya, jehavo chAyA pAkhaI vRSya / / 8 / / kaMTha vihUNo gAiM gIta, sara viNa vANI kavai kavItta / veTA moTA jiga guNahIna, pratApa pAkhaI bhUpati dIna / / 2 / / khimA vihUNo jehAyo yati. lAja vihUNI jehavI stii| prIti vihUNI jima daMpatI, lUNa vihUNI tima rasavatI / / 10 / / pAMkha vihUNo jima paMkhIo, puNya vinA mAnava dukhio kula navi zobhaI vinA AcAra, satya vinA tima mukha AkAra ||11|| lakSmI pAkhaiM puruSapradhAna, pRthivImAM na lahaI bhumaan| tima sIla vinA zebhA navi lahaI, eha aratha zrImukhi jina kahaI / / 12 / / For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAA 14 JULY - 2014 havaI te pRthivIcaMdrakumAra, kavaNa gAmi ThAmi avatAra / tehano tAta kavaNa te rAya, rANI-kavaNa te tehanI gAya / / 13 / / kavaNa pariM vaiMrAgI thayo, saMyama pAlI mugatiM gyo| sIla baliM kevala zrIvarI, nisuNo bhAvi tehanuM carI / / 14 / / suvinItAnagarImuM nAma, ThAma achaiM te atiabhirAma | rAjya karaiM rAjA harisIMha, nyAyavaMta mAhiM tasa lIha / / 15 / / tasa ghari rANI padmAvatI, striilkssnnlkssitgunnvtii| namaNI-khagaNI saMzavizuddha, kari ghaNu hI pari guNavaMta muddha / / 16 / / je strInai guhya dakSaNabhAgi, dIsaI tilaka kuMkumanai raagi| te rAjAnI rANI thAya, athavA putra jaNaiM te rAya / / 17 / / maso jehanaiM atirAtaDo, nAsAgraiM hoI prgddo| te paTarANI thAI sahI, athavA rAyamAya te kahI / / 18 / / je strInai jimaNaiM stanisAra, raktatilaka lAMchana adhikaar| tehanaiM kanyA hoiM cyAra, te prasavaI valI aNi kumAra / / 19 / / je nArinaI DAlaI kAMniM, hAthe kaThi masAnaI vAni / maso tathA tilaka jo huMti, pahilaI garbhi se putra prarAti / / 20 / / ityAdika lakSaNa guNavatI, rANI chaiM se pdmaavtii| rAyarANI vilasai te bhoga, paMcaviSayasukha taNo yoga / / 21 / / anukrami jAyu putra udAra, nAmaiM pRthiviicNdrkumaar| krami krami vAdhaI jima te bAla, tima tima mahocchara karai bhUpAla / / 21 / / bAlapaNaiM te budhe Agalo, vidyA cauda bhaNyo guNanilo / siloka subhASita jANaiM sahu, dharma teNaiM rasi rAto bahuM / / 23 / / ddhaal| eka dina baiMTho yauvanavaya te gokhaMDaI re, joi jagaha srup| tINaiM avasari tihAM sAdhu eka dekhI karI re, dekhaI pUravabhava bhUpa 1 // 24 / / sIla sohAmaNo re.. For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 15 sAdhu rANA guNa samaraI kumara vairAgIu re, lINo teiM dhyAniM / sAre (ri) pAse ramavAno rasa chaMDIu re, jANaI jAuM rAni / / 25 / / julAI 2014 sIla sohAmaNo re... valI tiI tAna mAna rAga raMga rasa chaMDIyA re, chaMDyA gIta kavItta / ghoDA hAthI rAma te ramavI sahU tajI re, upazama ANI citta || 26 // sIla sohAmaNo re... jAtIsamaraNa pAgInaI te jAgIo re, bhAgI bhavanI cAMti' / sIla sudhArasamAM he kuMyarajI jhIlato re, saMyamanI karaI khAMti / / 27 / / sIla sohAmaNo re... emaI avarAri te rAjA-rANI ciMtavaI re, kumara na rAcaI bhoga / yauvanavaya pAgInaI vayarAgI thayo re, jANe lIdho yoga / / 28 / / - sIla sohAmaNo re... havaI te rAjA rANI sAjana sahu malI re, paraThaI paraTha apAra / pANIgrahaNa karAvo kumarI AThanuM re, pADo pAsi kumAra ( ? ) ||29 / / sIla sohAmaNo re... rAI teDAvyo kumaranaI tihAM bholAvavA re, bolAvaI dhari neha / mIThe mIThe bolaDe bolAvIo re, tohi na pallaI teha ||30 / / For Private and Personal Use Only sIla sohAmaNo re... rAya bhaI cha / yauvanavaya chaiM tAharI re, tAharI navalI vesa / e avasara chai bhoga vaNo bhalo re, tuM kAMkaraI kalesa / / 31 / / sIla sohAmaNo re.... gIyarasa tiyassa taMti" taNA rasa rupaDA re, kachu kavittaha bheya / e paMcaI jiNa jagamAhiM navi jANIyA re, daivaI DaMkhyA teya ||32|| sIla sohAmaNo re... maI maMDAvyAmoTa maMdira mAlIyAM re, e tAharu chaiM ra ja / AThaI dharaNI paraNInaI bhogavo re, paMcaviSaya sukha Aja | |33|| sIla sohAmaNo re... Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 16 tAta vacana nisuNInaI valatuM ima bhaNaI re, pRthivIcaMdrakumAra | huM bhavanATika nAcI nAcI Usano re, ghAta na ramuM vAravAra ||34 / / sIla sohAmaNo re... bhaI joIna joyuM jJAtajI eka manAM re e saMsAra asAra / mana daDha karInaI tapa saMyama huM AdaruM re, strIsukha dukhabhaMDAra ||35|| sIla sohAmaNo re.... e nArI rupaI mujanaI pAsa ja maMDIo re, huM na paDu e eNaI pAsi / janma anaMtA AgaiM vigUtA eMhathI re, ghaNuM dazA garbhavAsi || 36 || sIla sohAmaNo re... JULY 2014 vara vAghiNI balagADo mujhanaI tAtajI re, paNi ma balagADo nAri / ekavAra vAghiNI hoI dohilI re, paNi anaMtabhava nAri ||37|| sIla sohAmaNo re.... vali vali tAta vacana te ima bhaNaI re, suNi suNi mAharA pUta / tuM jIva jIvana mujha vallaho re, kAM bhAjaI ghara suta ||38|| tAtavacana te pAchu bAlI navI zakyo re, lAja karI manamAha / valI AThaiM bahUaranaI pratibodhavA re, gUDhaI mAnyo vivAha || nIla sohAbhaNo re... For Private and Personal Use Only nIla sohAmaNo re... || copaI / / kumara vivAha manAvyo rAya, atighaNo ulaTa aMgI na madhya / ATha rAya teDyA tiNi vAra, mAgI kanyA tehanI sAra / / 39 / / rupaiM tribhuvana manamohatI, AThaI kanyA te guNavatI / nija patinaI prema paraNavA, te siNagAra karaI navanavA ||40|| lagana leInaI paraNavIyA, ucchava meru samANA kiiyaa| harakhyo manamAhiM bhUpatI, vAsubhuvani pohatA daMpatI ||45 || ATha nArisyuM te paravaryo, vAsa bhuvani vaiMrAgi bharyo / baiMTho siMhAsana manaralI, te saghalI TolaI tihAM malI / / 42 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara julAI - 2014 mukha moDaiMnaI maTakA karaiM, raMgarola taMvola vaavriN| dekhADaiM paragaTa nija aMga, vAMkI daSTiM rAkhaI raMga 1|43 11 eka caMdanasyuM caracaI aMgi, gADho bhIDaI aNgoaNgi| eka ragaNI raMgi rAtI ramaI, nava nava raMga karatI bhamaI / / 44 / / pAe lAgI bolAvaI eka, bolaI bola vikAra aneka / dukhiNI AMsU pADaI raDaI, dukha dekhADainaiM bhuMiM paDaI / / 45 / / mukhi mAMDaI ekadasa AMgalI, dInavacana bolaI vali-vali / ravAgI havaiM ga dAkho cheha, tuma sAthi ahme mAMDyo neha / / 46 / / eka dAMtesyuM taraNuM grahI, nayanabANa tAkInaI rhii| eNI pari hAva-bhAva bahu karI, vilavilatI vilakhI thaI kharI / / 47! / bahu zRMgAra taNI oraDI, thAkI te AThaI gorddii| pativratA te AThaI rAhI, doya karajoDI Agali rahI / / 48 | ! havAiM te pRthivIcaMdra kumAra, nisuNI vayaNa aneka apaar| vairAgI upazam bhaMDAra, valato uttara bhAkhaiM sAra | 49 / / bUjho bUjho bUjho taho, iMdrI vasi kIdhA chaI aho| goha rANI mati gUMko ghaNI, kaSAya chaMDo nijahita bhaNI / / 50 / / bheda cyAra ehana chaI pragaTa, eka eka pAiM te vikaTa / krodha mAMna mAyAnaI lobha, trihuM jaganaI upajAvaI kSobha / / 51 / / sahajiM jIva sahU ativimala, jJAna darzana cAritraI sakala | phaTikaratna pari nirmalajIva, kaSAya cyAra pIDyo karaiM rIva ||52 / / // pUrADhAla / re pharasarAbha krodhaiM karI, kSatrI kSaya kiidh| anaiM sabhUmi bAMbhaNa haNI, naraga taNAM phala lIdha | 53 / / ima jANI jIva jAgIiM, tajIiM krodha kssaay| rAgadveSa valI TAlII, jima zivasukha thAya / / 54 / / ||aaNknnii|| re harikesI jati mada thakI, nIca kuli avatAra | jAti vidyA kula lAbha taNo, mada ma kari gamAra / / 55 / / ima jANI jIva... For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org yataH SHRUTSAGAR re mahAvIra marIyaci bhaviM, kulamada karyo apAra / tiNi bhava dhaNA bhamI bhamI, chehaDaiM mAhaNakuli avatAra ||56 | 18 re mAyA mUlathI TAlIiM, mAyAnA bahu bheda / mallinAtha mAyA thakI, pAmyA strI veda ||57 || re navaiM naMda lobhI thayA, melI kaMcanakoDi / kAliM te deve harI, pota Avi khoDi | 158 || re pAMcaI iMdrI jItIiM, jima TalaI kaSAiM / ekekaiM te mokalaI, jIva bahu dukha thAya / / 59 / / re pAMca iMdrI vasikaro, mana ANo ThANI / moTuM kAraNa mana taNuM mana jItaiM niravANi // 60 / / yathA AliMgya patnI, tathA AliMgyate sutA / mana eva manuSyANAM kAraNaM baMdhamokSayoH ||61 / / muMDa muDAI kahA.. / / 62 / / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JULY 2014 ima jANI jIva... For Private and Personal Use Only ima jANI jIva... ima jANI jIva... ima jANI jIva.... ima jANI jIva... ||raam - AsAurI / / ApaNa pohatA cAra anaMtI, devaloka majhAri / jaya jaya naMdA jaya jaya bhaddA, jihAM karatI suranAri ||63 || pUjI paramesaranI pratimA, jANUM nahI sarupa / sahaNa viNa samakita pAkhaiM, joyA vimAna sarupa ||64 || dIThauM devaloka AnaMdaI, hIyaDaI harakha na mAya / paDiyA pramAdi pUraNa kIdhAM, sAgarapalyanAM Aya ||65 / / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 19 krIDA kIdhI nATaka nirakhyAM, avara nahI upayoga / duHkha save muMkya' visArI, vilazA (se) amarIbhoga ||66 || paranI devI dekhI jhUryA, tRpati na pAmyo jNt"| pUrI Aya isI pari ANyo devaloka bhava aMta // 67 // balI ApaNa paNi vAra anaMtI, AvyA mANasamAhiM / garbhavAsi bAlA (la) paNi bahulI, vedana paDiyA pracAhiM | 167 || huM nArI tujhe puruSa sarUpiM, tumhe nAri huM puruSa / ima gharavAsi vAra anaMtI, ApaNa bhogavyAM sukha ||62 / / julAI 2014 2 huM naraga majhAri vigUto nArI paDIo suranaI pAsi / kAla anaMta moha vasi ralIo, havaiM na rahu gharavAri ||70 || ima karma taNaI vasi jIva rolavyo, tumhe vicArI joo ! mANasano bhava vohilo, lAdho te kAM AlI" khoo / / 71 / / krodha mAMna gAyA mada chAMDo, ANo mani vaiMrAga / aMtaraMga locana UghADI, muMko mamatArAga // 72 // te guNavaMtI AI gorI, varane bacane jaagii| doya kara joDInaI te AThaI, kumaranaI pAe lAgI / / 73|| balihArI jAuM morI sAsU, jiNaiM jAyo tuM piuDA / saMsAra taNAM dukha choDo svAmI, Apo zivasukha rUyaDA ||74 1 pratibodhANI AuI rANI, jANI kumara kahaI vAta / tumhe sIla sAdhuM aMgi Adaro, jihAM na malaI muja sAta | 75 // // DhAla || kumara vaiMrAgiM pUrIo, uThyo sAhasadhIro re / rAjasabhAmAhiM gayo, praha ugamatai vIro re / / 76 / / / / AMkaNI / / mADi gani AzyA dhaNI, putra pAlazaI rAjo re / ATha bahU karazaI sahI, sAsUDInAM kAjo re / / 78 / / For Private and Personal Use Only kumara vaiMrAgaI.... kumara vaiMrAgaI... Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 20 JULY-2014 AMsU pADaiM duHkha dharaiM, valI karaI vilApo re| tuM nisaneho ko thayo, kuNa kIdhAM maI pApo re / / 79 / kumara vaiMrAgaI... valI valI mADI ima bhaNaiM. vacha tujha navalI veso re| sakalakalA guNa taM, bhoM, kIma dIjaI Adeso re / / 8 / / kumara vaiMrAgaI... tAharaiM ATha aMteharI, sarakhI rAjakumAroM re| viSaya taNAM sukha bhogavo, viSamo viSaya vikAro re / / 81 / / kumara vaiMrAgaI... vacha! e rAja tuhyAraDu, ahme huyA vratayogo re| avalI gati tuhmo kA karo. lyo e rAjyano bhogo re 82 / / kumara vaiMrAgaiM... eNI pari mAtapitA taNAM, nisuNI vayaNa ageko re| nIrAgI te navi dIiM, valato Uttara eko re ||83 / / kumara vaiMrAgaI... iNaI avasari nRpa hAra] khio, ulaTa aMgi na mAyo re| joraiM paNi aNavAMchato, pRthivIcaMdra ko rAyo re / / 8 / / kumara vaiMrAgaI... rAja deInaiM kumaranaiM, paharAvyA saNagAro re| marataki mukuTa sohAmaNo, uravari navasara hAro re ||85 / / __kumara paiMrAgaI... rAjakulI saghalI bhalI, praNamaI rANA rAyo re| jaya jayakAra saha karaI, mAthaiM chatra dharAyo re ||86 / / kumara vaiMrAgaI... mAdala bhuMgala bheri-napherI, vAjaiM Dhola nIsANo re| nagaramAhiM saghalaI varatAvI, pRthavIcaMdranI ANo re / / 87 !! kumara vaiMrAgaI... For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org yataH zrutasAgara 21 jima mayagala vanavAsIo, karato keli ulhAso re / teha ajADI" mahiM paDyo, tima kuMyara gharavAso re / / 88 / / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jibha IcchAcArI hariNalo, paDyo pAradhI pAso re / jhUra ahanisi vApaDo, tima kuMyara gharavAso re / 89 / / eka dina baITho rAjasabhA, pUrI rAya sujANo re / sudhana sArathavAda AvIo, bheTi karaI bahudANo re jima dhIvara" sAlaI paDyo, pAbhaI mAchi (cha) lo trAso re / jima paMkhI paMjari paDyo, tima kuMyara gharavAso re / / 10 / / rAya bhAI sAsthapatI, kaho ko apUrava vAto re / tumho thayA dekhAurI, jANo bahu avadAto re / 92 / / julAI 2014 kumara vaiMrAgaI... kumara vaiMrAgaI... / 91 / / For Private and Personal Use Only doya jIhA gaya" vaMkuDI tasa ripu svAmI nAri / tiNI nAri je parIharayA, bhUlA bhamaI saMsAri / / 97 / / kumara vaiMrAgaI.... / / gAhA // dIsaI vivivariyaM, jANijjaI sajjaNa dujjaNa vizeSo / appANaM ca kalijjaI, hiMDijjaI teNa puhavIe || 13 || - kumara vaiMrAgaI... // copaI / / sArathapati kahaI nisuNo rAya, kAMna taNo havaI ko pasAya ! jo sAMbhalavAnI chaiM SAMti", to huM pabhaNuM chaMDI bhrAMti ||14|| kumara vaiMrAgaI... gajapura nAma nayara suvicAra, gaDha maDha maMdira poli udAra / jihAM jinamaMdira atihiM utaMga, paradesI mani pAmaI raMga / / 95 / / seTha rayaNasaMcaya vihAM vasaI, dhanabali jeha dhanadanaI hasaiM / garavaMta nara guMgA karaiM, garatha" vihUNo AMsU bhara ||96 // / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 22 JULY-2014 rAmacaMdra jaba vani saMcaryA, sItA lakSmaNasyuM paravaryA / guruvaMdana karavA pani gayA, taba guru TalInaiM alagA thayA / / 98 / / punarapi rAvaNa jIta karI, AvyA tihAM jayalakSmI vrii| taba guru UThI sAhanA vahaiM, rAmacaMdra pagi lAgI kahaI / / 99!! rAmacaMdra uvAca sa evA'haM sa eva tvaM, tadeva kdliivnN| gamanAvasare nAbhUta, sAMprataM tu kimAdaraH / / 100 / / guruvAca dhanamarjayakAUstha(?), dhanaM mUlamidaM jgt| aMtara naiva pazyAmi, nirdhanasya mRtasya ca / / 1 / / // copii| dhanavaMtanaiM kulavaMta sahu kahaiM, paMDita padavI dhanavaMta lhii| sagA-rAgappa(pa)Na dhana bali thAya, dhanavaMta te guNavaMta kahavAya / / 2 / / havaiM te seTha chaiM dhanano dhaNI, ratanarAzi tehanaI chaI ghnnii| tasa ghari nAri sumaMgalA satI, kaMta taNaiM te manibhAvatI ||3!! guNasAgara nAmaI tAsa putra, jANai dharma kalA taNaiM suutr| yauvanavaya pAmyo te sAra, kanyA ATha joI teNI vAra ||4|| tAta vevAhI dhari uchAha, vArU6 kelavIiM27 vivAha / milI savi abharI anusAri, dhavala-maMgala te gAiM nAri / / 5 / / INaiM avasari guNasAgarakumAra, vicaraI nagaramAhiM jima amara / madhukarI karatA dIThA yatI, jehanaI pApa na lAgaiM ratI / / 6 | ! tasa darisana dIThAthI ThayoM, lahI jAtinaiM bhava saaNbhryo| Apa kAja karavAnuM dhyAna, aMtaraMga tasa UghaDyA kAna 7 / / thaI vairAgI ghari AvIo, mAtapitAnaI mani bhaaviio| pAya lAgInaiM mAgaI mAna, mujhanaI Apo saMyamadAna ||8|| calatu mAtapitA kahaiM asyuM, tAharaiM mani eva'syuM vsyu| A avasara chaiM vivAha taNo, ahma mani ulaTa chaiM atighaNo / / 9 / / For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra yataH www.kobatirth.org zrutasAgara 23 abalA ATha kanyA sukumAla, amarI sarakhI kumarI bAla / abolyA paraNo tujhe pUta, tu sArU chaI ahma ghara sUta ||10|| tava kuMyara pagi lAgI bhaI, nisuNo vInatI Adara ghaNaI / e saMsAra asAra apAra, sagapaNa hUyAM anaMtIvAra ||9|| jima jima vyApa kuMTaMbano thAI, tima tima jIva naragamAM jAI / devaloki calI hUo deva ekeMdrI thAtha tatakheva || 12 | * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir valI vanasa[pa] tigAhiM bhagyo, duHkha anaMta tihAM paNi khamyo / ima yoni lAkhacorAsImAhiM jIvanaI upajavAnI Ahi / / 13 / / julAI 2014 jima nATakIo nATika karaiM, nava nava veSa karaMtu pharaI / jIva karaI tima nava nava vesa, pharasaI caudarAja paradesa ||14|| na sA jAIna sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na gayA jattha, savve jIvA aNaMtaso ||16|| AgaI maI kIdhA saMbhoga, paraNI melyA kuTaMba saMyoga / gAtapitA putrAdika taNA, saMbaMdha kIdhA chaiM ati ghaNA ||15|| je kanyA gujha para NAvarayo, tehanI kUkhi huM bahu vazo / jinavara vacane Ima jANIiM te kanyA kima ghari ArNa iM / 117 / / tuM DAhI mAtA suNi marma, yo Adeza karuM jima dharma / khiNa eka rahavuM na khamaI havaI karo pasAya moraI mani gamai ||17|| vaccha ! dasamAsamaI uariM dhAryo, pAlI posI moTo karyo / mAharaI gani chaI e ucchAha, mAhiraiM" baiMsI karo vivAha ||19|| pUri manoratha havaI mAyano, tuM saputra bhagato upano / kayuM jo mAnisi jo gAharu, to huM navo dAvo" nahi karu ||20|| mAta taNuM havaI vacana pramANa, karaI kumara avasara no jANa / saMtoSANo sahu parivAra, karaI save te jaya jayakAra 129/1 For Private and Personal Use Only rAsarAnaI kahavarAvyuM vahI paraNI cAritra lesyuM sahI / tava te ATha vicAraiM malI, vara bIjo josyuM manaralI ||22|| 2 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 24 bolaI kumarI tava uDavaDI vara avara varavA AkhaDI / ehavo nizcaya jApyo yadA, leI lagana sahuM valIo tadA / / 23 / / havaI moTA mAMDyA mAMDavA, bAMdhyA caMdarUA nava-navA / Tole Tole karatI gAMna, nAri malI kelavaI pakavAna / / 24 / / JULY 2014 khAjAM curamA seva-lADUyA, galyA gAMThIyA nahI pADUyA" / mAMDI marakI modaka jAti, jhINA phINA dIdhI pAti / / 25 / / bhalI jalebI ghevara ghaNA, mevAnI paNi6 nahI tihAM maNA / khajUra khalahalAM khAriki drAkha, nImajAM pastAMnI kuNa bhAkha ||26|| cArolI cArabI akhoDa, khAtAM pohacaI mananA koDa / badAma goTA moTA valI, sAkara dUdhamAhiM tihAM bhalI / / 27 / / pApaDa pApaDI anaI vaDI vaDAM, zAli dAli dhRta dholapaDavaDAM / svajana jamyA didhA taMbola, karyA chAMTaNA atiraMgarola / / 28 || guNasAgara vara tava saMcaryA, mAthaiM gugaTa manohara bharyA / vividha kusama ToDara" uri hAra, paharyA avara save zaNagAra / / 29 / / varaghoDaiM sohaiM atibhalo, vairAgI kuMara guNanilo / anukrama pohato te 'raNa bAri, jaI vaiMTho mAMDavA majhAra ||30|| savi zaNagAra taNI oraDI, harakhI te AvaI goraDI / kaMta taNo kara jhAlI rahI, havaI na jAvA desuM sahI ||31|| guNasAgara thaI baiMTo dhIra, bhAvaI bhAvanA ehavI vIra / jIva ekalo chaI saMsAri, ko kahaI no nathI niradhArI / / 32 / / sukha vihacavA malaI sahu koI dukha vihacavA na AI doya / sagAsaNIjA anaI kalatra, mAtapitAnaI vAhalA putra ||33|| strI kakhi lIuM niHsaMcalyu, dekhI nami rAjA ekaluM / pratibodhANo sukhIo thayo, jIva ekalo te gugatiM gayo ||34|| ima cItavato bhAva caDhyo, moha madana sAthi ativaDhyo / pApa pakhAlyAM samatAnIra, jItyA karma mahAbhaDavIra ||35| For Private and Personal Use Only upanuM kevala jhAkalamAla, sura harakhyA AvyA tatakAla / kaMcanakamala racI pAiM namaI, devaduMdubhI vAjaI tiNaI samaI | | 36 || Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 25 julAI - 2014 te kotika kugarI dekhatI, vaiMrAgiNi hUI gunnvtii| karma rANA gala savi dhoyatI, kevala pAmI AThaiM satI / / 37 / / carakanyA kevala sura kahaI, je dekhI saha mani ghghiN| mAtapitA upano vaiMrAga, mohataNo teNe kIdho tyAga / / 38 / / bhAvaI caDhyA AyuM zubhadhyAna, te paNi pAmyA kevalajJAna / sakala karmano ANI aMta, te satAvIsa thayA bhagavaMta / / 39 / / vaiMTo kanaka kamali kevalI, rAyarANA caMdaI vlii-vlii| je pUchaI mananA saMdeha, guNasAgara kahaiM uttara teha / / 40 / / baiMTho dITho huM sabhA majhAri, kevalI bolAvyo tiNi vaar(ri)| sArathapati sAMbha le je kahuM, 'tuM jANaI chaI jAu kaI rahuM / / 41 / / e kutiga jovA tuma bhAva, tu uvajhApurI jAo mAna bhAva | kutiga dIkheM ihA jehaeM, tihAM rAjabhuvani dekhazo tehabuM / / 42 / / eha vacana nisuyAM bhaI tihAM, kutiga jovA Avyo ihAM / pUchI tuhAo apUravavAta, to maI ko eha avadAsa / / 43 / / ddhaal| vaiMTho siMghAsaNa sajIo manamohana, pRthivIcaMdra paviH lAla ganagohara | sArathapati pAsaI suNaiM manamohana, guNasAgara caritra lAla manamohana / / / 44 / / guNavaMrAnA guNa sAMbhalI manamohana, ulaTa aMgi * mAya lAla manamohana / karaI prasaMzA te ghaNI manamohana, dhana dhana e ruSirAya lAla manamohana / / 45 / / aho ! ehanuM manadRDhapaNu manamohana, aho ! ehano vaiMrAga lAla manamohana / mAMhiM raiM kevala lahI manamohana, sAdhio zivapuramAga lAla manamohana / / 46 / / dhana te ATha aMtaurI manamohana, dhana jananI dhana tAta lAla manamohana / For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 26 JULY-2014 auThakoDI roma ullasaI manamohana, eha sAMbhalatAM e vAta lAla manamohana / / 47 / / ima ciMtavatAM rAyanaiM manamohana, Avyu uttama dhyAna lAla mnmohn| anitya bhAvanA bhAvatAM manamohana, pAmyuM kevalanyAna lAla manamohana / / 48 / / tiNaI avasari tihAM AvIyA manamohatA, sura-asurAdika vRMda lAla manamohana / kamala racyuM sovanamaiM ganamohana, rihAM baiMTho pRthivIcaMda lAla manamohana / / 49 / / duMdubhI vAjaiM devanI manamohana, vaiMThI paraSada jANa lAla manamohana / atimadhuraI nAdaI karI manamohana, kevalI karaiM vakhANa lAla manamohana / / 50 / / pratebodhANI kAminI manamohana, ANaiM mani vaiMrAga lAla manamohana / upazamarasamAM jhIlatAM manamohana, TAlyo manathI rAga lAla manamohana / 51 / / bhavanuM nATika nirakhatI manamohana, te pAmaI zubhadhyAna lAla manamohana / kSapaka zreNi caDhyA pachI manamohana, upanu paMcama nyAna lAla manamohana ||52 / / te naranArI kevalI manamohana, navajaNa dIThAM jAma lAla mnmohn| mAtapitA bhAvaI caDhyAM manamohana, pAmyA kevala tAma lAla manamohana / / 3 / / navajaNanAM mAtApitA manamohana, gaNatAM te satAvIsa lAla mnmohn| kuTuMba kasyuM sahu kevalI manamohana, pohatI manaha jagIrA lAla manamohana / / 54 / / For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 zrutasAgara julAI - 2014 garanArI saha lomalyuM manamohana. AvyA rANArApa lAla manamohana / kevala mahigA saha karaiM manamohana, dIThaI AnaMda thAyaI lAla ganamohana / / 55 / / iNaI avasari pUchaiM tihAM manamohana, sudhana sArathapati ema lAla bhnmhn| tuma bihu~ jaNa kevala taNo bhanamoina, saMbaMdha eka chaI kema lAla manamohana / / 56 / / valatuM bhAkhaiM kevalI manamohana, suNi sArathapati dhanya lAla ganamohana / aho vihuM pUravagaviM managohana, kIdhA sarakhA puNya lAla manamohana / / 57 / / putra pitA aho hA manamohana, ATha Alae nAri lAla manamohana / sahu sAthi saMyama lIo manamohana, pAlyuM niratIcAra lAla manamohana / / 58 / / vihuM cAritra ArAdhatAM manamohana. karma karyAM cakAcUra lAla mnmohn| pohutA sArazasidhi manamohana, sukha lAdhA bharapUra lAla manamohana / / 59 / / tihAM sAgara tetrIrAnuM manamohana, pUraNa bhogavI Aya lAla gnmohaa| guNasAgara vyavahArIo thayo manamohana, huM AdhI huo rAya lAla manamohana / / 60 / / pUrava prega taNa: varIi manamohana, ATha nAri saMpatta lAla manamohana / bhogakarma navi bAMdhIuM manamohana, ziNaI hayA TiSayaviratta lAla manamohana / / 61 / / For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 SHRUTSAGAR JULY-2014 pAmyu kevala ujalaM manamohana, dIThA caudaI rAja lAla manamohana / sAthiM zivapuri pohabasyuM manamohana, sArI nija nija kAja lAla manamohana / 62 / / e vRttAMta suNI tihAM manamohana, bahujaNa cAritra lIdha lAla mnmohn| sArathapati zrAvaka thayo manamohana, eha prazna jeNaI kIdha lAla manamohana ||63 / / jima udayAcali unIo manamohana, timira nivAraiM bhAga lAla mtmohn| tima pRthivIcaMdra keTalI manamohana, TAlaI saMdeha jANa lAla manamohana / / 64 / / vihAra karaiM bhUmaMDaliM manamohana, bumavaI jANa ajANa lAla mnmohn| dayA mUla jinadharmarnu manamohana, nita nita karaI vakhANa lAla manamohana / / 65 / / copaaii|| ima te pRthivIcaMdrakumAra, guNasAgara behu karaI vihaar| pratibodhI naranArI koDI, mugatiM pohatA pApa vichoDi ||66 / / te copana jaNa kevata lahI, sAdhiu zivapura saMyama grhii| sIliMi nita-navalA ziNagAra, sIliMi rAja ramaNibhaMDAra / / 67 || sIla vaDu dIrAi saMsAri, pAlo sIla rAhU nrnaari| sIlavaMtanai dhaiM saha mAna, sIlavaMta ghari navai nidhAna / / 68 / / sIlavaMtamAMhi jasa lIha, sIla pAlavA hayA sIha / te to pRthavIcaMdrakumAra, guNasAgara paNi bIjo sAra ! / 69 / / sAvalInagara rahI caumAsi, saMvata solachannai ullAsi / phAguNa suda ekAdazi dhAri, vAra kahu te havaI vicAri |70 / / For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara 1. oThAM - dRSTAMta vinA 2. pAkhai - sAyarasutabhaginIpatiputra, vayarIsutavAhanabhakhyasatru / tehanI gati jihAM tehanuM ratna, teha vAra jANo kaviratna | 71 // = kabuM : kedhuM (?) 4. ghoTika = ghor3o hAthI puSya nakkhyatri kIdho rAsa, sIlavaMta no huM huM dAsa / upagachapati guru goyama samAna, vijayadevasUri yugahanadhAna / / 72 / / tAsa pATa pragaTyo jima bhAMNa, vijayasiMhasUri yugahapradhAna ! vAcaka bhAnucaMdrano zIsa devacaMdra praNamaI nizadIza / 73 / / // iti zrI pRthvIcaMdrakumAra rAsa saMpUrNam / / kaThina zabdArtha 5. mayagala 6. sAre (ri) = sogalAMvAjI 7. rAmati ragata 8. cAMti = ( ciMtA ?) 9. paraTa -M = = 10. tiya 11. taMti eka prakAranuM vArjitra 12. Usano = khinna, kSINa 13. vilavilatI vilApa vilakhI 14. = zarata strI = 15. rIva 16. jaMta 17. Ali 18. ajADI = mAyA 19. dhIvara mAchIgAra = lAcAra, anupAya pokAra jIva phogaTa, vyartha - -- 20. desAurI 21. khAMti www.kobatirth.org = paradezI 29 = kSamA 22. garavaMta = dhanavAna 23. garatha - dhana, nANuM 24. gaya = gati 25. vaMkuDI = bAMkuM 30. dAva = mAMgaNI 26. vAru = suMdara, uttama 27. kelavai = taiyAra kara, racacuM 28. AhiM = sthAna 29. mAhirai (mAheruM) = lagnavidhino maMDapa = Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir julAI 2014 31. vahI himAM 32. manaralI = mananA umaMgathI 33. paDavaDI = jANa 34. AkhaDI = niyama, bAdhA naThAru, halakuM 35. pADUyA 36. paNi dukAnamA 37. pastAM = pIstA 38. ToDara For Private and Personal Use Only Agraha, AgrahapUrvakanI = 39. vihacavA 40. saNIjA - = = umarAnI kalagI vaheMcavA snehIjana Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jinaprabhasUrikRta phArasI bhASAmAM RSabhadeva stavana zrI jinavijayajI A nIce ApeluM stavana jaina sAhityamAM eka navI vastu che. jaina graMthakAroe bhAratavarSanI saMskRta, prAkRta, apabhraMza, hiMdI, gujarAtI, paMjAbI, kAnaDI, tAmiLa, telugu vagere Arya ane draveDIya bhASAomAMnI ghaNIka bhASAo mAM potAnI aneka kRtio karelI che te to suvidata ja che, paNa phArasI jevI mlecchonI bhASAyAM paNa jainAcAryoe kAMi racanA karI haze enI kalpanA bhane A stavana joyAM pahelAM thai zake tema na hatI. jagadguru zrIhIravijayasUrinA ziSyo akabara bAdazAhanA daravAramAM vizeSapaNe rahyA hatA tethI temane bAdazAhAtanI rAjabhASAno sAro paricaya thayo hovo joie e dekhItuM che ane tenA purAvAo paNa tapAsa karatAM maLI Ahe tema che. bhaktAmara stavananI TIkAmAM ke bIje kyAMe mArA bAMcavAmAM AveluM che ke siddhicaMdra paMDita phArasI bhASA jANatA hatA. paNa e vidvAne phArasI bhASAmAM kAMi racanA paNa karI hatI ke kema teno purAvo adyApi mArI jANagAM Avyo nathI. paNa prastuta stavana to ekarI ghaNuM jUnuM kahevAya. kAraNa ke AnA kartA zrIjinaprabhasUri 14 mA saikAmAM thaelA . teo alAuddInanA jamAnAnA che. dillI ane tenA asapAsanA pradezomAM te ghaNo samaya vitraryA hoya ema temanA rAMdhe maLI AvatI hakIkata uparathI samajAya che. alA ud dIna pachI dillInI gAdie AvanAra mahamUdazAha bAdazAhanA daravAramA te sUriva jatA AvatA hatA ane e bAdazAhane potAnI camatkRtio batAvI enI jaina dharma tarapha kAMIka sahAnubhUti meLavI, musalamAnonA hAthe thatA jaina maMdironA nAzane keTaleka aMze aTakAvavAgAM temaNe saphaLatA meLavI hatI. A vigata jotAM, nemane phArasI bhASAno paricaya thAya ane temAM kutuhalanI khAtarI AvI prabhustuti banAvavA prerAya te prasaMgaprApta che. jinaprabhasUri samartha vidvAn hatA e vAta to temanA banAvelA vividhatIrthakalpa, vidhiprapA, saMdeha viSauSadhI, smaraNaTIkA vagere je keTalAka graMtho maLI Ave che te uparathI jaNAi Ave che. e graMtho uparAMta, saMskRta prAkRta bhASAmAM temaNe aneka stuti stotro ravelAM che, jeomAMnAM keTalAMka prakaTa thaelA ane keTalAMka apragaTa rahelAM dRSTigocara thAya che. ema saMbhaLAya che ke jinaprabhasUrine prabhustutio racavAno eka prakArano jANe niyama ja hoya ke prati divasa teo koI na koi nAnI moTI prabhustutinI For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 31 julAI 2014 racanA karatA tyAre ja teo mukhamAM koi vastu letA. kaheAya che ke A niyamane laine teNe prAyaH 700 jeTalI stutio vagerenI racanA karI hatI. jinaprabharinI AvI utkaTa prabhubhaktie, phArasI jevI mlecchabhASAne paNa bhagavAna RSabhadevanI stutidvArA pavitra karI tene jANe jainamunijanA mukhamAM pravezavAno, jaina maMdirogAM bolavAno, ane jainagraMtha bhaMDAromAM sthAna pAmavAno hakka-paravAno karI Agyo nahiM to "na vaded yAvanI bhASAM prANaiH kaMThagatairapi" A jAtanA yApanI bhASA na bolavA mATe rAkhta karI rAkhelA rUDhIpoSaka ziSTa niyamano bhaMga karavAno anya prasaMga to maLavo ja kaThiNa hato. kharekhara bhASAviSayaka jaina vidvAnonuM udAra AvaraNa AkhI hiMduprajAne anukaraNa karavA lAyaka hatuM jenAcAryoe brAhmaNonI mAphaka koIpaNa bhASAnI avagaNanA karI nathI tega ja koipaNa bhASAbhASI mumukSujanane mATe jJAnanAM dvAra baMdha rAkhyAM nazI. elluM ja nahiM gaNa aneka ati sAmAnya bhASAone potAnI pratibhAvALI kRtiothI alaMkRta karI, jainasaMtoe ucca ane pragatizIla bhASAomAM sthAna meLavavAnI adhikAriNI banAcI dIdhI che. - vartamAna AryaprajA hiMdI, gujarAtI, marAThI, baMgALI ana paMjAvI vagere je deza bhASAo dvArA potAno jIvita vyavahAra calAvI rahI che se bhASAonI mULa jananI prAcIna prAkRtane jo jaina vidvAnoe na poSI hota to Aje ApaNA nikaTa-pUrvajonI pUjyavANIno bharagAvazeSa paNa ApaNe na meLavI zakyA hota. ApaNA pUrvajonI mAtRbhASAne agara banAnavAno saMpUrNa zreya jaina graMthakArone ja che. astu. jega, prAcIna vastuoMnA saMgraha sthAnamA durlabhya jaNAtI koI vastu vadhAre mahatvanI ane vizeSa dhyAna khecavA lAyaka hoya che tema jaina stavana, stuti, stotro, AdinA saMgrahamAM A stavana paNa vadhAre mahattvanuM ane vizeSa vastu jevuM che. A stavananuM mULa pAnuM pravartaka zrIkAMtivijayajI mahArAjanA bhaMDAramAMthI maLI AvyuM che. e pAnuM, jema enI aMte lakheluM che, paM. lAvaNyasamudra gaNinA ziSya paM. udayasamudra gaNie lakhkhyuM hatuM pAnuM paMcapATInA rUpamA lakheluM che. eTale ke bacce mULa stavana lakheluM che ane AsapAsa tathA Upara nIce ema cAre bAjue TIkA lakhelI che. For Private and Personal Use Only TIkAnI aMte paM. lAvaNyasamudra gaNinuM ja nAma che tethI ema lAge che ke prathama mULa stavana paM. lAvaNdharAmudranA ziSya udayasamudre lakhI lIdhuM hatuM ane pachI te upara TIkA temanA gurue lakhI dIdhI hatI. lakhyAnI sAla jo ke che nahiM tethI paM. lAvaNyasamudrano samaya jANI zakavAnuM vandhuM nahiM, paNa akSarAnuM vaLaNa ane pAnAnI sthiti jota te 17mA saikAthI arvAcIna to nahIM hoya tema lAge che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 SHRUTSAGAR JULY - 2014 A stavanamAM phArasI ArabI ne dezI-apabhraMza e traNa bhASAnA zabdono prayoga thaelA che. ema e stavananI saMskRta TippaNI lakhanAranuM kathana che ane te barAbara che. kAma (kaDI 3jI), choDiya (kaDI 6), jima (kaDI 10), vagaire zabdo apabhraMzagujarAtI che ane bIjA phArasI-ArabI che. e phArasI-ArabI zabdone paNa svabhASAnA pratyayo lagADI ardha dezI jevA banAvI levAmAM AvyA che, dAkhalA tarIke khidamata, rahamAna, rAlAga, harAma, jAnavara vagere zabdone badale khatamathu (kaDI 3), rahamANu (kaDI 5), salAmu, harAmu (kaDI 7), jAnUuru (kasI 8) ityAdirUpamA lakhelA zabdo lai zakAya. vaLI keTalAka zabdo to evA paNa che ke je Aje gujarAtI bhASAmAM khUba pracAra pAmelA hoi jANe gujarAtInA ja rUDha zabdo na hoya sevA lAge che. udAharaNa tarIke, hakIkata, dostI (kaDI 21. khudA (kaDI 3). pharamAna (kaDI 5), jaMga (kar3I 6), agara (kaDI 7), vagere zabdo ApaNane to atiparicita hoi te videzI che ema bhAsa paNa thavo kaThiNa che. jinaprabhasUrinA jamAnAmAM-AjathI 600 varSa pahelAnA vakhatamAM-to ApaNA lokone A zabdono navo ja paricaya thayo hato tethI te vakhate to A zabdo zuddha phArasI AracI bhASAnA ja zabdo tarIke spaSTapaNe oLakhAya ane gaNAya e sagajAya te che. jinaprabhasUrinI A kRtine phArasI bhASAnI koi zuddha kRti tarIke to ApaNe na ja gaNI zakIe. kAraNa ke emAM kAMi e bhASA viSayaka pAMDityanuM sUcana to jarAe ja nahi. paNa kutuhalotpAdaka kRti tarIke, enuM sthAna ApaNA stavanAdi saMgrahamA avazya rAkhavA lAyaka che. ___ phArasI-ArabI-gujarAtI bhASAnI kAcI khIcaDI jevI A eka vastu che. evI upamA ApIe to te barAvara baMdha vesatI jaNAze. agara, dezI chaMdo rUpa sUtaranA dorAmAM zIkhAu mALIe jematema guMthelI phArasI-AracI-apabhraMza zabdarUpa gulAba gogarA ane caMpAnA phUloko A eka mALA cha, ema paNa A ratutine kahIM zakIe to te paNa yogya lekhAze. A stutinI kula 1 kaDIo cha, jemA pahelI ve kaDIo gAthA chaMdamA banAvelI che. pachInI 6 kaDIo duhA chaMdamAM, ane te pachInI eka kaDI catuSpadI eTale caupAi chaMdamAM banAvelI che. 10mI kaDI, chaMda gharAbara oLakhAtuM nathI. chellI kaDI iMdravajrA chaMdanI che, vAMcakonA jJAnanI khAtara A stavano sarala gujarAtI rAra ahiM ApI devA ThIka thai paDaze. For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jinaprabhasUrikRta phArasI bhASAmAM RSabhadeva stavana allAllAhi turAhaM kImvaru sahiyAnu tuM marA SvAMda ! dunIyaka samedAnai ghuramArai budha cirA nahyaM ||1|| saMskRta vyAkhyA : allAlA he pUjya ! tavAhaM karmakaraH / tvaM ca pRthivIpatirmama svAmI | vasudhAlokAn jAnAsi / he deva! cirA kasmAt asmAnna saMbhAlayasi / yatastvaM medinIM sarvAgami vetsi, tato mAM duHkhinaM [ kathaM ] na vatsItyarthaH / gAthArtha :- he pUjya ! huM tAro sevaka nokara chaM ane tuM pRthvIpati jevo mAro svAgI che. tuM to jagatnA badhA lokone jANe che-oLakhe che to pachI mane zA mATe lAMbA samayathI saMbhArata nathI ? yeke dosi jihAra paMcya zasa llya hasta no ya daha / dAnizamaMda hakIkata Akilu teyasu turA dostI // 2 // saMskRta vyAkhyA : eko dvau trayazcatvAraH paMca SaT sapta aSTau nava daza vA ve eva narA guNino madhyasthAH sAdhavo yeSAM tvadIyA maitrI / ko'rthaH eko vA dvau vA yAvat daza vA ta eva guNino yeSAM tvayyanurAgo nApare / gAthAdvayaM / gAthArtha :- jagatmAM, eka ve traNa vAra pAMca cha sAta ATa nava ke daza je kAMI tArI sAthe maitrI dharAvanArA, naro che te ja guNavAna ane sAdhu puruSa che. AnimAni khatamathu khudA bistAva kiMci bivIni / mAhu roju so jAmu murA ye kucha dilu vinisIni ||3|| saMskRta vyAkhyA : he svAmin! asmadIyAM bhaktiM kiMcit alpamAtrAM zRNu Alokaya / vijJaptiko zRNu vinayaM ca vilokaya ityarthaH / mAsaM divasaM rAtriM yAmaM ekamapi mama dilu hRdaye vinasinI upaviza ityarthaH / / khatamathurbhaktiryathA AlovomasuAraduH khatamathurbhaktiH surAdgAyanaM nRtyaM syAdrakurnayazca hathamu rUDhistadA kAidA | anyAyopi harAmu sogatiratho divyAdikA jUmalA saMghAtasya sa yAtanihoraka iti syAdvikrayaH vyodhvanI / / * TIppaNakAre A padya- koi koza graMthamAMthI ahiM ApeluM che. AbhAnA zabdono khayAla barAbara nathI Avato. paNa A padya uparathI e vAta jaNAya che ke AgaLanA bakhatamAM phArasI ane saMskRta ema dvibhASAkoSa ApaNA vidvAnoe banAvyA hatA. For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 34 JULY - 2014 gAthArtha :- he svAmena! agArI sevA-bhakti tarapha jarA-tarA paNa jo ane mAsa, divasa, rAtrI ke chevaTe eka prahara paNa AvIne amArA delamAM nivAsa kara. tuM mAdara tuM phidara budha tuM brAdara tuM aam| nesi viheliya taiM avari bIje morai kAmu / / 4 / / saMskRta vyAkhyA :- tvaM.... mAtA tvaM vimucya apareNa bIje kigapi mama kArya nemi naastiityrthH| gAthArtha :- he prabhu! tUM ja mArI mAtA, mAro pitA Ane gAi che. tane choDIne bIjA koInI sAthe mAre kazu kAma nathI. mahamada mAlima maMtarA IbrAhima rhmaannu| iMhaM turA kutAbIA medihi mukyalpharamANu / / 5 / / saMskRta vyAkhyA :- tvaM mahamado viSNuH, ibrAhimo brahma., rahamAno mahezvaraH tvameva / atha rahatyAge iti caurAdiko vikalpe so dhAtuH / rahati rAgadveSo tyajatItyevaM zaktaH / zaktivayaratAcchIlye iti shaan| Angota Ane motaH Natce kRte rahagANa iti rUpaM / sarvepi devAra vameva / mAligaH paMDito gaga tvaM / eSo', turA tava kutAbIA lekhazAlikaH / me medihi maga phuramANa AdezaM dehI, kiMkara-vANi ahaM! paMDito hi ziSyasyAdeza dadAtIti bhAvaH / gAthArtha :- he prabhu! tuM ja mahamUda-viSNu che, tuMja ibrAhIma-brahAA che ane tuM ja rahemAna-mahezvara che. sarva deva te tuMja che. tuM ja paMDita che. ane hu~ tAro lahIo chu. tethI tuM gane tAruM pharamAna lakhavA Apa. pharamUda turA ju mekunai mecInai na sudhNg| khosu zalAmaya Adatanu arjadi choDiya yaMga / / 6 / / saMskRta vyAkhyA :- pharamUda turA tava AdiSTaM yo mekunai karoti, sadhaMga duHkhAni na mecInai na cuNttyet| khosaM sukhaM, zalAmatha kuzalaM, Adata sAhAyaM, nu navyaM, ajadi labhate / kathaMbhUtaH choDiyayaMgaH muktakalaha iti saMbodhanaM gatadveSa iti bhAvaH / gAthArtha :- duniyAnA jaMga-jhagaDAthI para thayelA he mAlika! je tArA pharamAna pramANe nathI vartato te duHkhomAMthI chUTavAno nathI ane sukha, saubhAgya, ane sahAyatA meLavavAno nathI. sAdi na khasmi navA agara taM kuya turA slaasu| baMdi palAta su me dihai vAsai na hara harAmu / 7 / / For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 zrutasAgara julAI - 2014 saMskRta vyAkhyA :- sAditi tuSTona vA meti / agara yadyapi, tvaM kuya kvApi, turA salAmu tava namaskAraH, ditti iidRshH| kiM ca, palAta rAjaprasAdaH, sa medihai ddaati| hara iti pratyarthe ravAM pratinamaskAro harAmu vyarthaM, nivAsai na bhavati / ko'rthaH yadi na tuSTo na ruSTo'si tatastava namaskAro rAjaprasAdaM kathaM dadAti, kathaM vyartho / ryaadityrthH| gAthArtha :- he prabhu! mArA namaskArane laine tUM jo tuSTamAna na thAya ane mane jo koi vakSIrA na Ape to pachI e mAro karelo namarakAra harAma-vyartha nahi thai jAya? jAnUurU yo bhekusai midihadi so na vihsti| buciruka billai dojakhI dhaMga bahuta tasu hasti / / 8 / / saMskRta vyAkhyA :- jAnUraru ti jIvAna, yo mekurAi haMti, sa vihasti svarga, na gidihadina prApsyati / kiM tu billa iti nizvitaM, bucisk sthUlAni, dojakhIdhaMga narakaduHkhAni prabhUtAne, tasya harita bhavaMti / ataeva tava sevakoM jaMtUna hNtiityrthH| dUhaka pttk| gAthArtha :- he prabhu! je manuSya janAvarone pazuone mAre che te svargamAM nahi jAya paNa dhokkarA rIte te dojakhamAM-parkaga ja jAya che. rothI nAro je sevaka che te koi jIvane mArato nathI. aratArAM terIkhu vadAnu sAle sAte dIga sraanu| ciramadIdayaM budha rU turA bUdI kAra saU basa marA / / 9 / / saMskRta vyAkhyA :- aratArA kSatra, terIkhu tithi:, cha, (cha?) iti bhASAvizeSe, dAtu zarIraM, sAle ra vatsaraH, sAte ghaTikA, dIga prabhAtaM. nu vaakyaalNkaare| sarAta (?) vyaM etAni sthAnAni, bhavyAni adya gama jAnAti, ra. yataH, cisma netradayena, turA tava rU mukhaM dIda dRSTaM, kAra prayojanAni, rAu sarvANi kAryANi saMpUrNAgi babhuriti bhAvArthaH / catuSpadI chandaH / dIda iti vilokita / tathA ca AdiSTa pharA iti vastulikhitaM gRla' gRhItaM nataM rala dIra vilokittaH parihA hiratuM jur3A yojitaM / dataM dAda tipIdamadhya caritaM jahaM yadabhyAhitaM gur| kRtaM ca kartu tadaho bhagnaM ca iskistayaM / / gAthArtha :- A kSatra, A tArIkha, A sAla, A ghaDI, A prabhAtaH badhI vastuo Aje mAre mATe saphaLa thaI che kAraNa ke emAM meM mArI be AMkhothI tArA dIdAranAM darzana kayAM che. barA, mArAM badhAM kAmo pUrAM thayAM che. For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 36 JULY -2014 mAhI usturu gAja gAunara khU (ga) plNgo| AhU muravA murugu roru gAmesi klaago| magasa sitAraka mAru vAju gAvasu taausg| Uyajaku makhalu katAnu khaikha sagu vata vuja muusg| dujasva usAra nakAsu jani darajI u jarI hjaam| te vAsaiM jima mekunaI sirijina turA salAsu 1110 / / saMskRta vyAkhyA :- mahI matsyaH, uraturu uSTraH, gAu gauH, gAunara balIvardaH, khUga zUkaraH, palaMgazcatrakaH, AhU kRSNasAraH, guruvA mArjAraH muruga kurkuTaH, roru vyAghraH, grAmesi mahiSI, kulaga kAkaH, magasa makSikAH, sitArikA kAvariH, mAru pannagaH, vAyu (bAju) zyenaH, gAvasu RkSuH, tAUsaga mayUraH, Ubajaku gRha godhIkA, makhalu tIDa, kutAna matkuNaH, khayakha caMcaTaH, sagu zcA, bata harAH, buja ajA, mUsaga mUSakAH, etaiH zabdaiH tiryaMcaH prtipaaditaaH| rAgnitaM, kubhAnuSayonayaH-dUrjayo khausAra carkA (carga?) karaH, nakAsu citrakAraH, jani mahilA, darajIu sUcikaH, jarI suvarNakAraH, hajAga nApita ityAdi anyA api vikR tejAtayo grAhyAH / jAtigrahaNe rAjjAtIyasyApi grahaNamiti vacanAt / he jina! te vArAI bhavati ye tava namaskAraM (na) kurvati / ko'rthaH-tava namaskAramakRtvA tiryagyono pUrvottaravarUpeSu satveSu kumAnuSatve ca jIThA utpadyaMta iti bhaavH|| gAthArtha :- je tane nathI namatA te matsya, UMTa, gAya, baLada, sUara, citrA, haraNa, bIlADI, maraghaDA, vAgha, bheMsa, kAgaDA, mAkhI, kAbara, sarpa, bAja, rIcha, mora, gharoLI, tIDa, mAkaDa, cAMcaDa, kutarA, bataka, vakarA, mUSaka Adi tiryadhanIpazu, pakSinI yonimAM, tema ja camAra, citArA. darajI, sonAra hagAma ke strIAdinI nIca manuSyajAtigAM pedA zrAya che. zaharu diha ulAtu chatru svAphUra Udu misiki jaru navAtu SvAMda rojI darAsa / karAva pisi turA iM no sarA mekhuhAi risai hathamu dostI vaMdine medihIti / / 11 / / saMskRta vyAkhyA :- zaharu pattanaM. diha grAmaH, ulAta dezaH, channu chana, chatra grahaNAt rAjyaM jJeyaM / khApUru karpUraM, Udu aguruH, misaki kasturI, jaru suvarNa navAtu zarkarA, SvAMda svAnin, rojI vibhUtiH, darAsa vistIrNaH, kasava IkSuH, pimi (si?) pArzve, turA tava, I eSa mallakSaNo janaH / no naiva, zarAmajja . pUrvoktaM varatujAtaM, meSuhII yAceta, kiMtu he RSabha hathamu nyAyaM, dostI sarvasyApi maitrI For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 zrutasAgara julAI - 2014 vaMdine iyadeva tvaM me dahIti deyAH / ko'rthaH ahaM a (nya) ta kimapi na yAce kiMtu tvaM mama nyAyaM maitrImeva deyA iti bhAvArthaH / aribhastavane kva cet pArasI kvacit ArabdI kvacidapabhraMzo jJeyaH / turA marA iti sarvatra saMbaMdhe saMpradAne ca jJAtavyaM / tathA ca kurAnakAraH ajaicya tvayA dAnasaMbaMdha saMpradAyayoH / rA sarvatra prayujyetAnyatra vAcyaM sU rUpataH / / Ani mAni asmadIyaM kiM ci kiyaccaM dirIdRzaM / cunI hamacunIn tAdRk vaMdinaM iyadeva ca / / / jei kigapi ityAdi kurAnokaM lakSaNaM sarvatra vijJeyaM saMpradAyAcca / gAthArtha :-he jina! haM tArI pAse zahara, gAga, deza, sonU, agara, kasturI, kapura, khAMDa, rolaDI Adi evI koi sArI narasI vastunI pAcanA nathI karato. tuM tArA baMdAne-sevakane eka mAtra nyAyya bharelI maitrI Apa-athAt A sevakane tuM tArI mitratAnI bakSIsa Apa, eTaluM ja hu~ tane pInavu chu. // iti zrI rAmadeva ratatanaM rATIkamidamadArikha / / / / zrI jiprabharikRtiriyaM / / paM. lAvaNyasamudragaNi najArAgrAge / // iti zrI pribhArikRta-pArasIbhASayA zrIRSabhadevastavanaM samAptagiti / / / / gaM. lAvaNyasamudragajiziSya udayarAgudragaNi likhitaM / cha / cha / / | kaThina zabdArtha ] A stavanagAM ja phArasI-ArabI zabdo ApelA che se apabhraSTarUpamA che. kAraNa ke eonAM zuddharUpa ane zuddha uccAra to je e bhASAono pUro paMDita hoya te ja jANI-karI zake. karNopakarNathI sAMbhaLIne koi paNa bhASA, zuddha jJAna thai zakatuM nathI. e jJAna mATe to te bhASAnAM vyAkaraNa, koSa ane sAhityagraMthono khAsa abhyArA thayo joie. kevaLa koi bhASA bolanArA loko nA upalaka paricayathI jANI lIdhelo ane karNopakarNa sAMbhaLI lIdhelI bhASA yathArtharUpamAM avagata thai zakatI nathI. e rIte je bhASAnuM jJAna thAya che te prAyaH apabhraSTa svarUparnu hoya che, jinaprabhasUrinuM phArasI-ArabI bhASAnA zabdonuM jJAna paNa arthAt AvAja svarUpa, hovu joie. kAraNa ke je zabda prayogo A stavanagAM karelA che te potAnA mULasvarUpa karatA vilakSaNa rUpamA ja dRSTigocara thAya che. je rUpamA e zabdo A For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 38 JULY - 2014 stavanamAM goThavelA che te rUpamAM to e bhAgye ja, e bhASAnA abhyAsIne oLakhAya tema che. A stavana upara saMskRta TipaNa ApeluM che. te jo na hota to A stavanano bhAvArtha samajavo paNa kaTha thaI par3ata. paraMtu saMskRta TippaNamAM ApelA e apabhraSTa zabdonA saMskRta paryAyonA lIdhe eornu mULa svarUpa jANI levAmAM sArI gadada maLe cha ane e madadanA yoge, jeTalA zabdonAM yathArtha svarUpa samajI zakAya roTalAM rAmajI levA ame purAtattva maMdiranI samitinA sabhya adhyApaka zrI nadavI, jeo phArasI-AravInA pUra paMDita cha, temanI pAro keTaloka prayAsa ko hato. e prayAsanA pariNAme je zabdo barAvara samajAyA te badhA zuddha rUpamAM nIce ApIe chIe. je keTalAka zabdo barAbara nathI samajAyA, teonI AgaLa (?) AvAM zaMkAcinho bhUkyAM che. badhA zabdo kaDIvAra lIdhA che. kaDI kramAMka : allAllAhi = allAha illAhI, mArA izvara, turA = tAro agara tane. kImbaru = (?) sahiyAnu = zAhajahAn athavA zAhAn, jagatano mAlika marA = mAro agara mane, cirA = zA mATe. khvAMda = khAviMda, svAmI. kaDI kramAMka 1: yeke = yaka, eka, do = be. si = ro. traNa. jihAri = chAra, cyAra. paMcya paMja = pAMca. zasa = cha. laya = sAta (sapA?). hasta = ATha. noya-noha = nava. daha = dasa. dAnisimaMda-dAnizamaMda = buddhimAna. hakIkata = ikIgata. Akilu = Akila, hosiAra. dostI = mitratA. kaDI kramAMka 3 : AnimAni = Aman, te mAro. khatamathu = khIdagata, sevA. visnavi = biznavi, sAMbhaLo. bibIni = bibI, juo. mAhu = mAha, mahino. roju = roja, divasa. so = zaba, rAtra. jAma = (yAma?-saM.), murA = mArA. dilu = dila, hRdaya. binisI = beso. kaDI kramAMka 4: mAdara = mAtA. phidara = pidara, pitA. brAdara = bhAi. Amu = Ama, sarva. nesi = nesta, nahi. kar3I kramAMka : mahamada = mahammUda, Izvara. mAlima = muallIma, ustAda = zikSaka, kutAbIA = kAtiba, lakhanAra. medihi = midadeha, mane Apa. mulyalU = myakavAla, kaheluM. pharamANa = pharamAna, AjJA. For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara ___39 julAI - 2014 kar3I kramAMka 6: pharamUdaturA = tAra kaheluM, mekunai = mekuni, na karayu. mecInaI = (?). sudhaMga = khadhaMga, tIra, jakhama. khosu = khuza, sukha. zalAmatha = salAmata. Adata = arjadi (arja?), yaMga = jaMga, laDAi. kaDI gAMka : sAdi = zAdI, khuzI, khasmI = duzmanAvaTa. kraya = koI. baMdi = badina, AyuM, khalAta = khalasata, bheTa. vAsadi = vAsada, thaq. hattAmu = harAma, vyartha. kar3I kramAMka 8: ___ jAnUurU = jApara, pazu. mekusai = gikuzI, mAravU, midihadi = midadeha, meLavayu. viharita = beharata, svarga. buciruka = bujurga, moTA. billaI = balla, valake. hasti = hayAtI. kaDI 9: ___ aratArAM - sitArA, tArA. terIkhu = tArIkha, tithi. badAnu = badana, zarIra. sAle = zAla. varSa. sAte = rAsasaDI. ciramadIdayaM = caramadIdaM, jovU. bUdI = tha. kAra = kAga. phaDI kramAMka 10 : mAhI = gAchaluM. usturu = uAra, uMTa. gAu = gAca. gAunara = gaunara, vaLada. khUgu = khoka, suara. palaMgo - palaMga, citro. Ahu = haraNa. gurubA = gurava, cIlADI. muruga := maradhuM. seru = zera, vAdha. gAmesi = gomeza, bhesa. kulaga - phalA ga, kAgaDo, magasa = mAMkhI, sitAraka = (?). mAru = mAra, sarpa. bAju = vAja. gAbasu = (?), tAusaga = tAusa, mora. makhalu = ra I jIvadhArI vastuo. sagu = sagU kutarUM, bata = haMsa. buja = pakarI. mUsaga = mUra, uMdara. duja = durja, tItara. nakAsu = navalAza, citrakAra. kar3I kramAMka 11: zaharu = zahara, gara. diha = gAma. ulAta = vilAyata, deza. khAphUra = kApUra, kapUra, Udu = Uda, agara. misiki = mizUka, kastUrI. jara = sonuM. navAtu = nabAt, sAkara. darAsa = darAjha. phelAeluM. karAba = kasba, sAkara. i = A. sarA = zaraha, sarva. mekhuhAI = mikhvAhI, cahAvaM. (jaina sAhitya saMzodhaka, vi.saM. 1993, khaMDa-3, aMka-1) For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org graMtha lipi : eka adhyayana Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DaoN. uttamasiMha graMtha lipi hiMdustAna kI prAcIna lipiyoM meM se eka haiN| isakA udbhava lagabhaga sAtavIM-AThavIM sadI meM brAhmI lipi se huaa| jaisA hama pUrva meM ullekha kara cuke haiM ki hiMdustAna kI samasta prAcIna lipiyA~ brAhmI lipi se hI niHsRta huI haiM ataH brAhmI ko samasta lipiyoM kI jananI kahA gayA hai| kAlAntara meM bAhI lipi ke do pravAha hue eka uttarI brAhmI tathA dUsarA dakSiNI brAhmI / uttarI brAhmI se zAradA, gurumukhI, prAcIna nAgarI, maithila, nevArI, baMgalA, uDiyA, kaithI, gujarAtI Adi vividha lipiyoM kA vikAsa huaa| jabaki dakSiNI brAhmI se dakSiNa bhArata kI madhyakAlIna tathA Adhunika kAlIna lipiyA~ arthAt tAmiLa, telugu, maLyALama, graMtha, kavaDI, kaliMga, tuLu, naMdInAgarI, pazcimi tathA madhyapradezI Adi lipiyoM kA vikAsa huaa| ataH graMtha lipi ko zAradA lipi ke samakAlIna kahA jA sakatA hai| isakA calana vizeSarUpa se dakSiNa bhArata ke madrAsa riyAsata, vijayanagara, kAMcIpuram, tricanApallI, maduraI, trAvanakora, vakkalerI, vanapallI, tirumallA Adi pradezoM meM adhika rhaa| jisa samaya uttara bhArata meM vizeSakara kAzamIra prAnta meM zAradA lipi phala-phUla rahI thI usI samaya dakSiNa bhArata meM isa lipi kA vikAsa huaa| graMtha lipi tADapatra para likhane ke lie sabase upayukta lipi mAnI gaI hai| vidita ho ki yaha lipi tADapatra para zilAlekha, tAmralekha Adi kI taraha nukIlI kIla dvArA khodakara likhI jAtI thii| tatpazcAta una akSaroM meM kAlI syAhI bharane kA vidhAna thA / isa lekhana paddhati kA sabase baDA phAyadA yaha hai ki yadi una tADapatroM kI syAhI phIkI paDa jAye athavA uDa jAye to bhI akSara vidyamAna rahate haiM / una akSaroM meM punaH syAhI bharI jA sakatI hai| Aja bhI kaI graMthAgAroM meM graMtha - lipibaddha anekoM graMtha aise milate haiM jinake akSaroM meM syAhI nahIM bharI hai, kevala tADapatra para akSaroM ko khodakara likha diyA gayA hai| lekina unheM par3hA jA sakatA hai, viSaya-vastu kA lipyantara bhI kiyA jA sakatA hai| saMbhavataH graMtha likhane athavA likhavAne vAle ke pAsa syAhI kA abhAva rahA hogA, jisa kAraNa tADapatroM para graMtha likhakara chor3a diyA gayA hogA aura akSaroM meM rayAhI nahIM bharI jA sakI hogii| kyoMki usa samaya graMtha lekhana hetu sthAhI tADapatra, bhojapatra, 1. dekheM zrutasAgara, aMka-38-39. (brAhmI lipi eka adhyayana), mArca-aprela 2014. For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 41 julAI 2014 kAgaja, kapaDA, kalama Adi graMtha lekhana sAmagrI ekatrita karanA itanA sarala nahIM thA / arthAt sAdhana-sAmagrI kA bahuta abhAva thA / Aja bhI zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kovA ke AcArya zrI kailAsasAgarasUri graMthAgAra meM aise anekoM graMtha-lipibaddha prAcIna tADapatrIya graMtha vidyamAna haiM jinake akSaroM meM syAhI nahIM bharI hai, lekina unheM paDhA jA sakatA hai / vidita ho ki tatkAlIna syAhI athavA vividha raMga Adi banAne ke lie prAkRtika vastuoM jaise bhAMgurA, goMda, loha, vividha vRkSoM kI chAla, puSpa, pattI, guThalI Adi ka stemAla kiyA jAtA thaa| jisake kAraNa ye raMga athavA syAhI cirakAla paryanta sthAI raha skeN| isakA pramANa hamAre granthAgAroM meM vidyamAna prAcIna pANDulipiyoM ko dekhane mAtra se mila jAtA hai| vividha prAcIna graMthoM meM syAhI, tADapatra, kAgaja Adi lekhana sAmagrI taiyAra karane viSayaka ullekha bhI milate haiN| jinameM kAlA bhAMgurA tathA babUla ke goMda kA varNana karate hue to yahA~ taka kahA gayA hai ki- 'goMda saMga jo raMga bhAMgurA mile to akSare akSare dIpa jle'| Aja bhI isa bAta ke pUrNataH spaSTa sAkSya vidyamAna haiN| hamAre graMthAgAroM meM aise anekoM graMtha saMgRhIta haiM jinakA AdhAra (kAgaja yA tADapatra) pIlA par3a gayA hai athavA pUrNataH jIrNa ho cukA hai lekina usa para utkIrNa akSaroM kI syAhI Aja bhI camakatI huI dikhAI par3atI hai| aisA lagatA hai mAno ki pratyeka akSara dIpaka kI taraha camaka rahA ho / graMtha-lipibaddha tADapatroM kI eka khAsiyata yaha hai ki, yadi ina graMthoM para laMbe samaya se bedarakArI ke kAraNa atyanta dhUla-miTTI athavA kAlikha jamA ho gaI ho to inheM pAnI se dhoyA bhI jA sakatA hai| vidita ho ki aisA karane se likhe hue akSaroM ko kisI prakAra kI hAni nahIM hotI hai| lekina aisA karate samaya pANDulipi vizeSajJoM kA mArgadarzana lenA caahie| kyoki isa prakriyA meM vizeSa dhyAna rakhanA hotA hai ki una patroM ko dhone ke bAda sukhAne ke lie AvazyakatAnusAra yogya tApa evaM namI pradAna kiyA jAye / astu prAcIna bhAratIya itihAsa evaM sAMskRtika virAsata ke saMrakSaNa, saMpAdana evaM punaH lekhana meM graMtha - lipibaddha sAhitya kI ahama bhUmikA rahI hai| isa lipi meM likhita sAmagrI mUla pATha ke nirdhAraNa evaM kartuH abhipreta zuddha Azaya taka pahu~cane meM prAmANika aura mahatvapUrNa sAkSya prastut karatI hai| isake nAmakaraNa evaM udbhava aura vikAsa viSayaka vividha avadhAraNAe~ nimnavat hai For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 SHRUTSAGAR JULY .2014 graMtha lipi nAmakaraNa viSayaka avadhAraNA : graMtha lipi kA nirmANa dakSiNa bhArata meM saMskRta ke graMtha likhane ke lie huaa| kyoki vahA~ pracalita tAmiLa lipi meM akSaroM kI nyUnatA ke kAraNa saMskRta bhASA likhI nahIM jA sktii| prAcIna tAmiLa lipi meM sirpha aThAraha vyaMjana varNoM kA calana hai, jinase tAmiLa bhASA kA sAhitya to likhA jA sakatA hai lekina saMskRta bhASAbaddha sAhitya likhanA saMbhava nhiiN| ataH saMskRta ke graMtha likhane ke lie isa lipi kA AviSkAra huaa| saMbhavataH isI kAraNa ise graMtha lipi (saMskRta granthayoM kI lipi) nAma diyA gyaa| irA lipi ke akSaroM kA lekhana karate samaya eka granthi (gAMTha) jaisI saMracanA banAkara akSara likhane kI prNpr| milatI hai, jisake kAraNa bhI isakA nAma graMtha lipi par3ane kI saMbhAvanA hai| vidita ho ki dakSiNa kSetra ke lekhaka apane akSaroM meM sundaratA lAne ke lie akSara-lekhana meM prayukta honevAlI lakIroM (khaDIpAI evaM par3IpAI) ko vakra aura maroDadAra banAte the| ina lakIroM ke AraMbha, madhya yA anta meM kahIM-kahIM granthiyA~ bhI banAI jAtI thiiN| inhIM kAraNoM se isa lipi ke akSaroM kI saMracanA granthi (gA~Tha) ke samAna banane lagI aura dhIre-dhIre isake akSara apanI mUla vApI lipi se bhinna hote cale gye| graMtha lipi kI vizeSatAe~ . * yaha lipi brAhmI tathA anya bhAratIya lipiyoM kI taraha vAyeM se dAyeM likhI jAtI hai| * tADapatroM para likhane ke lie yaha lipi sarvAdhika upayogI. sarala aura saTIka lipi mAnI gayI hai| * yaha lipi tADapatroM para zilAlekha evaM tAmralekha Adi kI taraha lohe kI nukIlI kIla dvArA khoda kara likhI jAtI hai| * isa lipi meM zirorekhA kA calana nahIM hai| vidita ho ki brAhmI tathA gujarAtI lipiyA~ bhI zirorekhA ke binA hI likhI jAtI haiN| lekina zAradA, nAgarI Adi lipiyoM meM zirorekhA kA calana hai| * isa lipi meM samasta uccArita dhvaniyoM ke lie svatantra evaM asaMdigdha cihna vidyamAna haiN| ataH ise pUrNataH vaijJAnika lipi kahA jA sakatA hai| * isa lipi meM anusvAra, anunAsika evaM visarga hetu svatantra cihna prayukta hue haiM, jo Adhunika lipiyoM meM bhI yathAvat svIkRta haiN| * isa lipi meM vyAkaraNa-sammata uccAraNa sthAnoM ke anusAra varNoM kA dhvanyAtgaka vibhAjana hai| For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 43 julAI - 2014 * isa lipi kA pratyeka akSara svatantrarUpa se eka hI dhvani kA uccAraNa prakaTa karatA hai, jo sugama aura pUrNarUpa se vaijJAnika hai| * isa lipi ke akSaroM kA AkAra sagAna hai va zalAkA pravidhi se TaMkita karane kA vidhAna milatA hai| : akSaroM kI banAvaTa granthi ke AkAra kI hai| pratyeka akSara meM eka sUkSma granthi banAkara likhane kI paraMparA hai| * isa lipi ke akSara lekhana kI dRSTi se sarala mAne gaye haiM, jinheM tADapatroM para gatipUrvaka likhA jA sakatA hai| * isa lipi ke samarata akSara salaMga sagAnAntara aura alaga-alaga likhe jAte haiN| * isa lipi meM anuravAra ko akSara ke Upara na likhakara usake sAmane likhA jAtA hai| brAhI lipi meM bhI yahI prakriyA apanAI gaI hai| * isa lipi meM 'A, u, U, R, e, ai, o, au' kI mAtrAe~ akSara ke Age yA pIche samAnAra lagAI jAtI haiN| arthAt uparo) mAtrAoM meM se koI bhI mAtrA azaH le Upara yA nIce nahIM lagatI hai| * isa lipi meM saMyuktAkSara lekhana hetu akSaroM ko Upara-nIce likhane kI paraMparA milatI hai / arthAta saMyuktAkSara likhate samaya jisa akSara ko pahale volA jAye yA jirA akSara ko AdhA karanA ho use Upara tathA bAda meM vole jAnevAle dUsare akSAra ko usake nIce likhA jAtA hai| brAhI lipi meM bhI saMyuktAkSara lekhana hetu yahI paraMparA milatI hai| prAcIna nAgarI -lipibaddha pANDulipiyoM meM bhI kucha saMyukAvAra isI prakAra Upara se nIce kI ora likhe hue milate haiN| : isa lipi meM repha sUcaka cihna usa akSara ke nIce se Upara kI ora lagAyA jAtA hai| jabaki dIrgha 'I' kI mAtrA Adhunika nagarI lipi meM pracalita repha kI taraha lagatI hai tathA hrasva i kI mAtrA Adhunika nAgarI meM pracalita dIrgha 'I kI mAtrA kI taraha lagatI hai| * isa lipi kA jJAna hiMduratAna meM pracalita anya prAcIna lipiyoM ko saralatApUrvaka sIkhane-paDhane evaM aitihAsika tathyoM ko samajhane meM atIva sahAyaka siddha hotA hai| * isa lipi meM likhita graMthasaMpadA ko zuddha pATha kI dRSTi se atyanta mahattvapUrNa mAnA gayA hai| kyoMki yaha lipi kAgaja para likhane kI paraMparA se prAcIna hai tathA isameM pAThAntara kI saMbhAvanA kama rahatI hai| For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 SHRUTSAGAR JULY - 2014 * isa lipi meM vipula sAhitya likhA huA milatA hai| Aja bhI hiMdustAna kA zAyada hI koI aisA graMthAgAra hogA jisameM graMtha-lipivaddha pANDulipiyoM kA saMgraha na ho| * irA lipi meM nibaddha graMtha amUlya nidhi ke rUpa meM mAne gaye haiM, jo apane saMgrahAlaya kI zobhA meM cAra-cA~da lagA dete haiN| * isa lipi meM saMskRta, kRta, pAli, apabhraMza Adi bhASAgaddha sAhitya ko zatapratizata zuddha likhA jA sakatA hai| graMtha lipi kI varNamAlA : zilAkhaNDoM, tADapatroM tAmrapatroM evaM lohapatroM Adi para utkIrNa isa lipi meM prayukta svara evaM vyaMjana varNoM kI saMracanA nimnavata hai ravara varNa lekhana prakriyA A tR | | 2|26 |3|883 e / ai o | au | aM | aH ll s3 vnnn nnne au tyaMjana tarNa lekhana prakriyA 018 621960 | eka L02023 6007 2 | ---- ------- 6600 6m 602 w lu | | | UU 0960 smo 5 612 For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara k + S = kSa ka + 5 = 507 www.kobatirth.org 45 saMyuktAkSara lekhana prakriyA jaisA ki hamane Upara graMtha lipi kI vizeSatA varNita karate hue kahA hai ki isa lipi meM saMyuktAkSara likhane hetu Upara se nIce kI ora likhA jAtA thA / ArthAt jisa akSara ko AdhA likhanA ho use Upara likhakara dUsare akSara ko usake nIce yA kiMcita samAnAntara likha diyA jAtA thA / ataH isa prakriyA ke tahata ina saMyuktAkSaroM ko nimnavat likhane kA vidhAna hai kh t + r = tra f1f= 5+ c cha p phU M SiMMTU v ha ku halanta cina lekhana prakriyA isa lipi meM zuddha halanta ke lie (6) cihna prayukta huA hai / vidita ho ki yaha bihana akSara ke Upara lagAyA huA milatA hai / arthAt nAgarI lipi meM jisa prakAra kisI varNa ke Upara repha kA cihna lagAyA jAtA hai, usI prakAra graMtha lipi meM yaha halanta cihna lagAyA jAtA hai| udAharaNa svarUpa yahA~ kucha varSoM meM halanta bina lagAkara isa prakriyA ko nimnavat samajhA jA sakatA hai th s hU p Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir julAI 2014 T t n L2 | 5) sa e - la j da N uf nf f za la 5 6of For Private and Personal Use Only j + J = jJa rbhu - = isake alAvA 'k T t n m' Adi ina pA~ca varNoM meM apavAdasvarUpa halanta cihna lagAne kA vidhAna uparokta cihna se kucha bhinna hai, jo nimnavat hai m 2 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR A i I p17 be Jun avagraha cihna lekhana prakriyA isa lipi meM avagraha ke lie ( 2 ) cihna prayukta huA hai| yathA uddharedAtmanA''tmAnam =1 or &"zTzzz"58 mAtrA lekhana prakriyA isa lipi meM mAtrA lekhana hetu vizeSataH nimnokta cihnoM kA prayoga huA hai anuzvAra | visarga ka kA ki kI ku cuu Chi rkiM k kaa k u ka Wo R e ai o au caNA ca 0 00 0 IF T inameM se 'A, u, U, R, e, ai, o, au, anusvAra tathA visarga' kI mAtrAe~ varNa ke Age yA pIche samAnAntara lagAI jAtI haiM / arthAt uparokta mAtrAo meM ro koI bhI mAtrA usa varNa ke Upara yA nIce nahIM lagatI hai| jabaki hrasva 'i' kI mAtrA nAgarI lipi meM prayukta dIrgha 'I' kI mAtrA kI taraha lagatI hai tathA dIrgha 'I' kI mAtrA nAgarI lipi meM prayukta 'repha cihna' kI taraha lagatI hai| tathA 'repha cihna' usa varNa ke Age (dAyIM ora) nIce se Upara kI ora lagatA hai| yathA gra Zhong kR ke ke ko kau kaM kaH ( kuu kuu kuu kuu kuu kuu k krrikkai llkll kll k k .G www.kobatirth.org U rephasUcaka vizna isa lipi meM repha ke lie (1) cihna prayukta huA hai| yathA zra 46 1 wae zrI rku Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ke UDUO G Lai ha JULY 2014 c) 8 9 ja Ben For Private and Personal Use Only 0 Ia he * sa ng u oo h h Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara Xia Lu F is kasa ki kau ke kaH (0 kuu kuu kuu k k c kkai kai ko kkuu. k. kha dhA zri bI bu sU mR khai kho sau saM khaH v vaa vi vii vaa vvai avai vttiv vaav v gi gI gu gU gR ge go gau gaM gaH maa ni t m tl tu aarm tai mo maa m. m. pa dhe gho ghau ghaM yeM 3132333 ca 9.1 Tra tuu ja as jha Fe mA ku 2 ta 115, 4 ci zrI ghA dhi ghI zru dhU ghR jaaji jhA p vaa yi ssi n v vvai vaipaa vaa v da GA Ning GI Do hau cA ci cI tru u thii| za th aa 43 47 graMtha lipi kI bArahakhaDI ku as shrw jhi jhI 45 Mix 10 lk ju hU NG Ja www.kobatirth.org chU te lky jU Jiv lky hin Dha kRR nU cU gyul lU lkm Ya gR ge i ke khe N te j zu thte gii hdh thk 25020 2200 20 th 0 thH 20 unnn jA ji jI je jai jo Ais bala this ne ! ne Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir to julAI 2014 hai 2: co cau caM caH For Private and Personal Use Only "ltr ha deDa Zi 1 j% raakh? a H ne chai cho ndrI bhUka % % z 2 21 jhu jhU z jhe jhai jho jau aM jhaH mAjhI) Fed Fed Fy| FyoFc mFenfen Fert feo Fe: tri Ja zrR zro cau JaM ti tii tnnuu kutaa ny nnnu.ruu. 21. - jau jaM 2: 51. GaH 12. F jaH maH Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JULY - 2014 ptt paattttai ptt |o or o| 8 os os on yoo to Por 22 2 2 23 24 2lyai ennn | 3 204 205 2 raam 02 Na | NA | Ni 64 nnaa nni nnii nn nn nn nn knn knn knn nn nn. t taa ti tii t tt tt tai to taa ! yA -- ----- yi yii yy yyyaa yaayaay . uu uuu uuu u u uu yaayi yiiy y yyaa yaayaay: | n n ni nii n n n n n n n n n n For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org/ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 49 julAI - 2014 | 17 | t | | 4: viu uu vttivvttivaa uv. ci. | P v vaa vi st) vaa vaa vaa vaa T | R | 4 | 7 | 1 | 1 | | | + 1 - vvaa vi vii saa saa saavrvaavaa vaas. s: luhhi hii hvjvaah vaah: * 222 222 -2jaa 27 2.2. y yaa yi yii y yaa yuu yuuyee y yaa yaa y y: -- -------- - UP riik rkllaiyai eUT U U @ @ Do as @ @ @am >>@ + @f mr @ / m; vi vvv vvv vo vaav v: UT UU pri rii ru paannn pr prupaalaa poaa UT- UT | UUR For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR 4 soe v SI zrR pe pai 67 c$ $ $ | 697 69 66 67 t$ $ $ 7 H si sI su sU sR c s vr 4 tra kSa ghA ha hA tra sA cuu F jJa jJA A Qi dva Si raha n hi hI vak NE A Fa cha cha 1 va he y| ys yaa? yD yedd' thk aa aathe mombUeDH yeg y y kSA kSi kSI kSu kSU kRR kSo kSau kss kssi kssi ksslksskss ksskksskss kssttksskss, kss tri trI naa / raa / sd a a a tii k ak kaakuckkun tuukku jJI ju jhai jo jau bha sh sy zu bhu tya m nda bark ddha !! www.kobatirth.org nU A graMtha lipI meM saMyuktAkSara lekhana abhyAsa ga Heart 50 fj sa pha T *** sa se nai so vlusai l hwal tu pa a 8 kSe jva wmyh Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir G For Private and Personal Use Only So tru tre tra tro zrI zraM traH 'i-tsh-n- svo tt s s hai ho ho | haM haH 3 H SI UO ov sau JULY 2014 ya 4. cha jana phu 24. A "ma A a 21: jaH kSa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara tIrthaMkara arihanta siddha | AcArya brAhmI sundarI kaniSka mugdha carcA arcanA | prArthanA arjuna lajjA niraJjana Izvara khaGga vitta bhakta graMtha padma zloka jvalanta f wo foro To mef shrii cuuuaayuu jaang lttbdhu Ho dh graMtha lipi meM saMyuktAkSarayukta zabda lekhana abhyAsa aA kuuunaa 1 [T] [49] 13.17 ras @2/27 1000 upto l laa H 15 www.kobatirth.org 2 Gous bri n to bhUka 51 bhaviSya kSatrapa ujjvala jvalanta cikkaNa kleza vaktRtvam svavanam zakti: Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sallakI | guJjArava rUpam ruSTa vaJcanA utthAna zuddhiH ! dvayam julAI 2014 ddh yAu~chu ii: pANDulipi 2115 kA For Private and Personal Use Only ththaa kutt 22. uu ka n vo u hastapratabhu phu pnnni bbsh rom zi8 10248 roat - llh 117 utyaan riiH apha kraya chu para vikraya bhI kucha caJcalAlI e1pthbahuta majha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR pratidhvani dhIrendra darzana la smRti nodtod kI kaivalyam 06 jJAnavinduka vidyAlaya zrIkSA na mammaTAcArya 88774 arcaTa 24 kuzAda pudIo AhalAda | pazcima sarasvatI paGkaja kvacita zAnti tathya khAna vahni 25 forg utkRSTa praziSya nRpendra vyAkhyA shyblss ngk kuuviku for kI ty 15 phii OJAR kI 2 chaat www.kobatirth.org gT 52 buddhi vidvAna AjJA panyA prana patrA kannauja Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjya puNyam JULY 2014 jhuNDa uttara 2 phula mArga kRta zu ardhama Fwl cha vaJcanA vngnaa dvandvam shcha yajJaH airum laaH viSNuH kalyANam Q & to mm aJjanazlAkA | Gd kAryAlaya For Private and Personal Use Only sper viluaaru Buaa mA f pallava kaajaaly plllng ballabhendra banakara b tujaa 21 goi N 21 85 1T #522 2 liaa 210 cha Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara ? 2 2 3 53 atha lipi ke aMkoM kA vikAsakrama ng . www.kobatirth.org B 5 ru 5 {$ A Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only 8 a julAI 2014 1 k graMtha lipi meM namaskAra mahAmaMtra lekhana abhyAsa nnmirai krisutaann. nnvaa siyaann. nnvr cy yriyaannn nnvo uuvj aayaannnai nnjok@aannnvtu vaar -nne saiaa 2! nnaasaa so aav puunnaasaannaa 8. @aann. u svai 221 2220 hvai Joy @o itless Hester su < 7. y Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 JULY-2014 SHRUTSAGAR graMtha-lipivaddha eka zilAlekha Dhave phraigrai prAcIna bhAratIya zrutaparaMparA ko jIvita rakhane meM isa lipi kA mahattvapUrNa yogadAna rahA hai| dakSiNa bhArata ke anekoM rAjavaMzoM kA itihAsa graMtha-lipivaddha purAlekhoM ke AdhAra para hI racA gayA hai| Aja isa lipi kA paThana-pAThana pUrNataH lupta ho cukA hai| aura isa lipi ke jAnane vAle bhI gine-cune hI raha gaye haiN| jabaki isa lipi meM saMrakSita prAcIna sAhitya hameM pracura mAtrA meM prApta ho rahA hai| vidita ho ki isa lipi kA calana to vizeSakara dakSiNa bhArata meM rahA lekina isameM nivaddha sAhitya hiMdustAna ke samasta bhaNDAroM meM mila jAtA hai| Aja hiMdustAna kA zAyada hI koI aisA graMthAgAra hogA jisameM graMtha-lipivaddha sAhitya rAMgRhIta na ho| isase patA cala jAtA hai ki yaha lipi apane samaya meM kitanI adhika pracalija aura prAmANika rahI hogii| yadyapi rASTrIya pANDulipi mizana-naI dillI dvArA bhArata ke vividha zikSAkendroM meM samaya-samaya para Ayojita honevAlI 'pANDulipi evaM purAlipi adhyayana kAryazAlAoM' ke mAdhyama se isa lipi ko jIvita rakhane ke prayAsa kiye jA rahe haiM, jo sarAhanIya haiN| lekina isa kSetra meM yadi aura bhI zikSaNa saMsthAe~ evaM samAjasevI vidvAn Age Aye to bhAratIya zrutaparaMparA ko sadiyoM taka jIvita rakhanevAlI isa purAtana dharohara ko lupta hone se bacAyA jA sakatA hai| astu hamane yahA~ graMtha lipi kA kiMcit paricaya prastut karane kA prayAsa kiyA hai| AzA hai vidvAn gaveSaka isa prAcIna bhAratIya dharohara ko yuga-yugAntaroM taka jIvita rakhate hue Age AnevAlI pIDhiyoM taka surakSita pahu~cAne kA prayAsa kreNge| dhanyavAda!! For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org 55 - saMdarbha grantha 1. bhAratIya prAcIna lipimAlA, saMpA. gaurIzaMkara hIrAcaMda ojhA 2. azoka kAlIna dhArmika abhilekha, saMpA. - gaurIzaMkara hIrAcaMda ojhA evaM zyAmasundaradAsa ema.pI.tyAgI evaM 3. prAcIna bhAratIya lipizAstra evaM mudrAzAstra, lekhaka Ara. ke. rastaugI 15. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4. azoka ane enA abhilekha, lekhaka - gaMgAzaMkara zAstrI bharatarAma bhAnusukharAma mahetA 5. azokanA zilAlekho, lekhaka 6. bhAratIya purAlipi vidyA, lekhaka dinezacaMdra saraka ra 19. lipi vikAsa, lekhaka rAmamUrti meharotrA ema. e. 8. bhAratIya purAlipi vidyA, lekhaka - dinezacaMdra sarakAra 9. brAhmI lipi kA udbhava aura vikAsa, saMpA. DaoN. ThAkuraprasAda varmA 10. azoka kI dharmalipiyA~ (bhAga - 1) - kAzI nAgarIpracAriNI sabhA 15. azokanA zilAlekho Upara dRSTipAta, lekhaka zrI vijayendrasUri julAI 2014 12. bhAratIya purAlipi zAstra, lekhaka - jArja vyUlara 13. vAtAyana (bhAratIya lipizAstra evaM itihAsa ke kucha navIna saMdarbha), lekhaka - DaoN. vindhyezvarI prasAda mizra 'vinaya' 14. saMskRta pANDulipio ane rAgIkSita pAThasaMpAdana - vijJAna pro. vasaMtakumAra ema. bhaTTa, niyAmaka bhASA sAhitya bhavana, gujarAta vizvavidhyAlaya, ahamadAbAda prAcIna bhAratIya lipi evaM abhilekha, lekhaka - DaoN. gopAla yAdava brAhmI sikke kaise paDheM, lekhaka - zrI pradIpa dattujI vanakara 16. 17. bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhana kalA, lekhaka- bhunizrI puNyavijayajI ma.sA. 18. graMthalipi varNanAlA - DaoN. esa. jagannAthajI, aDDIyara pustakAlaya, maisUra For Private and Personal Use Only 19. pANDulipi vijJAna, lekhaka - DaoN. satyendrajI, rAjasthAna hiMdI graMtha akAdamI jayapura se prakAzita 20. zAradA maMjUSA, saMpA. DaoN. anirvANa dAsa, vArANasI se prakAzita Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrAT saMprati saMgrahAlayanA pratimA lekho saMkalana - hirena ke. dozI Aje ApaNI pAse paraMparA ane zramaNa saMskRtino kramabaddha itihAsa prApta nathI, itihAsanA aprakAzita keTalAya tattvo graMtha bhaMDAro, tAmrapatroM, zilAlekho, ane pratimAlekhomAM dharabAyelA che. pratilekhana puSpikAo, tAmrapatro, zilAlekho, ane pratimAlekho AvI keTalIya aitihAsika sAmagrIothI aitihAsika tattvanuM anusaMdhAna karI zakAya che. AvI aitihAsika sAdhana sAmagIomAM pratimAlekho agratA krame che, pratimA lekhomA sAmAnyathI be prakAra maLe che. 1 pASA pratimA lekho 2 dhAtu pratimA lekho, dhAtu pratimAnI apekSAe pASANa pratimAmAM lekho bahu ochA prApta thAya che. pratimA lekhomAM zramaNa paraMparA ane tatkAlIna zrAddha paraMparA akhaMDa rUpe prApta thAya che. zramaNa paraMparAnA itihAsamAM khUTatI kaDIona anusaMdhAna karavAmAM pratimA lekho bahu mahatvano bhAga bhajave che. pUjyapAd gurudeva zrIgad AcArya zrIpadmasAgarasUrIzvarajI mahArAja prabhu zArAnanA AvA aitihAsika mUlyonI kALajI ane jatana mATe rAtata udyamazIla ane kAMIka karI chUTavAnI bhAvanA dharAvI, prabhu zAsananI zAna ane garimAne hRSTa puSTa karatA rahe che. pUjya gurumahArAjanA athAga prayatnathI nirmita AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ane samrATa saMprati saMgrahAlayamA AvI keTalIya aitihAsika sAmagrIo saMkalita, saMgrahIta ane surakSita cha. saMgrahAlayagAM rahelA dhAtu ane pASANa pratimAnA lekho ahIM prastuta che. A lekhone utArI ApavAnuM puNyakArya parama pUjya zAsanasamrATazrI nemisUrijI ma.sA.nA samudAyanA AcArya bhagavaMta zrIsomacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAheba ane emanA ziSya parivAre karI AppuM che. saMgrahAlayamA je kramAMke dhAtu-pratimAo nodhAyela che. te kramAnusAra ja pratimAnA lekho prakAzita karIe chIe. 1. vibhAgIya naM. 116, siddhacakrajI, ekalatIrthI / / saMvat 1907nA mAgha sukala 3 vAra some zrIzrImAlajJAti laghuzAkhAyAM sA. karamacaMda tataputra sA. motIbhAI svazreyortha zrIsIdhacakra kArApitaM pre.(pra.) zrI tapAgache zrI saubhAgyavIlejIH / / For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara 2. vibhAgIya naM. 141, caMdraprabhasvAmI bhagavAna, paMcatIrthI saMvat 1529 varSe jyeSTha zukla 5 tithau zrIzrImAlajJAtIya bhAryA u putra khetAkena... zreyase zrIcaMdraprabhabiMbaM kAritaM pratiSThitaM zrInAgeMdragacche zrIkamalacaMdrasUriNAMpaTTe zrIhemaratna sUribhiH... 3. vibhAgIya naM. 162, AdinAtha bhagavAna, ekalatIrtho saMvat 1418 phAlguna zu. 13 some zrIkASThAsaMghe zrI vimalasenahevAH / / laMgakaMprakAntavesA sIlaNa bhAryA mehapo putra saMvanA tadbhAryA mUlhA tayo putra hole bhAryA nato tayoH putra AnaMdaH / AtmakarmakSayanimitte pratiSThApitA / / 57 saM. 14 zrI pArzvanAthabiMbaM kAritaM || 7. vibhAgIya naM. 166, jinapratimA, ekalatIrthI zrIzrImAlajJAti. zre sUribhiH / / jJAtIya AMcalika Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4. vibhAgIya naM. 163, suvidhinAtha bhagavAna, paMcatIrthI saMvat 1667 varSe vaizAkha vadi 2 gurau pUjyazrIaMcalagacchaM zrIdharmamUrtisUrisvarANAM AcArya zrIkalyANasAgarasUrINAmupadezena sUrativAstavya sA. tejapAlasuta sA. rAjapAlena suvidhinAthaH / / 5. vibhAgIya naM. 164, zAMtinAtha bhagavAna, ekalatIrthI saM. 1441 varSe phAguNa zuddhi 10 some prAgvATa vya. kaDUA bhAryA sAvala putra....... nAkena pitroH zreyase zrIzAMtinAthabiMbaM kAritaM pratiSThitaM zrIratnaprabhasUrINAmupadezena || zubhaM || 6. vibhAgIya naM. 137, pArzvanAtha bhagavAna, ekalatIrthI julAI 2014 For Private and Personal Use Only * nija ....... zreyortha 8. vibhAgIya naM. 167, zAMtinAtha bhagavAna, ekalatIrthI saM. 1457 varSe vadi 9 Upakeza jJA. zre sIdhara bhA. pAlhaNade pu. .? zrI zAMtibiM. upakezagacche zrIsiddhAcAryasaMtAne prati zrIkakka . kA reta pra. zrIbalabhadrasUribhiH Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra sA. = sAha, zAha vyavahArI zreSThI vya. = zre. www.kobatirth.org SHRUTSAGAR 58 9. vibhAgIya naM. 169, pArzvanAtha bhagavAna, paMcatIrthI saM. 1354 varSe mA..... zreyase zrI zrI 5 zrIbiMvaM kAritaM prati. tapAgache zrIzrIzrIzrI ratnazekharasUrisaraiH / / zrIlakSmI (sAgara) suribhiH / / 10. vibhAgIya naM. 175, jinapratimA, ekalatIrthI saM. 1622 poSa vadi 1 bhadAkena || = pu. putra prati, = pratiSTita saMketasUci Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pra. = pratiSThitaM jJA. - jJAtIya bhAryA bhA. = biM. = biMba saM. = saMvata JULY 2014 * dharmaprApti mATenI yogyatAne jANavA mATe... * jIvanamAM dharma ane dharmamAM jIvana utAravA mATe... * jIvanane azAMti, asamAdhi, ane aMtarAyadhI ugaravA mATe... * jIvanane sadvAMcana, samatA, ane saumyatA pragaTAvavA mATe... prakAzita thaI rahyuM che, zrI priyadarzananI mIThI kalame lakhAyeluM pustaka... jIvana dharma For Private and Personal Use Only lekhaka :- pU. AcArya vijaya bhadraguptasUrIzvarajI ma. sA. prakAzaka : zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upA. zrIsamayasuMdaragaNikRtA yatiaMtimaArAdhanA sA. jinaratnAzrIjI prastuta saMpAdanamA upA. zrIsamayasuMdarajI kRta 'yatiaMtimaArAdhanA' prastuta che. tenuM bIjuM nAma sAdhuArAdhanA che. maraNasamaya pahelAM sAdhubhagavaMtoe Atmazuddhi mATe kevA prakAranI ArAdhanA karacI joie tenuM varNana A zAstramA che. tenI bhASA rAjasthAnI che. A laghukRtinI racanA rAjasthAnanA riNi gAmamAM thai cha. bIkAnera prAMtanA saradArazahara pAro rAjagar3ha sTezanathI 41 mAila dUra riNigAma che. te riNI tArAgara nAme prasiddha che. gAmamA zikharabaddha derAsara che. mULanAyaka zrIzItalanAthajI 1000 varSa prAcIna che. pratimA para saM. 1158 no lekha che. 60 varSa pahelA ahIM jainonA cAra dhara hatAM, derAsarano vahIvATa yati zrI panAlAlajI saMbhALatA hatA. upA. zrIsamayasuMdarajIe ahIM comAsuM karyu cha tethI pUrve ahIM ghaNAM ghara haze tevU anumana thai zake. upa. zrI rAmayasuMdarajI se vidagdha vidvAna hatA. temaNe aneka zAstronI racanA karI che. temano paricaya ane temanI racanAo viSe maho. vinayasAgarajI ma.no lekha vAMcavA bhalAgaNa che. A lekhamAM ganI racanAomAM 'yatiaMtimaArAdhanA nuM nAma nathI tethI A kRti apragaTa che em kahI zakAya. maho. samayasuMdarajIna! gIto mATe rAjarathAnamAM ukti pracalita hatI 'rANA kuMbhArA bhItaDA aura samayasuMdararA gItaDA' mahArANA kuMbhArAe rAjasthAnane gogalonA AkramaNathI bacAvavA killAo banAvyA hatA, tenI bhIto abhedya hatI, ane ethI ja A ukti AkhA rAjasthAnamA pracalita hatI. tenI jema ja maho. samayasuMdarajInA gIto paNa ghera-ghera gavAtAM. prastuta kRtimA upA. zrIsamayasuMdarajIe sAdhubhagavaMtane aMtimasamaye karavAnI ArAdhanAnuM varNana kAryu che. sAdhujIvanamAM vaDIdIkSA ane padavI jeTalAM mahattvanA che teTalI ja mahatvanI aMtima ArAdhanA che. bhagavAnanI pratiSThA mATe zreSTha muhUrta jovAya che. var3IdIkSA padavI mATe zreSTha muhUrta jovAmAM Ave che tema aMtima ArAdhanA mATe paNa zreSTha muhUrta pasaMda karavAmAM Ave che. pratiSThA, vaDIdIkSA ane padavI zreSTha gurunI nizrAmAM karavAmAM Ave che tema For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR www.kobatirth.org JULY 2014 aMtima ArAdhanA mATe zreSTha gurunI nizrA apekSita che. upA. zrIsamayasuMdarajIe A yAta upara bhAra mUkyo che. sAdhuonI aMtima ArAdhanAnA cha prakAra kahyAM che. eTale ke bharaNa pUrve samAdhi icchatA sAdhue cha kAma avazya karavAnAM che. uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM che sohi ujjuabhUyassa, dhammo suddhassa ciThThai | -- 60 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je zuddha che te ja dharmano adhikArI che. aMtima samaye samAdhi te ja rAkhI zake jeno AtmA zuddha hoya che. AtmazuddhinA cha pagathiyAM che. tene ja aMtima ArAdhanA kahe che. aMtima ArAdhanAthI AtmA zuddha thAya che. AtmazuddhizI samAdhi maLe che. te cha adhikAra A pramANe che - 1) samyakatvanI zuddhi. 2) aDhAra pApasthAnakano tyAga. 3) corAzIlAkha jIvayoninI kSamApanA . 4) saMyamanI virAdhanAnuM micchAmi dukkaDaM. 5) duSkRtanI garhA. 6) sukRtanI anumodanA . aMtima ArAdhanAne svIkAra karavAno vidhi A pramANe batAvyo che. sArA muhUrtamAM bhojana karI lIdhA pachI zarIrane pavitra karaM. eTale zarIrathI bAdhAo TALI devI. caturvidha saMghane bolAvavo. sAme bhagavAnanI pratimA sthApavI. iriyAvahiyaM karavI caityavaMdana karatuM muhapattinuM paDilehaNa karavuM, ve yAMdaNA ApavA ane gurune ArAdhanA sUtra saMbhaLAvavAnI vinaMti karavI tyArapachI guru cha adhikArane vistArathI sbhaLAve. 1) samyakatvanI zuddhi: samyaktva mokSasAdhanAno pAyo che. sadgatinuM kAraNa che. ethI sarvaprathama tenI zuddhi karavAmAM Ave che. arihaMta mArA deva che. susAdhu mArA guru che. bhagavAne kaheluM tattva ja satya che. A vAtane yAda karI samyaktvanI zuddhi karavI. 2) aDhAra pApasthAnakano tyAga : aDhAra pApasthAnakanuM vistArathI varNana karIne, vizeSarUpe teno jyAga karavAthI preraNA guru kare che. For Private and Personal Use Only 3) corAzIlAkha jIvayoninI kSamApanA : trIjA adhikAramAM corAzIlAkha jIvayoninA bheda ane tenI 10 prakAre thayelI virAdhanAnuM mithyAduSkRta guru karAve che. 10 prakAranI virAdhanA iriyAvahiyaM sUtramAM darzAvI che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 61 julAI - 2014 4) saMyamanI virAdhanAnu micchAmi dukkaDaM : A adhikAramA pAMca mahAvrata ane chaTThAM rAtribhojanaviramaNavratanI virAdhanAnaM vistArathI varNana che. 5) duSkRtanI gardA : pAMcamAM adhikAramA bhikSAnA 42 doSa, pAMca AhAranA doSa, sAdhvAcAranA aticAra, paMcAcAranI virAdhanA, 10 prakAranA yatidharmanI virAdhanA, dharaNasittarI ane karaNasittarInI virAdhanA vagere duSkRtyonI gardA karAve che. 6) sukRtanI anumodanA : jIvanamAM karelAM sukRta yAda karAve che. pAMca mahAvratono ravIkAra karcA, aSTapravacanamAtA- pAlana karyu, a gamazAstrono abhyAsa koM-karAgyo, zAstra lakhyAM, zuddha karyA, bIjAne vAMcavA prata ApI, arihaMtanI, sAdhunI, glAnanI, tapasvInI, gurunI, vAcanAcAryanI vaiyAvaJca karI, yoga vahana karyA, tIrthayAtrAo karI, aneka prakAranAM tapa karyA, kArassagga karyA, bhAvanA bhAvI, navakAra gaNyA, caraNasittarI ane karaNasittarI sArI rIte pALI, A badhA sukRtonI anumodanA zuru karAve. te pachI vizeSa rUpe paccavarakhANa. Ape. abhigraha Ape, cAra zaraNano svIkAra karAve. A rIte aMtima samayanI ArAdhanA guru saMbhaLAve che. kRtino racanAsaMvata vi. saM. 16685 che. A kRtinI ekamAtra prata prApta thai che. te kayA bhaMDAranI cha, tanI khabara nathI. pratanI laMbAi 22.5 se.mI. ane pahoLAi 12 se.mI. dareka patra para 14 paMkti che. ane dareka paMktimA 39 akSara che. teno lekhanasagaya saMvat 1859 poSa vada-3 somavAra che. A prata paM. dulIcaMde vikramapuramAM lakhI che. prata ghaNe bhAge zuddha che. tenI pahelI pratilipi agRtabhAI paTele karI che. pratanI bhASA jUna rAjasthAnI che. moTe bhAge samajI zakAya tecI che. azuddha pAThane saMpAdana samaye sudhArI levAmAM AvyAM che. aspaSTa pAThanI sAme(?) cina darzAvyu che. adhUrA pAThane pUrA karI pAdaTIpamA darzAvyA che. ekaMdare A kRti aMtima ArAdhanAmAM khUba sahAyaka bane tevI che. sAmavAra cha. yatiaMtimaArAdhanA svastikalyANakartAraM natvA zrIzItalaM jinm| ahamArAdhanAM vadhi yati(tI)nAmAtmazuddhaye / / tatrAsyAM yatyArAdhanAyAM SaDadhikArA jnyeyaaH| tathAhi - (1) pUrvaM samyaktvazuddhiH (2) tato'STAdazapApasthAnakaparihAraH (3) tataH caturazItilakSajIvayonikSAmaNam (4) saMyamavirAdhanAyA duSkRtadAnaM (5) tato duSkRtagarhA (6) tataH sukRtAnumodanA / For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JULY - 2014 tatrAdau ArAdhanAvidhiH procyate-tathAhi zugasaugyavAre zubhavelAyAM bhojanAnantaraM dehaM zuciM kRtvA sarvasaGghamAkArya agrasthApitazrIvItarAgapratima yA agre sammukhIbhUya IryApathikI pratikramya caityavandanAM kRtvA mukhavastrikA pratilekhya vandanakadvayaM dattvA ArAdhanAkRd bhaNati 'bhagavan! ArAdhanAsUtra sunnaavau| gurUrbhaNati - vidhipUrvaka saaNbhlau| tathAhi arihaMto maha devo, jAvajjIvaM susAhuNo gurunno| jiNapannattaM tattaM, iya sammattaM mae gahiyaM ||1|| deva tau zrIvItarAgadeva aDhArai dUSaNeM karI rahita, devatAM koDi tiNe mahita, cautIsa atisaya virAjamAna, paiMtIsa vANIguNakarI saubhita, ATha mahAprAtihArya tiNe karI yukta, anantaguNanidhAna, sarva devamAMhe pradhAna, devAdhideva te mAhare deva ehavo saradahajyau (1) gukta to susAdhu je paMcamahAvratarA dharaNahAra, bayAlIsa AhAra dUSaNanA TAlanahAra, chajIvanikAyanA pIDAhara, aDhArai sahasra zIlAMgarathanA dhAraka, saMsArasamudratAraka, pAMce sumite sumitA, trihuM gupte guptA, jJAnadarzanacaritrakari mokSamArgasAdhaka, vItarA devanI AjJArA ArAdhika, kriyAkalApasAvadhAna, sadA dharmadhyAnakukSIsaMbala, caritrapAtra, nirmalagAtra ehavA sAdhu bhagavaMta mAhare guru ehavo saradahijyau (2) dharma to zrIkevalIbhagavaMtano bhAkhyo AjJArUpa, dayAmayI, durgati paDatAM prANIyAMne dhAre, je karai te saMsAra samudrane tarai ehavo TotarAgadevano dharma te mAhare dharma (3) itaneM sudha samakita tumaneM ucarAyo / 1911 hivai aDhArai pAparathAnaka kahai chai te sAMbhalIne srdhijyoaasvksaaybNdhnnklhaabhkkhaannprpriivaao| arairaipesunnaM mAyAmosaM ca micchattaM ||1|| pAMce Azrava vAraMvAra sevyA huvai| tihAM pahilo Azraya prANAtipAta kIdho huvai| te kima? pRthavI' apara teu' vAu vanaspati' beMdrI teMdrI' caureMdrI' paceMdrI e navavidhi jIva abhihayA vattiyA ityAdi dazaprakAre karI iNabha parabha3 jANatAM ajANatAM manavacanakAyAyai karI duhavyA huvai (duhAvyA huve) duhavatAM anumodyA huvai te arihaMtanI sAkhi siddhanI sAkhi' devanI sAkhiM' Atmani sAkhi gurunI sAkhi micchAmi dukkaDaM / / 1 / / bIjau Azrava mRSAvAda bolyau hudai / te kima? hAseM karI, krodhe karI, mAne karI, mAyAe karI, lobhe karI bolyau huvai / valai kanyAlIka' gavAlIko bhaumAlIka thApaNamoso kIdho huvai| kuDI sAkha dIdhI huvai| iNabhava parabhava jANatAM ajANatAM te micchAmi dukkaDaM / / 2 / / For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 63 julAI - 2014 tIjo Azra. adattAdAna lAgo huvai| te kima? pArakI vastu caurI huvai caurAvI hubai cauratoM aNugodI hudai / iNabhava parabhava jANatA ajANatAM te micchAmi dukkaDaM / / 3 // cautho Azrava maithuna rovyo huvai| te kima? devasaMbaMdhI, manuSyasaMbaMdhI, tiryaMcasaMbaMdhI rovyau hudai / ApaNI pArakI strI. ApaNo pArako puruSa tehanI kAyAne viSai lolupatA kIdhI huve| iNabhava parabhava jANatAM ajANatA te micchAme dukkaDaM / / 4 / / pAMcamo Azraya parigraha rAkhyo huvai| te kima? te kahai chai-cavadai upgrnn| kahayA chai tehathI adhikA rAkhyA huvai athavA pAchale bhava athavA gRhasthAvAsa vasatAM dhanya-dhAnya-kSetra-vAstu-rUpya-suvarNa-kUpya-dvipada-catuHpadAdika navavidha parigraha aparamita rAkhyA huvai te Upara ghaNI mUrchA kiidhii| iNabhava parabhava jANatAM ajANatAM micchAmi dukkaDaM / / 5 / / valI krodha' mAna' gAyA' lobha ghaNA kIdhA huvai| calI rAga dhaNau kIdhau huvai te rAga trihuM bhedeN| te kima? strIne puraSa upara rAga, puraSane strI upara rAga. puraSane puraSa Upara rAga. (strIne strI upara rAga.) te kAgarAga kuTuMba parevAra Upara rAga te saneharAga ApaNe mati Upara kadAgraha te dRSTirAga 1|10|| ima dveSanA piNa triNa bheda ||11|| vale lokAsu veDhavADa kIdhA huyai / / 12 / / vale lokAMne kUDA kalaMka dIdhA huvai / / 13 / / vale chattA achatA dUSaNa prakAsane pArakI niMdA kIcI huyai / / 14 / / valI duHkha pAmIne AkulavyAkulatA kara arai veI huvai anai sukha pAmIne rai veI huvai / / 15 / / klI paizUnya kIdhau huve, rAjA hajUra cADI khAdhI huvai, kehanai daMDAyA muMDAyA hucai / / 16 / / valI mAyA rAhita mRSAvAda bolyo huyai athavA dhApaNi moso kIdho huvai 1117 / / valI mahAmAI, cAmuMDA, causaThI, nagarakoTI, gauradevI pramukhaH valI yakSa, gogA, kSetrapAla, vinAyaka, pazcimAdhIza, harihara pramukha kudevane deva mAnyA huvai| valI jogI, sanyAsI, kaDI, kApaDI, tApasa, daravesa, zeSa mullA, muMDiyA, sophI, AcArabhraSTa pAsattha osannA pramukha kuguru ne gurubu mAyA huvai / valI mithyAtvI For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 64 JULY - 2014 prarUpyo hiMsArUpa adharma te dharmabuddha mAnyau huvai 18 evaM aDhArai pApasthAna yatIpaNamai athavA grahasthapaNAmai sevyA huvai te iNabhava parabhava jANatAM ajANatAM micchAmi dukkaDaM / / 2 / / hivai caurAsI lAkha jIvAjoni kahai chai| te khAmajyau / sAta lAkha pRthavIkAya tehanA e bheda-sphaTika, maNi, ratna,pravAli, hiMgula, haritAla, maNisAla, pAro, suramau, sono, rUpau, tAMbo, loha, kathIra, jasada, sIso, sAte dhAta, geru, khaDIvAMnI, araNeTo, palevA, abhraka, turI, vastra raMgaNarI mATI, UkharakhetrarI mATI, pASANa, khara pRthavI pramukha bheda / eha pRthavIno khara pramukhano bAvIsa hajAra varasa utkRSTo Aukho, AMgularo asaMkhyAtamo bhAga dehamAna, zaNinA phUla je pRthavInA khaMDamAhe je jIva chai te jIva pArevA jehavI je kAyA kare to jaMbUdvIpamAhai samAvai nhiiN| te pRthavIkAya rUpaiM rasaiM gaM, pharaseM karI sAtalAkha joni jaannvii| te pRthavIkAyanA jIvAne jANatAM ajANatAM AraMbhAdikai karI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtA(jANatA ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 1 / / hivai apkAya kahai chai| te apkAyanA aneka bheda / te kiga? AkAsano pANI, dharatIMno pANI, osa, hima, karahA. treha, dhuMhara, ghanodadhi prmukh| eha apkAyano sAta hajAra varasaro utkRSTo Aukho, AMgulare asaMkhyAtame bhAga dehmaan| eka pANIrA biMdu meM asaMkhya tA jIva sarasuM jehavI kAyA karai to jaMbUdvIpa mAhaiM bhAvai nhiiN| te apkAya jIvanI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtA(jANatA ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 2 / / hivai agnikAyarA bheda kahai chai / agni, aMgArA, mugmura, jhAla, bhobhara, aMgIThI, koDu, dIvI, carAka rohi meM agni lagAvai cakamaka, vijalI pramukha / eha agnikAya ciNoThI jitnI mAMhe asaMkhyAtA jIva te khasa-khasa jevaDI kAyA karai to jaMbUdvIpamAhe nahIM maavai| iNArI sAta lAkha yoni, tIna ahorAtra utkRSTa aaukho| agnikAya AraMbhAdikai karI virAdhanA kIdhI huvai ibhava parabhava jAtAM te micchAmi dukkaDaM / / 3 / / hivai vAyukAyarA bheda kahai chai / te kuNa kuNa? guMjapAta, udbhrAmakavAta, utkAlikAvAta, maMDalavAta, mahAvAta, zuddhavAta, bhUteliyo, vAtoliyo, koraNa, vAuli, dhanuvAta, tanuvAta pramukha / vAyukAyano tIna hajAra varasaro utkRSTo Aukho, aMgula pramANa AkAsa bhAgavartimAMhe asaMkhyAtA jIva te lIkha sarIkhI kAyA karai to jaMbUdvIpamAhe na maavai| sAta lAkha joni / te vAyukAya AMrabhAdikeM karI virAdhanA For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 65 julAI - 2014 kIdhI huve iNabhava parabhava jAtAM te micchAmi dukkaDaM ||4|| hivai vanaspatikAyarA bheda kahai chai| te vanaspati vihuM bheda-pratyeka ane sAdhAraNa / te pratyekanA aneka bheda te kuNa kuNa? AMbA, nIMbU, kadaMba, asoga, nAga, punnAga, dhava, khadira, vaDa, pIpala, karIra, boraTI, khejaDA. phoga, Aka, dhattUrA, kelA, khaDatRNa, harIveli, pAna, phUla. vIja, chAla, kamala prmukhaa| pratyeka vanaspatirai mUlamAhe asaMkhyAtA jIva / / 1 / / kaMdamAhe asaMkhyAtA jIva / 2|| saMdhamAMhe asaMkhyAtA jIva / / 3 / / chAlamAMhe asaMkhyAtA jIva / / 4 / / zAkhamAMhe asaMkhyAtA jIva / / 5 / / paDizAkhAmAMhe asaMkhyAtA jIva / / 6 / / pAnamAMhe eka jIva / / 7 / / phUlamAMhe aneka jIva / / 8 / / phalamAMI jitarA bIja titarA jIva / / 9 / / siMghoDA bi jIva / teha hajAra jojana jhAjherA padmadrahAdikameM kamala chai tehano dehamAna dasa hajAra varasano utkRSTo Aukho / daza lAkha yoni / pratyeka vanaspatinI araMbhAdikeM karI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM(jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 5 / / hivai sAdhAraNa vanaspati anNtkaay| tehanA aneka bhed| kaMdamUla, aMkura, kirAlaya, sevAla, bhUphoDa, pAMcavaraNI phUgaNa, gAjara, paMcAMga, mUlA. sUraNa, lasaNa, teja, Ado, thohara, kuvArapATho, guggala, giloya, gotha, lIlI, haladara, rattAlU. piMDAlU pramukhaeha vanaspatimAhe rAirA agrabhAgamAMhe anaMtAjIva jaghanya ane utkRSTa piNa aMtarmuhuno Aukho, cavadai lAkha jIvayoni / eha sAdhAraNa vanaspatinI AraMbhAdike karI virAdhanA karI hudai iNabhava parabhava jAtA(jANatAM ajANatAM) se micchAgi dukkaDaM / 6 / hivai beiMdrI jIva kahai ch| jehane raparzana ane jIbha e be iMdrI te saMkha, kavaDA, gaMDolA, jaloka, alasIyA, ladda, kRmiyA, purAgADara, ghaDela, taMboliyA, vAlA, kASTakITa, caMdaNaga jIvavizeSa pramukha aneka bhed| bAra jojana saMkha pramukharo dehamAna, bArai varasa utkRSTa Aukho, doya lAkha yoni / beiMdrI jIvanI AraMbhAdikeM karI virAdhanA kIdhI iNabhava parabhava jAtA(jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / 7 / / hivai teiMdrI jIva kahai ch| je jIvaneM sparzana, rasana, ghrANa e tIna iMdrI te teNdrii| kuNa? kAnazilAyo, mAkaNa, jUM, lIkha, kIDI, makkoDA, udehI, ghIvela, IlI, carmajU, goMgIDA, jAta, gadahIyA, corakIDA, gobaratA kIDA, dhAnarA kIDA, kuMthuvA, gopAlikA, ciMcaDa, IlakA, mamolA, jalauka pramukha / teiMdrIno ugaNapacAsa dinaro utkRSTo Aukho, triNa kosa kAphAnasalAyA pramukho dehamAna, doya lAkha For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 66 JULY 2014 jAMni / eha teiMdrI jIvanI AraMbhAdike karI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM(jANatAM ajANatAM / te micchAmi dukkaDaM ||8|| hivai caureMdrI jIva kahai chai / je jIvane sparza na rasana, ghrANa, cakSu e cyAra iMdrI te caurIMdrI / te kuNa kuNa? vIchU, DhikuNa, bhamarA, bhagarI, tIDI, mAkhI, DAMsa, masaka, bhaNahaNA, kUMtA, pataMgIyA, kaMsArI, khaDamAMkaDI, gogA, gAvaDI pramukha ! tehano cha mAsano utkRSTo Aukho, eka yojana pramANa bhamarAdikano dehamAna, do lAkha joni / e cauriMdrI jIvanI AraMbhAdike karI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||9|| hivai paMcedrInA bheda kahai chai / jehane sparzana, rasana, ghrANa cakSu, zrotra e pAMca iMdrI jehane ( jehane) te paMcedrI / tehanA cyAra bheda- nArakI, devatA, manuSya, tiryaMca 4 / nArakInA cavadai bheda svetAMvarakArI sAta parajAptA sAta aparajAptA / te nArakIno tetIsa sAgarano utkRSTo aaukho| dasa hajAra varasano jaghanya aaukho| pAMcasai dhanuSa dehamAna utkRSTo / cAra lAkha nArakInI yoni / te nArakI jIvAMne paramAhammI devatA karI chedana, bhedana, tADana, tarjanA, krakraca, vidAraNa, trapupAna, kuMbhIpAka pAcana, kadarthanAdike virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||10|| devatAnA cyAra bheda kahai chai / bhavanapati' vyaMtara' jyotiSI' vaimAnika' / tehano jaghanya dasahajAra varasano Aukho / utkRSTo tetIsa sAgaropama aaukho| sAta hAtha dehamAna / cyAra lAkha jIvA yoni / devatAneM maMtra, maMtra, taMtra karI AkarSaNa kIdhA huvai, dukha dIdhA huvai, dIsatA nahIM che te bhaNI chatAM achatA thApyA huvai, iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkalaM / / 11 / / tiryaMcanA pAMca bheda / te kuNa kuNa? jalacara te mAchalA, kAchavA pramukha / tayAM samUcchima garbhija bihuMro utkRSTo pUrvakoDivarSano AUkho / hajjAra yojana svayaMbhUramaNanA mAchalA pramukhano dehamAna / thalacara te kuNa? sIha, vAgha, cItarA, aSTApada, hAthI, ghoDA, khacara, UMTa, balada, gAya, khara, bherA, chAlI, hiraNa, rojha, sasIyA, sUyara, rIMcha, sAMbara, kUtarA, siyAla, billI pramukha / te yugalIyAno tIna palyopama utkRSTo aauukho| tIna kosa dehamAna ane saMkhyAtA AUkhAnA dhaNI / tiyAMro pUrvakoDa utkRSTo AUkho / cha kosa dehamAna / khecara u paMkhI / te kuNa kuNa? haMsa, bagalA, sArasa, sIMcANA, sAmalI, gRdha, kAga, gRghU, kabUtara, ciDakalA, nIlaTAMsa sUvaTA, mora pramukha tiNAMro palyopamaro asaMkhyAtamo bhAga utkRSTo For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 67 julAI 2014 Aukho / dhanuSapRthaktva dehagAna / uraparasarpa te kuNa kahiyai ? svAle u sarpa pramukha / tiNAMro pUrvakoDi utkRSTo Aukho / hajAra jojana dehamAna / bhujaparasarpa te kuNa? goha, naulIyA, giloi, vAMbhaNI pramukha tiNAMro pUrva koDa utkRSTo Aukho / kosa pra ( pRthaktva dehamAna / iyAM pAMcArI cyAra lAkha yoni / iyAM tiryaMcAneM chedana, bhedana, kadarthana, aMgAvayavakartana, nAsAvidhana, atibhArAropaNa, pRSTa (STha) gAlana, DAMbhadAna, karkasaprahAradAMga, cArapAMNIniSedha, vismaraNa, tApana, pIDana, vyathotpAdanAdike karI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkarDa ||12|| hivai manuSyanA bheda kahai chai / triNa saya tiDottara 303 / te kima ? peMtAlIsa lAkha jojana manuSya kSetramAMhe pAMca bharata (5) pAMca eravata (5) pAMca mahAvideha ( 5 ) epana karmabhUmi | pAMca hegavata (5) pAMca erannavata ( 5 ) pAMca harivarSa (5) pAMca ramyaka (5) pAMca devakuru (5) pAMca uttarakuru (5) esa akarmmabhUmi | chappana aMtaradvIpa eka so eka (101) garbhaja paryAptA, eka so eka (101) garbhaja aparyAptA, eka so eka (101 ) samUrcchima e sarva bhelA kIdhAM triNasayatIna bheda (303) / te kei anArya, kei brAhmaNa, kei kSe(kSa) triya, kei vaizya, kei zUdra, kei rAjA, kei raMka ke dRSTa, kei adRSTa, kei jJAta, kei ajJAta, kei zruta, kei azruta, kei svajana, kei parajana, kei zatru kei mitra, kei pratyakSa, kei parokSa, aneka bheda / te yugalIyA manuSya chai tiNAMro tIna palyopamaro utkRSTo Aukho / tIna kosa dehamAna / bIjA manuSyAro pUrvakoDi utkRSTo aaukho| pAMcase dhanuSa dehamAna / iyAM manuSyAne tADana varjana, chedana, bhedanAdikaM karI pIDA karI hudai athavA abhiyA battiyA ityAdika daza prakAre karI viradhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||13|| atha saMyama virAdhanA mithyAduH kR (SkRtaM / tatra paJcamahAvratAni rAtribhojanaviramaNasahitAni gRhItvA virAdhitAni bhavanti / katham ? tathAhi - sacitta pRthavI, mATI, muraDa, khaDI, khAMNi, khuNI huvai athavA e Upara paga AyA huvai| sacitta lUNa seMdhava khAdhA huvai athavA usAmAMhe ghAlyA huvai / valI sacitta harIyAla, hIMgalU pramukha vAMdyA huvai| nagaragAMhe pesatAM paga na pUMjyA huvai| ityAdika prakAra karI pRthavIkAya jIvAMrI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||1|| sacina pANI athavA mizra pANI pIryA huvai| sacitta pANIsuM vastraDIla dhoyA huvai| nadI vA (nA) halA laMghyA huvai| varasatai mehane cAlyA huvai / dhuMharamAhe For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 68 SHRUTSAGAR JULY - 2014 aMgopaMga halAyA huvai| ityAdikeM karI appakAyarI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM |2|| valI sacitta agnikAya AbhaDatai vihasyo huvai| aMgIThI kIdhI huvai| kou tApyA huvai| dIvA kIdhA huvai| Aga ulaMgI huvai| dAvAnala lagAyA huvai| cakamakasuM athavA Aka araNIsuM agni pADI huvai| vIjalI dIvA pramukhanI ujehI lagAI huvai| ityAdika prakAre karI agnikAya jIvarI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM ||3|| valI vAyukAya virAdhyA huvai| te kima? vIjaNAsuM chehaDAsuM vAyaro ghAlyo hvai| phUMka mArI huvai| ughADai muMhaDai bolyA huvai| vastrAdika jhaTakAyA huvai| ityAdika vAyukAya jIvarI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtA (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 4 / / valI pratyeka vanaspati sAdhAraNa vanaspati svAdai khAdhI huvai| phala, phUla, pAna harI troDyA hudai / nIla, phUlaNa, sevAla virAdhyA huvai| jaDIbuTI troDI kADhI huvai| Aka bhAMjI AkadUdha lIdho huvai| dhAturvAda pAro kamAvata uSadhIyArA rasarI puTa dIdhI huvai| ityAdika prakAra karI vanaspati jIvAMrI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) le micchAmi dukkara / / 5 / / hivai beMdrI virAdhyA huvai| te kima? / aNagalyau pANI vAvaryo huvai| julAva lei kramagiMDolA pADyA huvai| aMgaupaMgai jokadarAI (jaDo devarAvI) huvai| paga heTha alasIyA, cUDeli gADara, pramukha pIDANA hovai (huvai)| paga heTa AyA huvai| pAlA TaMkAyA huvai| ityAdikeM karI beMdrI jIvanI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAlA (jANatAM ajaanntaaN| te micchAmi dukkaDaM ||6|| hivai teMdrI jIvanA bheda kahai ch| te kima? mAMkaNa pATamAhethI kADhyA huvai| dUhANA huvai| jUM lIkha kADhI huvai| dhUpadarANI huvai| chapIlo (?) gamAGayo huvai| kIDI, makoDA, udehI, ghoveli, IlI, gadahIyA, kuMthuvA, jauA. paga heTha AyA huvai| ityAdi prakAre karI teMdrI jIva virAdhyA huvai iNabhava para bhava jAtA(jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM |7|| hivai cauriMdrI jIva virAdhyA huvai| te kima? | mAkhI, DAMsa mAchara DIla lAgA uDAyA huvai| haratAla vATatAM mAkhI mUi huvai| ThAma raMgatAM regana, alasI, taila upara mAkhI, kUta, mAchara, pataMgIyA pramukha jIva mUA huvai / kaMsArI, bhamarA, tIDa. For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 69 julAI 2014 vichU, pramukha duhacyA huvai| ityAdikai karI caureMdrI jIva virAdhyA huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajAgatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||8|| - hivai paceMdrI jIva virAdhyA huvai| te kima ? kUtA, billI, gAya, bhaiMsa, ghoDA, uMTa (UMTa), pramukhanau ghA ( Dau ) u prahAra ghAlyau huvai| cir3akalA, kAga, pArevA pramukha uDAyA, bIhAvyA, trAsavyA huvai / ehanA gAlA pADyA huvai| sApa ajagara ulArI nAMkhyA hudai / rUpA, ciDI, hiraNa pramukha DAvA jImaNA ANyA huvai| UMTa, ghoDA, balada, khara, hAthI Upara caDhyA huvai| mAMdA asakata thakAM athavA iyAM uMTha (UMTa) pramukha Upara upagaraNa pothI pramukha bhAra ghAlyA huvai| oSadha dei garbha pADyA huvai| mUtra, viSTA, zleSama, vAta, pitta, rUdhira, vIrya, pramukha aMtarmuhUrta mAMhe vosarAvyA nahIM huvai| asaMkhyAta samUrcchiga paMceMdrI jIva aparyAptA UpanA huvai| krodheM karI celA gurubhAI anerA yatI, gRhasthaneM cuMhaTI, DorA bUsTa, Tubo, capeTa, DAMDA mAryA huvai| valI iryA sojho nahIM huvai / rAti cAlyA huvai| paccakhAMNa karI suMsa lei bhAMgyA huvai | AraMbha - samAraMbha karI prANAtapAta karI pahilo vrata virAdhyo huvai| iNabhava paragava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||1|| hivai bIjo vrata virAdhyau huvai| te kima ? krodha, mAna, mAyA, lobha, bhaya, hAstha, rati, arati, karI: mRSA bhASA karI sAvadya bhASA bolI huvai| pArakI niMdA kIdhI huvai / utsUtra vAMlyA huvai| tUM jAva tUM Ada e kAma kari ityAdi avadhAraNI bhASA bolI huvai| AMdhAne AMgho kahayo, kAMNAneM kAMNo kahayo, koDhIyAne koDhIyo kahai. devAlIyAne devAlIyo, coranai cora, jArane jAra, ityAdi vacane karI paranai asAtA UpajAvI te sAcI bhASA piNa colI huvai| valI mRga gayA pUrva disa, AheDI pUchayAM kahyo 'pazcima disa gayA / malechAdika deharo upAsaro pADivA Avai chai, yatIne mAravA Ave che, pUche 'aTai deharo upAsaro jatI che? ti vArai kahai 'nahI chai' ehave kAraNa e jUTha bolyo huvai| ityAdi prakArai karI bojo vrata virAdhyo huvai iNabhava parabhava jAtAM( jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM // 2 // For Private and Personal Use Only hivai tIja vrata virAdhyo huvai| te kima ? svAmiadatta' jIvaadatta' tIrthaMkaraadattaH svakIyaguru adatta e caturvidhi adatta lIdhoM huvai| triNa, chAra, Dagala, pASANa, thaMDilA bhUmi 'aNujANai jararAvaggaho hotti' ehavuM vacana kahyAM vinA saMgrahA huvai| sAdhu-sAdhavI - gRhasthanA rAcha, pIcha, pAtarA, lUgaDA pATi, pATalA, anna, pANI, oSadha pramukha aNakahayAM vaparAyA huvai| ityAdika prakArai trIjo vrata virAdhyau huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||3|| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 70 JULY 2014 hivai cotho vrata virAdhyo huvai te kima ? sAdhavI matheNanI(?) bIjI piNa koi bhekhadhAraNI, kuMvArI, budhavA, sUhava (vA), vaizyA, strIsuM, karmavizeSa sarAga bAta kIdhI, saMghaTTo kIdho, AliMgana dIdho huvai| jANatAM athavA svapna mAMhe itarA thoka (?) kIdhA huvai / valI nava brahmacarya vADi bhAMjI huvai| strIpazu saMsakta vasati bhogavI huvai / / 1 / / strIsuM sarAga vAta kIdhI huvai // 2 // bighaDI mAMhi strIne AsaNa beThA huve ||3|| strInAM aMgopaMga kuca kakSa - udara pramukha sarAgapaNe joyA huvai ||4|| kunai AMtare strI-puruSa kAma krIDA karatAM dIThA, sAMbhalyA huvai / / 5 / / gRhasthAvAsa mAMhe kAma krIDA karI huvai te saMbhArI huvai || 6 || praNitAhArau ghInA cUvatA kavala sarasa AhAra lIdhA huvai ||7|| zarIranI vibhUSAu phUTarA dIsavA bhaNI aMgola kIdhI huvai, mUMcha katarAbI huvai, kAMne paTTA rakhAyA huvai ||8|| sakharA vastra, kesariyA vastra sakharI kAMbala pahirIne varaNAMgI kIdhI huve | 9 || makAra cakAra bhakAra pramukha gAla dIdhI huvai| devAMgaNArI vaMchA bhoga maname dhArI huvai| ityAdi prakAra karI cauthA vratanI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM ( jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM / / 4 / / hivai pAMco vrata virAdhyo huvai| te kiMga? thivara kalpanA cavade upagaraNathI kAraNa vinA mUrcchA karI adhikA upagaraNa vastra, pAtra, DAMDA, DaMDAsaNA, dohaNA, kuMDA, DhAMkaNI, pramukha rAkhyA huvai| lobhaneM bAhya dravya rAkhyA huve / lobhaneM motI, mAMNaka, muMgIyA, churI, kataraNI, naharaNI, sUi, nakhalo, pAchaNo, aragatIsAra, cIMpaDI, cIpIyo, vATako vATakI, thAlI, dhAturI silI, trAMvArI syAhIrI DavI, masarI, vAvarI, pramukha sAta dhAturo koi rAcha pIcha rAkhyau huve / pothI pAnA pramukha dharmopagaraNa nyAnako upagaraNa chai to piNa te Upara mamatA adhikI kIdhI huvai| ityAdi prakAra karI pAMcamA vratanI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||5|| hivai chaTTo rAtribhojana viramaNa vrata virAdhyo huvai te kima ? asana' pAna khAdima) svAdima catuvidha AhArano rAtriM paribhoga kIdho huvai| lagavagatI velA AhArapANI kI huvai / rAti viharIneM dineM khAdho huvai| saMnidhI rAkhI khAdho huvai| jholI ThAma kharaDyA rAkhyA huvai| gocarI paDikamatAM covihAra na kIdho huvai| karInai bhAga huvai| ityAdi prakAra karI chaThThA vratanI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM ||6|| / / iti saMjama virAdhanA mithyA duHkR (SkRta dAnaM // For Private and Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 71 julAI 2014 atha duHkR (SkRtagarhA AhAranA vai( bai) tAlIsa dUSaNa lAgA huvai| te kima ? sAdhune arthe sacita vastu acitta kIdhI huvai te AdhAkarmI kahIjai ||1|| te pahilo / lADUno cUrNa pramukha phAsU (pha) huto anai guDAdika tavAcIna saMskAra kIdho te uddesaka kahIjai ||2|| je AdhAkarmI AhAra te avayava mizrita te pUtakarmma kahIjai ||3|| je sAdhu asAdhu pramukha nimitta nIpAyAM te mizra kahIje ||4|| sAdhu nimitte dUdha, dahI pramukha rAkhI muMkyau te thApanA kahIjai ||5|| kAja kriyA vara upagaraNa sAdhu nima(mi)ta pahilo pache kare te AhAra prAbhUta (prAbhRta) kahIje ||6|| aMdhAre AhAra che ane gokha bArI pramukha sAdhu nimatte ughADI ujavAlo karane AhAra ke prAduHkaraNa kahIje ||7|| dravyAdika dera mola AMNIneM dye te krItaka kahIjai ||8|| sAdhu nimitte ochIne ANI te pADicca ( pAmicca) kahIjai ||1|| sAdhu nimitte kodrava pramukha deIne zAla pramukha ANIne viharAvai te parivartita kahIje ||10|| gharathI upAsare ANIne dye te abhyAhRta kahIjai ||11|| gobara pramukha karI koThI, kalo pramukha bhAjana mudrita kIdho che te mudrA ukhelane te udbhinna kahoje ||12|| mAlAdikanai viSaye uMco AhAra che te nIsaraNI pramukha karI utAraneM ho ve gAlAhRta kahIje ||13|| dAsadAsInA hAtha pramukhathI khosI the te ucheda kahIje ||14|| sAmAnya zreNi samudAI bhakti chai te eka sAdhune te anisRSTa kahIje ||15|| potArai arthe AdhaNa dIgho che aneM sAdhu nimitteM pAMzulI cAvala pramukha adhikA U (o) re te AhAra adhyatapUraka kahIje ||16|| e sole piMDodgama doSa kahIjai / hivai solai utpAdanA doSa kahai chai / gRhasthArA chokarAne ramAya ke sAdhu AhAra le te dhAtrI piMDa doSa ||1|| dUtanI parai grAmagrAmanA dezadezanA samAcAra kahIne AhAra le te dUtIpiMDa kahIjai ||2|| nimitta prakAsane AhAra lyai te nimitta piMDa kahIjai / / 3 / / ApaNI jAta gota prakAsanai AhAra lyai te AjIvakApiMDa kahIje ||4|| dAtAranI jehane viSai bhakti chai tehanI prasaMzA karIne AhAra lyai te vaNImagapiMDa kahIje ||5|| gRhasthanai uSadha, bheSaja, cikitsA karmma karIne AhAra lyai te cikitsAdoSa piMDa ||6|| krodha karI AhAra lyai te krodhapiMDa ||7|| mAna abhimAna karI AhAra lyai te mAnapiMDa ||8|| mAyA kelavIneM AhAra lyai te mAyApiMDa || 9 || lobhai karI AhAra lyai te (lobhapiMDa ) ||10|| pUrva saMstavanA karI lyai te) pUrva saMstavadoSa kahIjai ||11|| pache saMstavanA kase lyai te pucchA saMstavapiMDa kahIjai ||12|| vidyA prajuMjIne AhAra lyai te vidyApiMDa || 13 || maMtra prajujIna For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR AhAra lye te maMtrapiMDa sADI - pADI AhAra lyai ||32|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72 JULY 2014 194|| cUrNa deine AhAra lyai te cUrNapiMDa | 15 || garbha te mUla karmmapiMDa ||16|| e solaha utpAdanA doSa evaM daza valI eSaNA doSa / AdhAkarmAdi dUSaNa karI saMkita AhAra ||1|| AdhAkarmAdika dUSaNa karI grakSata AhAra ||2|| sacitta upara nikSapti muMkyau AhAra / / 3 / / phAsU AhAra Upara sacitta muMkyau te pihata ||4|| sacitta pRthavIyAdikaneM viSaya saMharI dIgho te saMhata ||5|| atibAlaka ativRddha ayogyadAyaka tiNa dIgho AhAra ||6|| sacitta mizra AhAra ||7|| samyaka aparagata AhAra ||8 // vasAdi lipta AhAra || 9 || charddita parazATa AhAra ||10| evaM / / 42 / / pAMca mAMDalanA dUSaNa kSIra, khAMDa, ghRta judA viharyA jImatAM bhelA karI jImyA te saMyojanA ||1|| battesa kavalAMthI adhiko jImai te apramANa ||2 // AhAranai viSaye gRddha ko jImai te aMgAradoSa ||3|| aMtatrAMta aniSTa AhAra jImato dveSa AMNe te dhUgadoSa ||4|| vedanAdika chardi kAraNa vinA AhAra lyai te akAraNa doSa / / 5 / / evaM rotAlIsa doSamAMhilo je koi doSaNa lAgo huvai iNabhava parabhava jAtAM te micchAmi dukkaDaM / valI sajjAtaraneM ghareM viharyo huvai| agrapiMDa lIdho huvai| gRhasthanai bhAjane AhAra kIdho huvai| gRhasthanai sakhara paMcAmRta AhAra jImatAM dekhIneM vAMchA kIdhI huve / ekai pAtarai sagalAM dharAMnI ekaThI bhikSA arasa virasa viharI dekhIne dugaMchA kIdhI huvai / ApaNo viharyo AhAra pAsatyAdika pAMcane athavA anyadarzanIne athavA gRhastha dIdho huvai| aMdhola kIdho huve / dADhI muMcha gAthairA kAbarA kesa katarAyA huvai, muMDAyA huvai| sAbusu lugaDA dhoyA huvai| iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM ) te micchAmi dukkaDaM / valI gyAnarA ATha atIcAra lagAyA huvai| te kima ? kAlavelAyeM siddhAMta bhayo nahIM huvai athavA akAlai siddhAMta bhaNyo huve ||1|| bhaNAvaNahAraro vinaya na ko huvai ||2|| bhaNAvNahArane bahumAna aMtaraMga prIta nahIM dharI huvai || 3 || yoga tapa upadhAna vinA siddhAMta vAMcyA huvai | 14 || vidyAguru olavyo huve ||5|| sUtra ||6|| artha ||7 || sUtrArtha // 18 || behuM khoTA bhaNyA kahayA huvai| bhaNatAM guNatAM sUtra artha letAM detAM kiNahInuM aMtarAya kIdho huvai| chatI parata bhaNavA likhavA na dIdhI huvai| For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 73 zrutasAgara julAI - 2014 jJAnadravya khAdho huvai / purataka pramukha vecyA huvai / sUkSma artha saradahyA na huvai| ityAdi prakAra tarI jJAna virAdhanA (jANatAM ajANatAM) iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 1 / / hivai darzananA ATha aticAra te kima? devaguru 'dharmane viSai saMkA kIdhI huvai ||1|| anya anya darzanAM Upara abhalASA vAMchA kIdhI huvai / / 2 / sAdhu sAdhvInI dugaMchA kIdhI huvai / / 3 / / sarva deva, sarva guru, sarva dharma sarIkhA mAnyA huvai / / 4 / / sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA guNavaMta caturvidha zrI saMdhanI prasaMsA na kIdhI huvai / / 5 / / sIdAtA sAdharmI sAhamIneM dravyata bhAvata sthiratA na kIdhI havai / / 6 || sAdhargika sAdhunI bhaktavatsalatA kIdhI na huvai / / 7 / / zrI jinazAsaNa taNI prabhAvanA uddIpanA na kIdhI huvai / / 8 / / ityAdika prakAra karI darzananI virAdhanA kIdhI huvai iNabhava parabhava jAta(jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 2 / / hivai cAritranA ATha aticAra lAgA huvai te kima? iryAsamati' bhASAsamati' eSaNAsamati' AdAMnabhaMDa-nikhevaNArAmati' uccArapAsavaNakhelajallasiMghANa pAraThAvaNIyAsamati ganogupti vavanagupti' kAyagupti evaM pAMca sumati(samati) trINi gupti virAcI hubai / iNabhava parabhava jAtAM (jANatA ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 3 / / valI ubhayakAla paDikamaNo kIdho na huvai| athavA kAlavelA TAlI akAlai kIdho huvai| athavA chatI satteM baiThAM paDikamaNo kIdho huvai| vAMdaNA bAraha Avartta bhalI parai sAcavyA na huvai / prabhAtano paDikamaNo AgAsai kIdho huvai / paDikamaNAMmAMhe nidrA vikathA kIdhI huvai / divarAmAhai pAMca bAra siljhAya dhyAna na kIdho huvai| ahorAtragAMhe sAta pAra caityavaMdana na kIdhA huvai| paccakhANa pAryA na huvai] pauNa paDilehaNa AghIpAchI kIdhI huvai / odhA, muMhapattI, vastrapAtra paDalehyA na huvai / sAMjhe bAraha 12 bAhira. bAraha 12 mAMhe, evaM 24 thaMDalA, cyAra kAlagrahaNanA maMDala evaM 28 mAMDalA kIdhA na huvai| rAi saMthArA muMhapatI DilehI na huvai| AvararAhi nissihi pramukha dasavidha cakravAla samAcArI sAcavI nahIM huvai| sUtraporasI, arthaporasI sAcavI nahIM huvai| kAraNa vinA divasa nidrA kIdhI huve| rAtre pohara uparaMta nidrA kIdhI huve| rAi prAyazcita na kIdho huvai| thApanA paDilehavI vIsara gai huvai / thAMnaka bai(pai)satAM 'aNujANaha jassavaggaho hoi tti' ehaIM vacana na kahayuM huvai| rAtre akAle thaMDalai gayo huvai / kAlAtIta, kSetrAtIta anapANI pramukha bhogavyA huvai| For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 SHRUTSAGAR JULY - 2014 chatI zakte aNasaNa' uNodarI vRttisaMkSepa' rasatyAga kAyaklesa' saMlInatA e bAhya tapa; phera guru samIpai pApa lAgairI AloyaNa leve ne prAyazcita tapa te AloyaNa na levai / / 1: vinaya vaDA sAdhuro sAcavyo na huvai / / 2 / / veyAvacca bAla, vRddha, glAna, taparacI, gItArthaguru, asamartha sAdhu pramukhano na kIyo huvai |3|| sajjhAya vAcanA' pRcchanA' parAvartanA' anuprekSA' dharmakathA" pAMca prakAre na kIdhI huvai| piMDaratha' padaratha' rUpastha rUpAtIta' e cyAra dhyAna na kIdhA huvai / ArtadhyAna raudradhyAna kIghA huvai| kAusagga duHkhakSaya, karmakSayano kIdho na huvai| ityAdika prakAra karI cArai bhedai tapasyA sAcavI na huvai igabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te nicchAmi dukkaDaM / / 3 / / valI ganovIrya vacanavIrya' kAyavIrya dharmasthAnakai phoravyA na hudai ! nokAragI' porasI' sADhaporasI' paramahA avaDa' ekAsaNo cyAsaNo' nIvI vila ekalaThANo upavAsa11 gaMThasI 2 muThasI pramukha chatI zakti kIdhA na huvai| athavA karIne bhAgA huvai / athavA pAravA vIsara gayA huvai / iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM kRtaM deyaM / / 4 / / valI yatIno dazavidhe dharma virAdhyau huvai / te kima? kSamA na kIdhI mArdavaahaMkAra kIdho huvai Arsava-kapaTa kIdho huthai' mukti-lobha kadho huye parayA na kIdhI hudai satarai bhede saMjama pAlyau na huvai satya bolyo na huye soca-adattAdAMna niSedha na kIdho huvai AkiMcaNa-niHparigrahano niSedha na kIdho duvai brahmacarya pAlyo na huvai ityAdi prakAra karI dazavidhi yatino dharma virAdhyo huvai iNabhava parabhava jAtAM (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / 5 / / vaya samaNassa dhamma saMyama"veyAvaccaM ca bNbhguttiio| nANAitiyaM tavo2 kohaniggaho caraNameyaM tu ||1|| e vrnnsttrii| paDa(piMDa)va(vi)sohI samiI bhAvaNa12 paDimA ya iMdiyaniroho / paDilehaNa5 guttIo' abhiggahA ceva karaNaM tu ||1|| 5 krnnstrii| evaM caraNasattarI karaNasattarI 140 bola virAdhyA huvai| iNabhava parabhava jAtA (jANatAM ajANatAM) te micchAmi dukkaDaM / / || iti duSkRtagardA / / 6 / / For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 zrutasAgara julAI - 2014 atha sukRtaanunodnaa| thor3I ghaNI velA paMca mahAvrata pAlyA huvai| pAMca rAmiti, triNi gupti ATha pravacana pAlavAnI khapa kIdhI hunai / AhAra viharatAM khapa kIdhI huvai| sUtra siddhAMta vidha(dhi)su bhaNyA-bhaNAyA huvai / parati pAnAM sojhyA huvai / bhagavA bhaNI parata kodho huvai| arihaMtano veyAvacca kIdhI huvai / sAdhunau, glAnanau, tapasInau, AvAryanI upAdhyAyanau, vAcanAcAryanau vinaya-veyAvacca kIdhau huvai| vidhasuM upadhAgayoga cuhA huve| zatrujaya, giranAra, aSTApadajI, AbUjI, sammetasikharajI, caMpApurI, pAvApurI, rAjagrahI, jezalamera, rAMNapuro, thaMbhaNo, gADI, phalodhI, aMtarIkajI pramukha tIrthajAtrA kIdhI huvai / caudasa. pAMcama, bIja, AThama, igyArasa, vIsasthAnaka, kalyANakatithi, pramukha tithi tapa kIdho huvai| duHkhakSaya, karmakSaya nimitta kAvasagga kIdho hudai / cAraha bhAvanA bhAvI hudai| lAkha nokAra ]NyA huvai| gaMThI, muMThI, navakArasI, porasI, sADhaporasI, puramaDDa, AMbila, upavAsa, ekAsaNo, byAsaNo, nIvI, divarAcarama pramukha paccakhANa dAsaguMsAvA kIdhA huye| caraNasattarI karaNasattarI bhalI pare pAlI hudai / iNabhava parabhava te aNumodajyau / isare karI pahalo rAmyaktva sUdho uvarAyo' pachai aDhArai pApasthAnaka vosarAyA' pachai caurAsIlAkha jI pAjoni khamAdhI 5 rAyagavirAdhanA gicchAmi dukkaDaM dirAvI' pachai duSkRta gahA~ karAvI pachai suphataanumodanA karAvI / valI arAdhanA karAvI tivAra vizeSapaNe karAvIjai rAvara AkhaDI paccakhANa vizeSa cyAra saraNA karAIjai] gaMThI bNdhaaviijai| sarvamaGgalamAGgalyaM sarvakalyANakAraNam / pradhAnaM sarvadharmANAM jainaM jayatu zAsanam / / 1 / / ityaadi| vANASTarasabhaumAbdI (1685) riNInagarasaMsthitaiH / yatyantyArAdhanA cakre samayAdimasundaraiH / / 1 / / yadyatyArAdhanAM tvA puNyasyopArjanaM kRtm| tena prAntavelAyAM mmodygupai| sA / / 2 / / // iti yatyArAdhanAbhApA zrIsamayasuMdaraviraca(citA tidhirAMpUrNam / / / / graMzamAna 371 saMkhyA / / / / saM. 18:9 miti pohanadi ra somavAre li.pN| dulIcaMda zrIvigaguramadhye caturmAsI kRtAyAm ||shrii:11 For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org - kailAsa zrutasAgara graMthasUcI eka saMkSipta paricaya * graMtha nAma - kailAsa zrutasAgara graMthasUcI : prakAzita honevAle kula bhAga * aba taka prakAzita kula bhAga * pratyeka bhAga ke kula pRSTha - 608 6200 se 6800 : pratyeka bhAga meM prakAzita hastapratoM kI saMkhyA : pratyeka bhAga meM prakAzita kRti liMkoM kI saMkhyA * pratyeka bhAga meM hastaprata sUcanAoM ke kula pRSTha 400 se 450 : pratyeka bhAga meM kRti sUcanA pariziSTa ke kula pRSTha 120 se 170 vizeSatA aprakAzita va azuddha prakAzita sAhitya ko zuddha va bahu upayogI banAne pUrvaka saMzodhana - saMpAdana kSetra meM kAryarata va itihAsa evaM jJAna-vijJAna kI aneka zAkhAoM ke abhyAsu tathA vartamAna kI aneka samasyAoM kA hala DhUMDhane vAle pa. pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM evaM vidvAnoM ke lie yaha grantha bahuta hI upayogI hai. - - 55 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 3000 se 3500 - For Private and Personal Use Only - anya sUcIpatroM kI tulanA meM isa sUcIpatra meM hastaprata, peTA hastaprata aura unameM pAI jAnevAlI kRtiyoM kI 80 se adhika prakAra kI sUcanAe~ upalabdha karAI jAtI haiM. jinameM prata nAma, pratilekhana varSa, pratilekhaka, guru paraMparA, pratilekhana sthala, pUrNatA, hastaprata vizeSatA, hastaprata lakSaNa, dazA, pRSTha, laMbAI-cauDAI, paMktiakSara, peTAMka nAma, peTAMka pRSTha, kRti nAma svarUpa, bhASA, kartA, AdivAkya, aMtimavAkya, parimANa, racanA varSa Adi mukhya rUpa se haiM. inake alAvA aneka sUcanAe~ jo keTalaoNga meM sthala saMkoca ke kAraNa chapa nahIM sakatI hai unheM kampyUTara progrAma meM hI khUba hI susaMkalita rUpa se saMjoI jAtI haiM. graMtha ke aMta meM chape pariziSToM meM kRti parivAra kA paricaya tathA pratyeka kRti se juDI ekAdhika hastapratoM kI jAnakAriyA~ saralatA se prApta ho jAtI haiM. ye sArI sUcanAe~ jJAnamaMdira meM kAryarata vividha bhASAoM ke jAnakAra paMDitavaryoM dvArA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 77 julAI - 2014 pratyeka harataprata kA sUkSma avalokana va nirIkSaNa kara, AvazyakatA par3ane para sandarbha granthoM Adi kI sahAyatA se praviSTi kI jAtI haiM. sUcIkaraNa kA kAma mahaja sUcI banA kara chApa dene mAtra taka sImita nahI hai. asta-vyasta bikharI va jIrNa-zIrNa dazA meM Ae hastapratoM ke pannoM kA khUba hI sUjhabUjha va dhIraja pUrvaka milAna karake graMthoM ko pUrNa banAnA, una para veSTana Adi lagA kara unheM surakSita karane kA bar3e hI zrama-samaya sAdhya AdhAra kArya bhI sUcIkaraNa kArya kA hI hissA hai. vitaraNa vyavasthA - ina graMthoM kI eka-eka kaoNrpa bhArata bhara ke pramukha jJAnabhaMDAroM evaM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta jo hastaprata ke kSetra meM saMpAdana-saMzodhana kArya kara rahe hoM, unheM bheMTasvarUpa bhejI jAtI hai. isake atirikta purataka vikretAoM ke mAdhyama se vizvabhara kI isa kSetra se jur3I yunivarsITiyoM, saMsthAoM yA vyaktiyoM ko unake vya gita upayoga ke lie lAgata mUlya para vikaya kiyA jAtA hai. ina graMthoM kI I-phAIla (pIDIepha) banAkara vebasAiTa para apaloDa kI jAtI hai, isake atirikta yadi kisI vidvAna ko isakI Soft Copy cAhie ho to (unheM I-mela dvArA kI bhejI jAtI hai. dAtA kA caturaMgI pRSTa - keTalaoNga ke bhAga ko prakAzita karane kA lAbha jisa zrI saMgha, parivAra yA dAtA ne liyA ho. unakA paricaya. yadi zrI saMghane lAbha liyA ho to saMgha kA nAma, saMgha ke jinAlaya ke nUlanAyakajI kA phoTo, TraraTIzrIoM kI sUcI Adi mudrita kie jAte haiM. kisI vyakti yA usake parivAra kI ora se dAna prApta huA ho to unake parivAra ke sadasyoM ke phoTo tathA yadi parivAra ke mukhya vyakti ko samarpita kiyA ho to unake phoTo va nAma mudrita kie jAte haiM. ye sArI sUcanAe~ eka caturaMgI pRSTha ke rUpa meM, dAtA ne jisa bhAga kA lAbha prApta kiyA ho, usa bhAga meM prakAzita kiyA jAtA hai. zrutapremI gahAnubhAva kailAsa zrutasAgara graMthasUci meM Donezana hetu kAryAlaya se saMparka kareM. For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharma kalA va zruta-sAdhanA kA AhlAdaka dhAma zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA tIrtha ahamadAbAda- gAMdhI nagara rAjamArga para sthita sAbaramatI nadI ke samIpa suramya vRkSoM kI ghaTAoM se ghirA huA yaha kobA tIrtha prAkRtika zAntipUrNa vAtAvaraNa kA anubhava karAtA hai. gacchAdhipati, mahAna jainAcArya zrImat kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI divya kRpA va yugadRSTA rASTrasaMta AcArya pravara zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ke zubhAzIrvAda se zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kI sthApanA 26 disambara 1980 ke dina kI gaI thI AcAryazrI kI yaha icchA thI ki yahA~ para dharma, ArAdhanA aura jJAna-sAdhanA kI koI ekAdha pravRtti hI nahIM varan anekavidha jJAna aura dharma-pravRttiyoM kA mahAsaMgama ho. etadartha AcArya zrI kailAsasa garasUrIzvarajI kI mahAna bhAvanArUpa AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA khAsa taura para nirmANa kiyA gayA. zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra anekavidha pravRttiyoM meM apanI nimnalikhita zAkhAoM ke satprayAsoM ke sAtha dharmazAsana kI sevA meM tatpara hai. (1) mahAvIrAlaya : hRdaya meM alaukika dharmollAsa jagAne vAlA carama tIrthaMkara zrI mahAvIrasvAmI kA zilpakalA yukta bhavya prAsAda 'mahAvIrAlaya' darzanIya hai. prathama tala para garbhagRha meM mUlanAyaka mahAvIrasvAmI Adi 13 pratimAoM ke darzana alaga-alaga deriyoM meM hote haiM tathA bhUmi tala para AdIzvara bhagavAna kI bhavya pratinA, mANibhadravIra tathA bhagavatI padmAvatI sahita pA~ca pratimAoM ke darzana hote haiM. sabhI pratimAe~ itanI mohaka evaM cumbakIya AkarSaNa rakhatI haiM ki lagatA hai sAmane hI baiThe raheM. maMdira ko paraMparAgata zailI meM zilpAMkanoM dvArA rocaka paddhati se alaMkRta kiyA gayA hai, jisase sIDhiyoM se lekara zikhara ke guMbaja taka tathA raMgamaMDapa se garbhagRha kA hara pradeza jaina zilpa kalA ko Adhunika yuga meM punaH jAgRta karatA dRSTigocara hotA hai. dvAroM para utkIrNa bhagavAna mahAvIra deva ke prasaMga 24 yakSa, 24 yakSiNiyoM, 16 mahAvidyAoM, vividha svarUpoM meM apsarA, deva, kinnara, pazu-pakSI sahita vela-vallarI Adi isa maMdira ko jaina zilpa evaM sthApatya ke kSetra meM eka apratima udAharaNa ke rUpa meM saphalatApUrvaka prastuta karate haiM. For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara 79 julAI 2014 mahAvIrAlaya kI viziSTatA yaha hai ki AcArya zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke antima saMskAra ke samaya prativarSa 22 maI ko dupahara 2 bajakara 7 minaTa para mahAvIrAlaya ke zikhara meM se hokara sUrya kiraNeM zrI mahAvIrasvAmI ke lalATa ko sUryatilaka se dedIpyamAna kare aisI anupama evaM advitIya vyavasthA kI gaI hai. prati varSa isa AhlAdaka ghaTanA kA darzana bar3I saMkhyA meM janamedanI bhAvavibhora hokara karatI hai. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only * (2) AcArya zrI kailAsasAgarasUri smRti maMdira (guru maMdira ) : pUjya gacchAdhipati Acaryadeva prazAntamUrti zrImat kailAsasAgarasUrIzvarajI ke puNya deha ke antima saMskAra sthala para pUjyazrI kI puNya smRti meM saMgamaramara kA nayanaramya kalAtmaka guru maMdira nirmita kiyA gayA hai. sphaTika ratna se nirmita anantalabdhinidhAna zrI gautamasvAmIjI kI manohara mUrte tathA sphaTika se hI nirmita guru caraNa pAdukA vAstava meM darzanIya haiM. (3) AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira ( jJAnatIrtha) : vizva meM jainadharma evaM bhAratIya saMskRti ke vizAlatama adyatana sAdhanoM se susajja zodha saMsthAna ke rUpa meM apanA sthAna banA cukA yaha jJAnatIrtha zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kI AtmA hai. jJAnatIrtha svayaM apane Apa meM eka labdhapratiSTha saMsthA hai. AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira ke antargata nimnalikhita vibhAga kAryarata haiM: (i) devarddhigaNi kSamAzramaNa hastaprata bhAMDAgAra (ii) Arya sudharmAsvAmI zrutAgAra ( mudrita pustakoM kA graMthAlaya ) (iii) AryarakSitasUri zodhasAgara (kampyUTara kendra sahita ) (iv) samrATa samprati saMgrahAlaya : isa kalAdIrghA - myUjiyama meM purAtatva - adhyetAoM aura jijJAsu darzakoM ke lie prAcIna bhAratIya zilpa kalA paramparA ke gauravamaya darzana isa sthala para hote haiM. pASANa va dhAtu mUrtiyoM, tAr3apatra va kAgaja para citrita gaNDulipiyoM, laghucitra, paTTa, vijJaptipatra, kASTha tathA hastidaMta se banI prAcIna evaM arvAcIna advitIya kalAkRtiyoM tathA anyAnya purAvastuoM ko bahuta hI AkarSaka evaM prabhAvotpAdaka DhaMga se dhArmika va sAMskRtika gaurava ke anurUpa pradarzita kI gaI hai. (v) zahara zAkhA : pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta evaM zrAvaka-zrAvikAoM ko svAdhyAya, ciMtana aura manana hetu jainadharma ki pustakeM najadika meM hI upalabdha ho sake isalie bahusaMkhya jaina bastIvAle ahamadAbAda ( pAlaDI Tolakanagara ) vistAra meM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kI eka zahara zAkhA kA I. saM. 1999 meM prAraMbha kiyA gayA thA. jo Aja caturvidha saMgha ke zrutajJAna ke adhyayana hetu niraMtara apanI sevAe~ de rahI hai. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRUTSAGAR 80 JULY 2014 (4) ArAdhanA bhavana : ArAdhaka yahA~ dharmArAdhanA kara sakeM isake lie ArAdhanA bhavana kA nirmANa kiyA gayA hai. prAkRtika havA evaM rozanI se bharapUra isa ArAdhanA bhavana meM muni bhagavaMta sthiratA kara apanI saMyama ArAdhanA ke sAtha-sAtha viziSTa jJAna bhyAsa, dhyAna, svAdhyAya Adi kA yoga prApta karate haiM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 5 ) dharmazAlA : isa tIrtha meM AnevAle yAtriyoM evaM mahemAnoM ko Thaharane ke lie Adhunika suvidhA saMpanna yAtrikabhavana evaM atithibhavana kA nirmANa kiyA gayA hai. dharmazAlA meM vAtAnukulita evaM sAmAnya milakara 46 kamare upalabdha haiM. prakRti kI goda meM zAMta aura suramya vAtAvaraNa meM isa tIrtha kA varSa bhara meM hajAroM yAtrI lAbha lete haiM. (6) bhojanazAlA va alpAhAra gRha : tIrtha meM padhAranevAle zrAvakoM, darzanArthiyoM, mumukSuoM, vidvAnoM evaM yAtriyoM kI suvidhA hetu jaina siddhAntoM ke anurUpa sAttvika upahAra upalabdha karAne kI vizAla bhojanazAlA va alpAhAra gRha meM sundara vyavasthA hai. - (7) zruta saritA : isa buka sTAla meM ucita mUlya para utkRSTa jaina sAhitya, ArAdhanA sAmagrI, dhArmika upakaraNa, kaiseTsa evaM sI. DI. Adi upalabdha kiye jAte haiM. yahIM para esa. TI. DI TelIphona bUtha bhI hai. vizvamaitrI dhAma borIjatIrtha, gAMdhInagara : yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrijI mahArAja kI sAdhanAsthalI borIjatIrtha kA punaruddhAra parama pUjya AcAryadeva zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA evaM zubhAzIrvAda se zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra saMlagna vizvamaitrI dhAma ke tattvAvadhAna meM navanirmita 108 phITa U~ce vizAlatama mahAlaya meM 81.25 iMca ke padmAsanastha zrI varddhamAna svAmI prabhu pratiSThita kiye gaye haiM. jJAtavya ho ki vartamAna mandira meM isI sthAna para jamIna meM se nikalI bhagavAna mahAvIrasvAmI Adi pratimAoM kI pratiSThA yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAja dvArA huI thI. navIna mandira sthApatya evaM zilpa donoM hI dRSTi se darzanIya hai. yahA~ para mahimApura (pazcimabaMgAla) meM jagatzeTha zrI mANikacaMdajI dvArA 18vIM sadI meM kasauTI paththara se nirmita bhavya aura aitihAsika jinAlaya kA punaruddhAra kiyA gayA hai. vartamAna meM ise jainasaMgha kI aitihAsika dharohara mAnA jAtA hai. nissaMdeha isase isa tIrtha parisara meM pUrva va pazcima bhArata ke jainazilpa kA abhUtapUrva saMgama huA hai. For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 LLEI. www.kobatirth.org For Private and Personal Use Only 809000000 SBA OBTW76 es va of yooDT 3 Brou Fee 16376616P0LT wa MOTED ON WOU BOON ooooooooo Ko@olas B adez-RS ET FOX Spor V IDES TROIDO Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra tADapatramA prApta thatA graMtha lipimAM AlekhAyela aSTamaMgala pUjanavidhi Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TITLE CODE : GUJ MUL 00578. SHRUTSAGAR (MONTHLY), POSTAL AT. GANDHINAGAR. ON 15TH OF EVERY MONTH. PRICE: RS. 15/- DATE OF PUBLICATION JULY-2014 jJAnamaMdiranA AgAmI prakAzano kailAsa "SUPTAraphI || sanalikhita mAhita KAILASA SRUTASAGURA GRASTHASICI budyAvAdAvA idarisI gAsivamA vidimkhaaprvti| gAnAmAjJiyAti vyavahAra paNadharma samAdhAna JDUTORSHITAL prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kenTa kobA gAMdhInagara 322000 phona naM. (079) 23276204, 205, 252, pheksa (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org email: gyanmandir@kobatirth.org BOOK-POST / PRINTED MATTER PRINTED, PUBLISHED AND OWNED BY : SHRI MAHAVIR JAIN.ARADHANAKENDRA. PRINTED AT: NAVPRABHAT PRINTING PRESS. 9-PUNAJI INDUSTRIAL ESTATE, DHOBHIGHAT DUDHESHWAR AHMEDABAD-380004 PUBLISHED FROM : SHRI MAHAVIR, JAIN ARADHANAKENDRA. NEW KOBA. TA. & DIST. GANDHINAGAR, PIN: 382007, GUJARAT EDITOR : KANUBHAI LALLUBHAI SHAH, For Private and Personal Use Only