Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIrpotsavI aMka 'jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa-sthApatya vizeSAMka ja pUE jIvuM che gujarAtI-aMgrejI varSa-2 (kula varSa 62) aMka-7, kaTobara, 2014 * pAnA 112 * kImata rUA. 20 = T 1 - Bansarirtriti liter3TH 2 kAra
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| 'prabuddha jIvana : jena tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka | okTobara, 2014 jina-vacana Acamana pUjya mahAtmA gAMdhInA janmadina prasaMge e mahAmAnavanA jIvananA be prasaMgonuM Acamana karI emane zraddhAMjali arpita karIe... karmonuM phaLa bhogavI rahelA, kAmamoga ane kuTuMbamAM AMsA jIvo AnuSyano aMta Avato mRtyu pAme che kAmehi ya saMghavehi giddha kammasahA kAleSa jatavo / tAle jaha baMdhaNancue evaM AukmavayaMni tuTTai / / (6, 6-2-4-6) jema tAlavRkSanuM phaLa, baMdhana tUTatA nIce paDI, jAya che, tema karmonuM phaLa bhogavI rahelA, kAmabhogamAM tathA kuTuMbamAM Asakta evA jIvo AyuSyano aMta AvatAM mRtyu pAme che, Persons engrossed in wordly pleasures and attached to their relatives and friends ultimately face the consequences of thier own Karmas. They die when their life span is over just as a Tala fruit falls down, when detached from its stalk. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMcita 'fiaa vana' mAMthI) 'prabaddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha pazvikA 192 9 thI 1922 2. khuda jana 1934 thI 1933 jhiTiza sa2kA2 sAme na karyuM aTala navA nAma ka, sa3jene 1934 thI 1933 Y, punA paThananA nathI. prakAzana 1939-1953 pamanujena navA zIrSa ke 'nyuM 'prabuddha jIvana" 1956 thI * sI nuM naI jena vaka saMghanA mukhatranI 19 29 pI, neTa 85 varSathI navirata saphara, paheba sAptAhika, pachI ardha mAsika ane tyArabAda pahelAM mAruM mAthuM phoDo kayA moDhe A khAI zakuM? nAgapuramAM mahAsabhAnuM adhivezana cAlatuM 1947nA unALAmAM bihAramAM komI hatuM. gAMdhIjI potAnI jhUMpaDImAM pola risAra, dAvAnaLa kolavavA bApu pharI rahyA hatA. tyAMthI vallabhabhAI Adi. sAthe vAta karatA hatA. jhUMpaDI dilI nAvyA. e divasomAM emano khorAka ocho bahAra eka mAravADIdapatI darzana mATe aMdara AvavA thaI guryA hato. svayaMsevaka sAthe rakajhaka karatAM hatAM. vadhu mubhAina ake savAre mana bahena kerInA rasano pyAlo. je hoya tene aMdara AvavA devA kahyuM bharIne jamatI vakhate Apyo, bApue pUchyuM paNa tyAM eka bIjo svayaMsevaka doDato Avyo ane mane kahe, pahelAM tapAsa kara ke A kerInI kiMmata baMgALa chAvaNImAM tophAna thayAnA samAcAra zI che ? lAvyo, gAMdhIjI saphALA UbhA thayo. tAjI ja manubahene mAnyuM ke bApu vinoda kare che, hajAmata karelI. sUryamAM kiraNo paDavAthI mAthuM e to kAgaLonI nakala karavAnA kAme vaLagyAM. jhagatuM hatuM. najIkamAM paDelI cAdara khabhe nAkhIne thoDI vAra pachI joyuM to bApue rasa lIdho e cAlI nIkaDAyA, ghaNI mahenate mahAtmAjAnAM nahoto, eTale levA kahyuM, darzana karavA pAmelI bAI e mane jatA bolI ; bApu : huM to samajato hato ke tuM kerInI ' Apa UbhA raho mAre vAta karavI che,' eTaluM kiMmate pUchIne ja Avo. kerI bheTa AvI hoya kahI bAIe mahAtmAjInI cAdarano cheDo topaNa tenI kiMmata pUchayA pachI ja tAre mane khAvA pakaDyo, mahAtmAjI to javAnI utAvaLamAM hatA. ApavI joIe. e to hai na karyuM paNa meM tane cAdara tyAM ja cho ?Ine cAlatA thayA. vallabhabhAI pUjA pachI paNa javAba na Apyo. kerInA phaLanuM majakamAM bolI uThayA: 'khAve prasaMge e to eka naMga dasa khAnAnuM che ema mArA sAMbhaLavAmAM potaDI paNa pheMkIne doDe.' na AvyuM. to e phaLa khAdhA vagara huM jIvI zakuM tema | kaDakaDatI ThaMDImAM gAMdhIjI nuM gALa chAvaNImAM chuM. A rIte phaLa levAthI mArA zarIramAM lohI pahoMcI gayotyAM to adbhuta raMga hato, vadhatuM nathI, paNa UlaTAnuM ghaTe che. AvI asahya gAMdhIjInA asahakAranA TharAvano virodha karavA moMghavArImAM ane vyathAmAM te cAra kerInA rasano dAsa bAbu kalakattAthI 2 50 jeTalA mane khAsso glAsa bharI Apyo, eTale aDhI (pratinidhione potAne kharca nAgapura laI rAvyA rUpiyAno pyAlo thayo. e kyA moDhe huM khAi zakuM? hatA. zrI benara ja modhInA TharAvanA pakSamAM hatA. tevAmAM bApujIne prazAma karavA e ka-be baMnnenA mANaso vacce TapATapI thaI hatI. nirAzrita baheno potAnAM bALakone laIne AvI. gAMdhIjIe ToLAmAM jaI eka phula upa2 bApu jIe tarata be judA judA vADakAmAM baMne UbhA thayA. baMgALIno sivAyanA badhAne pahelAM bALakone rasa pIvA ApI dIdho. emanAM to tyAMthI jatA rahevA kahyuM ane pachI hRdayamAMdhI dvArA nIkaLI gaI. manubahenane kahevA baMgALIone kahyuM: 'takarAranuM mULa huM chuM mAthuM lAgyAH Izvara mArI madade che teno A tAdazya phoDavuM hoya to paheluM mAruM phoDo.' dAkhala, prabhue A bALakone mokalI ApyAM ane - thoDIvAramAM badhA zAMta thaI gayA, dAsabAbu te paNa jevA bALakonI huM irachA rAkhatAM chaMdo sAthe temaNe tyAMja guphategu karI pariNAme che tevA ja bALako AvyAM. kevI izvaranI dayA che te AvyuM ke dosabAbu je viruddha hatA temane ja hAthe to tuM jA ! TharAva rajU karAvyo, [ 'mArA gAMdhI bApu' : umAzaMkara jozI ] 201 4 mAM 'prabuddha javana no 62 mA varSamAM praveza 2013 eprivrathI sarakArI maMjurI mAthe 'prabuddha jIvana eka saMyukta gujarAtI aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI ' buddha jIvana " varSa-1, * 12 muM . prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAne sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mo macaMda mANe jaTubhAI mahetA paramANAMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 8 luis prabuddha jIvana dIpotsavI aMka | jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa-sthApatya vizeSAMka ||oNkTobare 2074 sarjana sUci | kartA DaoN. dhanavaMta zAha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA R 1 tIrtha yAtrA : maunanI vANInuM zubhazravaNa 4 2 A viziSTa aMkanA kalA-sthApatya premI vidyAnurAgI dvaya saMpAdako DaoN. reNukA poravAla ane DaoN. abhaya dozI 3 saMpAdakIya 4 jaina sthApatyakaLA 5 jaina maMdiro anetIrthasthaLomAM prayukta zilpakalA * 6 divyatAnI anubhUti 7 bhAvaaMdana yAtrA-1. zaMkhezvara, 2, jIrAvAlA, 3. DabhoI ane 4. surata 2 8. tribhuvanatilaka zrI rANakapura tIrtha # 9 jaina giritIrtha tAraMgA ane ajitanAtha jinAlaya 10 amadAvAda : eka jaina tIrtha dRSTie 11 zatruMjaya zikhare dIvo re, Adizvara alabelo re.. ka 12 atiprAcIna zrI kezaravADI tIrtha (puDala tIrtha) 13 nirAMtanuM sarovara 14 jaina mUrtikalA 15 bhAMDAsara maMdira bIkAnera 16 mahAtIrtha ujjayantagiri (giranAra mahAtIrtha) 17 Abu tIrtha 18 kaccha : zilpa-sthApatyanI amUlya jaNasa huM 19 mAMDavagaDha tIrtha 6 20 bihAra rAjyamAM AvelA jaina tIrthono bhAtIgaLa itihAsa 21 videzomAM jinamaMdironA nirmANa.. 22 DaoN. razmikumAra jhaverI ane DaoN. reNukA poravAlane AcAryazrI durlabhasAgarasUrizvarajI evorDa (2014) arpaNa 23 gujarAta-kAThiyAvADanI mArI tIrthayAtrA 24 zrI sarasvatInuM zilpa-sthApatya 25 eka adbhuta bhaktikathA 26. sAmUhika tIrthayAtrAnA A agiyAra dRzya kiyAre badalAze? taMtrI DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. reNukA poravAla - DaoN. abhaya dozI DaoN. reNukA poravAla DaoN. abhaya dozI DaoN. reNukA poravAla DaoN. abhaya dozI padmazrI DaoN. kumArapALa desAI prA. DaoN. rAmajIbhAI sAgAliyA DaoN. thomasa paramAra cImanalAla kalAdhara DaoN. phAlganI jhaverI DaoN. gulAba deDhiyA nisarga AhIra lalitakumAra nAhaTA : anu. DaoN. reNukA poravAla kanubhAI zAha DaoN. kalA zAha pArUlabena bI. gAMdhI paMkaja jaina-anuvAdaka : je. ke. poravAla jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja -- munizrI jinacaMdrajI mahArAja (baMdhu tripuTI). ahevAla : DaoN. kalA zAha DaoN. mIsa zAUMTe krIjha paMnyAsa kulacaMdra vijayajI mahArAja pa.pU.A.zrI vAtsalyadIpa sUrizvarajI mahArAja munizrI prazamarati vijayajI mahArAja A aMkanA mukhapRSTha paranA citranA paricaya mATe aMdara pAnAM 29 para prakAzita padmazrI DaoN. kumArapALa desAIno lekha 'tribhuvanatilaka zrI rANakapura tIrtha' vAMco. AbhAra : A aMkamAM pragaTa thayela citro vebasAITa parathI temaja keTalAka pustakomAMthI levAmAM AvyA che. te sauno AbhAra mAnIe che. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pRSTa 4 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 zeSAMka V W ^ VVV VVO V 9 ne 8 27. jaina dharma meM tIrtha kI avadhAraNA OM 28. tIrthayAtrA dR 29. zaMkhezvara tIrtha kA itihAsa "* 30. itihAsa kI gauravapUrNa virAsata-kAMgaDA ke jaina maMdira 31. mAtAzrI cakrezvarI devI jena tIrtha-sarahiMda (paMjAba) 6 32. bhAMDAsara jena maMdira 33. bALa zrAvakonA jIvana ghaDataramAM jaina zilpa-sthApatyanuM yogadAna 8 34. mahAna maMdira mahAna mAnavI huM 35. vizvamaMgalam anerA vRMdAvana : Arthika sahAya karavA noMdhAyelI rakamanI yAdI ke 36. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna 39. Pilgrim Progress 2 38. sarjana-svAgata narja 39paMthe paMthe pAtheya....sAdharmika vAtsalya DaoN. sAgaramala jaina DaoN. sAgaramala jaina DaoN. sAgaramala jaina mahendrakumAra masta mahendrakumAra masta lalitakumAra nAhaTA 101 DaoN. abhaya dozI -DaoN. reNukA poravAla 103 pa.pU.A.zrI vAtsalyadIpa sUrizvarajI mahArAja 104 - 107 Reshma Jain 108 DaoN. kalA zAha 109 DaoN. reNukA poravAla 11 2 105 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 29. *che* I rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako aa zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano RTI krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.13 DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 20 ApaNA tIrthakaro 100 DaoN. ramezabhAI lAlana likhita : 1 jaina AcAra darzana 240 21. saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 26. jaina deDa nIti 2806 1 2 caritra darzana 220 DaoN. kalAbena zAha likhita sureza gAlA likhita 3 sAhitya darzana 320 22. caMdra rAjAno rAsa 100 100 27. maramano malaka 4 pravAsa darzana 260 DaoN. razmi bheda likhita 28. navapadanI oLI 5 sAMprata samAja darzana 23. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 DaoN. ke. bI. zAha likhita I 6 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 DaoN. phAlganI jhaverI likhita . jaina kathA vizva 7 jaina AcAra darzana 300 DaoN. kalAbena zAha saMpAdita / 8 jaina dharma darzana 24. jaina pUjA sAhitya 160 - DaoN. dhanavaMta zAha likhita 9 gurjara phAgu sAhitya DaoN. rekhA vorA likhita 30. vicAra maMthana 180 10 jina vacana 25. Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva 280 31. vicAra navanIta 180 11 jina tattva bhAga-1 thI 9 navAM prakAzano bhAratIbena zAha likhita 12 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 1. DaoN. kumArapALa desAI kRta aMgrejI bhASAmAM 32. zrI gautama tulya namaH 225 13 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 jainIjhama : kosmika vijhana rUA. 300 AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta ' I14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 2. IlA dIpaka mahetA saMpAdita 33. jaina dharma 70j kaI15 namo tityarasa 140 saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita 34. bhagavAna mahAvIranI kA16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI bhAvAnuvAda AgamavANI RI17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 rUA. 350 35. jaina sakjhAya ane marma I pro. tArAbena 2. zAha likhita A adbhuta pustaka pratyeka jainanA gharamAM hovuM joIe. 36. prabhAvanA I18 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 4 | rUA. 350no graMtha mAtra rUA. 100mAM Apa A 37. sukha tamArI pratikSA kare che hai.19 prabuddha caraNe 100 | saMsthA pAsethI meLavI zakazo. 38. meruthIye moTA 100 uparanA badhA pustako saMghanIoNphise maLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. rUpiyA amArI beMkamAM-baeNka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.0039 20100020260 mAM jamA karI zako cho. IFSC:BKID0000039 dai zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 1 300 100 50 540 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ roSaka oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 5 Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa: 2 (kula varSa 62) * aMka: 7 okTobara 2014 * vikrama saMvata 2070 gvIra saMvata 2540 Aso vadi tithi-89 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) dIpotsavI vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa-sthApatya vizeSAMka 00 vArSika lavAjama rUA.200/-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSThaka ka jevA tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 2 A vizeSAMkanA mAnada saMpAdako : DaoN. reNukA poravAla - DaoN. abhaya dozI tIrtha yAtrA monanI vANInuM zubhazravaNa jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da jaina tIrtha vaidanA ane zilpa taMtrI sthAnethI...! jaMkiMci nAma tirthaM, sagga pAAli mANase loeT jA IMjirNa biM bAI, tAI savhAI naMdAmi (svargamAM, pAtALamAM ane manuSya lokamAM je koI nAmarUpa tIrtho che, temAM jeTalA jinezvara biMbo che, te sarvene huM vaMdana karuM chuM.) lipibaddha sAhitya ane ja A aMkanA saujanyadAtA e bhASAnuM jJAna hovuM jarUrI che, zilpa sthApatya pratyeka dharma ane paNa sthApatyane samajavA mATe huM saMskRtinI jIvAdorI che. vividha sva. zrImatI nayanAbena koI bhASAnI jarUra nathI. je bhASAnuM lipi baddha sAhitya pravINacaMdra konTrakTara (zilAlekha sivAya) cIna ke anya | ApaNane vArasAmAM na maLyuM haste : yazomatIbena zAha dezanA yAtrIo ahIMnA jJAna che * hota to koI paNa kALano bhaMDAra ukelI na zake, paraMtu koI vartamAna yuga dharma ane saMskRtinA tattvane samajI zakyo ja na paNa sthApatyanuM nirIkSaNa karIne e samayanI saMskRti ane dharmanI hota. e rIte aDhaLaka sAhityanI racanA karIne pUrvasUrioe samaja meLavI zake che. eTale ja sthApatya pAse sarva svIkRta maunanI ApaNA upara anaMta upakAro karyA che. vANI che, je mUlyavAna che. AvA ja upakAro e mahAmAnavoe sthApatya-zilpanI racanA ogasTanA paryuSaNa parvanA daLadAra karmayoga aMkanA vAcanano kuM karIne paNa mAnavajAta para karyA che. sAhitya samajavA mATe vAMcanArane zvAsa haju heTho beTho nahi hoya, tyAM to vaLI A " jaina tIrtha vaMdanA' ? 8 6 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI- 400004. TeliphonaH 23820296) 4 - oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI dozI Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha datA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ | pRSTa 6 : prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka oNkTobara 2014 zeSAMka 8 aMka-graMtha-laIne amo ApanI samakSa upasthita thayA chIe. Apa ApaNe sau A vidyAnurAgI ya saMpAdakono AbhAra mAnI emane ? che sarveno aDhaLaka prema che eTale ja to AvA aMko sarjavA mATe amAro abhinaMdana ApIe. { utsAha vadhe che ane AvA viziSTha aMko taiyAra thaI jAya che. uparAMta A draya saMpAdakone meM kahyuM, "huM to A viSayano jANakAra nathI ? A nimitte saMpAdaka tarIke anya vidvAna mahAnubhAvanA jJAnano eTale mane taMtrIlekha lakhavAmAMthI mukta karajo'' to eo kahe, ke lAbha paNa AvA viziSTha aMkone maLe che. e sarva saMpAdako yazanA "ApaNe A aMkane mAtra mAhitInA bhaMDAra tarIke taiyAra nathI karavo, che adhikArI che. paraMtu tIrthanA darzana pachI thatI bhakti saMvedanAnI prastuti paNa karavAnI hai jo ke Arthika dRSTie amArA mathurabhAI ane pravINabhAI mane che. tamAre e lakhavAnI.' mIThI Takora karatA rahe, paNa ame to 'bahAra'nuM nahi, 'aMdara'nuM A saMvedanA lakhavAno mane kSobha na thAya eTale AvI bhakti sAMbhaLavAvALA chIe! huM emane sadhiyAro ApuM ke 'ciMtA na saMvedanAnA lekho emaNe paNa A aMkamAM prastuta karyA. uparAMta jarmana karo, ApaNA udAra vAMcako prabuddha jIvana nidhi'mAM yathA icchA viduSI mIsa zArloTa kojhe, bhAratIya nAma subhadrAdevIno A viSayaka ke dhana rAzI ApatA raheze,' ane pravINabhAIno savAre phona Ave lekha pustakAlayamAMthI meLavIne ahIM prastuta karyo. ke, "'prabuddha jIvana nidhi' mATe ATalA rUpiyA AvyA, A saujanya ahIM ghaNAM badhAM abhyAsa lekha prastuta che. emAM mArA be pAMdaDAne " maLyuM" vagere. ane pharI viziSTa aMka sarjavAnI amArI kalpanA kema mUkuM ? paraMtu saMpAdako eTale kepTana oNpha dha zIpa. avajJA kema paNa zarU thaI jAya. jJAnanI anumodanA karanAra sarva dAtAone mArA thAya? huM vaMdana-abhinaMdana. zrutajJAna e bhagavAna che. jJAna pUjA e bhagavAna to mArI bhakti saMvedanA ane anubhUtine atre pragaTa karavA ApanI uM hai pUjA che. anumati lauM , thoDI truTaka truTaka! A eprila mAsamAM mitra guNavaMtabhAI baravALiyAe jJAna- jaina mUrtipUjaka parivAramAM mAro janma. eTale bALavayathI ja re EUR satranuM Ayojana karela ane jJAnagoSTi pUrI thayA pachI pATaNanA tIrtha darzananA saMskAro hoya ja. paraMtu jema jema samaja ane vAcana huM zuM tIrthonA darzana arthe viharatA viharatA paMnyAsa pU. bhadraMkara vijayajInA vadhatuM gayuM ema buddhi, hRdaya ane AtmAno saMgharSa vadhato gayo. re samAdhi maMdire ame pahoMcyA, ane amArI vidvad goSTimAM amane zraddhAnA pUrNa caMdra upara buddhinA paDaLo goThavAtA gayA. 6 vicAra Avyo ke jaina tIrtho ane jaina sthApatyanuM jagata to ati A bhakti yAtrAmAM evA evA anubhavo thayA ke camatkAranI 6 vizALa che. A siMdhunA bindune bindumAM samAvavuM paNa azakya! kakSAmAM mUkavA jAuM to buddhi laDavA bese, jogAnuMjoga ke saMjogonuM ane mArI sAme ja amArA lADIlA vidvAna DaoN. abhayabhAI dozI lebala lagADavA jAuM to hRdaya ane AtmA maraka maraka hase. satyanI ane kalA-marmajJa DaoN. reNukAbena poravAla upasthita hatA, basa tAravaNI karavI to muzkela ja. maiM amArI 'smita' vAto thaI gaI ane nirNaya levAI gayo. jenuM jIvananuM A evuM meghadhanuSa che ke eka raMganI vAta karavI hoya zuM pariNAma A jJAna-samRddha aMka. to bIjA raMgano Azaro levo ja paDe. A raMgo judA pADI ja na zuM tIrthano artha keTalo vyApaka che e ApaNane ahIM DaoN. zakAya. hamaNAM vidvAna mitra DaoN. guNavaMta zAha sAthe phona upara huM de sAgaramalajInA abhyAsa lekhathI samajAze. A dRSTie pustakAlaya thoDI goSTi thaI. eo kahe, "ApaNI pAse aMgata anubhavono che paNa tIrtha che ane pratyeka upAzraya paNa tIrtha ja che. pachI te khajAno hoya, paNa AtmazlAghAnA DarathI, ke bIjAne na game e che taruM sthAnakavAsIno hoya ke derAvAsIno. eTale A aMka sarva jaina vicArathI ApaNe zA mATe ApaNI anubhUtine gopaniya rAkhavI nag saMpradAyane samarpita che. joIe? ApaNuM satya ApaNe pragaTa karavuM ja joIe. prAjJa vAcaka ke jainonA dRzyamAna tIrtha-sthApatya to samRddha che ja, uparAMta tIrtha tAravaNI karI leze." 6 vizenuM sAhitya paNa ati samRddha che e eozrIno lekha vaMcavAthI to lekha lAMbo na thAya e samaja rAkhIne kSobha pAmyA vagara huM ApaNane pratIta thAya che. keTalIka ghaTanA TuMkamAM kahuM. mAtra muddA. e A aMka taiyAra karavAmAM A vidvAna saMpAdakoe ati parizrama lagabhaga cAra pAMca varasanI mArI umara haze. pitAjI pUjAnA hai 6 uThAvyo che enI pratIti to A aMka vAcanArane pAne pAne thaze ja. kapaDAM paherIne vedanAbharyA cahere gharamAM pravezyA. pachI khabara paDI 8 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 9 nA, | che jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " ke amArA gharanA ghara derAsaramAM bhAvanagara, pharI e derAsara pArzvanAtha bhagavAnanI jAvaMti ceIAI, uThe ahe a, tirialoe a, vagere vagere. paMcaghAtunI mUrti hatI te gharanI savAI tAIM vaMde , iha saMto tathA saMtAI. mosALa pakSane mArA para zuM bAjumAM vorA zerImAM I -vaMditu sUtra-gAthA 44. | vizeSa lAgaNI, paNa pitAzrIne eka 4 (bhAvanaga2) gaDijInuM urdhvaloka, adholoka, ane tilokane vize jeTalI nAnAnI sAthe matabheda. to che derAsara hatuM tyAM birAjAvyA. jina pratimAo che, tene ahIM rahelo huM tyAM rahelI sarvene bIjI tarapha emanA ati zrImaMta huM che kAraNake amAre zahe2 lAkha bhAvapUrvaka vaMdana karuM chuM. bhAI sAthe paNa vicAra bheda. huM chuM choDavAnuM hatuM. Aje mArA sadbhAgI ke mArA upara A 3 gharanA pUjAnA nAnA kabATamAMthI koI mUrti AgaLa pAchaLa kare to beuno ati prema ane baMnne pakSoe mArI pUratI saMbhALa rAkhI. che e huM sahana karI zakato nathI. AvuM kyAreka bane che tyAre mArI eka bapore sonagaDhathI kalyANacaMdrajI bApA mAre mosALa padhAryA ? ke sAme pitAjIno vedanAbharyo cahero pragaTa thAya che. haju paNa jyAre ane mosALanA parivArajanonI nA hovA chatAM mane potAnA Azrama ke je bhAvanagara jAuM tyAre acUka e derAsaramAM jaI e pArzvanAtha sonagaDha laI gayA.pU. bApAno dAvo hato ke e AzramamAM prAraMbhamAM huM bhagavAnanI paMcaphaNA mUrtinA darzana karI mArI saMvedanAone anusaMdhuM mArA pitAjInuM anudAna hatuM. mArA pitAjI, A saMsthAnA sthApaka cAritra vijayajI ane emanA bhakta hatA. eTale mane sAcavavAnI bhAvanagaramAM darabAra gaDha pAsenA moTA derAsaramAM sAMje emanI pharaja ane mArA para e Azramano haka vizeSa. Aje to 3 pAThazALAe javAnuM, pachI maMdiranA vizALa parisaramAM ramavAnuM ati vizeSa. re ane badhAM bhagavAnanA darzana karI, ghaMTArava karI, AratI utArI A ATha varasanA abhyAsa kALa daramiyAna niyama pramANe dara re A badho vigate ahevAla mosALamAM nAnAne ApavAno. Aje varase eka mahino Azramasthita derAsaramAM goThInI javAbadArI dai sAMje kyAMya paNa raste cAlatAM koI maMdirathI AratIno ghaMTArava nibhAvavAnI. e prakSAlana, pUjA, AratIno AnaMda zabdAtita 2 huM sAMbhaLuM chuM tyAre e derAsaranI e sAMja, e AratI, e mastI tIrthavAsa jevo hato. uparAMta zatruMjaya tIrtha dara varase javAnuM. bALas zuM yAda AvI jAya che. ane vartamAnanI game teTalI udAsI sAMja mAnasane caMdrarAjA ane popaTanI vAta game eTale caMdrakuMDa pAse hoya, paNa e smRtino jhabakAro manane haryuM bharyuM karI de che. kalAko besavAnuM, paNa rAyaNa vRkSa nIce beThA pachI to UbhA thavAnuM re mArA pitAjI niyamita pUjA kare. eka kalAka. uparAMta aDadho mana ja thatuM na hatuM. koI ajabanA spaMdano zarIra manane gherI vaLatA. je huM kalAka eka page UbhA rahI padmAvatI mAtAnI mALA gaNe. vekezanamAM badhAM potAne ghera jAya paNa pU. bApA mane rajA nag bhAvanagaramAM dAdA sAhebanA derAsaramAM, surata hoya tyAre Ape ane vekezanamAM pU. bApA, kArANI sAheba ane amAro kAphalo 2 ciMtAmaNi pArzvanAtha, amadAvAda hoya tyAre jamAlapuranuM derAsara. saurASTranA rajavADAnA mahemAna banIe. tyAM ja mane "kalApI'nA huM mArI mAtAne to meM eka varSanI uMmare gumAvyA hatA. jIvanano paricaya thayo. uparAMta badhAM gAmanA badhAM maMdiromAM darzana na huM mArA pitAjIne svataMtra saMgrAma vadhu pyAro lAgyo, paNa karavAnA. pU. bApA sthAnakavAsI sAdhu paNa mUrtipUjAmAM amane 2 emanAthI mArI mAyA na chUTe, badhe mane sAthe pherave. eka vakhata avarodhe nahIM. A saMsthAnA sthApakomAM eka mUrtipUjaka pU. cAritra ! 14 suratanA koI derAsaranA bhoMyarAmAM pitAjI jinapUjA karatA hatA. vijayajI ane bIjA sthAnakavAsI A pU. kalyANacaMdrajI! uparAMta nA * bahAra polIsa UbhI hatI. jevA ame bahAra nIkaLyA eTale polIse A ja sonagaDhamAM digaMbara saMpradAyanA pa. pU. saMta kAnajI svAmI che huM amane pakaDyA ane mane mokalyo anAtha AzramamAM ane InkalAba birAjamAna. A traNe A traNe saMpradAyanA taphAvatanI amane kyAre. huM jhindAbAdanA nArA sAthe pitAjIne jelamAM. lagabhaga 1946nI khabara na paDI, ane amAruM zALA zikSaNa AryasamAja saMcAlita e sAla. bhoMyarAmAM sthApita pArzvanAtha bhagavAnanI e virATa mUrti saMskAramAM, paNa badhAM vacce koI bhedabhAva nahi! & hajI mArI smRti upara spaSTa che ane jyAre surata jAuM chuM tyAre e eka vakhata zALAnA mitro sAthe giranAra javAnuM thayuM. tyAM eka hai guphAmAM paNa gajabanA spaMdanonI anubhUti thaI. eka bAbAnI eka huM anAtha Azramano svAda eka aThavADiyuM cAkhyo ane mArA guphAmAM ame pravezyA. tyAM khIcaDImAM ghI kamaMDaLathI pIrasAya. pahelI 8 re parivAranA baMne mAtR-pitRpakSa mAro kabajo levA hAjara. pharI TuMkanI dharmazALAmAMthI niyamita ATha divasa e bAbA pAse javAnuM, re jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ne $ zodhuM chuM. jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 8 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 roSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa bAbA eka mUrti pAse satata besI thato rahyo. "jAva, paDho, naI jimedArI lo, aura ye saba pUrI karo, | - rahe, dhUpa-dIpa akhaMDa. savAre mitro, snehIoe mane saMsAra ko tapa bhI tapa hai, sAthe sAthe ye bhI karate raho, | 2 sAta vAge pahoMcI jAuM. bAbA haMmezAM pArzvanAtha bhagavAnanI re lekina saba choDane ke bAda bhI kucha mata choDo. sipha dhyAnamAM hoya. huM pAse besI jAuM. toDo aura kahIM joDo. juDane kA AnaMda hI AnaMda hai.'| mUrti ane phoTo bheTa ApyA che. bAbA AMkha khole, mane zA mATe? mane khabara na hatI. huM pAsanamAM besI mUrti sAme jovAnI AjJA kare. dhyAnanI kriyA varSo pachI mArI moTI bene kahyuM ke mAro janma divasa mAgasara huM zu samajAve ane zIkhavADe. kyAreka evI anubhUti thAya ke ahIM ja vada dasamano che je pArzvanAtha bhagavAnano janma kalyANaka divasa huM zuM sthira thAuM, paNa bAbAno e hetu na hato. bAbAnA zabdo hajI che! e pahelAM mane mArI janma tArIkha ja kahevAI hatI. & yAda Ave che, kahe ke "jAva, paDho, naI jimedArI lo, aura ye ane rAjasthAnanA maMdiro ane mahuDI, zaMkhezvaranI yAtrAnI vAta hai 8 saba pUrI karo, saMsAra kA tapa bhI tapa che, sAtha sAtha ye bhI karate pachI kyAreka mahuDI jato tyAre pravezadvAra pAse AcArya buddhisAgara hai huM raho, lekina saba choDane ke bAda bhI kucha mata choDo. sirpha toDo sUrIzvarajIe lakhelI kavitA vAMcato, e kavitA so varasa pahelAM 8 2 ora kahIM joDo. juDane kA AnaMda hI AnaMda hai." giranAranA lakhAI hatI ane emAM bhaviSyanA so varSamAM banavAnI ghaTanAnuM re tIrthe javAno prasaMga na banyo hota to A bAbAno anubhava na kathana hatuM, je vartamAnamAM sAcuM paDI rahyuM che, e anubhavAya che, ru thayo hota. tyAre tIrtha svarUpa e muni bhagavaMta pratye AtmA DhaLI paDato. jI hA, se lagna pachI, lagabhaga 1973nI sAlamAM patnI sAthe muMbaI pAsenA agAsI tIrthamAM sAmenI dharmazALAmAM rAtri samaye huM zravaNabelagolA javAnuM thayuM. rAtre e bhUmimAM pravezatAM ja koI maMdirano ghaMTArava paNa sAMbhaLyo che!! 8 gajabanA AMdolanoe mane jhakaDI lIdho. savAre ame udayagiri sameta zikhara javAnI tIvra icchA jAgRta thaI che. zA mATe ? hai upara bAhubalinA darzane pahADa upara gayA. abhuta anubhUti. kyAre e yAtrA thaze? khabara nathI. 8 caraNo pAse besI gayo. na jANe zuM thayuM. meM patnIne kahyuM, 'have kyA camatkAro, kyA saMjogo, kyA yogAnuyogo. khabara nathI che mAre ahIM ja rahevuM che, huM tArI sAthe nahi AvuM." cAre bAju dRSTi paDatI. paNa thAya che. zuM thAya che? kyAMka, kazuM to che ja, jyAM ? ja karI. sAme bIjo pahADa hato. pUjArIe kahyuM e caMdragiri che. meM ApaNI buddhi pahoMcI nathI zakatI. ka kahyuM, "mAre tyAM javuM che." tyAM gayA. e ja nirNaya. pU. bhadrabAhu e kyuM che, koNa che? kema che? kaLAtuM nathI!! svAmInI zilA ane guphA pAse mAruM samagra cetanAtaMtra sthira thaI bhaktino AraMbha ahIMthI thAya che. huM gayuM. pUjArI kahe, varSo pahelAM ahIM bAra varasano dukALa paDyo tIrtha bhAvanA pragaTa thAya che. $ hato ane hajAro munioe anazana saMlekhanA vrata karyuM hatuM. TdhanavaMta zAha re mArI vedanA vadhI. lagabhaga cha kalAka sudhI koI vicitra anubhava drdtshah@hotmail.com pAtheya dharma sarvathA zubhaMkara che. ahiMsA, AtmasaMyama ane tapa tenAM * aMta:karaNa e eka evo nyAyAdhIza che, je tame sAruM ke narasuM ; tAttvika ghaTako che. jenuM citta niraMtara dharmapAlanamAM hoya tene deva je kAMI vicAro cho teno tarata ja cukAdo ApI de che, e eka ja paNa praName che. alaga vAta che ke pachI tame e cukAdo mAno ke na mAno. prArthanA e dharmanuM sattva ane prANa che. AthI prArthanA manuSyanA jIvanamAM pahelo saMgharSa mana sAthe karavo paDe che, kAraNa ke ene jIvananuM garbhasattva hovuM joIe. kAraNa ke dharma vagara koI jIvI nakArAtmaka valaNano sahelo rasto pasaMda che. zake nahi. * jo ApaNI pAse sAMbhaLavAne kAna hoya to Izvara ApaNI * vijJAna 'je che" tenuM darzana karAve che, dharma 'je hovuM joIe' sAthe ApaNI ja bhASAmAM vAta kare che.- te bhASA game te hoya. | tenuM darzana karAve che. * kudaratamAM evI bhASA cheje IzvaranA asititvanI vAta kare che, dharmanI zarUAta kAle karazo to cAlaze, paNa adharmano tyAga te bhASA che suvyavasthAnI, saudaryanI, pUrNatAnI ane samajadArInI.. 2 | to Aje ja karI do. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 9 teSAMka A viziSTa aMkanI kalA-sthApatya premI vidyAnurAgI dvaya saMpAdako ' DaoN. relthakAbena pIvAla ane . abhaya dIza zAMta pustakAlaya jevA A draya saMpAdakone ApaNe jyAre paNa maLIe tyAre sarva prathama namratApUrvaka azabda smitathI ApaNuM svAgata kare. thoDo vArtAlApa thAya eTale emanAmAM raheluM pustakAlaya bolakuM banI jAya ane emanA A smita ane jJAnathI ApaNe emanA thaI jaIe. strI dAkSiNyanA saMskAranuM sanmAna karI sarva prathama DaoN. reNukAbena DaoN. abhaya dozI poravAlanA paricayazIlpane ApaNe avalokIe. | DaoN. abhaya dozI eTale jaina vidvAnomAM lADakuM vhAluM nAma. | pitRpakSe reNukAbena jaina dharmanA saMskarothI vibhUSita vasalADanA DaoN. abhaya dozIe muMbaInI mIThIbAI kaoNlejamAM 16 varSa sudhI huM sAmAjika kAryakara ane jaina udyogapati zreSThi pitA hIrAcaMdabhAI gujarAtInA adhyApaka tarIke sevA ApI vartamAnamAM meM baI hai ane suzrAvikA mAtA sarojabenanI putrI. | yunivarsiTInA gujarAtI vibhAgamAM adhyakSasthAne sahayogI adhyApaka | pAMca baheno ane eka bhAInA bahoLA parivAramAM che ane pIeca.DI. upAdhi mATenA vidyArthIonA mArgadarzaka che. 8 reNukAbenano jaina dharmanA saMskAro ane abhyAsa sAthe uchera. mULa rAjasthAnanA teMtAlIza varSIya A yuvAna DaoN. abhaya dozIne je zALA jIvana daramiyAna vaknatva vagere aneka pravRttiomAM agresara. jaina dharma ane bhASAnA saMskAro kuTuMbamAMthI ja prApta thayA che. je saMskRta, gaNita ane kalA-sthApatyamAM prAraMbhathI ja vizeSa rUci. dharmaparAyaNa mAtA jazodAbahena pAsethI dharma-kriyA bhaktinA | valasADamAM AcArya surizvara buddhisAgarajI dvArA sthApita jaina saMskAro maLyA che, to pitA IndracaMdra dozIe gujarAtanA pAThazALAmAM jaina dharmano abhyAsa karyo ane yunivarsiTI zikSaNanI mahesANAnI suprasiddha upAdhyAya yazovijayajI pAThazALAmAM saMskRta, aMtima DIgrI DaoNkTareTanI padavI A AcArya buddhisAgarajInA jIvana prAkRta ane jaina tattvajJAnano gahana abhyAsa karyo che, ane ane sAhitya upara DaoN. kalAbena zAhanA mArgadarzana dvArA mahA adhyAtmayogI pU. zrI bhadraMkara vijayajInA sAnidhyamAM jaina tattvajJAna nibaMdha lakhI e upAdhi reNukAbene prApta karI. A mahAnibaMdha ane namaskArano svAdhyAya karyo che. moTA kAkA zrI pArasamalajI graMtha AkAre prakAzita thayo che. kevA sarasa yogAnuyoga, jyAre hastaprata lekhanamAM kuzaLa hatA. parivAramAMthI be putrAe pU. huM bIja vavAyuM tyAre emane zI khabara ke ahIM jJAnanuM eka ghaTATopa bhuvanabhAnusUri samudAyamAM dIkSA grahaNa karI che. na vRkSa ugaze. kALe to tyAre ja nakkI karI lIdhuM haze. jaina tattvajJAnanA abhyAsI temaja jyotiSazAstranA tajjJa A ta6 | jJAnayAtrA AgaLa vadhI. bIesa.sI. elaela.bI., jainolojI, yuvAna sapAdaka cAvAzA-svarUpa ane sAhitya' upara pIeca.DI. jaina estheTika, jena hastaprata vidyA vagere jJAnanA aneka kSetromAM mATe zodha-prabaMdha lakhyo che, uparAMta 'jJAna vimala sajhAya saMgraha', 'zetruMjaya girirAja pUjA', 'ahaMda bhakti sAgara' vagere graMtho gujarAta, muMbaI ane lADanU vizva vidyAlaya dvArA ghUmI vaLyA. emanA nAme prakAzita thayA che, ane 2000 kaDIno upAdhyAya | "jaina jagata'nuM taMtrI pada saMbhALyuM, jaina vidyAlayomAM phekalTI udayaratna kRta "yazodhara rAsa' ane 'jaina rAsa vimarza' saMpAdita tarIke vidyA prasAraNa karyuM. jaina sAhitya samAroha ane jJAna satramAM graMtha prakAzita thayA che. 'S sakriya rahyA. jaina kalA ane zilpa-sthApatyamAM khAsa rUci keLavI mitabhASI ane mitabhASI ane ciMtaka vaktA DaoN. abhaya dozI E e viSayaka zodha nibaMdho lakhyA ane dRzya-zrAvya pravacano ApyA. gujarAtI sAhityanA adhyayana sAthosAtha ghaNAM varSothI sAdhu-sAdhvI | jaina sAhitya ane kalA sthApatya upara aMgrejI ane gujarAtImAM ane zrAvaka-zrAvikAone jaina dharmano abhyAsa paNa karAve che. zodha pravacano ApyA, ane e viSayo upara emanA graMtho prakAzita | kare. 'jaina sAhityamAM kathana kalA' upara saMzodhana karavA mATe DaoN. thayA. A sarjanAtmaka kAryonI yAdI moTI che. abhaya dozIne yunivarsiTI grAMTa kamizana taraphathI traNa varSa mATe ratalAmanA suprasiddha eDavoTeka vI. sI. poravAlanA phArmAsIsTa sADAbAra sADAbAra lAkhanuM anudAna prApta thayuM che. samagra zrata ArAdhako suputra udyogapati jinendrabhAI reNukAbenanA jIvanasAthI che ane DaoN. abhaya dozIne abhinaMdana Ape. reNukAbenanI A zubha pravRttinA protsAhaka che. reNukAbenanI A patnI sumitrA ane saMtAno kupA ane bhavyanA saMvAdI sahakAra hai jJAnayAtrAmAM putravadhU rAkhI, putra rAhula ane pautra akSatano pUro DaoN. abhaya dozI jJAnayAtrAmAM pravRtta che. sAtha che, je samagra zruta jagata mATe preraka che. pataMtrI reNukAbela poravAla : 10, dIkSita bhavana, 148, pI. ke. roDa, muluMDa vesTa, DaoN. abhaya dozI : A-31, gleDaharTa, phirojhazAha mahetA roDa, sAntAkujha | 6 muMbaI-400080. phonaH 256 1623. mo. : 09821877327 (ve.),muMbaI-400054.pho.26 100235.mo. 9892678278 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da jaina tIrtha vaidanA ane zilpa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 10 * prabuddha jIvana, jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, okTobara 2014 roSaka saMpAdakIya...Si * thA che. va jaina tIrtha vaidanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizoSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa " zrI guNavaMtabhAI baravALiyAe pATaNa samIpavartI sAgoDiyA mukAme eka parisaMvAda goThavyo hato. A parisaMvAdanI pUrNAhuti bAda pATaNanA jinAlayonA darzana mATe javAnuM goThavAyuM. A jinAlayanA darzana karatA, enA zilpa-sthApatya aMge vArtAlApa karatA zrI dhanavaMtabhAI zAhane manamAM pharyuM: 'prabuddha jIvanano eka tIrthaviSayaka vizeSAMka pragaTa karIe. A kArya mATe temaNe amane saMyukta rIte javAbadArI soMpI. prAkRtika saMpadAthI vibhUSita tIrtho itihAsa ane zilpanA paNa anokhA khajAnA laIne beThA hoya che. vaLI, sAdhakanI AdhyAtmika cetanAne unnata karanArI bharapUra sAmagrI A tIrthomAM rahI hoya che. tIrthanA A prAkRtika, sAMskRtika ane AdhyAtmika trividha mahattvane aMkita karavAno upakrama A saMpAdana pAchaLa rahyo che. gujarAtI sAhityamAM kAkAsAheba kAlelakara, bhoLAbhAI paTela, prIti senaguptA Adie pravAsanI saMvedanAne kendramAM rAkhI puSkaLa mAtrAmAM lalitanibaMdho lakhyA che. jaina tIrthomAM saMvedanAnI bharapura sAmagrI hovA chatAM jainatIrtho para bhAgye ja lalitanibaMdho lakhAyelA maLe. "prabuddha jIvana'nA A vizeSAMka nimitte keTalAka tIrthaviSayaka lalita nibaMdhonI saMprApti thAya, ane tIrthamAM rahelI bhAvasaMvedanAno samartha sarjakonI kalamathI sau bhAvakone upalabdha thAya, e paNa A saMpAdanano hetu che. keTalAka lekhakoe tIrtha vizenI aneka vigato ane saMzodhano upalabdha karI ApyAM che, e paNa sAMskRtika vArasAnI jALavaNInI dRSTie mUlyavAna che. tIrthonA itihAsane sAcavavo e ApaNI dharmaparaMparAnA itihAsanA rakSaNano eka mahattvano hisso che. ApaNe tyAM kahevAyuM che, 'tAre te tIrtha". je AtmAne bhavasAgarathI pAra UtAre te sAcuM tIrtha che. eTale ja caturvidha saMgha, sAdhu-sAdhvI bhagavaMto Adi sarva tIrtharUpa kahevAya che. A jaMgama tIrthonI sAthe jyAMnA paramANuomAM vizeSa zuddhi che, jenA vAyumaMDaLamAM urdhvacetanAno saMcAra che, jyAM tIrthakaronA kalyANako ke munibhagavaMtonA mokSagamananI ghaTanA ghaTI che, jyAM sAdhaka AtmAoe sAdhanA karI AtmAnA zuddha svarUpanI saMprApti karI che, evA sthaLo 'sthAvara tIrtha'nuM gaurava pAme che. AvA sthAvara tIrthomAMthI keTalAka mahimAvaMta tIrthasthaLono paricaya prastuta karyo che. A paricayanA mAdhyamathI tIrtha pratyenA bhaktibhAvanI vRddhi thAya, tenA itihAsane jANI tIrthanI vizeSatAnA jJAnamAM vRddhi thAya, tenA zilpa-sthApatyanI samRddhino paricaya thAya, sAthe ja vividha lekhakone tIrtha nimitte anubhavAyelI saMvedanAmAM so sahabhAgI bane, e dRSTie A vizeSAMkanuM Ayojana karyuM che. potAnA lekho samayasara pahoMcADavA mATe so lekhaka-mitrono aMta:karaNapUrvaka AbhAra temaja DaoN. dhanavaMtabhAI zAha ane muMbaI jaina yuvaka saMghano A amUlya taka upalabdha karI ApavA mATe AbhAra. || DaoN. reNukA poravAla | DaoN. abhaya dozI jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA ne jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRABUDHH JEEVAN DIPOTSVI SPECIAL - JAIN TIRTH VANDANA & SHILP-STHAPATYA VISHESHANK- OCTOBER 2014 - PAGE 11 MO Jaina images from anicent Jaina temple at Zanzibar in Africa Bahubali, at Shravanbelgola, World heritage, Karnataka. Kalikunda Parswanath Kalikunda tirtha Dvi-tirthi from Juna Delawada-Rajasthan
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRABUDHH JEEVAN DIPOTSVI SPECIAL JAIN TIRTH VANDANA & SHILP-STHAPATYA VISHESHANK . OCTOBER 2014. PAGE 12 The inside view of Panchasara Parsvanath temple at Patan in Gujarat Eva Lavazza Palitana Under Full Moon Gujarat, India Jahaj Mandir, Temple architecture Mandwalla- Rajastana Dravida style Shikhara, shrine constructed in 6th century, Pattadakal, Karnataka.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ FOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO PRABUDHHJEEVAN DIPOTSVI SPECIAL JAIN TIRTH VANDANA & SHILPOSTHAPATYA VISHESHANK.OCTOBER 2014. PAGE 13 EHXH Ayagapatta from Mathura showing Jaina Stupa at Mathura. Courtecy from Lucknow Museum Ayagapatta of Swastika from Mathura's stupa, showing Jina and symbol worship. Jaina Caves at Badami at Karnataka Ambika-Goddess of Wealth & Prosperity, under a Mango Tree. Ellora Jaina caves.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRABUDHH JEEVAN. DIPOTSVI SPECIAL JAIN TIRTH VANDANA & SHILPSTHAPATYA VISHESHANK.OCTOBER 2014. PAGE 14 BERNER Dancing Putalis in three dimention on brackets of Toran beam-shrine at Kapadvanj A miniature painting from Kalpasutra, showing Neminath Procession Nine women forming an elephant, a painting in a shrine at Kapadvanj- Gujarat A very impressive painting of a Jina with Chavardharis, at Zanzibar, Jaina shrine
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 1pa jaina sthApatyakaLA LDaoN. reNukA poravAla viSaya praveza: dravIDa zailIno prAraMbha dakSiNa bhAratamAM karNATaka ane tAmilanADu | sthApatya (Architecture)ne gRhanirmANanI vidyA athavA caitya rAjyamAM 6ThThIthI 7mI sadI daramyAna thayo hato. A zailInA sarvottama ke bhavananI nirmANazailI tarIke samajI zakAya. bhavananuM sthApatya udAharaNo paTTaDakkala (karNATaka) ane kAMcIpuram (tAmilanADu)mAM zu ke bAMdhakAma tathA emAM vaparAyela sAmagrInA AdhAre e kyAre jovA maLe che je Aje paNa ghaNI sArI sthitimAM che. che sthApita thayuM e jANI zakAya che. jaina kaLA ane sthApatyane vizeSa jaina maMdiro athavA caityono kramika vikAsa, prathama stUpa, tyArabAda 8 hai protsAhana rAjA-mahArAjAo tathA maMtrIo taraphathI maLyuM che. guphA maMdiro ane pachI maMdironA rUpamAM astitvamAM Avyo. hai 8 bhAratanA itihAsanA AdhAre ema jaNAya che ke ahIM sadIothI mahApuruSonA nirvANa sthaLe stUpa bAMdhavAnI paraMparA prAcIna samayamAM hai huM rAja darabAramAM maMtrI tarIke mutsadI jaina vANiyAone prathama sthAna pravartatI hatI. "tUpa'no ullekha "AyAracUlA', sthANAMgasUtra, 8 ApavAmAM AvyuM hatuM. A maMtrIoe temanA kAryamAM ajANatAM samavAyAMga sUtra, AdipurANa, bhagavatI sUtra, jIvAbhigama sUtra, re je paNa, hiMsAne mahattva na Apela hovAthI ghaNI vAra gurudevo temane jaMbUdvipa prajJapti, rAyaparoNIya sUtra vageremAM "caitya stUpa' tarIke je maMdira nirmANanI sUcanA karatA. jaina maMtrIo-vimalazAha, maLe che. aSTApada, vaizAlI ane mathurAmAM vizALa stUpo hatA jenuM ? OM pethaDazAha, sajjanamaMtrI, ja A suMdara varNana graMthomAM maLe che. huM di maMdiranI vicAradhArA darzAve che ke jIvane saMsAra kI vastupALa-tejapALa, dharaNAzAha, "| aSTApadanA zikhara para bharata che | sAgaramAMthI pAra utAravA mATe phakta pamato sAthe ja je vIra dhavala vagere zreSThIo dvArA | mahArAjAe 'siMhaniSidhya 14. prabha pote taryA che ane anya jIvono paNa uddhAra karaze ) & nirmita thayela adbhuta maMdiro Ayatana' nAmanA stUpanuM hai 8 ApaNI amUlya dharohara che. muslima AkramaNa tathA sAra-saMbhALanI nirmANa karAvI emAM covIza tIrthakaronI pratimAo sthApita karI hai huM gUTine kAraNe prAcIna maMdiro ghaNAM naSTa thayA chatAM Aje jeno hatI. vaizAlImAM 'jagaramaNa' sUpamAM munisuvratasvAmI mUlanAyaka 8 pAse eno bhavya bharapura khajAno upalabdha che. hatA jeno kozikarAjAe nAza karyo hato. mathurA nagarIno 'deva nare bhAratIya saMskRti dhArmika vicAro ane saMskArothI ghaDAyelI nirmita' sUpa dazamI sadI sudhI ghaNI sArI sthitimAM hayAta hato je ja che. enI sthApatyakaLAmAM paNa dhArmika AsthA ja pratibiMbita thAya paraMtu eno mahamada gajhanIe vinAza karyo. tyArabAda jaina saMghe che hai che. uparAMta ahIM udbhavela dharmomAM maMgaLa pratiko-kamaLa, svastika, eno pAMca varSamAM ja jIrNoddhAra karyo. teramI sadImAM jinaprabhasUrie haiM zu trichatra, mIna yugala, haMsa, phUlanI mALA, ghaMTo, zrIvatsa vagere mathurAnI yAtrA karIne stUpanuM suMdara varNana 'vividha tIrthakalpa'mAM ju # samAna rUpe nirakhavA maLe che. jaina ane hiMdu maMdiromAM dhajA, deva- ApyuM che. paraMtu lagabhaga 17mI sadImAM enA para pharI AkramaNa 4 hai devIo tathA anya sthApatyamAM nahivat pharaka hoya che. jaina maMdiromAM thayuM ane eno saMpUrNa nAza thayo. 8 tIrtha karo ane deva-devIonA citraNa tathA pratimAo zAstrAnusAre mathurAnA stUpanuM sthApatya sthApita karelI hoya che. jaina sthApatya ane pratimA vijJAnanA prakAro mathurAmAM I. sa. 1882 thI 1892mAM purAtattva vibhAga dvArA 8 darzAvatAM graMtho-vAstusAra, vAstuzAstra, aparAjita pRcchA, stUpanA sthaLethI utpanana karatAM eka goLAkAra bhavanano pAyo re devAdhikAra ane vRkSArNava che. maLI Avyo. eno vyAsa 47 phUTa tathA emAM kendrathI paridhi sudhI kaeN jaina maMdironI sthApatya zailI mATI ane IMTonI divAlo hatI. aMgreja vidvAna vinsanTa smIthanA 9 huM jaina derAsaronI sthApatya zailImAM mukhyatve be prakAra che-uttara maMtavya mujaba e avazeSonA pAyA mohaMjoDero pachI maLI Avela ha huM bhAratanA maMdironuM nagara zailI'nuM sthApatya ane dakSiNa bhAratanA bhavanomAM sauthI prAcIna gaNAya. A sthaLethI pracura mAtrAmAM huM ke maMdironuM 'dravIDa zailInuM sthApatya. gujarAta, madhya bhArata ane pratimAo ane zilpo maLyA. eka pratimAnA pabAsananA zIlAlekha uttara bhAratamAM nagara zailI ke nAgarakalA pramANe maMdironuM bAMdhakAma mujaba tene kuSANa saMvata 79 (I. sa. 157)mAM devanirmita stUpamAM thAya che. A zailInuM vargIkaraNa tenA mukhya maMDapa ane zikharonA sthApita karela hatI. A zilAlekha parathI phalita thAya che ke stUpane ke AdhAre karAya che, jemake-caturmukha prAsAda, meru prAsAda, ratha maMdira, devoe nirmANa karela hato tathA e ghaNo prAcIna hovAthI te samaye ke 2 jahAja maMdira, vagere. jainomAM stUpanuM bAMdhakAma ghaNuM UMcA darajjAnuM thatuM hatuM. ahIMnA 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 16 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 ja reSAMka ane zilpa $ ghaNAM zilpomAM stupa kaMDArelA che. je Aje samavasaraNanA sthApatyane vizALa maMdira hatuM jemAM 'kaliMga jina'nI pratimA hatI. A pratimA ke SS maLatA Ave che. eka toraNa para tUpanI pUjA karavA mATe suparNo naMdarAjA pATalIputra laI gayo hato. paraMtu ene rAjA khAravela 150 8 ane grIka devo Ave che evuM philmAMkana paNa che. varSa pachI kaliMgamAM lAvyo ane pharI ene moTA utsavapUrvaka sthApita ? kALakrame supanA bAMdhakAmanI paraMparA ochI thaI ane enuM karI. A sarva hakIkato rAjAe zilAlekhamAM ApI che, je I. sa. - sthAna guphA maMdiroe lIdhuM. pUrve bIjI sadIno che jeno AraMbha navakAra maMtranA be padathI thAya che jaina guphA maMdiro che. ATalA prAcIna samayamAM tyAre maMdiro ane pratimAonuM astitva ? - prAcIna samayamAM sAdhuo kudaratI guphAo, jaMgalo, vano ane hatuM. tyAra pachI paNa tyAM dazamI sadI sudhI jina pratimAo, deva udyAnomAM rahetA ane phakta cAturmAsa daramyAna vastImAM AvatA. devIo, gurunI pratimAo vagere kotaravAmAM AvatI hatI. tyAM huM [ guphAomAM teo dhyAna karavA mATe tIrthakaronI pratimAo kotarIne Aje paNa pUjA-arcanA thAya che. 6 taiyAra karatA. guphAo ghaNIvAra pahADone kApIne banAvavAmAM madhya pradezanA devagaDhamAM 22 guphAo che, jyAM anya dharmIoe 6 $ AvatI jemAM parasALa, AvAsa mATenI oraDIo, staMbho vagerenuM kanjo laI lIdho hovAthI prabhu pArzvanAthanI pratimAvALI be guphAo nuM nirmANa karavAmAM AvatuM. ahIM tIrthakaronA jIvananA kalyANaka ja jeno pAse che. A guphA ane prabhu pratimA caMdragupta dvitiyanA na prasaMgonuM paNa Alekhana thatuM hatuM. AvI jaina guphAo udayagiri, samayanI che. * khaMDagiri, rAjagiri, posA, udayagiri (vidizAnI pAse madhya "aihole'nI najIka "mainA basatI'nA guphA maMdiranuM sthApatya ka E pradeza), elorA, devagaDha, badAmI, aihole, madurAI, kalAmaya che. ahIMnI chatomAM vividha pratIko-mithuna, nAga, svastika haiM 2 sitAnAvatsala, tirUmalAI, jinakAMcI vagere aneka sthaLoe jovA vagere ati kalAmaya rIte utkirNa karelA che. guphAmAM dAkhala thatAM huM # maLe che. kudaratI sauMdaryathI bharapura A guphAomAM jaina dharmanA ati raMgamaMDapamAM chatamAM uparokta zilyAMkana che tathA garbhagRhane alaga prAcIna brAhmI lipinA zilAlekho paNa che. jaina sAdhuonA raheNAMka darzAvavA mATe traNa staMbho che jyAM aMdara pratimAjIo sthApita $ mATe viziSTa rIte banAvela ghaNI guphAomAM zaiyAo (Sleeping thayela che. A guphA maMdiranI viziSTatA e che ke ahIM maMdira 6 6 Beds) ozikA sahitanI che. AvI zaiyAo lagabhaga vIsa jeTalI sthApanAno ahevAla I. sa. 634mAM kAvyamaya prazastinA rUpamAM huM 4 guphAomAM Avela che. tAmilanADu rAjyamAM brAhmI lipi ane kaMDArelo che. badAmInI guphAomAM (6ThThI thI 7mI sadI) bAhubalInI 8 nag bhASA tAmilavALA 89 lekhomAMthI 85 jainadharmanA che. parvatanI vela sAthenI pratimA zravaNabelagolA karatAM paNa ghaNI prAcIna che. huM Toca para kaMDArelI pratimAo joIne e kArya kevI rIte karavAmAM A sthaLa te samaye ghaNuM mahattvanuM hatuM. kAraNa ke rASTrakUTavaMzanA OM AvyuM haze enI kalpanA karavI paNa azakya lAge che. rAjA amoghavarSa ahIM ja saMlekhanA vrata laI mokSe gayA. guphA maMdironI re badAmI tathA aiholenA guphA maMdiromAM ghaNI vizALa jaina sAthe samAMtare nagaromAM paNa derAsaro hatA ja. pATalIputranI najIka maiM tIrthakaronI pratimA che. guphAmAM maMdira prakAranI bAMdhaNInI prathA I. AvelA lohAnIpuramAM jUnA jaina maMdiranA pAyAmAMthI jaina pratimA phU 6 sa.nI 6ThThI sadI sudhI hayAta hatI. elorAnI traNa mALanI jaina prApta thaI che jenI uparano caLakATa azokarAjAe sthApita karela chuM 6 guphA te samayanA sthApatyanI jhAMkhI karAve che. "IndrasabhA' maMdira staMbha jevo che. te uparAMta vaDodarAnI pAse AkoTA, vallabhIpu2, 6 E (elorA) dravIDa zailInuM che. ahIM I. sa. 800 sudhInuM sarjana mahuDI, causA (bihAra), vasaMtagaDha (mAravADa) vagere sthaLothI maLI 6 zuM jovA maLe che. ahIMnI guphAomAM aMbikA, prabhu pArzva, bAhubalI, Avela lagabhaga pAMcamI sadInI kAMsya pratimAjIo tyAMnA ! taka vagerenI pratimAo temanA jIvananA mahattvanA prasaMgone anurUpa derAsaronI hAjarI darzAve che. ka kotarelI che. - maMdironI nirmANa zailI orissAmAM bhuvanezvarathI 3 mAIlanA aMtare udayagiri- maMdironA nirmANamAM be prakAranA sthApatyano ullekha (nAgara huM zuM khaMDagiri (kumAra-kumArI) nAmanI nAnI pahADIomAM 33 jeTalI zailI ane draviDa zailI) ApaNe joyo. draviDa zailInuM pharI vargIkaraNa che guphAo jaina sAdhuonA rahevA mATe banAvela hatI. A guphAomAM karatA basadI (basatI) ane beTTA ema be prakAra jovA maLe che. zuM huM nAnI oraDIomAM dhyAna dharavA mATenI vyavasthA, parasALa, bahAranI 'basadI'mAM garbhagRhanI AgaLanA maMDapamAM vipula mAtrAmAM staMbho & $ tarapha staMbho, toraNamAM prabhu prArthanA jIvana saMbaMdhI zilpa, prabhunI hoya che tathA jUja apavAda sivAya ahIM parikramA hotI nathI. A huM pratimAjIo uparAMta ahIM khAravelano prasiddha zilAlekha paNa che. vikasita rUpamAM hoIzAlA vaMzamAM ghaNAM maMdiro zravaNabelagolA, ke haiM A zilAlekhanA ullekha mujaba naMdarAjAnA samayamAM ahIM eka jinanAthapura, humaca, lakuMDI, muDabadri, kArakala, venara ghaNe sthaLe re zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane ziu kU tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 9 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSaka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeika ja jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 17 goSaka OM sthApita thayA. digaMbara jaina maMdiromAM maMdiramAM praveza pahelAM taiyAra thayuM hatuM. A maMdira paNa catuSkoNa talamALathI prAraMbha thaI raeN huM mAnastaMbha hoya che jemAM uparanI bAjue sarvatobhadra pratimAjI traNa mALa sudhI "caturakSa zikhara'mAM vikAsa pAmatuM dravIDa zailInuM ; huM sthApita karavAmAM Ave che. beTTA prakAranAnI TekarI para maMdira hoya uttama udAharaNa che. belagAmamAM paNa dazamI sadInA maMdirano ghummaTa ? naka ene kahevAya. kamaLanI kalAkRtithI bharapura che. | 'zravaNabelagolA' zahera ane bAhubalInI pratimA (I. sa. nAgara zailI re 10mI sadI) vizvanA heriTejamAM gaNAya che. ahIM viMdhyagiri ane uttara bhArata, madhya pradeza ane pazcima bhAratamAM nAgara zailInA re caMdragiri be nAnI pahADIo para uttama maMdiro taiyAra thayA che. huM ghaNAM jaina maMdiro che. viMdhyagiri 'prathama mastaThAkarSaka nAgara zailI ane dravIDa zailI zuM ru para dasamI sadImAM ati bhavya mukhyatve enA zikharothI alaga 6 bAhubalInI pratimA gaMgavaMzanA eka hajAra varSa agAunI kathA che. prabhu RSabhadevanA putra paDe che. uparAMta nagara zailImAM huM maMtrI cAmuMDarAye sthApita karAvI bAhubalInI suMdara, AkarSaka ane asAdhAraNa pratimAne AkharI | paMcaratha prakAranA zikharo paNa hatI. caMdragiri para 19 opa zilpIe ApI dIdho che. zilpI dvidhAmAM che; AkhI rAtrI dRzyamAna thAya che. khajurAhonuM zuM 6 maMdirono samUha che. digaMbara e vicAra karato rahyo, AMsu sArato rahyo kAraNa ke enI IcchA pArzvanAtha maMdira 'zAMdhAra prAsAda" saMpradAyanI mAnyatA mujaba caMdragupta AjIvana bAhubalInI sevA karavAnI che. paraMtu ema karavA jatAM | kalAnuM gaNAya. emAM garbhagRha, morye ahIMsaMlekhanA vrata lIdhuM hatuM. ene dhana ane kIrti khobale khobale maLaze. mahAna tapasvI aMtarAla, maMDapa ane azvamaMDapa maDabaDhimAMna ma khya maMdira | bAhubalInI pratimAM paranA bhAvo kaMDAratA enuM mana eTaluM nispRhI hoya che. ahIM dhaMTAIna e , huM 'tribhuvanatilaka cuDAmaNI" I. thaI gayuM hatuM ke enA jIvane kazI maNA bAkI rahI na hatI. eNe jIrNamaMdira che jemAM staMbho para sa. 1030mAM taiyAra thayuM. enA e sthaLethI vidAya levAnuM nakkI karyuM. prabhAte pratimAne ghaMTaDIonI kalAtmaka goThavaNI zikharo pIrAmiDIyala zailInA mastAbhiSekanA muhUrta nIkaLI cUkyA hatA. zilpIe chINIthI tathA trizalA mAtAnA svapno | TAMcaNI dvArA pratimAnA caraNadvaya upara jamaNI tarapha kannaDa ane alaMkRta karelA che. devagaDhamAM 9mI raMgamaMDapa traNa che. A maMdira | tAmila bhASA tathA DAbI tarapha marAThI bhASAmAM 'zrI cAmuMDarAye sadIthI laI 12mI sadI sudhInA dravIDa zelInuM basadI prakAranuM che. | bharAvala' zabdA akita kayAM ane paroDhanA prathama praha bharAvela' zabdo aMkita karyA ane paroDhanA prathama praharamAM ghaNe 31 maMdiro che, jemAM paMcaratha paDakalamAM traNa mALanuM | dUra cAlyo gayo. prakAranA zikharo che. AbunA jinAlaya draviDa zailInuM che. ahIM | prathama mastakAbhiSekano kAryakrama prAraMbha thayo. maMtrI cAmuMDarAya, vimalavasahI ane lavasahI jamInathI zikhara sudhI catuSkoNa mAtA kAlabAdevI, ne micaMdrAcArya ane hajAro bhakto maMdiramAM aMdara adbhuta kalAmaya racanA che. paTTaDakkala ane zravaNabelagolA nagaramAM ekatra thayA. kSIra-nIranA kaLazo prabhunA palA nagaramAM ekatra thayA. sAra-nAranA kaLaza prabhunA pattharanI kotaraNI che. ahIMnA = kAMcIparamanA draviDa zailInA | mastakanuM prakSAlana karavA lAgyA. eka acaraja nirakhavAnuM maLyuM ke | pirAmIDa AkAranA zikharo tathA ; maMdiro lagabhaga 6ThThI sadInA che abhiSekanI dhArA vizALa gomaTezvaranI pratimAnI kaTi sudhI ja ArasanI devakulikA ane ane ghaNI sArI sthitimAM Aje | pahoMcatI hatI. A joIne maMtrI vIra mArtaDa cAmuMDarAya kalAtmaka nuM bajo thI ja A paNa che. dakSiNa bhAratanuM mUDabadri (gomaTTarAya)no rahyo sahyo garva paNa pIgaLI gayo. e turata ja prakAranA ArasanA maMdiro 6 (karNATaka) maMdira vipula guru mahArAjano saMparka karI kAraNa pUchavA lAgyo. temaNe jaNAvyuM bAMdhavAnI paraMparA astitvamAM "du staMbhothI yukta che je I. sa. | ke abhiSekanI kharI hakadAra to dUra UbhI rahela garIba vRddhA che. | AvI. 1470mAM baMdhAyuM hatuM. | tenA hAthamAM nALiyeranI aDadhI kAcalImAM dUdha che, jene karmacArIo rANakapuranuM gailokya dIpaka huM halibiDumAM eka samaye 120 AgaLa pahoMcatA rokI rahyA che. maMtrIjIe e vRddhAne sahAro prAsAda kaLAnuM caturmukha maMdira jina maMdiro hovAnI anuzruti ApIne AmaMtrI tathA enI pAse enA ja kSIrathI abhiSeka karAvyo. enA sthApatya ane kaLA baMne mATe che. have gAmanI aMdara phakta phakta nALiyeranI vATakInuM dUdha bAhubalIjInA mastakathI pravAhita thatuM ajoDa ane advitiya gaNAya. I. traNa jaina maMdiro ja jovA maLe caraNa sudhI pahoMcyuM. tyArabAda maMtrIjIe abhiSeka karyo. vRddhAnA | sa. 1439mAM taiyAra thayela A rUpamAM sAkSAtu zAsanadevI hAjarAhajUra rahI hatI lokone samajAvavAnuM maMdironA zikharonI racanA hyo dhAvA ) | mATe kevalyanI prApti karavI hoya to bhaktimAM ahaMkAranI buMda| 'nalinI gulma vimAna'nI che. - 6 brahma jinAlaya 11mI sadImAM | paNa cAle nahIM ahIMnA 1444 kotaraNIyukta 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ robara 2014 'pRSTa 18 : prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 meSAMka - OM staMbho ane temAM paNa keTalAkanI UMcAI 40-45 phUTathI paNa ane anya jIvono paNa uddhAra karaze mATe ja teo tijJANa tArayANa, The che vadhu, saMpUrNa derAsarane bhavyatA bakSe che. mukhya maMdiranI AjubAju kahevAya che. mAMDavalA uparAMta AvA maMdiro kolhApuramAM jovA maLe 2 72 tathA cAra khuNAmAM vadhu eka eka derAsara ema badhuM maLIne che. bAvana jinAlaya tathA boMtera jinAlayamAM mukhya maMdiranI dai 76 derIo tathA mukhya (comukhajI) garbhagRhanI cAre taraphanA vizALa AsapAsa nAnI 51 derIo ane 71 derIonI bAMdhaNI anukrame - raMgamaMDapo ati ramaNIya lAge che. mULanAyaka zrI RSabhadevanI karAya che. jethI mukhya maMdira sAthe e, bAvana ke boMtera jinAlaya che zuM caumukhI pratimAnuM garbhagRha, 76 devakulikAonI hAramALAmAM kahevAya. 2 madhyamAM penDanTa samAna dRSTi gocara thAya che. saMkalana : ghANerAvanuM mahAvIra maMdira nagara zailImAM 'sAMdhAra prAsAda' prabhu mUrtine kendrasthAne rAkhI jaina sthApatyakaLA uttarottara vikAsa jhuM { prakAranuM che. pro. madhusudana DhAMkI ene dazamI sadImAM baMdhAyela "mAru- pAmatI gaI. khAravelanA lekha mujaba naMdarAjAnA samayamAM paNa huM 6 gUrjara' sthApatya tarIke oLakhAve che. jesalameranA killAmAM pILA mUrtipUjA, maMdiro ane guphA maMdiro astitva dharAvatA hatA. jenoe 6 (6 paththaramAMthI taiyAra karAyela sAta derAsarono samUha che. A maMdiro maMdira nirmANamAM pracalita navI zailI haMmezAM apanAvI che. 5 $ I. sa. 15 thI 16mI sadI daramyAna sthApita thayA. oziyAjImAM staMbha para AdhArita sthApatyamAM mUDabadri ane rANakapura ajoDa chuM na mahAvIra svAmInuM mULa maMdira 8mI sadInuM mAru-gUrjara zailInuM che. kahevAya. rANakapuramAM bhIMta paranuM sahastraphaNA pArzvanAtha, ghummaTana tAraMgAnuM zrI ajitanAthanuM maMdira (I. sa. 1165) kumArapALa paranI kalpapatra (kalpavelI)mAM kalAkAroe potAnuM kauzalya darzAvyuM * E rAjAe "sAMdhAra merU prAsAda' prakAranuM prabhAvazALI banAvyuM. A che. dakSiNa bhArata ane uttara bhAratamAM paNa ghaNe sthaLe sthApita 2 prakAramAM guDhamaMDapane mULa prAsAda sAthe joDIne sAthe aMdara karAyelA mAna staMbho digaMbara saMpradAyanuM mahattvanuM yogadAna darzAve ja E pradakSiNApatha rAkhavAmAM Ave che. tAraMgAmAM digaMbara jaina maMdiranI che. jene sthApatyamAM jainonI kalA pratyenI AgavI sUjha tathA prabhu huM eka devakulikAnI bArazAkha para prAcIna zilAlekha che. bhaktinI virATa UMcAInA darzana thAya che. - kuMbhAriyAnA pAMca jaina maMdiro I. sa. 1176thI I. sa. 1231 aMtamAM tyAga, tapasyA, tapa ane ArAdhanAnI phalazruti mATe - 6 vacce baMdhAyA. ahIM maMdiranA ghummaTomAM tIrthakaronA jIvana prasaMgo paryuSaNanA kartavyamAM caitya paripATI arthAt tIrthasthaLonI yAtrAnuM 6 A kalAmaya rIte kaMDArAyelA che. tAraMgA ane kuMbhArIyAjImAM maMdiranI vidhAna che. mAnava jIvanane sArthaka karatI tIrthayAtrA haMmezAM prAkRtika $ 4 bahAra bhamatImAM alagathI naMdizvara dvIpanI racanA che jyAM bhaktagaNa sauMdaryathI bharapura kSetramAM hovAthI tana ane mana baMne praphullita thAya che * sthAna para dareka maMdiranA pUjA-arcana karI zake che. madhyakALamAM che. tIrtha kSetramAM praveza ane enA suMdara sthApatyayukta jina maMdira, ka je ghaNAM maMdiromAM muslima sthApatyanA tattvone bAMdhakAmamAM umeravAmAM jinezvara bhaktone jIvananuM carama lakSa pradAna kare che. AvyA. ratalAmanA bAbAzAhanA mukhya maMdiranI Toca para cAra minAra [ noMdha : jaina derAsaromAMnA bhAgo alaga alaga nAme oLakhAya = E jevA staMbhonuM citraNa che tathA tyAMnA zAMtinAtha maMdiranI cAra che je nIce mujaba cheru bAjue UMcA minArA che. jenI aMdaranI bAjue upara tarapha 1. prAsAda athavA mukhya maMdira (saMpUrNa) 6 tIrthaMkaranI pratimA sthApita karI che. pATaNa, khaMbhAta, bharUca vagere 2. garbhagRha ke gUDha maMDapa de zaheromAM prAcIna maMdiro ghaNI utkRSTa kakSAnA che paraMtu Aje e 3. pradakSiNA mArga-trIka (mukha maMDapathI zarU karI traNa vAra karavI.) huM huM sarva ArkayolojI sarve opha InDiyAnA hAthamAM che. 4. raMga maMDapa (bhakto prabhune prArthanA kare che te sthaLa) 6 arvAcInakALamAM meru prAsAda, ratha maMdira, jahAja maMdira vagere 4. valanaka (pagathiyAM pachI upara jaI maMdiramAM aMdara javAno mArga) huM ka prakAro maMdiranI bAMdhaNImAM jovA maLe che. bhopAvara (ma. pra.), 5. AsapAsanI devakulikAo.] * * * somanAthanuM zivajInuM maMdira sAMdhAra merU prAsAda' prakAranuM ati saMdarbha sUci: vizALa che. ratha maMdiramAM maMdiranI baMne tarapha paiDA (cakra)nuM zilpa dha espekTa oNpha jaina ArTa-ArkiTekTara : DaoN. madhusudana DhAMkI kaMDAravAmAM Ave che, jethI saMpUrNa maMdira ratha jevuM lAge. madhya pradezamAM sAntAra ArkiTekTara : DaoN. madhusudana DhAMkI ru "mAtamora' gAme zrI mANibhadrajInuM maMdira, bhAyaMdara (muMbaI), punA * jena ArTa enDa ArkiTekTara Ina tAmIlanADu : suMdara rAjana 6 vagere sthaLoe rathAkAra maMdira jovA maLe che. *zAzvata saurabha : saMpAdaka naMdalAla devaluka "jahAja maMdira'nA jevuM svarUpa mAMDavalA rAjasthAnamAM taiyAra thayuM * dha vesTarna InDIyana jaina Tempala : DaoN. madhusudana DhAMkI * * * zuM che. A maMdiranI vicAradhArA darzAve che ke jIvane saMsAra sAgaramAMthI 10, dIkSita bhavana, 148, pI. ke. roDa, muluMDa vesTa, huM pAra utAravA mATe phakta prabhuno sahAro ja che. prabhu pote taryA che. muMbaI-400080. phona : 256 1623 | 09821877327 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaiina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha che jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 19 jainamaMdiro ane tIrthasthaLomAM prayukta ziyA DaoN. abhaya dozI. jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " zilpakaLA pASANa ke dhAtu jevA mAdhyamane prayoje che. chINI ke pArzvanAtha bhagavAnanI sAthe ja supArzvanAtha bhagavAnanI mAtAe ka che anya rUpa nirmAtinA sAdhananA mAdhyamathI vividha bhAvamudrAo svapnamAM pAMcaphaNAvALo sarpa joyo hato, AthI kyAMka supArzvanAtha che huM pragaTAve che. prAcInakALathI manuSya potAnA ArAdhya devI- mUrtimAM paNa pAMcaphaNA jovA maLe che. pAvAgaDha paranA digaMbara huM kuM devatAonI zilpanA mAdhyamathI upAsanA karatA AvyA che. jinamaMdiramAM paNa AvI vilakSaNa supArzvanAtha jinapratimA jovA meM huM zilpakaLAne mukhyatve be vibhAgamAM vibhAjIta karI zakAya. maLe che. 6 mUrtividhAna (pratimA nirmANa) ane rUpavidhAna (suzobhana zilpa). bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthano temanA pitarAI zrIkRSNa -6 6 jaina maMdiromAM svAbhAvika rIte ja kendrasthAnamAM jinezvaradevanI ane baladeva sAthenA saMbaMdhone dhyAnamAM rAkhI, mathurA Adi sthaLoe 6 mUrtinuM nirmANa karavAmAM AvyuM hoya che. zAstrakAroe darzAvelI parikaramAM zaMkha sAthenI zrIkRSNa, baladeva AdinI vilakSaNa mUrtio 4 maryAdA mujaba jinamaMdiramAM paramAtmAnI zAMtarasathI bharapUra, jovA maLe che. * sarvAga saMpUrNa, padmAsana (paryakAsana) ke kAyotsargamudrA (khaDagAsana)mAM prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanA dIkSA samaye IndramahArAjAnA birAjamAna karavAmAM Ave che. paramAtmAnI nirvANa avasthA (parama kahevAthI eka muSThi loca rahevA dIdho hato. AthI aneka sthaLe zrI kuM huM zAMta-pUrNasiddha mudrA)nuM dhyAna ja paramalakSya hovAthI A prakAranI RSabhadeva bhagavAnanI pratimAomAM jaTAo darzAvavAmAM Ave ? maryAdA darzAvavAmAM AvI che. che. atiprAcIna kAMgaDA (hi. pra.)nI RSabhadevaprabhunI pratimAmAM prAcInakALamAM dhAtupratimAo manohArI jaTAnA darzana thAya che. huM 6 vizeSa pramANamAM nirmANa pAmatI. paramAtmA siddha svarUpa che, mATe temanI nirvANa Indora (ma.pra.)mAM hUkAragiri 6 akoTA (vaDodarA pAse), vasaMtagaDha avasthAnI pratimA sthApita karavAmAM Ave che. tIrthamAM paNa AvI jaTAyukta ? (piMDavADA rAjA pAse)thI prApta manohArI pratimAnuM nirmANa karavAmAM meM na vividha dhAtu-kAMsyapratimAo bhAvavAhI ane atyaMta kalAtmaka che. AvyuM che. jyAM AvI saMpUrNa jaTA na hoya tyAM paNa aneka sthaLe narka * A sAthe ja mathurA ane anya sthaLothI vipula mAtrAmAM pASANa khabhA para kezAvalInA saMketa dvArA RSabhadeva prabhunI vilakSaNa pratimAo maLI AvI che. pratimAo dhyAna kheMce che. pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAomAM dharaNendra karelA paramAtmA mahAvIra prabhu dIkSA levA pUrve bhAInA kahevAthI eka ju 4 upasarganivAraNanI smRtimAM pAchaLa nAgachatra AlekhavAnI prathA varSa saMsAravAsamAM mAtA-pitAnA svargavAsa pachI rahyA hatA. A ja hai rahI che. prabhu pratimA pAchaLanA nAgachatramAM phaNAonI saMkhyAthI kALamAM prabhu bhAvathI dIkSita hatA, paNa dravyathI saMsArIvezamAM hatA. hai mAMDI enA nirmANamAM vividha AkRtio dvArA zrAvako ane kumAra sonIno jIva je vyaMtara yonimAM halakI kakSAno deva banyo che 8 zilpIoe jinapratimAmAM vilakSaNatA lAvavAno prayatna karyo. hato teNe potAnA AtmAnA uddhAra mATe mitra devanA kahevAthI re sAtaphaNAvALA sarpathI mAMDI navaphaNA, hajAraphaNA (1008 phaNA) gozISa caMdanamAMthI prabhunI A avasthAnI mUrti banAvI hatI. A re je vALI viziSTa mudrAonI pArzvanAtha bhagavAnanI vilakSaNa pratimAo mUrti vItabhayanagaramAM udAyI rAjA dvArA pUjAI hatI, ane e huM nirmANa pAmI. A nAgaphaNAo dvArA prabhu pratimAmAM vilakSaNa pachI mUrti ujjainamAM sthApita thaI hatI. prabhu mahAvIranI A divya huM sauMdarya pragaTAvavAno upakrama noMdhapAtra che. rANakapuranA pratimAnA anukaraNamAM aneka sthaLe alaMkArayukta prabhupratimAonI 8 ke bhIMtapaTaparanI sahastraphaNA pArzvanAtha pratimA, suratanI prasiddha sthApanA thaI. AvI prabhupratimAone 'jIvitasvAmI' (paramAtmAnI hai re sahastraphaNA pArzvanAtha pratimA tema ja muMbaI (mATuMgA) sthita jIvaMta avasthAnI pratimA) tarIke oLakhAya che. kALakrame re huM sahastraphaNA pArzvanAtha Adi vilakSaNa phaNATopa sAthenI pratimAo mahAvIrasvAmI choDI anya tIrthakaronI paNa jIvita pratimAonI huM zilpakaLAnI dRSTie vizeSa darzanIya che. kyAMka khabhA para sarpa (AbhUSaNayukta mUrtio nI) paNa sthApanA thaI hatI. je = sAthenI pratimAo paNa dRSTigocara thAya che. lodravA (jesalamera)mAM "jIvitasvAmI'no bIjo eka saMdarbha prabhunA vicaraNakALa daramiyAna ; 6 paNa pArzvanAtha prabhunuM nAgachatra vilakSaNa che. sthApanA pAmelI prabhupratimA sAthe che. rAjasthAnamAM AvelA nANA, jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa "
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTha 20 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 - zeSAMka $ dIyANA, nAdiyA, mahuvA AdimAM padmAsanastha prabhu pratimAo maLe che. AvI pASANamAM kaMDArAyelI covIsI pratimAmAM muMbaI huM huM paNa prabhunA jIvanakALamAM sthapAyelI hovAnuM manAya che. dharmacakratIrtha goDIjI derAsaranAM bIjA mALanA bahAranA garbhagRhamAM neminAthamUrti 3 6 (vilahoLI-nAsika pAse-mahArASTra)mAM prabhunI kevaLajJAna pachInI tathA e ja bIjA mALanA bahAranA garbhagRhamAM kAyotsargamudrAmAM zuM na vihAra-avasthAnI pratimA sthApita karavAmAM AvI che. birAjamAna AdinAtha bhagavAnanI vilakSaNa-saMracanA dhyAna kheMce 2 mallinAtha prabhu strI tIrthakara hovAthI sAtamI sadInI temanI che. kendramAM vizALa-bhAvavAhI kAyotsarga mudrAsthita AdinAtha . hUM strIrUpa dharAvatI mUrti lakhanI myujhiyamamAM jovA maLe che. e ja bhagavAnanI beya bAjunI penalamAM 11-11 padmAsanastha haiM ja rIte vIsamA tIrthakara munisuvratasvAmI kAcabA (kacchapa) lAMchana jinapratimAo birAje che ane mastake pArzvanAtha bhagavAnanI 6 zuM hovAthI, tema ja kAcabAno hAlamAM vizeSa zukaniyALa tarIke pracAra phaNAyukta pratimA birAjamAna che. zuM thavAthI vizALa kAcabA para munisuvratasvAmInI mUrti birAjamAna prabhu mahAvIranA 11 gaNadharomAMthI prathama ane vizeSa huM karavAno pracAra vadhI rahyo che. mahimAvAna gautamasvAmI tathA vartamAna muniparaMparAnA udgama biMdu $ paramAtmA siddha svarUpa che, mATe temanI nirvANa avasthAnI samAna sudharmA svAmInI guruavasthAvALI aneka suMdara pratimAo che pratimA sthApita karavAmAM Ave che. e sAthe ja paramAtmA devendrayI paNa jinAlayamAM jovA maLe che. keTalAka jinAlayomAM gurumUrtinI 8 pUjanIya-vaMdanIya che, e darzAvavA be bAju cAmaradhArI Invoyukta sthApanA paNa jovA maLe che. A uparAMta jinamaMdiromAM vaividhyasabhara 8 2 aneka jinapratimAo sthApita thaI che. cAmaradhArI devendrathI AgaLa siddhacakrajI (navapadajI)nA yaMtro temaja ghaTTAo jovA maLe che. kyAMka vadhI paramAtmAnA arihaMtarUpanA vaibhavane vadhu spaSTa karavA kamalAkAramAM arihaMtanI caturmukha mUrtinI AsapAsa siddhacakrajInI huM aSTaprAtihArya (siMhAsana, chatratraya, bhAmaMDala, devadudubhi), racanA thayelI jovA maLe che. keTaleka sthaLe pASANamAM paNa 8 azokavRkSa, divyadhvani, cAmarayugala, puSpavRSTi)nI zobhA darzAvatA siddhacakrajInI racanA jovA maLe che. siddhacakrajI uparAMta je sthAnonI # hai parIkaro (parivAra)nI racanA mUrti AsapAsa karavAnI prathA paNa ArAdhanA karI AtmA arihaMtapada prApta karyuM che, tevA vIsasthAnakanI hai 'OM vyApakarUpamAM astitvamAM AvI. A parIkaromAM ApaNe tyAM paMca- racanAo jovA maLe che. jinamaMdiromAM mUrtio uparAMta OM hrIM hai 7 tIrthano mahimA vRddhi pAmatA pAMca-tIrthI-be kAyotsarga dhyAnastha Adi maMtrabIjonA paTa, RSimaMDaLa Adi yaMtro temaja prAcIna 8 2 pratimA ane be padmAsanastha pratimA sthApavAnI paraMparA thaI. AyAgapaTanI yAda apAve evA dhAtu para AlekhAyelA jinasamUho 2 E vaLI, tenI nIcenI pIThamAM samavasaraNanuM sUcana karavA hAthI-siMha jovA maLe che. prabhusanmukha dharAvavAmAM AvatI aSTamaMgaLanI pATalI ke 9 AdinI parSadA, adhiSThAyaka deva-devI-navagraha AdinI sthApanA paNa tenI aneka vibhinna bhAtabhedothI manane mohe che. zaMkhezvara ? huM darzAvavAmAM AvI che. parIkaranA kendramAM paramajJAnazakti athavA Adi sthaLoe covIsa jinamAtAonA paTa paNa jovA maLe che. huM { prakRtizaktinI sthApanA karavAmAM Ave che. Ama, parIkaranI jinamaMdiramAM e uparAMta cakrezvarI, padmAvatI Adi adhiSThAyikA racanAmAM aneka divyatattvonI sthApanA karavAmAM AvI che. devIo temaja gaumukha-mANibhadra Adi aneka yakSamUrtio paNa 3 prAcInakALathI dhAtumurtio ane pASANamUrtionA parIkaronI sthApita thayelI jovA maLe che. A pratimAvidhAna uparAMta ja re racanAmAM aparaMparA vaividhya jovA maLe che. vasaMtagaDhathI prApta thayela jinamaMdiramAM rUpanirmANa paNa manohArI hoya che. ke eka pArzvanAtha bhagavAnanI dhAtumUrtiomAM tritIrthI (eka mukhya devamaMdiramAM vividha devayugalo-apsarAo prabhubhakti mATe jatI 5 6 pratimA, AjubAjumAM be khaDagAsana pratimA) ane nIce pArzvayakSa hoya, athavA saMgIta Adi vaDe prabhubhakti karatI hoya evuM zuM ka tathA padmAvatIjInA darzana thAya che. vaLI phaNAone aMte dharaNendra- AlekhavAnI prathA rahI che. e uparAMta aSTamaMgaLa, codasvapno, ka che padmAvatIjInI manoharamUrti paNa dRSTigocara thAya che. AvI vividha puSpo ane kotaraNIothI jinamaMdirane zobhAyamAna karavAmAM re huM vaividhyasabhara prAcIna paMcadhAtu mUrtiomAMthI keTalIka paMcadhAtu- AvatuM hoya che. AvA vividha prakAranA suzobhana (zilpazAstranI zuM mUrtionI pratikRti loDhAdhAmanA (nAyagAMva, ji. thANe) jinAlayamAM paribhASAmAM rUpakAma) derAsaranI zobhAmAM abhivRddhi karI sAdhakanA ? ru jovA maLe che. paMcadhAtunI mUrtiomAM paMcatIrthInI sAthe ja krame sAMsArika tAponuM vismaraNa karAvI prabhu sAthe ekatAna thavAmAM zuM 6 krame covIsa tIrthakaronI pratimAo je "covIsI' tarIke prasiddha che, sahAyabhUta thatuM hoya che. zuM tenI paNa sthApanA thavA mAMDI. A covIsIo mAtra dhAtunI ja kotaraNInI vAta Ave eTale Abu-delavADAnA bhavya jinAlayo 6 che nahi, aneka sthaLe pASANamAM paNa suMdara rIte kaMDArAyelI jovA avazya smaraNamAM Ave. caMdrAvatInA daMDanAyaka vimalamaMtrIe pratiSThA re jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 21 8 karAvelA 'vimalavasahI maMdiramAM aneka lAvaNyasabhara suMdara zilpa bhavya jinAlayonA sarjana karyA che. vizALakAya jinamUrtionI vAta ke racanAo jovA maLe. tenI prasiddha hastizALAmAM hAthInA aneka Ave to zravaNabelagoDAnI bAhubalinI mUrti avazya smaraNe caDhe. de suMdara zilpo jovA maLe. tyAMthI AgaLa vadho, tyAM pratyeka derInI zilponI vAta karIe to, badrinAtha jaina Tempala athavA " kamAnamAM paNa aneka avanavita racanAo jovA maLe. kamAnamAMnA zItalanAtha derAsara (kalakattA)nuM smaraNa paNa avazya karavuM paDe. A eka 8 kamaLaphUlanI racanA joI manamAM prazna janme ke sarovara vinA AvA maMdiranA vizALa sthApatyamAM mugala, romana ane bhAratIya che huM suMdara kamaLaphUla kevI rIte khIlyA haze? vaLI, bIjI bAjue Avela zilpakaLAnA saMyojanathI eka anokhI suMdaratAnuM nirmANa karyuM che. huM zu kAliyadamananI racanA paNa zuM A jaina zrAvake udAra dRSTibiMduthI dilhImAM cAMdanI cokamAM AvelA sumatinAtha jaina derAsaramAM paNa chuM & karI haze ke pachI kAliyadamanathI kAmadamanano saMdarbha enA manamAM mogala citrakaLA ane suvarNaraMgI pIMchIkAma anerI zobhA dhAraNa 8 haiM haze, evo prazna thAya. vacceno bhavya gUDhamaMDapa to anerI zobhA kare che. dhAraNa kare che. lusigavasahI maMdiranI racanA paNa anokhI che. kASTazilpamAM suratanA zAhapura vistAramAM AveluM ciMtAmaNi huM -hai vastupAla-tejapAlanI A apUrva maMdiraracanAmAM neminAthanA traNa pArzvanAtha bhagavAnanuM derAsara suprasiddha che. eka jamAnAmAM taLa ke 2 kalyANako-dIkSA-kevaLajJAna-nirvANa avasthAne sUcavatI mUrti trayanI muMbaImAM AvelA aneka jinAlayo paNa tenA kASTazilpo mATe ? racanA dhyAna kheMce che. A maMdiranA madhyabhAgamAM AvelA derANI- prasiddha hatA. samayAMtare jIrNodvAramAM e maMdiro have ArasapahANanA jeThANInA gokhalAo to vizvaprasiddha che. ahIM vastupAla- vizALa-saMkula zIlpakaLAthI samRddha banyA che. kASTanA manorama ? & tejapAlanI patnIonI udAratAne pariNAme zilpamAM atyaMta sUkSmatA gRhajinAlayo paNa eka kALe kalAtmaka ane suMdara banatA. AvA uM ane sUcArutAnuM prAgaTya zakya thayuM che. jinAlayomAMnA keTalAka kobAmAM sacavAyA che. eka bhilADa pAse AbunI bAjumAM AvelA kuMbhAriyA (ArAsaNa) tIrtha paNa banelA naMdIgrAmanA jinAlayamAM sacavAyuM che. ja tenI zilpakaLA mATe prasiddha che. tenA maMdironI kotaraNI Abu- kALanA paTa para aneka jainAcAryo ane yatio temaja sAdhu-6 dai delavADAnA jinamaMdironI yAda apAve evI samRddha che. sAdhvIgaNoe zrAvakomAM paramAtmabhaktinA saMskAra dRDha banI rahe, huM 3 rANakapura tIrtha enI mAMDaNI-(enA sthApatya) mATe suprasiddha e mATe jinAlaya-nirmANanI preraNA ApI che. A sAdhu bhagavaMtonA 5 2 che. ema chatAM enA bhavya maMDapomAM karAyelI kalpavelI ane anya preraNA-pIyUSa jhIlI aneka jaina zrAvako ane jaina zrAvikAoe huM * kotaraNIo paNa khAsI AkarSaka udArahRdayathI maMdira nirmANamAM tana- 5 ' sidhdhAcalanI vAsI pyArca lAge re che. tenI bahAra AveluM neminAtha mana-dhanathI bhoga Apyo che. je maMdira tenA kAmakrIDAnA zilpo sidhdhAcalano vAsI pyAro lAge, morA rAjIMdA, AkAza cuMbatA vizALa mATe prasiddha che. jainamaMdiromAM INa re DuMgarIAmAM jhaNajhINI koraNI, tIrthasvarUpa jinAlayothI mAMDI sAmAnya rIte AvA zilpo | upara zikhara birAje - mo0 si0 1 nAnakaDA gRhajinAlayonA prayojAtA nathI, paNa khajurAhonI kAne kuMDaLa mAthe mugaTa birAje, nirmANamAM tema ja tenI zilpasRSTino prabhAva ahIM tahIM - bAMhe bAjubaMdha chAje-mo0 si0 2 sArasaMbhALamAM A caturvidha saMghe phelAyo hoya. khajurAhonA moTuM yogadAna ApyuM che. AthI ja maMdirasamUhamAM paNa keTalIka AvI caumukha biMba anopama chAje, vizvanA paTa para Aje jaina saMskRtinI taMtra saMbaMdhita zilpavRSTi jovA maLe adbhuta dIThe du:kha bhAMja-mo0 si0 3 sugaMdha laI A anerA ane anokhA ke cuvA cuvA caMdana ora aragama, zilpamaMDita sthApatyo potAnuM madhyapradezamAM gvAliyara pAse - kesara tulaka virAja-mo0 si0 4 viziSTa sthAna dharAve che # AvelA gopAcala parvatamAM pahADo iNa giri sAdhu anaMtA sidhdhA hai kotarIne banAvelA vizALakAya ' kahetA pAra na Ave-mo0 si0 5 e/ 31, gleDaharsTa, $ digaMbara maMdiro temaja phIrojhazAha roDa, sAMtAkrujha (vesTa) gi jinamUrtio enI bhavyatA mATe jJAnavimala prabhu eNI pere bole, muMbaI-400 054. 2 jANItA che. tomara vaMzanA A A bhava pAra utAro-mo0 si0 6 mobAIla : 09892678278.2 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ne jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 22 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 roSaka divyatAnI anubhUti || DaoN. reNukA poravAla jainadharmanI mukhya be paraMparA zvetAMbara ane digaMbara. baMne atizaya kSetra-tIrtho : zravaNabelagolA nagaranI viMdhyagiri ane ke saMpradAyanA tIrthadhAmo, parvato upara tathA enI taLeTImAM ramaNIya caMdragiri, padmAvatI mAtAnuM tIrtha humaca tathA vAlA mAlinI devInuM che kudaratI vAtAvaraNamAM sthita hovAthI yAtriko tana-manathI praphullita maMdira-siMhana gadde karNATakamAM AvelA che. uparAMta zaMkhezvara, huM raeN thAya che. uttara ane dakSiNa bhAratanA dareka rAjyomAM AvA siddhakSetra viSNezvara (surata ane AMdhra pradeza), aMtarikSa (mahArASTra), makSIjI raeN re ane atizaya kSetro AvelA che. tIrtha kSetronuM vargIkaraNa sAdhAraNa (madhya pradeza) vagereno samAveza karI zakAya. 9 rIte kalyANaka kSetra, siddha kSetra, atizaya kSetra ane kalA kSetra tarIke kalAkSetra karI zakAya. jaina kaLA ane sthApatyanA virala utkRSTa bAMdhaNIvALA maMdiro kalyANaka kSetra ane pratimAjIono samAveza A prakAramAM thAya che. vizvanI heriTeja tIrthakaronA jIvananA pAMca kalyANako-cyavana, janma, dIkSA, gaNAtI zravaNabelagolAnI bAhubalInI pratimA, muDabadri, paTTaDakkala, 3 kra kevalajJAna ane nirvANa je sthaLe thayA hoya te sthaLane ati pavitra jinakAMcI, rANakapura, Abu, jUnA delavADA, osiyAjI, ajamera, kra re gaNavAmAM Ave che. uparAMta AvI kalyANaka bhUmio prabhunA jayapura, kesariyAjI vagere tIrthomAM kalAkAro, zilpIo tathA re huM jIvananI mahattvanI ghaTanAonI paNa sAkSI hoya che, mATe pUrve thayelA sthapatioe potAno prANa reDIne ghaNI jIvaMta kalAkRtionuM nirmANa huM mahAna AcAryo ane zrAvako tyAM je te prasaMgonI yAdamAM caityAlayo karyuM che. chuM ke stUponuM nirmANa kare che. sametazikharajI, kAzI, mathurA, vaizAlI, zrI sametazikhara huM ahichatrA, zravaNabelagolA vagere kalyANakatIrtha kSetro che. dareka dharmojana prabhunA kalyANaka kSetronI sparzanA karavAnI IcchA huM siddhakSetra rAkhato ja hoya che. gujarAta ane madhya pradezanA jainone zikharajI zuM siddhakSetra tarIke jANItA tIrthomAM munionuM nirvANa thayuM hovAthI yAda ghaNuM AvatuM hoya to paNa dUra hovAnA kAraNe IcchA phaLIbhUta che e siddhakSetra kahevAya che. siddhAcalanuM suMdara caityavaMdana che- thatAM samaya lAge che. amane ghaNAM varSo pachI saparivAra 20-20 , zrI zatruMjaya siddhakSetra dIThe durgati vAre tIrthakaronI aMga sparzanAthI cetanavaMtI thayela parvatazreNI para pagalAM * bhAva dharIne je caDhe ene bhava pAra utAre." pADavAno moko maLyo. zrI bhomiyAjInA darzanathI yAtrA pravAsa re jayAM anaMtA munio mokSa pAmyA hoya tevA kSetro ghaNAM che, AraMbhAyo. ahIM 31 Trako AvelI che jemAM aMtima zrI meghADaMbara udAharaNArtha-mAMgItUgIjI, pAvAgaDha, droNagiri, muktAgiri, TUka zrI pArzvanAthajInI che. ahIMnI mukhya mukhya 20 TrakomAM yAtrIgaNa 4 culagiri, gajapathA, kuMthalagiri vagere. tAmilanADumAM AvI ghaNI caityavaMdana karatAM hoya che. cAre tarapha vyApaka paMkhIono kalarava zuM 6 girimALAo che jyAM sAdhuoe saMlekhanA vrata svIkAryuM hatuM. ane zItaLa maMda maMda pavana sAthe prabhune juhAratAM manamAM 6 6 eka giri parvata "sItAnAvatsala" e sidhdhAnAvAsanuM apabhraMza AlhAdakatAnI sAthe zItaLatAno anubhava zraddhAnI lAgaNInA 6 8 che. A sthaLe jaina saMskRtino prAcInatama kalAvAraso, citrakAma taMtuo joDe che. na ane zilpakAmanA rUpamAM astitva dharAve che. zAzvata jinezvaro, gaNadharo, sAvaliyA pArthaprabhunuM jalamaMdira 5 atizaya kSetra ane ethI paNa vizeSa aMtima Toca para pArzvanAtha dAdAnuM nirvANa che deva, devI, tIrthakaronA ghaNAM adbhUta tIrthakSetro evA che ke sthaLa ApaNane AmaMtrita karatA jaNAya che. A sthaLa paranA maMdiranA hai zu tyAM darzana karatAM ja bhaktone sukha, zAMti ane anupama zaktino bhoMyarAmAM zilA para prabhue padmAsanamAM birAjIne anazana karyuM hatuM. A 3 je anubhava thAya che. A zakti, e tyAM rahelI urjAne AbhArI zilAno sparza karatAM mana gadgadita thaI uThe che. caraNa pAdukAnA darzana che haiM che. AvA jAgarUka tIrthonA darzanathI bhavyajano bhAvavibhora mAtrathI ja jazavijayajInI paMktio yAda AvI jAya. '$ thaI jAya che. atizaya kSetro ghaNIvAra prabhunA jIvana kalyANaka 'janma saphaLa hoya tehano je e giri vaMde...' sAthe paNa saMbaMdha dharAve che; jema ke vaizAlI ane lachavADa tathA saMpUrNa pahADa lokajIbhe, relvemAM, posTa oNphisamAM ane huM IM bhalupura (kAzI) vagere. aMgrejonA dastAvejomAM 'pArasanAtha pahADa' ke 'pArasanAtha hIlanA 2 vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 23 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa 2 OM nAme prasiddha che. anaMtAnaMta AtmAonA mokSagamananI sAkSI A mathurA-mokSadAyI tIrtha 8 hIlanI caraNaraja mastake caDhAvatAM je zubha bhAvanAo, urjAo bhAratanA mULa dharmo-jaina, hiMdu ane bauddha mathurAnagarane re ane spaMdanomAM viharavAnuM bane che tenI sAme 27 ki.mI.no pravAsa mokSadAyI gaNe che. A nagara deza-paradeza jatA mukhya mArga para re je to nagaNya ja kahevAya. zrI hemacaMdrAcArya racita zrI sakalArvata avasthita hovAne kAraNe ahIMvepArIvarganI avarajavara nitya rahetI. caityavaMdana yAda AvI jAya. enI aMtima 33mI gAthAmAM giri vyApArIoe potAnA ISTa devonI pUjA arcanA mATe kalAmaya caityone maMgalArthe prAcya che.. maMdiro ane stUpanuM nirmANa karAvatA. mathurAnI anya eka huM khAtoSTApada parvato gajapada: sameta zailAbhidha: lAkSaNikatA e che ke ahIMnI prAcIna ariSTaneminI pratimAo 2 zrImAna revataka: prasiddha mahimA, zatruMjayo maMDapa kRSNa ane balarAma sAthe aMkita thayelI jovA maLe che. A bhUmi zrI che vaibhAra kanakAcalobuMdagiri: zrI citrakUTAdaya pArzvanAthajI ane zrI mahAvIra svAmIthI paNa abhibhUta thayela che. huM statra zrI RSabhAdhyo jinavarAH kurvaCvo maMgalam II ahIMnA coryAzI sthaLe jaMbusvAmInuM nirvANa thayuM hatuM. e sthaLe ja khyAtiprApta aSTApada, gajapada parvata, sametazaila, zrImAna Aje suMdara maMdira ane mAnastaMbha emanI yAda apAve che. devayoge 8 revatAcala, pratiSThita zatru jaya ane mAMDavagaDha, vaibhAragiri, A ja sthaLethI emanA pagalAM (caraNa pAdukA) ane bhagna maMdiranA suvarNagiri, acalagaDha, arbudagiri, zrI citrakUTa (cittoDa); tyAM avazeSo prApta thayA hatA. te birAjamAna zrI RSabhadeva vagere jinavaro tamAruM kalyANa kare. jaina zAstro mathurAnA kathAnakothI bharapura che. sthANAMga sUtra, huM kalikAla sarvajJae A gAthAmAM eka to dareka tIrthonA adhipati vyavahAra cUrNi, yazatilaka caMpu ane vividha tIrtha kalpamAM ahIMnA huM 6 zrI RSabhadeva darzAvyA che ane bIjuM A sarva tIrtho, parvata para maMdironI tathA stUpanI rasadAyaka kathAo saMgrahita thayelI che. ju 8 birAjelA che tathA temane prakhyAta, zrImAna, prasiddha, mahimAvaMta vividha tIrtha kalpanI racanA zrI jinaprabhasUrie 14mI sadInA che haiM Adi vizeSaNothI navAjelA che. prAraMbhamAM ghaNAM tIrthonI yAtrA daramyAna karI hatI. sUrijIe hai 3 zrI pArzvaprabhunA nirvANanI kSaNo yAda Ave che; kaMI keTalAye ghaNAM bhAva ane ullAsathI A kalpanI racanA karI che emAM 8 huM divasanI ugra sAdhanA-eka ja sthaLe birAjI TADha-taDako-tRSA-bhUkha mathurAtIrthanI bhavyatA, mahattA ane zreSThatAno gauravapUrNa 8 re sahana karIne tapathI kAyA kUza karavAnuM. e zilA, e emanI sAdhanA itihAsa sacavAyela che. emAM bappabhaTTasUrijInI AkAzagamana 2 sthalI mana bharIne nirakhI, aMtaramAM vyathA pragaTe je vANI kahI na vidyA ane emanA para Ama rAjAnI bhaktinI vAtone vaNI zake ke lekhinIne aMkita karavAmAM zabdo khUTe kAraNake ahIM phakta lIdhI che. AcArya bappabhaTTasUrijIe mathurAmAM 769 I. sa.mAM huM AtmazraddhAnuM ja rAja che. 20 tIrthakaronI aNurajathI pAvana bhUmine mahAvIra svAmInI pratimA sthApita karAvI hatI. AcAryazrI haiM praNAma. zanuM jayamAM RSabhadeva, giranAramAM neminAtha, bharUcamAM bhelapura-kAzIdeza munisuvrata, moDherAmAM vIranAtha, mathurAmAM supArzva ane 4 jai zrI pArzvanAthanuM janmasthaLa bhelapuramAM prabhunI ghaNI ja suMdara pArzvanAthane juhArIne gvAliyaramAM Ama rAjAne tyAM gocarI hai OM manamohaka prAcIna pratimAjI che. maMdirano be traNa vAra jIrNodvAra vAparatA hatAche thayo. A maMdira paradezI AkramaNano bhoga banatAM seMkaDo varSa "situMne risa6, giranAra maM, marUmaSTha munisuvaryo. 8 sudhI navIna maMdiranA nirmANanuM kArya thaI zakyuM nahi. navA moDheravIra, madurAI supAsa-pAse namitAsoTTe TUMDhaLa * derAsaranA bAMdhakAma samaye bhUgarbhamAMthI ghaNI pratimAjIo virittA vArtAiimi jJo muMjheTTA" 9 prApta thaI jene maMdiramAM ja padharAvavAmAM AvI. janmasthaLa, jinaprabhasUrie uparokta gurudevanI zaktinA varNana uparAMta ru huM kamaThanA upasarganuM sthaLa, supArzvanAtha prabhunuM janma kalyANaka mathurAnagarInuM varNana rUlya' zabdathI prAraMbha karIne 15 jeTalA huM vagere maMdiro ghaNAM ja ramaNIya che. supArzvanAthajInA maMdirethI vAkyomAM pUrNa karyuM che. huM (bhadenI ghATa) kalakala vahetI gaMgAmaiyAnuM suMdara dRzya kadI na mathurAnagaranA vaibhavanuM varNana ane ahIMnA vividha dharmonuM re huM bhUlI zako evI rIte smaraNapaTa para aMkita thaI jAya che. ahIMnI sAmaMjasya kalpanAtIta che. A nagarImAM skaMdIlAcAryanA netRtvamAM huM re "zrI pArzvanAtha zodha saMsthAna' tathA tulasI ane kabIranA smArako thayela 3jI Agama vAcanA ahIMnA saMghano pratApa darzAve che. paradezI re = jotAM ja A prAcIna kAzIne ApoApa ja nata mastaka thaI AkramaNa pachI naSTa thayelA sUpano phakta pAMca ja varSamAM jIrNoddhAra 6 javAya che. karI navI pratimAjIo sthApita karanAra mathurAnA zrIsaMghane praNAma. 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 24 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 meSAMka atizaya kSetra mUkabadrI caMdragiri parvata para 18 jaina maMdiro ane bhadrabAhunI guphA AvelI ? thoDAM varSo pahelAM muMbaI yunivarsiTI jainolojInA karNATaka yAtrA che. uparAMta ahIM basadI prakAranA ghaNAM maMdiro che. caMdragupta maurye 6 pravAsamAM javAnuM saubhAgya sAMpaDyuM. ame sahu basamAM meMgalorathI ahIM ja dIkSA laI nirvANa pAmyA hatA ema kahevAya che. vidhyagiri 6 34 ki.mI. dUra AvelA mUDabadrI tIrthamAM pahoMcyA. dakSiNa dezanI para bAhubalIjInI pratimA uparAMta paNa ghaNAM maMdiro che. A prakhyAta che ke jainakAzInI upamA dharAvanAra nAnA nagaramAM 8 jaina maMdiro che. pratimA kaMDAratA pahelAM zilpIe prathama parvata para pratibhAvALI che ke emAM sauthI AkarSaka, seMkaDoM staMbhovALuM 'tribhuvana tilaka-cUDAmaNi' zilAne kendra banAvI AsapAsanA sthAnone samatala karyA. tyArabAda che zu khUba nayanaramya che. traNa majalAnuM maMdira ane emAM zobhatI madhyanA zilAkhaMDane potAnI chiNI ane hathoDIthI evI rIte AkAra | 2 caMdraprabhunI prAcIna pratimA 6.5 phUTa UMcI che. ahIMnA bhaMDAromAM Apato gayo ke pUrNa pratimA dhyAnamudrA sahitanI taiyAra thaI. vizALa & vyavasthita rIte sacavAyela hastalikhita graMthomAM jaya dhavalA ane netra tathA deha para vIMTaLAyela komala latAo kaMDAratA zilpInA hai OM mahAdhavalA mukhya che. A uparAMta ahIMnA maThanI ratnajaDita nahi hRdayamAM evA umadA bhAva pragaTyA ke teNe potAnuM nAma koIne The huM paraMtu ratnomAMthI nirmita pratimAjIonA darzana jIvanamAM ekavAra ApyuM nahi ane nirlepa nirAbhimAnI avasthAmAM e sthAna choDIne 8 to acUka karavA ja joIe. AvI alabhya pratimAjInA darzana anyatra cAlyo gayo. darzanArthIo jyAre ahIM Ave che tyAre e meM nadai anyatra durlabha che, mATe mUDabadrine enA hastalikhita graMtho mATe atizaya kSetranA aNuo emane paNa sparze che. ame badhAe tyAM meM 8 jJAnamaMdira kahevuM ke pachI ratnamaMdira kahevuM e bhakto mATe prazna Ubho khUba prArthanA karI. hRdayanA tAra jhaNajhaNAvatI e cIrakAlIna che huM thAya che. jJAnavimala sUri kRta | bAhubalInI pratimAne vaMdana. huM zrI zravaNabelagolA tIrtha padmAvatI mAtAnuM sthAna-hubaja 8 vizva heriTejamAM sthAna prApta amecchikhare sva9nuM | (humacA) hai karela gomaTezvara bAhubalInI A atizaya kSetramAM hai sametazikhara giri bheTIye re, meTavA bhavanA pAsa, ke pratimAnA nirmAtA vIra mArtaDanI Atama sukha varavA bhaNI re, e tIratha guNa nivAsa. 1. birAjIta padmAvatI mAtA varada che huM padavIthI vibhUSita mahAamAtya mudrAmAM che. karNATakamAM Avela bhaviyA, sevo tIratha eha, sametazikhara guNa gehare, 2 cAmuMDarAya hatA. temanI mAtAne A maMdiramAM ghaNAM tIrthakaronI re bhaviyA sevo e AMkaNI. jai vIra bAhubalInI pratimAnA pratimAo alagathI che. gAmamAM na sametazikhara kahyuM kahyo re, vIsa Tuka adhikAra; - darzananI tIvra abhilASA jAgI. vIsa tIrthaMkara ziva varyA, bahu munine parivAra re. ghaNAM jaina maMdiro che. je dharmaparAyaNa mAtA kAlabAdevI bhaviyA sevo. 2. javAlAmAlinI devInuM maMdira huM 6 divasa-rAta prabhu smaraNamAM ja siddhakSetra mAMhe vasyA re, bhAMkhe nayavyavahAra; siMhagadde che lIna rahevA lAgI. thoDA nizcaya nija svarUpamAM re, doya naya prabhujInA sAra re. - narasiMharAjapurA (ena. 8 & samayamAM ja eka zubha paLe zilpI bhaviyA sevo. 3. Ara. purA)mAM sthita devInI hai OM maLyo ane samarAMgaNamAM vIra. Agama vacana vicAratAM re, ati durlabha nayavAda; pratimA avarNanIya che. 8 sapUta cAmuMDarAye mAtRIcchA vastutattva tiNe jANIe re, te Agama syAdvAda re. kalAkArIgarIthI sajja caMdra- 8 2 pUrNa karI. temanI mAtRbhaktine | bhaviyA sevo. 4. prabhunA maMdiranI pAse jvAlA- 2 zat zat vaMdana. A pratimAnuM jayaratha rAjA taNI pare re; jAtrA karo manaraMga; mAlinI devInuM maMdira che. AvA $ nirmANa kevI rIte thayuM te jANavA bhava duHkhane deI aMjali re, thAya siddhivadhUno saMga re. zaktisrotanA darzana karavA e Na mATe tyAM darzana karavAno avasara | bhaviyA sevo. 5. paNa jIvanano amUlya lahAvo huM paNa amane maLyo. samakitayuta jAtrA kare re, to ziva hetu thAya; che. 8 zravaNabelagolA e gAmanuM nAma bhava hetu kiriyA tyAgathI re, AtamaguNa pragaTAya re. 10, dIkSita bhavana, che. ahIM sAmasAme be TekarIo bhaviyA seva. 6, 148, pI. ke. roDa, meM che. eka viMdhyagiri ane bIjI jeha samaye samakita thayuM re, te samaye hoya nANa; muluMDa vesTa, meM caMdragiri. baMne TekarIo jJAnavimala guru bhAkhIyA re, Avazyaka bhASyanI nANa re. muMbaI-400080. de atizaya kSetra gaNAya che. bhaviyA sevo. 7. phona : 022-256 16 23 tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA che vajetA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 25 bhAvaspaMdana yAtrA || DaoN. abhaya dozI 1. zaMkhezvara jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 4 yAtrAonI vAta Ave eTale smaraNamAM jhaLake zaMkhezvara. yakSa banyA hatA. A tIrthanA jAgRta adhiSThAyakone lIdhe aneka zaMkhezvaramAM dAdAne darabAre gulAbI jhAMyavALA rAtA dezI gulAba camatkArI ghaTanAo Aje paNa banatI AvI che. huM ane DamarA TopalI laI phUlavALA mALIonA parivAra beThA hoya. savAre prakSAla samaye prabhunI mudrA bALaka samI lAge, bapore re 6 TopalImAMnA phUlo para bhamarA raNajhaNe. jANe dAdAno mahimA prabhu yuvAna anubhavAya ane sAMje vRddha samA dhIra gaMbhIra. AvI ju zuM sAMbhaLI dUradUrathI bhaktagaNo madhurasvare stutinuM guMjana kare. dAdAnI palaTAtI mudrAno to aneka bhaktone anubhava. AgamanA re sAva bALapaNamAM cUnAthI lIMpeluM sAduM derAsara joyuM hatuM. saMzodhaka mahAna vidvAna jaMbUvijayajI to dAdAnA parama Azake. AvA 6 derIoya zikhara vinAnI, sAdI chatathI zobhe. zaMkhezvara dAdAnA e vidvAna paNa bALakanI jema prabhumaMdira choDI na zake, AMgaNAmAM 3 * jUnA sAdagIbharyA maMdiramAM zAMtinuM sarovara patharAyuM hoya evuM jAya, pharI pharI pAchA Ave. zaMkhezvara dAdA sAthenI temanI mIThI 5 ke e dhavala cUnAthI anubhavAtuM. samaya sAthe parivartana e to saMsArano goThaDI jeNe joI hoya, tene mATe to e anubhava eka viziSTa huM krama che. Aje Abu-delavADAnA ramya jinAlayonI yAda Ape evI anubhava banI rahe. huM manohara kotaraNI ane bhavya zikharothI dAdAno darabAra zobhI eka jamAnAmAM vahanavyavahAranA sAdhananI ATalI sagavaDa nahi. huM huM rahyo che. pATaNathI dAdAnA bhakta dara pUname dAdAne bheTavA AvatA. paNa zuM - zaMkhezvaramAM roja rAtre bhAvanA thAya. dIvAnA madhyama pILA dhIme dhIme e zrAvakane vRddhAvasthAthI AvavuM vasamuM thayuM. dAdAne ja prakAzamAM dAdAnA darzana karavA ane rAtre bhAvanAmAM besavuM e to pATaNa padhAravAnI vinaMtIhRdayanA bhAvathI karI. dAdAe saMketa dIdho, che jIvanano eka anokho anubhava. emAMya dAdAnI pAMca-pAMca pATaNanA kokApADe prabhAte pahelA prahare darzana karaze, ene mAruM ja che 4 AratIo ane bhAvanAnA bhaktibhInA sUra, chelle gavAtIvadhAI.. rUpa dekhAze. Ajeya kokApADAnA derAsaramAM dAdAnI jhalaka jovA naha * sau Ajeya digIza mahetAnA 'dUranA e sUra'nI jema smaraNonA maLe. ke pathane ajavALe. dAdAnA nAme to keTakeTalA sthaLe tIrthasthaLo zobhI rahyA che. ? 6 zaMkhezvaranI derIonuM ya AkarSaNa gajabanuM. pravezadvAra samIpe pAvApurI (Abu pAse), zaMkhezvara sukhadhAma (pAsAliyA, rAjasthAna), 6 E rahelI padmAvatIjInI derI para nAriyeLanA toraNo jhUlatA hoya. zaMkhezvaradhAma (kAmaNagAma ji. thANA) ane zaMkhezvara maMdira (kAsara rAtI cUMdaDImAM zobhatA padmAvatI mAtAjI anokhA teje jhaLahaLe. vaDavalI) to agragaNya gaNI zakAya. 6 bhamatImAM nAnI-moTI aneka mUrtio madhyakAlIna mUrtikaLAnI aneka daMtakathA to ema kahe che, dAdAnI mUrti to gaI covIsInA aSADhI 6 6 vilakSaNatAo UghADe. eka derImAM aMdhArAmAM pagalAM, bALapaNamAM zrAvake bharAvelI, paNa A covIsImAM to prabhupratimAno A 3 huM ja munijayaMta vijayajInuM "zaMkhezvara mahAtIrtha" pustaka vAMceluM, eTale manuSyalokamAM mahimA zrIkRSaNa sAthe saMkaLAyo. jarAsaMgha sAthenA zuM ja e pagalAM paranA lekho vAMcavAno prayatna karI jouM. vaLI eka saMgrAmamAM jarAvidyAthI sau jarjarita, vRddha, behoza. aDIkhama kevaLa naka ke derImAM jinamAtAno paTa, emAM mAtAne khoLe beThelA kRSNa, balabhadra ane ariSTanemikamAra ja hatA. ariSTanemikumAra ) { bALajinezvarone joI 'prabhu paNa amArA jevA nAnA hatA' evo (namanAthe) ja kRSNane mArga batAvyo, aThThama karI dharaNendra pAsethI huM eka bAlyavayano mugdha saMtoSa anubhavAya. nAgalokamAM birAjamAna pArzvaprabhunI mUrti meLavavAno, mUrti prApta A zaMkhezvara jaina ItihAsanI aneka ghaTanAono sAkSI che. thaI, ne havaNajaLanA chaMTakAve senA navapallavita thaI. zrIkRSNa hai ahIM ja jaina paraMparAno eka "zaMkhezvaragaccha' nAme pratApI gaccha raNamAM vijayabherI samo zaMkhanAda karyo. AthI ja nagaranuM nAma sthapAyo hato. A zaMkhezvaradAdAnA paramabhakta vardhamAnasUri akhaMDa "zaMkhapura' paDyuM. kALakrame "zaMkhezvara' kahevAyuM. muni jayaMtavijayajInA $ AyaMbilanI tapazcaryA karatA, dAdAnA darzananI tAlAvelI laI vihAra pustaka para zaMkhanAda karatA zrIkRSNanuM citra chapAyeluM hatuM. A prabhu hai karatA hatA. mArgamAM ja kALa pAmyA ane A tIrthanA adhiSThAyaka mAhAbhyanI kathA DoDiyAmAM zaMkhezvara-mizvara tIrthamAM zilpabaddha re jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 26 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa 2 OM banI che. kavinI pratyeka kRtinA prAraMbhe zaMkhezvaradAdAnuM maMgala smaraNa hoya. A prabhuno mahimA aparaMpAra che. dAdAnA eka paramabhakta ne zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunA caityavaMdananI dhruvapaMktimAM to prabhu sAthenA EUR ApaNA kavi udayaratnajI kheDAthI saMgha laI AvyA hatA. 325 varSa parama AtmIya nAtAnI abhivyakti thaI che; meM pahelAMnI vAta che. e samaye mUrti ThAkoranA kabbAmAM, ThAkora dANa 'zaMkhezvara sAhiba sAco, bIjAno Asaro kAco.' mAge, udayaratnajIe dANa ApavAnI nA pADIne prabhu pAse AvA zaMkhezvara gAmamAM dAdA pAse AvanAro bhakta dAdAnI che ArtihRdaye darzana mATe prArthanA karI. bhaktimAM taraboLa thaI jAya. poSa dazamInA aThThama thAya, pUnama, pArtha zaMkhezvarA sAra kara sevakA deva kAM evaDI vAra lAge; besate mahine ke dasame paNa dAdAnI pUjA mATe lAMbI lAMbI katAra chuM koDI kara joDI UbhA, ThAkurA cAkarA mAna mAge. lAge. dUra dUra dezathI saMgho Ave ane prabhubhaktinI ramajhaTa mace. (kula pakaDIno chaMda che.) Aje to dAdAnA A divyadhAmamAM bIjAya aneka jinAlayo chuM bhaktanI bhAvabhInI prArthanA saMbhaLAI ane dvAra UghaDyA. prabhuno zobhI rahyA che. 108 pArzvanAtha jinAlayanI samarUpatA ane vizALa 8 huM jayajayakAra thayo. Ayojana dhyAna kheMce che, AgamamaMdiramAM mahAvIra prabhunI 8 hai prabhuno Avo mahimA sAMbhaLI zubhavijayajInA ziSya ane samatArasabharI mudrA AkarSe che. thoDe aMtare A yuganA mahAna AcArya re pUjAonA sarjaka vIra vijayajI paNa varSabhara prabhunI sAdhanAmAM kalApUrNasUrinI samAdhi AvelI che. vaLI, nagaranA sImAsthaLe 8 che rahyA. hRdayamAM prabhunA pratyakSa darzananI abhilASA haze, varSote paNa zAstralekhananA saMkalpa sAthe, zrutasaMrakSaNanA uddezavALuM navuM tIrtha che prabhu sAtheno tAra saMdhAyo nahi, AthI ArjavabharI prArthanA kare nirmANa pAmI rahyuM che. zaMkhezvaramAM UbharAto janasamudAya prabhu pratyenI AsthAnI madhurI ; "pArtha zaMkhezvarA! vizvavikhyAta ekAMta Avo, saragama samo zobhI rahe che. paraMparA kahe che ke, A mUrti aSADhI hai jagatanA nAtha muja hAtha jhAlI karI Aja kima kAjamAM vAra lAvo." zrAvake bharAvI, A vAtanuM tathya to kevalI bhagavaMta jANe, paraMtu hai prabhue bhaktanI vinaMtIne dIrghasamayanI prArthanAno svIkAra karyo. prabhunA darzana karatA hRdayamAM aSADhI megha chalake che, ne AMkhomAMthI hai prabhu sAthe je parama maitrIno gADha nAto baMdhAyo tene pariNAme harakhabhInA zrAvaNa-bhAdaravA vahe che. * * * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 2. jIrAvAlA eka vaizAkhanI mAravADanI UnI UnI sAMje munibhagavaMto sAthe hAM re mArA nayaNAM laMpaTa jove khINa khINa tuja jo; padayAtrA karI ane jIrAvalA pahoMcyA. mArA pagamAM DAmaranI saDaka rAtAM re prabhurUpe rahe vArI re lo." dR para cAlavAnI asahya baLatarA hatI. paNa jIrAvalA pahoMcyA ne AvuM sauMdarya ane rUpa animeSa pIdhA ja karIe evuM adbhuta zuM huM garbhagRhanI jamaNI divAle nAnI derImAM birAjamAna zrI jIrAvalA rUpa...kahevAya che ke prabhu prArthanA zubha gaNadhare A pratimAnI pratiSThA huM [ pArzvanAtha prabhunA darzana karyA ane hRdaya caMdranI cAMdanImAM nhAvA karI hatI. prabhunA jIvanakALamAM ja A pratimAnI pratiSThA thaI lAgyuM. hovAthI teno mahimA savizeSa che. vaLI, anya kathA kahe che ke, A ke che svaccha dhavala motI, caMdranI cAMdanI ke kumuda (caMdravikAsI kamaLa)nI nagaranA dhAMdhalazreSThinI gAya jamInamAM daTAyelI A mUrti para zuM na svacchatA, zubhratAne paNa pAchI pADI de evI zubhratA ne cittane abhiSeka karatI. gAya dUdha na ApatI hovAthI tapAsa karatAM mUrti che ke ThArI de evuM manohArI smita. pragaTa thaI. A mUrtino mahimA gAme gAma phelAyo. keTalAkane mate e mUrtinuM anokhuM saMmohana kaho ke vazIkaraNa vaizAkhanI savAre devatAo dvArA gAyanA dUdha ane veLunA saMmizraNathI A mUrti rAjasthAnanA tApanI vacce keTalAya samaya sudhI e prabhunA animeSa sarjAI che, mATe ja to AvI zubhra che, to keTalAka loko sAcA najare darzana karyA. motInA vilepanane A vAtano yaza Ape che. e je hoya te, paNa hai prabhunA e manohArIrUpa joI smRtipatha para pharake bhaktiyogAcArya prabhu-pratimA AtmAnA parama zuddha-zAMta svarUpanI oLakhANa OM mohanavijayajI 'laTakALA'nI sumadhura paMktio; ApatI hoya evuM dhavala-camatkArIka rUpa dharAve che. 'hAM re tAre mukhane maTake aTakyuM mAruM mana jo; jIrAvalA pArthaprabhunA nAmano mahimA suvizeSa che. pratiSThA meM AMkhaDalI aNiyALI kAmaNagArIA re lo. avasare jinamaMdiromAM kesara-kaMkuthI jIrAvalA pArzvanAtha prabhuno re jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 27 roSaka OM maMtra lekhAya. 'prabaMdha ciMtAmaNi'nA sarjaka ane prasiddha vidvAna acalagacchanA navasmaraNamAM A stotranuM mahattvapUrNa sthAna che. hai merUtuMgasUri ma.ne lolADAnagara (zaMkhezvara pAse) sarpa karaDyo, tyAre prabhunI A zveta-svaccha mahimAvaMta chabinI sAme basa, huM to 2 jIrAvalA pArzvanAtha prabhunuM smaraNa karyuM, ane stotra racyuM. A dhyAna lagAvI beTho chuM, kyAre prabhu mane temanI A mogarAnA daLa 2 je prabhunA maMtragarbhita stotrathI temanuM sarpaviSa UtarI gayuM. jevI zveta-zuddhatA mArA AtmapradezomAM pragaTAve e jhaMkhanA sAthe... 3. DabhouM eka kALanI itihAsaprasiddha nagarI darzAvatI Aje to vArtA parathI durgeza zukale nATaka paNa racyuM che. re vaDodarAnA eka upAjyanagara (kinArAnuM dUranuM upanagara) rUpe jIve paNa, Ajeya hIrA bhAgoLa ke DabhoIno killo joIne ApaNI re EUR che. mahArAjA sayAjIrAve sthApelI vaDodarA-DabhoI relvenuM aMtima kalA-upekSA ochI thaI nathI, evuM ja anubhavAya. DabhoIno huM zuM sTezana ane kALanI thapATo khAI nagarabahAranI hIrAbhAgoLa jevI jIrNazIrNa killo paNa gujarAtanA bacelA hindu-yuddha sthApatyamAMnuM zuM { rIte jarjarita thaI che, e ja rIte jarjara ane rahI-sahI samRddhi paNa eka noMdhapAtra sthApatya che. A killo vaidika zilpazAstra anusAra 6 gumAvI rahelA A nagaramAM praveza karo to purAtattvapremIo ane racavAmAM Avyo che. kra dharmasaMskAemIo mATe akhUTa khajAno Ajeya akSaya che. hIrAbhAgoLanI ananya zisamRddhinI apUrva zobhAne smaraNamAM 6 je DabhoI gAmamAM aneka jinAlayo che. paNa mukhya zraddhAkendra to gUMthI pharI DabhoInA madhyacokamAM AvIe. kyAM e tejapAlanA re huM loDhaNa pArzvanAtha ja. zyAmavarNanI ardhapadmAsanastha A pratimA samayanI gauravavaMta darbhAvatI nagarI ane AjanuM bhAMgeluM DabhoI. huM huM potAnA ananya tejathI bhaktajanonuM mana mohe che. bhUmigRhamAM A tejapAle ja to gujarAtanA nAnA-moTA rAjAone kAbumAM huM birAjamAna prabhu jANe sAdhaka ane prabhu vaccenuM eka amUlya ekAMta laI gujarAtanuM eka kendra UbhuM karyuM hatuM. A baMdhubelaDIthI gujarAtanuM ru racI Ape che. enA mastaka paranI phaNAo ane AjubAju phelAtI rAjya pratApI banI zobhatuM hatuM. jatI nAga-AvalI, A mUrtinA apUrva sauMdaryane vistAre che. A darbhAvatInagare municaMdrasUri jevA pratApI jainAcAryonI bheTa zuM kahevAya che ke, tejapAla maMtrIe A pratimA darzAvatInA dharI che. vartamAna AcAryomAMnA ya keTalAka AcAryonI pAvana 4 killAnA samArakAma samaye bharAvI, to vaLI kahevAya che ke, rAjAne janmabhUmi hovAnuM gaurava dharAve che A DabhoInagara. * sarovaramAMthI maLI ane padharAvI. paNa bhUmigRhamAM birAjamAna, bAjumAM ja birAjamAna puruSAdANiya pArzvanAthanI zvetavarNAya- re jAjvalyamaMta A pratimAnuM teja kAMI anokhuM che. A nagara sAthe pILA lepathI zobhatI viziSTa varNaAbhAvALI pratimAnA darzana karyA. huM daMDanAyaka tejapAlanA ya kAMI keTalA saMbaMdho rahyA che. A nagaranA te pachI A DabhoInA bIjA cheDe AvelI 'vAcakajasa'nI samAdhi = itihAsanA pagaraNa to TheTha vikramanI chaThThI sadI sudhInA tANAvANA para pahoMcavA mana utAvaLa karI rahyuM. huM darzAve che. siddharAja jayasiMhe A nagarano killo baMdhAvyo, e zItala talAvaDIne kinAre aneka pagalAMonI joDa che, paraMtu zuM (6 pachI gujarAtanA mahApratApI baMdhuo vastupAla-tejapAlamAM nAnA A pagalAMonA kendramAM nyAyavizArada mahopAdhyAya yazovijayajInA 6 6 tejapAle A killAno saMpUrNa jIrNoddhAra karAvyo. A jirNodvAra pagalAM birAjamAna che. A ja bhUmi para aneka zAstronA samartha : huM samaye ja kahevAya che ke, hIrAdhara salATe potAnuM saghaLuM kaLA-kauzalya sarjaka, navyanyAyanA avatArasamA mahopAdhyAya yazovijayajIe zuM 14 ThAlavI apUrva evI hIrAbhAgoLa racI dIdhI. taLAvane kinAre aMtima cAturmAsa karyuM hatuM. gAMbhu pAsenA kAnhoDuM gAmamAM pragaTelanA * hIrAbhAgoLane joIe chIe, tyAre solaMkI-vAghelA yuganI A jyoti kAzI, AgrA ane gujarAtanA aneka sthaLe potAnA ke sthApatya zilpakaLAnI aMtima tejarekhAne joI rahyA chIe. kevuM tejavalayo prasArI have AyuSyanA avazeSe DabhoInI pAvanabhUmi che zu jhINuM jhINuM kotarakAma,evuM anubhavAya ke hamaNAM A kamAna para para padhArI hatI. vizuddha zAstrAbhyAsa ane nirmaLa cAritra emanI zu zuM kotarAyelI apsarAo nIce Utaraze; ApaNI sAthe vArtAlApa vizeSatA hatI. paraMtu A jJAna ane daDhacAritranI nirmaLatAthI ya che huM mAMDaze. kamAna paranA siMha, kotarAyelA ghoDesavAro, kamaLanA vizeSa bhAvacAritranA parama kAraNarUpa anubhavayoganA e parama hai $ puSpo, badhuMya kevI najAkatatA laI Ave che. A bhAgoLa sAthe upAsaka hatA. yogIrAja AnaMdaghanajIno saMga pAmIne emanI che hu aneka daMtakathAo saMkaLAyelI che. A hIrA bhAgoLa ane ApaNI cetanAmAM vinA sUrya vinA caMdra anubhavanA tejano udaya thayo hato. huM OM kalAupekSAnI vAtane gUMthI dhUmaketue eka vArtA racI che, ne A yogIrAjanI parama cetanAnA pArasa sparze teo paNa paramAnaMdasvarUpa 8 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 28 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka OM banyA hatA. kurcAli-sarasvatI (muchavALI sarasvatI)nA pagalAMnA darzana karavAthI AvA mahApuruSa, AvI vidvattAsabhara pratibhAe DabhoInI bhUmi varSothI sthabhita thayelI AcArya pradyumnasUrIzvarajI ma.sA.nI EUR para potAno aMtakALa jANI anazananI ArAdhanA karI ane AjathI sarjakapratibhA punaHsaMcAra pAmI hatI. mA sarasvatInA A lADalA re meM lagabhaga 350 varSa pahelAM potAno pArthiva deha mUkI divyacetanA beTA, paramayogInA caraNakamaLo ame sau sahayAtrIonA hRdayamAM je ke prati prayANa karyuM. emanA dehanA agnisaMskAra mATe A bhUmi pasaMda anokhA spaMdano jagAvI rahyA. karAI. A sIta talAvaDInA kinArAnI bhUmi para loko kahe che ke, darbhAvatInI A pAvana bhUmi para tejapAlanI zUravIratA, hIrAdhara ju eka samaye 'nyAyano dhvani saMbhaLAto. salATanI kalAtmakatA ane e sauthIya pAvana evI upAdhyAya re upAdhyAyajInA virATa pagalAM para bhAvathI vaMdana karyA. A yazovijayajInI jJAnakalArUpa sarasvatI amArA hRdayane bhIMjavI rahI. 4. surata tIrthonI yAdImAM suratanuM nAma joI Azcarya thAya, paNa surata mAphI mAge che, bIjI bAju dharaNendra prabhunI sevA karI rahyA che, paNa meM 6 jema enI khANI-pINI mATe prasiddha che, ema surata tenA aneka prabhu sau pratye samabhAva dhAraNa karI rahyA che. - jinAlayothI paNa suprasiddha che. A ja derAsaramAM upara gurumaMdiramAM devacaMdrajInI mUrti birAjamAna che gopIpurAnI eka pachI eka poLo vaTAvI poLonA garbhabhAgamAM che. adhyAtmayogI devacaMdrajInI mUrti joI mana romAMcita thaI gayuM. huM pahoMco, tyAM zItalanAtha bhagavAnanuM derAsara dekhAya. A derAsaranA A sAdhakapuruSano A jinAlaya sAthe zuM saMbaMdha haze? evo prazna hai ke garbhagRhamAM sahastraphaNA pArzvanAtha bhagavAnanI atizaya kalAtmaka paNa thayo. tyAM bAjumAM jinAlayano itihAsa lakhAyo che, paraMtu ke mUrti birAjamAna che. emAMthIya devacaMdrajI aMge khulAso na maLyo. paNa devacaMdrajInA ja anekonuM parama zraddhA kendra ane jJAna vimalasUrie paNa je pratimA eka stavanamAM suratanA kacarA kIkA parivAranA saMgha sAthe girirAja 2 2 samakSa cha mAsa dhyAna dharyuM hatuM, e kAyotsargamudrAmAM birAjatI vilakSaNa bhedavAnI vAta che, eTale A sAdhaka mahAtmAe suratamAM paNa amuka huM = pratimAnuM darzana karatAM ja tatkALa mana eka anirvacanIya anubhUtino kALa sthiratA karIhaze, ane A jinAlayane bAMdhanAra zrAvaka parivAra nuM 6 anubhava kare che. paNa temanA prati Adara dharAvato haze. zveta pASANanI madhyama UMcAInI A pratimAmAM mastakanI upara bAjumAM ja suvidhinAtha derAsaranA bhoMyarAmAM sUrajamaMDana ka $ je jhINuM jhINuM kotarakAma karI sahastraphaNAono-hajAraphaNAono pArzvanAthanI dedipyamAna mUrti ApaNA manane AkarSe che. A maMdiranA ? huM je ghaTATopa saryo che, e saune Azcaryacakita karI de che. rANakapuranI pradakSiNApathamAM mULa veLunI atyAranI mUrti che. evI ja sUrajamaMDana huM maMdiranI divAla paranuM zilpa yAda Ave. AjubAjumAM dasa pArzvanAthanI pratimA joIe to ApaNuM mana mUMjhAya, mULa mUrti kaI? haiM 2 gaNadharonI laghumUrtio che. dharaNendra ane padmAvatI beya bAju zobhI suratanA gopIpurA vistAramAM ja bIjAya aneka jinAlayo che. huM 6 rahyA che, to caraNamAM kamaTha natamastaka thaI mAphI mAgI rahyo che. AgamokAraka sAgarAnaMdasUri sthApita jJAnabhaMDAro ane prakAzana navuM kamaTha (meghamAli)nuM mUrtarUpa samagra jaina zilpomAM bhAgye ja saMsthAo lagabhaga niSkriya avasthAmAM jovA maLe che tyAre hRdayamAMthI zuM jovA maLe. A mUrtinA hAthone kamaLanA phUlathI mukhya zilpa sAthe uThe che ke, A jJAnatIrthone sAcavanAruM kema koI nathI? A DuM joDI dIdhA che. atizaya jhINavaTabharI A zilpakaLA ApaNA saunA suratamAM sonAnI mUrata samA A ramya-bhavya-dedIpyamAna 4 * manane Azcaryacakita karI de che. jinAlaya joyA, to kavi narmada yuvAvarta TrasTa dvArA sacavAyeluM narmadanuM & lokomAM kahevAya che ke, upasarganA pratika evA kamaThanuM zAMta ghara paNa joyuM, ane te saMsthA dvArA thayelA aneka prakAzano paNa huM gu thavuM. mAphI mAgavI vagere A mUrtimAM AlekhAyela hovAthI A joyA tyAre thayuM ke, ApaNA suratanI eka kALanI jaina vidvatAnI re mUrtinuM pUjana-smaraNa Adi upasarganI zAMti mATe tatkALa kAryasiddhi gauravabharI paraMparA kyAre pharI jIvatI thaze? & karanAra bane che. prabhunA gaNadhara-adhiSThAyaka parivAra yukta A OM mUrti eka vilakSaNa zilpasamRddhino paricaya karAve che. A mUrti e/ 31, gleDaharTa, phIrojhazAha roDa, sAMtAkrujha (vesTa), hai jANe hemacaMdrAcArya racita sakalArDanI kamaThe dharaNendrI gAthAnuM muMbaI-400 054. OM mUrtimaMta rUpa hoya evI zobhe che. ekabAju kamaTha upasarga karI mobAIla : 09892678278. jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilya 3 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 29 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA R tribhuvanatilaka zrI aNakayura tIrtha 'u padmazrI DaoN. kumArapALa desAI [ jaina vidyAnA tajajJa vidvAna padmazrI DaoN. kumArapALa desAIno paricaya AMtararASTrIya khyAtiprApta vyAkhyAtA, lekhaka, mahAvIrakathA, gautamakathA, nema-rAjulakathA dvArA lokacAhanA prApta karanAra jaina dharmanA UMDA abhyAsI tarIke ApI zakAya. emanI kolamo IMTa ane ImArata tathA AkAzanI oLakha vagere ghaNI jagaprasiddha che. temaNe 'AnaMdaghanajI' para zodha nibaMdha gujarAta yunivarsiTImAM rajU karI pIeca.DI.nI upAdhI meLavI che tathA hAla gujarAtI ane jaina vizvakozamAM kAryarata che. tIrtha paricaya: rANakapura tIrthamAM mULanAyaka zrI AdinAtha birAjamAna che. ahIM be moTA ghaMTa nara ane mAdA che, jenuM sAthe vajana 500 kilo che. A tIrtha udepurathI haladIghATI thaI 100 ki.mI.nA aMtare che tathA sAdaDI tIrthathI 10 ki.mI. dUra che. ] zatruMjayano mahimA ane tAraMgAnI UMcAI, enA eka staMbhamAM A tIrthanA nirmAtA maMtrI dharaNAzAhanI be AbunI karaNI ane rANakapuranI bAMdhaNI; hAtha joDIne bhagavAna RSabhadeva para dRSTi sthira karI vaMdana karatI kaTakuM baTakuM khAje, paNa rANakapura jAje." dasa IMcanI zilpAkRti maLe che. meghamaMDapanA aneka staMbho hovA 6 zrI rANakapura tIrthanI A pracalita lokoktino saMketa e che ke chatAM pAghaDI, khesa, AbhUSaNo ane hAthamAM mALA dharAvatA jaina udarapUrtinI paravA karyA vinA paramAnaMdanI pUrti mATe zrI rANakapura zrAvaka dharaNAzAhanI dRSTi sIdhI prabhu RSabhadeva para paDe che. emanA ? huM tIrthanI yAtrAe jAje. aMtarano bhAva emanI AMkhomAM chalake che! ke rAjasthAnanA rAjasamaMda jillAmAM aravallInI pazcima bAjunI rAyaNavRkSa ane giranAra ane zatruMjaya vagere tIrthonI zilApaTamAM re { khINamAM gADha vanarAjIothI vIMTaLAyeluM zrI rANakapura tIrtha eka kotaraNI ahIM maLe che. anupama evI sahastraphaNA pArzvanAthanI sADA re huM anupama tIrtha che. A tIrthanI ekabAju pApa pakhAla (pApa dhoI cAra phUTanA vyAsavALI akhaMDa vartuLAkAra zilA enA sUkSma kalA nAkhatI) evI maghAI nadI enA kalakala madhura avAje vahe che, to sthApatya mATe maMtramugdha kare che. sahastraphaNA nAganuM chatra pArzvanAtha che enI bIjI bAju rANA pratApa ane vIradAnezvarI bhAmAzAnuM smaraNa bhagavAnanuM mastaka DhaMkAya e rIte upasAvavAmAM AvyuM che ane A 6 karAvatA aravallInA DuMgarAo hAthamAM hAtha bheravIne unnata mastake zilpAkRti enI maulikatA, sUkSmatA ane sapramANatA mATe je traNa bAjue UbhA che. enI vacce mAdrI parvatanI taLeTImAM AveluM zilpakalAno advitIya namUno gaNAya. zrI rANakapura tIrtha enI potIkI ramaNIyatA ane prAkRtika maMdiranA uparanA majale ghummaTanI chatamAM phUlavelanI suMdara AkRti zu huM mohakatAthI mana ane AtmAne manabhara sauMdarya ane gahana Atma- che ane emAM velanI nAnI moTI vartuLAkAra hAra jovA maLe che, huM che ullAsanA raMge raMgI de che. jema prakRti ahIM khobe khobe varasI che, paNa ekAgra banIne joIe to eka ja velanI saLaMga AkRti che. $ e ja rIte A tIrthanI racanAmAM unnata dharmabhAvanAonI avirata naMdizvara dvIpanuM yaMtra, bhavya kamaLa para birAjamAna sarasvatIdevInI varSono anubhava thAya che. jinacovIsInA prathama tIrthakara zrI mUrti, nAgadamananuM mohaka zilpa ane traNeka kilomITara sudhI jeno ja ke RSabhadeva bhagavAna ahIM mULanAyaka tarIke birAjamAna che ane raNakAra sAMbhaLI zakAya evA aDhIso-aDhIso kilogrAma vajanavALA re ke A comukha jinamaMdira "dharaNavihAra' tarIke anupama kalAsauMdarya be ghaMTano dhvani AratInA samaye vAtAvaraNane maMgaladhvanithI gUMjatuM ke huM ane zilpasamRddhi sajAvIne UbhuM che. karI de che. ja "dharaNavihAra'nA darzanathI bhagavAna RSabhadeva - AdinAtha - "dharaNavihAra' e mArugUrjara sthApatyanuM eka ananya aNamola huM pahelAM tIrtha karanArA eTale tIrthaMkaranuM smaraNa thAya che. prathama rAjA, sauMdaryamaMDita ratna che ane emAM zilpI devAnI nUtana ane maulika prathama sAdhu, bhikSAcAra, prathama jina ane prathama tIrthakara mULanAyaka pratibhAno unmeSa anubhavAya che. bhagavAna RSabhadevanI zveta ArasanI 51 iMca UMcI bhavya pratimA have vAta karIe sthApatyanA aNamola ratnanI ane staMbhonuM raeN re cAra dizAmAM parikara sAthe dRSTigocara thAya che. enI traNa dizAmAM nagara kahevAtA rANakapuranA racayitA dharaNAzAhanI. dharmaparAyaNa re hAthI para birAjamAna marudevI mAtAnI zilpAkRti che. jinAlayanA dharaNAzAhe potAnA manamAM jenuM darzana pAmyA hatA evuM nalinIgulma bhavya sabhAmaMDapa jevI racanA anya jinAlayomAM dRSTigocara thatI vimAna jevuM jinamaMdira racavAno saMkalpa karyo. dharmaparAyaNa dharaNAzAhe 3 nathI, kiMtu eno atyaMta suMdara kotaraNIyukta cAlIsa phUTathI vizeSa zatruMjaya tIrthano saMgha kADhyo hato ane e pachI eNe rANakapura 6 UMco meghamaMDapa enI kamanIya zilpakalAnI gavAhI pUre che. vaLI maMdira uparAMta ajArI, pIMDavADA, sAlera Adi sAta gAmomAM navA 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da dha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ | pRSTa 30 : prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka oNkTobara 2014 teSAMka zilpa" zilpa = zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha 6 sAta jinAlayo baMdhAvyAM ane aneka jinamaMdirono jirNoddhAra karyo bhavyatA ane vipula saMkhyAne kAraNe yAtrALuo stabdha banI jAya $ hato. maMtrIzvara zreSThivarya dharaNAzAha buddhizALI ane dharmaniSTha hatA che. 1444 staMbhone ADI ane UbhI evI judI judI hAramAM che che ane AcAryazrI somasuMdarasUrIzvarajInI preraNAthI emaNe A evA yojanApUrvaka goThavavAmAM AvyA ke maMdiramAM koIpaNa sthaLethI 4 2 jinAlaya sarjavAno vicAra karyo ane e mATe mevADanA rANA kuMbhA kazAya avarodha vinA darzanArthI bhagavAnanA darzana karI zake che. paNa kra pAsethI jamIna meLavI. bhoMyarAnI aMdara ane maMdiranA pAyAmAM AvelA staMbhonI kula 5 huM maMtrI dharaNAzAhe svapnamAM nirakhelI bhavya sRSTine sAkAra kare gaNatarI 1444 staMbhanI thAya che. huM evo kuzaLa zilpI devA maLyo ane sAcadila dhArmika mAnavIo enA nakazIkAmanI sUkSmatA, samRddhi ane sapramANatA Azcarya 8 3 mATe ja utkRSTa zilpakRti racavI, nahIM to Arasane TAMkaNAM mAravA prere che. enI utkRSTatAnuM varNana karyA pachI kavi meha jevA samartha ? OM nahIM, evo saMkalpa dharAvanAra zilpIdepA zreSThi dharaNAzAhanI utkRSTa kavi aMte kahe che ke, "AnuM varNana mArA jevA eka jIbhe to na ja re & dharmaparAyaNatA joIne prasanna thayo ane eNe bAramA devalokanA karI zake.' 8 nalinIgulma vimAna jevo nakazo taiyAra karyo. vi. saM. 1446mAM A jinAlayanA toraNo e samayanI kalAsamRddhinI utkRSTatA ? 3 aDhI hajAra kArIgaroe A tIrthanA nirmANakAryane mATe pacAsa darzAve che. AjathI sADA pAMcaso varSa pUrve 99 lAkha suvarNamudrAno meM dai varSa sudhI kAma karyuM ane aMte kharca karIne A jinamaMdiranuM re OM tribhuvana tilaka je vA ($ A tIrthanA racayitA mevADanA maMtrIzvara zreSThivarya che nirmANa thayAno ullekha maLe che. ke ka vizeSaNothI varNavAyelA A dharaNAzAha poravAlanA vaMzajo Aje paNa caudamI peDhIe | maMtrIzvara dharaNAzAne emanI che huM caturmukha jinaprAsAdanuM nirmANa jinAlaya para navI dhajA caDAve che. e samaye cittoDathI aMtima ghaDIomAM jinamaMdiranuM huM (c) thayuM. pUjArI goThI) lAvavAmAM AvyA hatA. Aje enA vAraso thoDuM bAkI raheluM kArya pUrNa ku ja koIe A tIrthane naMdizvara | pUjArI tarIke sevApUjA kare che ane e samaye maMdiranI surakSA | karavAnuM vacana emanA moTAbhAI ja 8 dvIpanA avatAra jevuM kahyuM, to zAka karanAra cokIdAranI paNa Aje caudamI peDhI maLe che. karsTa | ratnAzAe ApyuM hatuM. dIrdhAyuSI 8 $ e samayanA zilAlekhomAM ene ratnAzAe dharaNAzAnA avasAna ; "nailokyadIpaka" ke "caturmukhayugAdizvara vihAra' evuM nAma ApyuM. pachI ATha-dasa varSa sudhI kalAtmaka maMDaponuM kamanIya zilpakArya karAvyuM huM vi. saM. 1496mAM pAMcaso sAdhuono parivAra dharAvatA AcAryazrI ane tIrthanI zobhAmAM vadhu pUrNatA ANI. - somasuMdarasUrIzvarajI ma.sA.nA haste A jinAlayanI pratiSThA thaI. maMdiranA mukhya pravezadvAranI uparanA bhAramAM eka hAthInI pAchaLana$ * e samaye zreSThI dharaNAzAe garIbone khUba dAna ApyuM. pratiSThA- bIjI hAthInI AkRti che ane tenA upara dharaNAzA ane temanA * OM mahotsava nimitte janopayogI kAryo paNa karyA. A sUkA pradezamAM patnI tathA ratnAzA ane temanA patnI ema cAreyanI zilpAkRti huM pANInI achata ochI karavA mATe kUvA, vAva ane taLAva khodAvyAM jovA maLe che. A zilpAkRti paNa kevI che! teo bhagavAnanI sanmukha meM ane haiyAnA umaMgathI sAdharmika vAtsalya karyA. dharaNAzAe eka besIne caityavaMdana karatA hoya tevI mudrAmAM! ane hA, nAnAbhAI phU 2 samaye duSkALapIDita lokone mATe annakSetra kholyAM hatAM. dharaNAzAnI bhAvanA pUrNa karanAra moTAbhAI ratnAzAnI eka judI huM aDhAramA saikAmAM rANakapura tIrthanI yAtrAe AvelA AcAryazrI mUrti maMdiranA dakSiNa dizAnA pravezadvAra pAse paNa maLe che. jJAnavimalasUrijIe rANakapura tIrthastavana'mAM dharaNavihAranuM varNana rANakapura tIrthanA mukhya maMdira dharaNavihAranI bAjumAM tIrthakara zuM huM karatAM kahyuM, 'nalinIgulma vimAnanI mAMDaNIvALuM A maMdira bahu bhagavAna zrI neminAtha bhagavAnanuM kalAsauMdaryanI sUkSmatA dharAvatuM re UMcuM che. pAMca meru, cAre bAju moTo gaDha, brahmAMDa jevI bAMdhaNI, zikharabaMdha jinAlaya che, to enI najIka vIsa IMca UMcI zrI pArzvanAtha 6 ka 84 derIo, cAre tarapha cAra poLo, 1444 thAMbhalA, eka eka bhagavAnanI pratimA dharAvatuM anya jinAlaya che. je dizAmAM batrIsa-batrIsa toraNo, cAre dizAe cAra vizALa zrI rANakapura tIrthanI racanA pachI mogala samrATa auraMgajhebanA re huM raMgamaMDapo, sahastrakUTa, aSTApada, nava bhoMyarAM ane aneka jinabiMba, AkramaNane pariNAme A tIrtha atItamAM vilIna thaI gayuM. enI huM rAyaNanI nIce pAdukA, adabadamUrti vagere yukta traNa mALanuM A AsapAsa gIca jhADI UgI gaI. rastA vikaTa banyA. jaMgalI pazuo TUM maMdira che. ahIM 34000 jinapratimAonI pratiSThA karavAmAM AvI ane puSkaLa sarpone kAraNe A pradeza verAna banI gayo. eka samaye bhavyamaMdira ane pavitra maMtroccArathI gUMjatuM A tIrtha kabUtaro ane huM aDatAlIsa hajAra corasa phUTamAM AveluM suvADI ane sonANA cAmAciDiyAnuM nivAsasthAna ane cora-DAkune chupAvavAnuM sthaLa ke paththaramAMthI baMdhAyeluM manohara bAMdhaNI ane majabUta ghATavALuM A banI gayuM. 6 staMbhonA nagara jevuM jinamaMdira racavAmAM AvyuM. A staMbhonI AvA jinamaMdirano jirNoddhAra kalAvaMta, kAryadakSa ane dIrghadRSTi 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka | sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 31 meSAMka $ pratibhA dharAvatA zrI kastUrabhAI lAlabhAIe karyo. zeTha ANaMdajI kare che ane e samaye maMdiranI surakSA karanAra cokIdAranI paNa 6 ka kalyANajInI peDhIe AnI javAbadArI upADI lIdhI. e samayanA Aje caudamI peDhI maLe che. Ama satata cauda-cauda peDhIothI A che huM kuzaLa zilpIonI sAthosAtha presTana beTalI jevA Adhunika sthApatya paraMparA akhkhalita vahetI AvI che. nag vijJAnanA uttama jANakAro temaja bhAIzaMkara gorIzaMkara, prabhAzaMkara jANe naMdizvara dvIpano avatAra hoya evuM A tIrtha jainadharmanI ja 5 oghaDabhAI, jagannAtha aMbArAma ane dalachArAma khuzAladAsa jevA ArAdhanA-bhaktinuM utkRSTa zikhara che. maMtrIzvara dharaNAzAhanI zilpIone laIne A tIrthane punaH jIvaMta karavAmAM AvyuM. agiyAra bhAvanA, zilpI devAnI niSThA ane zreSThivArya kastUrabhAI ke huM varSanA jirNoddhAra kArya pachI vi. saM. 2009mAM enI punaH pratiSThA lAlabhAInI vicakSaNa buddhinuM tIrthadarzane smaraNa thAya che. prabaLa yojavAmAM AvI. dharmabhAvanA dharAvanArane mATe A ArAdhanAnuM utkRSTa sthaLa che. Aje rANakapuranI yAtrAe janAra mUchALA mahAvIra (ghANerAva), kalAmarmajJane mATe atyaMta jhINavaTabharI kotaraNI ane sauMdaryanI huM nADalAI, nADola ane varakANAM jevA tIrthonI paMcatIrthI kare che. samRddhithI khacita evuM A tIrtha che. itihAsavidne mATe rAjasthAna ja vaLI vi. saM. 1953nA phAgaNa suda pAMcamanA divase A maMdiranI ane bhAratanA itihAsanI dharma-karmanI gauravagAthA che, to videzI re ke puna:pratiSThAnI pAvana smRtimAM ahIM prativarSa meLo bharAya che. pravAsIone mATe zilpamAM sarjelA anupama kalAsauMdaryano A ke A anupama jinamaMdira sAthe keTalIka Azcaryajanaka bAbato paNa asabAba che ane kuzaLa sthApatya-racanA ane sUkSma kotaraNIne je saMkaLAyelI che. A tIrthanA racayitA mevADanA maMtrIzvara zreSThivarya kAraNe bhAratIya maMdira-sthApatyanuM eka ananya sarjana che. *** dharaNAzAha poravAlanA vaMzajo Aje paNa codamI peDhIe jinAlaya 13bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, para navI dhajA caDAve che. e samaye cittoDathI pUjArI (goThI) pAlaDI, amadAvAda-380 007. lAvavAmAM AvyA hatA. Aje enA vAraso pUjArI tarIke sevApUjA phona : 079 2660 2675. mobAIla : 098240 19925 zabda utsava sAhitya kalA rasikone nimaMtraNa akSarane artha mAnavadharmI ane kalamadharmI zabda bhakta sarjaka jayabhikhunA zatAbdI utsava nimitte A sArasvatane zabdAMjali arpato eka viziSTa ane bhavya kAryakrama nAnakaDA bIjamAMthI vizALa vRkSa bane, e rIte 'prabuddha jIvananA pradhAnonA kAryakALamAM agrasacivanI javAbadArI kuzaLatApUrvaka re taMtrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanA snehAgrahane pariNAme kumArapALa vahana karanAra, lekhaka temaja somanAtha TrasTa ane suvicAra desAI likhita "jayabhikhkhuM jIvanadhArA' saLaMga lekhamALArUpe 'prabuddha parivAranA sAmAjika kArya sAthe joDAyelA zrI. pI. ke. laharI jIvana'mAM pAMceka varSa sudhI pragaTa thaI. A lekhamALAmAM gujarAtanA saMbhALaze, jyAre A caritra-graMthanuM vimocana prasiddha sarjaka mUlyaniSTha sarjaka jayabhikhkhanA bALapaNathI mAMDIne avasAna sudhInA dhIrubahena paTela karaze. A prasaMge jayabhikhkhanI 'lokhaMDI khAkhanAM tamAma prasaMgo ane temanA sAhityasarjananA paribaLo ane preraNAne phUla' (bhAga 1-2), 'premAvatAra' (bhAga 1-2), 'bUrodevaLa' AvarI levAmAM AvyA. 'prabuddha jIvana'nA vAcakoe A ane "saMsArasetu' jevI 6 navalakathAonuM prakAzana thaze. lekhamALAne hoMze hoMze AvakArI hatI. jayabhikhkhanI navalakathA parathI DaoN. dhanavaMta zAhe karelA nATyarUpAMtara have e lekhamALA jayabhikhkhanA jIvananI durlabha tasavIronI 'kRSNabhakta kavi jayadeva'nA keTalAka aMzonI zrI maheza caMpakalAla sAthe ane thoDA prakaraNonA umerA sAthe graMtharUpe pragaTa thaI rahI dvArA prastuti thaze temaja "jayabhikhkha'nA jIvana vizenI DokyumenTrI ke che. "jiMdAdilI jIvanamAM, karuNA kalamamAM' nAme pragaTa thanArA e ane kavana aMge DaoN. dhanavaMta zAha dvArA nATyaprastuti thaze. 8 caritra-graMthano vimocana samAroha muMbaInA bhAratIya vidyAbhavana, A zatAbdI utsavamAM jayabhikhkhane priya evAM emanA samayanAM hai copATImAM 23mI Disembara, 2014nA roja sAMje 6-00 vAge gujarAtI kAvyanI zrI amara bhaTTa dvArA hRdayasparzI prastuti thaze. OM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa ane gurjara AmaMtraNa patrikA mATe A saMsthAnI ophisamAMprakAzananA saMyukta upakrame yojAyo che. | 23820296 upara phona karI turata ApanuM nAma lakhAvavA A samAraMbhamAM pramukha tarIke gujarAtanA pAMca pAMca mukhya vinaMti. -menejara jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da jaina tIrtha vedanA ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 9 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da >> jaina tIrtha vedanA ane zilA * jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 32 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 jaina miTitIrtha tAraMgA ane ajitanAtha jinAlaya 'upro. DaoN. rAmajIbhAI sAvaliyA [ AMtararASTrIya khyAtiprApta pro. DaoN. rAmajIbhAI sAvaliyA, bhAratIya saMskRtimAM pIeca.DI. thayA che. temanA mArgadarzanamAM 14 vidyArthIoe ema.phIla ane 7 vidyArthIoe pIeca.DI.nI padavI prApta karela che. vividha saMsthAo taraphathI temane ghaNAM caMdrako prApta thayelA che. uparAMta temanA 150 jeTalA lekho, 14 graMtho prakAzita thayA che. ghaNA graMthonuM saMpAdana paNa karyuM che. vartamAnamAM bho. je. vidyAbhavana sAthe kAryarata che. tAraMgA tIrtha mahesANAthI 72 ki.mI., kherAluthI 24 ki.mI. ane tAraMgA hilathI 5 ki.mI. dUra che. ajItanAthajI mULanAyaka che. tathA zrI kumArapALe vi. saM. 12 mI sadImAM nirmANa karAvyuM hatuM.]. prAcIna bhAratamAM giranagaro sthApavAnI paraMparA joI zakAya tAraNadurga, tAraNagaDha jevA nAmono nirdeza thayelo che. = che. UMcA parvato upara killebaMdhI aneka nagaro Aje paNa vidyamAna tArApuru vasyA pahelAM ahIM koI sthAna hovAnA purAvA maLatA ke 6 che. A ja paraMparAe jainadharmamAM paNa parvatIya sthaLo para tIrthadhAmo nathI. jaina lekhaka jaTAsiMha naMdInA 'varAMga carita' (prAya: 7mI sadI) 6 ja nirmANa karavAnI eka paraMparA najare paDe che. A prakAranA giritIrtho nAmanA jaina paurANika graMthamAM Anartapura ane sarasvatI vacce cha pUrva bhAratamAM sametazikhara, madhyapradezamAM sonAgiri, karNATakamAM maNimAna parvata ane rAjA varAMge baMdhAvelA jinAlayano ullekha paNa huM zravaNabelagolA, kompaNa ane humbaca tathA pazcima bhAratamAM che. A maNimAna parvata e ja tAraMgAno parvata hovAnuM sUcana thayuM huM che saurASTramAM ujjayanta giri (giranAra) temaja zatruMjayagiri ane che. jo ke ahIMthI maLatA jaina prAcIna purAvAomAMnA koI ja 11mI ; 8 rAjasthAnamAM arbudAgiri ke Abuparvata tathA jAbAlipura sadI pahelAMnA nathI. ahIM digaMbara saMpradAyanA adhikAra heThaLanA 8 hai (jAlora)nA kAMcanagiri suprasiddha che. AvuM ja eka giritIrthonI maMdiranI pAchaLanI pahADImAM eka kudaratI guphA AvelI che jemAM hai 'OM zreNInuM giritIrtha gujarAtamAM aravallInI TekarIomAM AveluM acela saMpradAyanA jaina munio dhyAna karatAM hovAnI paraMparA che. 8 hu tAraMgA tIrtha che. A tAraMgAnA jina ajitanAthanA tIrthanuM mahattva AcArya somaprabhanA graMtha "jinadharma pratibodha anusAra tAraMgAnuM chuM & ghaNuM ja che. ajitanAthanuM jinAlaya solaMkI samrATa gurjarezvara kumArapALa (I. A giritIrtha tAraMgA javA mATe mahesANAthI tAraMgA relave sa. 1143-74)nA AdezathI daMDanAyaka abhayapada dvArA nirmANa je lAIna che. temaja mahesANAthI saDaka mArga paNa che. A prAcIna tIrtha pAmeluM. A mahAprAsAdano nirmANakALa vIrasaMvata mujaba saM. 1221 TIMbA gAma pAse khaMDera killAnI pAchaLanI TekarIonI vacce AveluM (I. sa. 1165) hovAnuM jaNAvyuM che. "prabhAvakacarita' (I. sa. 2 che. ahIM zvetAMbara saMpradAyano ajitanAthano madhyakAlIna maMdirasamUha 1278)mAM A prAsAda kumArapALanA guru AcArya hemacaMdranA # Avelo che ane pAchaLanA bhAge pazcima tarapha UMcANamAM digaMbara upadezAtmaka sUcanathI ane rAjAnA AdezathI baMdhAyAnI noMdha che. $ [ saMpradAyanA jinAlayono samUha najare paDe che. kumArapALe zAkaMbhari-vijaya (I. sa. 1150 pahelAM karelAM) vakhate 'tAraMgA" nAmanI vyutpatti ane tenA itihAsa vize zrI madhusUdana jina ajitanAthanuM jinAlaya bAMdhavAno je nizcaya karelo tenuM smaraNa 6 6 DhAMkIe sAhityamAMthI keTalAka ullekho tAravyA che. hAla tAraMgA thatAM eNe A jinaprAsAda baMdhAvelo. A vizALa jinAlayanA 6 = sthita jina prAsAdo karatAM prAcIna bauddha dharmanA mahAyAna saMpradAyanI prAMgaNamAM eka derImAM jaLavAyela staMbha para kumArapALanA zAsananA 4 huM nAnI guphAo tyAM AvelI che. jemAMnI eka guphAmAM bauddhadevI aMtima varSano lekha kotarela che. A mahAprAsAdamAM maMtrIzvara vastupAla ha * tArA bhagavatInI upAsya mUrti pratiSThita karelI che. (I. sa. 1229) AdinAtha ane neminAthanI bharAvelI pratimAonA ka A guphA AThamA-navamA zatakanA prAraMbhanI gaNI zakAya. be lekha maLI AvyA che, jenI pratiSThA vastupAlanA kulaguru kuM huM bRhagacchIya AcArya somaprabha racita "jinadharma pratibodha' (saM. nAgendragacchIya vijayasenasUrie karyAno nirdeza che. tyArabAda ahIM ? 1241, I. sa. 1185)mAM veNI vatsarAja nAmanA rAjAe ahIM rAjagacchIya vAdIndra dharmaghoSasUrinI paraMparAnA bhuvanacaMdrasUrie tArAdevInI sthApanA karelI ane tyAM AgaLa 'tArAphara" eTale ke azvinAthanAM be biMbonI pratiSThA karAvelI hovAnuM mAluma paDe che. - tArApura nAmanuM gAma vasAveluM evo ullekha maLe che. A sthaLanuM ratnamaMDanagaNi racita upadeza taraMgiNI tathA sukRtasAgara (15mA nag vyavahAramAM nAma tArAgrAma ane tenA parathI apabhraMza tArAgAma saikAno madhyabhAga) graMthomAM jaNAvyA anusAra mAlava maMtrI pRthvIdhara tArAgAMva jevuM thaI "tAraMgA' thayuM hoya e saMbhava che. ahIMnA ane (pethaDa)no putra jhAMjhaNa ahIM tapAgacchIya dharmaghoSa sAthe prAyaH I. ; $ AbunA madhyakAlanA keTalAka abhilekhomAM tenA tAraMgaka, sa. 1264mAM saMgha sahita yAtrAe Avelo ane 13mA saikAnA 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka | ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ne
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 33 meSAMka 8 aMta bhAgamAM kharataragacchIya tRtIya jinacaMdrasUri paNa saMgha sahita have maMdira sthApatyanI dRSTie vivaraNa joIe to, A vizALa 6 huM vaMdana devA ahIM AvyA hatA. Ama tAraMgA 13mA zatakamAM tIrthasthaLa jinAlayanuM garbhagRha aMdaranI bAjue sAduM che, paraMtu pradakSiNA- huM { tarIke khyAti pAmI cUkyuM hatuM. pathamAM paDatI enI bahAranI dIvAlo nirgamathI vibhUSita che. bhadranA 8 - ajayapALa dvArA kumArapALe tema ja emanA agAunA maMtrIoe baMne cheDA ardha aSTAnnaghATanA che, je UbhaDaka racanA ardhaaSTAsarje * banAvelA jinAlayonA utthApana karAvelAM. temAMthI tAraMgAnA mahAna staMbha jevA dekhAya che. gabhArAnI AjubAjunA pradakSiNApathanI - jinAlayane kevI rIte yuktipUrvaka pATaNanA zreSThI AbhaDa vasAhe bAhya dIvAlo dareka bAjue madhyamAM bhadra pratirathanA nirgamAMthI re AbAda bacAvI lIdhuM te aMgenI rasaprada hakIkata prabaMdhaciMtAmaNi suzobhita che. bhadramAM mukhabhadra tathA bhadra ane pratiratha vacce naMdI (I. sa. 1305) ane pachInA keTalAka prabaMdhomAM noMdhAyelI che. nAme nirgama che. 2 14mI sadInA prAraMbhamAM thayelA muslima AkramaNa vakhate ane pradakSiNApathanA bhadranirgamanI dareka bAjue eka eka jharUkhAnI ke huM aNahilapattana paranA muslima AkramaNa ane zAsana daramiyAna racanA karelI che. A jharukho aMdaranI bAjue staMbho ane bahAranI gujarAtanA moTA bhAganA brAhmaNIya ane jaina maMdiro khaMDita thayA bAjue vedikA para AvelA babbe yugala vAmana staMbhothI Tekavela ane keTalAMya maMdirono dharamULathI dhvaMsa karavAmAM Avyo. je che. vedikAnA mathALe kakSAsanonI racanA che. garbhagRhanI uparanI ke 2 sapATAmAMthI tAraMgAnuM A jinAlaya paNa bacavA pAmyuM nahotuM. bAjunI vedikAnI nIce makaramukha ane UrmivelanuM alaMkaraNa che. 6 ja A saMbaMdhanI noMdha 15mAM saikAnA prathama caraNamAM tapAgacchIya pANInA nikAla mATe paranALanI racanA karI che. 7 muni suMdarasUrinA jinastotra ratnakoza aMtargata "zrI tAruNa- garbhagRhanI AgaLa ATha staMbho para Tekavela aMtarAlanI racanA ? huM durgAlaMkAra zrI ajita svAmI stotra'mAM ApavAmAM AvI che. 15mA che. aMtarAlanI sAmeno gUDhamaMDapa kula 22 staMbho para Tekavelo che. huM $ zatakanI zarUAtamAM amadAvAdanA sulatAna ahamadazAhanA jhaverI A staMbho paikInA ucchAlaka sahitanA ATha khaMbha madhyamAM che 8 guNarAje somasuMdarasUri sAthe tIrthayAtrAo karelI, emAM tAraMgAno aSTAkoNAkAre goThavelA che. enA upara vedikA, vAmana, staMbho 8 hai paNa samAveza thato hato. 17mA zatakamAM A jinAlayano jIrNoddhAra vagerenI yojanA karIne gUDhamaMDapanI bIjA majale Avela koTaka 8 (I. sa. 1626 thI 1632) karavAmAM Avyo hato. A jUnA AkAra pAmyo che. bAkInA 14 staMbho paikInA be staMbha aMtarAla hai huM bAMdhakAmane TerA kaNothI majabUta karavAno yaza jAmanagara-kacchanA ane gUDhamaMDapanI saMbhAvalinI vacce uttara-dakSiNa sthAna pAmyA che ; 8 zreSThI baMdhuo vardhamAnazAha ane padamasI zAhane acalagacchIya ane bAkInA 12 staMbha pArthamArganI chatone TekavI rahyAM che. hai kalyANasAgarasUri racita rAsamAM ApavAmAM Avyo che. paraMtu gUDhamaMDapanA talamAnamAM pUrva, uttara ane dakSiNa tarapha bhadrane evI8 tapAgacchIya paTTAvalInI noMdha mujaba hIravijayasUrinA ziSya rIte nirgama Apyo che ke e saMlagna dareka bAjue eka eka vijayasenasUrinA upadezathI uddhAra thayelo. zRMgAracokInI racanA thAya. uttara ane dakSiNa taraphanI zRMgAracokI Ama, uparokta sAhitya sAdhanomAMthI tAraMgAtIrtha ane be-be chUTA staMbho para AdhArita che. pUrva taraphanI mahAzRMgAracokI ju ajitanAtha mahAprAsAda aMgenI vipula mAhitI dvArA A giritIrthanuM trimaMDapa prakAranI che. emAM kula 10 chUTA staMbhonI yojanA che. je mAhAsya ane prAcInatA jANI zakAya che. madhyanA uttuMga praveza dvAranI baMne bAjue eka eka moTA khattako $ (6 hAlanA ajitanAthanA A mahAprAsAdano anekavAra jIrNodvAra (gavAkSo) karelA che. emAMnA ekamAM Asanastha devI ane bIjAmAM 6 ru thayo che. I. sa. 19mA zatakamAM baMdhAyelA nAnAM nAnAM maMdiromAM AzvArohI koIka dAnezvarInuM zilpa che. zRMgAracokInI AgaLa zuM 2 aSTApada, naMdIzvara, sahasrAkUTa, AdinI sthApanA karelI che. sopAna zreSThInI racanA karelI che. 4 ajitanAthanuM A jinAlaya pUrvAbhimukha che. hAlanA maMdiramAM gUDhamaMDapanA staMbhonI tridala kuMbhI pramANamAM sAdI che. nIcalA ka * garbhagRha ene pharato pradakSiNApatha, enI saMmukha bAvIsa taMbhayukta cheDe staMbho aSTAsa, madhya bhAge SoDazAsa, paraMtu ardha uparanA re gUDhamaMDapa ane e gUDhamaMDapamAMthI traNa bAjue kADhelI zRMgAracokIo bhAge vRttAkAra che. A bhAgamAM ekabIjAne chedatAM ardhavartuLo, prAsAdanA racanA vidhAnane vadhu suMdara banAve che. UrdhvadarzanamAM hIrApaTTI ane grAmapaTTI che. staMbhonI upara bevaDI zirAvatI ane 2 maMdiranA mahApIThane gajathara, azvathara, narathara vaDe vibhUSita karavAmAM ucchalakanI yojanA che. zuM Avela che. garbhagRha para rekhAnvita zikhara ane gUDhamaMDapa para bhAre garbhagRhanA paMcanAsika talamAna para jAlakabhAtathI vibhUSita 6 ta6 kadanI saMvarNA che. zRMgAracokI para samatala chAvaNa che. bhadrapITha rekhAnvita zikhara che ane cAre bAjue ura:zaMgo, pracaMgo, zRMgo naka re lagabhaga 47 phITa pahoLI ane muLa prAsAdanI UMcAI 125 thI ne tilakAdi aMgothI AcchAdita che. zikharanA agrabhAge aMtarAla 2 6i 130 phITa jeTalI che. garbhagRhamAM vizAla pIThikA para mULanAyaka para zukanArAnI racanA che. tathA bAkInI traNe bAjue bhadrAdi nirgamAM 6 ajitanAthanI 206 mITara UMcI pratimA birAjamAna che. ne devadevIo tathA apsarAnAM zilpothI vibhUSita rathikAonI racanA 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaidanA ane zilA jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pRSTa 34 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka vibhUSita bharaNI ane enA para ucchalakanI yojanA che. staMbha huM gUDhamaMDapa para bhAre kadanI saMvarNAnI tathA zRMgAracokIo para aMtarAlamAM makaramukhamAMthI niSpanna thatAM toraNa (kamAno) AvelAM che A samatala chAvaNonI racanA che. paraMtu pUrvanI trikacokInA samatala che. na chAvaNanA pRSTha bhAge havA-ujAsa mATe bhavya vAtAyananI yojanA gUDhamaMDapano karoTaka nava tharano che. emAMnA sauthI nIcenA traNa na * che. kola-kAcalA ghATanA che. enA upara padma pallava-ghATano * maMdiranI kAmadapIThamAM mukhyatve jAyakuMbha, kaNI ane grAmapaTTInA karNadarikAno thara che. enA paranA rUpakaMThanA tharamAM vidyAdevI tathA ? huM thara che. pITha nIce ardharatna ane muktA paMkitaothI vibhUSita bhITano surasuMdarIonAM zilpa che. enA paranA traNa tharamAM padmaka prakAranI huM 3 bevaDo thara che. pITha paranA maMDovaramAM sauthI nIcethI anukrame khuraka, 16 lumA che ane enA paranA bIjA traNa tharamAM maMdAraka vagerenA E ratnapaTTikA ane gavAkSamaMDita devIonA zilpothI suzobhita kuMbha, suzobhana che. madhyanI paddhazilA uttuMga koTinI racanA dharAve che. je hai muktAdAmanI lahara-paMktionI vibhUSita kalaza, aMtarapatra, zRMgAracokInA samatala vitAnamAM praphullita vizALa padma kotarelAM huM 2 kapotAlI, kAmarUpa, maMcikA tathA ratnapaTTanA thara AvelA che. enA che ane emAM caMDa-uttara krame kola-kAcabAnA thara tathA pamakanAM meM para prathama jaMghanI dAMtAvALI kAnasa para naratharanI paMkti AvelI suzobhana che. garbhagRhanI dvArazAkhA, paMcazAkhA prakAranI che. emAM meM de che. enA para lagabhaga pUrA manuSya kadanAM mUrtizilpone samAvI anukrame padmazAkhA, bAhyazAkhA, be rUpazAkhA ane madhyano rUpastaMbhare meM detAM taMbhikA ne toraNAvali tathA - AvelAM che. dvArazAkhAnA nIcalA meM ka udagamathI vibhUSita gavAkSonI ji ...to jaina zilponA vaibhavanuM sAcuM citra samAja | bhAge dvArapAla bhAge dvArapAlanA zilpa che. 9 huM hAramALA che. A gavAkSomAM aneka | samakSa mUkI zakAya ane samAja tenI sIcA | dvArazAkhAnA upalA cheDA hIragrahaka huM ja de vade vIo dikapAlo, zika svarUpane oLakhI zake ane teno Adara kare. | ane bharaNIthI vibhUSita che, enA dikapAlikAo ane nartikAo, otaraMgamAM pAMcarathikA (gavAkSo) che. je 8 tApaso tathA vyAlAdinAM zilpa che. gavAkSanA udgamanI upara emAM anukrame gaNeza, brahmA, sUrya, viSNu ane devInA zilpa che. 8 6 maMcikAno thara che. nartikAo, tApaso tathA vyApAladinA zilpa udbaramAM maMgalaghaTa, dhaneza ane haMsayugalanA zilponI madhyamAM che. gavAlanA udgamanI upara maMcikAno thara che. ahIMthI jaMghAno maMdAranI racanA che. gUDhamaMDapanI AgaLa AvelA mukhya praveza cokInuM 4 bIjo thara zarU thAya che. emAM gavAkSomAM lalitAsanamAM beThelAM dvAra saptazAkhA prakAranuM che. emAM anekavidha samatala tharonuM Ayojana na ane deva-devIonA zilpa che. gavAkSonI baMne bAjue moTA kadanAM thayuM che. paNa rUpastaMbha ane otaraMganI racanA garbhagRhane maLatIna$ ratnapaTTa ane upara ugama che. vAnara tharanI paNa ahIM yojanA che. jovAmAM Ave che ane enA para grAmapaTTI AvelI che. adhomukhI maMdiranI zilpasamRddhi uttama koTinI che. pITha, maMDovara, vedikA, huM 3 tamAlapatrathI vibhUSita bharaNI ane enA para mahAkapotAlI tathA zukanAsa, saMvarNA vagere aMgo vividha deva-devIo, dikapAla, meM UMDA takSaNavALI aMtarapatrikA AvelAM che. sauthI upara bhAge dipAlikAo, vyAla ane mithuna zilpothI vibhUSita che. maMDovaranI kuM nirgamavALuM phUTachAdya che. jaMghAnA bevaDA tharamAM dvibhaMga agara tribhaMgamAM Alikhita zuM - garbhagRhanA pradakSiNApathamAM AvelA jharUkhAo (caMdrAvalokano)nI vidyAdevIo, nRtyAMganAo vagerenA zilpono pratimA vidhAnanI 6 6 pITha para vedikAnI racanA che. vedikAmAM ratnapaTTikAthI vibhUSita dRSTithI abhyAsa karavAmAM Ave to svataMtra graMtha taiyAra thaI zake ema huM huM rAjasenakano thara tathA devatAonA zilpa che. vedikAnA mathALe che. zilpazAstramAM rasa dharAvanArA vidyArthI ke saMzodhakanI pAse AvA 6 AsanapaTa AvelA che. enA paranA vAmanataMbhomAM bharaNI, prakAranuM kAma laIne vaNa ukela jaina zilyone samAja samakSa lAvavA 6 ka zirAvaTI ane enA mathALe pATa sAthenA daMDachAdyanI racanA che. joIe. AvA zilpa phakta maMdiranI divAlonA gavAkSane zobhAvavA * vAmana taMbhonA gALAmAM chidrALu jALIo che. pUratA nathI mUkAtAM. paraMtu tenI pAchaLano cokkasa hetu, bhAvanA re huM maMDapa, pradakSiNApatha ane zRMgAracokIomAM staMbhonI ane ucca kalAvidhAna raheluM che. jo A prakAranuM kArya karavAkuMbhIomAM skaMdha, karNa ane kaNI tathA mukhyabaMdhanI samatala racanAo karAvavAmAM Ave to jaina zilponA vaibhavanuM sAcuM citra samAja AvelI che. vaLI kuMbhInI dareka bAjue pahoLI aNiyALI bhAta samakSa mUkI zakAya ane samAja tenA sAcA svarUpane oLakhI zake EUR che. staMbhadaMDa nIcethI upara jatAM anukrame aSTAsa, SoDazAstra ane ane teno Adara kare. vRttAkAra ghATanA che. vRttAkAraghATa toraNamAlA, hIrAghATanI bI. je. InsTITyuTa oNpha larniga enDa rIsarca, moyalApaTTI, grAsamukha ane tamAlapatranI bhAtathI aMgita karelAM eca. ke. kaoNleja kampAunDa, Azrama roDa, amadAvAda-380009. 6 che. staMbhanI zirAvaTI para karNa, skaMdha, aMtarapatra ane kAmarUpathI mobAIla : 09825114417. jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa " vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha :
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 35 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " amadAvAda : eka jaina tIrtha daSTie | DaoN. thomasa paramAra [ vidvAna lekhaka DaoN. thomasa paramAra eca. ke. ArTsa kaoNleja tathA bho. je. saMsthA-amadAvAdamAM 34 varSa sevA ApI nivRtta thayA. emaNe gujarAtanA hiMdu ane jaina maMdironA sthApatya para pIeca.DI. karyuM che. temanA 11 jeTalA graMtha bhAratIya saMskRti, kalA ane sthApatya para che. uparAMta A viSayo para emanA 80 jeTalA lekho vividha sAmayikomAM prakAzita thayA che. hAla gujarAtI ane jena vizvakozamAM kAryarata che. tIrthanI mAhitI : amadAvAda e gujarAtanuM pATanagara che tathA sAthe sAthe jainonI aneka saMsthAo, maMdiro, graMthabhaMDAra ane ItihAsa ahIM sacavAyelo che. prAcIna ane arvAcIna badhA derAsaro jovAlAyaka che. amadAvAda zahera bhAratanA badhA sthaLethI havAI, relave ke roDathI pahoMcI zakAya che.] gujarAtanA dhArmika ItihAsamAM amadAvAdanuM vizeSa mahattva che. tIrtham' arthAt jenA vaDe saMsAra tarI javAya te tIrtha kahevAya. meM sAbaramatInA pravAhanI sAthe sAthe prAcInakALathI ahIM vividha dharmo amadAvAdamAM 300 jeTalAM jaina maMdiro AvelAM che. ahamadazAha hai je ane saMpradAyonA pravAha vahetA AvyA che. tethI ja ahIMnA pahelAe I. sa. 1411mAM sAbaramatI nadInA kAMThe amadAvAdanI jai 4 nagarajIvanamAM mahadaMze binasAMpradAyikatAnI chAyA prasarelI che. sthApanA karI te pUrve ahIM karNAvatI ane AzAvala nagarIo hatI. te OM bhAtIgaLa prajAnI vastI dharAvatuM A nagara tenA killA, nagara- Ama AzAvala, karNAvatI ane amadAvAda e A nagaranI traNa huM huM dvAro, vAva-taLAva, maMdiro ane masjido-makabarAnA lIdhe vizva avasthA che. A traNe tabakkA daramyAna ahIM jaina dharma pracalita hato. che pravAsIonuM AkarSaNanuM kendra banyuM che. koIpaNa sthaLanuM dhArmika jainasrotomAM A nagarane rAjanagara ane jainapurI tarIke oLakhAvela haiM sthApatya tyAMnI prajAnI dhArmika bhAvanAne pratibiMbIta kare che. killA, che. tIrthabhUminI upamA ApatAM tenA vize kahevAyuM cheH 8 vAva, taLAva, daravAjA jevA nAgarika sthApatyanI sarakhAmaNImAM divyadhAma rAjanagara tIrthabhUmi che manohArI huM ahIM dhArmika sthApatya vipula pramANamAM nirmANa pAmyuM. emAM ye mahimA eno jagamAM bhArI, guNa gAvo sahu bhAvadharI. meM maMdironI saMkhyA to ghaNI moTI che. ahIMnA hiMdu ane jaina maMdiro jenapurI vizeno ullekha A pramANe che: je te dharmonI zraddhAne abhivyakta karatAM Aje paNa varSothI UbhA che. jenapurInA jaina maMdiro jotAM dila harakhAya ja amadAvAdanA maMdira sthApatyamAM jainoe paNa potAnuM viziSTa aneka jaina maMdirothI jenapurI kahevAya. huM yogadAna ApyuM hatuM je vartamAnamAM UbhA rahelAM jaina maMdiro rAjanagaranA jaina zreSThIoe temanI dhArmika bhAvanAthI huM (derAsaro) jotAM jaNAya che. rAjanagaranI bhUmine aneka jainamaMdironA nirmANathI zaNagArIne , A maMdiro paththara ke IMTa vaDe bAMdhelI mAtra ImArato nathI, paNa pavitra banAvI dIdhI che. rAjanagaranA jaina maMdirono ItihAsa jainonAM 8 hai AtmakalyANanA te jIvaMta smArako che-tIrtho che. AvA tIrthonI ItihAsa jevo ja bhavya, vividhatAbharyo ane sAdhana saMpanna che. hai yAtrA karavAthI, darzanathI ke pUjAthI che AzAvala, karNAvatI ane chuiMahamadazAha pahelAe I. sa. 1411mAM sAbaramatI 8 vyaktinI AdhyAtmika pragatimAM | amadAvAda e traNa tabakkA | nadInA kAMThe amadAvAdanI sthApanA karI te pUrve ahIM | 2 uttarottara vadhAro thato rahe che. | daramyAna jainono pratApa gUMjato re ' jhina karNAvatI ane aMzAvala nagarIo hatI. ke je AvA sthaLoe mahAtmAoe, ( dekhAya che. ciMtakoe potAnA pAdavihArathI e bhUmine pavitra karI che. tyAM AzAvala huM A mahAtmAoe padmAsanamAM besIne ke kAyotsargamAM UbhA rahIne AzAvala ke AzApallI AzA bhIle dasamA saikA pahelAM vasAvyuM ke lAMbA samaya sudhI AkarI tapazcaryA karIne temaNe e bhUmine potAnI hatuM. 'prabhAvaka carita' pramANe ahIM 84 moTAM zrImaMta zrAvako rahetA re re AdhyAtmika UrjAthI rasataraboLa karI dIdhI che. eTale ATalAM varSo hatA. jaina ane hiMduonA aneka maMdiro hatA. zrI samayasuMdara re EUR pachI paNa zraddhALu jyAre A tIrthonI yAtrA kare che ane darzana kare upAdhyAyanA jaNAvyA pramANe ahIM bhAbhA pArzvanAthanuM vizALa maMdira 6 zuM che tyAre e UrjAnA pUMjamAMthI AdhyAtmika zakti meLavIne Atma- AveluM hatuM. udayana maMtrIe boMtera jinAlayavALo 'udayana vihAra' re kalyANanA mArge AgaLa vadhe che. tethI ja maMdiro ImArata karatAM nAmano jinaprAsAda baMdhAvyo hato. cAca nAmanA zreSThIe eka jaina = huM paNa kaMIka vizeSa che. jaina zAstromAM jaNAvyA pramANe "tIcaMte maneneti derAsara baMdhAvyuM hatuM. ahIM vAsupUjya svAmInuM eka maMdira hatuM. A ; jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa "
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina (pRSTa 36 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 jaya meSAMka vaMdanA ane zikSA zilpa sthApatya vizeSAMka | jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha 6 uparAMta ahIM aneka jaina maMdiro temaja jaina bhaMDAro hatA. Ama A maMdiranA bAMdhakAma ane dhvasa vizenI mAhitI ApelI che. $ $ AzAvalamAM aneka jaina maMdiro zobhAyamAna hatA. amadAvAdanI pUrve Avela sarasapura parAmAM zAMtidAsa jhaverIe zuM karNAvatI saM. 1678 (I. sa. 1622)mAM ciMtAmaNi pArzvanAtha maMdira agiyAramI sadImAM solaMkI rAjA karNadeve AzA bhIlane baMdhAvavAno prAraMbha karyo. maMdiranI pratiSThA saM. 168 2 (I. sa. # harAvIne AzAvalane potAnA nAma uparathI karNAvatI nAma ApyuM. 1626)mAM thaI hatI. maMdiranI prazasti saM. 1697 (I. sa. 4 solaMkI kALa daramyAna paNa karNAvatImAM jaina dharmanI yaza patAkA 1641)mAM racAI hatI. auraMgajheba jyAre gujarAtano sUbo hato E huM pharakatI rahI. siddharAja jayasiMhanA samayamAM zrIdevasUri 'ariSTanemi tyAre I. sa. 1644mAM A maMdirane toDIne masjidamAM pheravavAmAM zuM meM prAsAda'mAM zrAvakone potAnA pravacana saMbhaLAvatA hatA. zAMtu AvyuM ane masjidanuM nAma kuvrata-ula-IslAma ApavAmAM AvyuM 6 maMtrIe ahIM eka vizALa jaina maMdiranuM nirmANa karAvyuM hatuM. hatuM. maMdiranI mukhya pratimAone chAnI rIte bhUgarbha mArge anyatra zuM 6 ahamadazAha bAdazAhanuM pharamAna meLavIne zatruMjayano saMgha kADhanAra khaseDavAmAM AvI hatI. dilhI darabAramAM potAnI vaga dharAvanAra du saMghavI guNarAjano pUrvaja cAco karNAvatInuM bhUSaNa gaNAto hato. zeTha zAMtidAse bAdazAha zAhajahAMne araja karI tethI zAhajahAMe 6 zrI hemacaMdrAcAryae potAnuM prAthamika zikSaNa ahIM lIdhuM hatuM. maMtrI e maMdirane pharI bAdazAhI kharce navuM karI ApavA hukama karyo. huM na pethaDe ahIM eka moTA graMthabhaMDAranI sthApanA karI hatI. auraMgajhebe emAM karAvela maherAba kADhI nAkhavo ane e ImArata * amadAvAda zAMtidAsane soMpavI. paraMtu pachI A ImArata na maMdira tarIke ke na E amadAvAdanI sthApanA samayathI to Aja dina sudhI ahIM jaina masjida tarIke upayogamAM AvI. samaya jatAM te khaMDera banI gaI. huM dharma jaLavAI rahyo che. madhyakALathI arvAcInakALa daramyAna i.sa. 1638mAM amadAvAdanI mulAkAte Avela jarmana pravAsI 6 amadAvAdanI saMskArita pravRttiomAM ane amadAvAdanA vikAsamAM menTesloe potAnI pravAsa-noMdhamAM A maMdiranuM nirUpaNa karyuM che. $ huM jainonuM viziSTa pradAna rahyuM che. 6 zAMtidAsa jhaverIthI mAM nIne A traNa tabakkA daramyAna ahIM jaina dharma pracalita hato.) phrenca musAphara Terarniyare ane 4 maganalAla vakhatacaMde haiM ; kasturabhAI temaja sva. zreNikabhAI sudhInA nagarazeThonI paraMparAnA 'amadAvAdano itihAsa'mAM A maMdiranuM varNana ApyuM che, tene huM Azraye amadAvAde ghaNI pragati karI che. jainoe potAnI zraddhAnA AdhAre A maMdiranA zilpa-sthApatya vize jANavA maLe che. te sapheda 2 - pratIka evA jaina maMdiro seMkaDonI saMkhyAmAM baMdhAvIne A nagarane ane kALA ArasanuM suMdara kalAkRtivALuM hatuM. sabhAmaMDapamAM nadai * zobhAyamAna karyuM che. e sAthe jJAna-vidyAnA pratIka evA apsarAonI suMdara pratimAo kaMDArelI hatI. maMdiranA pravezadvAra jJAnabhaMDAro paNa ahIM sthApIne jJAna ane vidyAnI ArAdhanA paNa AgaLa kALA ArasanA be moTA hAthInA zilpo mUkelA hatA. tenA dR karI che. AvA jJAna bhaMDAro dozIvADAnI poLamAM AvelA DelAnA upara maMdira baMdhAvanAranI pratimA hatI. maMdirane pharatI bhamatI ane su OM upAzrayamAM, jaina vidyAzALAmAM, luhAranI poLanA upAzrayamAM, tenI sAthe devakulikAo saMkaLAyelI hatI. maMdiranI pAchalI bAjue haiM huM devasAnA pADAnA vimalagacchanA upAzrayamAM, hAjA paTelanI poLanA traNa devAlaya hatA. maganalAla vakhatacaMda pramANe A maMdira bAvana hai 6 pagathiyAnA upAzrayamAM temaja pAMjarA poLanI jJAnazALAmAM AvelAM jinAlayavALuM zikharabaMdhI hatuM. teno ghATa haThIsiMhanA derA jevo kaeN ke che. kevaLa dozI vADAnA DelAnA upAzrayamAM ja 17 thI 18 hajAra hato. be vacce taphAvata mAtra eTalo ja hato ke haThIsiMhanuM maMdira huM jeTalAM prAcIna hastalikhita graMtho saMgrahAyelA che. pazcimAbhimukha che jyAre A maMdira uttarAbhimukha hatuM. haiM amadAvAdanI vividha caitya paripATIomAM ahIMnA seMkaDo jaina zAmaLAnI poLamAM zALAnA khAMcAmAM Avela zrI pArzvanAtha A maMdironA ullekha jovA maLe che. DaoN. Ara. ena. mahetA ane DaoN. bhagavAnanuM maMdira maMtrIzvara vastupALanA vaMzaja saMghavI somajI tathA 2 kanubhAI zeThe 'amadAvAdanI caitya paripATIo' graMthamAM vizeSa temanA bhAI zivAe saM. 1653mAM baMdhAvyuM hatuM. A aMgeno chu mAhitI ApI che. A ja viSayanA saMdarbhamAM DaoN. jitendra bI. zAha zilAlekha tyAM bhIMta para che. A lekhamAM akabare zarU karela IlAhI ? 8 ane candrakAnta kaDiyA dvArA likhita "rAjanagaranA jinAlayo' graMtha saMvatanuM varSa paNa jaNAvyuM che. te dRSTie A maMdira noMdhapAtra che. ? paNa ullekhanIya che. paM. zIlavijayajIe saM. 1746mAM racelI gabhArAnI sanmukhe AvelA maMDapanA mobhanI bAjue lAkaDAmAM che "tIrthamALA'mAM amadAvAdamAM 178 jeTalAM jina maMdiro hovAnuM kotarelAM tIrthakaronA janma mahotsavanA dRzyo kaMDArela che temAM re seM noMdhyuM che. emAM ozavAla zeTha zAMtidAse sarasapuramAM baMdhAvelA hAlatA-cAlatI pUtaLIo che. A ja poLamAM zrI zreyAMsanAthanuM 2 zrI ciMtAmaNipArthanA maMdirano ullekha che. "mirAte ahamadI'mAM maMdira AveluM che. A maMdiramAM kAcanuM suMdara jaDatarakAma AkarSaka ; jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSaka 9 jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 % jaina tIrtha vaMdanA ane zilA na jaina tIrtha vaidanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 37 meSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka buka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA $ che. cakravartI bharatarAjanA kevalyabhAvano vuDakaTano dekhAva paNa zrI supArzvanAtha, zAMtinAtha (bhoMyarAmAM) ane saMbhavanAtha 6 jovAlAyaka che. (bhoMyarAmAM)nI pratimAo padharAvela che. bhUmigRho A maMdiranI nAgajI bhUdharanI poLamAM zrI saMbhavanAtha ane zrI zAMtinAthanA vizeSatA che. jhaverIvADanA bhUmigRha jinAlayomAM sauthI UMDuM ane meM maMdiro AvelAM che. uparanA majale dharmanAtha ane pArzvanAthanA be vizALa bhUmigRha zrI saMbhavanAthajInuM che. tatkAlIna rAjakIya che 2. gabhArAo che. emAM raMgIna ArasanuM kAma prekSaNIya che. A derAsaranI paristhitine kendramAM rAkhIne pratimAjIonA saMrakSaNa mATe jenoe para re 310 dhAtu pratimAo paikI keTalIka to 11mA-12mA saikAnI che. A prakAranA bhUmigRhonI prathA apanAvI hatI. dharmanAthajInA ? huM sametazikharanI poLamAM Avela ghUmaTa baMdhI pArzvanAthanA maMdiranI garbhagRhanA pravezadvAranI DAbI bAjue zrI zatruMjaya, zrI giranAra vizeSatA be bAbatone lIdhe che - (1) sahastraphaNA pArzvanAthanI ane zrI aSTApadajInA nayanaramya raMgIna tIrthapaTo AvelAM che. zrI $ ArasanI mUrti ane (2) lAkaDAmAM kotarelo 4.57 mI. UMco saMbhavanAthajInI padmAsanastha saparikara vizALa pratimA paMcatIrtha svarUpe huM 6 sametazikharano pahADa. A pahADa zrAvaka, zrAvikA, sAdhu, deva, che. arthAt parikaramAM uparanA bhAge be padmAsanastha ane nIce be 6 du devIo, pazuo ane vanaspatithI bharacaka che tema ja tenA judA kAyotsargamAM jinapratimAo tema ja mUlanAyakanI pratimA thaIne 6 che judA bhAgo halanacalana kare che. amadAvAdanA A maMdiranI pratiSThA kula pAMca pratimAo sAthe paMcatIrthi thAya. zrI saMbhavanAthanI mUrti ja saM. 1863mAM zrI rUpavijayajI mahArAje karI hatI. vize sArAbhAI navAba kahe che ke, A mUrti eTalI badhI vizALa che. - zekhanA pADAnA bhaMDAramAM zrI zAMtinAthanuM derAsara saM. ke bhAratavarSanA vidyamAna zvetAMbara jina maMdiromAM AvelI jina 1800mAM baMdhAyeluM che ane ki ( mUrtiomAMnI bIjI thoDI ja che amadAvAdanA vikAsamAM jainonuM viziSTa pradAna rahyuM che. . temAM Avela dasamA saikAnI mUrtio ATalI vizALa haze. zAMtidIsa jhaverIthI mAMDIne kasturabhAI temaja sva. covIsI tathA lAkaDAnA toraNo cAraso varSa vItyA hovA chatAM ? zreNikabhAI sudhInA nagarazeThonI paraMparAnA Azraye huM ane staMbho paranuM suMdara Ajeya A pratimAjInA teja- huM amadAvAde ghaNI pragati karI che. jainoe potAnI zuM nakazIkAma AkarSaka che. ojasa ane kalAvaibhava bilakula 6 zraddhAnA pratIka evA jaina maMdiro seMkaDonI saMkhyAmAM rIlIpha roDa para Avela jhAMkhA paDyA nathI. hiM baMdhAvIne A nagarane zobhAyamAna karyuM che. huM jhaverIvADa amadAvAdanuM mahattvanuM jhaverIvADamAM AvelI meM jai jaina kendra che. ahIM jena vastImAM mukhyatve ozavAla jJAtinA nizApoLamAM jagavallabha pArzvanAtha bhagavAnanuM prAcIna derAsara che. 8 - zreSThIono vasavATa vaMzaparaMparAgata rahyo che. prAcIna caitya A maMdira saM. 1600mAM zrI saMgha dvArA bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. uparanA che huM paripATImAM jhaverIvADa mATe juhurivADano ullekha jovA maLe che. bhAge mUlanAyaka zrI ciMtAmaNi pArzvanAthanI sahastraphaNAyukta che 9 jhaverIvADamAM nAnI moTI 13 poLonA samUhamAM 11 thI vadhu kAyotsargastha bhavya pratimA che. nIce UMDA bhoMyarAmAM jagavallabha derAsaro AvelAM che. A badhAmAM AMbalI poLa pAse saMbhavanAthanI zrI pArzvanAthajInI sapheda ArasanI cha pUTa UMcI padmAsanastha pratimA hai khaDakImAM vartamAna covIsInA trIjA tIrthAdhipati zrI saMbhavanAthajInuM pratiSThita che. mUrtinI pratiSThA saM. 1659mAM thaI hatI tema tenA hai derAsara AveluM che. caitya paripATImAM A vistArane koThArI pATaka lekha dvArA jANavA maLe che. hAla A maMdirano jIrNoddhAra thayo che. chuM kahyo che. A maMdira zaheramAM sauthI prAcIna hovAnuM manAya che. A jUnA maMdiranuM lAkaDakAma AkarSaka hatuM. sodAgaranI poLamAM zrI 8 re maMdira vize gayA jUna mahine DaoN. praviNA rAjendrakumAra zAha dvArA zAMtinAthanuM ghUmaTabaMdhI derAsara che. temAM eka sukhaDanI pratimA che. 2 likhita, "rAjanagaramAM jhaverIvADe rAjarAjezvara zrI saMbhava jiNaMda vAghaNapoLamAM zeTha vakhatacaMda khuzAlacaMde baMdhAveluM zrI ajItanAthajInuM jhe sukhakArI' nAmanI pustikA prasiddha thaI che. uttarAbhimukha A derAsara bhavya derAsara che. bhamatImAM bAvana jinAlayanI derIo che. zrI ? huM bahArathI sAdu che. sAdA raheThANa jevAM lAgatAM A derAsaramAM ajItanAthanI dhAtunI kAusagiyA pratimA upara saM. 1110nI bhavyAtibhavya jinapratimA birAjamAna che. ghuMmaTabaMdhI A derAsaramAM sAlano lekha che. maMdiramAM lAkaDAmAMthI kotarelo nArIkuMjara (strI 8 be bhoMyarA che. bhoMyarAmAM birAjamAna zrI saMbhavanAthajInA darzana AkRtionA saMyojanathI banAvela hAthInuM zilpa) darzanIya che. & mATe DokA bArI che. pAchaLanA cokamAM guru maMdira pAdukA che. cokamAM raMgamaMDapanA staMbho ane pATaDA para jaina purANakathAonA prasaMgo OM be garbhagRhamAM pravezadvAra paDe che. pAchaLanA bhAge zAMtinAtha AlekhelAM che. jhaverIvADamAM AvelA bhagavAna AdIzvaranA maMdirano ? ke bhagavAnavALA bhoMyarAnI chata-bArI che. zrI saMbhavanAthajInA jIrNoddhAra zeTha lallubhAI pAnAcaMde I. sa. 1859mAM karAvyo hato. 5 6 derAsaramAM pAMca garbhagRho che, jemAM dharmanAtha, mahAvIra svAmI, caumukhajInI poLamAM AvelA caumukhajInuM maMdira I. sa. 1866mAM 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 9 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 38 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 meSAMka * zeTha maganalAla hukamacaMde baMdhAvyuM hatuM. phatAzAnI poLamAM AvelA zikhara bAjunA be zikharo karatAM UMcuM che. sabhAmaMDaLanI uttara, 8 - mahAvIra svAmInA maMdiranuM punarnimANa A ja samaye zeTha umAbhAI dakSiNa ane pazcima dizAe zRMgAra cokIo AvelI che. pazcimanI 8 dai rUpacaMde karAvyuM hatuM. cokIethI praveza thaI zake che. sabhAmaMDapa ghumaTathI jyAre gUDhamaMDapa ra dozIvADAnI poLamAM aSTApadajInA nAme oLakhAto maMdirano saMvarNAthI AcchAdita che. trikamaMDapanI nIce bhoMyaruM che, jemAM uttara 8 A samUha che. temAM mULanAyaka zrI Adizvara che. A maMdira zeTha maganalAla dakSiNa tarapha be nAnA maMdiro che. jenA ghumaTo sabhA maMDapamAM paDe che TU karamacaMda saM. 1991mAM baMdhAvyuM hatuM. maMdiramAM pravezatAM ja bhIMtomAM che. maMdirano zilpa vaibhava AkarSaka che. staMbhanA TekAonA svarUpe dR 2 naMdIzvaradvIpanI racanAnI raMgIna AkRtio jaDelI che. enI pUtaLIonA manoramya zilpo che. maMDovaranI jaMdhAmAM paNa AvAM 2 # pAchaLanA bhAgamAM zrI aSTApadanI moTA paththaranI suMdara rIte racanA strI zilpo jovA maLe che. strI-sahaja vividha pravRttiomAM rata A karelI che. zrI hIravijayasUrIzvarajInI eka kASThamathI pratimA paNa zilyonI aMga bhaMgImAM vaividhya varatAya che. sAdA retiyA paththaramAM huM 6 ahIM virAje che. A maMdira saMvaraNAvALuM che. goMsAIjInI poLamAM sughaDa ane sUkSma zilpakAma prAcIna jaina zilpakalAne maLatuM Ave 6 SS zrI sImaMdhara svAmInuM derAsara AveluM che. A maMdira tenA bhoMyarAmAM che. amadAvAdanA maMdira sthApatyano te zreSTha namUno gaNAya che. saMgrahAyelI keTalIka prAcIna pratimAone lIdhe ullekhanIya che. temaja jainoe emanI dhana saMpatti ane zakti emanA upAsanAnA huM na maMdiranI aMdara ane bahAranI bhIMto rAjapUta samayanI citrakalAthI maMdira pAchaLa relAvI daI rAjanagaranI bhUmine devaloka samAna * zobhAyamAna che. banAvI che je jainonI kalA pratyenI AgavI sUjha ane svadharma pratyenI huM dilhI daravAjAnI bahAra zAhIbAga javAnA raste AveluM niHspRhI tyAgabhAvanA tathA paramAtmAnI alaukika bhaktinI hai huM amadAvAdanuM prasiddha haThIsiMhanuM maMdira I. sa. 1847mAM baMdhAyuM. yazogAthA gAtA Ajeya zobhI rahyAM che. zilpa-sthApatyanI dR # paMdaramA tIrthaMkara zrI dharmanAthane samarpita A maMdira bAvana jinAlaya prazaMsanIya kRtio samAna A jaina maMdiro amadAvAda zaheranI 8 hai prakAranuM che. pazcimAbhimukha A maMdira eka haroLamAM AvelA traNa Ana, bAna ane zAna che. $ garbhagRhonuM baneluM che. teno gUDha maMDapa tenI zuMgAracokIo sahita 23, mahAvIranagara, vastrApura, amadAvAda-380 01 5. 8 5 be majalAno che. traNe garbhagRho zikharothI AcchAdita che. vaccenuM mobAIla : 98 253846 23. ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa tAre te tIrtha bhArata varSanA dharmomAM jainadharma potAnI prAcInatA, potAnuM kyAreka dharmano pUrNa prabhAva phelAyelo hoya che to kyAreka dharmano tattvajJAna ane potAnI kalApriyatAthI mahattvanuM sthAna dharAve che. prabhAva kSINa thavA lAge che. dharmamAM zithilatA Ave che tyAre dharmano E jaina dharmanI A prAcInatA, bhavyatA ane udAratAnA pratIka rUpe prabhAva ocho thAya che. dharmamAM malinatA ane vikRtio praveze che haiM re A jaina tIrtho che. jenA paramANuomAM mana ane AtmAne pavitra tyAre tene dUra karavA ane tenuM mULa svarUpa sthApita karavA jagata zuM kare tevuM vAtAvaraNa che. evA punita tIrthone roja prabhAtakALe para mahApuruSa janma le che. teo dharmarUpI tIrthanA pravartaka hoya che AbAlavRMda 'sakala tIrtha vaMdu kara joDa' ema kahI vaMde che. tethI tIrthakara kahevAya che. "tIrthakara' jaina dharmano pAribhASika zabda jaina saMskRti bhAratanI agragaNya saMskRtiomAMnI eka che. che jeno artha che dharma-tIrthane calAvavALA athavA dharmatIrthanA pravartaka. A saMskRtino itihAsa ghaNo prAcIna ane mahattvano che. ane te tIrthano artha che Agama ane enA para AdhArita caturvidha saMgha dharmavIro, dAnavIro ane karmavIronA pratIka samA enA zilpa jeo Agama ane caturvidha saMghanuM nirmANa kare che teo tIrthakara sthApatya ane kaLAbhAvanA tathA dharmabhAvanAthI bharelAM tIrtho che. kahevAya che. tIrthakara zabdanI vyutpatti karatAM kahyuM che. & e tIrtho bhArata varSanA vizALa taTa para patharAyelA che. 'taranti saMsAra mahArvaNataM yena tat tIrtham'--jenA dvArA saMsAra | tIrthanI sthApanA karanAra tIrthakara che. jainonA pUjya zraddheya rUpI sAgara pAra karI zakAya te tIrtha. re ArAdhya devAdhideva tIrthakara che. dharmatIrthanA pravartaka tIrthakara kahevAya tIrthakaro sarvajanone saMsAra rUpI samudra pAra utAravA mATe dharmarUpI ghATanuM nirmANa kare che. tIrthano artha pula athavA setu paNa thAya che. | dezakALanI paristhiti haMmezAM ekasarakhI rahetI nathI. samaya tIrthakara saMsAra rUpI saritA pAra karavA mATe dharmarUpI setunuM nirmANa ke parivartanazIla che. caDatI paDatIno krama satata cAlyA kare che. jagatanI kare che. 2 anya pravRttionI jema dharma para paNa A prakArano prabhAva paDe che. * * * jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 39 zatruMjaya zikhare dIvo re, Adizvara alabelo re... jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA R 1 cImanalAla kalAdhara [ jaina dharmanA UMDA abhyAsI zrI cImanalAla kalAdhara muMbaInA variSTha patrakAra ane lekhaka che. teo "navakArano raNakAra' tathA muluMDa nyujha'nA saMpAdaka che. temanA ghaNAM lekho prasiddha sAmayikomAM avAranavAra prakAzita thAya che. zAzvata tIrtha zatruMjayamAM mULanAyaka RSabhadeva che. A tIrtha gujarAta rAjyanA bhAvanagara zaherathI 55 ki.mI. dUra che. muMbaIthI niyamita Treno amadAvAda ane bhAvanagara jAya che. amadAvAda tathA bhAvanagara zahera havAI mArga, Trena tathA roDa dvArA paNa pahoMcI zakAya che. tyAMthI zatruMjaya mATe vAhana maLI rahe che.] jaina zAstrakAroe pharamAvyuM che ke A vizvamAM navakAra maMtra jevo AvI pahoMcyAno ahesAsa anubhave che. A tIrthanA prabhAvathI ahIM re koI mahAmaMtra nathI, paryuSaNa parva jevuM koI mahAparva nathI, kalpasUtra anaMta AtmAo sakala karmano kSaya karIne mokSagati pAmyA che. tethI huM ; jevuM koI prabhAvazALI zAstra nathI ane tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya A tIrthanI tasue tasu bhUmi ati pavitra manAya che ane ethI ja ! tIrtha jevuM koI mahAna kalyANakArI tIrtha nathI. kahevAyuM che: jaina sAhityamAM zatruMjaya tIrthanA mahimA viSe aneka adbhuta akekuM DagaluM bhare, zatruMjaya samo jeha, Na ullekho, daMtakathAo ane varNano maLe che. A tIrtha aneka divya RSabha kahe bhava kroDanA, karma khapAve teha; auSadhiono bhaMDAra che. ahIMnA jaLakuMDonA zItala jaLamAM roga siddhAcala siddhi varyA, gRhI muni liMga anaMta, che haTAvavAnI divyazakti che. A tIrthanI adIThI guphAomAM deva- Age anaMtA siddhaze, pUjo bhavi bhagavaMta !' 8 devIono vAsa che. A tIrthanA tIrthapati zrI Adizvara bhagavAnanI zrI sudharmAsvAmIe racela "mahAkalpa'mAM A tIrthanA zatruMjayagari, huM pratimA samakSa devAMganAo, kirIo, vidyAdharo rAtrinA samaye siddhAcala, vimalAcala, puMDarikagiri, siddhakSetra, muktinilaya, huM divya nRtyagAna kare che tevI pUrvokti pracalita che. raivatagiri, zatakUTa, DhaMkagiri, bhagIratha, lohitagiri jevA 108 zatruMjaya tIrtha saurASTranA mukuTamaNi samuM che. A tIrthanI pAchaLa nAmono ullekha maLe che. zrI dhanezvarasUri racita "zatruMjaya mAhAbhya' che 2 cokIdAra samAna kadambagirinI ramaNIya girimALAo AvelI che. nAmanA graMthamAM A tIrthano mahimA batAvatA jaNAvAyuM che ke anya re eN tenA vAma bhAge durgama evo bhADavA DuMgara che. jamaNA hAthe pavitra tIrthomAM jaI uttama dhyAna, dAna, zIla, pUjana vagere karavAthI je phaLa 9 zatruMjayA nadI khaLa khaLa karatI vahe che, ane e ja dizAmAM maLe che tenAthI anekagaNuM phaLa mAtra zrI zatruMjaya tIrthanI kathA che 8 tAladhvajagirinI suvarNamaya TekarI bhAvikonA nayanamAM sthAna pAme sAMbhaLavAthI maLe che. aimuttA kevalI bhagavaMte nAradaRSine A che re che. A tIrthanI taLeTImAM sohAmaNuM pAlitANA nagara che. yAtrikothI tIrthanuM mAhAtma varNavatA kahyuM che ke anya tIrthamAM ugra tapazcaryAthI, zu 8 maghamaghI rahelI A nagarI ane parvatano dekhAva bhAvikono brahmacaryathI je phaLa prApta thAya che te phaLa atre mAtra vasavAthI ja maLe hai bhaktibhAva vadhAre che to kalApremIonA hRdayamAM AphlAda pragaTAve che. vaLI eka karoDa manuSyane bhojana karAvavAthI je phaLa maLe che te hai $ che. naisargika saudaryathI bharapUra evuM A tIrthasthaLa prathama dRSTie ja A tIrthamAM mAtra eka upavAsa karavAthI maLe che. atre pUjA karavAthI che huM mohita karanAruM che. A tIrthanuM abhuta zilpa-sthApatya jainonA sogaNuM, pratimA sthApana karavAthI sahastragaNuM ane tIrthanuM rakSaNa IM samRddha kalA vaibhavanI jhAMkhI karAve che. pAlitANA zahera bhaugolika karavAthI anaMtagaNuM puNya maLe che. A tIrthanI covihAra chaThTha karI meM - dRSTie 21 aMza uttara akSAMza ane 71 aMza pUrva akSAMze AveluM che. je vyakti sAta yAtrA kare che te trIje bhave mokSapadane pAme che. - che A nagara parama prabhAvaka samartha jainAcArya zrImad pAdaliptasUrijI aSTApada, sametazikhara, pAvApurI, giranAra, caMpApurI vagere tIrthonA che 8 mahArAjanA ziSya nAgArjune vasAvyuM hovAnA ullekho maLe che. darzana-vaMdana karatA zatagaNuM phaLa A tIrthanI yAtrA karatAM maLe che. zu Atma pariNAmane nirmaLa banAvanArA aneka tIrthasthAnomAM zrI A tIrthanA tIrthapati tarIke A avasarpiNI kALanA prathama tIrthaMkara zu ke zatruMjaya girirAjanuM sthAna sauthI 6 5 zrI Adizvara bhagavAna birAjamAna che mokhare che. nadInA pravAhanI jema zatruMjaya tIrthano vahivaTa solaMkI kALamAM pATaNanA che. A tIrthanA soLamA uddhAraka yAtrikonA strota A pAvana tIrthamAM saMgha hastaka, vAghelA zAsanamAM dhoLakAnA saMgha karmAzAhe zrI Adizvara bhagavAnanI S avirata vahyA kare che. ahIM | hastaka ane tyArapachI pATaNa, khaMbhAta, rAdhanapuranA A bhavya pratimA saM. 1587nA 7 AvanAra AtmA koI divya dhAmamAM haka saMgha hastaka rahyo hovAnA ullekho maLe che. vaizAkha vada-6nA divase jainAcArya jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pRSTa 40 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 bara 2014) meSAMka :: A che zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa OM zrI vidyAmaMDana-sUrijInI nizrAmAM pratiSThita karAvI che. mULanAyaka che. vartamAna covIsInA zrI neminAtha bhagavAna sivAyanA trevIsa - zrI Adizvara bhagavAnanI prabhAvaka pratimAne jotAM ja bhAvikonA tIrthakara bhagavaMto A tIrthabhUmi para padhAryA che. prathama tIrthakara haiM 2 hRdayamAM AnaMdanI lahero doDavA mAMDe che. mahopAdhyAya zrI bhagavAnanA gaNadhara zrI puMDarikasvAmI A tIrthamAM pAMca karoDa munio re eN yazovijayajI mahArAje "RSabha jina stavana'mAM eTale ja ullekhyuM che. sAthe anazana karI caitra suda punamanA divase siddhipadane pAmyA che. " AMkhaDI aMbuja pAMkhaDI, aSTamI zazI sama bhAla lAla re, AvatI covIsInA prathama tIrthakara zrI padmanAbha (zreNika rAjA) saha che vadana te zArada cAMdalo, vANI atihi rasAla lAla re; asaMkhya puNyAtmAo A tIrtha para padhAravAno praghoSa saMbhaLAya che. huM jagajIvana jagavAla ho, marudevInA naMda lAla re...' zatruMjaya tIrthanuM pramANa pahelA ArAmAM 80 yojana, bIjA zrI mANekamunie paNa bhAvavibhora banIne gAyuM cheH ArAmAM 70 yojana, trIjA ArAmAM 60 yojana, cothA ArAmAM 6 'tuMhI brahmA, tuMhI vidhAtA, tuM jaga tAraNahAra re, 50 yojana ane hAlanA pAMcamA ArAmAM 12 yojana che. chaThThA tuja sarikho nahi deva jagatamAM, aDavaDiyA AdhAra re; ArAmAM mAtra sAta hAthanuM pramANa ja raheze. paMDita vIravijayajI mAtA marudevInA naMda, dekhI tAharI mUrti mAruM - mahArAje navvANuM prakArI pUjAmAM nirdezya che. mana lobhANuM jI...' eMzI yojana prathamArake, sittera sATha pacAsa, zatruMjaya tIrtha para prathama bharata cakravartIe sthApanA karyA pachI bAra yojana sAta hAthano, chachuM pahoLo prakAza; A tIrthanA soLa uddhAra thayA che. dareka uddhAra vakhate mULa derAsara, dhana dhana te jaga prANiyA, manamohana mere..." & mULanAyaka bhagavAnanI pratimA, tIrtha adhiSThAyaka deva zrI kevaDayakSa utsarpiNIkALamAM krame krame A tIrthanA pramANamAM vRddhi thaze. paraMtu huM ane tIrtha adhiSThAyikA zrI cakrezvarI mAtAnI pratimA navI A tIrthano mahimA to eka ja sarakho rahevAno che. A anAdi * banAvavAmAM AvI che. A tIrthanA thayela soLa uddhAra A pramANe zAzvata tIrthamAM anaMta tIrtha karo vicaryA che ane anaMta munivaro ja & cheH (1) RSabhadeva bhagavAnanA vakhatamAM (2) bharata cakravartIno siddhapadane pAmyA che. bhaviSyakALamAM paNa anaMtA tIrthakaro ane 4 8 (3) bharata cakravartInA vaMzamAM daMDavIrya rAjAno (4) bIjA devalokanA munivaro A tIrthamAM mokSapadane pAmaze. 7 Indra mahendrano (5) pAMcamA devalokanA Indra brahmano (6) zatruMjaya girirAjanI uMcAI be hajAra phUTanI che. A parvatano huM 8 bhavanapatinA Indra camarendrano (7) zrI ajitanAtha prabhunA samayamAM gherAvo sADA sAta mAIlano che. A girirAjano yAtrA mArga savA 8 na nagara cakravartIno (8) zrI abhinaMdana prabhunA samayamAM vyaMtarendrano be mAIlano che. zatruMjaya tIrthamAM kula nAnA moTA 3507 jina narka * (9) zrI caMdraprabha svAmInA vakhatamAM caMdrayazA rAjAno (10) zrI maMdiro che ane badhI maLIne kula 27007 jina pratimAo che. A ja huM zAMtinAtha bhagavAnanA samayamAM cakrAyudha rAjAno (11) zrI parvatanA kula 3745 pagathiyAM che. 2 munisuvratasvAmInA vakhatamAM zrI rAmacaMdrajIno (12) zrI neminAtha zatruMjaya girirAja upara moTI TUMka ane nava TUMka tarapha javAnA be zuM bhagavAnanA zAsanamAM pAMDavono. A bAra uddhAra cothA ArAmAM rastAo hanumAnadhArathI judA paDe che. moTI TUMkamAM zrI Adizvara che $ thayA che. pAMcamA ArAmAM thayelA uddhAro A pramANe che: (13) zrI bhagavAnanA bhavya maMdira saha asaMkhya jina maMdira che. tema ja A hai 6 mahAvIra bhagavAnanA zAsanamAM vi. saM. 108mAM jAvaDazAno, (14) TUMkamAM paMDarikasvAmInuM derAsara, rAyaNa pagalAM ane cakrezvarI mAtAnuM hai 6 vi. saM. 12 13mAM bAhaDa maMtrIno (15) vi. saM. 1371mAM maMdira paNa che. nava TuMkamAM paNa asaMkhya jina maMdiro darzanIya che. 8 4 samajAzAha osavAlano (16) vi. saM. 1587mAM kazAhano zatruMjaya tIrtha para eTalA badhA jinamaMdiro che ke A tIrtha "maMdironI # 6 ane (17) A avasarpiNI kALamAM sattaramo chello uddhAra zrI nagarI' tarIke prasiddhi pAmyuM che. * duSpasahasUrijInA upadezathI vimalavAhana rAjA karAvaze. A vAta zatruMjaya tIrthanI vidhi sahita yAtrA karavAno bhAre mahimA che. paNa huM navvANuM prakArI pUjAmAM paNa kahevAI cheH A girirAjanA darzana thatAM tene bhAvapUrvaka vadhAvIne girirAjanI uM 'sUri duusaha upadezathI re, vimaLavAhana bhUpALa, yAtrA daramiyAna pAMca sthaLe caityavaMdana karavuM, temAM (1) jaya taLeTIe ke chello uddhAra karAvaze re, sAkSayagiri ujamALa ho; (2) zAMtinAthajInA derAsare (3) rAyaNa pagalAe (4) mULanAyaka 8 jinajI, bhakti hRdayamAM dhArajo re...' zrI AdinAtha bhagavAnanA jinAlaye ane (5) puMDarikasvAmIjInA hai prathama tIrthakara zrI RSabhasvAmI A tIrthamAM pUrva navANuM vAra maMdire karavuM. A tIrthanI traNa pradakSiNA karavI ane zrI cakrezvarI che chuM rAyaNa vRkSa nIce samosaryA che. zrI ajitanAtha bhagavAna ane zrI mAtA, vAghezvarI mAtA, kapaDayakSa ane dhanezvarasUri samakSa stavanA kaeN meM zAMtinAtha bhagavAne A tIrthamAM bhADavA DuMgaramAM cAturmAsa karyA karavI. tIrthayAtrA samaye navakAra maMtranuM satata smaraNa karavuM ane A re tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA : tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (oNkaTobara 2014 prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 41 ASAMka vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa 2 8 pavitra tIrthasthAnamAM koIpaNa prakAranI khAvA-pIvAnI cIjavastu 240 ki.mI. ane basa raste 225 ki.mi.nA aMtare che. havAI vAparavI nahi ke jhADo-pezAba karavo nahi. mArge muMbaIthI bhAvanagara AvIne pAlitANA pahoMcI zakAya che. ke de A tIrthamAM kArataka suda-15, phAgaNa suda-13, caitra suda- bhAvanagarathI pAlitANAnuM aMtara 55 kimi.nuM che. A tIrthamAM 15, vaizAkha suda-3 ane aSADha suda-14nA moTA meLA bharAya yAtrikone utaravA mATe 200thI adhika Adhunika suvidhA dharAvatI ja che. hajAro yAtriko A divase ahIM A tIrthanI sparzanA karavA dharmazALAo che. moTA bhAganI dharmazALAmAM bhojanazALAnI suvidhA che huM umaTe che. zatruMjaya tIrthanI yAtrA karIne AvanAra yAtrikone ahIM paNa che. zu taLeTImAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI seva-buMdI, cA- A pavitra tIrthasthAna pratyeka jainonA hRdayamAM zraddhA ane bhaktinuM zuM # ukALo, sAkaranuM pANI ApI bhakti karAya che. siMcana kare che. A tIrthane mATe jaino potAnA prANa samarpaNa karavA huM zatruMjaya tIrthano vahivaTa solaMkI kALamAM pATaNanA saMgha hastaka, paNa taiyAra che. AvA mahAna zAzvata zrI zatruMjaya tIrthane koTi koTi che $ vAghelA zAsanamAM dhoLakAnA saMgha hastaka ane tyArapachI pATaNa, vaMdanA...! chelle... 3 khaMbhAta, rAdhanapuranA saMgha hastaka rahyo hovAnA ullekho maLe che. "jima jima e giri bheTIe re, 8 saM. 1639mAM nagarazeTha zAMtidAsa jhaverI hastaka A tIrthano vahivaTa tima kima pApa tima tima pApa palAya saluNA; ja rahyo hato. e pachI saM. 1787mAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI avinAzI arihaMtAjI re, * peDhInI amadAvAdamAM sthApanA thaI tyArathI A tIrthano vahIvaTa zatruMjaya zaNagAra saluNA...' huM temanA hastaka cAlI rahyo che. e/ 101, rAmakRSNa epArTamenTa, cheDA roDa, hasakaravADA, jozI amadAvAda ane anya sthaLoethI basa raste ane relve mArgathI hAIskUla pAse, DoMbivalI (pUrva), ji. thANA. pIna-421201. - pAlitANA pahoMcI zakAya che. amadAvAdathI pAlitANA relve raste mobAIla : 9819646533. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ne A mI varasAda thavAnI zahANa I hkhavIrakathA || ti pama kathA | 1 vijaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 9 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSaMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSuka ja | || mahAvIra kathA || gautama kathA|| II 8Sabha kathAII II nema-rAjula kathA pArzva-padmAvatI kathA | be DI.vI.DI. seTa be DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM anaMta lakvinidhAna guru rAjA 2SabhanA jIvanacaritra ne manAthanI jAna, '' pArzvanAtha bhagavAnanA dasa rahasyane pragaTa karatI, gautama- svAmInA pUrva- ane tyAgI = SabhanAM pazuono citkAra, rathi gaNadharavAdanI mahAna ghaTanAone pUrvabhavono marma. bhagavAnanuM kathAnakone AvarI le tuM jIvanano itihAsa ApIne nemIne rAjulano vairAgya jIvana ane cyavana kalyANaka. jainadharmanA Adi tIrthaMkara AlekhatI ane vartamAna yugamAM emanA bhavya AdhyAtmika bhagavAna zrI tradaSabha-devanuM uddhodha ane nema-rAjulanA zaMkhezvara tIrthanI sthApanA. bhagavAna mahAvIranA upadezonI parivartanano khyAla ApatI, caritra ane cakravartI bharatadeva viraha ane tyAgathI tapa sudhI lAlA11 padmAvatI upAsanA. AtmA mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara ajoDa gurubhakti ane anupama ane bAhubalinuM romAMcaka vistaratI hRdayasparzI kethI arzI kathA 'mahAvIrakathA' laghutA pragaTAvatI rasasabhara kathAnaka dharAvatI anokhI 'gautamakathA' 'Sabha kathA' pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa * beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID 0000039 mAM rakama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. (uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296. athavA nIcenA sthaLethI prApta thaze( InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 208 2.) jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 42 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - kTobara 2014) roSaka atiprAcIna zrI kezaravADI tIrtha (yuDala tIrtha) | | DaoN. phAgunI jhaverI [ suzrI phAlganI jhaverIe DaoN. kalAbena zAhanA mArgadarzana heThaLa "pUjA sAhitya' viSaya para pIeca.DI. karyuM che, teo deza| videzamAM dharmapracAra hetu pravacana mATe paNa jAya che. 'kesaravADI' tIrtha mATeno anubhUtijanya abhyAsa lekha prastuta karyo che. sthaLa : kesaravADI, mULa nAyaka : zrI RSabhadeva bhagavAna (zyAmavarNa mUrti), rAjya : tAmilanADu-cennaIthI 14 ki.mI.) ] cennaI-kolakAtA-rASTrIya rAjamArga para cennaI mahAnagarathI emano niyama hato ke jinezvara paramAtmAnA darzana karyA pachI ja lagabhaga 14 ki.mI. dUra puDala gAmamAM zrI kesaravADI tIrtha AveluM moMmAM pANI nAkhavuM. A munirAja A kSetranI yAtrA daramyAna rasto hai che. A tIrtha puDala tIrtha nAmathI paNa suvikhyAta che. ahIMnA loko bhaTakI gayA ane puDala gAmamAM emanuM Agamana thayuM. te samaye meM ene mAravADI-kovila (mAravADInuM maMdira)nA nAmathI paNa oLakhe ahIM koI jinamaMdira nahotuM. jenA kAraNe emane keTalAya divaso che. mULanAyaka dAdA zrI AdinAtha prabhunI mUrti pASANathI nirmita sudhI covihAra upavAsa karavA paDyA. emanI azakti vadhatI gaI. zyAmavargIya 51 IMcanI pratimAjI Isa.nI bIjI trIjI zatAbdInI chatAM emaNe potAno niyama toDyo to nahIM ja. eka rAte padmAvatI hai * mAnavAmAM Ave che. dakSiNa bhAratanA pramukha zvetAMbara jaina tIrthomAM mAtAjI emanA svapnamAM AvyA. temaNe najIkanI eka jagyAno 3 zrI kezaravADI tIrtha potAnuM AgavuM sthAna dharAve che. ahIM nirdeza karyo ane jaNAvyuM ke bhUminI aMdara tyAM dAdA AdinAthanI huM birAjamAna mULanAyaka dAdA zrI AdinAtha prabhujI, zrI kezarIyAjI pratimA avasthita che. bIjA ja divase yAtrI saMghanA kAryakartA huM tIrthanA mULanAyakajInA sadRza munirAjane zodhatA AvyA. gurudeve | eka nAnakaDI kIDI jevo jIva paNa marI jAya to | # hovAthI, A tIrtha kesaravADInA Avela svapna vize kahyuM, ane 4 hai nAmathI paNa prakhyAta thayuM che. emane tAva AvI jato hato. je IMTothI jIrNoddhAranuM | nirdiSTa sthaLe khodakAma zarU karyuM. huM $ A kSetranuM nAma puDalanirmANa cAlI rahyuM hatuM e badhI ja IMTone pUMjaNIthI tyAMthI zrI AdinAtha bhagavAnanI ke ha koTalam (rAjadhAnI puDala) hatuM. sApha karI majUrone ApatA hatA. vizALa suMdara pratimAjInA divya pUrvakALamAM ahIM vividha dharmonA maMdira hatA. Aje paNa darzana thayA. gurubhagavaMtanI pAvana preraNAthI e ja sthaLe jinamaMdiranuM zuM - bhagnAvasthAmAM thoDA maMdira ahIM jovA maLe che. AnA AdhAre nirmANa karI zrI AdinAtha dAdAnI pratimA pratiSThita karavAmAM AvI. ke ApaNe kahI zakIe ke A kSetra pUrva kALathI ja eka aitihAsika sAthe munirAjanI caraNa pAdukAne paNa birAjamAna karyA. Aje paNa huM dharohara che. A badhA smArakonI vacce A maMdira jIrNa-zIrNa e caraNa pAdukA maMdiramAM avasthita che. samaya jatAM maMdira che avasthAmAM hatuM. sana 1887thI cennaI nagaravAsI jaina parivAra jIrNAvasthAmAM AvyuM ane 13 mI. zatAbdimAM eka rAjAe A # ahIM darzanArthe AvatA rahetA. e samaye puDala kSetra nirjana jevuM jinAlayanA jIrNoddhAra karAvavA AjubAjunI jagyA maMdiranA nirvAha ? zuM hatuM ane ahIM AvavA mATe koI surakSita mArga paNa nahoto. mATe samarpita karI. 6 ata: pAMca-chanA samUhamAM jaina parivAro baLadagADI ane ghoDAgADI eka anya kiMvadattI anusAra tamila sAhityanA mahAna graMtha E dvArA ahIM AvatA hatA tathA darzana pUjana karI, jamI karI, saMdhyA zrI tirukuralanI racanA zrI valluvara (jaina munirAja) dvArA Aja 6 2 samaye cAlyA jatA hatA. A tIrthanI najIkamAM ja kamaLa puSpothI derAsaranA parisaramAM thaI hatI. eka pAdarI prophesare tIrtha para na suzobhita eka jaLakuMDa hato, je Aje paNa maujuda che. najIkamAM ja saMzodhana karI eka nibaMdha madrAsa vizvavidyAlayane Apyo jemAM zrI ja * zivamaMdira hovAthI A kSetra "kuliyA mahAdevajI'nA nAmathI paNa vallavaranA A tIrtha sAthenA gADha saMbaMdha para dhyAna kendrita karavAmAM ? huM jANItuM hatuM. AvyuM che. valluvare A pAvana graMthanA maMgalAcaraNamAM AdinAtha hai | tIrthano prAcIna itihAsa Aje upalabdha nathI. sana 1887 prabhunI stuti "Adi bhagava"nA rUpamAM karI. pAdarI prophesaranA 4 thI prAcIna dastAveja upalabdha che. jemAM madrAsa zaheranA zvetAmbara nibaMdhamAM A maMdirane IsavInI 2/3 zatAbdI prAcIna batAvyuM che. & jaina zreSThio tathA zrImaMto A tIrthanA TrasTI hovAno ullekha che. thoDA purAtattvavettAoe A jinAlaya ne pallavakAlIna paNa batAvyuM A kSetranA vayovRddha ane anubhavI loko dvArA A mAhitI maLI che. che ke pUrva kALamAM uDIsAthI eka bhavya yAtrI saMghanuM Agamana A alaga-alaga itihAsavettAoe A pratimAjInI prAcInatA ka 8 kSetramAM thayuM hatuM. emanI sAthe eka tapasvI munirAja paNa hatA. vize bhinna-bhinna abhiprAya ApyA che, paNa A vAta satya che ke zuM zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa ba jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA ne 2jaina tIrtha vaidanA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 43 roSaka zilpa $ pratimA ati prAcIna che. pratimAjInI mukhamudrA zAMta eve vairAgya jeTha suda bIja, tA. 31-5-199panA nUtana jinAlayanuM zilAnyAsa ? ka poSaka che. prAcIna maMdira drAviDa zailImAM hatuM tathA jIrNazIrNa thaI karavAmAM AvyuM. TrasTa maMDaLa, traNa mALa tathA meghanAda maMDapathI 4 hai gayuM hatuM. ataH samaya-samaya para emAM sudhArA karavAmAM AvyA. suzobhita jinAlayanuM kAma hAthamAM lIdhuM. taLabhAgamAM zrI AdinAtha haiM na Aje A maMdiramAM drAviDa ane uttara bhAratIya zailInuM mizra rUpa paramAtmAnI sAthe zrI bhaktAmara maMdiranuM nirmANa thayuM. mukhya uparanA jovA maLe che. prathama mALamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhu, zrI zAMtinAtha prabhu A re vi. saM. 2016 (I. sa. 1960)mAM pU. AcArya zrImad vijaya evaM zrI mahAvIra svAmI prabhunuM traNa dvAra vALo gabhAro banAvAyo che huM vijJAnasUrIzvarajInA praziSya pa. pU. pacAsa pravara zrI yazobhadra kaulI maMDapamAM paMcadhAtu nirmita zrI saMbhavanAtha prabhu, zrI pArzvanAtha huM vijayajI "gaNivarya AdinI zubha nizrAmAM mahA suda dasamanA divase svAmI prabhunI pritamAne birAjamAna karavA hetu be kalAtmaka tri- meM zuM navA dhvaja daMDa tathA kaLazanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. Aja dvAra vAlA gabhArAnuM nirmANa karavAmAM AvyuM. evuM emAM zrI re 6 divase navA zikharamAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha paramAtmAnI pratiSThA munisuvratasvAmI, zrI caMdraprabhusvAmI evaM zrI vAsupUjya svAmIne 4 paNa susaMpanna thaI hatI. birAjamAna karavAno nirNaya levAmAM Avyo. jinAlayanA nirmANamAM huM 3 svAmIjI zrI RSabhadAsajInI preraNAthI jaina mizana sosAyaTI lagabhaga dasa varSa lAgyA. da dvArA A kSetranA kalekTarane lagabhaga 6.25 ekara bhUmi dAna mATe vikrama saMvata 206 1nA mAgasara vada pAMcama tA. 2-12ka eka arjI apAI hatI. vi. saM. 2019 daramyAna pa. pU. AcArya 2004, gurUvAranA zubha dine pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI rka re bhagavaMta zrI pUrNAnandasUrizvarajI ma.sA.nuM zubhagamana A tIrtha para suzIlasUrIzvarajI ma.sA. tathA emanA ziSya ratna pa. pU. A. bhagavaMta huM thayuM. AcArya bhagavaMte emane AzvAsana ApyuM ke trIsa divasonI zrI jinottamasUrIzvarajI ma.sA. Adi sAdhu-sAdhvIvRMdanI pAvanavuM reM aMdara emano jamAI madrAsa AvI kSamA mAMgaze ane emanI putrIne nizrAmAM nUtana jinAlayanI aMjanazalAkhA pratiSThA susaMpanna thaI. meM re pAchI laI jaze. 27 divaso sudhI koI ghaTanA na ghaTatA kalekTaranA pratiSThA pachI bhaktAmara maMdiranA gummaTamAM kAMcanuM kAma karAvavAmAM zuM EUR pI.e. duHkhI manathI Acarya bhagavaMtanI pAse gayA. AcArya bhagavaMte AvyuM. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunA dvArA evaM meghanAtha maMDapanA kahyuM ke haju trIsa divasa purA nathI thayA. ThIka enA bIjA ja divase dvAro para svarNamaya raMgIna kArIgarInuM kAma paNa cAlI rahyuM che. ; pI.e. potAnI putrI ne jamAI sAthe vidA karI. A ghaTanAthI maMdiranA parisaramAM peDhI kAryAlayanI najIka zrI mallinAtha prabhunuM ; 6 kalekTarano pI.e. AcArya bhagavaMtathI khUba ja prabhAvita thayA sAthe jinAlaya avasthita che. jyAM cala pratiSThita aneka pASANanI pUjita 6 * eNe saMpUrNa ghaTanAne kalekTara sAhebane kahI. kalekTara ane pI.e. prabhu pratimAo birAjamAna che. e darzanArtha tIrtha para padhAryA tathA AcArya bhagavaMta pratye AbhAra hamaNAM vIra saMvata 2540, vikrama saMvata 2070mAM svarNamaMDita & prakaTa karyo. kalekTara dvArA joItI sahAyatA mATe pUchatA gurudeve jinabiMbonI cala pratiSThA ajitazekharasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM 2 6.25 ekara jamIna hetu zrI jaina mIzana sosAyaTI dvArA ApavAmAM dvAdaza divasIya mahotsava karI saMpanna thayuM. re Avela arajI tarapha emanuM dhyAna kendrita karyuM. san 1964mAM hAlamAM ja nyAsa maMDaLa tIrthabhUmimAM zrI zatruMjaya girirAjanI re puDalA paMcAyatanA tattvAvadhAnamAM 6.25 ekara jamIna zrI AdinAtha bRhad racanA karAvavAno nirNaya lIdho che. tIrtha parisaranI sAme, jaina zvetAmbara derAsaranA nAmane lakhAI gaI jenA dastAveja Aje rastAnI pelI bAjue jamIna levAI gaI che. paNa upalabdha che. sAdhakonI sAdhanA: zuM Aja varSe Acarya bhagavaMte emanA navamAM varSItapanuM pAraNuM, virala vibhUtI evA svAmI RSabhadAsajI ahIM darzana pUjanArtha 6 ja anya varSItapanA tapasvIo sAthe A tIrtha para karyuM. AcArya padhAratA hatA ane A kezaravADI tIrthane potAnuM sAdhanA sthaLa huM bhagavaMtanI nizrAmAM A divase zrI AdinAtha prabhunI bhamatInA banAvyuM. mAtra sAdhaka ja nahIM bAhya-atyaMtara tapamAM paNa eTalA ja huM pArzva bhAgamAM zrI AdinAtha prabhunI pratimAjInA aMjana tathA ujamALa hatA. nitya aThThamanA pAraNe aThThama ane e paNa avaDhanArthe re pratiSThA susaMpanna thayA tathA zrI padmAvatI mAtAnA maMdiranA zira caccakhANa karuNA to eTalI ke eka nAnakaDI kIDI jevo jIva paNa re dhvajadaMDa evuM kaLaza sthApanAnuM kArya paNa susaMpanna karyuM. AnA marI jAya to emane tAva AvI jato hato. je IMTothI jIrNoddhAranuM re zuM saMbaMdhita zilAlekha zrI AdinAtha dAdAnI bhamatImAM che. nirmANa cAlI rahyuM hatuM e badhI ja IMTone pUMjaNIthI sApha karI majUrone pa. pU. AcAryazrI kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.nI sapreraNAthI ApatA hatA. svAmI RSabhadAsajI zAsana prabhAvanA hetu vIraputra E tIrtha parisaramAM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunA jinAlayanA evaM siddhaputra banAvavA IcchatA hatA. emanI A bhAvanAne anurUpa 6 nirmANano nirNaya nyAsa maMDaLe lIdho evaM emanI ja pAvana nizrAmAM paMDitavarya kuMvarajIbhAInA sAnnidhyamAM A kesaravADI tIrtha para 6 jainatIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka ; jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 44 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 meSAMka 8 gurukulanI sthApanA thI. RSabadAsajI zAsana prabhAvanA hetu bhArata pUjya lalitabhAIno janma tA. 29-7-1929. ha bhramaNa karatA rahetA hatA. tathA aneka zramaNa-zramaNIo sAthe pUjya lalitabhAIno dehAMta tA. 16-3-2014, phAgaNa suda che 4 emanA AtmIya saMbaMdha hatA. paramapUjya panyAsajI bhadraMkara pUnama. ha vijayajIthI atyaMta prabhAvita hatA. ekavAra RSabhadAsajIne kAlAMtaramAM madrAsa kolakAtA rASTrIya rAjamArganuM nirmANa thayuM. nag * paMnyAsajI ma.sA.ne atyaMta AjIjI pUrvaka vinaMtI karI ke gurUdeva basonI suvidhA upalabdha thaI. ataH A tIrtha para AvavAvALA ke Apa "puDala tIrtha padhAro. kesaravADImAM namaskAra mahAmaMtrano akhaMDa yAtrikonI saMkhyAmAM paNa vadhAro thato gayo. yAtrikonA je jApa karAvo. paMnyAsajI ma.sA.ne madrAsa kSetra sparzanAnI asamarthatA AvAgamanane dhyAnamAM rAkhatA madrAsa zaheranA vayovRddha zreSThIvarya huM darzAvI ane emanA ja ziSya rAdhanapura nivAsI lalitabhAI zrI sukhalAlajI samadaDiyA evaM zrI bhUramalajInI dekharekhamAM lagabhaga raeN re masAliyAne sAdhanA hetu 1956-1957mAM kesaravADI mokalI 10 rUmanI eka dharmazALAnuM nirmANa, zrI jaina saMghanI sahAyatAthI 6 dIdhA. suzrAvaka lalitabhAInuM kesaravADI tIrthamAM praveza thayo. karavAmAM AvyuM. taduparAMta maMdiranA jirNoddhAranuM kArya zrI prAraMbha 6 6 munirAja kevala vijayajI ma.sA.nI zubha nizrAmAM akhaMDa navalAkha karavAmAM AvyuM. zrI RSabhadAsajI pagapALA ke vAhana dvArA ahIM 6 | navakAra maMtranI nava mahinA sudhI sAdhanA karI. A sAdhanA daramyAna darzana-pUjArtha padhAratA hatA. javAhe rAtanA vyApArI zrI ; 6 lalitabhAInA uttarasAdhaka rasikabhAI ane sUketubhAI rahyA. jesiMgalAlabhAI (me. sUrajamala lallubhAI kuM.) vizeSa rUpathI A 6 suzrAvaka lalitabhAIe nava mahinA sudhI roTalI ane dUdha A be tIrtha para AvatA rahetA. AdhyAtma urjAthI AplAvita A zAMta kra $ dravyothI ekAsaNA karyA. A daramyAna eka camatkArika ghaTanAe vAtAvaraNamAM teo dhyAna karatA hatA ane zrI AdinAtha dAdA evuM AkAra lIdho. roja eka sapheda gAya dUdha ApatI ane eja dUdhathI mAtA padmAvatInA aneka camatkArono emaNe anubhava karyo hato. lalitabhAI ekAsaNA karatA. jema lalitabhAInI sAdhanA pUrI thaI emanA mukhethI A tIrtha prabhAvanAnI vAto sAMbhaLI svAmIjI zrI huM pelI sapheda gAya adRzya thaI gaI. keTalIya vAra teo baporanA RSabhadAsajIe AdhyAtmika urjAthI bharelA A tIrthane potAnI ru samaye vRkSanI nIce dhyAnamagna thatA hatA to nAgarAja phaNa caDAvI ArAdhanA-sAdhanA bhUmi banAvI tathA A tIrthane potAnuM saMpUrNa re emanA khoLAmAM besAta ane lalitabhAI bilakula potAnI jIvana samarpita karyuM. pUjya RSabhadAsajInuM samAdhimaraNa ane zuM sAdhanAmAM magna rahetA hatA. agnisaMskAra paNa A tIrtha parisaramAM thayA. kAlAMtaramAM A ja lalitabhAI dararoja 3 vAge pauSadhavrata grahaNa karatA ane tIratha parisaramAM peDhI kAryAlayanI najIka zrI mallinAtha prabhunuM 6 sUryodaya pachI poSadhavrata pAlIne dainika snAna zuddhi karI maMdirajImAM jinAlaya AveluM che. jyAM cala pratiSThita aneka pASANanI pUjita zu padhAratA hatA. tyAM prabhu kesariyAlAla (AdizvaradAdA)nI pUjA- pratimAo birAjamAna che. tIrtha parisaramAM 10 rUmanI eka prAcIna chu hiM arcanA bhakti karI. ekAsaNAno paccakakhANa pAlatA hatA. dharmazALA ane 44 rUmonI be mALanI bAphaNA dharmazALI AvelI ha $ ekAsaNA karI pharI pauSadhavratanuM uccAraNa karatA. A prakriyA nava che. tIratha parisaramAM pAraNA bhavananuM nirmANa paNa karavAmAM AvyuM 3 mahinA sudhI cAlI. jaya lalitabhAInI sAdhanA pUrI thaI. A sAdhanA che. jemAM lagabhaga dasa hajAra varga phUTanA thAMbhalA sahita be haoNla 8 daramyAna lalitabhAIne niraMtara pacAsajI mahArAjanI upasthitinI ane rUmo che. zrI saMcora bhaMDArI sAdharmika bhavanamAM 6500 varga huM 8 anubhUti thaI. eka be vAra to labdhi dvArA paMnyAsajI mahArAje kuTanA be haoNla che. nIcenA haoNlamAM sAdharmika bhaktinA rUmamAM re ke pote sadehe emane mArgadarzana ApyuM. (niHzulka) bhojanazALA cAle che. AkhA varSanI kAyamI AyaMbila samaya badalAyo. suzrAvaka lalitabhAIne svAmI RSabhadAsajI zALA evaM garama pANInI vyavasthA hoya che. zrI kesaravADI tIrthanA 6 e kesaravADI madrAsane potAnI karmabhUmi banAvavA kahyuM. tattvAvadhAnamAM pulalanA gAMdhI roDa para (jinAlayathI 10 makAna $ lalitabhAIe kahyuM ke svAmI RSabhadAsa kahe to huM na mAnuM paNa pahelAM) eka haoNspiTala calAvavAmAM Ave che. jemAM vibhinna tapAsonI # huM mArA rikhavadeva (RSabhadeva bhagavAna) kesaravADInA mULanAyaka kahe leboreTarI, eksa-re, daMta cikitsA, I.ena.TI., netra cikitsA, huM huM to huM mAnuM. paracA pADavAmAM AvyA. ane zubha pariNAma AvyuM. skeniMga vibhAga Adi kAryarata che. rojanA 250 thI 300 loko DuM re lalitabhAI e janmabhUmi gurjaragirine praNAma karI madrAsane potAnI A haoNspiTalamAM ni:zulka IlAja evaM tapAsa karAvavA hetu Ave che karmabhUmi banAvI. 12 vratadhArI zrAvaka dharmanuM pAlana karatA navakAra che. - mizanano bIja ropyo ane paMcAsajI mahArAjanI vasudhaiva A tIrtha para dara varSe caitra pUrNimA, akSaya tRtiyA, phAgaNa pherI ? ke kuTumbakamnI bhAvanA zivamastu sarvajagatanA saMdezane sAkAra karavA Adi lAgatA ho che. tIrtha para akSaya tRtiyAnA pAraNA aneka ; 6 nIkaLI paDyA. varSothI karAvavAmAM Ave che. hAlanA varSomAM 200 thI 35 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilya 3 * jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa *
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( oNkaTobara 2014 prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 45 meSAMka - 9 8 tapasvI hara varSe Ave che. paryuSaNa ArAdhanAmAM saMpUrNa bhAratamAM avAja saMbhaLAto hato. acAnakathI koI divya sugaMdha manane hai zuM A tIrthanuM advitIya sthAna che. dara varSe 250 thI 400 tapasvI AlpAdita, praphullita ane prasanna karI jatI. hai sosaTha praharI pauSadhanI ArAdhanA, sAdhu-sAdhvI bhagavaMtanI nizrAmAM tapAgaccha adhiSThAyaka maNibhadravIrajInI baheno ahIM pUjA kare 8 na kare che. che. tyAM sAmenI DerImAM mAtA cakkesari ane mAtA padmAvatInI hA tIrtha para aneka upadhAna tapa vibhinna guru bhagavaMtonI nizrAmAM zyAmavarNa evaM dhAtunI pratimA che. adhiSThAyaka deva-devIo ahIM A thayA che. ahIM jJAnanI zibiro paNa kyAreka cAlatI hoya che. tIrtha khUba jAgRta che. S sthaLe jJAna bhaMDAranuM paNa nirmANa karavAmAM AvyuM che. jemAM prAcIna digaMbara paraMparAnA loko emane potAnA kuLadevI mAne che ane 2 { graMthono abhUta saMgraha che. chokarAonA muMDana karI darzana karAvavA lAve che. meM tyAM tIrthasevA zuM hAlamAM ja nyAsa maMDaLe tIrthabhUmi para zrI zatruMjaya girirAjanI karavAvALAM sekreTarI mahodaya zAMtilAlajI DI. jainathI A tIrthanA 3 6 bRhad racanA karavAno nirNaya lIdho che. tIrtha parisaranI sAmenA itihAsa vize, dastAveja vize pUchayuM hatuM paNa evA koI zilAlekha na 6 rastAnI jamIno kharIdAI gaI che. jyAM virATa dharmazALAnA ke dastAveja upalabdha nathI ke je adhiSThAyikAnI mUrti che. te padmAvatI 6 zuM nirmANanI yojanA kAryarata che. devInI che kemake mULanAyaka AdinAtha prabhunI adhiSThAyikA cakkasarI # - svAnubhava che ane uparanA mALe birAjamAna zaMkhezvara pArzvanAtha prabhunI * dAdA ciMtAmaNI pArzvanAtha prabhunI sAdhikA thaIne amArA adhiSThAyikA padmAvatI devI che. je parivAranA kalyANamitra ane suzrAvaka lalitabhAInA uttarasAdhaka A pratimAjInI bIjI eka khAsiyata A paNa che ke je pratimAjIne re huM evA rasikabhAIe lalitabhAIthI prathama paricaya karAvyo. thoDAM gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra, evam uttara bhArata, pUrva bhAratamAM samaya pahelAM ja meM upadhAnanI mALA paherI hatI. jyAre sAdhaka varya vaMdana-pUjana karIe chIe. enAthI A dakSiNa bhAratanI pratimAjI kuM huM lalitabhAInI pAse 'paMcammaMgala mahAzrutaskaMdha" eTale ke namaskAra khUba ja alaga che. emanI Asana mudrA paNa bhinna che. meM suzrAvaka ru - mahAmaMtra sAMbhaLyuM to evuM lAgyuM ke jANe samavasaraNamAM tIrthakara zrI zAMtilAlajIthI A vize pUchayuM to sekreTarIe AnA para najara 6 6 prabhu jyora potAnI divyadhvanine mAlakauMsa rAga dvArA jagatanA nAMkhatAM kahyuM ke A pratimA sthAnIya gacchanI che. (yApanIya gaccha 6 jIvo prati karuNA vahetI haze tyAre AvuM kaMIka haze. dravyAnuyoga, prabhu mahAvIranA nirvANa pachI aMdAje 250 varSa pachI astitvamAM che 4 caraNakarUNAnuM yoga, gaNitAnuyoga, kathAnuyoga A cAre AvyuM, jyAre bhadrabAhusvAmI ane vajasvAmIno samaya hato. huM kaka anuyogonI guMthaNI bharI bharatanI jema kaMIka pahelAMnuM RNAnubaMdha zvetAMbara ane digaMbara paraMparAmAM khaTapaTa cAlI rahI hatI. tyAre 5 2 lalitabhAInI sAthe haze ane te jAgRta thaI gayuM. meM svayaMnA 'veMkaTA calapati' nAmaka sthaLe 800 vidvAna sAdhu-zrAvaka ekatra huM paramAtmAne sAkSI rAkhI pUjya lalitabhAIne sAdhanA... evam thayA. A saMmelana 8 divasa sudhI cAlyo ane tyAMnA nirNayathI Ae E dharmapitAnA rUpe sthApita karyA ane emaNe paNa mane dharmaputrInA thAyapanIyagaccha astitvamAM AvyuM. A gacchanA sAdhvAcAra pheM rUpamAM svIkArI pachI zarU thaI anjAna duniyAnI saphara jene ApaNe (digaMbara) zvetAMbara paraMparAnA hatA. te ema ke A yAyanIya zramaNa - sAdhanA patha kahIe chIe. pUjya bApA evA lalitabhAI svayaM strImukti evaM 45 Agamone mAnatA hatA. upAzraya mukAme teo kesaravADI eTale emanI sAdhanAbhUmimAM laI gayA ane emanA nagna rahetA hatA. paNa rAjasabhA, janasabhA samaye teo colapATA ;i vividha anubhavo vize kahyuM. kesaravADI tIrthanA mULanAyaka prabhu eTalA paheratA hatA. (yApanIyagaccha mAhitI upalabdha dharamacaMdajI jAgarUka che ke ekavAra garbhagRhamAM praveza karyA pachI tyAM ame jANe binAyakayA, vijayavADA), DaoN. sAgaramala jaina (zAjApura). * loha cuMbakanI jema cIpakI jaIe. keTalAya samaya nIkaLI jAya ame bIjuM zuM lakhuM ke kahuM, A tIrthasparzanA anubhavagamya che. virAma * tyAMthI nIkaLI na zakatA. ghaDI ghaDI eka ja paMkti nIkaLe che. letA pUrve bhaktAmarastotranI traNa gAthA budhyAvinA pI vibudhA re amIyabharI mUrti racI re upamA na ghaTe cirtapAdapITha yAda AvI jAya che. koI zAMta sudhArasa jhIlatI re nirakhata tRpti na hoya tIrthaMkara paramAtmAnI AjJA viruddha je kaMI lakhyuM, sAMbhaLyuM, vAMcyuM (AnaMdaghanajI-24 vimalanAtha bhagavAnanuM stavana) hoya to trividhe-trividha micchAmi dukkaDam. A kSetranA urjAkIya AMdolana eTalA sateja che ke kaMIpaNa vadhAre X + zuM puruSArtha karyA vagara mana ekadama adbhuta zAMtinI anubhUti kare che. 301, ramana pannA, subhASa roDa, vilepArle (IsTa), varSItapanuM pAraNuM karavA jyAre huM A tIrthamAM pahoMcI rAtrI muMbaI-400-057. mobAIla : 9930495745 6 mukAma tyAM thayo to rAtre vAMjitrono avAja, chanachanachana jhAMjharano jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA R jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 46. * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka . oNkTobara 2014 jI reSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa 3 niyaMtanuM sarovara TgulAba deDhiyA [ DaoN. gulAba deDhiyA muMbaI-juhunI pratiSThita jamanAbAI skUlamAM gujarAtInA adhyApaka che. temaNe svAmI AnaMdanA nibaMdho para zodhanibaMdha lakhyo che. temanA be lalitanibaMdha saMgraho pragaTa thayA che. meM temanI pAse kacchanA koI eka tIrtha aMge lekha mAMgyo, paraMtu temaNe "dharatIno cheDo- ghara' ema vatananA maMdira vizeno eka suMdara lalita nibaMdha mokalI Apyo. A lalita nibaMdhamAM paramAtmA sAtheno bhAvAtmaka saMvAda prastuta che je sAdhakone tIrthadarzanamAM tanmayatA ane prabhu sAthe nAto joDavA sahAyaka banaze.] jUnI chApa mana jhaTa bhUMsatuM nathI. varaso pachI ziyALAmAM gAmamAM jarUra nathI paDI. e puSponI prasanna komaLatA manamAM bharI prabhu samakSa huM javAnuM thayuM. manamAM ziyALAnI dhUjArInuM citra hatuM. hoTha, gAla, Avyo chuM jethI prabhu sAthe beeka vAto thaI zake. kaMIka pUchavuM to ? 3 hAtha, paga phATI javAnI yAda hatI. bacapaNamAM ziyALAnI savAra hatuM paNa have pUchyA vagara samAdhAna maLI gayuM che. prazranI gAMTha ke 6 vahelI lAgatI, zALAe jatAM kaMpana dADhI para savAra thaI jatuM. ukelAI gaI che. vAtAvaraNano evo prabhAva che ke ucATI gayA che ? ka zALAmAM lakhavAmAM AMgaLIo sAtha na Ape ane ThaMDA bALa zarIra ane have ziyALAnI A savAra jevI haLavAza che. paramAranI asara sArI rahetI. hA, moMmAMthI dhumADA kADhavAnI majA devAlaya to priya che ja paNa mane gamatI be cIjonI vAta paNa ? huM savAre letA kharA, dhummasabharI savAra vismaya janmAvatI. kahI dauMne ! dhanya che maMdiranAM pagathiyAM ghaDanArane ! koI jabaro huM huM ziyALAnI ThaMDInuM eka mApa amAre mana koparelanuM jAmI javuM ciMtaka, dIrghadRSTA, kalAkAra sAdhaka haze. ArasapahANanA lapasaNAM re hatuM. e koparela telathI amArA aDiyala vALa UbhA ne UbhA ja jarAya nahi evAM pagathiyAM zItaLa ane pahoLAM che. mAtra pahoLAM rahetA. kAMsakAne paNa pasAra thavA na detA. nathI, muddAnI vAta to e che ke e jANatala, marmajJa, ghaDavaiyAe kAtila mAnyo hato paNa ziyALo snehALa ane huMphALo nIkaLyo. pagathiyAMnI je UMcAI sarjI che te adbhuta che. sAva thoDIka, TacukaDI; re - eka savAre gAmamAM AvelA maMdire gayo. prabhune to nirAMta hatI UMcAI lAge ja nahi eTalI nAjuka, namaNI ane vivekasabhara UMcAI. meM $ ja mane paNa nirAMta hatI. nirAMtanA sarovaramAM je kamaLa khIle pagathiyAM zuM ApaNAM mananuM, ApaNA vicAronuM, ApaNA 6 ka evA bIje kyAM khIle che! AyojananuM pratIka nathI zuM ! pagathiyAM saMgAthe mAre anerI bhAIbaMdhI che potAno svadharma bhUlIne ghaMTa nIrava hato. huM ghaMTane nIrakhato che. huM rahyo. cUpa rahevuM e have A ghaMTano svabhAva banyo che. ghaMTa nIce devAlayanA sopAna kevAM hovA joIe e to tame mArA vahAlA huM zuM Ubho chuM. agAu eNe pragaTAvelA aneka guMjAvara aravapaNe havAmAM gAmanA devAlayanA darzane padhAro tyAre dekhADuM ne! na zizune pagathiyAM ? ru che. majabUta sAMkaLamAM UMce laTakatA ghaMTanA DaMkA sudhI pahoMcavA caDatAM takalIpha paDe ke na vayovRddhane. varSo pahelAMnuM A DahApaNabharyuM re 6 kUdakA mAratA e bacapaNanA kUdakA yAda AvyA. Aje DaMkA ane Ayojana mAna prere che. 'haLave haLave harijI, mAre maMdira Avone !' 6 hAtha vacce aMtara ochuM hatuM paNa meM ane DaMkAe sUrAtIta saMvAda e ramya paMkti manamAM jhabakI gaI. karI lIdho. bannene prasannatAno prasAda maLyo. bIjuM mane game che, vadhu game che, te ugamaNI dizA taraphanA mukhya $ mokaLAzavALuM maMdira, prabhu ane huM, bahAra kyAMka kAbara bolatI pravezadvAramAMthI dhULiyA mAraga para UbhA rahI sIdhA prabhunA darzana 6 * saMbhaLAI. AkhA parisaramAM mogarAnI jema maheMkatI zAMti che. be karI zakavA te. vacce naDe, aTakAve, khaTake evuM koI pATiyuM ke vyavadhAna zvAsa vacceno virAma paNa pAmI zakAya evI dazA che. zikhara to nathI. upara che ane dUra che, tyAM dhajA havA sAthe smitanI levaDadevaDa karatI vRddha, abhaNa, garIba, kaThaNAIono bhAra laIne pharatI mAjI haze ema lAge che, kAraNa tyAM je nAnakaDI ghaMTaDIo che teno jene devAlayanA raMgamaMDapamAM AvatAM kaMIka naDe evuM che, e sannArIne zuM phu bAlasvara saMbhaLAya che. jANe havAe jhAMjhara na paheryA hoya! rastA parathI baMdha daravAjAnI pahoLI jALImAMthI devadarzana karatAM, huM zuM karNapriya. bhAvapragaTa karatAM, mAthuM namAvatAM nihALIne huM pAvana thaI jAuM chuM. 6 devAlayanA AMgaNAmAM jAsUdanA puSpo khIlyAM che. evAM khIlyAM e bhoLI bhadrika vRddhAnA karacaliyALA caherAnI bhAvadazAne vaMdana 3 che ke jotAM ja khyAla Ave ke prabhupade pahoMcI gayAM che. cUMTavAnI karuM chuM. zilpa sthApatya vizeSaka 9 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSaka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeika ja jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 47 meSAMka bhavatAraka ane bhAvaka vacce, 'cAlo cAlone aMja ! zrI siddhAcala rie eka vahANanI AkRti che. e nAtha ane sevaka vacce, ADaza vahANa barAbara prabhunI sAme che. cAlo cAlone rAja! zrI siddhAcala girie, hai vyavadhAna zA mATe? koI paNa bahu bhIDa hoya tyAre vahANa re zrI vimalAcala tIratha pharasI, Atama pAvana karIe-cAlo0 1 je mANasanI dRSTi, parama kRpALu varatAtuM nathI. Aje to saDha je prabhune zuM dUSita karI zake ? INa giri upara munivara koDI, Atamatattva nipAyo; caDhAveluM sajja thayeluM dekhAya che. - kadAca koI aTavAyelo, | pUrNAnaMda sahaja anubhava rasa, mahAnaMda pada pAyo-cAlo0 2 jANe sapharI jahAja, pharasa kaSAyothI gherAyelo, thAkelo, puMDarIka pamuhA munivara koDI, sakala vibhAva gamAyo; banAvanAre bhAre kalAtmaka rIte 2 # hArelo, vATa bhUlelo kALA | bhedabheda tattva pariNatithI, dhyAna abheda upAyo-cAlo0 3 A pratIkane taratuM mUkyuM che. zuM huM mAthAno mAnavI vATamAM UbhA jinavara, gaNadhara, munivara koDI, e tIratha raMgarAtA; bhavasAgara taravA mATe khapa lAge che 6 rahI darzana kare ethI rUDuM zuM! e zuddha zakti vyakta guNa siddha, tribhuvana janatA trAtA-cAlo0 4. evuM jahAja, have comeranI 6 S jyAM jato hoya tyAM nokhI ja e giri pharazya bhavya parIkSA, durgatino hoya cheda; pharasabaMdI lAva lAva samaMdara jevI ; bhAvadazA laIne jAya ane lAge che. samyak darisaNa nirmala kAraNa, nija AnaMda abheda-cAlo0 5 | je avaLI bAjI savaLI thaI jAya, raMgamaMDapamAM uttara-dakSiNa 8 camatkAra sahaja thaI jAya, evuM ya bane. huM to mATuMgA jAuM tyAre bhIMto para moTA arIsA che. e darpaNamAM huM zodhavA jAuM . khAlI huM kuMthunAtha prabhunA bhararaste Ubho rahI darzana karuM chuM ane anekanI hAtha pAcho pharuM chuM. arIso smita kare che. sAmasAmenI dIvAle AvelA huM zu jema huM ya dhanya thato Avyo chuM. arIsA ekalA paDatA haze tyAre zuM vAto karatA haze, athavA zuM che. maMdirane pUrva, uttara ane dakSiNe praveza dvAra che. savArano sonerI jotA haze? hai taDako evo relAI rahyo che. bIjuM kaMI sAthe laI javA jevuM kyAM caMdananuM tilaka karavA zalAkA upADuM chuM. tilaka karatAM zalAkAno 6 rahyuM che! thoDuMka choDIne javAnuM che. sparza kapALane thAya che. vicAra Ave che ke A zalAkA to keTakeTalA hai hu taDakAnI eka sera cheka garbhagRhanI UMcI pagathI sudhI pahoMcI bhAlane sparzI cUkI che, dhanya karI cUkI che. de che. e jhaLAMhaLAM kiraNo pAchA vaLIne sUryadevatAne zo saMdezo ahIM kazuM AraMbha karavAnuM nathI. tethI kazAno aMta paNa nathI. je detAM haze! ahIM palAMThI vALIne besavAmAM pUjA AvI jAya che. ATaluM thaI gayuM eTale pUjA thaI gaI. kIrtana thaI gayuM. pradakSiNA mana beThuM ke pUjA sArI rIte thaI. thaI gaI evuM kazuM nathI. samayanuM garavuM rUpa ahIM nIrakhuM chuM. huM agaNita varSomAM aneka prasaMge ahIM uccArAyelAM zloko, ziyALAnI savArano samaya gamANamAM ramatA zizu vAcharaDA jevo chuM stavano, prArthanAo vAtAvaraNamAM beThelAM che. A havAmAM kevA che. gAyanA dUdhanI saurabhathI bharyo bharyo. 8 kevA bhaktonA zvAsa bhaLyA haze ! koNe prabhu sAthe tArAmaitraka racyuM bhakta taDakAmAM uSmA che. havAmAM ThaMDaka che. gAmamAM sarvatra denika 8 hai haze ! ahIM kevI kevI bhAvadazAo pragaTI haze! badhuM kalpanA dvArA pravRttio zarU thaI gaI haze. gAma vacce AvelA devAlayamAM akalya '8 mAnavuM rahyuM. pragADha zAMti che. jIvana che. mane ahIM beThe beThe aneka devAlayonuM 8 agarabattInI dhUmasera UThe che. AkAra ane suvAsa racAtAM jAya madhurasmaraNa thAya che. uttaramAM himAlaya ne pazcima kAMThe mAruM nAnakaDuM che 2 che. dhUmasera UMce caDe che ane potAne bhUMsatI jAya che. dhUmaseranA gAma. ahIM beThe beThe himAlayanI thoDIka nIrava kSaNone mukhAsukha re je racAtA, badalAtA, phaMTAtA, bhUMsAtA ane havAmAM vilIna thatAM thatI jouM chuM. paNa AkArane jouM chuM. agarabattInI vibhUti paNa AkAra sarje che. e prabhu ane mArI vacce koI vyavadhAna nathI. paramAtmA mane jue ? huM nAjuka zilpane vicchedanAra koI nathI. che, emane jouM chuM. AMkho vAto karatAM karatAM apalaka banI hai 3 akSatanA be cAra dANA verAyA che. pharasa para jhaTa najare na caDe jAya che. havA, prakAza, samaya, zvAsa ane huM prabhu sanmukha chIe. 3 re evA. prabhunI oLakhItI cakalI Ave che. cIMcIMnA jhINA ravathI vAto cAle che ane zAMti to sabhara sabhara laherAya che tyAre huM re prabhu prArthanA karI dANAno prasAda laI pAMkho phaphaDAvI UDI jAya devAlayamAM hato, have e devAlaya mArA haiyAmAM ropI dIdhuM che. jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja raMgamaMDapanI bhUmine mAthuM aDakADuM chuM. mAthuM jyAre jyAre bhoMya 18,64, manISa kAverI, manISanagara, cAra baMgalA, aMdherI (ve.) 6 sarasuM name che tyAre kaMIka sAMbhaLe che. raMgamaMDapanA Arasa para madhyamAM muMbaI-400 053. mo. : 98 206 11852) jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTa 48 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 roSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa ba jainamUrtikalA Unisarga AhIra [ nisarga AhIra gujarAtInA adhyApaka ane jANItA kalA-abhyAsI che. teo amadAvAdamAM rahe che ane 'navanIta-samarpaNa'mAM temanA kalA-viSayaka lekho avAra-navAra pragaTa thatA rahe che. 'zabdasara' sAmayikanA saMpAdana sAthe saMkaLAyelA che. ] satyam, zivam ane suMdaram e bhAratIya saMskRtinA mukhya uparAMta stavana, jalapUjA, caMdanapUjA, akSatapUjA, naivedyapUjAno { AyAmo che. bhAratIyatA eTale mAtra hiMdu saMskRtinuM ja nahIM, paraMtu samAveza thAya che. upavAsa jainadharmamAM agatyanuM sthAna dharAve che. zuM phU aneka dharma, saMpradAyo, jIvanarItione samAvatuM sAtatyapUrvakanuM AraMbhamAM jaina sAdhanApUjA saraLa hatAM, paraMtu samayAMtare emAM huM sudIrgha sAmaMjasya eTale ja bhAratIyatA. hiMdu, bauddha, jaina, zIkha vaividhya ane vyApakatA AvyAM. taduparAMta maMdiro jainadharmanI aneka 6 jevA vizvanA mahAna dharmonuM pAraNuM banela bhAratIyatA aneka pravRttionA kendra banI rahyAM. jenadharmamAM yAtrA, vrata ane tIrthATanano che dhArAothI samRddha banI che. A sarva dvArA sahiyAruM je kaMI pradAna che mahimA khUba hovAne kAraNe jainadharmanA anuyAyIo mATe maMdira 3 ja te samagra vizvamAM ajoDa che. sundaram sAthenA satyam ane zivano ane mUrtidarzana jIvanano kendrastha bhAva che. * bhAratIya praNAlikAmAM svIkAra che. sarvane suMdaratama karI rasAnaMdanI jainadharmanA bhakti ke pUjA sAthe saMkaLAyelAM kendro aneka che ke huM zreSThatA siddha karavI e ja ahInuM prAptavya che. e arthamAM alaMkaraNa, ane samayAMtare e dharmakendro samRddha banatAM gayAM ane maMdira huM ramaNIyatA, sucitA, bhavyatA, vyApakatA e bhAratIya jIvananA nirmANanI pravRttio vikasatI gaI. tIrthakarano eka artha ja tIrtha # tamAma stare AkArita karAtA guNo che; e bhale kalA hoya ke dharma, sthApanAra evo thAya che. jainazAstromAM kahevAyuM che ke tIrthakaranA haiM huM zAstra hoya ke siddhAMta. janma, jJAnaprApti, nirvANa ItyAdinA sthaLe, ramya sthaLoe tIrthadhAma 4 anya lAkSaNikatAonI sAthe sAthe bhAratIyatAnuM eka lakSaNa banAvavA joIe: ; mUrtipUjA paNa che. mAnavIya cetanAnuM eka AgavuM aMga che janmaniSkramaNasthAnajJAnanirvANabhUmiSu / mUrtibhakti. jenA pratye zraddhA, vizvAsa, Adara, sanmAna, ahobhAva, anyeSu puNyadezeSu nadISu nagareSu ca / / samarpaNanI bhAvanA, saMpUrNatAnI khAtarI, kalyANanI AzA, sukhakara grAmAdisannivezeSu samudrapulineSu ca / apekSA che evA ISTadeva ke sarvaguNasaMpanna ArAdhya deva-devI pratye majevu vA manojJapu vAra leninamandiram II. pUjyabhAva jAge e svAbhAvika sauthI jUnI pratimA paTanAnA lohInIpuramAMthI A pramANe, garbha, janma, chu che. AvA pUjyabhAvamAM thI kAyotsargAsatavALI, khaMDitAvasthAmAM maLI AvI che. tapa, jJAna ane nirvANa ema # mUrtipUjAnI bhavya paraMparA vikasI paMcakalyANa'nA oLakhAtAM che che. mANasanI tamAma prakAranI sakArAtmaka cetanAnuM pratIka hoya che sthaLo athavA dhArmika ke prAkRtika dRSTie agatyanA lAgatA sthaLoe hai 6 mUrti ane e mUrtinuM sthAna evuM maMdira. sarvotkRSTa ArAdhya deva- maMdiro, guphAmaMdironuM nirmANa prAcIna kALathI thavA lAgyuM. huM devIno AvAsa sAmAnya na ja hoya e samajI zakAya tema che. jainadharmanA covIsa tIrthakaro mukhya pravartako hovAthI teo meM samagra lokacetanAnA kendrarUpa maMdiranI bhavyatAmAMthI mUrtikalAno jainadharmamAM sauthI vadhAre ArAdhya ane pUjya che. jenomAM mUrtipUjAnA 2 8 vyApa temaja vaibhava vikasyAM che. mULamAM e bhAvanA rahelI che ke tIrthakaroe je pramANe tapazcaryA, jainadharmamAM mUrtipUjA khUba ja prAcIna che. jaina anuzruti evI tyAga, ahiMsAnA baLathI mokSaprApti karIne sarvanuM kalyANa karyuM te ! 8 che ke mahAvIrasvAmInI hayAtImAM emanI pratimA banavA lAgI ja pramANe jainadharmanA anuyAyIoe paNa jina bhagavAne darzAvelA huM huM hatI. sauthI jUnI pratimA paTanAnA lohInIpuramAMthI mArgane anusarIne pUjA-ArAdhanA, stuti-prArthanA dvArA hai & kAyotsargAsanavALI, khaMDitAvasthAmAM maLI AvI che. AtmakalyANa prApta karavA hitAvaha che. huM jainamUrtipUjAno pracAra I. sa. pUrve cothA-pAMcamA dAyakAthI ja jainadharma potIkA siddhAMto ane praNAlIothI viziSTa che. emAM huM { pracalita hato ema aitihAsika purAvAothI jANI zakAya che. pachI tyAga, samarpaNa, sAdagI, saMyama ItyAdinuM mahattva che, paraMtu saudarya ? ke to uttarottara mUrtipUjAno vikAsa thato gayo. ke alaMkaraNa to bhAratIyatAnA nAte emaNe svIkAryA che. dharma saMlagna jainamUrtipUjAmAM pradakSiNA, praNAma, puSpavidhi mukhya che. A kaMI paNa hoya, e sauMdaryamaya ane kalAmaya ja hovAnuM. e kalpasUtranI 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ popAMka pRSTa 49 oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 49 zeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da jaina tIrtha vedanA ane zilpa 2 $ hastaprata hoya, aSTamaMgala hoya, samovasaraNa hoya ke maMdira hoya-e cheH padmAsanastha ane kAyotsargavALI, eTale ke UbhI ane tapano $ chuM tamAma alaMkaraNayukta ja hovAnAM, nayanaramya ja hovAnAM, suMdaramata bhAva pragaTa karatI. tIrthakaromAM RSabhanAtha, neminAtha ane huM OM hovAnAM. mahAvIrasvAmI padmAsanamAM beThelA hatA tyAre temane parama jJAna re jai jainamaMdiro atyaMta bhavya hoya che. bhArata ane bhArata bahAra prApta thayuM, paraMtu e sivAyanA anya tIrthaMkaro UbhelI avasthAmAM je vasatA jainadharmanA loko khUba samRddha hovAne nAte sadIothI emaNe evA kAyotsargAsanamAM parama siddhi pAmyA, eTale emanI pratimAo para TU ekaekathI caDiyAtA aneka maMdiro bAMdhyAM che. zrAvako chUTA hAthe UbhelI avasthAmAM AkArita thAya che. A pramANe kAyotsargAsana zuM dAna ApIne bhavyAtibhavya maMdironuM nirmANa kare che. Abu pahADa ke padmAsana ke ardhapAsanathI yukta, dhyAnanI mudrAmAM beThelI, mukha 2 OM paranAM vimala zAha, tejapAlanAM maMdiro ke bihAranA pArasanAtha para zAMta bhAvavALI, zarIra para zveta vastravALI ke vastra vagaranI, zuM huM pahADa paranAM jainamaMdiro kalAnA bhavyojjavala namUnAo che. A mAthAnA khullA athavA loca karelA vALavALI jinapratimAo hoya 6 uparAMta pAlitANA-zatruMjaya, jUnAgaDha, rANakapura, sametazikhara, che. pahelI najara ekasamAna lAgatI pratimAonA lAMchana, parikara, $ khajurAho, pAvApurI, mathurA, kolakattA, gvAliyara, IlorA, zravaNa dharmacakranA cihna ItyAdi parathI dareka tIrthakara vaccenI pratimAmAM huM 8 belagolA ema aneka sthaLo para atyaMta nayanaramya jaina maMdiro che. bheda hoya che. A uparAMta tIrthakaranI sAthe anya cihna hoya tene huM na enuM sthApatya ane zilpa utkRSTa che. zravaNa belagolA khAtenI AdhAre paNa pratimAmAM bheda rahe che, jemake, svastika, darpaNa, kuMbha, gomatezvaranI pratimA vizvavikhyAta che. netrAsana, mInayugma, pustaka ane puSpamALAnAM cihno. jainamUrtikalA aMgenuM svataMtra zilpazAstra che, tema bhAratIya jainamUrtikalA aMge e ullekhanIya che ke zvetAMbara ke digaMbara e huM zuM zilpazAstranA anya graMthomAM jainamUrtividhAnanI svataMtra carcA thayelI mukhya be pravAhonI sAthe sAthe anya pravAhonI mUrtipUjA ke mUrtizAstra je che. jaina dhArmika graMthomAM jainamUrtikalAmAM sAdagIyukta zraddhAnI sAthe sAthe divya aMgenI mAnyatAo alaga huM mUrtizAstranA siddhAMtono AbhAyukta saudarya AkArita karavAmAM kalAkAroe ane alaga hoya che. jemake, huM OM ullekha che tema anyatra paNa maMdiranirmAtAoe khAsuM prAvINya dAkhavyuM che. sthAnakavAsI jaino mUrtipUjAne ja huM mUrtividhAna che. vizeSata: mAnatA nathI. samayAMtare jainadharma huM hai "AcAra dinakara' ane "nirvANakalikA' jevA graMthomAM aneka gaccha, upazAkhA, upasaMpradAya, saMghADAmAM vahevA lAge che ? jai jai namUrtividhAna supere nirUpAyela che. "mAnasAra', eTale pratyekanI AcAravicAragata bhinnatA mUrtikalAmAM paNa aparAjitapRcchA'"vAstusAra', "kSIrAva', "dIpAva', pratibiMbita thAya e svAbhAvika che. chatAM e noMdhanIya che ke zvetAMbara'zilparatnAkara' jevA zilpazAstranA anya graMthomAM paNa digaMbara e mukhya saMpradAyanA bhedabhAva sAtama-AThamI sadI sudhI huM jainamUrtividhAna ane maMdiranirmANanA ullekho che. "bRhatsaMhitA'mAM to pratimAomAM nahotA. te samaya sudhImAM to tIrthakaronI pratimA ! jaina mUrtinuM lakSaNa A pramANe darzAvavAmAM AvyuM cheH nagnAvasthAmAM AkArita thatI. pachIthI zvetAMbaranI pratimAone AjAnulambabAhuH zrIvatsAGka: prshaantmuurtishc| kaupInano AkAra ApavAmAM Avyo ane samayAMtare vastrAbhUSaNathI hai digvAsAstaruNo rUpavAMzca kAryo'rtI devaH / / 58.45 suzobhita karavAmAM AvI. sAmAnya rIte digaMbara jainapravAhamAM che ke arthAt, ghuMTaNa sudhI lAMbA hAthathI yukta, zrIvatsanA cihnathI mUrtio khAsa alaMkaraNa vinAnI, nagna hoya che. jyAre zvetAMbara 8 2 zobhita, zAMta, digaMbara, taruNa ane suMdara evI jinanI pratimAnuM pravAhamAM mUrtio vizeSa alaMkRta hoya che. nirmANa karavuM. jainamUrtizAstramAM tIrthakarone sarva zreSTha sthAna ApavAmAM AvyuM ke che e ja rIte anya graMthomAM A pramANe mUrtilakSaNa jaNAvavAmAM che. emane 'devAdhideva' kahevAmAM Ave che. jyAre anya sarvane mAtra huM AvyAM cheH 'deva' kahevAmAM Ave che. A tamAma tIrthakaro, devo, alaMkRta zilpo 8 nirAbharaNasarvAMGga nirvastraGga manoharam / / ItyAdinuM vyavasthita, niyamabaddha mUrtizAstra che. pratimA nirmANa re sarvavakSaH sthale hemavarNaM zrIvatsalAJchanam / / mATenAM cokkasa vidhAna anusAra ja maMdiromAM mUrtio bane che. 2 dvibhujaM ca dvinetraM ca muNDatAraM ca zIrSakam / mUrtizAstramAMnAM vidhAna anusAra Asana, AbhUSaNa, vAhana, sphaTikazvetaratkaM ca pItazyAmanibhaM tathA / / lAMchana, mudrA, Ayudha, varNa, aMgabhaMgi vagerenuM cokkasa niyamana re uparokta lakSaNo ane mUrtizAstramAM anyatra darzAvavAmAM mUrtione vaividhyasabhara banAve che te ja rIte anya pratimAothI 6 AvelAM lakSaNo pramANe jinapratimAnA mukhya be prakAro jovA maLe alaga paNa pADe che. jenamUrtikalAmAM sAdagIyukta zraddhAnI sAthe zuM jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaidanA ane zilA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pRSTa 50 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 zeSAMka chuM kare che. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa " sAthe divya AbhAyukta saudarya AkArita karavAmAM kalAkAroe ane bhAgamAM prabhAmaMDala, mastaka upara mRNAlachatra, tazArNa devaduMdubhi ? maMdiranirmAtAoe khAsuM prAvINya dAkhavyuM che. vagADanArA, dharmacakra, navagraho, traNa chatro, azokavRkSanA patro, jainamaMdiromAM sthApita mUrti pramANe paNa enuM nAmAbhidhAna kavacit dipAlo ane agra bhAge kevalajJAnamUrti vagere yathokta 6 16 thayeluM che. maMdira je tIrthakara ke devanuM hoya tene "mUlanAyaka' kahe che. prakAre banAvavAM.' A badhA ullekha parathI parikaranuM vaividhya jANI che jemake RSabhanAtha, neminAtha, pArzvanAtha vagere maMdiramAM mUlanAyaka zakAya che. je hoya che. anya deva-devI emanI sAthe kaMDarAya ane divyatAmAM vadhAro maMdiromAM zilpa mukhyatve be prakAranA hoya che. eka to, huM garbhagRhamAMnI sevya pratimA ane bIjAM te maMdiranI aMdara ane huM 8 tIrthakaronI mUrtionA sAmAnyataH traNa prakAro cheH 1. parikaramAM bahAranA aneka prakAranA zilpo. A zilpAkRtio alaMkaraNanI 8 hai kotarela suMdara deva-devIvALI alaMkRta pratimA, 2. pUjA mATenI sAthe sAthe zilpa ane sthApatyanAM aneka aMgorUpa hoya che ane hai sAdI pratimA ane 3. AyAgapaTTamAMnI pratimA. AyAgapaTTamAM enA aneka prakAro che. TUMkamAM, sevyamUrti ane zRMgAramUrti ema be che 3 madhyabhAgamAM tIrthakaranI dhyAnastha mUrti hoya che ane AsapAsa prakAranI pratimA kahI zakAya. staMbha, vitAna, jaMghA, toraNa ItyAdi kaeN meM aSTamaMgalanuM suMdara Alekhana hoya che. A uparAMta samavasaraNamAM paranI aneka pratimAothI maMdira ane kastarIya sauMdaryabodha banI de paNa jaina tIrthakaronI pratimAo hoya che. samavasaraNano artha thAya rahe che. che tIrthakaronA upadeza-zravaNa mATe devoe bAMdhelI vyAkhyAnazALA. jainazAstromAM jaina deva-devIone mukhyatve A pramANe vargIkRta tIrthakarone je sthaLe kevalajJAna prApta thayuM hoya tyAM samavasaraNanI karI zakAyaH 1. jyotiSI, 2. vimAnavAsI, 3. bhavanavAsI, 4. uM che sthApanA karAya che. e goLAkAra zrI vijathajI kta vyantara, 5. navavidhAna ane 6. huM 8 ke corasa hoya che. alaga alaga vIradeva. vimAnavAsI devomAM 8 hai prakAro ke killAnA rUpe baMdhAyela aSTApada stavana | kalpAtIta ane kalpotpanna evA hai samavasaraNamAM prANI, mAnava be prakAro che. kalpanA uparanA che deva-devIonuM vaividhyayukta aSTApada arihaMtajI; mahArA vhAlA jI re; sthAne janmyA hoya te kalpAtIta che 6 alaMkRta Alekhana hoya che. AdIzvara avadhAra namIye ne hazuM // hAvI ane kalpamAM janmyA hoya te parikara eTale mUrtine dasa hajAra muNiMdazuM mahA0 variyA zivavadhU sAra. namIye. 1. kalpotpanna. huM sthApana karavAnI pIThikA ane bharata bhUpa bhAve karyo mahAi caumukha caitya udAra na jyotiSI devagaNamAM Asana sAtheno bhAga. parikaranuM jinavara covIse jihAM mahA thApyA ati manohAra na0 2. navagraho, nakSatro ane pratimAnA pramANamAM cokkasa tArAono samAveza thAya che. varaNa pramANe bIrAjatA hAi laMchana ne alaMkAra na0 mApa hoya che. padmAsanayukta, navagraho A pramANe che : sUrya, sama nAsAye zobhatA mahA ciMhu dize cAra prakAra na0 3. huM UbhelI ke zayana prakAranI caMdra, maMgaLa, budha, guru ke mUrtinA pramANamAM parikara hoya maMdodarI rAvaNa tihAM hA nATaka karatAM vizAla na0 bRhaspati, zukra, zani, rAhu ane huM ka che. je raMganI pratimA hoya te ja truTI tAMta tava rAvaNe hA, nija kara vINA tatakAla na0 4. 6 raMganuM parikara hovuM joIe. karI bajAvI tiNe same hA paNa navitroyuM te tAna na vimAnavAsI devomAMthI 6 ka rUpamaMDana' nAmanA tIrthaMkara pada bAMdhIyuM hA0 abhuta bhAvazuM gAna na0 5. kalpotpanna evA bAra devo A ka zilpazAstranA graMthamAM kahevAmAM nija labdha gotamaguru mahAva karavA AvyA te jAtra nava pramANe cheH sudharmA, IzAna, 6 huM AvyuM che ke, "parikaramAM yakSa, jagaciMtAmaNi tihAM karyuM hA tApasa bodha vikhyAta na0 6. sanakumAra, mahendra, brahmA, huM reM yakSiNI, siMha, mRgayugala, lAntaka, zukra ke mahAzukra, raeN kAusagga, cheDA para staMbho, e giri mahimA moTako hA teNe pAme je siddhi na sahasAra, Anata, prANata, uparanA bhAgamAM toraNa, grAha, je nija labdha jina name hA pAme zAzvata Rddhi na0 7. AraNa ane acuta. 6 cAmara ane kalazadhArI padmavijaya kahe ehanA ketA karUM vakhANa re namIye, vimAnavAsI devAmAM zuM anucara, magaranAM mukho, vIra svamukhe varaNavyo hAnamatAM koDI kalyANa namIye0 8. kalyAtIta ke anuttaravimAnavAsI mAlAdharo, pratimAnA pAchaLanA eTale pAMca mukhya sthAnakomAM je 4 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 51 OM te sthAnanuM Adhipatya bhogavanAra deva. te pAMca che : vijaya, vijayaMta, che. kaeN jayaMta, aparAjita ane sarvArthasiddha. A uparAMta jainataMtrazAstramAM chappana prakAranA devImaMDalonA ke 2 bhavanavAsI varganA devo dasa prakAranA che: asura, nAga, vidyuta, ullekho thayelA che. jemake, surendradevIo, cAmarendradevIo, re suparNa, agni, dvIpa, udadhi, digvAta, dhanika ane kumAra. balidevIo, dharaNendradevIo, bhUtAnaMdadevIo, veNudevIo, ke vyantara ATha prakAranA che: pizAca, bhUta, rAkSasa, yakSa, kinnara, ve sudhArI devIo, harikAntadevIo, haridevIo, kiMguruSa, mahoraga ane gaMdharva. agnizikhAdevIo, agnimAnavadevIo, punyadevIo, zuM navavidhAnadevo A pramANe che: naisarpa, pAMDuka, piMgala, sarvaratna, vasiSTha devIo, jalakAMtAdevIo, jalaprabhAdevIo vagere. # mahApA, kAla, mahAkAla, mAnava ane zaMkha. keTalAMka devamaMDalono ullekha paNa jainadharmamAM thayelo che. A che vIradevo cAra prakAranA che : maNibhadra, pUrNabhadra, kapila ane devamaMDalo ke samUhamaMDalo trevIsa che ane covIsamuM maMDala tIrthakaronuM hai $ piMgala. gaNatAM kula covIsa devamaMDalo che. graMthomAM tamAmanA bhedaka lakSaNo 8 huM jaina zilpazAstranA graMtha "AcAra dinakara'mAM traNa prakAranI darzAvavAmAM AvyA che. hai pratimAo vize kahevAyuM che : prAsAdadevIo, kuladevIo ane jainamUrtinA anya prakAromAM agatyanI pratimA te harigegameSi jai saMpradAya devIo. tIrtha, kSetra, pIThasthAno, prAsAdo ane bhUmimAMthI athavA tegameSanI che. meSa ke haraNanA mastakavALA A deva IndranA je svayaMbhU prAdUrbhAva pAmelI ke sthApita karAyelI devIone prAsAdadevI anucara che. te ja rIte kSetrapAlanI pratimA che, jenuM kArya rakSaNa che huM kahevAmAM Ave che. gurue upAsanA-ArAdhanA mATe maMtradIkSA ApI karavAnuM che. anya prasiddha pratimA te gaNezajI. gaNezanI pratimAmAM huM hoya evI devIo saMpradAyadevI kahevAya che ane pratyeka kuLanI je hAthanI saMkhyAmAM khAsuM vaividhya hoya che. ekaso ATha sudhInI hAthanI ? upAsya devI hoya ane kuladevI eka gotradevI kahevAmAM Ave che. saMkhyA hoI zake che. zrI athavA lakSmI dhananI devI tarIke vyApaka rIte che A sivAyanI paNa pratimAo ke zilpa che, je uparanA prakAramAM jenomAM pUjya che. te ja rIte zAMtidevI paNa pUjya che. maNibhadrane hai OM samAviSTa nathI thatAM, paraMtu jainadharmamAM emanI pUjA thAya che ane yakSendra tarIke pUjavAmAM Ave che. ghaMTAkarNa mahAvIra jainomAM che che ghaNuM pracalana che. evI pratimAo eTale 16 zrutadevIo athavA bAvanavIramAMnA eka gaNAya che ane emanI maMdiromAM sthApanA 2 vidyAdevIo, aSTa mAtRkAo, tIrthakaronI mAtAo, kSetrapAla, thAya che. taduparAMta padmAvatI paNa pUjanIya che. - bhairava, zrI athavA lakSmIdevI, zAMtidevI ItyAdi. jaina dharmanA covIsa tIrthakaro samagra dharmacetanAnA AdhArarUpa - 16 zrutadevIo ke vidyAdevIo A pramANe che : rohiNI, che. emanuM sunizcita zAstrIya varNana aneka graMthomAM ApeluM che. huM prajJapti, vajUzRMkhalA, vajuM kuzA, apraticakra athavA jaMbunadA, dareka tIrthakaranI yakSa ane yakSiNI hoya che. emane 'zAsanadevatA' 8 che puruSadattA, kAlI, mahAkAlI, gorI, gAMdhArI, mahAvAlA athavA paNa kahe che. zAsanadevatA tIrthaMkaranA anucaro tarIke ane rakSakadeva che jvAlAmAlinI, mAnavI, vairoTI, amyuptA, mAnasI ane tarIke niyukta thayA che, paraMtu temanI gaNanA devayonimAM thayelI hai mahAmAnasI. hovAne temanI paNa pUjAarcanA thAya che. ghaNAM yakSa-yakSiNInI svataMtra che OM jainadharmamAM tIrthakaronI mAtAo pUjanIya ane AdarapAtra che. pratimAo paNa maLe che. tIrthakaranI jamaNI bAju yakSa ane DAbI 5 ke graMthomAM tIrthakaronI mAtAomAM anukrame marudevI, vijayA, senA- bAju yakSiNInuM Alekhana karavAmAM Ave che. nIce covIsa tIrthakaro huM siddhArthA, sumaMgalA, suzImA, pRthivI, lakSmaNA, zyAmA, naMdA, ane emanA zAsanadevatAnuM nAma, tIrthakaronuM lAMchana temaja caityavRkSa : 6 viSNu, jayA, rAmA, suyazA, suvratA, acirA, zrI, devI, prabhAvatI, darzAvavAmAM Avela che. e noMdhanIya che ke zvetAMbara ane digaMbara padmA, vajhA, zIlA, vAyA, trizalA che. e banne dhArAomAM keTalAka pheraphAro paNa che, tema ja zilpazAstranA che jainadharmamAM samayAMtare taMtranA prabhAvane kAraNe tAMtrika vidhividhAno graMthomAM paNa AMzika pheraphAro jovA maLe che. nIce pramANenI yAdI 8 reM svIkRta thayAM. tenI sAthe ja aneka tAMtrika deva-devIonI upAsanA jotAM mUrtikalAnA vaizisya ane vaibhavano khyAla Avaze: re paNa astitvamAM AvI. ene kAraNe aneka hiMdu deva-devIonI krama tIrthaMkaranuM nAma lAMchana caityavRkSa zAsanadeva zAsanadevI ? zuM paNa pUjAarcanA svIkRta banI. kAlI, mahAkAlI, cAmuMDA, maMgalA, 01. RSabhadeva vRSa vaTavRkSa gomukha cakrezvarI re kAmAkhyA, bhadrakAlI, durgA, tripuTA, gaNezvarI, pretAkSI, kAlarAtri, 02. ajitanAtha hAthI saptaparNa mahAyakSa ajitavALA 2 6 vaitAlI, vArAhI, bhuvanezvarI, yamadUtI vagere AvI devIo che. 03. saMbhavanAtha azva zAlavRkSa trimukha duritArI 6 jainadharmamAM AvIdevIone cosaThayoginIo tarIke pUjavAmAM Ave 04. abhinaMdananAtha kapi piyAlavRkSa yakSezvara kAlikA jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha datA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 52 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka OM 05. sumatinAtha krauMcapakSI priyaMgu tumbaru mahAkAli Indrajaya pUrva dizA jamaNI bAju 06. padmaprabhanAtha pA chatrAbha kusuma zyAmAM mAhendra dakSiNa dizA DAbI bAju 2 07. supArzvanAtha svastika zirISa mAtaMga zAMti vijaya dakSiNa dizA jamaNI bAju naje 08. caMdraprabhaprabhu caMdra nAgakezara vijaya bhUkuTi dharaNendra pazcima dizA DAbI bAju 2 09. suvidhinAtha magara nAgavRkSa ajita sutArikA pAka pazcima dizA jamaNI bAju 10. zItalanAtha zrIvatsa bilvavRkSa brahmA azokA sunAbha uttara dizA DAbI bAju 6 11. zreyAMsanAtha geMDo tumbara manuja mAnavI suraduMdubhi uttara dizA jamaNI bAju # 12. vAsupUjayanAtha mahiSa kadaMba kumAra caMDI jainamUrtizAstrae ATha pratihAryonI upasthiti svIkArI che. A che huM 13. vimalanAtha varAha jammu Samukha viditA ATha pratihAryo eTale divyataru ke azoka, Asana ke siMhAsana, huM $ 14. anaMtanAtha bAja azvattha pAtAla aMkuza trichatra, AbhAmaMDala, divyadhvani, sUrapuSpavRSTi, cAmarayugma ane 6 15. dharmanAtha dadhiparNa kinnara kadaMpa divya saMgIta athavA devaduMdubhinAda. devaduMdubhimAM pAMca vAdya hoya 16. zAMtinAtha mRga naMdIvRkSa garuDa nirvANI che, jene "paMcamahAzabda' paNa kahe che, jemake zRMga, zaMkha, bherI, huM - 17. kuMthunAtha aja tilakataru gaMdharva balA jayaghATa vagere. 4 18. aranAtha nandAvarta AmravRkSa yakSendra dhAriNI A rIte, jainamUrtividhAna para vihaMgAvalokana karatAM vaividhya huM 19. mallinAtha kuMbha azokavRkSa kubera dharaNapriyA ane vaiziSTayayukta suMdaratAnI pratIti thAya che. sarva zilponuM enA huM huM 20. munisuvratanAtha kUrma caMpakavRkSa varuNa naradattA lakSaNo anusAranA varNa, Asana, bhaMga, vAhana, AyuSa, mudrA, zu 8 21. naminAtha nIlotpala bakula bhrakuTI gAMdhArI alaMkaraNa ItyAdinI dRSTie vargIkaraNa karIe to vividharaMgI caMdaravo ja & 22. neminAtha zaMkha vetasa gomedha aMbikA racAya che. zraddhA sAtheno lAvaNyaloka eTale ja jainamUrtikalA, jeNe hai 4 23. pArzvanAtha phaNi-sarpa devadArU pArtha padmAvatI lokonI zraddhAbhaktine vividha rIte saMkorIne rasaghana saudaryabodha ke 7 24. mahAvIra siMha cAlavRkSa mAtaMga siddhAyikA paNa karAvyo che. jainamUrtizAstra pramANe dasa dizAnA dasa dipAlo A saMdarbhasUci : pramANe che: * dave kanaiyAlAla bhAIzaMkara, "gujarAtanuM murtividhAna', gujarAta dikapAla dizA vidyAsabhA, amadAvAda-1963 * zAha priyabALA DaoN., "jainamUrtividhAna, yunivarsiTI graMtha nirmANa borDa, amadAvAda-1980. agni agni *jaina bAlacandra, 'jaina pratimA vijJAna', madanamahala janarala sTora, jabalapura, yama dakSiNa 1974. nizvatI naiRtya tivArI mArutinandana prasAda, 'jaina pratimA vijJAna', pArzvanAtha vidyAzrama varuNa pazcima zodha-saMsthAna-vArANasI, 1981. vAyu vAyavya * Bhattacharya B. C., "The Jaina Iconography', kubera uttara Motilal Banarasidas, Delhi, 1974. IzAna IzAna * Gupte R. S. Iconography of the Hindus, Buddhists nAga pAtALa and Jain', D. B. Taraporevala Sons & Co. Pvt. Ltd, brahmA AkAza Bombay, 1972. A ja rIte jainamaMdiromAM pratyeka dvAre dizA pramANe dvArapALo ke Shukla D. N., "Vastu-Sastra', Munshiram & pratihAronuM nirmANa karavAmAM Ave che. AvA pratihAro ane emanI Manoharlal Publishers Pvt. Ltd., Delhi, 2003. dizAo tathA sthAna nIce pramANe hoya che : * * * pratihAra dizA dvAranI bAju 401, gopInAtha resiDensI 2, saMta kabIra skUla roDa, navaraMgapurA, Indra pUrva dizA DAbI bAju amadAvAda. jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA ne
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 53 bhAMDAsara maMdira bIkAnera (zrI lalitakumAra nAhaTA l anuvAda : DaoN. reNukA poravAla jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa " rAjasthAnanuM bIkAne2 zahe2 ahIMnA bhavya kalAtmaka yAtrA tathA zrIpAla caritra paNa che. maMdiramAM suMdara raMgathI zobhatA - sumatinAthanA jaina derAsara mATe prasiddha che. A maMdiranI sthApanA citro joIne jo ene koI "jaina kathAnuyoganA citronuM saMgrahAlaya' huM bhAMDAzAha nAmanA jaina zreSThI dvArA thaI hovAthI e bhAMDAsara kahe to jarA paNa atizayokti nathI. maMdiranA nAme oLakhAya che. enI pratiSThA Aso suda-2, vi. saM. nirmANakartA bhAMDAzAhanI vaMzAvaLI # 1571mAM thaI hatI. maMdiranuM nirmANa zreSThI bhAMDAzAha vi. saM. mahopAdhyAya vinayasAgarajIe nAkoDA tIrthanA sthApakanI huM 152 5mAM zarU karyuM hatuM, paraMtu temanuM acAnaka avasAna thatAM aitihAsika jANakArI meLavI tanusAra A baMne tIrthonA vaDavAo huM 6 maMdiranuM bAMdhakAma vilaMbamAM paDyuM. tyArabAda temanA vaMzajoe pUrNa kuTuMbIjano hatA. nAkoDAnA taLAvamAMthI pArzvanAthajInI pratimAne zuM karyuM. maMdiranI pratiSThAno zIlAlekha nIce mujaba che pragaTa karanAra AcArya jinakIrti ratnasUrijInA bhatrIjA (saMsArI) 5 saMvata 1571 varSe, Aso suda-2 mAlAzAha hatA. zaMkhavAla gotrIya mAlAzAhane cAra putro hatArAjAdhirAja lUNakarajI vijaya rAjya sAMDAzAha, bhAMDAzAha, hUMDAzAha ane suMDAzAha. A bhAMDAzAhe zAha bhAMDA, prAsAda nAma nailokya dIpaka bIkAneramAM I. sa. 1515mAM "alokyadIpaka' prAsAda karAvyo. karAvita, sUtra godA kArita. eka kivadaMtI anusAra bhAMDAzAha ane sthApita godA ekavAra maMdira maMdiranuM sthApatya nirmANanI yojanA taiyAra karatA hatA tyAre eka banAva evo banyo ke cAre tarapha phelAyelA bIkAnera zaheramAM sarvotkRSTa sthAna upara godAne lAgyuM ke A zeTha to khUba kaMjUsa che, e zuM AvA bhavya maMdiranuM ? bhAMDAzAhe pasaMdagI utArI ane e sthaLe maMdira nirmANa karAvyuM. nirmANa karAvaze, mATe teNe zeThane 1000 maNa ghI maMgAvIne maMdiranA 6 maMdiranA zikharanI UMcAI 108 phUTa tathA divAlonI jADAI 8 thI pAyAmAM nAkhavuM paDaze ema jaNAvyuM. zeThe zilpInA sUcana mujaba ghI maMgAvyuM 10 phUTa che. mULa maMdiranA nakazAmAM sAta mALa hatA, paraMtu pAchaLathI ane maMdiranA pAyAmAM nAkhavAnuM zarU karyuM. zilpIe jyAre A joyuM tyAre huM traNa majalAnuM bhavana surakSAnI dRSTie taiyAra karAyuM je Aje paNa jaNAvyuM ke zeTha huM tamArI parIkSA laI rahyo hato ke Apa maMdira nirmANamAM IS anya bhavanonI sarakhAmaNImAM unnata che. prabhunI sevAmAM upasthita kaMI kaMjUsAI to nahIM karo ne! A ghI tame pAchuM mokalI Apo." zeThe 3 ka rahetI devAMganA ke zAlabhaMjIkAo paNa ghaNI ja sajIvatAthI ja vinaMtIpUrvaka vivekasaha jaNAvyuM ke, "je nimitte ghI AvyuM che teno upayoga huM zilpIe kaMDArela che. maMdiranA adhiSThAyaka deva bherUjI che. maMdira emAM ja thaze." huM nirmANa mATe lAla patthara jesalamerathI UMTo dvArA lAvavAmAM Avato A pramANe maMdirano pAyo taiyAra karavAmAM A ghI vAparavAmAM huM B tathA bIkAneramAM pANI khAruM hovAthI te paNa ATha mAIla dUranA AvyuM. Aje paNa ghaNIvAra garamInI RtumAM maMdiramAM pharzanI raeN huM taLAvamAMthI lAvavAmAM AvyuM hatuM. maMdira nirmANanuM kArya "godA' phAMTamAMthI ghI jevuM cIkaNuM pravAhI bahAra jhare che. & nAmanA zilpIe karyuM hatuM. zrI mithilA tIrtha zilAnyAsa maMdiranI citrakaLA 19mA tIrthaMkara zrI mallinAthajI ane 21mA tIrthaMkara zrI ke bIkAneranA suprasiddha citrakAra murAdabakSe vi. saM. 1960mAM naminAthanA 4-4 kalyANakothI abhibhUta pAvana bhUmi mithilA 6 maMdirane aneka citrothI sajja karyuM. maMdiranA guMbajamAM sujAnagaDhanuM tIrthano viccheda lagabhaga 150 varSa pahelAM thaI gayo hato. aMdAjIta 6 maMdira, sthUlibhadranI dIkSA, saMbhUtivijayanI traNa ziSyone cAturmAsa anumAnanA AdhAre I. sa. 1993 thI lalita nAhaTAe zodhakhoLa zuM artha AjJA, bharata bAhubalIyuddha, dAdAvADI, dhannA zAlibhadra caritra, karatAM 2006-07mAM temane saphaLatA maLI. & IlAcIkumAra, sudarzana zeTha, vijayAzeTha-zeThANI, samavasaraNa vagere uparokta saMzodhita sthaLe 25 me 2014mAM zubha muhUrtamAM 8 3 16 citro suMdara raMgonI goThavaNIthI citrita karyA che. te uparAMta mithilA tIrthano zIlAnyAsa aSTaprakArI pUjA dvArA karavAmAM Avyo. zrI ariSTaneminA lagnanI jAnanA dRzyo, pazuono vADo vagere ahIM sthApita karavAmAM AvanAra baMne paramAtmAonI aMjanazalAkA, ATha moTA dRzyone guMbajamAM AvarI lIdhA che. dAdAsAhebanA bhajilapuramAM taiyAra thayela nUtana jinAlayanI pratiSThA prasaMge AcAryazrI OM jIvananI aNamola ghaTanAo, prabhu mahAvIranA kalyANaka, upasargo, mahendrasAgarajI mahArAja sAheba dvArA karavAmAM AvI. * * * ? che ariSTaneminuM zaMkhavAdana vagere dazyone khUba bhAvavAhI kalA thakI jaina zvetAMbara kalyANaka tIrtha nyAsa, 21, AnaMda loka, oNgaSTa krAMti 6 jIvaMta karyA che. A suMdara dRzyomAM zrI gautamasvAmInI aSTApada mArga, nyU dilhI-110049. phona : 011-2625 1065, 41740100. 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 54 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 roSaka mahAtIrtha ujjayanjagiri (giranAra mahAtIrtha) 1 kanubhAI zAha, [ zrI kanubhAI zAha pustakAlaya pravRtti sAthe saMkaLAyelA vidvAna che. temaNe pUrve gujarAta vidyApIThamAM graMthapAla tarIke sevA ApI hatI. bAdamAM kobAmAM kailAsasAgarasUri jJAnabhaMDAramAM niyAmaka tarIke kAryarata hatA. hAla nivRttimAM dharmaparAyaNa jIvana jIve che. A lekhamAM temaNe giranAra tIrtha vize vistRta paricaya Alekhyo che.] giranAranuM mAholya: kevaLajJAna ane nirvANa kalyANaka giranAra para thayAM che. (1) zrI raeN gujarAtanA saurASTra pradezamAM jaina dharmanAM be mahAna tIrtho- namIzvara (2) zrI anila (3) zrI yazodhara (4) zrI kRtArtha (5) zrI 6 pAlitANA-zatruMjaya ane ujjayaMtagiri-giranAra AvelAM che. A jinezvara (6) zrI zuddhamati (7) zrI zivazaMkara ane (8) zrI spaMdana 6 baMne tIrthono mahimA aparaMpAra che. saurASTrano A garavo parvata temaja bIjA be tIrthaMkaranA mAtra mokSa kalyANaka thayAM che. zuM yAdavakALathI prasiddha che. A giranAra parvata gujarAtano sauthI UMco anAgata covIsImAM thanArA covIsa tIrthakaromAMthI covIse- 3 4 parvata che. tenI UMcAI samudranI sapATIethI 1,116 mITara che. te covIsa tIrthaMkara paramAtmAonA mokSa kalyANaka temaja 23 ane huM * 24 ki.mI. lAMbo che ane 6.5 ki.mI. pahoLo che. A girimALA covIsamA tIrthaMkara paramAtmAnA vadhArAnA dIkSA ane kevaLajJAna ka ke 70 corasa mAIlamAM eTale ke 181 corasa ki.mI.mAM vistarelI kalyANaka bhaviSyamAM giranAra mahAtIrtha upara thaze jemanA nAmo re huM che. vartamAna covIsInA bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha bhagavAnanA A pramANe cheH (1) padmanAbha (2) zrI suradeva (3) zrI supArzva reM dikhA (dIkSA), nANa (jJAna, kevalajJAna) ane nivANa (nirvANa) (4) zrI svayaMprabha (5) zrI sarvAnubhUti (6) zrI devazruta (7) zrI raeN A girivara thayAnA ullekho uttarAdhyayanasUtra, jJAtAdharmakathA, udaya (8) zrI peDhAla (9) zrI poTTIla (10) zrI satkIrti (11) zrI dazAzrutaskandha ane Avazyaka sUtra sarakhA AgamomAM maLe che. A suvrata (12) zrI amama (13) zrI niSkaSAya (14) niSNulAka huM traNa kalyANakothI giranAranI bhUmi pavitra banelI che. (15) zrI nirmama (16) zrI citragupta (17) zrI samAdhi (18) 6 zrI bhAratI viracita "zrI giranAra mahAtIrtha kalpa'nI gAthA naM. zrI saMvara (19) zrI yazodhara (20) zrI vijaya (21) mallijina nag 1 ane 2mAM paNa giranAra tIrthanuM mahAbhya nIce pramANe darzAveluM (22) zrI deva (23) zrI anantavIrya (24) zrI bhadrakRta. kaM jovA maLe che. aitihAsika bhUmikA: zrI vimalagirestIrthAdhipasya, paramaM vadanti tatvajJAH / A giranAra girivaranuM vartamAnamAM je mahattva che tenA karatAM zailaMmanAdiyugInaM, sa jayati girinAra girirAjaH / / 1 / / bhaviSyamAM A kSetranuM mahattva kahI na zakAya teTaluM vadhavAnuM che. 2 saghaLA tIrthomAM uttama vimalagiri parvatanA anAdi kAlIna zreSTha giranAra girivara prAyaH zAzvata che. pAMcamA ArAnA aMte jyAre huM zikhararUpe je giranAra tatvajJo-jJAnI bhagavaMto kahe che. te giranAra zatruMjayanI UMcAI ghaTIne sAta hAtha thaze tyAre giranAranI UMcAI che girirAja jaya pAme che. ||1|| so dhanuSya raheze. paviMzativiMzati-poDazadriyonana dhanu: zatAblizira : | A revatAcalagiri puMDarika girirAjanuM suvarNamaya pAMcamuM zikhara uM avasafgSaya: rava7, sanayati urinAra urirAga: 2T che. je maMdAra ane kalpavRkSothI vIMTaLAIne raheluM che, te mahAtIrtha avasarpiNIonAM pahelA ArAmAM 26 yojana, bIjA ArAmAM haMmezAM jharatA jharaNAMothI bhavya prANIonA pAponuM prakSAlana kare che 4 20 yojana, trIjA ArAmAM 16 yojana, cothA ArAmAM 10 che, e sparza mAtrathI paNa hiMsAne TALI de che. & yojana, pAMcamA ArAmAM 2 yojana ane chaThThA ArAmAM 100 itihAsavidonA kathana pramANe giranAranI taLeTIno pradeza naMdo huM du dhanuSa UMcAIvALo ja rahe che, te girinAra girirAja jaya pAme che. ke maurya caMdraguptanA samayamAM vasI cUkyo hato ane tene girinagara 9 || 2TI nAma ApavAmAM AvyuM hatuM. enuM bIjuM nAma raivatakanagara paNa hai avasarpiNInA cha ArAmAM A tIrthanA anukrame 6 (cha) nAma hatuM. moryonA samayamAM enI prasiddhi ghaNI hatI, e pachI to e hai jANavA maLe che: (1) kailAsa (2) ujjayanta (3) revata (4) surASTranI pATanagarI paNa banI cUkI hatI, caMdragupta maurye ahIM hai huM svarNagiri (5) giranAra ane (6) naMdabhadra. sudarzana taLAva baMdhAvyuM hatuM, jeno uddhAra mahA kSatraparAjA rudramAe che gaI covIsImAM thayelA ATha tIrthakara bhagavaMtonA dIkSA, I. sa. 150 (zaka saM. 72) mAM ane samudraguptanA subA cakrapAline 2 vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 55 roSaka OM I. sa. 455-56mAM karAvyo hato, evI hakIkata ahIMno zilAlekha nemikumAranI vizALa jAna dvArikA nagarIthI nIkaLI maMgala meM pUro pADe che. Aje A taLAvano patto nathI. gItonA gAna sAthe ugrasena rAjAnA mahela tarapha AvatAM rastAmAM - jJAnacaMdrakRta saMskRtabhASA-nibaddha "zrI revatagiri tIrtha-stotra'mAM pazuono ArtanAda nemikumAranA kAne paDyo. sArathIne AnuM kAraNa * tIrthanAyaka jina ariSTanemine pradhAnatA apAI che; emano tathA pUchatAM jANavA maLyuM ke bhojanamAM A prANIono upayoga thavAno che ke raivatagirino mahimA prAraMbhanA pAMca padyomAM kahyo che. te pachI che. A prANIono jIva bacAvavA nemikumAre rathane pAcho vALavAno che huM vAlmaTTamaMtrI kArita, giranAra para caDhavAnI padyA (pAjA) vize Adeza karyo. nemikumArano ratha pAcho vaLatAM jANI vAtAvaraNa atyaMta che zu AlaMkArika vAkyo kahI, kramazaH giristhita arcanIya sthAnono stabdha banI gayuM. nemikumArane rAjImatImAM have moha na rahetAM huM je ullekha karyo che.2 muktirUpIvadhUnI laganI lAgI hoya ema jaNAyuM. prabhu to rAjImatIne ja hai ujjayantagirinAM maMdiro anulakSIne lakhAyelAM madhyakAlIna potAnA ATha ATha bhavono saMketa ApavA jANe padhAryA na hoya hai 8 kalpo, rAso, stotro, stavano, caityaparipATIo ane prabaMdho ema pAchA vaLI gayA! huM uparAMta abhilekhomAM aDhaLaka mAhitI A tIrtha vize maLe che. lokAMtika devonI dharmatIrtha pravartananI mAMgaNI svIkArI prabhue haiM 2 zrI neminAtha bhagavAnanuM jIvanavRttaH varSIdAnano prAraMbha karyo. varSIdAna ApI zakra Adi Indro sAthe re saurIpuranA rAjA samudravijayanI paTTarANI zrI zivAdevIe Aso uttarakuTu nAmanI zibikAmAM ArUDha thaI nagarI bahAra nIkaLI je 5 vada 12nI rAtrie aMtima praharamAM tIrthakarasUcaka 14 svapno joyAM. ujjayaMta (giranAra) parvata para sahasAvana (sahastrApravana)mAM padhAryA che huM e ja vakhate zaMkharAjAno jIva tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya pUrNa zrAvaNa suda 6 (chaThTha)nA divase citrA nakSatramAM divasanA pUrva bhAgamAM huM karI eNvIne zivAdevInI kukSimAM pravezyo. garbhakALanA divaso pUrNa eka hajAra rAjAo sAthe prabhue sarvavirati aMgIkAra karI tyAM ja 8 thatAM zrAvaNa suda panA zubha dine citrA nakSatramAM zivAdevIe prabhune mana:paryavajJAna utpanna thayuM. prabhu A sthaLethI coppana divasa 8 haiM zyAmavarNa ane zaMkha lakSaNavALA putraratnane janma Apyo. chappana anyatra vihAra karIne zrI neminAtha prabhu pharIthI sahasAvanamAM padhAryA. OM dikakumArIo ane Indra-IndrANIo dvArA prabhuno janmakalyANaka Aso vada amAsa (bhAdaravA vada amAsa)nA divase vetasa vRkSanI 3 -kaeN dhAmadhUmapUrvaka ujavavAmAM Avyo. nIce aThThamatapanA tapasvI prabhu kAusagga dhyAne rahyA. ghAtakarmano 2 putrajanmanI khuzAlImAM rAjadarabAramAM janmotsavanI paNa bhavya kSaya karI citrA nakSatramAM divasanA pUrva bhAgamAM aThThama tapa vaDe re rIte ujavaNI karavAmAM AvI. zivAdevIe garbhakALamAM ariSTamaya kevaLajJAna pAmyA. zrI rAjImatI paNa prabhu pAse dIkSA grahaNa karI cakradhArA joI hatI eTale putranuM nAma "ariSTanemi' pADavAmAM ane tapazcaryA karatAM karatAM mokSapadane pAmyAM. huM AvyuM. kumArapaNAnA traNaso varSa vyatita karI prabhu yuvAnasthAne zrI neminAtha bhagavAnane vaTadatta vagere 11 gaNadharo hatA, 18 pahoMcyA. mahArAjA ane mahArANI nemikumAranA lagna mATe khUba hajAra sAdhuo, 40 hajAra sAdhvIo, eka lAkha 69 hajAra zrAvako che 8 Agraha karatAM. A uparAMta kRSNa vAsudevanI satyabhAmA, rukmaNi, ane 3 lAkha 26 hajAra zrAvikAo hatI. zrI neminAtha prabhunA ? susImA, padmAvatI, gorI, gAMdhArI, lakSmaNA, jAMbavatI ema AThe gomedha nAmano yakSa adhiSThAyaka deva banyo. atre zrI aMbikAdevI paTTarANIo paNa nemikumArane lagna mATe Agraha karatI. nemikumAra adhiSThAyikA devI banyAM. ke A badhA prasaMge mauna rahelA jANI nemikumAra lagna mATe taiyAra ja zrI neminAtha bhagavAna eka mAsanuM anazana karI paryakAsane ke zuM che ema maunane saMmati mAnI lIdhI. samagra rAjamahelamAM utsAhano besI giranAra parvatanI cothI TUMke "zyAmazilA' upara 536 munivaro 6 ja saMcAra thayo. e ja samaye mathurA nagarInA rAjavI ugrasenanI sAthe aSADha suda 8nI rAtre pUrva bhAgamAM mokSe gayA. zrI neminAtha 9 huM rAjakanyA rAjamatInuM mAguM AvatAM nemikumAranA ane rAjImatInA bhagavAna 300 varSa kumArAvasthAmAM, 54 divasa munipaNe rahyA che huM vivAha nakkI thayA. ane 700 varSa kevaLIpaNe rahI nirvANapadane pAmyA. cothI Treka para lagnamuhUrta mATe rAjajyotiSIne bolAvavAmAM AvyA. eka "zyAmazilA' para zrI neminAtha bhagavAnanI pratimAjI tathA re rAjajyotiSIe jaNAvyuM ke hamaNAM varSAkALamAM lagna jevuM maMgalakArya bIja zilAmAM pagalAM che. A Trekane mokSa TUMka paNa kahevAmAM Ave ru huM thaI zake nahi. A sAMbhaLIne kRSNa vAsudeve turata ja jyotiSIne che. kahyuM ke nemikumAra lagna mATe mAMDa mAMDa taiyAra thayA che, jo vilaMba I XXX karIzuM to emanuM mAnasa parivartana thaI jAya mATe lagnanA muhUrtamAM zrI giranAra tIrtha upara birAjamAna mULanAyaka zrI neminAtha 6 vilaMba cAle nahi. aMte zrAvaNa suda chaThThano divasa nakkI thayo. bhagavAnanI pratimA zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA karatAM che jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya viroSaka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vedanA ane zilma
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ | pRSTha 56 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka oNkTobara 2014 meSAMka ke paNa prAcIna che. gaI covIsInA trIjA tIrthakara zrI sAgara nAmanA 165735 varSa jUna 20 koDAkoDI sAgaropama varSa prAcIna che. huM bhagavAne pAMcamA devalokanA Indrane kahyuM ke "tamo AvatI covIsInA zrI giranAra tIrthanA uddhAro 2 bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthanA gaNadhara banIne mokSe jazo." pahelo uddhAra : prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanA putra re nareM AthI pAMcamA devalokanA Indra zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti banAvI zrI bharata mahArAjA zrI RSabhadeva bhagavaMtanA mukhethI zrI jai bhakti karavA lAgyA. te mUrti zrI neminAthanA samaya sudhI IndralokamAM siddhagirijI, zrI revatagiri, zrI arbudAgiri, zrI rAjagRhI tathA hatI. pachIthI zrI kRSNanA gRhamaMdiramAM rahI hatI. jyAre dvArikA zrI sametazikharajInuM mahAtma sAMbhaLIne saMgha sAthe tathA nAbha gaNadhara huM 2 nagarI bhasma thaI tyAre zrI aMbikAdevIe A pratimAne temanA sAthe yAtrAe nIkaLyA. Indra mahArAjAnI AjJAthI zrI siddhagirijI 2 # vimAnamAM rAkhyAM hatAM. pachIthI A mUrti zrI ratnA zrAvakane upara 'tailokyavibhrama' nAmano suMdara prAsAdanuM nirmANa karAvIne zuM 8 ApavAmAM AvI. temAM traRSabhadeva bhagavAnanI ratnamaya mUrti sthApanA karI anya trevIsa hai 8 radI zrAvaka tIrthakara bhagavAnanA prAsAdo banAvI temAM dareka bhagavAnanI kAMDilyanagaramAM raheto dhanavAna ratnasAra zrAvaka bAra bAra manamohaka mUrtionI sthApanA karI zrI saMgha kadaMbagiri, hastagiri che varSanA duSkALanA kAraNe potAnI AjIvikA ane dhanopArjana mATe thaI. raivatagiri padhAryo. na dezAMtaramAM pharato pharato kAzmIra dezanA nagaramAM jaIne vasyo hato. A girivara upara bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha bhagavAnanA na ratnasAra zrAvaka potAnA pracaMDa puNyodayathI dinapratidina aDhaLaka dIkSA, kevaLajJAna ane mokSa kalyANaka thavAnA che te jANI bharata . huM saMpatti kamAvA lAgyo. saMpattino saMgraha karavAne badale saMpattinA mahArAjAe giranAra upara bhavya UMcuM ane vizALa sphaTIka ratnamaya haiM zuM savyaya mATe zrI AnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nI nizrAmAM siddhAcala, jinAlaya baMdhAvyuM. tenuM nAma "surasuMdaraprAsAda' ApyuM. temAM * giranAra Adi mahAtIrthonI sparzanA karavA pagapALA saMghanuM nIlamaNimaya zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti sthApana karI, aMjanavidhi ja & Ayojana karyuM. AnaMdollAsapUrvaka zAzvata tIrtha siddhAcalanI bhakti ane pratiSThAvidhi zrI nAbha gaNadhara bhagavaMta pAse mahotsavapUrvaka hai karI zrI saMgha raivatagiri AvI pahoMcyo. tyAM abhiSeka samaye neminAtha karAvI. huM prabhunI mUrti pANImAM ogaLI gaI. AthI du:khI ratnasAra zrAvake bIjo uddhAra : zrI daMDavIrya rAjAe karAvyo. 2 21 divasa upavAsa karyA. trIjo uddhAra : bIjA devalokanA Indra zrI IzAnaInTe karAvyo. zrI ratnasAra zrAvakanI tapazcaryA ane atizaya bhaktinA kAraNe cotho uddhAra : cothA devalokanA Indra zrI mahendrae karAvyo. - zrI aMbikAdevIe prasanna thaIne brahmandra dvArA ratna-mANikyanA sAra pAMcamo uddhAra : pAMcamA devalokanA Indra zrI brahmandrae karAvyo. paNa huM vaDe banAvAyela sudRDha, vIjaLI, vAvAjhoDAM, agni, jala ke lokhaMDa, chaThTho uddhAra : bhavanapatikAyanA Indroe karAvyo. zu pASANa ke vajUthI paNa abheda mahAprabhAvaka evI A pratimAne sAtamo uddhAra : zrI ajitanAtha bhagavAnanA samayamAM zrI sAgara chuM 8 arpaNa karI. aMbikAdevInA Adeza mujaba zrI ratnA zAha cakravartIe karAvyo. hai ujjayantagiri para pazcimAbhimukha prAsAda karAve che. zrI sakaLa saMghanI AThamo uddhAra : zrI abhinaMdanavAminA samayamAM. vyaMtara nikAyanA OM hAjarImAM A mUrtinI harSollAsapUrvaka vi. saM. 609mAM pratiSThA InTe karAvyo. che mahotsava karAvI sthApita karI zrI ratnasAra zrAvaka potAnI saMpattino navamo uddhAra : zrI candraprabha svAminA samayamAM zrI caMdraza hai sadupayoga karI surASTranI bhUmine jinaprAsAdothI vibhUSita karI rAjAe karAvyo. meM sAta kSetromAM dravya kharcIne prabhu bhakti karato paraMparAe mokSa sukhane dazamo uddhAra : zrI zAMtinAtha bhagavAnanA samayamAM zrI cakradhara rAjAe karAvyo. & zrI neminAtha bhagavAnanI prAcInatAno kALa agiyAramo uddhAra : zrI munisuvrata svAminA samayamAM zrI rAmacaMdrajIe | zrI neminAtha bhagavAnanAM nirvANanA 2000 varSa pachI pratiSThita karAvyo. thayela hovAthI temanA zAsananA zeSa 8 2000 varSa, zrI pArzvanAtha bAramo uddhAra : pAMDavoe bAramo uddhAra karAvyo. # zAsananA 250 varSa + zrI mahAvIra svAmi zAsananA 2538 teramo uddhAra : zrI mahAvIra svAminA nirvANa pUrve pahelI sadImAM 2 varSathI A pratimA pratiSThita thayela che. lagabhaga 82000 + 250 revAnagaranA rAjA zrI nebusadanejhara zrI neminAtha + 2538 = lagabhaga 84788 varSathI A pratimA A sthAne prabhunuM maMdira nirmANa karAvyAno ullekha prabhAsa- 3 6 birAjamAna che. vartamAna zrI neminAtha paramAtmAnI pratimA pATaNamAM prApta thayelA eka tAmrapatramAM maLe che. 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 3 pAmaze.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te. oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 57 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA R $ pAMcamA ArAmAM thayelA uddhAro : caudamo uddhAra: neminAtha bhagavAnanI TUMkaH vi. saM. 609mAM saurASTranAkAMDityapuranA zrI ratnasAgara zrAvaka raivatagiri pahADa para AvelA maMdironA nirmANamAM viziSTa ane zrI ajita zrAvake zrI AnaMdasUrIzvarajI ma.sAhebanI nizrAmAM koTinI kAryakauzalatAnA darzana thAya che. zilpakalAnA sauMdaryanI jai saMgha kADhIne siddhAcalajInI yAtrA karI zrI raivatagiri padhAryA. vaividhyatAnA kAraNe pratyeka jinamaMdiro potAnuM AgavuM vyaktitva che zrI neminAtha bhagavAnano prakSAla karatAM lepa nIkaLI gayo, ane dharAve che. Abu-delavADA-rANakapura ane jesalamera Adi mUrti ogaLI gaI. AthI zrI ratnA zAhe zrI aMbikAdevInI jinAlayonI kalAkRti ane jhINI kotaraNInI yAda apAve tevI che tapa vaDe sAdhanA karI ane devIe prasanna thaIne zrI neminAtha viziSTa kalAkRti A giranAra mahAtIrthanA jinAlayomAM jovA maLe bhagavAnanI gaI covIsInA trIjA tIrthakara zrI sAgara nAmanA che. manohara ane nayanaramya evA jinAlayonI jinapratimA tathA huM bhagavAnanA samayamAM pAMcamA devalokanA Indrae je pratimA kaLA-kuzaLatA nirakhatAM citta prasannatAno anubhava kare che. bharAvI hatI te zrI ratnAzAhane ApI. zrI ratnAzAha ane ajIta- (I) neminAtha jinAlaya : zAhe A tIrthano uddhAra karAvIne A prAcIna mUrtinI pratiSThA zrI neminAtha jinAlayanA prAMgaNamAM praveza karatAM ja zrI neminAtha ! karAvI. Aje ApaNe Aja mUrtinA darzana-pUjana karIe chIe. bhagavAnanA vizALa ane bhavya gaganacuMbI zikharabaMdhI jinAlayanA paMdaramo uddhAra : darzana thAya che. jinAlayanA dakSiNadvArathI praveza karatAM 41.6 phUTa | vikramanI navamI sadImAM kAnyakunja (kanoja)nA Ama rAjAe pahoLo ane 44.6 phUTa lAMbo raMgamaMDapa Ave che, jenA mukhya uddhAra karAvyo. gabhArAmAM giranAra giribhUSaNa zrI neminAtha paramAtmAnI cittane soLamo uddhAra : anero AnaMda ane zAMti ApatI zyAmavargIya padmAsanastha 61 saM. 1185mAM zrI siddharAja jayasiMhanA samayamAM zrI sajjana IMcanI manohara pratimA birAjamAna che. maMtrIe karAvyo hato. zrI neminAtha paramAtmAnI zyAma manohara pratimAnA darzana karatAM 8 saMvata 1124mAM zrI bAlDa maMtrI zrI giranArajInI yAtrA karavA mana AnaMdavibhora banyuM, citta prasannatAne pAmyuM tyAre hRdaya koI huM AvyA tyAre aMbikAdevInI ArAdhanA karIne devIe sUcavyA avarNanIya vicAronA vamaLamAM gUMthAI gayuM. zrI nemijinanA darzana re pramANe 63 lAkha dravya kharcIne navAM pagathiyAM banAvyAM. karatAM hRdayamAM ubharAtA AnaMda-prasannatAnA vicArone bhaktahRdaya nakke teramI sadImAM zrI vastupAla-tejapAle uddhAra karAvyo. kavioe zabdomAM kaMDAravAno je prayatna karyo che te atre namrabhAve caudamI sadImAM sonI samarasiMhe uddhAra karAvyo. rajU karuM chuM: sattaramI sadImAM zrI vardhamAna tathA zrI padmasiMhe uddhAra karAvyo. "meM Aja darisaNa pAyA, zrI neminAtha jinarAyA'vIsamI sadImAM zrI narazI kezavajIe uddhAra karAvyo. stavananI paMkti yAda AvI gaI ane mana turata ja harakhabhInuM A sivAya rAjA saMprati, rAjA kumArapALa, maMtrI sAmaMtasiMha, banIne gaNagaNavA lAgyuM ke:OM saMgrAma sonI vagere aneka rAjAo, maMtrIo tathA zreSThIo dvArA mArI AjanI ghaDI raLiyAmaNI, huM ahIMyAM uddhAra karAvyAnA tathA navA maMdiro nirmANa karAvyAnA hAM re mane vhAlo maLyAnI vadhAmaNI jI re, hai ullekha maLe che. hAMre tArI bhakti karavAne kAja AvIyo, je zrI giranAra tIrtha taLeTI: hAMre mArA aMtaramAM thayuM ajavALuM jI re. jUnAgaDha sTezanathI taLeTI 6.5 ki.mI. dUra che. taLeTImAM surata nivAsI haju A paMkti pUrI thaI, na thaI tyAM sudhImAM to tArI amI ? huM zeTha premacaMda rAyacadanI tathA zrI phUlacaMdabhAInI jaina dharmazALA, bhojanazALA bharelI mUrtine joIne bIjI eka paMktinI yAdI AvI gaI. che tathA zrI Adizvara bhagavAnanuM derAsara che. ahIM yAtrikone bhAtuM apAya tArI mUrtie mana mohyuM re mananA mohanIyA, kuM che. zrI siddhasUri ma.sA. tema ja zrI kailAsasAgarasUri ma.sA.nI puNya smRtimAM tArI sUratie jaga sohyuM re jaganA jIvanIyA. zrI siddhi kailAsa bhavananuM nirmANa thayuM che. girirAja upara javA mATe XXX DoLInI vyavasthA che. rUpa tAruM evuM adbhuta, palaka viNa joyA karuM, zrI girirAja upara AvelAM maMdiro: netre tArA nirakhI nirakhI, pApa muja dhoyA karuM. taLeTIthI pahelI TUMkanuM caDhANa 3 ki.mI. che ane pagathiyAM 4200 prabhunA darzana thatAMnI sAthe AnaMdanI choLo UThI, sAgaranA jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ | pRSTha 58 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa 2 6 mojAMnI jema hRdayamAM lAgaNIonA pUra UmaTyAM. AnaMda ane darzanathI vadhAre zraddhAnvita ane daDha thAya che. $ lAgaNIonA mojAM zAMta thatAM prabhu kevA che tenA vicArono he prabhu! he nemijina! pAdurbhAva manamAM zarU thayoH tArA caraNathI, tArA zaraNathI ane tArA smaraNathI tarI gayelA 2 tuM vitarAgI, huM rAgI, jIvonI noMdha bahu lAMbI che, to tArI bhakti ne zraddhAnA baLe tarI jai tuM guNono sAgara, huM durguNono dariyo, gayelA pUNya dhanikonI yAdI paNa kaMI nAnI nathI. prabhu, mArI tane che tuM upakArI, huM svArthI, eTalI ja araja che ke A yAdImAM mAruM nAma paNa umerAya evo tuM muktipurIno vAsI, huM saMsArano pyAsI; koIka mArga Apa. AvI noMdhamAM mAruM nAma caDI jAya evI koIka tuM rAgadveSathI para, huM rAgadveSamAM cakacUra; keDI mane sujhADa e ja mArI tane haiyAnA UMDANathI prArthanA che. tuM mokSanagarano sathavAro, huM mohanagarano vasanAro. prabhu, mArI prArthanA sAMbhaLIne mane koIka mArga ke keDI jarUra hai ' he prabhu! tame pattharane pArasa karanArA, tame kathIrane kaMcana sujhADaze, paNa prArthanAnI sAthe-sAthe prabhunA aMtaramAM praveza pAmavA 6 karanArA, jIvananI jyoti dharanArA, aMtaranuM timira haranArA-AvA mAre paNa kaMIka to karavuM joIe ne! A vicAramAM mane thayuM ke : 6 $ mArA devAdhidevane namoniNANa. ApaNA zarIranA sADAtraNa karoDa rUMvATA che. ApaNe rome romamAM 8 AvA pyArA prabhunA guNonuM raTaNa karatAM karatAM vaLI keTalIka prabhune vasAvavA joIe. te mATe prabhuno jApa hRdayamAM vasAvavo nareM * paMktio smaraNapaTa para aMkita thaI manamAM te gholAvI lAgIH joIe. zrI nemijinano jApa hRdayamAM vasAvIe to prabhu, ApaNI traNa lokanA nAtha maLyA mane, sadbhAgya muja UghaDI gayuM, prArthanA sAMbhaLe, sAMbhaLe ane sAMbhaLe ja evI dRDha zraddhA keLavIe. hai bhavamAM bhamatAM meM darizana pAyo, jApa maMtra : 'urjita selasihare dIkhA nANe nissIhIyA jalsa, AzA pUro eka palameM sAhebajI. tam dhamma akkavaTTI ariThThanemi namaMsAmi' XXX artha : "ujjayatagiri (giranAra)nA zikhare dIkSA, kevaLajJAna dhavaMtarI cho, vaidya cho, mArA jIvananA o prabhu, ane nirvANa-ema traNa kalyANako thayAM che te dharmacakravartI zrI bhavaroganA vaLagADane paNa dUra karajo te vibhu. neminAtha bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM." xx x athavA pyArA nema prabhujI mana maMdirIye padhArajo re, OM hrIM zrI neminAthAya nama:' rAga ne roga zatrune dhyAnathI dUra nivArajo re. zrI nemiprabhune prArthanA pUrI karIne mArI yAtrA AgaLa vadhI. traNa jagatanA nAtha evA devAdhidevane bhakta hRdaye phariyAda karI ke. girirAja upara pahoMcatAM neminAtha bhagavAnanI prathama TUMka Ave huM traNa jagatanA AdhAra, mArI kathanI jaI kone kahuM, che. tyAMthI AgaLa jatAM giranAra maMDana zrI neminAtha bhagavAnanA kAgaLa lakhuM pahoMce nahi, phariyAda jaI kone karuM, mukhya jinAlayanA prAMgaNano prAraMbha thAya che. A coka 130 phuTa tuM mokSanI mojhAramAM, huM du:khabharyA saMsAramAM, pahoLo temaja 190 phuTa lAMbo che, jemAM mukhya jinAlayanI pharatI hai jarA sAmuM paNa juo nahi to kyAM jaI kone kahuM. bhamatImAM 84 derIo che. jinAlayanA dakSiNadvAra bahAra ja jamaNA che prabhu samakSa prArthanA, bhakti, phariyAda karyA pachI trilokanAthanA hAthe 11 aMbikAdevInI derI Ave che. mULanAyakanI pharatI bhamatI hai 2 darzanathI ApaNane zuM prApta thAya che tene bhakta vAcA Ape che. tathA raMgamaMDapamAM tIrthaMkara paramAtmAnI pratimAo tathA yakSa-yakSiNI re he nemijina! ane gurubhagavaMtanI pratimAo birAjamAna karavAmAM AvelI che. tamArA darzana mAtrathI amArA vikAro zamI jAya che. A raMgamaMDapanI AgaLa 21 phUTa pahoLo ane 38 phUTa lAMbo bIjo tamArA punita sparzathI amArA vicAronA tophAna zAMta thAya che. raMgamaMDapa Ave che, jemAM madhyamAM gaNadhara bhagavaMtonA lagabhaga 840 8 tamArA smaraNanI pavitratAthI vedanA ane vyAdhimAM nirAMta maLe che. pagalAMnI joDanI sthApanA karavAmAM Avela che. pratiSThA vi. saM. E zAzvatA girirAja evA giranAranA UMcAM zikharo upara tArA 1694 caitra vada bIjanA divase karavAmAM Avela che. AjubAju besaNA amArI Atmika UMcAIne vadhAravAmAM madadarUpa bane che. tIrthaMkara paramAtmAnI pratimAo birAjamAna karavAmAM Avela che. jIvananA pratyeka vyavahAramAM anubhavAtI cittaprasannatAnI khAmI A jinAlayanI bahAra bhamatImAM pazcima dizAthI zarU karatAM vi. saM. zai 8 tArA darzana ane vicAra mAtrathI pUrNa thAya che. 1287mAM pratiSThA karela naMdIzvaradvIpano paTa, jinapratimAo, te traNa lokanA svAmI hovA chatAMya tArI sAthenI AtmIyatA tArA padmAvatIjInI mUrti, sametazikharajI tIrthano paTa, zaNuM jaya jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilo sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA che
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa pa9 zilpa sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da * jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa 2 OM mahAtIrthano paTa, zrI neminAtha jIvanacaritrano paTa, zrI mahAvIra (III) merakavazInuM mukhya jinAlayaH A bAvana jinAlayanA mULanAyaka huM prabhunI pATa paraMparAnA pagalAM, jaina zAsananA vividha adhiSThAyaka zrI sahastraphaNA pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA 29 iMcanI che. A OM deva-devInI pratimA, zAsanadevI aMbikAnI derI, zrI neminAtha tathA jinAlayanA mukhya pravezadvAramAM pravezatAM ja vividha kalAkRtiyukta jai zrI mahAvIra prabhunAM pagalAMnI derI, zrI vijayAnaMdasUri (pU. jhINI jhINI kotaraNIo joIne Azcarya thAya che. AgaLa jatAM meM AtmArAmajI) mahArAja sAhebanI pratimA Adi sthApana karela che. ghUmaTanI kotaraNI delavADAnA vimalavasahI ane luNAvasahInA para bhamatImAM eka oraDAmAM zrI AdinAtha bhagavAna, sAdhvI sthApatyonI yAda tAjI karAve che. zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA huM rAjImatIjI AdinI caraNapAdukA tathA giranAra tIrthano jirNodvAra vi. saM. 1859mAM pa. pU. A. jinendrasUri ma. sAhebanA haste thayela 2 OM karAvanAra pa. pU. A. nItisUri ma. sAhebanI pratimA birAjamAna che. AgaLa jatAM madhyabhAgamAM aSTApadanuM derAsara banAvavAmAM zuM zuM che. te ja oraDAmAM eka bhoMyarAmAM mULanAyaka tarIke zrI amIjharA AveluM che. jemAM 4-8-10-02 pratimAo padharAvIne aSTApadanI raeN 6 pArzvanAtha bhagavAnanI 61 IMcanI zvetavarNIya pratimA birAjamAna racanA karavAmAM AvelI che. tyAMthI AgaLa jatAM dareka derIonI 6 AgaLanI cokInI chatamAM atyaMta manohArI kotaraNIo joIne 8 (II) jagamAla goradhananuM jinAlaya mana prasannatA anubhave che. uttara dizA tarapha jatAM moTI derImAM zrI zrI neminAtha bhagavAnanA mukhya jinAlayanI barAbara pAchaLa zAMtinAtha bhagavAnanI caumukhajI pratimAo birAjamAna che. A naY * zrI AdinAtha bhagavAnanuM jinAlaya che. zrI AdinAtha bhagavAnanI jinAlayanI bahAra AvI DAbI tarapha jatAM sagarAma sonInI TUMka ? huM pratimA 31 IMcanI che. A jinAlayanI pratiSThA poravADa jJAtiya tarapha javAno mArga Ave che. temaja sAmenI divAlanI pAchaLa navokuMDa zrI jagamAla goradhana dvArA A. vijayanemisUri ma. sAhebanI pAvana Avelo che. # nizrAmAM vi. saM. 1848nA vaizAkha vada 6nA zukravAre karAvavAmAM (3) sagarAma sonInI TUMka : (saMgrAma sonInI TUMka?) AvI hatI. zrI jagamAla goradhana zrI giranArajI tIrthanA raMgamaMDapamAMthI mULanAyakanA gabhArAmAM pravezatAM sAme ja 29 hai OM jinAlayonA munima tarIke pharaja bajAvI te jinAlayonA saMrakSaNanuM iMcanI zrI sahastraphaNA pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA birAjamAna che huM kArya karatA hatA. temanA nAma uparathI jUnAgaDha zaheranA uparakoTa che. A gabhArAnA chatanI UMcAI lagabhaga 35 thI 40 phUTa che. huM hai pAsenA cokanuM nAma jagamAla coka rAkhavAmAM AvyuM che. zrI giranAranA jinAlayomAM A jinAlayanuM zikhara sauthI UMcuM jaNAya re na neminAthajI TUMkanI bhamatImAMthI uttara dizA taraphanA dvArathI bahAra che. sagarAma ke saMgrAma sonInA nAme oLakhAtuM A jinAlaya nakaeN nIkaLatAM anya traNa TUMkamAMnA jinAlayomAM javAno mArga Ave che. hakIkatamAM samarasiMha mAlade dvArA uddhAra karIne taddana navuM ja nirmANa ) huM temAM prathama DAbA hAthe merakavazInI TUMka Ave che. karavAmAM Avela che. prAcIna graMthomAMthI saMgrAma sonIe giranAra (2) merakavazInI TUMka para TUMka baMdhAvyAnA ullekho prApta thatA nathI. paraMtu zrI hemahaMsa 4 (I) paMcamerU jinAlaya: jinAlayamAM pratiSThita zrI AdinAthanI pratimA gaNie (vi. saM. 1502 thI saM. 1517 vacce) racelI 'giranAra ja hai 9 iMcanI che. A paMcamerU jinAlayanI racanA atyaMta ramaNIya che. caitra pravADI'mAM A TUMkanA uddhAraka tarIkenA ullekha jovA maLe che.4 hai OM jemAM cAre bAju cAra khUNAmAM ghAtakIkhaMDanA be merU ane A jinAlayanI bhamatInA uttaradizA taraphanA dvArathI bahAra che 8 puSkarAIdvipanA be merU tathA madhyamAM jaMbudvipano eka merU ema pAMca nIkaLatAM kumArapALanI TUMkamAM javAno mArga Ave che tathA te mArganI che hai merUparvatanI sthApanA karavAmAM AvI che. jemAM dareka merU upara jamaNI bAju DaoNkTara kuMDa tathA gIradhara kuMDa AvelA che. je caumukhajI pratimAo padharAvavAmAM AvI che. jenI vi. saM. 1859mAM (4) kumArapALanI TUMka: paNa pratiSThA karAvavAmAM AvI hoya tevA lekha che. saMgrAma sonI (samarasiMha sonI)nI TUMkathI AgaLa jatAM & (II) adabadajInuM jinAlayaH A jinAlayamAM pratiSThita zrI RSabhadeva kumArapALa mahArAjAnI TUMka Ave che. zrI hemacaMdrasUrijInA ananya che ke bhagavAna 138 IMcanA che. paMcamerU jinAlayanI bahAra nIkaLI bhakta paramAta kumArapALa mahArAjAe A maMdira teramA saikAmAM merakavazInA jinAlayamAM praveza karatAM pahelAM DAbA hAthe zrI baMdhAvyuM che. maMdirane pharato vizALa coka che. mULa gabhArAmAM mULanAyaka re RSabhadeva bhagavAnanI padmAsana mudrAmAM mahAkAya pratimA jotAM ja zrI abhinaMdana svAminI zyAmavargIya bhavya pratimA birAjamAna che. zatruMjaya girirAjanI navaTUMkamAM rahelA adabadajI dAdAnuM smaraNa tenA upara saM. 1875no lekha che. AmAM Avelo 24 thAMbhalAvALo 9 karAvatI hovAthI A jinAlayane paNa adabadajInuM jinAlaya kahevAya maMDapa have to raMgIna kAcathI maDhI levAmAM Avyo che. kumArapALanA : samayanuM jUnuM kAma aneka vakhatanA jirNoddhArathI naSTaprAya thaI gayuM ? jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizoSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA na jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ | pRSTa 60 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 zeSAMka ke che. kocInavALA zeTha jIvarAja dhanajIe Ano jirNoddhAra karAvyo karAvyA hatA. A kuMDamAM cauda hajAra nadIonA pravAha devanA ke prabhAvathI Ave che, tethI A ghaNo pavitra kuMDa che. A kuMDanuM pANI 8 kumArapALanI TUMkamAM uttara ane dakSiNa tarapha be dvArA mUkelAM che. ghaNuM mIThuM che. vi. saM. 1215nA zilAlekha anusAra A kuMDanI re naje tenA uttara taraphanA dvArethI nIkaLatAM bhImakuMDa tarapha javAya che. pharatI divAla bAMdhI temAM aMbikAnI ane anya mUrtio mUkAvyAnA eM | (I) bhImakuMDa : A kuMDa lagabhaga 70 phUTa lAMbo ane 50 phUTa ullekha jovA maLe che. A jalanA pAna tathA snAna karatAM aneka ra huM pahoLo che. A kuMDa paMdaramA zatakamAM banelo jaNAya che. unALAnI rogo nAza pAme che. gajapadakuMDanA darzana karI kumArapALanI TUMkamAMthI huM 2 sakhata garamImAM paNa A kuMDanuM pANI zItaLa rahe che. ahIM ghaNAM bahAra nIkaLatAM sUrajakuMDa thaIne zrI mAnasaMga bhojarAjanA derAsare zuM prAcIna avazeSo pahelAM maLI Ave che. eka taraphanI bhIMtamAM eka javAya che. 8 pASANamAM pratimAo kotarelI che. ane nIce hAtha joDIne UbhI (5) mAnasaMga bhojarAjanI TUMka: kaccha-mAMDavInA vIzA-ozavALa hai $ rahelI zrAvaka-zrAvikAonI AkRtio paNa che. mAnasaMga bhojarAje saM. 1901mAM zrI saMbhavanAtha bhagavAna (25 - zrI sajjana maMtrIe giranAranA jinAlayo mATe rakama levAnI IMca)nuM jinAlaya baMdhAvyuM che. raMgamaMDapa vizALa che. maMdiranA cokamAM che nA pADatAM bhImo sAtharIyo kahe che, "maMtrIzvara! jirNoddhAranA dAna eka suMdara sUrajakuMDa paNa zA. mAnasaMge karAvela che. jUnAgaDha gAmamAM na mATe kalpelI rakama have mAre koI khapanI nathI. Apa A dravyano AdIzvara bhagavAnanA desAranI pratiSThA paNa temaNe vi. saM. na ke svIkAra karI teno yogya upayoga karajo !" vaMthalI gAmathI bhImA 1901mAM karAvela hatI. huM sAtharIyAnAM dhananA gADAM sajjana maMtrInA AMgaNe AvI caDhyAM. (6) vastupAla-tejapAlanI TUMka : vicakSaNabuddhi sajjane A rakamamAMthI hAlanA merakavazI nAmanA mukhyamArge AgaLa jatAM jamaNI tarapha A TUMka Ave che. * jinAlayanuM ane bhImA sAtharIyAnI cIrakAlIna smRti arthe zikharanA gurjaradezanA maMtrIzvara zrI vastupAla-tejapAle A maMdiro baMdhAvyAM che & jinAlayonI samIpa 'bhImakuMDa' nAmanA eka vizALa kuMDanuM nirmANa ema e maMdiramAMthI maLI AvatA saM. 1288nA moTA 6 (cha) hai 'kaeN karAvyuM hatuM.pa bhImakuMDathI AgaLa vadhatAM zrI candraprabhasvAminA zilAlekhothI jaNAya che." huM jinAlaya sudhI javAno keDImArga Ave che. A jinAlayamAM eka sAthe traNa maMdiro joDAyelAM che. jemAM 2 (I) zrI caMdraprabhasvAminuM jinAlaya hAla mULanAyaka tarIke zrI zAmaLA pArzvanAtha bhagavAna (43 IMca) zrI candraprabhasvAminA jinAlayanuM sthAna ekadama ekAMtamAM birAjamAna che. jenI pratiSThA vi. saM. 1306nA vaizAkha suda-3nA "meM ja AveluM che. A jinAlayamAM mULanAyaka zrI candraprabhasvAminI pratiSThA zanivAranA divase zrI devasUrinA ziSya zrI jayAnaMda ma. sAhebe karI ? huM vi. saM. 1701 mAM thayelI che. A jinAlayanI chata aneka hatI. A vacalA derAsarano raMgamaMDapa 29.5 phUTa pahoLo ane 53 huM kalAkRtiothI suzobhita che. jemAM cAre bAju pharatI pUtaLIo phUTa lAMbo che. AjubAjunA baMne derAsaranA raMgamaMDapo 38.5 phUTa chuM 8 sthApita karavAmAM AvelI che. A jinAlayathI uttara dizA tarapha samacorasa che. "saM. 1288nA phAgaNa suda 10ne budhavAre mahAmAnya che 30-35 pagathiyAM nIce utaratAM gajapada kuMDa Ave che. vastupAle potAnA kalyANa mATe, jenI pAchaLa kapardI yakSanuM maMdira | (III) gajapada kuMDa: A gajapada kuMDa gajendrapada kuMDa tathA hAthI che evuM 'zatruMjyAvatAra' nAmanuM AdinAthanuM maMdira, tenA che ke pagalAMnA kuMDa tarIke paNa oLakhAya che. A kuMDano ullekha 13 thI agrabhAgamAM DAbI bAjue patnI lalitAdevInA puNyArthe 20 jinothI che 15mA zataka sudhImAM racAyela giranAra saMbaMdhI lagabhaga tamAma alaMkRta evuM "sametazikharAvatAra' nAmanuM maMdira temaja jamaNI - jaina sAhityamAM maLe che. A kuMDanA eka thAMbhalAmAM jinapratimA bAjue bIjI patnI sobukAdevInA zreya mATe 24 jinovALuM evuM kotaravAmAM AvelI che. "aSTApadAvatAra' nAmanuM; ema cAra maMdiro banAvyAM hatAM,' evI che 8 zrI zatruMjaya mahAtma anusAra zrI bharata cakravartI, gaNadhara hakIkata zilAlekhomAM varNavelI che. paMDita jinaharSagaNie che bhagavaMto, pratiSThAthe giranAra para AvelA tyAre zrI 'vastupAlacaritra'mAM vastupAla-tejapAle parvata para zuM zuM banAvyuM neminijaprAsAdanI pratiSThA kAje Indra mahArAjA paNa airAvata hAthI tenI savistAra noMdha ApI che. @ para ArUDha thaI AvyA hatA. te avasare prabhunA snAtrAbhiSeka mATe A jinAlayonI kotaraNI ane kalAkRtiyukta thAMbhalAo, ji { airAvata hAthI dvArA bhUmi para eka paga dabAvarAvIne kuMDa banAvyo jinapratimAo, vividha ghaTanAdazyo tathA kuMbhAdinI AkRti manane zuM 3 hato. jemAM traNe jagatanI viziSTa nadIonA jala A kuMDamAM UtarI prasannatA ApanAra bane che. A traNe maMdironI zailI atyaMta kaLAmaya $ AvyAM hatAM. te viziSTa jala vaDe Indra mahArAjAe prabhunA abhiSeka che. A caumukhajI jinAlayonI vizALatA tathA goThavaNI nayanaramya 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 61 . , reSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa 2 5 che. A maMdiro AkhAye girizaMganA vibhUtimAna AbhUSaNo che. che. (I) gumAstAnuM maMdira (I) zeTha dharamacaMda hemacaMdanuM jinAlaya re vastupAla-tejapAlanA jinAlayanI pAchaLanA prAMgaNamAM temanI umarakoTa (devakoTa)nA daravAjAmAMthI bahAra nIkaLyA bAda sauthI re eN mAtAnuM nAnuM ghUmaTabaMdhI maMdira che, jemAM 19 IMcanA zrI saMbhavanAtha paheluM A derAsara Ave che. A derAsaramAM mULanAyaka tarIke 29 ke che bhagavAna pratiSThita thayelA che. A maMdirane loko "gumAstAnuM iMcanA zrI zAMtinAtha bhagavAna birAjamAna che. mAMgaroLa gAmanA ja huM derAsara'nA nAmathI oLakhe che. vaLI kaccha-mAMDavInA gulAbazAhe dazAzrImALI vaNika zeThazrI dharamacaMda hemacaMde vi. saM. 1932mAM huM baMdhAveluM hovAthI 'gulAbazAhanA maMdira'nA nAme paNa oLakhAya A derAsaranuM samArakAma karAvyuM hatuM. 8 che. (gulAbazAhanA nAmano apabhraMza thatAM kALakrame te gumAstAnA (II) mallavALuM derAsara hai nAme prasiddha thayuM hoya ema anumAna thaI zake.). zeTha dharamacaMda hemacaMdanA derAsarathI AgaLa vadhatAM lagabhaga 35 8 (7) zrI saMprati mahArAjAnI TUMka : vastupALanI TUMkamAMthI bahAra thI 40 pagathiyAM caDhatAM jamaNI bAju A mallavALuM derAsara AveluM hai huM nIkaLI mukhyamArge AgaLa jatAM DAbI bAjue zrI saMprati mahArAjAnI che. A jinAlayamAM 21 IMcanA mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAna 8 TUMka Ave che. zrI saMprati mahArAjAe giranAra parvata para A bhavya pratiSThita che. jeno uddhAra jorAvara mallajI dvArA thayo hato eTale huM je TUMka banAvI che. A jinAlayanA mULanAyaka tarIke pa7 IMcanI zrI A derAsara mallavALA derAsaranA nAme oLakhAya che. che neminAtha bhagavAnanI zyAmavarNIya pratimAjI tathA bIjI trevIza (IV) zrI rAjImatInI guphA OM pratimAjIo birAjamAna che. raMgamaMDapamAM 54 AMgaLa UMcI mallavAlA derAsarathI dakSiNa dizA tarapha thoDAM pagathiyAM AgaLa huM zuM kAusagiyAnI mUrti che. be tera tera IMcanI kAusaggiyA ane zrI jatAM pattharanI eka moTI zilA nIce bakhola jevA bhAgamAM nIcA ju je cakrezvarIdevInI mUrti che. TUMkamAM kula 35 pratimAo che. zrI saMprati namIne javAya che. jyAM lagabhaga doDhathI be phUTanI UMcAinI rAjula- 8 hai mahArAjAnI TUMka, kumArapALa mahArAjAnI TUMka, ane zrI vastupALa- rahaneminI mUrtio sthApita karelI che. rahanemi ghora tapazcaryA karI hai tejapALanI TUMka ema traNe TUMkone pharato killo je saMvata 1932mAM ane sAdhanAmArge Atmazuddhi karI mukti pAmyA. rAjImatI paNa 8 kaccha pradezanA naliyA gAmanA vatanI zeTha narasI kezavajIe baMdhAvyo parama vairAgyanI sAdhanA karI pAMcaso varSa kevaLIpaNe rahI aMte sahasAvanamAM nirvANa pAmyAM. | moryavaMzI mahArAjA azokanA potra magadha samrATa priyadarzI zrI (V) premacaMdajInI guphA (gorajInI guphA). saMprati mahArAjAe AcArya zrI suhastisUri ma. sAhebanA rAjula guphAthI bahAra nIkaLI vikaTa mArge jhADIonI vaccethI sadupadezathI jaina dharma svIkAryo hato. te lagabhaga vi. saM. 226nI nIce utaratAM utaratAM pahADanA cheDe eka moTI zilA najare caDhe che. huM che AsapAsa ujajaina nagarImAM rAja karatA hatA. teoe savA lAkha jenI nIce A premacaMdajInI guphA AvelI che. A guphAomAM aneka 8 jinAlayonuM nirmANa karAvyuM ane savAkaroDa jinapratimAo bharAvI mahAtmAoe sAdhanA karelI che. jemAM zrI premacaMdajI mahArAja hai hatI. nAmanA sAdhue ahIM lAMbA samaya mATe sAdhanA karelI che. A A jinAlayanuM pravezadvAra be mALanuM hovAnuM jaNAya che. banne mahAtmA yogavidyAmAM khUba kuzaLa hatA. staMbhonI vacce kamAno nathI. A jinAlayanI bahAranI divAlo zrI premacaMdajI mahArAjanI guphAthI pAchA mukhya mArge bhegA thaI hai atyaMta manohAriNI kotaraNIthI bharacaka che. zilpakalAnA rasika lagabhaga 90pagathiyAM caDhatAM caumukhajInuM derAsara Ave che. rastAmAM AtmAo A kotaraNI joIne ati AlAda pAme che. jamaNI bAju digambara saMpradAyanuM maMdira Ave che. (I) jJAnavAvanuM jinAlaya: (VI) caumukhajInuM derAsara saMprati mahArAjAnA jinAlayanI bAjumAMthI uttaradizA taraphanA cemukhajInA derAsaranA hAla uttarAbhimukha muLanAyaka zrI 8 DhALamAM nIce UtaratAM bAjumAM ja jamaNA hAthe rahelA dvAramAM praveza neminAtha, pUrvAbhimukha zrI supArzvanAtha, dakSiNAbhimukha zrI raeN re karatAM ja prathama cogAnamAM 'jJAnavAva' Ave che. A cokamAM rahelA candraprabhasvAmi ane pazcimAbhimukha zrI munisuvratasvAmi che. tenI 2 EUR uttara dizA taraphanA dvArathI aMdara pravezatAM caumukhajInuM derAsara Ave pratiSThA vi. saM. 1511mAM A. zrI jinaharSasUri ma. sAhebanA huM zuM che, je saMbhavanAthanA nAme oLakhAya che. A jinAlayanA mULanAyaka haste thayela hovAnA pabAsaNanA lekho parathI jANavA maLe che. = 16 IMcanA zrI saMbhavanAtha bhagavAna che. jJAnavAvanA derAsaranA A derAsaranI aMdaranA pabAsaNanA cAreya khUNAmAM rahelI corasa : 6 darzana karI bahAra nIkaLatAM zeTha dharamacaMda hemacaMdanuM jinAlaya Ave thAMbhalImAM eka-ekamAM 24-24 pratimAo ema kula 96 3 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita 5 sthApatya vizeSAMka 6 jaita tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeika jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa pRSTa 62 prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 2 oNkTobara 2014 pratimAo kotaravAmAM AvelI che. A cAra lagnamaMDapanI cAra corI jevI lAgatI hovAthI A jinAlayane corIvALuM derAsara paNa kahevAmAM Ave che. A caumukhajInA derAsarathI AgaLa lagabhaga 70-80pagathiyAM caDhatAM DAbA hAthe sahasAvana zrI neminAtha bhagavAnanI dIkSA kevaLajJAna kalyANaka bhUmi tarapha javAno mArga Ave che. ane jamaNI bAju 15-20 pagathiyAM caDhatAM gaumukhIgaMgA nAmanuM sthAna Ave (VII) gaumukhI gaMgA A sthAnamAM hindu saMpradAyanA deva-devIonI pratimAnI derIo AvelI che. tyAMthI jamaNI bAjumAM nIcANAmAM javA mATenA pagathiyAM UtarIne DAbI bAju AgaLa jatAM covIsa tIrthaMkara paramAtmAnI caraNapAdukA eka gokhalAmAM sthApana karavAmAM AvelI che. A gaumukhIgaMgAnA sthAnanuM saMcAlana hAla hiMdu saMpradAyanA saMnyAsIo dvArA karavAmAM Ave che. jyAre A caraNapAdukAnI pUjA vagere zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI dvArA ja karavAmAM Ave che. (VIII) rahaneminuM jinAlaya gaumukhI gaMgAnA sthAnathI lagabhaga 350 pagathiyAM upara caDhatAM jamaNI bAju A rahaneminuM jinAlaya Ave che. A jinAlayamAM mULanAyaka tarIke siddhAtmA zrI rahanaiminI zyAmavarNIya pratimA birAjamAna karavAmAM Avela che. 6-7 varSa pUrve A pratimAno lepa karavAmAM Avela che. bhAratabharamAM prAyaH ekamAtra jinAlaya haze tyAM arihaMta paramAtmA na hovA chatAM siddhAtmA zrI neminI pratimA mULanAyaka tarIke sthApana thayelI hoya! zrI rahanemi bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha paramAtmAnA nAnA bhAI hatA. jemaNe dIkSA laIne giranAranI pavitra bhUmimAM saMyamArAdhanA karI aSTakarmano kSaya karI sahasAvanamAM kevaLajJAna ane mokSapadanI prApti karI. A rahanemijInA jinAlayathI AgaLa sAcAkAkAnI jagyAnA kaThaNa caDhAve thaIne kula lagabhaga 535 pagathiyAM caDhatAM bAja maMdira Ave che. (8) aMbAjInI TUMka meSAMka vi. saM. 1524nI A prazasti uparathI spaSTa samajAya che ke zAmala nAmanA zAhukAre sadbhAvanApUrvaka zrI giranAra parvata upara zrI aMbikA nAmanI mahAdevInuM jirNa thayela moTuM caitya navesarathI baMdhAvyuM hatuM. kALakrame Aje hiMduo dvArA vaidika dharmanI paddhatithI tenA darzana-pUjana Adi thAya che. ane teonA saMnyAsIo dvArA ja te maMdiranI dekharekha rakhAya che. vastupAlanA prazasti lekho temaja samakAlIna, samIpakAlIna ane uttarakAlIna jaina lekho anusAra aMbAjI pAchaLanAM traNa zikharo gorakhanAtha, oghaDanAtha ane guru dattAtrayanA asalI nAmo 'avokana', 'zAMba' ane 'pradyumna' hatAM ane jinarsana kRta harivaMza purANamAM paNa aMbAjA sahita A traNe zikharo para paNa maMtrIzvara vastupAle zrI neminAtha bhagavAnanI devakulikAo karAvI hatI, tevuM vi. saM. 12 88nI cha-zilA prazastiomAM kahyuM che. aMbAjInI TUMkI lagabhaga 100 pagathiyAM utarIne punaH lagabhaga 300 pagathiyAM caDhatAM gorakhanAthanI TUMka Ave che. (9) gorakhanAthanI TUMka A gorakhanAthanI TUMka u52 zrI neminAtha paramAtmAnA vi. saM. 1927 vaizAkha suda 3 zanivAranA lekhavALAM pagalAM che. te bAbu dhanapatasiMhajI pratApasiMhajIe sthApita karelAM che. keTalAka A pagalAM pradyumnanA hovAnuM kahe che. A Treka para hAla nAtha saMpradAyanA saMnyAsIono kabajo che. gorakhanAthanI TraMkathI AgaLa 800 pagathiyAM utaratAM pagathiyAM vagaranA vikaTa mArgecothI TUMke javAya che. (10) oghaDa TUMka (cothI TUMka) A oghaDa Treka upara pahoMcavA mATe koI pagathiyAM nathI. tethI paththa2 52 ADA-avaLAM caDhIne upara javAya che. A mArga khUba ja vikaTa hovAthI koI zraddhAvAna sAhasika ja A zikharane sara karavAno prayatna kare che. A TUMka uparanI eka moTI kALI zilAmAM zrI naiminAthanI pratimA tathA bIjI zilA upara pagalAM kotaravAmAM AvelAM che. jemAM vi.sa. 1244nA pratiSThA karyAno lekha jovAmAM Avato hato. a lJ pie is3p jelp 96 thApatya vizeSAMka vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaitata A aMbAjInI TUMkamAM aMbikAnuM maMdira AveluM che. dAmodarakuMDa pAsenuM dAodaranuM maMdira, giranAra paranuM zrI neminAtha bhagavAna tathA aMbAjInuM maMdira-zrIsaMprati mahArAjAe baMdhAvyAnuM kahevAya che. A aMbAjI maMdiramAM zrI neminAtha bhagavAnanA adhiSThAyikA aMbikAdevInI pratimA padharAvavAmAM AvI hatI. kalpasUtranI eka suvarNAkSarI pratane aMte graMtha prazastimAM nIce pramANe lakhANa cheH zrI ambikA mahAdevyA, ujjayantAcaloparI / cothI TUMkathI sIdhA bArobAra pAMcamI TUMke javAmAM jAnanuM jokhama thAya tevo vikaTa rasto che. tethI cothI TUMkathI nIce utarI AgaLa vadhatAM DAbA hAtha taraphanI sIDIthI lagabhaga 690 pagathiyAM upara caDhatAM pAMcamI TrekanuM zikhara Ave che. A pagathiyAMno caDhAva ghaNo kaThina che. (11) mokSakalyANaka TUMka (pAMcamI TUMka) zrI neminAtha prabhu pAMcamI TuMke nirvANa pAmyA che. temanA tathA zrI varadatta gaNadharanA ahIM pagalAM che. AjubAju gaMbhIra ane ramya jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka prAcAva: rita: prIna sAmona supAvata:||chuM ||
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 63 zeSAMka 8 pahADI pradeza che. giranAra mahAbhya anusAra A pAMcamI TUMke pAchA gorakhanAtha TUMka, aMbAjI TUMka thaI gaumukhIgaMgA bAjumAM 8 ThTha pUrvAbhimukha paramAtmAnA pagalAM upara vi. saM. 1897nA prathama uttaradizA taraphanA raste AgaLa vadhatAM AnaMda guphA, mahAkAla guphA, huM 8 Aso vada 7nA guruvAre zA devacaMda lakSmIcaMda vaDe pratiSThA karAvyAno bhairavajapa, sevAdAsanI jagyA ane paththara caTTInI jagyAe thaIne re lekha che. te pagalAMnI AgaLa hAla ajeno dvArA dattAtreya bhagavAnanI lagabhaga 1200 pagathiyAM nIce utaratAM sahasAvanano vistAra Ave A pratimA padharAvavAmAM Avela che. te mUrtinI pAchaLanI divAlamAM che. pazcimAbhimukha zrI neminAtha bhagavAnanI pratimA kotaravAmAM AvelI (12) sahasAvana (sahastrApravana) zuM che. jene hinduo zaMkarAcAryanI mUrti hovAnuM kahe che. hAlamAM A zrI neminAtha prabhunI dIkSA-kevaLajJAna kalyANaka bhUmi : 2 TUMka dattAtrayanA nAme prasiddha thayela che. jene mAnyatAnusAra zrI sahasAvanamAM bAlabrahmacArI zrI neminAtha paramAtmAnI dIkSA ane zuM huM neminAtha paramAtmAnA zrI varadatta, zrI dharmadatta ane zrI naradatta kevaLajJAna kalyANaka thayAM hatAM. sahasAvanane sahasAmravana paNa kahevAya che 6 ema traNa gaNadharanA nAmanA cheDe "datta' zabda Avato hovAthI che. kAraNa ke ahIM sahasa arthAt hajAro AMbAnA gheghUra vRkSo AvelAM 6 "dattAtraya' evuM nAma paDyuM hovAnuM kahevAya che. ghaNAM loko A che. cAre bAju AMbAothI gherAyelA A sthAnanI ramaNIyatA tana- zuM pagalAMne zrI varadatta gaNadharanA pagalAM paNa kahe che. lagabhaga 60 manane anerI zItaLatAno anubhava karAve che. - varSa pUrve A TUMkano saMpUrNa vahIvaTa zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI A sahasAvanamAM zrI neminAtha prabhunI dIkSA ane kevaLajJAna * dvArA karavAmAM Avato hato. ane pahelI TUMkathI pUjArI pUjA karavA kalyANaka bhUminA sthAne prAcIna derIomAM prabhujInA pagalAMo ne huM mATe AvatA hatA. hAlamAM dattAtraya tarIke prasiddha A TUMkano vahIvaTa padharAvelAM che. temAM kalyANakanI derImAM to zrI rahanemi tathA sAdhvI uM huM hindu mahaMta dvArA karavAmAM Ave , che. rAjImatIjI ahIMthI mokSe gayelAM che # che. Aje jaino mAtra darzana ane me jagamAM tIratha do vaDAM, zatruMjaya giranAra, hoI te o nAM pagalAM paNa hai A pavitra bhUminI sparzanA | eka gaDha gaDhaSabha samosaryA, eka gaDha kemakumAra | padharAvavAmAM AvyAM che. kalyANaka huM $ karIne saMtoSa mAne che. bhUminA darzane yAtriko vikaTa che huM A pAMcamI TUMkathI AgaLa jatAM chaThThI, sAtamI TUMko Ave che. keDInA lIdhe khAsa AvatA nahi. tethI 40-45 varSa pUrve tapasvI 9 meM tyAM javAnA mArga ghaNAM vikaTa che. tyAM AjubAjumAM pahADI pradeza samrATa pa. pU. A. himAMzusUri ma. sAhebanI divya preraNAnA baLe re na ane AsurI 2canA sivAya anya koI darzanIya ke pUjanIya sthaLo sahasAvanamAM kevaLajJAna kalyANakanA pratIka rUpe samavasaraNa maMdiranuM nakaeN ja nathI. najIkamAM bhairavajaMpa vagerenA bhayaMkara sthaLo paNa AvelAM che. nirmANa thayuM che. che jANyA ane sAMbhaLyA pramANe pAMcamI TUMkathI AgaLanA pradezamAM (13) samavasaraNa maMdira aneka camatkArika vanaspatio Uge che. A samavasaraNa maMdiramAM caumukhajInA mULanAyaka tarIke # A pAMcamI TUMkathI nIce utarI mukhya sIDI upara AvI pAchA zyAmavarNAya 35 IMcanI saMpratikAlIna zrI neminAtha bhagavAnanI 8 hai javAnA raste javAnA badale DAbA hAtha taraphathanA lagabhaga 350 pratimA birAjamAna che. A caumukhajInI pratimA vi. saM. 2040 hai OM pagathiyAM utaratAM kamaMDalakuMDa nAmanI jagyA Ave che. A sthAnanuM caitra vada panA dine pa. pU. A. himAMzusUri ma.sA., pa. pU. A. che huM saMcAlana hindu maMhata dvArA thAya che. kamaMDalakuMDathI neRtya khuNAmAM nararatnasUri ma.sA., pa. pU. A. kalApUrNasUri ma.sA. tathA pa. pU. paM. jaMgala mArge ratanabAga tarapha javAya che. A rasto khUba vikaTa che. hemacaMdravijayajI gaNivarya Adi vizALa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonI re je A ratanabAgamAM ratanazilA upara zrI neminAtha prabhunA dehano pAvana nizrAmAM pratiSThA thayela che. che agnisaMskAra karavAmAM Avyo hovAno pATha paNa koI graMthamAM jovA A samavasaraNa jinAlayamAM praveza karatAM ja sAme samavasaraNanA huM maLe che. zrI neminAtha bhagavAna sAthe 536 mahAtmAo nirvANa pagathiyAMne joI sAkSAt prabhunA samavasaraNamAM praveza karatAM hovAnA hai 3 pAmyA hovAthI teono agnisaMskAra paNa A vistAramAM thayo bhAvo pragaTa thAya che. A samavasaraNanI sanmukhanA raMgamaMDapamAM gata 3 hovAnuM spaSTa samajI zakAya che. covIsInA 10 tIrthakara sameta zyAmavargIya zrI neminAtha paramAtmA A kamaMDalakuMDathI anasUyAnI chaThThI TUMka ane mahAkAlInI sAtamI tathA tenI sAme AvatI covIsInA covIsa tIrthakara sameta pIttavarSIya re kAlikATUMka upara javAya che. zrI padmanAbha paramAtmAnI nayanaramya pratimAo padhAravelI che. anya re 3 kamaMDalakuMDathI pAMDavaguphA javAno mArga maLe che. A guphA raMgamaMDapomAM jIvitasvAmi zrI neminAtha bhagavAna tathA siddhAtmA = 6 pATaNavAva sudhI nIkaLatI hovAnuM jANavA maLe che. kamaMDalakuMDathI zrI ratanamijInI pratimAo, viziSTa kalAkRtiyukta kASThanuM jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 9 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ; jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizoSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA na
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pRSTha 64 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 meSAMka je samavasaraNa maMdira tathA dareka raMgamaMDapamAM zrI neminAtha prabhunA 6- saMpradAya, datta upAsako, bhairava upAsako vagere giranAra parvata sAthe che - 6 gaNadhara bhagavaMtonI pratimA sthApita karavAmAM Avela che. ghaniSTha saMbaMdha dharAve che. datta upAsako giranAra parvatanI dattAtraya 4 A uparAMta jinAlayamAM pravezatAM raMgamaMDapamAM DAbe-jamaNe TUMka para 'dattAtraya pAdukA'nA darzana mATe AvatA rahe che. naSTha anukrame zrI neminAtha bhagavAnanA zAsana adhiSThAyaka zrI gomedha hindu dharmanA tIrthadhAmo ra yakSa tathA adhiSThAyikA zrI aMbikAdevInI pratimAo birAjamAna bhavanAtha mahAdeva, Indrazvara mahAdeva, jaTAzaMkara mahAdeva, dAtAra, re che. anya raMgamaMDapomAM pa. pU. A. bhagavaMta himAMzusUri ma.sA.nA cAmudrI, lAla DhorI, dAmodara kuMDa, kAlikA mAtAnuM maMdira, anasUyAnI re 9 vaDIla pUjyonI pratikRti tathA pagalAM padharAvavAmAM Avela che. TekarI, gaumukhI gaMgA, paththara aTTI, bhairava japa, zeSAvana, bharatavana, zrI sahasAvana kalyANaka bhUmi tIrthodvAra samiti-jUnAgaDha dvArA humAnadhArA, sItAmaDhI vagere. huM A samavasaraNa maMdiranuM nirmANa thayela che. bhavanAtha maMdira atre viziSTa ArAdhanA karavAnI bhAvanAvALA puNyazALIo bhavanAtha mahAdevanuM maMdira e zaiva saMpradAyanuM prAcIna maMdira che. re mATe dharmazALAnI vyavasthA che. bhojana temaja AyaMbilanI vyavasthA bhavanAthanA zivarAtrInA meLAmAM lAkhonI saMkhyAmAM mANaso Ave E karI ApavAmAM Ave che. A saMkulamAM padhAratAM sarve sAdharmika che. deza-videzathI sAdhu-saMto ekaThA thAya che. zivarAtrIe ke baMdhuone bhAtuM ApavAmAM Ave che. nAgAbAvAnuM rAtre bAra vAge saraghasa paNa nIkaLe che. A aMtima saMskAra bhUmithI utaratAM be rastA paDe che jemAM DAbI dAtAra bAjunA mArge 3000 pagathiyAM utarI lagabhaga aDadho ki.mITara dAtAranA parvata para AveluM jamIyalazA dAtAranuM sthAnaka e huM cAlatAM taLeTI Ave che. jamaNI bAju 10 pagathiyAM utaratAM DAbI hindu ane muslima baMne anuyAyIo mATe eka agatyanuM AsthAkepha 8 bAju bugadAnI dharmazALA Ave to ' karI che. dAtAranI jagyAmAM keTalAya ? 8 che. jyAM aneka mahAtmAoe soraTha dezamAM saMcaryo, na caDhyo gaDha giranAra, phakIro, oliyA ke saMtonI 8 haiM 68 upavAsa, mAsakhamaNa Adi - sahasAvana pharazyo nahi, eno eLe gayo avatAra.. avarajavara cAlu che ane tyAM hai 'kai ugra tapazcaryA karelI che. tyAMthI ja phakIro ane musApharone rahevA 8 30 pagathiyAM utaratAM DAbI bAju zrI neminAtha paramAtmAnI mATenA makAno che. 2 kevaLajJAna kalyANakanI prAcIna derI Ave che. A derImAM zrI lAla DhorI je neminAtha prabhunAM pagalAM temaja bAjumAM temanA bhAI munizrI giranAranI taLeTImAM dUdhezvara mahAdeva paNa che. tyAMthI thoDe dUra-8, ke rahanemijI tathA sAdhvI rAjImatIjInAM pagalAM padharAvavAmAM Avela 'lAla DhorI' nAmanuM ramaNIya sthaLa che. tenI najIkamAM zrI ratubhAI 2 che. A derIthI 30 pagathiyAM utaratAM DAbI bAju zrI nemiprabhunI adANIe sthApelI "rUpAyatana' nAmanI AzramazALA cAle che. dIkSA kalyANakanI prAcIna derI eka vizALa cokamAM AvelI che. dAmodara kuMDa OM jemAM zrI nemiprabhunA zyAmavargIya pagalAM padharAvavAmAM AvelAM jUnAgaDhathI giranAra javAnA mArge prakhyAta dAmodara kuMDa Avelo zuM che. aneka mumukSu AtmAo dIkSA pUrve A pAvanabhUminI sparzanA che. jenA kAMThe dAmodara rAyajInuM maMdira che. bhaktakavi zrI narasiMha karavA avazya padhAre che. mahetA vahelI savAre ahIM snAna ane maMdiranA darzane AvatA. 6 digambarI derAsaro hindudharmanA jovA lAyaka sthaLo zvetAmbaromAM derAsaro pachI digambaronA be derAsaro Ave che. uparakoTa, guphAo, navaghaNakuvo, aDIcaDavALa, pAMDava guphA, che huM derAsaramAM mULanAyaka zrI neminAtha prabhu che. bIjA derAsaramAM zrI bAvA-pyArAnI guphA, khAparA-koDiyAnI guphAo, topo, narasiMha chuM * zItalanAtha prabhu birAjamAna karAyelA che. mahetAno coro, mAI gaDhecI, bArA zahIda, darabAra haoNla myujhiyama, giranAra mahAtIrtha e pRthvInA tilaka samAna che. AvA giranAra sakkarabAga prANI saMgrahAlaya ane myujhiyama, rAjamahelo, raeN = mahAtIrtha para jainonA derAsaro zobhI rahyAM che. tevI ja rIte hindu puSTimArgIya havelI, buddhezvara, svAmInArAyaNa maMdira, gabbarano zuM { dharmanA tIrthadhAmo ane jovAlAyaka sthaLo paNa AvelAM che. parvata, sAtapuDA, vagere. 4 giranAramAM navanAtha ane coryAzI siddhonuM besaNuM che. navagaNakuvo ane aDIcaDInI vAva svAmI vivekAnaMda, enI besaMTa, maharSi araviMda vagere 170 phUTa UMDA A kuvAnI paDakhe pagathiyAM paNa che. nAma parathI nag mahAnubhavoe yAtrA karelI che. spaSTa thAya che ke A kuvo rA'navaghaNe (I. sa. 1025-1044) hindu dharmanA saMpradAyo jevA ke zaiva, vaiSNava, puSTi saMpradAya, ane tenA putra rAkheMgAre (I. sa. 1043-1067)mAM bAMdhyo haze. 4 6 rAmAnaMda saMpradAya, nAtha saMpradAya, svAmInArAyaNa saMpradAya, kabIra uparakoTamAM rahetA lokone pANIno pUravaTho pUro pADavA mATe 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA che
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 65 roSaka vaidanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane ziva 2 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaidatI ane zilpa sthApatya viroSaka 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha navaghaNakuvo ane aDIcaDIvAva ( giranAra mahAtIrtha e pRthvInA tilaka samAna che. AvA giranAra) huM khodavAmAM AvI hatI. mahAtIrtha para jainonA derAsaro zobhI rahyo che. tevI ja rIte hindu gujarAtanuM nAma ajavALe tevA huM haiM narasiMha mahetAno coro dharmanA tIrthadhAmo ane jovAlAyaka sthaLo paNa AvelAM che. sarjano pachInA kALe paNa karI zake ? utara dizAe | giranAramAM navanAtha ane coryAsI siddhonuM besaNuM che. che tenI pratIti karAve che. majevaDI daravAjA pAse Adi kavi bhakta narasiMha mahetAno coro revatAcalanA jinamaMdiro kevaLa jainonI ja gauravagAthA che tevuM nathI, Ave che. A corAnI vaccenA bhAgamAM eka goLAkAra oTalo che, te gujarAtanuM bhAratIya saMskRtine potAnA taraphathI apAyelAM uttama huM jyAM narasiMha mahetA bhajana karatA, corAnI jagyAmAM narasiMha pradAnomAMnuM eka che.10 # mahetAnI mUrti, gopanAthanI derI, dAmodararAyanuM svarUpa ane oTalo nIceno duho yAda karIne zrI neminine smarIne garavA giranAra girirAjane vaMdananA bhAva sAthe... A parvatomAM aneka saMto, mahaMto, siddho, yogIo aneka soraTha dezamAM saMcaryo, na caDhyo gaDha giranAra, hu aghorIo ane mahAtmAoe vasavATa karI anekavidha sAdhanAone sahasAvana pharazyo nahi, eno eLe gayo avatAra. 8 siddha karelI che. saMdarbha sUci: ja samApana 1. zAha aMbAlAla premacaMda (saMpA.) giranAranA zrI neminAtha dAdAnI pUjA karanAra ArAdhaka jaina tIrtha sarvasaMgraha, bhA. 1 'giranAra' pR. 118 AtmAo dhanya banI jAya che! DhAMkI, madhusUdana, zAha jitendra (saMpA.) jagamAM tIratha do vaDAM, zatruMjaya giranAra, sAhitya, zilpa ane sthApatyamAM giranAra, amadAvAda, lA. da. eka gaDha RSabha samosaryA, eka gaDha nemakumAra bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, 2010, pR. 15. vizvabharanA A baMne mahAna tIrtho gujarAtanA saurASTra pradezamAM 3. muni hemavallabhavijayajI ma.sA. so cAlo giranAra jaIe. OM AvelA che. giranAra maMDana zrI neminAtha paramAtmAnI pratimA sauthI junAgaDha, prAcIna pratimA che. A pratimAnA darzana-vaMdana mATe AcArya giranAra mahAtIrtha vikAsa samiti, vi. saM. 2065, pR. 15 8 bappabhaTTasUri, zrI hemacandrasUri temaja muni bhagavaMto A tIrthe AvI ane 26 ane 102. je gayelA. aneka saMgho A tIrthe AvyAnA ullekho maLe che. siddharAja, 4. "purAtattva' tramAsika varSa 1, aMka 3, pR. 292. kumArapALa, sajjanamaMtrI, vastupALa-tejapAla, pethaDazA Adi pratApI 5. naM. 3 pramANe. pR. 26. jaina zreSThIo A tIrthanI yAtrAe AvI ane jinAlayonuM nirmANa 6. gujarAtanA aitihAsika lekho-bhA. 7, pR. 14-41. huM karIne gayA. 7. 'vastupAla caritra' prastAva-6, zloka 691-729. 8 zrI nemijina prabhunI dIkSA, kevaLajJAna ane nirvANa A bhUmi 8. naM. 3 pramANe pR. 102. hai parathayAM hoI mahAtmAo ane sAdhako AtmakalyANa sAdhavA ane 9-10. mahAtIrtha ujjayantagiri (giranAra tIrtha) amadAvAda, zeTha OM saMlekhanArthe A tIrthe AvatA hatA. muni rathanemi, rAjImati Adi ANaMdajI kalyANajI, I. sa. 1997, pR. 14 ane 48. ke sAdhakonI sAdhanAno itihAsa A tIrtha sAthe saMkaLAyelo che. vizeSa saMdarbha sAhitya 2 garavA girirAja para vartamAnamAM astitva dharAvatAM jaina maMdiro * goLavALA, mahendra lAlabhAI (saMka.) che ane prAcIna sAhitya ane prAcIna yAtrioe varNavela paristhitimAM bhAratanA mukhya jaina tIrtho, amadAvAda. ghaNo pharaka paDI gayo che. muslima AkramaNo daramiyAna thayelA zrI mahAvIra zruti maMDaLa, I. sa. 1996. huM vinAza, ane pachIthI 20mI sadInA punaruddhAroe ghaNI asalI - caudharI, saMjaya, 3 vAtone visarAvI dIdhI che. maMdiromAM keTalAM purANAM che, jUnA giranAra, amadAvAda, raMgadvAra prakAzana, bIjI A. i. sa.2011 re maMdirono asalI bhAga keTalA pramANamAM Aje mojuda rahyo che, te * giranAra, mahAtIrtha vikAsa samiti, huM so vAto para aspaSTatA varatAya che. 9 jaina paMcAMga-so cAlo giranAra jaIe, - ujjayaMtagiri para Aje je maMdiro che temAM, khAsa karIne 15mA jaina vIra saM. 2539, vi. saM. 2069, I. sa. 2012-13. * * 5 zatakanA maMdironA vitAnoe, A garimApUta tIrthanuM kalAkSetre gaurava 12/71, AnaMda phleTa, vijayanagara roDa, nAraNapurA, 6 vadhAryuM che, ane maru-gurjara sthApatyano prANa vidharmI AkramaNo amadAvAda-380013. mobAIlaH 09725893355. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ja
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 105 vizva maMgalASTra anetha vRMdAvana Arthika sahAya karavA mATe noMdhAyelI rakamanI yAdI saMghanA upakrame 2014nI 40mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna vizva maMgalam anerA vRMdAvanane Arthika sahAya karavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM. amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke Azare sattAvIsa lAkha jevI mAtabara rakama prApta thaI che. hajI dAnano pravAha vaheto cAlu ja che. dAtAonA ame RNI chIe. ( 2kama rUA. nAma 2kama rUA. nAma 2kama rU. nAma 301000 ullAsa sI. paimAsTara 15000 zarmI pravINabhAI bhaNazAlI 10000 praviNabhAI ke. zAha 200000 pIyUSabhAI zAMtilAla koThArI 15000 ramAbena jayasukhabhAI vorA 10000 DaoN. nehala saMghavI che 125000 kAkulAla sI. mahetA 15000 dhirendrakumAra bI. zAha 10000 bhUpendrabhAI ane jagadIpa javerI 2 100000 pravINabhAI zAMtilAla koThArI 15000 vasaMtalAla ena. saMghavI 10000 niraMjana haragoviMdadAsa bhaNazAlI "* 100000 lAlabhAI kAlIdAsa enDa kuM. 15000 dipAlIbena mahetA 10000 nitena mahetA haste zaileSabhAI mahetA 15000 spekTrA kanekTroniksa prA. lI. 10000 maNilAla kAnajI polaDIyA huM 100000 zailAbena harIzabhAI mahetA 11111 sarojarAnI zAha ceriTebala TrasTa 10000 maphatalAla bhIkhAcaMda phAunDezana - haste harIzabhAI mahetA 11111 sva.rAkeza khuzAladAsa gaDAnA haste : pravINabhAI navarDa phAunDezana smaraNArthe 10000 IlAbena caMpakalAla modI & 100000 sevaMtIlAla kAMtIlAla TrasTa haste : khuzAladAsa sojapAra gaDA 10000 candrakAnta yu. khaDerIyA 75000 gulAbacaMda karamacaMda zAha 11000 choTAlAla nAthAlAla zAha ceriTebala 10000 hemalatA sI. khaMDeriyA 51000 karNikabhAI-nItAbena parIkha TrasTa 10000 harSada maganalAla zeTha = 51000 kaoNnvesTa pablika ceriTebala TrasTa 11000 dilIpabhAI vI. kAkAbaLIyA 10000 vinodabhAI yu. zAha ceriTebala TrasTa 50000 maMjulA maNIlAla vorA 1 1000 raMjanabena mahAsukhalAla zAha haste: rAjula vI. zAha * 25000 bhAratI bhupendra zAha 11000 hIrAcaMda sI. zAha 10000 puSpA vI. dhallA sva. pitAzrI kAMtilAla 11000 alkAbena paMkajabhAI khArA 10000 diptI dhIrena zAha nAraNadAsa zAhanA smaraNArthe virala-pragati 10000 e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 25000 eka sagRhastha 11000 savitA hIrAcaMda zAha 10000 azitA enDa kAMtilAla kezavalAla zeTha 25000 harSada raMjana, pArasa, diptI, 11000 bhUpendra rasikalAla zAha-kolasAvAlA ceriTebala TrasTa Aditya ane abhiSeka 11000 dipikA paMkaja modI 10000 devacaMda dhIlAbhAI zAha 25000 mAtuzrI ratanabena lakhamazI 11000 cempiyana TreDarsa 10000 saMjaya mahetA sAvalA parivAra-kaccha navAvAsa 11000 rohana caMdubhAI nirmala/tRpti nirmala 10000 kusuma maNilAla polaDiyA 25000 dineza sAvalA 11000 meTropolITana ekjhIkema li. 10000 caMdrikA vorA 25000 maheza zAMtilAla zropha 11000 eka bahena 10000 eca.DI.InDasTrIjha haste hasamukhabhAIjhe 25000 rakSA maheza zropha 11000 tarulatAbena 10000 yazomatIbena zAha 25000 amIta esa. mahetA 11000 kAnajI korazI ceriTebala TrasTa 10000 amola kepITala mArkeTa prA.li. 25000 jItendra kIrtilAla bhaNazAlITrasTa 11000 vinoda jhaveracaMda vasA 8000 prakAzabhAI DI. zAha 21000 candrakAnta DI. zAha 11000 pInAbena TelI, amadAvAda 7500 je. ke. phAunDezana 21000 nitInabhAI sonAvAlA haste :DaoN. nItAbena parIkha 7000 puSpAbena surezabhAI bhaNazAlI 16 21000 zAMtilAla mahetA ceriTebala TrasTa 10000 nirUbena subodhabhAI zAha 6500 kAMti karamazI enDa ku. velyuara 6 20000 varSA Ara. zAha enDa phemilI 10000 prakAza zAMtilAla dozI 6000 eka bahena $ 15000 zailejA cetana zAha 10000 ratanacaMda bhogIlAla pArekha 6000 rasilAbena je. pArekha huM 15000 dilIpabhAI ema. zAha CA 10000 ramAbena vinodabhAI mahetA 6000 kezavalAla kilAcaMda ceriTebala TrasTa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vaMdanA ao zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa "
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 106 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA 2 $( rakama rUA. nAma 2kama rUA. nAma rakama rUA. nAma 6000 uSAbena vI. zAha 5000 AzA jItendra dasondI 5000 apUrva esa. dozI 5555 caMdulAla jI. phremavAlA 5000 pratimA zrIkAMta cakravartI 5000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 5100 premakumArI devacaMda ravajI gAlA 5000 rasikalAla choTAlAla zAha haste : (sva.) DaoN. hasamukhabhAI 5001 vinAbena javAhara koraDiyA - haste zarada rasikalAla zAha cImanalAla kuvADiyA 5001 bhAratIbena gajendra kapAsI 5000 sarasvatIbena rasikalAla zAha 5000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 5001 prakAza jhaverI haste : zarada rasikalAla zAha 5000 pritIbena dineza gAlA 5000 TI. ema. zAha ceriTebala TrasTa 5000 bAbubhAI choTAlAla zAha 5000 uSA pravINabhAI zAha haste puSpAbena parIkha hasta : haMsA bAbulAla zAha 5000 mahendrakumAra aratilAla zAha 5000 pannAlAla khImajI cheDA 5000 bhogIlAla sukhalAla zAha 5000 ratnadIpa ceriTI TrasTa sva. prabhAvatI pI. cheDAnI smRtimAM haste :latA zarada zAha 5000 pravINabhAI jamanAdAsa zAha 5000 jazavaMtalAla vI. zAha 5000 vikrama ramaNalAla zAha 5000 arUNAbena ajItabhAI cokasI 5000 DaoN. mRdulAbena taMbolI-yu.esa.e. 5000 harSA vijaya zAha 5000 ajItabhAI ramaNalAla cokasI 5000 mahendra ujamazIbhAI zAha 5000 bhagavatIbena pI. sonAvAlA 5000 niraMjana Ara. dhIllA 5000 bhAratI dilIpabhAI zAha 5000 girIzabhAI paTela 5000 mohanalAla jI. jhaverI 5000 uSAbena ramezabhAI jhaverI 5000 nirmaLAbena rAvala 5000 vimalAbena ramaNIkalAla puMjAbhAI huM 5000 zAradAbena bAbubhAI zAha 5000 maMjulAbena mahetA parIkha haste: atulabhAI 5000 zIvAnI kiraNa zAha 5000 aMjana AI. DAMgaravAlA 5000 hasamukhalAla vanecaMda mATalIyA 5000 eka bahena 5000 deva pareza gaDA 5000 ratilAla odhavajI gohIla ceriTebala 5000 jIvaNalAla oghaDadAsa zeTha-HUF 5000 eka bhAI TrasTa haste jayaMtIbhAI enDa bhupatabhAI 5000 bImala eca. zAha 5000 navInabhAI premacaMda zAha 5000 gulAbadAsa enDa kuM. 5000 bonAnjhA InDasTrIyala IsTeTa prA.li. 5000 saMtokabA jeThAlAla desAI ceriTebala che 5000 eka bahena 5000 bhAIdAsa mahetA phAunDezana TrasTa * 5000 tarUNAbena vipInabhAI zAha 5000 mahetA ceriTebala TrasTa 5000 ghelAnI ceriTebala TrasTa (Direct) 5000 arUNA dilIpa solaMkI 5000 bhAIcaMda ema. mahetA ceriTebala TrasTa 5000 jazavaMtI praviNacaMdra vorA 5000 sva. mAnabAI DuMgarazI zAha 5000 pradipa zAha ceriTebala TrasTa 5000 devakAbena jezaMga rAMbhiyA 5000 anilAbena mahetA 5000 jayaMtIbhAI pI. zeTha 5000 nirmalAbena vinoda zAha 5000 (sva.) uSAbena nAthAlAla parIkha 5000 mahendrabhAI gosara (trIzalA) haste IndirAbena sonAvAlA haste gItA zAha 5000 ke. sI. zAha-amadAvAda 5000 eka bahena 5000 hemaMta eca. vakIla 5000 haMsAbena ke. zAha-amadAvAda 5000 je. sI. saMghavI enDa yu. je. saMghavI 5000 eka bahena 5000 naMdu parsa haste : thAvarabhAI ceriTebala TrasTa 5000 amISa motIlAla gAlA 5000 Ara. Ara. saMghavI 5000 sujItabhAI parIkha 5000 uSAbena dilIpa zAha 4500 kAMti karamazI enDa ku.-velyuara 5000 saralAbena kAMtilAla sAvalA 5000 anISa zAha 4000 bhadrAbena zAha 5000 DaoN. ke. ke. zAha 5000 darzanI zAha 3500 vAsaMtIbena rasikalAla zAha che 5000 Indubena sumanabhAI zAha 3000 nIlAbena candrakAnta zAha 5000 anISa zeleSa koThArI A aMkanI chUTaka 3000 eka bhAI hai 5000 vipIna dalIcaMda gAMdhI 3000 sujAtAbena jayeza gAMdhI $ 5000 kumAra ane rITAbena dhAmI nakalanI kiMmata 3000 jayezabhAI DI. gAMdhI 5000 guNavaMtabhAI zAha rUpiyA 60/ 3000 amaratalAla enDa bradharsa huM 5000 parAga ena. zeTha 3000 saunaka pareza caudharI 5000 uSAbena esa. zAha - haste : viveka caudharI jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 107 tA. reSAMka phaMDa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 8 3000 eka bhAI 'zrI muMbaI jaina saMghane prApta thayela anudAna 3000 maheza pI. zAha prabuddha jIvana nIdhi phaMDa 10000 zAMtilAla mahetA ceriTebala TrasTa 3000 vINA ramezacaMdra zAha 5000 je. je. gAMdhI 5000 caMdrakAMta dIpacaMda zAha 2500 jugala divyeza hemAnI 5000 uSAbena dilIpabhAI zAha 5000 nitinabhAI sonAvAlA 2500 harIlAla tArAcaMda zAha 3000 varSAbena Ara. zAha 5000 nirUbena subodhabhAI zAha 5000 uSAbena pravINabhAI zAha haste balavaMtabhAI 3000 ratanabena chADavA 2500 IlAbena amaratalAla saMghavI 3000 DaoN. pArvatIbena khIrANI 5000 dilIpabhAI virendrabhAI 2000 kezavalAla kilAcaMda ce. TrasTa kAkAbaLIyA 2500 AnaMdalAla tribhovanadAsa saMghavI 1001 viNAbena javAhara koraDIyA 5000 DaoN. nehala saMghavI 2500 rAjeza nenazI vIrA 1000 hemaMta e. zAha 5000 yazomatIbahena zAha 2000 kRSNakAMta paTela 1000 bharatakumAra sI. zAha 5000 zailajAbahena cetanabhAI zAha 2000 ratilAla gAMgajI sAvalA 24001 kula rakama 5000 dilIpabhAI ema. zAha huM 1501 sva. vijayAbena ane sva. surabhI parIkha premaLa jyoti 5000 zaileSabhAI hiMmatalAla koThArI haste ramezabhAI parIkha 500 praphulabhAI kAMtilAla zAha 5000 rekhAbahena yogezabhAI solaMkI 1500 bhAratI himAMzu pAlejavALA 500 kula rakama haste : zAradAbena jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rahita 5000 je. ke. phAunDezana 1222 vasaMta ke. modI 5000 e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa huM 1001 eka bahena 5000 DaoN. mRdulAbena Ara. taMbolI 5000 ajItabhAI ramaNalAla zAha 1000 kAMtAbena je. zAha U.S.A. 5000 arUNAbena ajItabhAI zAha 1000 vanitA jayaMta zAha 5000 ramAbena vinodabhAI mahetA 3000 eka bahena taraphathI hai 1000 latAbena dozI 5000 mohanalAla becaradAsa mahetA 3000 prakAzabhAI DI. zAha 1000 atulabhAI zAha (jayati AIskrIma) 3000 bhAratIbahena bhagubhAI zAha 1000 vinIta Ara. zAha 2500 bhagavatIbena sonAvAlA 2000 kezavalAla kIlAcaMda ceriTebala 1000 eka bhAI 2000 mAlatIbena jayaMtabhAI TibaDiyA TrasTa 1000 zaradacaMdra kAMtilAla 2000 bharatakumAra sI. zAha 1000 zarmAbena pravINabhAI bhaNazAlI 500 praphulabhAI kAMtilAla zAha 1000 zAradAbena bAbubhAI zAha 1000 saMyuktAbena praviNabhAI mahetA 22000 kula rakama 1000 mIneSa caMdrakAMta zAha 2 1000 minala milana bAvIzI (USA) kizora TimbaDiyA keLavaNI phaMDa 1000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 1000 gItA jaina 2500 bhagavatIbena sonAvAlA smaraNArthe sumanakumAra bI. # 1800 1000thI ochI rakama 2000 bharatakumAra sI. zAha gosaliyA 27,20,404 rUA. kula anudAna 500 praphulabhAI kAMtilAla zAha 1000 latAbena dozI 5000 kula rakama 1000 atulabhAI zAha sarasvatI DAhyAbhAI javerI cazmAghara 1000 navInabhAI premacaMda zAha sudhAro 1000 mInAbena kiraNa gAMdhI 500 praphulabhAI kAMtilAla zAha paryuSaNa parva vizeSAMka 'karmavAda : jaina darzana 500 jagadIza ema. jhaverI - pa00 kula kama 100 navanIta zeTha ane anya darzana'mAM DaoN. razmibhAI saMgha anudIta 310600 kula 2kama. jhaverIe saMkalita boksa Karmavad & 100000 zailAbena harizabhAI mahetA saMgha TrasTa korpasa phaMDamAM s |God' bhUlathI pAnA naMbara 138 para haste: harizabhAI mahetA 75000 zreyasa pracAraka sabhA onavarDa phAunDezana chapAyuM che, je temanA lekha 'karmavAda ane 10000 amula phAInAnsiyala 51000 caMdrAbena pIyUSabhAI koThArI vijJAna'nI nIce (pAnA naMbara 86) para sarvisisa prA. li. 25000 gulAbacaMda karamacaMda zAha levuM joIe tathA emano mobAIla naMbara 9000 kasturabA sevAzrama-marolI 15000 kAMtilAla ujamazI enDa sansa 98216 81046 che. sujJa pAThakone A - 94000 kula rakama ceriTebala TrasTa kSati sudhArIne vAMcavA vinaMtI. paryuSaNa vyAkhyAnamALA phaMDa 15000 ArUzI aniza jhaverI 5000 hIrAlAla pI. DagalI hasteH puSpasena jhaverI 5000 kula rakama jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 108 prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka , oNkTobara 2014 roSaka PILGRIM PROGRESS jaina tIrtha vaMdanAM ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zila5 Last month I added another year and another decade say. The walk into the premise, the sunlight, the to my life; since then I've been contemplating and chirping birds, the hacienda shaped Mandir, the thinking - meditating and walking long distances : 'bhoyro' (basement) below - the utter sense of bliss 2enjoying the nature in all it's glory and preparing my and divinity. This has always been to me -- my mind and body for the decade ahead. Just my own ultimate Tirthsthhaan. manner to take time off from world at large - This Actually all of Deolali - is filled with the most beautiful time with the self has been a pilgrimage- I would like Jain temples, both Digambar and Shwetambar te to start with- 'sva saathe' (29 21e) - That space within Temples which are all in such proximity to each other and those few moments when all others are outside and I have visited all of them every single time s of that sphere of self....no 'aadhar' (BA1412), no whenever I collected enough Punya to be able to visit 'avlamban' (49610 ). Deolali. This makes me reflect on the word pilgrimage. So Third Tirth which though considered a Digambar what is a Pilgrimage? A kind of Geography of Faith; Teerth but which I would urge all to go and just be at or A religious journey or A holy expedition or A place peace in is Gajpantha. 435 steps on a little hill near within or A place outside. Nashik leads you to a 194 inch tall statue of I am going to briefly describe the places that have Parshwanath Bhagwan and two more cave temples been sacred to me since my childhood, my with moortis of tirthankars. It is breathtaking. It is pilgrimage, destinations, places where I feel an utter believed that seven Balbhadra (saints) of Jain Sect & connect within, my Tirth. All tirth's are special and known as Vijay, Achal, Sudharma, Suprabh, Nandi, close to my heart however, I am describing these Nandimitra and Sudarshan achieved salvation from few as these have had larger relevance to my life here. By this very account it is a place worth a visit to and that have more significance to me. pay homage to the siddh-atmas and feel inspired First, my spiritual guide, my aadhaar - Neela towards our own moksh marg. Shashikant Mehta's feet-'charan' - Even if it sounds Fourth place that I have been moved by is unbelievable, it really was for me an incredible Dharmachakra - also near Nashik. Besides its 'sammovsaran' experience. Just as we have been splendour, the Vicharta Mahavir is a sight to behold. described that on entering a sammovsaran, enemies One can spend a few days there and bask in the become friends, and there prevails an atmosphere pure divine energy of this place. of love and joy all around among every living being, Fifth and a place which I constantly visit almost every & similarly sitting at her feet my heart would become month for the past four years is Shrimad Rajchandra devoid of all negativities and it seemed that the entire Ashram - Dharampur world ceased and stopped and only the moments Perched on a small quaint hillock approached by a with her existed. I would enter the room where she small winding road lies this haven. It is a place where was sitting, standing, praying and would always start earlier a crematorium existed and Shrimad feeling lighter and fragrant and the moment I would Rajchandra meditated. Now its a sprawling ashram touch her feet, it would be this tangible feeling of which accommodates over 3000 people. Here reaching a higher place. Her bhakti, her satsang, her Gurudev Shri Rakeshbhai Jhaveri fondly addressed voice, she was truly a manifestation of the line "deh as Bapa whose pravachans on diverse sacred 3 chhata jeni dasha varte dehaateet' (Et Eorl %-1 El scriptures like Bhagwat Geeta. Ashtavakra Geeta. ad Eelda) - the one who had a body and yet seemed Yogdhristisamucchay, Naarad Bhakti Sutra and sto live beyond the form of it. presently Gandharvaad fill me up and inspire me and The second Tirth sacrosanct for me is Shrimad thousands of others to progress on our paths to Rajchandra Swadhyay Mandir on Lam Road, Deolali. Moksh. Buddhi and shuddhi and together Buddhi For all those who have not been there, go there maan Shuddhi - it all happens here. Here through Adhuna (now this very instant) as Ashtavakra would his constant satsang I feel a sense of reflection on jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSaka jana tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka na jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka je tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 109 teSAMka | vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilau the way I live my life hurtling aimlessly and provokes the higher. Personally I give importance to the latter. me to wake up and take charge of myself and work Dharma sthhal is about making a journey to a place. towards my spiritual well being. Marma Sthhal is about reaching the place where you I may have done it very often and yet each visit is feel your journey ends. special and etched of the moments I treasure. The Location of the above mentioned pilgrimages: moment of waking up in the morning so naturally Neela Ba - no more in the physical form thus * refreshed in this pious surrounding, of trudging everywhere. barefooted slowly towards the Jinn Mandir and Shrimad Rajchandra Swadhay Mandir - is situated Gurumandir, watching my other co-inhabitants on Lam Road, opposite Rajgruhi Society, Deolali performing Jinn pooja, or doing their madas, kram, Gajpantha - Teerth Gajpantha is located at Mhasrul, or dhyaan, then walking hurriedly to the auditorium 16 kms from Nashik Road Railway station and 5 kms for pravachan, followed by standing at the corner of from Nashik City. the path waiting to take Bapa's darshan, and the Dharmachakra - Nasik-Mumbai Highway, Vilholi, evening arti. All these singularly and cohesively help District - Nashik me to connect with myself. Shrimad Rajchandra Ashram - Dharampur, close to Summing it up; pilgrimages or tirth can be divided in Vapi and Valsad. two categories. One a dharma sthhal - a place of -- religious importance and two a marma sthhal - just Reshma Jain your own personal places or moments which help The Narrators you connect with yourself and inspire you towards Tel: +91 99209 51074 pustakanuM nAma : rAmAyaNa sarjana -svAgata che. emAM eka che rAmAyaNa ane bIjo che 6 lekhaka : cakravartI rAjagopAlAcArI mahAbhArata. anuvAdaka : bhUpendra upAdhyAya uDaoN. kalA zAha, rAmAyaNa eTale bhAratIya saMskRtino 3 prakAzaka : bhAratIya vidyAbhavana vatI ariso-darpaNa. bhAratanI evI koI bhASA gUrjara prakAzana tattvajJAna, kriyAkAMDa ane purANakathA. A traNa nahi hoya ke jemAM rAmAyaNa na hoya. sarva = ke 202, tilaka rAja, paMcavaTI pahelI lena, vinA koIpaNa prajAnA jIvana ane temanI rAmAyaNonuM mULa vAlmikI kRta rAmAyaNa che." elisa brija, amadAvAda-380006. AdhyAtmikatA samajI zakAya nahi. vizvanA mahAna temanA rAmAyaNane Adi mahAkAvya mAnavAmAM paNa huM mUlya rUA. 300/- pAnA : 320. sarjako paNa purANakathAnuM mahattva svIkAre che. Ave che. badhAM ja rAmAyaNo AmAMthI udbhavyAM AvRtti : bIjI 2014. mahAgraMtho ApaNAM rASTrIya vyaktitvane enAM che. rAjagopAlAcArI kahe che "rAmAyaNa saghaLAM pAsAo sahita pragaTa kare che. ApaNAM lekhaka pote ja kahe che: varSo pahelAM "saMsAra re e jIvana kathA paNa nathI hiMda prAcIna vArasAthI paricita ne samRddha rahevA mATe rAmAyaNa' pustaka lakhyuM ane mahAbhArata sAra" parANa kathAno e aMza che. ' ma La tamiLa rAmAyaNa ane mahAbhArata jevA graMtho atyaMta pastaka lakhyuM, temAMthI preraNA laI 'rAmAyaNa 'rAmAyaNa'no A anuvAda che. "kalkI'mAM dara jarUrI che. mAnavajAtane vipathagAmI thatAM, sAra" ane "mahAbhArata sAra' lakhavAnI preraNA meM B saptAhe dhArAvAhika rUpe tamiLamAM A kathA sarvanAzane mArge jatAM dhame ja bacAvI zake che. thaI ane maharSi vAlmikIne kendramAM rAkhI A che huM pragaTa thatI hatI. tene umaLakAbharyo AvakAra 'rAmAyaNa'mAM vAlmikInI kAvya kalA ane pustaka lakhAyuM che. GS maLyo hato. lekhaka kahe cheH sAptAhikanA bhAvasRSTino abhuta zailImAM paricaya karAvato - sAmAnya rIte loko mULa graMthane pUrepUro * vAcako mATe lakhAyelA prakaraNomAM gaMbhIra A graMtha atyaMta AvakArya che. vAMcI zakatA nathI hotA tethI mULano sArAsAra ke 8 zailIne badale vArtAlApanI saraLa zailIno XXX saMgraha karIne jijJAsuone rasa paDe te mATe = upayoga karyo che. yuvAna vAcakone najara samakSa pustakanuM nAma : vAlmIki rAmAyaNa-sAra A graMthanI racanA karI che. A graMthamAM kathA rAkhI A graMtha lakhAyo che. lekhaka : svAmI saccidAnaMda pravAhanI sAthe sAthe ciMtana pravAha paNa cAle maharSi vAlmikI ane temanA rAmAyaNanuM prakAzaka : gurjara prakAzana che. ghaNI vAra to ciMtana pravAha kathA pravAha sthAna jagatanI aneka bhASAomAM avicaLa 202, tilaka rAja, paMcavaTI pahelI lena, karatAM paNa vadhu pramANamAM dekhAya che. rAmAyaNane ja rahevAnuM. rAmAyaNanA rAma, sItA, bharata, AMbAvADI, elisa brija, amadAvAda-380006. mahAkAvya tarIke svIkAravuM ja joIe kAraNake che huM lakSmaNa, hanumAna ke rAvaNa vinA hiMdu dharma ke mUlya rUA. 180/- pAnAM : 352, AvRtti : temAM dharmanI eTalI badhI vibhAvanAo bharI chuM ? saMskRtine oLakhI zakAya nahi. pratyeka prAcIna pahelI, eprila-2014. che ne te pAtrAtmaka graMtha banI gayo che. Aje huM che saMskRti ane dharmanA traNa mahattvanA pAyA che. bhAratIya saMskRtimAM be graMthonuM ananya mahatve paNa enuM eka eka pAtra preraNA Ape che. loka.5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka vaidatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa na vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka :
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te pRSTa 110 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, oNkTobara 2014 zeSAMka dU ghaDataramAM rAmAyaNe jeTalo bhAga bhajavyo che anubhava karAve che. sAme, AMbAvADI, amadAvAda-380005. 6 eTalo bIjA koI graMthe bhajavyo jaNAto nathI. XXX phona naM. : 079-26304259, - mULa rAmAyaNanA nicoDa rUpa sArAsAra pustakanuM nAma : zrI zazikAMta kIracaMda mahetA mUlya rUA. 125/- pAnAM : 16+184, A graMtha jijJAsuone saMtoSa ane sAttvika adhyAtma ravinI pitRchavi AvRtti : sAtamI, saMvardhita 2011. AnaMda pradAna karanAra che. lekhaka : bhAratI dIpaka mahetA apaMganAM ojasa e ramatagamatanA XXX 82, gautama buddha epArTamenTa, zAstrI medAnanI sAme, sAhityanuM eka anokhuM ane preraka pustaka che. pustakanuM nAma : mahAbhArata zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360001. mAnanIya kumArapALabhAI pote ja A pustaka ke lekhaka : sI. rAjagopAlAcArI +91 9925500030. vize lakhe che te smaraNamAM rAkhavA yogya che. huM E anuvAdaka : bhUpendra upAdhyAya prakAzaka : thIka phIesTA pablikezana teo lakhe che, "jemane utsAha ApavA mATe ? 2 prakAzaka : bhAratIya vidyAbhavana vatI team@minfiesta.com A pustakanI racanA thaI che tevA vikalAMgo gurjara prakAzana, mobAIla : + 91 9925500030. sudhI A pustaka pahoMcI zakyuM che. keTalIka hai OM 202, tilaka rAja, paMcavaTI pahelI lena, mUlya amUlya, pAnA : 162. zALAo mAM ene pAya pustaka tarIke haiM 7 elisa brija, amadAvAda-380 006. prathama AvRtti : oNgasTa-2014. svIkAravAmAM AvyuM che. enuM breIla lipimAM che A mUlya rU. 300/- pAnA : 318, AvRtti : adhyAtmaravinI pitRchabIne eka dharmaparAyaNa rUpAMtara paNa thayuM che. ane enA hiMdI che paNa bIjI, I. sa. 2014. saMvedanazIla putravadhUe bhAvAMjali rUpe AlekhI anuvAdanI keseTa paNa taiyAra karavAmAM AvI 4 * "mahAbhArata mAtra purANa nathI, vIra che. A bhAvAMjali eTale kSaNe kSaNe anubhavela che. A rIte A pustaka vikalAgInA vizvamAM devAMzI strI puruSonI kathA kahetI e nakhazikha pitRvAtsalyanI dhArAmAMthI prakaTa thato navakArano paNa ame saMpAdita karI cUkyuM che.' 'huM saMpUrNa sAhityakRti che. nIti niyamono e ninAda. A graMthanA lekhikA eTale zrI navakAra A pustaka hiMdImAM 'apArija tana, aDiga ke bodha kare che. sAmAjika ane bhAvanAtmaka maMtranA ArAdhaka murabbI zrI zazikAnta mahetAnA mana nAma ane aMgrejImAM 5 zrava hATasa saMbaMdhonuM rahasya samajAve che." putravadhU bhAratIbena. tarIke pragaTa thayela che. "apaMganA ojasa'nI mahAbhArata eka evo mahAgraMtha che enA zrImati bhAratIbahene A graMthamAM murabbI zrI A sAtamA savAyata AvRAA che. upara mAtra bhArata ja nahi paraMtu samagra vizva zazikAntabhAI mahetAnI jIvana pratimA racavAno A phAilamA sAmAnya pustaka 6 adhikAra dharAve che. bhAratane mana A saphaLa prayAsa karyo che. ane jIvanakathAnI sAthe sAthe karatA koI ajANI jAtanuM ana 18iAna che. ja mahAkAvya AdhyAtmika ane devI zaktino lekhikAe emanA vicAronuM Akalana paNa karyuM enAM pAtronA khamIra ane manobaLa ke ciraMjIvI strota che. che. pariNAme lekhikAe AlekhelI citra chabI mAnavAtIta prakAranA che. e evA parAkramo 2 dAkhave che je mAnavInI buddhi svIkArI na zake. je hajAro varSa pahelAM "mahAbhArata'nI racanA bhAvakanA cittamAM AkAra dhAraNa kare che. 27 thaI hatI. te pachI aneka peDhIonA samartha prakaraNomAM lakhAyela A graMtha eTale eka RSi kevaLa mAnasika kSetre ja nahi paNa zArIrika * kSetre paNa apaMga mAnavIoe potAnI utkaTa ja kathAkAro ane kavioe vyAsanI mULa jevA rAjarSi"nI kathA. ane temanI adhyAtma chabI. IcchA zakti (Will Power)thI AvI = racanAmAM aneka sudhArAvadhArA karyA che. A jemanI zabdachabI ahIM AlekhavAmAM AvI che te siddhio prApta karyAnA temaja ramatagamatanA ? mahAkAvyanA pAtromAM jIvanano dhabakAra adhyAtma vyakti eTale rojanA 10,000 navakAra kSetre paNa dRDha nizcayI mAnavIoe vikrama che saMbhaLAya che. anuvAdanA vAcakane paNa maMtra gaNanAra zazikAMta mahetA. bhAratIbahena lakhe noMdhAvyAnA dRSTAMto prApta thAya che. vividha hai huM "mahAbhArata'nI bhavyatA ane kathAnuM anupama cheH dezo ane jAtionA AvA dRSTAMto sAmarthya prabhAvita karyA vinA rahetuM nathI. "paraMparAne AdarathI sevanArA, ane kumArapALa desAIe A pustakamAM vivekapUrNa che - virATa vasati dharAvatA eka mahAna dezanI ekavIsamI sadInA Adhunika abhigamane paNa rIte saMkalita karIne eka anokhuM sarjana karyuM de prajAnA vyaktitva ane saMskAra ghaDataramAM hAlathI vadhAvanArA evA pUjya bhAIno AMtara che. A pustaka eka navA-nokhA prakAranuM sacitra mahAbhArate' khUba moTo bhAga bhajavyo che. asabAba mane A rIte kholavA maLyo tenI mane pustaka che. pustakanI bhASA saraLa, saMskArI dharmakathAnA mAdhyamathI mahAbhAratanI bahuraMgI garimAbhUti che.' ane tejasvI che. ghaTanAo dharmanA suvarNatArathI gUMthAyelI che. Ama A graMtha eTale adhyAtmaravi navakAra pustakanA kavarapeja tathA beka peja ane dareka 8 A badhI saMkula ghaTanAo vacce dharmabodha maM tranA ArAdhaka zrI zazikAntabhAInI le lekha paranA zIrSako ane citro lekhakanA niraMtara vaheto rahyo che. veramAMthI ve2 janme jIvanayAtrA. viSayane vAcA Ape che. A pustaka mAtra che che, hiMsAmAMthI hiMsA pragaTe che. vAsanA para XXX apaMgo mATe ja nahi kiMtu sazakta vyaktione vijaya meLavavo e ja sAco vijaya che-e pustakanuM nAma : apaMganA ojasa paNa preraNArUpa ane utsAhapreraka che. * * 6 mahAbhAratano amara saMdeza che. lekhaka : kumArapALa desAI bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, ke saMkSipta rUpe lakhAyela A graMtha mahAna, prakAzaka : saMskAra sAhitya maMdira, gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-63. 5 2 udAtta ane preraka kalAkRti vAMcyAnI dhanyatAno 5, ena.bI.sI.sI. hAusa, sahajAnaMda koleja mobAIla : 9223190753. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilAM sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaidatA ane zilA , jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA ja jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ LLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL SOS OCTOBER 2014 PRABUDHH JEEVAN: JAIN TIRTH VANDANA & SHILP.STHAPATYA SPECIAL PAGE 111 The Great Saint Buddhisagarji - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 In his young age, Bahechardas saved Ravisagarji from the blow of a buffalo. "Papa, who established the image of Ghantakamaveer at Mahudi? "The Yognishtha saint Buddhisagarsuriji, my son Ravisagarji gifted him his own rosary, in his last days, along with the Mantra to establish Ghantakarnaveer. After Diksa. Bahechardas became Buddhisagarji. He wrote 108 books on spirituality and social upliftment. He established the idol of Ghantakarnaveer at Mahudi Once, King Sayajirao called him to his Palace for vyakhyan. Gurujladvised him to open special schools for women and Harijan His Nirvan took place at Vijapur at the age of 51 in front of laina Sangha. Lakhs of people became his devotees. te
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ IIIIIIIIIT, ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTT IIIIIIIIIIIIIIIIIIII LILL. ITI (Eykane rAjakIya rIte eka sAMje yojAze. A karAra / kerI ja nA zake Licence to post Without Pre-Payment No MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400 001 Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month . Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE 112 PRABUDHH JEEVAN: JAIN TIRTH VANDANA & SHILP-STHAPATYA SPECIAL OCTOBER 2014 jaina zreSThIonI jIvadayA, udAratA, barAbara hUMDInuM nirIkSaNa karyuM. eka lAkhanI sAdharmika vAtsalya premALa svabhAva, paropakAra vRtti, niHsvArtha hUMDI dhrujatA hAthe lakhAyelI to hatI paraMtu enI manovRtti ghaNI jANItI che, Aje 1 DaoN. reNukA poravAla paranA azrunA biMduno zeThanI najare paDI gayA. 'tIrtha vaMdanA nA vizeSAMkanA avasare taimaNe turata ja e rakama potAnA nAme udhArIne tIrthAdhirAja zatruMjayanI nava TUMkamAMnI eka nANAM dhIranAra vepArInA kAna bhaMbheya ke vepArIne hUDInI rakama gaNI ApI. savA sImAnI TUMkanA udbhavanI suMdara kathA savAzeThane hamaNAM khaTa gaI che mATe tamArA - thoDA divasa pachI somacaMda zeThanI peDhInuM vADA divasa para Apa samakSa mUkavI che. A kathA ApaNane rUpiyA upADI lo nahitara pachI e maLaze nahi, nAma puchatAM vaMthalIdhI savAcaMda zeTha jAte hUMDInA sAdharmika vAtsalyabhAva keTalo UMco hoI zake vepArI, zeTha savacaMda pAse pahoMcI gayo tathA zake chekoka avayaM e . gAyo tathA rUpiyA ApavA padhAryA. somacaMda zeThe emanI bhalA mA' enI parAkASThA zIkhavADe che. manuSya svabhAva pote dhIrelA paisA pAchA mAgyA. zeTha savAcaMda khUba AgatA svAgatA karI. bhojana bAda eTalo svArthI che ke potAnA hakanuM dhana tene muzkelImAM mukAyA, temane potAnI pratiSThA vizrAmanA samaye vaMthalIvALA zeThe vyAja sAthe jatuM karavAnuM gamatuM nathI, e paNa jyAre koI rUpiyA ApavA prayatna karyo. somacaMda zeThe ema kahe ke, 'A to tamAruM ja che tamAre ( paMthe paMthe pAtheya savinaya jaNAvyuM ke e rUpiyA to kharca khAtAmAM svIkArya karavuM ja rahyuM.' e pramANe sAmI vyakti gayA tathA saMkaTa samaye sAdharmikane madada karavI Agraha rAkhe tyAre ane grahaNa na karavuM evI jo khamAtI lAgI emanI pAse nI rImAM darekanI pharaja che. baMne zeThIyAo e rakama eTalI rakama hatI nahi, uparAMta temanA svIkArI nahi ane aMte emAM bIjI rakama umadA dilanA somacaMda zeThe have barAbara vyApArtha paradeza gayelA vahA paNa AvyA baMne roThIyAoe rakama svIkArI nahiM ThaMDItatImANa I lAkhanI na hatImujhavaNamAM mukAyelA sAtvika vRttinA ane aMte ema bIja maDirIta dhrujatA hAthe lakhAyelI to hatI paraMtu dharmIjana savAcaMde prabhunuM nAma laI. saMyatIrtha para sAdharmika bhaktina enI parata ja kRtA biMduo zeThatI amadAvAdanA pratiSThita zreSThI somacaMda zeTha uttama udAharaNasama sauthI UMcI najare paDI gayA. temaNe turata ja e rakama para moTI rakamanI huMDI dhrujate hAthe lakhI ApI. savAsomAnI TUMkake caumukhajInI TUMkatuM potAnA nAme udhArIne vepArIte DInI sAthe sAthe e hUMDI upara temanI AMkhamAMthI nirmANa vi. saM. 1675mAM karavAmAM kama gaNI . vahetA azrunA be TIpAM paNa paDyA, bhAre haiye AvyuM.. arihaMtanuM smaraNa karatAM karatAM hUMDI leNAdArane vyakitao virala ja hoya. AvI virala ApI. vepArI huMDI laI amadAvAda AvI umarIna rIyatA la ApI vepArI . sI laI amadAvAda nA umerIne zatruMjaya tIrtha para sAdharmika bhaktinuM vibhUti -e Tha sevacaMda ane zreSThI somacaMda zokanI peDhImAM pahoMcI gayo. zauTha uttama udAharaNa sema sauthI UMcI savAsomAnI saumAzAhanI satyakathA A pramANe che. bahAra gayA hatA mATe munIma AvanAra TUMka ke caumukhajInI TUMkanuM nirmANa vi. saM. jarUriyAtamaMdane madada karavAnI kathAno vepArInI rahevA jamavAnI vyavasthA karIne 16 75mAM karavAmAM AvyuM. jena saMghane prApta prAraMbha saurASTranA vaMthalI gAmathI thAya che. vaMthalInA zeTha savacaMdanuM khAtuM zodhavA lAgyA. thayela sAdharmika bhaktinuM A aNamola gAmamAM savaracaMda (savAraM da) nAmanA zAhukAra AkhI khAtAvahI purI thaI paraMtu kyAMya paNa najarANuM che, zeTha rahe che. badhA loko potAnI milakatAM e zeThanuM khAtuM maLyuM nahi. vepArIne enI emane tyAM rAkhe tathA vyAja sahita e mUDI huM DInI ciMtA thatAM pharI karI pRcchA karavA 10, dIkSita bhavana, parata meLave evI saMpurNa vizvAsa peDhI, lAgyo, jevA somacaMda zeTha peTI para pahoMcyA 46, pI. ke. roDa, e kevAra e ke IrSyALu thI zeThanI ke munIrma temane vaMthalInA zeThanuM khAtuM na muluMDa (vesTa), muMbaI- 400 080, bhalamanasAI sahana na thaI. teNe zeThane tyAM hovAnI jANa karI umadA dilanA zeThe have tyAM hovAnI jANa karI umadA dilanI zake che mobAIla : 9821833327 Postal Authority. Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbal Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312JA, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Kondidev Cross Rd, Byculla, Mumbai 400 027. And Published at 385, SVP Rd. Mumbai 400004. Temporary Add.: 33. Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23620296. Editor: Dhanwant T. Shah.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina , dha (pRSTa 66* prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - kTobara 2014) teSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zi0 Q Abu tIrtha | DaoN. kalA zAha [ 'prabuddha jIvana'nA vAcako 'sarjana svAgata'nI kolamanA lekhikA DaoN. kalA zAhanI kalamathI paricita che. teo muMbaI yunivarsiTInA pIeca. DI.nA mArgadarzikA che. atyAra sudhImAM 25 vidyArthIoe emanA mArgadarzanamAM zodha nibaMdho prastuta karyA che. teo maharSi dayAnaMda kolejanA gujarAtI vibhAganA (vibhAgIya vaDA) nivRtta prophesara che.] bhAratabharanA aneka tIrthomAM AbunuM sthAna anokhuM che. Abu aMbikAmAtAnI ArAdhanA karI ane A jagamAM jainonuM tIrtha hatuM pheM re gujarAtanI uttare Abu roDa sTezanathI bAra mAIlanA aMtare Avela te sAbita karyuM. ane te jagA brAhmaNone sikkA ApI kharIdI lIdhI ane aDhAra karoDa trepana lAkha jeTaluM dravya kharcI zrI AdinAthanuM ju zuM Abu vizenA ullekho jaina Agama graMthomAM prApta thAya che. suMdara maMdira baMdhAvyuM. ane saM. 1088mAM zrI dharmaghoSasUrinA haste zuM $ jemAMno eka graMtha zrI bhadrabAhusvAmI racita "bRhatakalpasUtra' che. tenI pratiSThA karavAmAM AvI. 6 nATyazAstranA kartA bharata paNa arbudano ullekha karela che. vimalavasahI * sAtamA saikAmAM dAmodara kavie AbunA sRSTi-sauMdaryanuM varNana abhuta, suMdara ane nayanaramya evA A maMdiranI racanAmAM 5 "kuTinItam' nAmanA graMthamAM karela che. mULa gabhAro, gUDhamaMDapa, raMgamaMDapa vagere atyaMta manorama che. mULa re - caudamA saikAmAM zrI jinaprabhasUrie vividha tIrthakalpa'mAM anda gabhAro UMcI pITha para sthita che. madhyamAM mULanAyaka Adizvara jhuM nAma pADavAnuM kAraNa, zrImAtAnI sthApanA, anya maMdironI bhagavAnanI bhavya Arasa pratimA birAjamAna che. jIrNodvAra samaye haiM prAcIna-arvAcIna sthiti vagerenuM varNana maLe che. vimalazAhe ArasanI pratimA padharAvI. A maMdiranuM kotarakAma A parvata upara bAra (atyAre coda) gAmo vaselA che. ahIM abhuta ane ananya che. mULa gabhArAnA dvAranI zAkho, tenI upara raM dareka prakAranA vRkSo, velaDIo, phUlo, phaLo, auSadhio ane kaMdono ArasanuM zikhara, aMdaranA bhAgamAM Avela gUDhamaMDapa aneka de huM pAra nathI. te uparAMta dhAtuonI khANo, kuMDo temaja kudaratI prANIonA ane mUrtionA AkAro thakI kotarela che. mULa gabhAro ! 6 jharaNAMo paNa AvelA che. ane gUDhamaMDapa sAdI bAMdhaNIno che. pahelAnA samayamAM A pahADa naMdivardhana nAme oLakhAto hato. mULa gabhArAthI nIce Avela sabhA maMDapanI UMcAI pramANasara 4 A pahADanI vizeSatA e che ke ahIM aneka prakAranA vRkSo, velIo, che ane tenA sapheda ArasaparanuM kotarakAma prekSakone mugdha kare tevuM ? huM phUlo, phaLo, auSadhi ane kaMdo puSkaLa pramANamAM prApta thAya che. che. maMDapamAM sthita 48 thAMbhalAo suMdara zilpakAmathI adbhuta sauMdarya he re dhAtuonI khANo, kuMDo ane kudaratI jharaNAMo vAtAvaraNane ramya pAthare che. staMbho nIce sthita corasa kuMbhIvALA ane upara vRttAkAra re ane AkarSaka banAve che. vacce goLa ghummaTa, aMdara paththaranA jhUlatAM jhummara, ghummaTanA vimalazAha maMtrIe banAvela "vimalavasahI prAsAda' ane TekarAomAM vidyAdevIonI suMdara mUrtio UbhI che. vastupAla tejapAle baMdhAvela 'luzivasahI prAsAda' ananya rIte sabhAmaMDapamAM praveza karavAnA dvAra pAse Avela thAMbhalAo para AkarSaNa pAmI rahyA che. Abune ghaNAM loko "naMdanavana' tarIke suMdara toraNo ane AjubAju 45 kulikAo, thAMbhalAo para nAnA 6 oLakhe che. kAraNa ke agiyAramI sadI ane tyAra pachI thayela ghummaTo ane aMdaranA bhAgamAM suMdara zilpa racanA AlekhI che. 6 dAnavIroe saMgemaramaramAM prANa pUrIne ahIM apUrva zilpa samRddhinuM pravezadvAramAM Avela hastizALAmAM sapheda ArasanA hAthIo para zuM nirmANa karyuM che. vimalamaMtrInA pUrvajo ane kuTuMbIonI mUrti birAjamAna che. A ke - parAkramI ane kuzaLa rAjanItijJa zrI vimalazAha gurjara nareza maMdiranuM zikhara muslimakALa pahelAMnI sthApatyakaLAnuM pratIka che. reM bhImadevanA maMtrI hatA. potAnI pAchalI jiMdagImAM acalagaDhamAM A maMdiranI prAcIna mUrti vimalamaMtrIe gabhAro banAvIne zuM potAnI dharmaparAyaNa ane buddhizALI patnI zrImati sAthe rahetA birAjamAna karI hatI. A mUrti RSabhadevanI hovA chatAM zyAmavarNI 6 hatA. AcArya zrI dharmaghoSasUri caMdrAvatI AvyA tyAre vimalazAhane hovAthI tene munisuvratasvAmInI mUrti tarIke loko oLakhe che. te 6 daM Abu tIrthano uddhAra karavA kahyuM ane maMdira baMdhAvavA mATenI jagyA uparAMta gabhArAmAM suMdara samavasaraNa, comukha pratimAo che. A 6 3 pasaMda karI, paraMtu brAhmaNoe jeno pratyenA dveSane kAraNe praveza maMdirano jIrNodvAra vimalamaMtrInA kuTuMbIjanoe karAvyo hato. 6 ApavAnI manAI karI. vimalazAhe baLano upayoga na karyo paraMtu I. sa. 1204 thI 1206nA samayagALAmAM vimalavahInI ghaNI 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka OF jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA "
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 67 meSAMka OM derIono jIrNodvAra siddharAja jayasiMhanA maMtrI ANaMda ane temanA paNa mULa gabhAro tathA gUDhamaMDapano sarvanAza karyo hato. caMDasiMhanA hai chuM putra pRthvIpAle karAvyo hato. tyAM pUrvajonuM kIrtismAraka ane putra pethaDe saM. 1378 mAM jIrNoddhAra karAvI navesarathI pratiSThA hai hastizALA, vimalamaMtrInI AzvarUDha pratimA vagere zobhAyamAna karAvI hatI. je che. ananya ane apratima evI suMdara mUrtionA kalAtmaka bhAgo pittalahara maMdira jevAM ke mULa gabhAro, gUDha maMDapa, hastizALAnI mUrtione A maMdira pittalahara maMdira tarIke zA mATe oLakhAya che te allAuddIna khilajIe saM. 1368mAM bhagna karI nAkhI hatI jeno bInA rasaprada che. A maMdira bhImAzAhe karAvyuM hatuM tenI pratIti uddhAra vIjaDa, lAliMga vagere nava bhAIoe karAvyo hato. maMdiranA zilAlekho ane guru guNaratnAkara kAvya vagerethI thAya jai luNavasahI che. "bhImAzAhanA maMdira' tarIke oLakhAtA A maMdiramAM pachIthI - jemanI kIrti eka dAnavIra, naravIra eTale vidvatavIra tarIke amadAvAdanA maMtrI suMdara ane maMtrI gadAe mULanAyakanI pittaLa huM $ prakhyAta hatI tevA gujarAtanA mahAamAtya vastupAla ane tejapAle Adi dhAtuothI banAvelI mUrti sthApana karI tyArathI te "pittalahara 6 5 A maMdiranuM nirmANa karAvyuM hatuM. tejapAle karoDo rUpiyA kharcIne maMdira' tarIke oLakhAya che. A maMdira mULa gabhAro, gUDha maMDapa, ke $ lUNigavasahI-luNAvasahI nAme zrI neminAtha prabhunuM maMdira baMdhAvyuM. sabhA maMDapa, nava cokIo, zRMgAra cokIo, bhamatI ane zikhara huM - jemAM kasoTInA pASANanInemanAtha bhagavAnanI mULa nAyakanI bhavya vagerethI suzobhita che. A maMdiramAM mULanAyaka RSabhadeva bhagavAna 8 mUrti che. A maMdira bahArathI sAduM dekhAya che paNa aMdarathI tenI birAjamAna che. huM kotaraNI abhuta che. A maMdira ujjavaLa ane ArasapASANanuM kharataravasahI zuM che. A maMdira viSe RSabhadAse kahyuM che ke AvA uttama maMdiro "caumukhajInA maMdira'nA nAme oLakhAtA A maMdirane kharataravasahI' 9 che jeNe joyA nathI tenuM jIvatara nakAmuM che." A maMdiranI pratiSThA zrI kahe che. A maMdira sAduM ane traNa mALanuM che jenuM zikhara badhAM ja & vijayasenasUrie saM. 1287mAM caitra vada 3nA divase karI hatI. maMdirothI UMcuM che. nIcenA mALamAM vizALa cAra raMgamaMDapo che. hai $ zobhanadeva nAmanA sthapatie A maMdira bAMdheluM che. gabhArAnI kotaraNI atisuMdara che. A maMdiranI vizeSatA e che ke traNe haiM huM A maMdiranI kaLA vimalasahI karatAM thoDI judI chatAM vaividhyapUrNa mALamAM mULanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAnanIcomukha pratimAo che. nIcenA huM haiM che. A maMdiranA mULa gabhArAmAM, sabhAmaMDapamAM ane devakulikamAM mALanI mULanAyakanI pratimAo bhavya ane moTI che. A maMdiranA hai je zilpakaLAnuM AcheruM darzana thAya che. tIrthakaronA jIvananI ghaTanAo samaya vize munirAja zrI jayaMtavijayajI jaNAve che ke "ahIMnA - cheahIM zilpamAM kotarI che. dIvAlo, daravAjA, staMbho, maMDapo, chatanA digambara jaina maMdiranA vi. saM. 1494nA lekhamAM tathA saM. 2 huM hAthI tathA anya pazu-pakSIo, samudrayAtrA, gRhajIvana tathA sAdhuo 1497nA lekhamAM bhImAzAhanA maMdiranuM nAma che. paNa A maMdiranuM hai hu ane zrAvakonA jIvananA prasaMgo AlekhyA che. ahIM kamAna jevA nAma nathI. temaja pittalahara maMdiranI bahAranA eka suratInA vi. ju 8 trikoNAkAra toraNo che. AmAM hAthIo upara vastupAla, tejapAla saM. 1489nA lekhamAM e samaye delavADAmAM phakta traNa maMdiro 8 & ane temanI patnIonI mUrtio sthApita karelI che. A maMdiranuM hovAnuM lakhyuM che. tethI ema kahI zakAya ke A maMdira te samaye hai zikhara koraNIyukta ane upazikharothI zobhAyamAna che. AkhuMya vidyamAna na hatuM. A maMdira vi. saM. 1497 pachI banyuM haze ane te maMdira zilpakaLAthI bharapUra che. saMghavI maMDalika saM. 1515mAM baMdhAvyuM haze evuM anumAna thaI zake. 3 8 A maMdiranI anokhI vizeSatA derANI-jeThANInA gokhalAthI oriyA * oLakhAtA utkRSTa kotaraNIvALA be gokhalA che. A be gokhalAmAM A maMdira viSayaka prApta mAhitInA AdhAre kahI zakAya ke A Na maMtrI tejapAle potAnA samasta kuTuMbanA kalyANa mATe rUA. 18 maMdira caudamI zatAbdInA aMte ane paMdaramI sadInA prAraMbhanA ru huM lAkha rUpiyAno kharca karyo hovAnuM kahevAya che. thoDIka derIo karAvI samayamAM baMdhAveluM hovuM joIe. "oriyA' nAmanuM prAcIna gAma- 8 che. jenI pratiSThA vi. saM. 1287 thI 1293 sudhImAM thaI hatI. je delavADAthI lagabhaga sADAtraNa mAIla dUra AveluM che. tyAM bhagavAna A maMdiranI prazastinA zilAlekha parathI pratIta thAya che ke maMtrI mahAvIra svAmInuM maMdira AveluM che je Aje paNa vidyamAna che. tejapAle A maMdiranI vyavasthA mATe vyavasthApaka maMDaLanI ane prAcIna graMthomAM oriyAnA vividha nAmo jevA ke oriyAsakapUra, 6 re maMdiranA varSagAMThanA aThThAI mahotsava prasaMge tema ja zrI neminAthanA orIsAgrAma, orAsAgrAma vagere prApta thAya che. ahIM koI jainanI huM 3 pAMceya kalyANakonA divasomAM pUjA mahotsava mATe kAyamI vyavasthA vastI nathI chatAM lagabhaga 15mA saikAmAM jainonI AbAdI haze ! 6 karAvI hatI. allAuddIna khilajIe saM. 1368mAM A maMdirano tethI ja oriyAnA saMghe A maMdira baMdhAvyuM haze. A maMdira vize 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vaMdanA ane zilA 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrya vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka cha jaiva tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vedanA ane zilA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te che , . ( pRSTa 68 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 8 paMdaramI sadInA aMtamAM zrI somasuMdarasUrie racelA "abda- 2. zrI AdIzvara bhagavAnanuM maMdira e girikalpa'mAM oriyAnA zAMtinAtha bhagavAnano ullekha prApta thAya zrI AdIzvara bhagavAnanuM A maMdira caumukhajIthI thoDuMka nIcenA hai re che. paraMtu vartamAnamAM temanA sthAne zrI Adizvara bhagavAna birAjamAna che bhAgamAM AveluM che jyAM nAnI covIsa derIo . mULa nAyakanA * chatAM A maMdira zrI mahAvIra svAmInA maMdiranA nAme oLakhAya che. mULa zilAlekha parathI jaNAya che ke ahIM saM. 1721no eka lekha prApta haiM i nAyakamAM thayelA pheraphAro jIrNodvAra samayanA che. thAya che temAM jaNAvyuM che ke e mUrti amadAvAda nivAsI zeTha zAMtidAse che huM acalagaDha padharAvI che. maMdiranI bAMdhaNI 250-300 varSa karatAM vadhAre jUnI haiM acalagaDha nAmanuM A prAcIna gAma oriyAthI doDha mAIla ane lAgatI nathI. delavADAthI sADA cAra mAIla UMcI TekarI para AveluM che. saM. 3. kuMthunAthanuM maMdira & 1509mAM rANA kuMbhAe ahIM killo bAMdhelo che je acalagaDha A maMdira kArakhAnA peDhI pAse AveluM che je koNe baMdhAvyuM haze haiM zuM kahevAya che. ahIM vizALa dharmazALA che ane cAra maMdiro che. te jANI zakAtuM nathI. paNa te ghara-derAsara jevuM lAge che. A maMdiramAM 8 1. caumukhajInuM maMdira birAjamAna mULanAyaka zrI kuMthunAtha bhagavAna upara saM. 1527 no chuM caumukhajInuM A maMdira pahADanA UMcA zikhara para AveluM che. zilAlekha che. A maMdiramAM asaMkhya dhAtu pratimAo che. jemAMnI 2 ane temAM be mALanI bhavya bAMdhaNI che. jemAM mULa gabhAro, gUDha keTalIka prAcIna che. A maMdiramAM eka mUrti evI che ke jenA upara 8 3 maMDapa, sabhA maMDapa, bhamatI ane zikhara yukta cAre dizAnA cAra kapaDAM, muhapatti vagerenI nizAnIo che tenA parathI anumAna karI che dvAravALuM che jemAM cAra manohara moTI mUrtio birAjamAna che. prApya zakAya ke te puMDarika svAmInI haze. mAhitInA AdhAre jaNAya che ke zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira 6 (1) uttara dizAnA dvAranA mULanAyaka zrI Adizvara bhagavAnanI A maMdirane loko 'kumArapAlanA maMdira' tarIke oLakhe che. caudamA che & mUrti sahasAe bharAvI ane saM. 1566mAM jayakalyANasUrie tenI saikAmAM zrI jinaprabhasUrie potAnA vividha tIrthakalpa'mAMnA arbudakalpamAM hai pratiSThA karI. ane zrI somasuMdarasUrie racelA "abdagirikalpa'mAM Abu upara The 3 (2-3) mevADanA kuMbhalagaDhanA tapAgacchIya saMghe kuMbhalameranA zrI kumArapAla nareze zrI mahAvIra svAmInuM maMdira baMdhAvyuM ema jaNAvyuM ke 2 caumukha maMdiramAM birAjamAna karavA mATe mUrtio banAvI hatI. che. A maMdiramAM keTalIka caulukyakAlIna sthApatya paddhati jaNAya eN jemAMnI eka pUrva dizAnA dvAramAM mULanAyaka bhagavAnanI mUrti hatI che. tethI mAnI zakAya ke A maMdira kumArapALe baMdhAvyuM haze. A paNa anebIjI dakSiNa dizAnA dvAramAM mULanAyaka bhagavAnanI mUrti hatI. maMdira acalagaDhanI taLeTImAM UMcA TekarA para vizALa vaMDAmAM huM A mUrtinI pratiSThA DuMgarapura nagaranA rAjA somadAsanA pradhAna ekAMtamAM AvyuM che. mULanAyaka zAMtinAtha che. A maMdira mULa gabhAro, huM osavAla sAlhAe karI hatI je tapAgacchIya zrI lakSmaNasUrie vi. gUDhamaMDapa, navacokI, zikhara, bhamatIno koTa, zRMgAra cokI ane 8 saM. 1518mAM pratiSThita karI hatI ane pazcima dizAnA dvAranA khullA cokavALuM baneluM che. jo ke jIrNoddhAra thayelo che. chatAM arvAcIna 8 haiM mULanAyaka Adizvara bhagavAnanI mUrti DuMgarapuranA zrAvakoe bharAvI bAMdhaNImAM kyAMka kyAMka prAcInatva dekhAya che. mULa nAyakanI pAse hatI. A mUrtionI vizeSatA e che ke be mUrtione bAda karatAM garbha gRhamAM suMdara nakazIkAma karelA be staMbho upara kaLAmaya toraNo -hai judA judA samaye judA judA sthAnamAM banelI hovA chatAM te lagabhaga darzanIya che. banne staMbhomAM bhagavAnanI dasa mUrtio vidyamAna che. meM sarakhA pramANanI ane sarakhI AkRtinI che. A maMdiranI bhItaramAM gajathara, siMhathara, azvathara vagere prAcIna 6 A maMdiranA baMdhAvanAra vize 'guNaratnAkara kAvya' ane zrI racanA jaNAya che. jIrNodvAra samaye zrI mahAvIra svAmInA badale zrI zu zIlavijayajI kRta tIrthamALA tathA jaina gurjara kavio bhAga-2mAM zAMtinAtha bhagavAnane mULanAyaka tarIke padharAvyA haze. & je hakIkato maLe che te mujaba mALavAnA mAMDavagaDhano saMghavI sahasA Ama samagra rIte jotAM gujarAtanA sImADAmAM ane rAjasthAnanI uM re gyAsuddIna bAdazAhano agraNI maMtrI hato. te zUravIra ane dAnavIra sarahadamAM bAra mAIla lAMbo ane 4000 phUTa UMco pahADa prAcIna re hato. tenAmAM dhArmika saMskAro hatA. sahasAe zrI sumatisuMdara sUrinA kALathI pavitra tIrthasthaLa tarIke prakhyAta che. jeno ullekha jaina Agama 9 upadezathI acalagaDhamAM caumukhajInuM bhavya maMdira lAkho rUpiyAnA graMthomAM paNa maLe che. vartamAna kALamAM paNa bhAratanA tathA anya kharce pratiSThA karI baMdhAvyuM hatuM. A maMdiramAM mULa nAyakanI 120 paradezIone mATe Abu tIrtha AkarSaNanuM kendra gaNAya che.* * * 3 maNa dhAtunI pratimA saM. 1566mAM pratiSThita karAvI hatI. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), | muMbaI-400063. mobAIla : 9223190753. jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa or"
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 69 ] kaccha liya-sthAthathanI amUlya jaNasa 'zrImatI pArUlabena bI. gAMdhI [ vidUSI lekhikA pArUlabena bI.e.mAM suvarNacaMdraka sAthe M.A. karI ujjavaLa zaikSaNika kArakirdI dharAve che. jaina dharmanA paNa UMDA abhyAsI che. ghaNAM mAsikomAM lekho lakhe che. traNa patrakAra eNvaoNrDa meLavyA che. AMtararASTrIya staranI nibaMdha spardhAomAM ghaNI vAra prathama InAmo prApta karyA che. daseka jeTalAM pustakonuM saMpAdana karyuM che. sAhitya satromAM zodhanibaMdho lakhe che. ] zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zila5 2 huM Aje jaina tIrtha darzanamAM mAre kacchanA prAcIna bhavya derAsarono padamazIzA, meNasI-tejasInA dharmapatnI mIThIbena tathA durgApuranA huM zuM paricaya karAvavo che. kaccha e potAnI AgavI saMskRti dharAvatI ati zrAvaka zA. AzubAI vAghajI vagere dvArA maMdiranA naveka vakhata huM - prAcIna bhUmi che. bhArata dezanA pazcima sAgarakAMThe gujarAta rAjyano jIrNoddhAra thayA che. mUrti nIce lakhelA 16 mI sadInA zilAlekha na 6 kaccha jillo vividha aitihAsika tathA bhaugolika mahattva dharAve che. ahIM maLe che. tevI ja rIte eka staMbha para saMvata 1659no lekha 6 SHbhadrezvara maLI Ave che je tenI prAcInatA siddha kare che. A tIrthanuM aDhI lAkha huM kacchanA mundrA tAlukAmAM bhadrezvara nAmanuM ati prAcIna, manohara, corasa phUTathI paNa vadhAre vizALa cogAna che. jinAlayanI UMcAI 14 divya ane parama prabhAvaka tIrtha AveluM che. zAstromAM vasaI athavA 52 phUTa che. laMbAI Azare 150 phUTa, pahoLAI 80 phUTa che. bhadrAvatI nAme paNa teno ullekha che. bhAratamAM zrI sametazikharajI jinAlayamAM ekAvana devakulikAo atizaya bhavya ane kalAmaya / 6 tathA zrI zatruMjaya jevA zAzvatA mahAtIrtho pachI A tIrthano krama che. jinAlayanA pravezadvAramAM praveza thatAM ja prabhujInA darzana thaI ? { Ave che. 2500 varSa prAcIna A tIrthanuM gaganacuMbI zikharovALuM zake evuM jinAlayanuM anupama prekSaNIya-kauzalya sthApatya che. eka ? devavimAna jevuM bhavya ane anupama jinAlaya lokonA mana mohI paNa staMbha, chata ke bhIMta kotaraNI vagaranA khAlI nathI. raMgamaMDapa, huM zuM tene maMtramugdha karI de che. ahIMthI maLelA tAmrapatranA AdhAre phalita rAsamaMDapa ane pUjAmaMDapa AvelA che, jemAM suMdara majAnI deva- 6 ku thAya che ke mahAvIrasvAmI pachI 22 varSe bhadrAvatInA tatkAlIna devIo, bhagavAnanA bhavonuM Alekhana karatAM citrapaTTo vagere ; re rAjA siddhasenanI sahAyathI zrAvaka devacaMde bhUmisaMzodhana karI A AvelA che. toraNo paNa suMdara rIte kotarAyelA che. je kalA- che ja tIrthanuM zilAropaNa karela. kArIgarInA, sthApatyanA benamUna, ajoDa, uttama namUnAo che jene huM * mukhya jinAlayamAM muLanAyaka mahAvIra svAmInI zveta varNanI jotAM ja hRdaya ullAsabhAvathI bharapUra banI jAya che. suMdara pratimA che. 25mI derImAM pUjya kapila kevaLI munivare pratiSThita ahIM suMdara, moTI bhojanazALA, Adhunika dharmazALA, bloko zuM 2 karelI puruSAdAnIya zrI pArzvanAtha prabhujInI pratimA birAjamAna che. niyamita AyaMbila khAtuM cAle che. caitrI mAsanI AyaMbila 4 che. hAlamAM ja dharatIkaMpathI ( oLI ArAdhanA thAya che. je haka bhavyatAmAM ajoDa ane paMcatIrthImAM sauthI UMcuM zikhara | huM dhvaMsa thayA bAda A tIrthano AvA A maMgalakArI, & dharAvatA A jinAlayanI bAMdhaNI, zilAM ane sthApatya $ jIrNoddhAra thayo che. gulAbI pAvanakArI, pavitra, darzanIya evI rIte saMgaThita karavAmAM AvyA che jANe himAlayanI 5 paththarothI banAvAyeluM A ane prekSaNIya tIrthanI mulAkAta garimALAnA ekAda uttara ane manoramya zikharane UMcakI | hai derAsara nayanaramya lAge che. jo ekavAra paNa na lIdhI to hai lAvIne koI divya zaktie ahIM goThavI dIdhuM na hoya! rjI | na pArzvanAtha bhagavAnanI jyAre che ) pastAvo jarUra thAya. pratimA prathama vakhata pratiSThita karI te prasaMge bhadrAvatI nagarInA bhadrezvarathI lagabhaga 65 ki.mI. dUra boMtera jinAlaya tIrtha AveluM che huM ananya brahmacArI daMpatI vijaya zeTha ane vijayA zeThANIe jaina che tathA pU. Adezvara dAdAnI kArUNya nItaratI suMdara manamohaka haiM huM bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karela. tema ja temane kevaLajJAna paNa ahIM pratimAjI che. vartamAna covIsI, AvatI covIsI, tathA viharamAna huM ja thayela hatuM. tIrthakaronI lagabhaga 72 jeTalI devakulikAo che. hAI-ve para sthita 8 A prAcIna tIrthane aneka viSama bhaugolika paristhitioe A derAsarano paTa ghaNo vizALa che. suMdara bagIcAo, Adhunika hai OM asara karela che ane dareka vakhate te samayanA mahAna yugapuruSoe dharmazALA, bhojanazALA, pArkiMga vagerenI suMdara suvidhA che. A che ke teno jIrNoddhAra karAvelo che. atyAra sudhImAM mahArAja kumArapALa, derAsara bahu prAcIna nathI. ahIMthI koIpaNa jagyAe javA mATe che 2 samrATa saMprati rAjA, dAnavIra jagaDuzA, zeTha vardhamAna, zeTha vAhana maLI rahe che. jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina che pRSTa 70 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, okTobara 2014 zeSAMka zuM kacchano abaDAsA tAluko jaino mATe khUba mahattvano che kAraNa pramANabaddhatA dharAvatA bhavya jinAlayanA vi. saM. 1895mAM vaizAkha 6 che ke tyAMnA sutharI pramukha pAMca tIrtho sthApatya-racanA-paurANikatA- suda AThame AcAryapravara zrI muktisAgara-sUrijInA varad haste zrI Thaka 6 zuddha-pavitra-nirmaLa ane zAMta vAtAvaraNane lIdhe ati bhaktidAyaka dhRtakallola pArzvanAtha prabhunI pratiSThA karAI. dara varSe Azare na banyA che. vaLI ahIMnuM havAmAna havAkhAvAnA mathako ane 25000 thI vadhu bhakto darzana pUjAno lAbha le che. cha'rI pALatA ja8 ra ArogyadhAmo jevuM AlAdaka ane Arogyaprada che. ahIMnI sUkI aneka saMgho padhAre che. havAmAM tAjagI ane prasannatA maheke che. raNa hovAthI havAmAna sUkuM 2. koThArA = rahe che tema chatAM chellAM 7-8 varSathI ahIM varasAda sAro paDe che. paMcatIrthInA bhaugolika kendra samuM A gAma, kahevAya che ke bAvana kuM vAtAvaraNamAM AvelA parivartana kacchane eka navuM ja sauMdarya bakSya gAmonA sAmAjika vahevAranuM e samayanuM vaDuM mathaka hatuM. ahIM 6 $ che. vaLI suMdara havAmAnane kAraNe ahIM aneka kudaratI upacAra kendro 19mI sadInI zarUAtamAM zeTha zrI velajI mAlu, zeTha zrI zivajI huM paNa sthapAyA che. jemAM deza-paradezanA aneka loko upacAra karAvI neNazI ane zeTha zrI kezavajI nAyaka dvArA baMdhAyela merUprabha jinAlaya ju 6 tana-manane navI tAjagIthI sabhara banAve che. have ApaNe ahIMnI gAmanA madhya bhAgamAM sthita che. vi. saM. 1914mAM A derAsaranuM 6 prasiddha paMcatIrthInA jinAlayo viSe jarA vigate joIe. nirmANa kArya zarU thayuM je cAra varSa pUruM thatAM sarjAyuM eka bhaktivibhora, zuM na 1. sutharI bhAvasabhara tathA manane prasannatAthI tarabatara karI de tevuM benamUna * vikramanI 18mI sadInA uttarArdhamAM baneluM abaDAsAnuM A sauthI sthApatya. e vakhate nirmANa kAryamAM 16 lAkha korIno kharca thayela. * huM paheluM khUba ja camatkArika tIrtha che. A tIrthamAM mULanAyaka zrI maMdirane pharato killo hoya tevI rIte tenI kaMpAunDa vola karI tenI 2 dhRtakallola pArzvanAtha bhagavAna birAje che. A derAsara paNa atizaya upara kAMgarA karavAmAM AvyA che. jenAthI dUrathI koI killAnuM darzana 2 # manohara zilpa tathA kotaraNIthI zobhatuM devavimAna jevuM bhavya che. karI rahyA hoya tevo AbhAsa thAya che. che vIra nirvANa pachI ekAda zatAbdInA arasAmAM mahArAjA saMprati ahIMyA mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAna birAjamAna che. teno $ dvArA bharAvAyeluM ati suMdara, tejomaya, karUNAsabhara zrI dhRtakallola ATha maMdironA jhUmakhAne kalyANaTUMka kahevAya che. jene pAlItANAnI ? huM pArzvanAtha bhagavAnanuM jinabiMba darzanArthIonA mana mohI le che. dAdAnI TUMkano ghATa ApavAmAM Avyo che. unnata mastake UbhelA 6 108 pArzvanAthamAM A tIrthanI gaNanA thAya che. Abhane AMbatA derAsaranA bAra bhavya zikharo bhaktone dUrathI ja AnaMdita karI de ? na UMcA zikharo ane pUrvAbhimukha dvAravALA A vizALa maMdiramAM che. bhavyatAmAM ajoDa ane paMcatIrthImAM sauthI UMcuM zikhara dharAvatA narka UgatA sUryanA prathama razmio sIdhA garbhagRhamAM praveza kare che. A jinAlayanI bAMdhaNI, zilpa ane sthApatya evI rIte saMgaThita che tenAthI utpanna thatI hakArAtmaka UrjA yAtrIonA tana-manane karavAmAM AvyA che jANe himAlayanI girimALAnA ekAda uttuMga huM 2 prasannatAthI tarabatara karI de che. maMdiranA zikharo para karela rUperI ane manoramya zikharane UMcakI lAvIne koI divya zaktie ahIM chu raMgakAmathI jANe cAre tarapha prakAza patharAI jAya che ane cAMdInuM goThavI dIdhuM na hoya! mULanAyakajInA derAsaranuM zikhara 74 phUTanI je 8 devavimAna khaDuM hoya tevo bhAsa thAya che. UMcAI dharAve che je kaccha jillAnuM sauthI UMcuM ekamAtra zikharabaMdha hai kula 97 jeTalA jinabiMbono bahoLo parivAra ahIM birAje derAsara che. 78 phUTa laMbAI ane 69 phUTa pahoLuM che. A mukhya che chuM che. mULanAyaka uparAMta vikramanA 16mA saikAmAM pratiSThita thayelA derAsaranI bAjumAM ja eka nAnuM suMdara derAsara che je 425 varSa dai zrI ajitanAtha, zrI sumatinAtha, zrI AdizvarajI, zrI kuMthunAtha tathA prAcIna che. jemAM 1200 varSa jUnI saMprati rAjAnA vakhatanI 8 - sahastrakuTa jinAlaya saunuM dhyAna kheMce che. ahIM traNa upAzraya, zAMtinAtha bhagavAnanI pratimAjI birAjamAna che. 4 dharmazALA, bhojanazALA, AyaMbilazALA, jJAnazALA ane A derAsaranI kalA-kArIgarI-zilpakAma mAtra gujarAta-saurASTra- huM graMthabhaMDAra paNa che. ahIM birAjamAna mULanAyakanI pratimA camatkArika kacchamAM ja nahi paraMtu bhAratabharamAM suprasiddha che. vizALa raMgamaMDapa, pha hovAthI pratiSThA vakhate moTI saMkhyAmAM loko AvyA hatAM chatAM ghI toraNo, kamAno, staMbho paranI jhINI kotaraNIo, apsarAo, khUTyuM nahi. ghInuM vAsaNa bharAyeluM ja rahyuM. tethI sahu Azcarya pAmyA. nema-rAjulanA lagna maMDapanI corInuM nirUpaNa, jagavikhyAta bhagavAnanuM dhRtakallola evuM nAma prasiddha thayuM. delavADAnA derANI-jeThANInA gokhalAnI pratikRti ahIM jovA maLe vartamAne je bhavya maMdira vidyamAna che tenA unnata zikharo che. che. A uparAMta yakSikAo ane bArIka kotaraNIvALI divAlo pratyakSa re ke vAdaLathI vAto karatAM dhvajadaMDo ane patAkAothI zobhita, cAre joIe tyAre ja tenA adbhuta, ajoDa, benamUna, sthApatya sabhara che 6 tarapha yakSadevatAothI rakSita, zilyanA suMdara kotaraNIvALA samatulita racanAno khyAla AvI zake. jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zi0 Q jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa or jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ add (oNkaTobara 2014. prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 71 teSAMka 5. | 6 3. jakhI * kAcanI aMdara sonAno DhoLa pAIne taiyAra karela saMprati rAjAnA vakhatanuM hovAnuM - prAcIna bhAratanA kacchanuM, kotaraNIvALI lAdI, bhIMto, chata vagere jANe manAya che. zuM purAtana samayamAM vepAradevavimAnano AbhAsa karAve che. suMdara lAITo evI ahIMyA rahevAnI Adhunika je udyogomAM dariyAI saphara kheDatA rIte goThavAI che ke tenA prakAzamAM jANe ApaNe sagavaDovALI suMdara dharmazALA che. je vepArIo mATenuM A dhIkatuMhaja svargalokamAM hoIe tevI anubhUti thAya che. | pAMjarApoLa paNa che. Ama ke dhamadhamatuM baMdara hatuM. ahIMyA vi. bhadrezvara-kacchanI paMcatIrthInA che ke saM. 1905nA mAgasara sudI panA zrI muktisAgarasUrinA upadezathI tIrtho khUba ja suMdara-bhavya-darzanIya che. A uparAMta sutharIthI mAMDavI zeTha jIvarAja tathA bhImazI ratanazI Adi cAra bhAIoe zrI jatAM rastAmAM deDhiyA gAme guNa pArzvanAthanuM mInI sametazikhara zuM zuM mahAvIrasvAmInuM jinAlaya baMdhAvI pratiSThA karAvelI. mULanAyakanI derAsarajI paNa darzanIya che. emanAtha bhagavAna mULanAyaka che. guphAmAM huM - manohara pratimAjI bhakatonA dilane prasannatAthI sabhara banAvI de derAsara che. padmAvatIdevInuM suMdara maMdira che. deDhiyAthI AgaLa jatAM na zuM che. 1967mAM (vi.saM.) zeThazrI goviMdajI kAnajIe caumukhajI jagatajananI Adyazakti mA aMbAjI maMdira-godharA Ave. ahIMthI jinAlaya baMdhAvyuM hatuM. Ama kula nava jinAlayano jhUmakho ati 7 ki.mI. dUra DoNa nAmanuM bhavya-suMdara-darzanIya jinAlaya Ave che ? nag vizALa pratimAjI parivAra dharAve che. jIvarAja zeThanA pitAzrInA jyAM mULanAyaka zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha prabhu birAje che. - * nAma parathI te ratnaTUMka tarIke prasiddha che. naveya TUMkamAM kalAkArIgarI ahIMyA bIjI paNa nAnI paMcatIrthI che. boMtera jinAlaya, bidaDA, * huM ghaNI suMdara che. prAcIna zilpa sthApatyanI kotaraNI abhuta, suMdara nAnI khAkhara, moTI khAkhara tathA bhujapura. ahIMyA pAMceya jagyAe ane prekSaNIya che. anukrame Adezvara dAdA, Adezvara dAdA, ciMtAmaNi pArzvanAtha, 2 4. nalI Adezvara dAdA, ciMtAmaNi pArzvanAtha mULanAyaka tarIke birAje che. $ vi. saM. 1897nA mahA suda pane budhavAranA jJAtiziromaNI DoNanuM derAsara hamaNAM ja thoDA samaya pahelAM savA karoDano kharca $ 6 zeTha zrI narasI nAthAe zrI caMdraprabhusvAmInuM ati manohara jinAlaya karI jirNoddhAra karavAmAM Avyo che. kAcanI aMdara sonAno DhoLa phu 5 baMdhAvI pratiSThA karAvelI. te pachI zeTha zrI bhAramala tejasIe zrI pAIne taiyAra karela kotaraNIvALI lAdI, bhIMto, chata vagere jANe ke zAMtinAthaprabhunuM tathA zeTha zrI harabhama narasI nAthAe zrI devavimAnano AbhAsa karAve che. suMdara lAITo evI rIte goThavAI che ja aSTApadajInuM bhavya jinAlaya baMdhAvela che. A jinAlayanI che ke tenA prakAzamAM jANe ApaNe svargalokamAM hoIe tevI anubhUti 8 zilpakaLA paNa adbhuta che. thAya che. tIrthadarzana bAda bALakone pharavA laI javA hoya to mAMDavImAM - A jinAlayane paNa soLa vizALa zikharo ane cauda raMgamaMDapa suMdara, svaccha, nirmaLa, ramaNIya bIca Avelo che. zuM che. A kalAtmaka maMdira saMkula tenA paththaranI suvarNakalA mATe vaLI kacchayAtrA daramiyAna sauthI AnaMdanI vAta e jovA maLI zu # viziSTatA dharAve che. te vIravasahI tarIke paNa prasiddha che. A gAmamAM ke tyAM rASTrIya pakSI mora ghaNI moTI saMkhyAmAM jovA maLe che. je huM Aje paNa zeTha zrI narasI nAthAe baMdhAvelI bhavya borDiMga kAryarata jinAlayonA vizALa paTAMgaNamAM nirAMta jIve TahelatA morone meM $ che. AjubAjunA gAmaDAomAMthI bhaNavA AvatA vidyArthIone joIne tathA Abhe AMbatA dhvajadaMDo para sUryAsta ane sUryodaya ? che tenAthI ghaNI suvidhA rahe che. zeThazrI narasI nAthAe samAjopayogI, samaye beThelA morone joI bhaktajanonA mana mayUra paNa AnaMdathI OM zAsanopayogI ghaNAM kAryo karyA che jenI zubha yAdagIrI nimitte nAcI UThe che. A derAsaranA cokane zeThazrI narasI nAthA coka tarIke oLakhANa kaccha viSe eka doharo che ke, 9 prApta thaI che. A jinAlayanA darzana karIne bhaktajano saMtoSanI | 'unALe soraTha, ziyALe gujarAta, huM lAgaNI anubhave che. comAse vAgaDa bhalo, kacchaDo bAre mAsa.' 5. terA kharekhara, kacchanA tIrthonI darzanayAtrA karI mana atyaMta bhAvavibhora, vi. saM. 1915mAM zeThazrI hIrajI DosA tathA zeTha zrI pAzvIra bhaktisabhara banI gayuM. tana ane mana baMne prasannatAthI mahorI UThyA.* 3 rAyamale trizikharayukta zrI jIrAvalA pArzvanAtha bhagavAnanuM bhavya "uSA jAguti', 1, bhaktinagara sosAyaTI, jaina upAzrayanI bAjumAM, jinAlaya baMdhAvI zrI saMghane arpaNa karela che. uparAMta vi. saM. rAjakoTa-360 002. phona : 0281-2222795 che 1878mAM zrI punitazekhara yati zrI dvArA baMdhAyela zrI zAmaLA mo. : 97256 80885 | 98244 85410 2 pArzvanAthanuM manohara, ati suMdara jinAlaya che. je jinabiMba samrATa E-mail : bharatgandhi19@ gmail.com. jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanA ane zilya A jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 9 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da >> jaina tIrtha vedanA ane zilA * jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tI , (pRSTa 72* prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014) teSAMka mAMDavAha tIrtha 1 lekhaka : zrI paMkaja jaina anuvAdaka: zrI je. ke. poravAla [ yuvA sAmAjika kAryakara zrI paMkaja jaina dhAra (ma.pra.)nA vatanI che. sAhitya, itihAsa ane jIvadayAnA kSetromAM kArya karavAmAM temanI vizeSa ruci che. teo 25 jeTalI sarakArI ane binasarakArI saMsthAomAM padAdhikArI che. tIrtha paricaya : madhya pradezamAM viMdhyAcala parvata para A prAcIna tIrtha AveluM che je IMdora zaherathI 88 ki.mI. tathA dhArathI 33 ki.mI. dUra che. ahIMnA maMtrI pethaDazAha tathA zrAvako jagaprasiddha hatA. mAMDavanI ane maMtrI pethaDazAhe karelA kAryonI vigata "sukRtasAgara' nAmanA saMskRta graMthamAM sacavAyelI che. ] "mAMDavagaDhano rAjiyo nAme deva su pAsa," kALAMtaramAM guru bhagavaMtoe juhArelA 700 maMdiro naSTa thaI gayA. huM RSabha kahe jina samaratAM pahoMce mananI Aza." vi. saM. 1427mAM mALavA pradezanI yAtrAe AvelA gurujanoe nihALelA zrAvaka kavi RSabhadAse lagabhaga vi. saM. 1670nI AsapAsa traNa lAkha zramaNopAsikAonA gharo paNa nAza pAmyA. gAmanI vasati che uparokta stavananI racanA karI haze ema kahI zakAya kAraNa ke emanI nahivat rahI gaI. thoDI ghaNI vizALa masjido ane taLAva bAkI rahyAM. huM ta anya racanAo paNa e ja arasAnI maLe che. e samaye mAMDavagaDhamAM tyArabAdano itihAsa TUMkamAM nIce mujaba che. birAjatA supArzvanAtha tathA anya pratimAone tArApura, tAlanapura, dhAra dhAra gAmanA eka zreSThI nAma gaDhulAlajI ekavAra Abu tIrtha 5 tathA burahAnapura vagere surakSita sthaLoe pahoMcADavAmAM AvI hatI ema gayA. tyAM zAMtisUri guru mahArAje emane darzana ApyA ane kahyuM ke ? tyAMthI prApta thayela pratimAjIonA lekhothI jANavA maLe che. tAre hAthe eka suMdara kArya thaze, tyAre zreSThInI vaya lagabhaga 20 vartamAnamAM mAMDavagaDhano mukhya prAsAda mArU-gurjara sthApatya varSanI haze. tyArabAda guru mahArAjane pharI maLavAnuM thatAM temaNe zuM prakArano che. A bhavya jinAlayamAM mULanAyaka zrI supArzvanAtha birAje jaNAvyuM ke tArA haste eka mahAna tIrthano jIrNoddhAra thavAno che. A rU che. A saMpratikAlIna pratimA che. uparAMta ahIM bhoMyarAmAM samaye A zreSThIe hiMmata ekatra karIne jaNAvyuM ke enI pAse dhana 6 AsapAsanA khetaramAMthI prApta thayela lIlA raMganA pArzvanAtha prabhune nathI paraMtu vizALa lAgavaga ane ghaNI hiMmata che. guru mahArAje nuM sthApita karyA che. trIjI sadImAM kaMDArelI A manamohaka pArzvanAthajInI AzIrvAda ApyA. tyArabAda eka dIgaMbara gRhastha zAMtinAtha nuM 6 pratimA dharaNendradevanA chatrathI AcchAdita che tathA temanI sevAmAM rahelA bhagavAnanI paMca dhAtunI pratimA ApI tathA sarakAra taraphathI prAcIna : % mALAdhArIo ane caMvaradhArIo vaDe khUba zobhAyamAna dIse che. samayamAM jyAM derAsara hatuM tyAMno kabajo ane vahIvaTa soMpAyo. 5 mULa prAsAdane aDIne ja pUrvanuM derAsara che jeno jIrNoddhAra mULa Ama devagurunI kRpA ane zrI gaDhulAlajInA prayatnothI zAMtinAthajInuM che huM prAsAdanI sthApanA pahelAM ja thayo hato. ahIM sonAnI bahulatAvALI derAsara banyuM. tyArabAda emanI vinaMtIthI abhaya sAgarajI ane huM re zAMtinAthanI suMdara pratimAjI che. A maMdiranI bhamatImAM tIrthakaronA anya gurudevanI kRpAthI Ajano bhavya prAsAda nirmANa pAmyo. zrI chuM re jIvana prasaMgo kaMDArelA che. jinAlayanI pradakSiNA pathamAM suMdara prAcIna vijayavallabhasUrijI ahIM padhAryA tyAre zAMtinAthajInuM suMdara re veLunI pArzvanAtha pratimAnI AbhA alaukika che. jInAlaya hatuM. teo sAta sAdhuo vaMdanArthe AvyA hatA ema temanA mAMDavagaDhamAM saMvata 1320nI AsapAsa pethaDazAha vijApura dvArA racita stavanamAM mAhitI ApI che. ke nagarathI nasIba ajamAvavA AvyA ane ghIno vyApAra karatAM karatAM mAMDavagaDhamAM vizALa dharmazALA ane bhojanazALAnI vyavasthA : maMtrIpade pahoMcyA. te samaye paramAra rAjAonuM rAjya hatuM. e samaye che. A tIrtha IMdora (ma.pra.)thI lagabhaga 99 ki.mI. che tathA dhAra tyAM jenonA lAkho zrAvako hatA ema kiMvadaMtI che. bahArathI nagaramAM (ma.pra.)thI 25 ki.mI. dUra che. tIrthasthAne pahoMcavA mATe prAIveTa AvanArane eka IMTa ane eka rUpiyo dareka zrAvaka taraphathI tene bheTa ane sarakArI sAdhano upalabdha che. huM svarUpe maLatAM enuM potAnuM bhavana paNa thaI jatuM ane lakhapati A tIrthanuM mukhya AkarSaNa ahIMno rANI rUpamatIno mahela ane huM paNa. ahIMnA zreSThIomAM saMgrAma sonI, bheMsAzAha, pethaDazAha, anya bhavano che. prAkRtika sauMdaryathI bharapura ramaNIya sthaLa hovAthI jhAMjhaNazAha vagerenuM nAma mokhare che. pethaDazAhe jaina zAsananI ghaNI pravAsanuM sthaLa paNa che. mAMDavagaDhamAM dAkhala thatAM ja A sthaLethI EUR sevA karI hatI jenuM varNana sukRtasAgara ane upadeza taraMgiNimAM vizALa mAtrAmAM sarisRpo (DAyanesora)nA IMDA tathA emanI chAyA re vistArathI maLe che. dharmaghoSasUri eka vAra mAMDavagaDha AvyA tyAre prApta thayela hovAthI e sthaLe myujhiyama banAvavAmAM AvyuM che je ke temaNe caityanirmANanA ghaNAM phaLa batAvatA pethaDazAhe judA judA jovAlAyaka che. 6 sthaLe 84 jina prAsAda karAvyA. 74, mahAvIra mArga, dhAra. (madhya pradeza). mo. 09827010908 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizoSaka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zi0 Q jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSaka da 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 73 bihAra rAjyamAM pAvelA jaina tIrthono bhAtIgaLa itihAsa | 1 zrI sametazikharajI tIrtha | bhagavAna birAjamAna che. vizrAma mATe dharmazALA che. sevApUjA mATe " mULanAyaka: zrI pArzvanAtha bhagavAna, zyAma varNa, padmAsanastha.92 se.mI. nahAvAnI vyavasthA che. AgaLa jatAM zrI zubhagaNadhara svAmInI vIsamI TUka Ave che. ekavIsamI TUka paMdaramA tIrthaMkara zrI dharmanAtha bhagavAnanI tIrthasthaLa : madhubana gAma pAse lagabhaga 4500 phITanI UMcAI E upara-pArzvanAtha pahADa upara-sametazikhara pahADa kahevAya che. pUrva che. bAvIsamI TUka zrI vAriSaNa zAzvatA jinanI che. tevIsamI TUka chuM 2 covIsIomAM keTalAya tIrthakaro ahIM mokSa pAmyA hovAnI janazruti zrI vardhamAna zAzvatajina TUka che. covIsamI TUka zrI sumatinAtha ja che. vartamAna covIsInA vIsa tIrthaMkaro ahIM mokSapada-nirvANa pAmyA bhagavAna pAMcamA tIrthaMkaranI che. pacIsamI TUka soLamA tIrthaMkara zrI hai zAMtinAtha bhagavAnanI che. chavIsamI TUka zrI mahAvIra svAmI 2 che. gAmamAM taLeTImAM zrI bhomiyAjInuM maMdira che je ahIMnA rakSaka che. pahADa upara caDhatAM 6 mAIla) upara judI judI TrakonI yAtrA (mokSasthAna-pAvApurI) bhagavAnanI che. sattAvIsamI TUka sAtamA che zrI supArzvanAtha bhagavAnanI che. aThThAvIsamI Traka ane ogaNatrIsamI 2 karatAM 6 mAIla ane nIce UtaratAM 6 mAIla ema kulle 18 bIjA tIrthakara zrI ajitanAtha bhagavAnanI che. trIsamI TUka bAvIsamA je % mAIlanuM aMtara che. zrI bhomiyAjInuM darzana karyA bAda be mAIla * tIrthakara zrI nemInAtha bhagavAnanI che. (giranArajI mokSasthAna) ane ? $ cAlatAM gAMdharva-nALuM Ave che. tyAMthI thoDuM AgaLa jatAM be rastA huM Ave che. DAbA hAthe zrI gautama svAmInI TUka thaI jalamaMdira upara ekatrIsamI TUka zrI pArzvanAtha bhagavAnanI che. ahIM bhagavAnanuM pahoMcAya che. jamaNA hAthe DAkabaMgalA thI zrI pArzvanAthajInI TUka samAdhisthAna paNa che. A pahADa vanarAIothI bharelo pahADa che. zAMta ramaNIya sthaLa che. dhArmika rIte A sthaLanI mahAnatAnuM varNana 8 2 upara pahoMcI zakAya che. sAmAnya rIte pahelI vakhata ane badhI Trako karavuM azakya che. ahIMthI pahelAM keTalAya tIrthakaro, sAdhusamudAya, je 6 para javA mATe jalamaMdiranA raste javAya che. jalamaMdiranA rastA vartamAna covIsInA 20 tIrthakaro ane agragaNya sAdhusamudAya ? 6 upara AgaLa vadhatAM sItA-nALuM Ave che. tyAMthI upara caDhANa che. huM tyArabAda zrI mahAvIra bhagavAnanA prathama gaNadhara zrI gautama nirvANa pAmela che. madhubana gAmamAM taLeTImAM ATha zvetAMbara, paMdarathI ke vadhu digaMbara, be dAdAvADI uparAMta zrI bhomiyAjI bAbAnuM maMdira svAmInI TUka Ave che. lagabhaga badhI TUko upara darzanArthe caraNapAdukAo sthApita che. bIjI TUka sataramA tIrthaMkara zrI kuMthunAtha bhagavAnanI che. trIjI TUka zrI RSabhAnanI, cothI TUka zrI caMdrAnana madhubanathI najIkanuM relave sTezana gIraDIha lagabhaga 25 ki.mI. che. ? zAzvata jinanI, pAMcamI TUka ekavIsamA tIrthaMkara zrI nemInAtha have navuM najIkanuM sTezana pArzvanAthajI thayela che. rahevA mATe ghaNI dharmazALAo-bhojanazALAnI vyavasthA che. A dAyakAmAM muMbaIthI bhagavAnanI che. chaThThI Traka aDhAramA tIrthaMkara zrI aranAthanI, sAtamI huM ogaNIsamA tIrthaMkara zrI mallinAtha bhagavAnanI che. AThamI TUka " nIkaLelA charI pALatA saMghanI smRtimAM acalagacchAdhipati pa. pU. zuM 6 agiyAramA tIrthaMkara zrI zreyAMsanAtha bhagavAnanI che. navamI Traka A. bha. zrI guNasAgarasUrizvarajI ma.sA.nI nizrAmAM ahIM vIsa navamA tIrthaMkara zrI suvidhinAtha bhagavAnanI che. dazamI TUMka chaThThA " jinAlayanuM nirmANa thayuM che. navI banelI kacchI dharmazALA sArI 8 tIrthakara zrI padmaprabhunI che. agiyAramI TUka vIsamA tIrthaMkara zrI sagavaDo dharAve che. na munisuvratasvAmI bhagavAnanI che. bAramI TUka AThamA zrI caMdraprabhu 2]ajubIlukA tIrtha che bhagavAnanI che. A caDhANa kaThina che. teramI TUka zrI AdIzvara mULanAyaka: zrI mahAvIra svAmI bhagavAna, caturmukha caraNa-pAdukAo, huM bhagavAnanI che. (zrI AdIzvara bhagavAna aSTApadathI mokSapada pAmyA zveta varNa. che) caudamI Taka caudamA tIrthaMkara zrI anaMtanAtha bhagavAnanI che. tIrthasthaLa : bArakara gAmanI najIka bArakara nadInuM prAcIna nAma 8 paMdaramI TUka dasamA zrI zItalanAtha bhagavAnanI che. soLamI TUka RjubAlukA kahevAtuM. ahIM nadInA taTa para zAlivRkSa nIce haiM trIjA tIrthakara zrI saMbhavanAtha bhagavAnanI che. sattaramI TUMka bAramA vaizAkha suda 10nA vijaya muhUrte zrI mahAvIra svAmI bhagavAne huM 8 tIrthakara zrI vAsupUjya bhagavAnanI che. (mokSasthAna-caMpApurI) kevaLajJAna prApta karyuM. najIkanuM gAma janama 4 ki.mI. che. gIraDIha re 8 aDhAramI TUka cothA zrI abhinaMdana svAmI bhagavAnanI che. 12 ki.mI. ane madhubana 18 ki.mI. che. rahevA mATe dharmazALA : 6 ogaNIsamI TUka pramukha jalamaMdira che. ahIM zrI zAmaLiyA pArzvanAtha che. jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha datA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA " jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ja
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tI pRSTa 74 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 | 3 | zrI vaizAlI tIthI zrI caMdraprabhu-digaMbara maMdira. T mULanAyaka: zrI mahAvIra svAmI bhagavAna, zyAma varNa, padmAsanastha. (2) ratnagiri parvata : zrI candraprabhu (zvetAMba2), zrI munisuvrata $ na tIrthasthaLa : A gAmane basADha athavA vaizAlI kahe che. digaMbara svAmI (digaMbara) maMdira. mAnyatA anusAra zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanA traNa kalyANaka (3) udayagiri parvata : zrI pArzvanAtha bhagavAna caraNapAdukA, zrI ahIMthayA hatA. A nagarI joDe abhUtapUrva itihAsa joDAyelo che. tA. A nagarI joDe abhataparva itihAsa jo rAyelo che. mahAvIra svAmI (zvetAMbara) (digaMbara) A itihAsa zrI caTaka rAjA uparAMta ghaNAM jaina kSatriya rAjAo (4) svaNagiri parvata : zrI AdinAtha bhagavAna, caraNapAdakA. zrI joDe saMkaLAyelo che. eka mahattvanuM aMga e che ke ahIM bihAra zAntinAtha bhagavAna (zvetAMbara) zyAma-digaMbara zuM sarakAra dvArA prAkata jainazAstra ane ahiMsA zodha-saMsthAnanI sthApanA (5) vaibhAvagiri parvata : zrI munisuvrata svAmI, zrI mahAvIra svAmI 6 thayela che. jyAM jaina zAstramAM ema.e., pI.ecaDI.no abhyAsa padmAsanastha (zveta-zvetAMbara) (digaMbara). 6 thaI zake che. deza-videzanA vidyArthIo saMzodhana arthe ahIM abhyAsa maMdironA A pAMceya parvato upara darzana thAya che. chaThThA parvata upara ? zuM kare che. ahIM azokastaMbha uparAMta porAtmaka vibhAgamAM ghaNI cIjo boddhamaMdira che. ahInI prAcInatA vIsamA tIrthaMkara zrI munisuvrata 3 $ jovAlAyaka che. jaina dharmanA itihAsamAM vaizAlI, kAkandI, svAmInA samayanI che. zrI munisuvrata svAmInA cAra kalyANaka : * pATalIputra, rAjagRha, caMpApurI vagere mahattvanI rAjanagarI hatI, (vana, janma, dIkSA, kevaLajJAna) ahIM thayela che. prAcIna kALathI najIkanuM relave sTezana mujapharapura-hAjIpura 35 ki.mI. che. bihAra A rAjya-zahera samRddha rahela che. bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA ? sarakAranA paryaTana vibhAgane Adhina eka TUrisTa mAhitI senTara paramabhakta zrI zraNika mahArAjA ahI rAjagRhI nagare rahetA ha 6 che. rahevAnI sAdhAraNa vyavasthA che. zrI zreNika rAjAe potAnI dharmabhAvanAthI tIrthakara gotra upArjita reM karela che ane zAstro anusAra AvatI covIsamAM zrI padmanAtha 4 zrI pATalIputra tIrtha nAme pahelA tIrthakara thaze. bhagavAna buddha paNa ahIM Avela che. 6 mULanAyaka zrI vizAlanAtha svAmI-zveta padmAsanastha. (vIsa viharamAna) jApAnanA lokonI sahAyathI banela bauddha maMdira tenI bhavyatA- 6 zuM tIrthasthaLa : paTanA zahera bADakI galImAM. zrI zreNika rAjAnA pautra kalAtmakatAnI dRSTie jovAlAyaka che. A uparAMta zrI metArya, 8 DuM udayane A zahera vasAvyuM hovAno itihAsa che. udayana pachI ahIMnI addhabhutA, dhannA, zAlibhadra, meghakumAra, abhayakumAra, naMdiSeNa, huM rAjasattA mahApadAnaMdanA hastake AvI. zrI padmAnaMda rAjA jaina kayavanA zeTha, arjunamAli, jabusvAmI, prabhAsa, sayaMbhavasurI, je dharmanA anuyAyI hatA ane e samayamAM jaina dharme ahIM ghaNo ja puNiyA zrAvaka Adi mahAna AtmAonI janmabhUmi che. A pahADo re huM vikAsa karela hato. paTanA pahelAM pATaliputra kahevAtuM hatuM ane paranAM darzana uparAMta bIjI ghaNI jagyAo saptaparNI guphA, huM - eka mahattvanI rAjanagarI hatI. zrI syulibhadrasvAmIno itihAsa jarAsaMghano akhADo vagere jovAlAyaka che. ghaNAM maTho che. vIrAyatana, raeN huM paNa A zahera joDe ja saMkaLAyelo che. emaNe ahIM jaina AgamonuM zreNika-biMbisAra baMdIgRha vagere jovAlAyaka che. pIvA tathA pUjAnA huM vAMcana karAvIne agiyAra aMgomAM suvyavasthita karyA hatAM. A pANI mATe taLeTIthI ja baMdobasta karI levo. jarUrI sUcanAo nIce 6 uparAMta ahIM eka zvetAMbara tathA pAMca digaMbara maMdiro, taLAvakinAre taLeTI oNphisamAMthI meLavI levI. pAMca pahADonI yAtrA sagavaDatAthI $ zeTha zrI sudarzananuM smAraka, AryasthUlibhadranuM smAraka uparAMta karavA be divasa jarUrI che. najIkanuM sTezana rAjagiri 2 ki.mI. che. - gulajarabAga, vagere jovA jevAM che. ahIMnA sTeTa myujhiyama, jAlAna sthAnakavAsI saMpradAyanA zrI amaramunijI dvArA sthApita 'vIrAyatana saMsthA - saMgrahAlaya, kAnoDiyA saMgrahAlayamAM aneka prAcIna pratimAonA dvArA ahIM lokasevAnI pravRttio nIrakhavA yogya che. huM darzana karavA maLe che. paTanA relave sTezanathI gAma lagabhaga 10 6 | zrI pAvApurI tIrtha 6 ki.mI.nA aMtare che. rahevA mATe sAdhAraNa koThI che. mULa nAyaka: zrI mahAvIra svAmI-caraNapAdukA-zyAma-jalamaMdira. 6 |5| zrI rAjagRhI tIrtha tIrthasthaLa : prAcIna magadha dezanuM zahera pAvA-apApA atyAre huM 6 mULanAyaka: zrI munisuvratasvAmI bhagavAna, zyAma varNa, padmAsanastha. pAvApurI tarIke oLakhAya che. zrI mahAvIra bhagavAna ahIM nirvANa ; 6 tIrthasthaLa: pAmI mokSapada pAmyA che. bhagavAnanI prathama dezanA paNa ahIM ja ! 4 (1) vipulAcala parvata upara H zrI munisuvrata svAmI. zvetAMbara maMdira. thaI hovAnuM manAya che. e sthaLe navIna maMdiranuM nirmANa thayela che. 4 2 jaina tIrtha vaidanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa 2 jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya viroka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaMka 9 jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa or jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jed tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ja jela tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 75 ane zilAM sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA A jalamaMdira ati suMdara sarovara vacce che. jyAre sarovara kamaLothI kuMDaghATamAM be maMdiro che. lachavADa gAmethI taLeTI pAMca kilo mITara ke bharAyeluM hoya tyAre dazya bahu ja suMdara lAge che. jalamaMdira pAse che. lachavADa gAma-sikaMdarAthI 10 ki.mI. che. lachavADathI najIkanA relave ke 6 vizALa digaMbara maMdira che. uparAMta gAmamAM thoDA maMdiro che. relave sTezana lakhIrArAya, jamuI ane kiyula e traNe lagabhaga 30 ki.mI. che. 6 sTezanathI pAvApurI roDa 10 ki.mI. che. bakhtiyArapura 44 ki.mI. lachavADamAM dharmazALA, bhojanazALAnI sagavaDo che. pahADa upara ka che che. navAdA 23 ki.mI. che. bihAra zerIpha 15 ki.mI. che. hAIvethI nahAvAnI sagavaDa che. pahADanuM caDhANa lagabhaga 5 ki.mI. che paNa che maMdira 1 ki.mI.nA aMtare che. rahevA mATe dharmazALA ane saraLa che. upara pahADa para paTAMgaNamAM suMdara bagIcA che. maMdirane bhojanazALAnI sagavaDa che. prabhu mahAvIra svAmInuM A nirvANa aDIne jharaNuM vahe che. kalyANakanuM tIrtha hovAthI bahudhA, sametazikharajInI yAtrAe 10 zrI kAMkadI tIrtha bhu padhAratA, divALInA divase yAtrALuo ahIM yAtrAe padhAre che. mULanAyaka : zrI suvidhinAtha bhagavAna-zyAma caraNapAdukA. | 7 zrI kuMDalapura tIrtha tIrthasthaLa: kAkandI gAmanI madhya AvelA A sthaLanuM vizeSa mahattva mULanAyaka: zrI gotama svAmI-zyAma-caraNapAdukAo. che. ahIMnavamA tIrthaMkara bhagavAna zrI suvidhinAthanA cAra kalyANaka tIrthasthaLa : nAlaMdA gAmathI 3 ki.mI.nA aMtare labdhinA dAtAra, (vana, janma, dIkSA ane kevaLajJAna) thayAnuM itihAsa kahe che. prabhu mahAvIranA prathama gaNadhara gautama svAmInI janmabhUmi che. ahIMthI najIkanA sTezana kiyula 19 ki.mI., jamuI 19 ki.mI. che. huM traNa gaNadharo IndrabhUti, agnibhUti, vAyubhUtinI janmabhUmi che. rahevA mATe dharmazALA che. maMdiranuM navanirmANa thaI rahela che. [ ahIMthI najIka AvelA nAlaMdA gAmanuM vizvavidyAlaya prAcIna | 11 zrI caMpAparI tIrtha , 4 bhAratIya itihAsanA suvarNakALanA saMsmaraNo karAve che. nAlaMdA 6 vizvavikhyAta che. videzothI ghaNAM yAtriko-khAsa karIne bauddha loko mULanAyaka : zrI vAsupUjya svAmI bhagavAna, zveta varNa, padmAsanastha. 2 E ahIM Ave che. pAvApurI 21 ki.mI. che. rahevA mATenI dharmazALA tIrthasthaLa : bhAgalapura gAme-caMpAnAlA pAse maMgA nadInA kinAreche. nAlaMdA jarUra jovA jevuM che. caMpAnagara, jaina zAstro pramANe zrI AdinAtha bhagavAna A sthaLe vicaryA che. A nagarIe vartamAna covIsInA bAramA tIrthaMkara zrI 6 8 zrI gaNIyAjI tIrtha vAsupUjya svAmInA pAMca kalyANaka (cyavana, janma, dikSA, kaM mULanAyaka: zrI gautama svAmI mahArAja sAheba. kevalajJAna, mokSa) ahIM thayela che. zrI mahAvIra svAmI bhagavAna tIrthasthaLaH zrI navAdA sTezanathI lagabhaga 3 ki.mI. dUra guNiyAjI ahIM vicarela che. A uparAMta zrI sudarzana zeTha, mahArAjA zrIpAla, 8 gAme-guNIyAjI guNazIlanuM apabhraMza manAya che. zrI bhagavAna satI caMdanabAlA, vagerenI janmabhUmi che. A maMdira uparAMta mahAvIra guNazIla caityamAM ghaNI vakhata vicaryAnuM ane samavasaraNa nAthanagara, bhAgalapura, maMdAgiri parvata upara digaMbara jaina maMdiro racAyAno ullekhana zAstromAM che. eka mata anusAra gaNadhara zrI che. bhAgalapura sTezana ahIMthI 6 ki.mI. che. maMdiranA cogAnamAM 5 gautama svAmIe ahIM kevaLajJAna prApta karela che. paTanA-rAMcI mArga dharmazALA che. upara navAdAthI 3 ki.mI. che. pAvApurIthI 20 ki.mI. che. rahevA (bihAra rAjyamAM Avela sthaLo ane itihAsano abhyAsa mATe dharmazALA che. karatAM jaina dharmanAM vikAsanuM rAjya banI rahe che. ahIM jaina 8 dharmano phelAvo kSatriya rAjAonA samayamAM adhika rahela che. 9 zrI kSatriyakuMDa tIrtha keTalAMya sthaLoe vartamAna covIsInA tIrthakaronAM kalyANaka & 3 mULanAyaka zrI mahAvIra bhagavAna, zyAmavarNa, padmAsanastha. thayelAM che. kALakrame jUnI nagarIono nAza thayela che. te chatAM ke zuM tIrthasthaLa : zrI kSatriyakuMDa zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanuM janmasthaLa A badhAM sthaLo pUjanIya che. ahIMno vadhu abhyAsa karatAM ? ja che. A uparAMta vana ane dIkSA maLIne bhagavAnanA traNa kalyANaka bhAratanI jAhojalAlI, kSatriya rAjAo vakhatano suvarNayuga, 6 ahIM thayela che. prabhue potAnA jIvanakALanA trIsa varSa A bhUmi jaina dharmano prabhAva vagere jANI zakAya che.) upara pasAra karyA hatAM. pahADa upara A eka ja maMdira che. taLeTI * * * jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te che ( pRSTa 76 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014) zeSAMka 'videzamAM jinamaMdiccenA nirmANa... 200 varSathI paNa vadhu prAcIna jinAlaya Aje hayAta che jhAMjhIbAramAM... 'jmunizrI jinacaMdrajI mahArAja (baMdhu tripuTI) vajaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka paka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vaMdanI ane zilA [ zrI jinacaMdrajI mahArAja (baMdhu tripuTI ma.) vizvamAM jena dharmanA pracAra-prasAranuM advitiya kArya karI rahyA che. temaNe paradezamAM ghaNe sthaLe jaina maMdironI pratiSThAo karAvI che jeno lAbha tyAM vasatA agaNita zrAvaka-zrAvikAo laI rahyA che. teo baMdhu tripuTI mahArAjomAMnA eka che. anya bhAI mahArAja zrI kIrticaMdra mahArAja paNa jaina dharmanA pracAranuM ghaNuM suMdara kArya karI rahyA che. valasADamAM dariyA kinAre baMne gurujanonA zAMtidhAma ane zAMtiniketanamAM aneka zibiro, anuSThAno, dhyAne ArAdhanAmAM asaMkhya loko joDAya che. uparAMta teoe ghaNA prayatnothI sthApita karela myujhiyama, maMdira vagere jovA lAyaka che. ] prAcIna kALathI bhAratanI saMskRti dharma-kAma ane mokSa e cAra puruSArtha karIne TUMka samayamAM ja temaNe vyApAramAM saphaLatA ane puruSArthanI rahI che. bhAratanA loko duniyAnA koIpaNa cheDe jAya sthiratA meLavI lIdhI. Arthika saddharatA prApta thatAM ja e 6 kaM paNa teoe ochA vattA aMze A saMskRtinI dhArAne jIvaMta rAkhI bhAgyazALIonA hRdayamAM bhAratanI pavitra dharatInA, mUlyavAna ka saMskRtinA ane mahAna evA jainadharmanA saMskAro punaH jAgRta thayA bhAratIyo jyAM gayA tyAM temaNe temanI AgavI sUjha, AvaData ane pariNAme "jhAMjhIbAra'nI e pavitra dhArAne vahetI karavAno huM E ane puruSArthano triveNI saMgama karI Arthika vikAsa to sAdhyo ja saMkalpa karyo, jaina parivAronuM saMgaThana majabUta banAvI 'jhAMjhIbAra pheM zuM che paNa tenI sAthe sAthe dhArmika mUlyone paNa jIvaMta rAkhavAnuM zreya zaheranI vacce ane samudra kinArAnI najIkamAM ja eka jagyA kharIdI, ru 6 prApta karyuM che. ane A dharma puruSArthanA eka mUlyavAna aMga samA tenI upara traNa mALanuM eka bhavya jaina bhavananuM nirmANa karyuM jemAM huM raM maMdiro ane mUrtionA nirmANa paNa duniyAnA aneka dezomAM upAzraya, pAThazALA, sAdharmika bhaktinI sagavaDo ane trIjA mALe zuM thatAM ja rahyAM che. eka nAnakaDA zikhara sAthenuM suMdara jinAlaya kacchI jaina samAja dvArA - puNyanA udayathI jainakuLamAM janma pAmelA ane pachI bhAratathI nirmANa pAmyuM. je Aje paNa darzanArthIonA mana harI le evuM UbhuM ka hajAro mAIla dura videzanI dharatI upara jaIne vaselA jaina che ane jaina dharmanI gaurava gAthA lalakArI rahyuM che. parivAranA bhAgyazALI AtmAoe paNa tana-mana-dhananI Apa sahu A aMkamAM mUkAyelA tenA suMdara phoTogrAphsa joIne ? huM zaktiono vyaya karIne duniyAnA aneka dezomAM ane eziyA, AnaMda, gorava ane anumodanAnI lAgaNI anubhavazo tevI mane AphrikA, amerikA, yuropa tathA osTreliyA jevA vizvanA pAMca zraddhA che. re pAMca khaMDomAM bhavya jinAlayonA nirmANa karavAnuM zreya prApta karyuM 100/125 varSathI vadhu prAcIna hovAnA kAraNe jhAMjhIbAranuM che. pariNAme Aje samAjane videza yAtrA daramyAna paNa Theka A jainabhavana-jinamaMdira tathA zaheranA anya paNa aneka kASThanI ThekANe zikharabaMdhI suMdara jinamaMdiro, zrI saMghanA gRha maMdiro ane zilpAkRtiothI samRddha bilDIMgo (sthApatyo) atyAre vizva prasiddha ke bhAvikonA hajAro gharomAM paNa birAjamAna bhAvavAhI tIrthakara saMsthA "yuneskorTa dvArA purAtattva vibhAganA lIsTamAM AvI gayela prabhunI mUrtionA darzana sulabha banyA che. hovAthI, tenA niyamo anusAra sthApatyanA mULa mALakhAmAM keda bhAratanI bahAra sahu prathama jo koI jinamaMdiranuM nirmANa thayuM bahAranA elIvezanamAM koI pheraphAra karI zakAya nahIM. zuM hoya to te IsTa AphrikAnI dharatI upara 'TAnjhAniyA' dezanAM 100 varSathI vadhu prAcIna hovAnA kAraNe tIrtha svarUpa banI gayelA huM 'jhAMjhIbAra' baMdare thayAnI vigato ane pramANo maLe che. A jinAlayanA mULa mALakhAne yathAvat rAkhIne bhavananA aMdaranA huM AjathI lagabhaga 150 varSa pUrve kacchanA jaina bhAIo vyApAra vibhAgomAM jarUrI jirNodvAra AjathI lagabhaga dasa-paMdara varSa pahelAM re mATe kaccha mAMDavInA baMdarethI dariyAI mArge vahANa dvArA nIkaLyA dAresalAma jainasaMgha (TAnjhAniyA) dvArA karavAmAM Avyo che ane 2 huM ane jhAMjhIbAranA baMdare utaryA. jhAMjhIbAra te vakhate moTuM baMdara jinAlayanA garbhagRhamAM mULanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAna ane 2 re ane vyApArI mathakanuM zahera hatuM. tyAM jaIne kacchI samAjanA ApaNAM tenI AjubAju zrI mahAvIra svAmI tathA zrI zAMtinAtha bhagavAnanI EUR 5 jaina parivAroe vyApAra zarU karyA. sAhasa vyApArika kuzaLatA ane suMdara mUrtio punaH sthApita karavAmAM AvI che. atyAre A jhAMjhIbAra 6 ajANI bhUmi upara aneka pratikULatAonI vacce paNa Agavo tIrthanI dekharekha tathA saMpUrNa vahIvaTa paNa dAresalAma jainasaMgha dvArA 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka OF jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA " che
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMka pRSTa 77 ) jaina te oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 77 meSAMka , chuM karavAmAM Ave che. zuddha zAkAhArI ane nirvyasanI banIne jainadharmanI ArAdhanAmAM AgaLa che 5 Aja rIte te pachI IsTa AphrikAnA mombAsA, nAIrobI, thakA vadhI rahyAM che. 2 vigere zaheromAM paNa zikharabaMdhI bhavya jinamaMdironA nirmANa varSo Ama vizvanA khUNe khUNe jainadharmano ane vItarAga prabhuno jaya ? na pahelAM thaI cukyAM che. jayakAra thato joIne hRdaya UMDI prasannatA anubhave che ane videzomAM 8 temaja amerikAmAM paNa nyuyorka, nyujarsI, zikAgo, DITroITa, thatI A jainadharmanI prabhAvanAmAM-vikAsamAM thoDA-ghaNA nimitta ke eTalAnTA, hyusTana, sAlphAsisko (mIla piTAsa) losa enjalasa, banavAnuM sadbhAgya prabhunI kRpAthI mane paNa sAMpaDyuM che te mATe je huM phinIksa, temaja phlorIDAnA TempA, oralAno vigere aneka gaurava ane AnaMdanI lAgaNI paNa anubhavuM chuM. E zaheromAM zikharabaMdhI derAsaro tathA jaina bhavanonA nirmANa thayAM jainayuvaka saMghanA mukhapatra "prabuddha jIvana' dvArA "jaina tIrtha seM zuM che tathA bIjA paNa nAnA-moTA aneka jinAlayo banatAM ja rahyAM vizeSAMka' prakAzita thaI rahyo che tyAre temAM prabuddha jIvananA mAnada 6 che. dara varSe A saMkhyAmAM umero thato ja jAya che. taMtrI ane vItarAga dharmanA upAsaka DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe mane tu eziyAmAM paNa maleziyA, siMgApora, beMgakoka, tAIvAna, premabharI mAMgaNI karI ke "Ape hamaNAM ja IsTa AphrikAnI dharmayAtrA zuM jApAna, nepAla, vigere aneka dezomAM kyAMka zikharabaMdhI to kyAMka karI che ane 'jhAMjhIbAra' jevA prAcIna jinAlayanA darzana karIne huM zikhara vinAnA paNa zrI saMghanA nAnA-moTA aneka bhavya Avo cho to tyAMnA jinAlayonI thoDI vigato Apato eka lekha para jinamaMdironA nirmANa thaI gayAM che. jarUra Apo...' temanI A snehabharI sabhAvanAne huM kema nakArI kaM che yuropamAM paNa laMDana, lesTara, enTavarpa (bejIyama) vigere dezomAM zakuM? eTale "jhAMjhIbAra tIrtha'nI mukhya vigatonI sAthe sAthe re huM zikharabaMdhI ane bhavya jinamaMdiro tIrtha samA zobhI rahyAM che. videzonA anya jinAlayanI TuMkI noMdha jevuM lakhANa ApavAno huM huM chellA pAMca-sAta varSamAM osTreliyA ane nyujhIlenDamAM paNa vizeSa prayatna karyo che. AzA che vAcakone e gamaze ja.. re dharma jAgRti AvI che. mAre lagabhaga dara varSe tyAMnI dharmayAtrAe javAnuM A lekha ane noMdha taiyAra karavAmAM videzonA ghaNA badhA re zuM thAya che ane have melabarna zvetAMbara jainasaMgha, sIDanImAM vItarAga jaina zaheronA jinAlayanI noMdha (jenI vigato mArI jANa bahAra che) 6 saMgha, brisbanamAM brisbana jainasaMgha tathA nyujhIlenDa jainasaMgha dvArA okalenDamAM mUkavAnI rahI che. je noMdha mUkI che te paNa ghaNI TUMkI ane adhUrI jinamaMdironA nirmANa thatAM rahyAM che, bhavya pratiSThA mahotsavo yojAya haze, temAM koI kSatio paNa rahI gaI haze to kyAMka ajANa paNe 6 che. suMdara pAThazALAo cAlI rahI che ane paryuSaNa parvanI ArAdhanA, mAhitI doSa paNa thayo haze to te mATe huM sahunI kSamA yAcuM chuM. huM ka AyaMbilanI oLI, samuha sAmAyika jainadharmanuM jJAna ApatI svAdhyAya micchAmi dukkaDam. | * * zibiro vigerenA Ayojano dvArA jainadharmano vyApa niraMtara vadhato ja pU. jinacaMdravijayajI ma., zAMtidhAma jaina maMdira, tIthala, hiM jAya che! ane tyAMnI ApaNI navI peDhInA bALako tathA yuvAno paNa valasADa-396 005. mo. 09909876 276. tIrtha vaMdanA ane zilA 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jevA jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' amerikAmAM OMliphorniyA ane phaloriDAnA jaina maMdironI dilacaspa vAto bhAratIya dharmo zAMti ane ahiMsAnA mazAlacI che. temAMya paMdaravarga khaMDa ane graMthAlayanI suvidhA rakhAI che. covIsa tIrthaMkaranI ka jainadharma agresara che. jainonA covIsamA tIrthaMkara mahAvIra svAmI sapheda ArasamAMthI kaMDArAyelI mUrti sAthe kula suDatAlIsa pratimA hai ahiMsAnA yugapravartaka che. zAkAhAranA pravartaka che. Avo dharma ahIM che. agAu ahIM 1988mAM nAnakaDuM jaina AdhyAtmika kendra hatuM na sarahadonI maryAdAmAM rahI zake nahIM. Ama to, badhA dharma bhaugolika ja, je amerikAnuM sarvaprathama jainamaMdira hatuM. A maMdiranI DijhAIna maryAdAthI baddha nathI ja. dharmane sarahado naDatI nathI. A saMdarbhe bhAratamAMnAM hajAra varSa jUnAM be jainamaMdiramAMnA ghATanI preraNA che. che amerikA jevA rASTranAM jainonAM adhiSThAnanI ghaTanA ja svayaM dhyAnArha 1960thI jaino amerikAgamana karatA rahyA. Azare eka lAkha huM gaNAya. eka dakSiNa kaeNliphorniyAmAM ane bIjI dakSiNa phloriDAmAM. jeno tyAMnA nivAsI che. dakSiNa phloriDAmAM thampAnI dakSiNe kaeNliphorniyAnuM maMdira oNkTobara 2008mAM lokArpita thayuM. jainasAdhu devendrakIrtinI preraNAthI cAra hajAra corasaphUTanA vistAramAM haiM lokArpaNa pahelAM agiyAra divasIya mahotsavathI jaina samudAya paMdara lAkha DaoNlaranA kharce taiyAra thayelA A jaina devAzrayano hai OM jhUmI UThyo.bhArata bahAra jainonuM A sauthI mahAna devAzraya baMdhAyuM lokArpaNa vidhi 17thI 19 eprila, 2009 daramyAna saMpanna thayo. hu che.Azare be karoDa DaoNlaranA kharce baMdhAyelA A jaina sAMskRtika sAdhu devendrakIrtijIe 1974thI bhArata bahAra lagabhaga chaeka meM dhArmika kendramAM sAMskRtika kAryakramo, gujarAtI-hindI zIkhavAnA dezamAM copana devAzrayo baMdhAvyAM che! * * * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te pRSTa 78 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka oNkTobara 2014 teSAMka 'DaoN. razmikumAra jhaverI ane DaoN. reNukA poravAlane AcAryazrI durlabhasAgarasUrIzvarajI evorDa (2014) arpaNa evorDa ? prasaMge jaNA avasara zrI cArakopa the. mU. jaina saMgha, kAMdivalI-vesTa, muMbaI-400 (2014) arpaNa karavAmAM Avyo hato. DaoN. razmikumAra jhaverIe A 7 067nA upakrame AcArya bhagavaMta zrI durlabhasAgarasUrIzvarajI evorDa prasaMge jaNAvyuM ke pote karela pragati mATe jaina dharma kAraNabhUta che. huM samarpaNa samAraMbha bhAdaravA vada-13 tA. 21-9-2014nA roja Aje kevo zubha saMjoga che! zrImad AcArya buddhisAgarajInA sUri 8 oksapharDa skUlanA pablika grAunDamAM ujavAyo ane vizALa saMkhyAmAM padanuM A zatAbdI varSa che ane mArA bhAgyavidhAtA sva. AcArya tulasInI bhAvikoe mANyo. janma zatAbdInuM paNa varSa che. AcArya tulasIe mane jaina darzanano ke pa. pU. AcAryazrI durlabhasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya ane gahana abhyAsa karavAnI ane sAhitya-sarjananI vizeSa preraNA ApI che A samAraMbhanA preraka pa. pU. pravacanakAra AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI hatI.' DaoN. reNukAbena poravAle pote karela pragati mATe potAnA gurudeva pU. ke mahArAjanI nizrAmAM yojAyelA A kAryakramanI vizeSatA e hatI ke jene durlabhasAgarasUrijI mahArAjanA saMsmaraNo lAgaNI sabhara vANImAM vyakta ke saMpradAyanA cAreya phIrakAnA zrAvako hAjara rahyA hatA ane jaina samAjanI karyA hatAM. reNukAbene zrImad buddhisAgarajI vize muMbaI yunivarsiTIthI meM ekatAnI pratitI karAvI hatI. AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI, zrI pIeca.DI. karyuM che ane A varSa zrImad buddhisagArasUrijI sUrizatAbdInuM 4 vimalamunijI, zrI caMdanAbAI mahAsatIjI, DaoN. dhanavaMta zAha, DaoN. razmibhAI varSa che. kevo sarasa yogAnuyoga! ke jhaverI, DaoN. reNukA poravAla, DaoN. yogendrabhAI parIkha, DaoN. saMdhyAbena, DaoN. A prasaMge cArakopa zrI jaina saMghe potAnI bhAvanAthI zrI saMghanA pramukha che nehAbena vagere aneka vidvAno ane agraNIothI A kAryakrama zobhAyamAna zrI paMkajabhAI bhogIlAla jaina tathA zrI saMghanA sI.e. hemaMtabhAInuM sanmAna ju # thayo hato. kAryakramanuM Ayojana karyuM hatuM te pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrIzvarajIe ja kAryakramanA prAraMbhamAM ku. khuzIbene suMdara svAgata nRtya rajU karyuM hatuM. potAnA jJAnasabhara vaktavyamAM jaNAvyuM hatuM ke "jaina dharma jJAnane bhagavAna hai zuM tyArabAda sAMsada zrI gopAla zeTTIe jenonI karmazaktine biradAvI hatI. mAne che. vizvamAM koI evo dharma nathI je jJAnane ATalA UMcA pade laI ? huM ane sAMpradAyika ekatA para bhAra mUkyo hato. jAya. jaina dharma jJAnanuM tapa kare che. mALA gaNe che. ArAdhanA kare che. huM | kAryakramanA mukhya mahemAnomAM padhArelA DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe kahyuM ke jJAnane bhagavAna mAne che. prabhu mahAvIre A dharma pravartAvyo tyArathI 4 nag "cArakopa jaina saMghanuM nAma jaina itihAsamAM suvarNa akSare lakhAze, kemake zrutajJAnanI akhaMDa ane bhavya paraMparA cAlI Ave che. A vizvane jyAre huM * A saMgha jJAnatapa karanAranuM bahumAna kare che. jaina zAsananI A bhavyatA vizvakoSanI kalpanA paNa nahotI tyAre AjathI cAraso varasa pahelAM upAdhyAya ke che. vaLI Aje AcAryazrI vAtsalyadIpasUrijInA pAMca pravacano DaoN. AMbeDakara vinayavijayajIe 'lokaprakAza' nAmanA graMthanI racanA karI hatI. je vizvakoSa jevo ? huM opana yunivarsiTI mATe onalAIna ekjhAma mATe arpaNa karavAmAM AvI che." zrI vAtsalyadIpasUrIzvarajIe pU. buddhisAgarasUrIjI mahArAja vize vAta rahyAM che e paNa aitihAsika kArya che. tamane khyAla nathI ke A kArya keTaluM karatAM jaNAvyuM ke temaNe 27 varSanI uMmare dIkSA lIdhI ane 51 varSanI mahAna che!" uMmare kALadharma pAmyA. tyAM sudhImAM 140 pustakonuM sarjana karyuM hatuM. pU. | DaoN. AMbeDakara opana yunivarsiTImAMthI padhArelA DaoN. yogendrabhAI buddhisAgarajI mahArAje 3 hajAra kAvyonI racanA karI che. temAM stavana, EUR pArekhe jaNAvyuM ke "AjanA samayamAM jaino potAnI jJAna ArAdhanAthI sarjAya to che ja, paNa bhajana, kavvAlI ane gajhala paNa che ! vidvAnoe zuM ;i vimukha thaI rahyA che. jenI pAse amadAvAda, pATaNa, jesalamera vagere A kAvyo para pIeca.DI.no abhyAsa karAvavo joIe. pU. buddhisAgarajI ! 6 sthaLoe jJAnano vipula bhaMDAra che. Aje tame mane vidvAna AcAryazrI mahArAja kALadharma pAmyA tyAre vijApUramAM eka lAkha lokonI hAjarI 6 vAtsalyadIpasUrizvarajInA pAMca pravacanonI DIvIDI arpaNa karI che te DaoN. hatI!' zrI vAtsalyadIpasUrijIe potAnA gurudeva pU. AcAryazrI AMbeDakara opana yunivarsiTImAM onalAIna ekjhAmamAM mUkAze. samagra durlabhasAgarasUrIzvarajI evorDa vize bhAvanA vyakta karatAM jaNAvyuM hatuM ke ke huM vizvamAM A pahelo kisso che ke eka jaina sAdhunA pravacano yunivarsiTI 'A evorDa bhAratanI jema bhaviSyamAM videzanA vidvAno sudhI vistAravAmAM huM levale bhaNavAmAM mUkAze ane emAMthI kyAreka koIka ApaNane hemacaMdrAcArya Avaze." re jevI vibhUti maLaze !" A samagra kAryakramanA lAbhArthI cArakopa vistAranA lokapriya re upasthita vizALa sabhAjano harSathI nAcI UThyA hatA. nagarasevikA zrImatI saMdhyAbena vipulabhAI dozIe A prasaMge saMbodhana ja A prasaMge je AkarSaNanI vAta hatI te jaina dharma ane sAhitya kSetre karyuM hatuM. kAryakramanuM saMcAlana zrI saMghanA maMtrI zrI zreyasabhAI paTaNIe re ke vizeSa pradAna karanAraDaoN. ramikumAra jhaverI tathA jaina zilpakaLAnA vidvAna karyuM hatuM. kAryakramanA aMte svAmIvAtsalyanuM Ayojana thayuM hatuM. 6 DaoN. reNukAbena je. poravAlane AcAryazrI durlabhasAgara-sUrIzvarajI evorDa 1 DaoN. kalA zAha jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka ta tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSa jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA "
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 79 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa majAka-kAThiyAvADanI mArI tIrthayAtrA 1. mIsa zAUMTa krIjhe je [ lekhikA jarmanInA viduSi DaoN. zArkoTa krojhee 'bhAratIya sAhitya vizArada'nI padavI paNa prApta karI hatI. temaNe gaSTa 1929mAM A lekha "rjana' sAmayikanA ropya mahotsavanA prasaMga mATe lakhyo hato, je Aje paNa adhyayana karavAnuM mana thAya tevo che. temanI zraddhA jaina darzana, maMdiro ane pratimAjIomAM keTalI hatI tenI pratIti emanA jIvaMta lakhANathI thAya che. emaNe A lekhamAM chUTo chavAyo = Apela bodha UDIne AMkhe vaLage evo che- " jo Aje tame jIrNoddhAra karatI vakhate dhyAna nahIM rAkhazo to bhaviSyanI peDhI tamArA karatAM { sthApatyanA viSayamAM vadhu jANakAra Ave che e tamane kadI mApha nahIM kare." vagere...teo kAzIvALA vijayadharmasUrinA ziSyA hatA. A lekhamAM temano utkaTa guruprema paNa najare caDhe che. emanuM bhAratIya nAma "zubhadrAdevI' hatuM. - tIrtha paricaya : "gujarAta-kAThiyAvADanI mArI tIrtha yAtrA' A lekhamAM je tIrtho A aMkamAM anya sthaLe AvI gayA che tene upayogamAM zuM lIdhA nathI, chatAM jeone e jovA hoya temaNe "jena'no ropya aMka jovo athavA A aMkanI saMpAdikAno saMparka karavo.] zrI zaMkhezvarajI chatAM hajAro hRdayomAM samAI zake teTalI dharmavAsanA, teTalo vairAgya he zaMkhezvara pAsajI pUjIe narabhavano lAho lIjIe; ane teTalI deva bhakti, A pavitra bhUminI AsapAsamAMthI jANe meM mana vaMchita pUraNa suratarU jaya rAmAsuta alavesarU. varALarUpe nIkaLe che ane amArA AtmAne paNa dhIme dhIme vIMTavA zaMkhezvara svAmi! tArA darzananI abhilASA amArA dilamAM mAMDe che. balavatI hatI. tArA maMdiranI zobhA, tArI mUrtino camatkArika have zrI bAvanajinAlayamAM dAkhala thaIe. enI cAre lAMbI 3 je prabhAva ane mahimAthI bharela itihAsa, A badhI bAbatonI bhamatiomAM judI judI mUrtio moTI saMkhyAmAM besADI che. mukhya hai AkarSaNa zakti amane ghaNA vakhatathI tArI pavitra bhUmi tarapha kheMcatI derAsarajInI pradakSiNA karatAM tenA darzanano lAbha laIe ane have OM hatI. amArI IcchA pUrI thavAnI hatI. madhura svabhAvavALA snehI- derAsarajIne nihALIe! ahAhA, AMkho jarA baMdha rAkho, rakhe 9 mitronI saMbhALamAM bhaktivALA mAMDala gAmathI prasthAna karIne viSama AvI zobhAthI tame aMjAI jAo ! have dhIme dhIme jovA mAMDo ! 2 saDaka upara AgaLa vadhatAM ane kyAMka mRgatRSNikAnI caMcala zobhA traNa UMcA zikharonA kalazothI lAMbI dhvajAo khuzAlIthI havAmAM huM to kyAMka hariNanA vRdonuM advitIya lAlitya utAvaLathI nihALatAM uDe che, traNemAM sonerI kuMbhA cakacake che ane traNe maMDapa upara ame ghaNAM kalAkonI musApharInA aMte zaMkhezvara gAmamAM nahIM paraMtu sarasa kotaraNI sApha dekhAya che ane vadhAre najadIkathI jovAnI IcchA huM akasmAtu TheTha zaMkhezvara bhagavAnanA caityanI AgaLa ja pahoMcyAM. manamAM utpanna kare che. AgaLanA banne raMgamaMDapanI uparanA bhAgo madhyAhnakALa hovAnA lIdhe derAsarajI mAMgalika hatuM. ughADavAno khUNAdAra kuMbhonA samUhathI banelA gummajovALA che. vacceno bhAga 3 8 baMdobasta na thAya tyAM sudhI bAhera pharatAM jagyAnuM siMhAvalokana moTA bhArI kuMbhonA eka gola ghummaTavALo ane AgaLano bhAga 2 haiM karIe! are mitro, jagyA kevI vizALa che ! derAsaranuM kAyolaya, aneka nAnA nAnA kuMbhothI banAvelA eka samacorasa minArA jevI rasoDA sahita bhojanazALA, hAvAnI jagyAo, atyaMta vizALa AkRtivALo che. A ghummaTo upara kotarelAM siMhonI zreNio tathA che svaccha dharmazALAo ane jemAM game tevI moTI saMkhyAvALo saMgha cAra cAra pAMkhavALA kesarIsiMho. hAthIo upara savAra thayelA 2 saheje mAya evI eka lAMbI coDI vyAkhyAnazALA, A vigere devatAo ane bIjA devo ane devIo judI judI sthitiomAM ; zobhAyamAna makAnonI puSkaLatA! thoDIka sAdhvIjIo ane dekhAya che. A badhuM lagabhaga so varasa pahelAMnuM kAma che. suMdara, zuM yAtrALuonA be-traNa kuTuMba dekhAtA hatAM. bAkI badhuM khAlI hatuM. svaccha ane AMkhone AnaMda Ape evuM kAma che. mULathI A iMTo 'huM Aja jevA sAdhAraNa divasomAM A samasta jagyA haMmezAM khAlI ane canAnuM kAma hatuM. IMTo ane cunAnI dRSTie ane IMTo ane rahe che ema munimajI sAhebe amane vivekapUrvaka jaNAvyuM. paraMtu canAne mATe ja zilpIoe A ja nakazo pasaMda karela hato. mATe jyAre zaMkhezvaranI traNa moTI tithio najadIka Ave che, arthAt ITo ane canAmAM ja A zobhe che. ArasamAM koI dina zobhI zake 2 caitra suda pUrNimA, mAgazara vada dazama ane kArataka suda pUrNimAnA ema nathI. nATakanI halakI zailI dharmazAstramAM ke dharmazAstranI gaMbhIra ju divasomAM zrI zaMkhezvara bhagavAnanA caityanI bhUmimAM ghaNI moTI zailI nATakamAM zobhatI nathI; paraMtu tyAM ayogya che. are mitro! yAtrALuonI garadI bhegI thaIne ahIMyA mukAma rAkhe che. jo ke A asAdhAraNa cunAnuM derAsara ke je zilpazAstranI daSTie khare khara A A badhA hajAro mANasonI eka nizAnI paNa have dRzya nahI hoya, eka kautaka che, teno nAza karIne tame ahiMyA ArasathI jIrNoddhAra nag jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te .. (pRSTa 80 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - okTobara 2014) teSAMka 8 zA mATe karo cho? agara tamAre evuM ArasanuM derAsara joIe to temaja jenonA jUnAmAM jUnA ane prasiddha jaina' patranI pavitrabhUmi ke zuM ene mATe A purANA cunAnA derAsarano homa karavo joIe? hovAnA lIdhe paNa jaina dharmanA anuyAyIone ane abhyAsIone 3 2 mitro huM hAtha joDIne tamArI AgaLa prArthanA karuM chuM ke game teTalA priya che. bAkI bhAvanagarano zrI saMgha pote ja eka jaMgama tIrtha gaNI 8 8 navA cakacakita ArasanA derAsaro bAMdho, paraMtu tamArA jUnA zakAya, ke jenA AgevAna jaina bhAIonI devagurUbhakti, vidvattA, 78 che asAdhAraNa maMdirone jevI zailImAM ane jevA dravyothI te bAMdhavAmAM udAratA, madhura svabhAva ane cAturya asAdhAraNa che. vidvAna zeTha IM AvyAM hatAM teja zailImAM ane tevA dravyathI teno jIrNoddhAra karajo ! zrI kuMvarajIbhAI, Adarza bhAvanAvALA giradharalAla zeTha, catura huM ja nahIM to tamArA vadhAre zilpajJAnI pautro tamArA AvA kAmane mATe jIvarAjabhAI, lokasAhitya pravINa meghANIjI, snehIbhAI abhecaMda, # bahu ja dilagIrI jAhera karaze ane duniyA hasaze! mitro, jIrNoddhAra AnaMdI ane utsAhI devacaMdabhAI ("jaina' patranA adhipati) tathA huM A eka 2mata nathI; paraMtu e evuM moTuM ane kaThIna kAma che ke je vinayI ane madhurabhASI bhAI gulAbacaMda (AnaMda presanA menejara) hai zuM mAtra junA vakhatanI zailI ane sabhyatAno gaMbhIra abhyAsa karIne ja ane sadAsmaraNIya, gaMbhIra, nyAyapriya ane saraLa zrImAna sunAvAlA 6 huM yogya rIte sAdhI zakAya tema che. e bhUlI mata jAo.' sAheba ane mArA vahAlA mANekabena (misisa sunAvAlA) ! tamArI che 2 paraMtu A prazro have rahevA daIe. nizIhi, nizIhi, nizIhi! vacamAM gujArela divaso huM kyAre paNa bhUlI zakIza nahi! ane huM zaMkhezvara nAtha, tArA zaraNamAM AvIe ! bAraNAM ughaDyAM che, bolo, tamArI sAthe thayelI vividha dharmacarcAono lAbha je mane maLyo che naE # A mUrtinuM rahasya zuM che? AvI zAMti, AvI kAMti, AvI te paNa cirasmaraNIya raheze! huM zItalatA ! tame pAchA jaI zakatA nathI. hAlI zakatA nathI, dhyAnamAM bhAvanagaranA derAsaro paNa jo ke vadhAre purANAM nahIM to paNa je besavuM, A advitIya mUrtinI chAyAmAM besavuM ane AMkhone tRpti darzana karavA lAyaka che. enI saMkhyAmAM zrI dAdAsAhebanuM maMdira ju thAya tyAM sudhI enA darzanamAM tallIna rahevuM. AMkho koIvAra tupta potAnI vizALatA ane zobhAne mATe tathA gAmanI vacamAM Avela haiM thaI zake ema nathI. maMtranA prabhAvathI jarAvaDe kamajora zarIravAlA moTuM derAsarajI tathA goDIjI mahArAjanuM derAsara potAnI sarasa & thayelA zrIkRSaNajI A mUrtinA havaNathI sAjA thayA hatA ema loko mUrtionA lIdhe khAsa AkarSaka che. bAkI ghoghA, taLAjA, mahuvA zuM kahe che. AvI mUrtinA camatkAro mATe tame kema zaMkA rAkho cho? javA mATe paNa bhAvanagara keMdrasthAna che. 2 enI AgaLa beso ane enI zakti anubhavo! keTalA varasanI ghoghA haze e koNa jANe ? daMtakathA che ke te gaI caturvizatinA navamAM ghoghA purANA vakhatamAM eka moTuM ane pIrabeTanI sAthe spardhA 9 tIrtha karanA vakhate banAvavAmAM AvI hatI! ASADha nAmanA zrAvaka karatuM AvuM baMdara hatuM. ahIthI ja bhAvanagara vasAvavAmAM AvyuM ene potAnI pAghaDImAM rAkhatA hatA ane devatAo ene laI hatuM. jenA rahevAsIono moTo bhAga Aje paNa 'ghoghArI vANIyA" 9 jatA hatA ! game tema hoya! beso ane zuddha dhyAnamAM tamArA AtmAne A nAmathI oLakhAya che. bhAvanagaranA rastAthI najadIka AvatAM pavitra karo! musApharane AkhuM gAma samudrathI vIMTAyelA jevuM lAge che. paraMtu A A derAsara bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. te pahelAnA vakhatanA jala jhAMjhavAnuM jala ja che. samudra eka bAjuthI mAtra gAmane aDe che. * derAsaranA khaMDero paNa junA zaMkhapuramAM AjakAlanA zaMkhezvara A ghoghA atyAre bilakula jIrNa, asvaccha, badasurata dekhAya che. huM gAmamAM navA derAsarajI pAseja, haja vidyamAna che. A paNa IMTa dIvAlo paDI gaI che, ane ghaNA makAnonA khaMDero ja jevA kevA ke 6 ane cunAthI bAMdheluM hatuM. vizALa hatuM ane junI kotaraNInA darzanIya ubhelA . traNa digaMbaronA ane traNa zvetAMbaronA derAsaro " avazeSo haju dekhAya che. eno kartA koNa ane eno nAza karanAra pahelAnAM vakhatanI prauDhatAnI sAkSI pUre che. temAM zrI navakhaMDA " che koNa? e koIne mAluma nathI pArzvanAthanuM derAsara khAsa vizAla ane suMdara che. kharekhara A eka bhAvanagara ja nahIM paraMtu cAra judA judA zikhara ane gumaTavALA derAsarono 8 koI kadAca kaheze ke bhAvanagara e kaMI jaina tIrthasthAna nathI to samUha che. nIce vizALa bhoMyarAM che. derAsarajInA mUlanAyaka zrI ? zuM emanI sAthe laDavA taiyAra chuM. bhAvanagara zrI vijayadharma- navakhaMDA pArzvanAthajInI purANI mUrti che, te mULa mAravADathI ? 6 surIzvarajInuM dIkSAsthAna che. ane eja kAraNathI emanA bhakta ane bhAvanagara ane pachI bhAvanagarathI ghoghA lAvavAmAM AvI hatI. 2 6 mitravRMdane, arthAt zrI zvetAMbara jaina saMghanA moTA bhAge vaMdanIya enA badale mULathI ghoghAmAM rahela zrI AdIzvarajInI mUrtine ke re q che. bhAvanagara e zrI yazovijayajI jaina graMthamALA, zrI AtmAnaMda jenA darzana karavA mATe pahelAM eka eka sonAnI mahora ApavI 6 jaina sabhA, zrI jainadharma prakAzaka sabhA ityAdi dhArmika saMsthAonI paDatI hatI, ema loko kahe che, te bhAvanagara laI javAmAM AvI 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya viroSaka 4 jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka da * jaina tIrtha vaMdanI ane zilya 3 0* jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ add oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 81 - meSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 2 8 hatI ane haju tyAMnA moTA derAsarajImAM zobhe che. kevI rIte zrI vidvAna ane pavitra sAdhuo ke jemAMnA dareka kharekhara jaina komane 8 huM navakhaMDA pArzvanAthajInI mUrti bhAvanagarathI ghoghe lAvavAmAM AvI mATe zobhArUpa che, ekaja bhaktibhAvathI anusaratA hatA ane jemanI kuM hai hatI ane kevI rIte tenuM zarIra nava TukaDA vALuM thayuM ane pachI AjJAmAM teo haMmezAM sarakhA utsAhathI rahetA hatA ane emanA hai je maMtranA baLathI apUrNa rIte sAjuM karavAmAM AvyuM hatuM te saMbaMdhI svargavAsa pachI Aje paNa rahe che, A mahAtmAmAM kevo guNotkarSa je cha jijJAsu vAcaka ghoghe jaIne ghaNI suMdara, camatkArathI bharelI hovo joIe! A vicArazreNine laIne zrI vijayadharmasUrIzvarajInI che hai daMtakathAo sAMbhaLI zake che. e vAta jarUra sAcI che ke Aje paNa janmabhUminA darzana karavA, e ghaNAM divasothI mArI tIvra IcchA huM 2 zrI AdinAthajInI adhiSThAtrI cakrezvarI ghoghAnA navakhaMDA hatI. # pArzvanAthajI pAse ane zrI pArzvanAtha bhagavAnanI adhiSThAtrI devI mahuvA gAma potAnA vizALa bagIcA ane nALiyeranA jhADonA zuM huM padmAvatI bhAvanagaravALA zrI AdIzvara bhagavAnanA derAsaramAM plenTezano vaDe ramaNIya che ane kAThiyAvADanuM kAzmIra' A nAma che 6 bIrAje che. kharekhara mahuvA mATe ayogya nathI. mahuvAnuM derAsara paNa ajANItuM hai taLAjA nathI. A jIvitasvAminuM derAsara kahevAya che kAraNa ke tyAMnA huM zrI tAladhvaja, Aja kAlanuM talAjAtIrtha, e bhAvanagarathI ati mUlanAyaka zrI mahAvIra svAmInI mUrti zrI mahAvIrasvAmInA vakhatanI re dUra nathI. bhAvanagaranA zobhAyamAna makAno ane lIlA bagIcA che, ema loko kahe che. judA judA raMgavALA mInAkArI kAmathI Aje ja choDI daIne talAjAnI saDakamAM AgaLa vadhatAM musAphara jamaNI maMdiranI zobhA vadhe che. ahiMyA paNa zrI hIravijayasUrijInI eka che bAjumAM dUra rahelA parvatonI eka vAdaLI raMganI rekhA nihALe che; suMdara ArasanI pratimA birAje che. zu temAM eka uMcI TekarI che ke je AkhI musApharInA vakhate ane pachI mahuvAmAM zrI gurudevanA ghaNAM saMsmaraNo maLyA hatA. emanA ju paNa mahuvA sudhI AgaLa vadhatI vakhate haMmezAM jamaNA hAthe dekhAya ghaNAM sagAM ane mitro vidyamAna hatA. zrI vijayadharmasUrijIe je haiM che. A pAlItANAnI TekarI che. A siddhAcala, A zrI zatruMjaya che. sthApita karela zrI yazovRddhi jaina bAlAzrama haju sArI rIte cAle che. huM ke atyAre te badhA jainone mATe mahAvidehakSetranI mAphaka agamya che. ane mahAtmAjInI pavitra yAda darekanA dilamAM haju tAjI che ane hai huM pavitra parvata! tArA darzanano lAbha kyAre thaze? cUpa cUpa, A tAjI raheze e mArI khAtarI che. meM saMsAra lAMbo che ane ghaNAM bhavo amArI AgaLa che. koIvAra prabhAsa pITarNa je jarUra thaze. koIvAra pUrva bhavamAM kadAca thaI gayA paNa haze ane pUrva purANA somanAtha pATaNanA bajAramAM UMcA tathA junI cAlanA paNa smaraNonI dhArA baMdha thavAnA lIdhe A badhuM bhUlI gayA chIe. have zAMta makAno ane sAMkaDI zerIonI vacamAM zrI caMdraprabhu tIrthakaranuM purANuM paNa huM manathI zrI siddhAcaLanI aDadhI pradakSiNA karatAM ja saMtuSTa rahIe! derAsara khAsa darzana karavA lAyaka che. A derAsara ane pAsenA je juo, A vicArazreNImAM paDavAthI amane khabara nathI paDI ke suvidhinAthanA derAsaranuM zilpa tathA keTalIka moTI pAMca dhAtunI ? AgaLa zrI talAjAnI be TocavALI TekarI dRSTigocara thAya che. pratimAo jarUra sAdhAraNa nathI. eka bIjA moTA kaMpAunDanI aMdara hai talAjI nadInA kinAre moTA lIlA jhADa nIce rahela dharmazALA bhegA bhegA Avela zrI mahAvIra, zrI mallinAtha, zrI AdinAtha, hai OM tathA kacerImAM ame thoDIvAra TheryA. ghaNI sAdhvIo ane zrI ane zrI ajItanAthanA derAsaro jo ke uparathI navIna zailInA chatAM che ke kapuravijayajI mahArAjanA darzana ane vArtAlApano lAbha ame mULathI ja purANA lAge che. enI puSkaLa mUrtio zilAlekho vagere che 2 utAvaLathI paNa lIdho. talAjAnI TekarI ane tyAMnA derAsaronA junA junA avazeSothI bharelA bhoMyarA paNa darzanIya che. ATaluM ja darzana sugama che. ane te uparAMta be traNa nAnA derAsaro atyAranA prabhAsapATaNamAM mahuvA jenonA che. talAjAthI amAre mahuvA javAnuM hatuM. mahuvA khAsa progrAmamAM vaMthalI ke rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A. zrI vijayadharmasUrijInI janmabhUmi che. AjakAlanuM vaMthalI, junA vakhatanuM vamanasthalI e seMkaDo varaso che re zrI vijayadharmasUrIzvarajInA ame badhA yUropiyana jainadharmanA pahelAM eka jaina keMdrasthAna tarIke prabhAsa pATaNa sAthe spardhA karatuM re abhyAsIo AbhArI chIe e navI vAta nathI. bAkI huM A hatuM. vaMthalI pahelAM sajjana maMtrInI janmabhUmi hatI ke jeNe potAnA EUR mahAtmAnI khAsa AbhArI chuM. eTalA mATe ke jenA vidyAzALI, svAmI rAjA siddharAjanA paisAthI zrI giranAranA ghaNAM derAsaro re ; buddhizALI ane cAritrazALI sAdhuziSya maMDaLe mArI upara avarNanIya baMdhAvyA hatA. ati ghaNo kharca thavAthI aprasanna thaIne siddharAja 6 upakAra karyo che. je mahAtmAne A badhA judA judA svabhAvavALA potAnA maMtrIne zikSA ApanAra hatA, tyAre vaMthalInA RddhimAna uM jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 82 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 2 oNkTobara 2014 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha datA ane zilA sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa vANIyAo jeTalo kharca thayo hato teTalA rUpiyA bhegA karI rAjAne bharUca kaeN pAchA ApanAra hatA; paraMtu zrI giranAranA jinAlayonI divya jerUsalema ane romanI mAphaka sAta TekarI upara bAMdhela pApanAzaka 2 zobhA joIne teo khuzI thayA. sajjanane dhanyavAda Apyo ane narmadAnA kinAre Avela bharUca anAdikALathI hiMduonuM pavitra 2 vANIyAonA rUpiyA lIdhA nahiM. A rUpiyA pachI vaMthalImAM ja kSetra hatuM. saMskRta sAhityamAM A nagara 'bhRgukaccha' A nAmathI jaina maMdironA kAmamAM vAparavAmAM AvyA ema kahevAya che; paraMtu oLakhAya che. bhArgava brAhmaNo ahIMthI ja nIkaLyA che ane teonuM OM jo AjakAlanA vaMthalImAM pharIe to mAtra be eka ja jagyAmAM keMdrasthAna Aje paNa bharUcamAM Avela bhRgaRSinuM Azrama che. gAmanI haiM du bhegA Avela derAsaro maLe che. ane te paNa navAM che. sajjananA bhAgoLamAM narmadAnA kinAre Avela dazAzvamegha nAmanI jagyA zuM vakhatano eka paNa patthara najare paDato nathI. hA, je moTI sapheda kharekhara vaidika samaya ane vaidika rItarivAjonI yAda karAve che. A hai mUrtio uparyukta derAsaromAM birAje che, te jarUra junA samayanI bharUca keTalA vakhata pahelAM jainonuM tIrthasthAna thayuM hatuM te kahI hai 3 lAge che. pUchatAM mAluma thAya che ke temAMnI be, arthAt caMdraprabha zakAya tema nathI. zrI IndrabhUti gautame racela "jagaciMtAmaNi' ane padmaprabha bhagavAnonI pratimAo gAmanA daravAjA pAse ane caityavaMdanamAM Avela zabdo 'bharUca acchahiM musuitraya (jayau)' kuM 2 eka trIjI zrI zItalanAtha bhagavAnanI pratimA lagabhaga pacIsa arthAt "munisuvrata bhagavAnanuM derAsara bharUcamAM che teo jaya pAmo." meM je varasa pahelAM gAmanI bhAgoLamAM Avela 'gAMdhIno bagIco' A ema badhA jeno roja pratikramaNamAM bole che. A uparathI bharUca eka nAmathI oLakhAtI jamInamAMthI nIkaLI hatI. bahu purANuM jaina sthAna lAge che. dIva, ajAharI ane delavADA chatAM je nava derAsaro atyAre bharUcamAM vidyamAna che te suMdara huM ke aneka vicitra musApharI karI che, chatAM zrI ajAharA tarapha dekhAvavALA kharA, paraMtu vadhAre jUnI zailInA to nathI. pahelAMnA ju re karelI tIrthayAtrA jevI vicitra to koI paNa bIjI musApharI nahIM vakhatanuM bharUca badalAI gayuM che. ulaTa pAlaTa rIte dIvAlo tathA 8 & hatI. ajAharA gAma jaMgalanI vacamAM Avela che. tyAM moTaranI navA makAnonI bhIMtomAM joDAyelA ghaNAM kotarelA pattharo tenI hai saDaka nathI, tyAM relave nathI, tyAM sAkSI pUre che, temAMnA keTalAMka svargamAM jeTalo AnaMda nahIM maLe teTalo AnaMda ke baMdara paNa nathI. saMkSepamAM koI zrI ajAharAjInI yAtrA karatAM prazasta gIranA pattharo naSTa thaye lA je na che yuropIyana tyAM jaI zake tema nathI. jaMgalomAM maLaze emAM thI zaMkA hoya? maMdironA avazeSo haze e koNa ka ane bIjI bAjumAM ajAharAmAM jANe? vadhAre to kadAca nahIM; zu pArzvanAtha bhagavAnanI eka soLa lAkha varasanI camatkArika mUrti hoya; kAraNa ke lokonI vAto pramANe bharUcanI keTalIka majIdo EUR che. ajAharAnI bhAgoLamAM je bhayAnaka rogone maTADe che ane je hamaNAM maujuda che te mULathI derAsaro hatAM. temAM bharUcanI jenA pAMdaDA koI paNa vakhate karamAI nathI jatAM, AvA ajayapAlanA jummAmajIda paNa che, ke je kharekhara suMda2 zrIdharastaMbho, re jhADo che, ane ajAharA pAse jyAM eka sapheda sApa dinarAta rakSA AbujInI zailImAM kotarela chajAMo, kIrtimukha, devIonI ja kare che, AvA eka corA nIce ghaNI purANI jinapratimA vigere paMktio ityAdi zaNagArothI zobhita vizALa maMDapa, uduMbara 6 dATelI che.' A vigere vAto ame sAMbhaLI hatI. ane kIrtimukhavALA maMDArako, maMgalamUrtio vigere zailInI ame te badhI vAtone sAcI mAnatA hatA, te huM kahevA mAMgatI jo ke ardhI bagADelI chatAM spaSTa nizAnIothI bharela che. $ nathI. chatAM A bhUmi jaina itihAsanI dRSTie jarUra jovAlAyaka upasaMhAra kra hovI joIe, te amane cokkasa lAgyuM hatuM. bAkI tulazIzAma gujarAta ane kAThiyAvADamAM AvelA hiMdusthAnanI Arya ka che ane gIrajaMgala tyAMthI dUra nahIM hoya. kyAMka sAco siMha jovAmAM sabhyatA, ane enI aMdara khAsa jaina dharmanA saMbaMdhamAM rahela huM Avaze, cAraNonA nesaDA rastAmAM Avaze. cAraNInA hAthathI aitihAsika sthAno jovA mATe huM tA. 19mI Disembara, 1927 meM ame bheMzonuM mIThuM dUdha pIzuM ane cAraNonI rasabharelI vArtAo muMbaIthI nIkaLI hatI. ghaNAM sthAno haju jovA bAkI hovA chatAM zuM ke jenA eka be namUnA zrImAna meghANIbhAInA mukhathI vadhatI jatI garamInA lIdhe A musApharI tA. 20mI eprila, 6 sAMbhaLIne huM AnaMdathI ghelI ghelI thaI gaI hatI, zAMtithI 1928nA divase baMdha karavAmAM AvI hatI. A musApharI prasaMge zuM sAMbhaLIzuM. saMkSepamAM svargamAM jeTalo AnaMda nahIM maLe teTalo karela anubhavo ane lakhela noTonA AdhAre uparano lekha lakhavAmAM huM 3 AnaMda zrI ajAharAjInI yAtrA karatA prazasta gIranA jaMgalomAM Avyo che. 6 maLaze emAM zI zaMkA hoya? * * * jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jed tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ja jela tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya viroka ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaMka 9 jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa or
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 83 zrI sarasvatInuM zilya-sthAthalya 'g paMnyAsa kulacandra vijayajI mahArAja mA sarasvatInA ArAdhaka paMnyAsa muni zrI kulacaMdrajI ma. zAsana samrATa nemisUrinI paraMparAnA ziSya che. temaNe mA sarasvatInI kRpAthI che eka advitiya graMtha "sacitra sarasvatI prAsAda'nuM sarjana karyuM che. A graMthamAM sarasvatInA stotro ane citrono vipula saMgraha che. | samagra vaizvika saMskRtinA pAyAmAM akSara ane AkRtinuM yogadAna raheluM che to uparanA DAbA hAthamAM kamaLa lAMbI nALavALuM raheluM che kuM raheluM hoya che. je te siddhAMto ke niyamo e akSaronA mAdhyamathI to DAbA paganI bAjumAM bAla haMsa rahelo che. mUrtinA parikaramAM zuM huM pragaTe che. jyAre prAcInatA ke aitihAsikatA e zilpa ane baMne bAju 4-4 devIonI mUrtio rahelI che. 6 sthApatyanA AdhAre nakkI thatAM hoya che. 3. mathurA (uttara pradeza) - buddhi, vANI, jJAna, sAhitya, kalA ane sUkSma prajJAnuM Adhipatya mathurA zaheranI pazcima dizAmAM thoDe dUra eka nAno parvata che. 5 $ jemanI pAse raheluM che e mA sarasvatInI, akSara ane AkRtithI jenA upara mahAvidyAdevInuM maMdira che. tenI nIcenI samatala bhUmi huM naka bhAratIya saMskRti samRddha vaibhava ane prAcInatA dharAve che. upara eka nALuM vahe che. jenuM nAma sarasvatI nALuM che ane tenI - dakSiNa bhArata, rAjasthAna, gujarAta, hariyANA, bihAra, uttara bAjumAM eka kuMDa che jene sarasvatI kuMDa kahe che. mathurAnI parikramAmAM na he pradeza, AMdhra pradeza, jammu-kAzmIra vagere vibhinna pradezo ane A maMdira, nALuM ane kuMDano samAveza thAya che. rAjyomAM mA sarasvatInI prAcIna ane kalAtmaka mUrtio maLe che. 4. bAsara (jillA AdilAbAda) AMdhrapradezaH bhAratamAM devI sarasvatInA ullekho traNa prakArathI jANI-samajI godAvarI nadInA kinArA para 'zrI jJAna sarasvatI maMdira' nAme che zakAya che. devInuM maMdira che. zyAmavarNanA akhaMDa pASANamAMthI devInI pratimA hai $ 1. bhAratamAM je sarasvatI devInA svataMtra prAcIna maMdiro maLe che banAvelI che. cAra bhujAvALI che. vINAne dhAraNa karelI che. beselI huM tyAM sarasvatI devInI mukhyatAe ArAdhanA thAya che. mudrAmAM che ane sthAnika kiMvadaMtI anusAra A mUrtinI pratiSThA zrI kuM huM 2. saMyukta maMdiromAM jyAM anya devonI sAthe mA sarasvatInI paNa veda vyAsa munie karelI che. zilpakalAnI dRSTithI A pratimA 16 hai na mUrti che ane tenuM vaiziSTaya raheluM che tyAM pUjA-bhakti adhika ke 17mI sadInI banelI manAya che. 5. gadaga (jillA ghAravI) karNATaka: OM 3. svataMtra mUrti svarUpe ke upadevatAnA rUpamAM maLe che jenI gadaga gAme rahelI 'bhagavatI sarasvatInuM maMdira cAlukya kAlIna che | itihAsakAroe noMdha lIdhI che tevI .. gaNAya che. saMbhavataH A maMdiranuM nirmANa 10mI zatAbdImAM thayeluM 8 a. 1. svataMtra maMdiro: haze. A maMdiramAM bhagavatI sarasvatInI pratimA kALA raMganI che. ja hai gujarAtanA pAlitANA zaheramAM zrI siddhAcala tIrthanI taLeTI tathA pUrI pratimA atyaMta manohara ane bhavya che. devInA mastaka hai vibhAgamAM upara caDatAM jamaNA hAthe nIcA daravAjAvALuM maMdira upara nakazIdAra muguTa che. kaMThamAM hAra ane zarIra para ratnajaDIta chuM che. ati prAcIna maMdira che. devI mayUranA vAhana para beselAM che. AbhUSaNo che. A prAcIna maMdiro paikInuM eka che. re eka hAthamAM vINA che. anya hAthamAM pustaka ane mALA che. te 6. gayA bihAra: eN sivAya cANoda (narmadA pAse) tathA siddhapuramAM svataMtra maMdira gayA hinduonuM eka pavitra pavitra tIrtha che. gayAthI traNa-cAra 9 AvelAM che ane pUjAya che. mAIla upara eka nadI vahe che jene sarasvatI nadI kahe che. e nadInA che 2. rAjasthAna kinArA para eka prAcIna paNa nAnuM "sarasvatI maMdira' raheluM che ane huM che. rAjasthAnanA piMDavADA gAmanI bahAra ajArI mukAme mA temAM bhavya pratimA rahelI che. 3 sarasvatInuM svataMtra maMdira che. zyAma (kALA) kalaranA sADA pAMca 7. pehevA hAiNA : & phUTanA paththara upara UbhI rahelI dedIpyamAna mUrti che. (kalikAla pehevA tIrthanuM prAcIna nAma pRthuda che. A sthAna janapada OM sarvajJa hemacandrAcArya ma.sA.ne ahIM varadAna maLela hatuM.) temanA kurukSetranI aMtargata AveluM che. ahIM gAmamAM je nadI je vahe che ? ke eka jamaNA hAthe pustakanI paTTI che tathA nIcenA bhAge varada mudrAmAM tene sarasvatI nadI tarIke oLakhAvAya che ane tenA ghATa upara eka 6 eka hAtha rahelo che. DAbA hAthe nIcenA bhAge amRtanuM kamaMDaLa nAnuM sarasvatI maMdira AveluM che. je paNa tIrthayAtrI ahIM Ave te 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jha tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA " jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " thAya che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa 84 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka , oNkTobara 2014 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya viroSaka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa - ahIM sarasvatI maMdiranA darzane avazya Ave che. prAcIna e prabhAvaka janAgaDha, DabhoI, coravADA (junAgaDha), amadAvAda (vAghaNa poLa), ke 4 tIrtha tarIke ahIMnA maMdiranI gaNanA thAya che. tAraMgA, pAlanapura, surata (vaDAcoTA), umatA (IDara pAse) ; te sivAya rAjasthAnamAM pilAnI, bihArI devadhara jillAmAM kadaMbagiri vagere sthAnomAM prAcIna pratimAjImAM sarasvatInI prabhAvaka 2 vaidyanAthadhAma, mahArASTramAM nAgapura pAse kuMtalapura, tamilanADumAM mudrAmAM jaNAI Ave che. * acalezvara, taMjAvara relve sTezananI bAjumAM svataMtra sarasvatI rAjasthAnamAM sirohI pAse AvelA sevADI gAmanA ra maMdironI gaNanA karAya che. jinamaMdironA parisaromAM abhuta kahI zakAya tevI be UbhI raeN ba. saMyukta maMdiro: mUrti devI sarasvatInI jovA maLe che. jemAM parikaronI aMdara nRtya hindu dharmanI mAnyatA pramANe eka ja maMdiranA garbhagRhanI aMdara karatI apsarAo ane saMgItanA vAjIMtro sAthe rahelI devIo paNa zuM ru mahAsarasvatI, mahAlakSmI ane mahAkAlInI mUrtio rahelI hoya che. jamaNA paganI bAjumAM sevArata banelI sAdhikA ane haMsanuM hai 6 che jenI Adi zaktinA traNa svarUpo tarIke gaNanA kare che ane A pratIka paNa raheluM che. uM traNeya devIo kramazaH brahmA, viSNu ane mahezanI zaktio manAya gujarAta-rAjasthAnamAM anekAneka sthaLoe maLatI devIonI 6 S che tathA prakRtinA traNa tattvo - sattva, rajas ane tamasUnA pratIka prAcIna mUrtiomAM mukhyatAe devInI mUrti, va2 mudrAvALI, pustaka, huM tarIke paNa A traNa devIone gaNavAmAM Ave che. kamaLa ane amRta kamaMDaLane hAthomAM dhAraNa karelI jovA maLe che. ja madhyapradezamAM ujjaina (avaMtikA) zaheranI kSiprA nadInA kAMThe ane pAsamAM bAlahaMsa ke rAjahaMsanuM pratIka mukeluM hoya che. paraMtu kArtika cokamAM eka maMdira che- jenA garbhagRhamAM uparokta traNeya vINA dRSTigocara thatI nathI. devIonI pratimA rahelI che. dakSiNa bhAratanI prAcInatA bihAramAM paTanA, mahArASTramAM muMbaI-kAlabAdevI, karNATakamAM purAtattvakhAtAonA matAnusAra A devI saMbaMdhI purAtattvIya che [ kulUra mukAmbikA devI, uttara pradezamAM kAlImaTha ane kAzmIramAM sAmagrI IsvIsana pUrve ane Isu saMvata pachInI aneka prAcIna mUrtio hai - vaiSaNavI devInuM guphAmaMdira che jemAM A traNa devIo pratiSThita thayelI maLe che temAMthI keTalIka mUrtiono sAmAnyathI paricaya karI laIe. 8 (1) I. sananI 250 varSa pUrve bhArahUta stUpanI prAcIra (relIMga) 3 4 ka. anya maMdiro ane ane ravatatra derIo para sarasvatInI mUrti utkIrNa karelI che. te padmapITha upara 8 | devI sarasvatI svataMtra maMdiro ane saMyukta maMdiro sivAya anya birAjelI che ane te be hAthe vINA bajAvI rahI che. A mUrti je ghaNAM jinezvaranA maMdironA parisaro, cogAna ke bhamatI vageremAM suMdara-AkarSaka ane upalabdha mUrtiomAM prAcInatama che. huM vividha prakAre dhyAnAkarSaka, prabhAvaka mUrtio AvelI che je pratimAnA (2) ghaMTasAla (AMdhrapradeza) : prabhAvanI noMdha lokahRdayamAM rahelI hoya che tathA aitihAsika mahattva anumAnathI I. sa.nA 200 varSa pUrve cAra bhujAvALI, sarakhA paNa jeonuM amUlya che. teno paricaya karIe. pAdavALI, jamaNA hAthamAM kamaLanuM phUla, nIceno hAtha haMsa | gujarAtamAM khaMbhAta e jainonI tIrthabhUmi che. tyAM jIrALApADAmAM upara, DAbA hAthamAM pustaka ane bIjo hAtha varad mudrAmAM hai 6 nIcenA garbhagRhamAM UbhI bhavya pratimA che. to mANekacokamAM devI sarasvatI rahelI che. mastaka upara muguTa che. AMkho dhyAna ke tuM ciMtAmaNI pArzvanAthanA garbhagRhamAM DAbI bAjue zvetavarNanI magna che. zuM prAcIna UbhI pratimA rahelI che. vINA, pustaka, mALA ane kamaLa IsunI saMvata prAraMbha thayA pachI I. sana 132nI AsapAsa re tathA haMsanA pratIka rahelAM che. te sivAya jirALApADAnI bAjunI mathurAnI pAse kaMkAlI TIlAnA sthAna para maLI che. A mUrtinA jaE 2 poLamAM eka jinAlayanI aMdara gokhalAmAM zrI zAradevInI prAcIna pIThAsana para zaka saMvata 14 (I. sa. 162) brAhmI lipImAM kotareluM ? pratimA beselI mudrAmAM rahelI che. che. A mUrtinuM mastaka khaMDita che. be hAthamAMthI 1 hAtha abhaya mudrAmAM huM uttara gujarAtanA prAcIna thirapura (tharAda) gAmanI bhAgoLe che. ane bIjA hAthamAM pustaka che. ane te hAla lakhanaunA AvelA bAvana jinAlayanI bhUminuM ukhanana karatAM 900 varSa saMgrahAlayamAM surakSita che. A ja saMgrahAlayamAM 10mI zatAbdInI jUnI UbhI pratimA maLI che te atyaMta prasanna ane varad mudrAmAM nutyarata-caturbhujAvALA mUrti che. je devInA be hAthamAM vINA che OM rahelI che. jyAre roteja tIrtha zrI neminAtha prabhunA bAvana ane bIjA be hAthathI uttarIya vastra pakaDelAM che. to trIjI eka mUrti re jinAlayanI bahAra zrI sarasvatI devInI 700 varSa prAcIna mUrti 12mI zatAbdInI maLI che. je mUrti viMdhya-prastaranI che tathA aSTabhujA 2 lekhamAM jaNAya Ave che. te UbhI pratimA rahelI che. te sivAya maMdira mirjApura (u. pra.)mAMthI maLI che. je devInA 1 paga Asana 6 jaina tIrtha datA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka OF jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya viroSaka cha jaina tIrtha vALA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSaka 9 jana tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilpa or
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te kA oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 85, 2 uparathI nIce laTakato rAkhela che ane jenA cAra hAthamAMthI traNa bhavananI kalAtmaka mUrti 4 hAthavALI paNa khaMDita avasthAmAM maLe hAtha khaMDita thayelAM che. che. jenA pAdapITha upara vidyAdhara devIno ullekha utkIrNa karelo che. ke A sivAya dilhInA madhyavartI saMgrahAlayamAM navamI zatAbdInI Ama prAyaH dareka rAjyanI aMdara sarasvatImAnA prasiddha A tAMbAnI mUrti maLI che jemAM godamAM vINA rAkhI bajAvI rahyAM che. svarUpavALI sarasvatI devInA purAtattvIya ullekho maLe che. ke pUrve bhAratanA pAla kALanI A mUrti nAlaMdA vidyApIThamAMthI maLelI A uparathI eTaluM nizcita jANI zakAya che ke IsunI sadI pUrvethI che hatI. to 10mI zatAbdInI eka mUrti dvidaLa kamaLanA Asana para mA sarasvatInI pUjA-arcanAnA prakAro cAlu hatA. ane zAstrIya huM $ lalitAsanamAM beThelI maLI che. caturbhujAvALI che ane vINA-pustaka prAcIna hastapratonA patro upara paNa sarasvatInA citro haMsavAhinA, tathA mALA hAthamAM rAkhelA che ane saMpUrNa deha AbhUSaNomAMthI mayUravAhanA ane vINA, pustaka, maMtramALA, kamaLa, kamaMDala ane hai alaMkRta karelo che je gayA (bihAra)mAMthI maLI hatI. A dilhInA varad mudrA ke abhaya mudrAmAM sarvatra hInAdhika svarUpe jovA-jANavA saMgrahAlamAM 3 thI 4 mUrti sarasvatI devInI rahelI che je alagaalaga maLe che-je jJAna, vidyA, buddhi, sAhitya, saMgIta, Agama-nigamanI saikAnI che. adhiSThAtrI tarIke paMkAyelI che. je te sivAya kalakattAnA AzutoSa myujhiyamamAM, 10mI zatAbdInI bhUla cUka kSamya... E be bhujAvALI mUrti che. laMDananA briTIza myujhiyamamAM rAjA bhoja pustaka AdhAra : sacitra sarasvatI prAsAda-muni kulacandra vijaya zu dvArA banAvAyelI I. sa. 1037nI dhAra-madhya pradezanA bhAratI jayadevI sarasvatI-jayadeva siMghAnIyA * * * 'eka abhata bhakitakathA jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka da 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA 1 bAhaDa maMtrI eTale jANe dharmabhaktino ghUghavato sAgara. mukhya zilpI AgaLa AvyoH pATaNamAM gujarAtanA maMtrI bAhaDe nakkI karyuM ke potAnA pitA "maMtrIzvara, A UMcero pahADa che. ahIM bhamatI (pradakSiNAno maMtrI udayananI aMtima IcchAnusAra pote girirAja zatruMjayano vistAra) vinAnuM maMdira joIe: paNa ahIM bhamatI banAvI, temAM jIrNoddhAra karazeH bAhaDa maMtrI pAlitANA pahoMcyA. zubha muhUrta, havAnuM dabANa AvyuM tethI Ama thayuM che !' zubha ghaDIe zilpIe maMdiranuM nirmANa AraMvyuM. | 'oha!' maMtrIe satvare nirNaya lIdho: 'have bhamatI vinAnuM | be varSa vItyAM. bAhaDa maMtrI pAlItANAnI taLeTImAM ja rokAyA maMdira khaDuM karo !' hatA. ekadA sUryodaya samaye anucare khabara ApyA ke maMdira nirmANa | 'na karAya." pUrNa thayuM che, pratiSThAnI taiyArI karo! kema?' | bAhaDanI prasannatAno pAra nahoto. eNe AgaMtukane sonAnI ema karIe to muzkelI thAya !" jIbha bheTa ApI! 'zI?' AvA suMdara, sonA jevA samAcAra denArane to evI ja bakSisa je bhamatI vinAnuM maMdira bAMdhe teno vaMza nirvaza thAya!' apAya ne? ema? ATalI ja muzkelI?" maMtrI svastha hatA. maMtrI bAhaDa pratiSThAnI taiyArI mATe pATaNa gayA. kALanI ramata nirALI hoya cheH maMtrI pATaNa pahoMce te pUrve "mArA vaMzanI ciMtA na karo: vaMza kono kAyama rahyo che? enA khabara AvyA ke maMdirano ghummaTano bhAga tUTI paDyo che ! karatAM, saunuM kalyANa karanArAM AvA zAzvata derAM mane priya che ! | khabara denArane maMtrIe sonAnI be jIbha bheTa dharI, kahyuM, 'mitra, tame nizcita raho ne bhamatI vinAnuM deruM bAMdho !' sAruM thayuM ke jaladI khabara ApyA, huM punaH jinAlayanuM nirmANa maMtrI bAhaDanI A anokhI bhaktikathA gujarAta, saurASTramAM karAvIza !' gharagharamAM gavAI rahI. AvA hatA e bAhaDa maMtrI ! saM. 1211mAM zubhamuhUrta bAhaDa maMtrIe zatruMjaya giri upara saunI AMkhamAM azru AvyA. bhAvollAsapUrvaka pratiSThA karAvI. maMtrI tarata pAchA vaLyA. girirAja upara pahoMcyA. zilpIone 1 ocArya vAtsalyadIpa meM pUchyuM ke, 'Ama kema banyuM ?' zrAvaka kathAo' | jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te che pRSTa 86 : prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka oNkTobara 2014 teSAMka sAmUhika tIrthayAtrAnA aA aMgiyAra dazyo kyAre badalAze? 'T munizrI prazamarati vijayajI mahArAja [ 'sAdhu to calatA bhalA' bhAga 1-2, pustakamAM munizrIe prAsAdika gadyamAM yAtrAnA anubhavo AlekhyA che. "poSa suda 13' pustakamAM guruvarya zrI rAmacaMdrasUrizvajI mahArAjanuM jIvana caritra AlekhyuM che. "AnaMdaghanajI aSTapadI' ane bIjA paNa aneka pustako emanI kalamamAMthI prApta thayA che. A lekhamAM emaNe sAmUhika yAtrAmAM thatI AzAtanA dUra karavAnA sUcano ghaNA premathI karyA che. munizrInuM lakSa yAtrAmAM thatA AzAtanAnuM nivAraNa karavAnuM che. ] bhAgadoDa macAvatA karmacArIo ghaNo badho sAmAna utAravA vAraMvAra cAlatI rahe che. AtmaciMtananA sthAnomAM hovI joItI re meMDe che. teo zistamAM mAne che, jayaNAmAM nahIM. temane sUcanAonuM sAttvikatA, A lAuDa banI jatA spIkaro dvArA hAtha bahAra jatI re pAlana karavAnuM hoya che. teo khullI jagayAmAM athavA meina haoNlamAM rahe che. A che cothuM dRzya. badho sAmAna pAtharI de che : begsa, boksIsa, sUTakesIsa ane rasoDAmAM pAMca pakvAna, pAMca pharasANa ane anya vAnagIo ( nAnImoTI thelIo, A rIte patharAyelo sAmAna moTe bhAge tIrthanA banI jAya che. bhaktinI dRSTie A uttama suvidhA che. sAthe sAthe mukhya derAsaranI sAme ja khaDakAto hoya che. A che AjanI hovI joItI jaina AhAra-maryAdAno abhAva to duvidhA che. ? huM tIrthayAtrAnuM prathama dRSya. derAsaranA oTale DIza laIne besI javuM, eMThA moDhe ane eMThA hAtha dharmazALAnI rUmanA daravAjA, jUnA sTIkaro jyAM lAgyA hoya laI derAsaramAM AMTo mArI levo, AmAM koI problema mAnavAmAM huM zuM che tyAM navA sTIkarsa cIpakI jAya che. potAnA gharanA ke baMgalAnA Avato nathI. AIskrIma, anAvazyaka mukhavAso ane kolDa DrIMksanI zu 6 daravAjA suMdara, svaccha ane sTIkara vyavasthA vastutaH doSita avasthAnuM chu 6 vihoNA rAkhavAmAM mAhera evA tIrthamAM AvIne mana: prasannatAneti sUtra sAkAra ja sarjana kare che. A che pAMcamuM che yAtrALuo mATe dharmazALAnA thavuM joIe tene badale mana: saMnniSTatApti thAya che. dRzya. ta$ daravAjAo para je sTIkarsa lAge tIrthanA mULanAyakano prakSAla * che te tIrthanI suMdaratAno nAza kare che. moMghAdATa daravAjA ane niyata samaye zarU thAya che tema ja caMdanapUjA niyata samaye baMdha thaI che kuM moMghAdATa raMgarogAnano dATa vaLI jAya che A sTIkarsa dvArA. A jAya che. A be maryAdA badalavAnI koziza thatI rahe che. pAMcaso ke huM bIjuM drazya. hajAra yAtrALu mATe tIrthane AgrahapUrvaka kahevAmAM Ave che ke TAIma 6 pachI eka sAthe yAtrALuo AvI pahoMce che. zAMta ane prasanna badalo. TAIma badalAya che. tIrthanI samayamaryAdA tUTe che. sau rAjI che vAtAvaraNa kolAhalathI bharAI jAya che. sau bUmAbUma karI zake che. thAya che ke badhAyane lAbha maLI gayo. koI samajatuM nathI ke badhAyane 6 relave sTezana jevo avirata gaNagaNATano anivArya. tIrthabhUmi doSa lAgI gayo. A che chaThuM dRzya. [ para paga mUkayo tyArathI thavuM joIe te niztihInuM pAlana kyAMya thALImAM AvazyakatA karatAM vadhAre phUlo ane vATakImAM jarUra zuM kaze jovA maLatuM nathI. nahAyA pachI tIrthayAtrAnI zarUAta thaze karatAM vadhu kesaracaMdana laI lIdhA bAda je vadhyuM te game tyAM mUkI 6 14 evI samajUtI che. nahAyA nahIM tyAra sudhI to badho ja kolAhala devAnI vRttinuM zuM karavuM? vyavasthA sAcavavA mATe AvyA chIe ke 2 sattAvAra che. je na dekhAya, je na maLe tenA nAmano vAraMvAra mahA vyavasthA veravikhera karavA, te samajAtuM nathI. potAnI anukULatA huM uccAra to jANe, kartavya ja gaNAya. tIrthabhUmimAM zAMti jALavavAnI mujaba maMdirajImAM sAmagrIno upayoga thato rahe che. pUjArIo ane huM huM sahiyArI javAbadArIno, saMpUrNa bahiSkAra jarUra jovA maLe. A karmacArIone pAchaLathI je kAma vadhI paDe che tenI javAbadArI to reM trIjuM dazya. tIrthanI ja gaNI levAya che. mAIka paranI jAherAtothI derAsaramAM paNa ekAgratA banAvavAnuM pUjA patI gayA bAda thALI, vATakA, pATalA, pustikA, mALA re muzkela thaI jAya che. nAstAno, jamavAno, nIkaLavAno samaya, ane anya upakaraNane yogya jagyAe mUkIne pachI ja maMdiranI bahAra EUR 3 phalANAbhAInuM arjanTa kAma che, saMghapati ane lAbhArthInA nAmo nIkaLavuM Avo niyama pALavAmAM Avato nathI kema ke Avo niyama 6 temaja tIrthamAM lAbha levA aMgenI sUcanAo vAraMvAra, vAraMvAra, hovo joIe tevuM koI vicAratuM ja nathI. verAyelA cokhA, DhoLAyelA 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zi0 Q OF jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da * jaina tIrtha vaMdanI ane zilA "
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ aad oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 87 SAMka OM caMdana kesara, vikharAyelA phUlo, bhojanazALA, dharmazALAnA menejara, nora sAthe | yAtrALuo taraphathI te azobhanIya 8 che patharAyelA pATalAo ane bAkInA bolAcAlI thAya ja che. dharmazALA jemaNe buka karAvI che. tene lIdhe aje na beka che cihnono phelAvo, A che sAtamuM temano eTiTyuDa zeTha jevo hoya che. bhUlo thAya te grAunDamAMthI AvatA menejara, je dazya. saMbhavita che. bhUlonA nAme babAla thAyayAtrALuo munima, nokarane jaina para je dveSa de dharmazALAnA gAdI takiyA ane taraphathI te azobhanIya che. thaI jAya che tenI kalpanA nathI thaI che bAtharUmanI to rItasaranI vATa lAgI zakatI. nAnI nAnI sagavaDo mATe zu jAya che. kAraNa vagara 'naLa lAITa' cAlu rahe che. gAdI takiyA ghaNI ghaNI kacakaca pahelethI laIne chevaTa sudhI cAlu rahe che. jatA huM che gharanA hoya to tenI para pANI paNa na pInArA, dharmazALAnA gAdI jatA oNphisamAM paNa ekAda jhagaDo na thAya to Akho kAryakrama che hai takiye thALI ane DabbA pAtharIne khAya che, cAdaro kharaDAya che. jANe adhUro rahI jAya che. tIrthamAM AvIne mana: prasannatAmati A hai 'ke gAdIo gaMdI thAya che. takiye dhabbA paDe che. nAnA bALakonI sUtra sAkAra thavuM joIe tene badale mana: saMktiSTatAneti thAya che. hai - gaMdakIthI tIrthanA pavitra gAdItakiyA lepAya che. koInuM dhyAna hovuM jarUrI sUcano premathI ApavA te ja mahAjananuM lakSaNa che. ahIM to 8 2 nathI. dhyAna doravAmAM Ave to paravA nathI hotI. khAlI thayelA sau zeTha che ane tIrthanA vyavasthApakoe zeThanA pagAradAra. A che ? che phUDa pekeTsa, reparsa, polIthInsa, kAgaLiyA rUmamAM paDyA rahe che. dazamuM dazya. rUma khAlI thaI jAya che. lAITa ke naLa baMdha karavAnA rahI jAya che. tIrthamAM rahevA mATe je rUma maLe che temAM daravAjA baMdha karyA bAda che huM esI-paMkhA jemanA tema cAlu rahI. game tyAre, game te khAvApIvAnI ke jAya che, AThamuM dazya. zrI puMDarIka svAminuM stavana chUTa levAmAM Ave che. daravAjo rasoDuM sAthe laIne nIkaLelA khUle te pahelAM badhuM sameTI levAmAM zuM samUhane mATe jyAM khAvAnuM bane eka dina puMDarIka gaNadharu re lAla ! Ave che. dharmazALAnA baMdha oraDA zuM che, jyAM khAvAnuM pIrasAya che tyAM | pUche zrI AdijigaMda sukhakArI re; paNa upAzraya jevA pavitra rahevA kahIye te bhavajala utarIre lAla ! 3 dUdha, tela, ghI jevI cIkaNI vastu joIe te yAda nathI rahetuM. rUmamAM 6 DhoLAI hoya tevA dhabbA moTA pAmIza paramAnaMda bhavavArI re ?' e0 1 baMdhabAraNe maLanArI prAIvasIno 6 ana ciraMjIva hoya che. kahe jina 'iNagiri pAmazo re lAla !' dareka prakAre upayoga thato rahe che. re Dispojhibala DIza-glAsanA gaMja - jJAna ane niravANa jayakArI re; Ane khoTuM mAnavAmAM AvatuM huM kharaDAyelA rahe che. eMThavADa ane tIratha mahimA vadhaze re lAla ! nathI. A che kyAreya jAhera na ; E bIjo kacaro parisara ke AsapAsa I adhika adhika maMDANa niradhArI re.' e02 thanAruM agiyAramuM dazya. paDyo rahe che. ghaNo samaya mAMgI ema nisuNIne IhAM AvI re lAla ! yAtrA karanArA dareka saMghomAM ta6 lenArI sAphasaphAI, tIrthanI | ghAtI karama karyA dUra tama vArI re; AvA dRzyo sarjAya che tevuM javAbadArI gaNAya che, je te paMca koDI muni parivaryA re lAla ! mAnavAnI jarUra nathI. moTe bhAge che = saMghanI nahIM. mAkhI, macchara, huA sidhdhi hajura bhava vArI re. e0 3 A ja rItano vahevAra have jovA - kIDI, vAMdarAnA upadravonA caitrI pUnama dina kIjIe re lAla ! maLe che. samUhayAtrA ane Tura vacce 8 5 mULiyA ropIne sau cAlyA jAya | pUjA vividha prakAra dila dhArI re; ghaNo badho mAnasika, vyAvahArika, zuM che. A navamuM dazya. phaLa pradakSiNA kAussaggA re lAla ! AdhyAtmika pharaka hoya che teno huM bhojanazALA, dharmazALAnA logassa thaI namukkAra naranArI re. e0 4 UMDo abhyAsa thavo joIe. menejara, nokara sAthe bolAcAlI daza vIsa trIsa cAlIza bhalA re lAla! saMcAlako ane lAbhArthIoe A haiM thAya ja che. dharmazALA jemaNe buka paccAsa puSpanI mALa ati sArI re; abhyAsa karavo joIe. anyathA hai karAvI temano eTiTyuDa zeTha jevo narabhava lAho lIjIe re lAla ! A dRzyo badalAze nahIM, balka che ke hoya che. bhUlo thAya te saMbhavita jema hoya jJAna vizAla manohArI re. e0 5 agiyAranA ekavIza banI jaze. che de che. bhUlonA nAme babAla thAya jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 2 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina , dha ( pRSTa 88 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - kTobara 2014) teSAMka jainadharma meM tIrtha kI avadhAraNA DaoN. sAgaramala jaina ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 2 [ jaina darzananA ati vidvAna tejasvI DaoN. sAgaramala jena pArzvanAtha zodha saMsthA, banArasanA pUrva DAyarekTara che. temanA so thI vadhu ka pustako, zodha nibaMdho, lekho vagere prakAzita thayelA che. temanA mArgadarzanamAM ghaNAM vidyArthIo, sAdhu-sAdhvIoe pIeca.DI., ; DI.lITa, ema.e, ema.phIla karela che. vartamAnamAM temaNe pote sthApita karela saMsthA 'prAcya vidyApITha', zAjApura (ma.pra.)mAM kAryarata che. huM atre temanA tIrtha saMbaMdhI be lekho ane zaMkhezvara tIrthasabaMdhI lekha prakAzita karyA che, prathama tIrthanI avadhAraNA (Concept) sabaMdhI ane bIjo 'tIrthayAtrA'mAM tIrtho vizenA Agamika ullekhonI carcA uparAMta yAtrA saMghamAM charI pAlita saMgha ane tapa, pUjA vagerenI re vigata ApI che. zaMkhezvara tIrthanI yAtrA kyAre prAraMbha thaI te jaNAvela che. zaMkhezvara tIrtha amadAvAdathI viramagAma thaI moTara raste jaI zakAya che.] samagra bhAratIya paramparA meM 'tIrtha" kI avadhAraNA ko mahattvapUrNa eka vyApaka artha meM prayukta huA hai. tIrtha se jainoM kA tAtparya mAtra naI sthAna prApta hai, phira bhI jaina paramparA meM tIrtha ko jo mahattva diyA kisI pavitra sthala taka hI sImita nahIM hai. ve to samagra dharmamArganaE ke gayA hai, vaha viziSTa hI hai, kyoMki usameM dharma ko hI tIrtha kahA aura dharma-sAdhakoM ke samUha ko hI tIrtha-rUpa meM vyAkhyAyita karate gayA hai aura dharma-pravartaka tathA upAsanA evaM sAdhanA ke Adarza hai. zuM ko tIrthakara kahA gayA che. anya dharma paramparAo meM jo sthAna Izvara tIrtha ko AdhyAtmika artha che kA hai, vahI jaina paramparA meM tIrthakara kA. vaha dharmarUpI tIrtha kA jenoM ne tIrtha ke laukika aura vyutpattiparaka artha te upara uThakara che saMsthApaka mAnA jAtA hai. dUsare zabdoM meM jo tIrtha arthAt dharma- use AdhyAtmika artha pradAna kiyA hai. uttarAdhyayanasUtra meM hai 8 mArga kI sthApanA karatA hai, vahI tIrthakara che. Isa prakAra jainadharma meM cAMDAlakulotpanna harakezI nAmaka mahAna nircantha sAdhaka se jaba yaha hai 7 tIrtha evaM tIrthakara kI avadhAraNAoM paraspara juDI huI hai aura ve pUchA gayA ki ApakA sarovara kauna-sA hai? ApakA zAntitIrtha OM jainadharma kI prANa hai. kauna-sA hai? to usake pratyuttara meM unhoMne kahA ki dharma hI merA jai jainadharma meM tIrtha ko sAmAnya artha sarovara hai aura brahmacarya hI zAMti-tIrtha hai, jisameM snAna karake jainAcAryo ne tIrtha kI avadhAraNA para vistAra se prakAza DAlA AtmA nirmala aura vizuddha ho jAtI hai.' vizeSAvazyakabhASya meM 2 de che. tIrtha zabda kI vyutpattiparaka vyAkhyA karate hue kahA gayA hai- kahA gayA hai ki saritA Adi dravyatIrtha to mAtra bAhyamala arthAt huM tIryane aneneti tIrtha: arthAt zarIra kI zuddhi karate hai athavA ve vAstava meM tIrtha vaha hai jo hamAre aMtmA ke mala jisake dvArA pAra huA jAtA hai vaha kevala nadI, samudra Adi ke pAra ko pokara hameM saMsAra-sAgara se pAra karAtA hai. tIrtha kahalAtA hai. Isa prakAra pahuMcAte hai, ataH ve vAstavika tIrtha OM sAmAnya artha meM nadI, samudra Adi ke ve taTa jinase pAra jAne kI nahIM hai. vAstavika tIrtha to vaha hai jo jIva ko saMsAra-samudra se usa hai yAtrA prArambha kI jAtI thI tIrtha kahalAte the, Isa artha meM jenAgama pAra mokSarUpI taTa para pahuMcAtA he." vizeSAvazyakabhASya meM na kevala 3 jambudvIpaprajJapti meM mAgadha tIrtha, varadAma tIrtha aura prabhAsa tIrtha laukika tIrthasthala (dravyatIrtha) kI apekSA AdhyAtmika tIrtha (bhAvatIrtha) re je kA ullekha milatA hai.2 kA mahattva batAyA gayA hai, apitu nadiyoM ke jala meM snAna aura tIrtha ko lAkSaNika artha usakA pAna athavA unameM avagAhana mAtra se saMsAra se mukti mAna ? - lAkSaNika dRSTi se jainAcAryo ne tIrtha zabda kA artha liyA - jo lene kI dhAraNA kA khaMDana bhI kiyA gayA che. bhASyakAra kahatA hai ki 8 saMsAra samudra se pAra karAtA hai, vaha tIrtha hai aura aise tIrtha kI 'dAha kI zAMti, tuSA kA nAza ityAdi kAraNoM se gaMgA Adi ke jala sthApanA karane vAlA tIrthakara hai. saMkSepa meM mokSamArga ko hI tIrtha ko zarIra ke lie upakArI hone se tIrtha mAnate ho to anya khAdya, re kahA gayA hai. Avazyakaniryukti meM zrutadharma, sAdhanA-mArga, peya evaM zarIra-zuddhi karane vAle dravya ityAdi bhI zarIra ke lie ja pravacana, pravacana ora tIrtha-Ina pAMcoM ko paryAyavAcI batAyA upakArI hone ke tIrtha mAne jAeMge, kiMtu inDe koI bhI tIrtharUpa meM gayA hai. Isase yaha spaSTa hotA hai ki jaina paramparA meM tIrtha zabda svIkAra nahIM karatA hai. vAstava meM tIrtha vaha hai jo hamAre AtmA ke ; 6 kevala taTa athavA pavitra yA pUjya sthala ke artha meM prayukta na hokara mala ko dhokara hameM saMsAra-sAgara se pAra karAtA hai. jaina paramparA 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka vi.jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka kra jaina tIrtha vaMdana 0* jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 89 meSAMka vaidanA ane zilA 1 ane zilA sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha 6 kI tIrtha kI yaha adhyAtmaparaka vyAkhyA hameM vaidika paramparA meM bhI janma, dIkSA, kevalya-prApti evaM nirvANa ke sthala dravyatIrtha hai, jabaki $ 4 upalabdha hotI hai. usameM kahA gayA hai-satya tIrtha che, kSamA aura mokSamArga aura usakI sAdhanA karane vAlA caturvidha saMgha bhAvatIrtha che 8 iMdriya-nigraha bhI tIrtha che. samasta prANiyoM ke prati dayAbhAva, citta hai. isa prakAra jainadharma meM sarvaprathama to jinopadaSTi dharma, usa meM jai kI saralatA, dAna, saMtoSa, brahmacarya kA pAlana, priyavacana, jJAna, dharma kA pAlana karane vAle sAdhu-sAdhvI, zrAvaka ora zrAvikArUpa 2. pairya aura puNya karmaye sabhI tIrtha hai.7 caturvidha saMgha ko hI tIrtha aura usake saMsthApaka ko tIrthakara kahA dravyatIrtha aura bhAvatIrtha gayA hai. yadyapi paravartI kAla meM pavitra sthala bhI dravyatIrtha ke rUpa meM ? che jenoM ne tIrtha ke jaMgamatIrtha ora sthAvaratIrtha aise do vibhAga svIkRta kie gae hai. kuM bhI kiye hai. inheM kramazaH cetanatIrtha aurajaDatIrtha athavA bhAvatIrtha tIrtha zabda dharmasaMgha ke artha meM huM ora dravyatIrtha bhI kaha sakate haiM. vastutaH nadI, sarovara, Adi to prAcInakAla meM zramaNa paramparA ke sAhitya meM 'tIrtha' zabda kA huM 6 jaDa yA dravya tIrtha hai, jabaki zrutavihita mArga para calane vAlA saMgha prayoga dharma-saMgha ke artha se hotA rahA he. pratyeka dharmasaMgha yA dhArmika ; hu bhAvatIrtha hai aura vahI vAstavika tIrtha hai. usameM sAdhujana pAra sAdhakoM kA varga tIrtha kahalAtA thA, isI AdhAra para apanI paramparA ; karAne vAle hai, jJAnAdi ratnatraya naukA-rUpa terane ke sAdhana hai se bhinna logoM ko tairthika yA anyatairthika kahA jAtA thA. jaina sAhitya | na aura saMsAra-samudra hI pAra karane kI vastu che. jina-jJAna-darzana- meM bauddha Adi anya zramaNa paramparAkoM ko tairthika yA anya tairthika ke na * cAritra Adi dvArA ajJAnAdi sAMsArika bhAvoM se pAra huA jAtA nAma se abhihita kiyA gayA hai.11 bauddha graMtha dIdhanikAya ke ke $ hai, hI bhAvatIrtha hai. krodha, mAna, mAyA, lobha Adi mala hai, sAmagnaphalasutta meM bhI nigraMtha jJAtRputra mahAvIra ke atirikta zuM hu inako jo nizcaya hI dUra karatA hai vahI vAstava meM tIrtha che. jinake makhaligozAlaka, ajitakezakambala, pUrNakAzyapa, pakupakAtyAyana che dvArA krodhAdi kI agni ko Adi ko bhI titya kare che huM zAMta kiyA jAtA hai vahI saMgha jJAnavimalasRSei phula (tIrtha kara) kahA gayA hai.12 $ vastutaH tIrtha hai. isa prakAra isase yaha phalita hotA hai ki che hama dekhate haiM ki prAcIna jaina 'zrI bAbu tIrtha stavana | unake sAdhakoM kA varga bhI tIrtha ; huM paramparA meM Atmazuddhi kI ke nAma se abhihita hotA hai - sAdhanA aura jisa saMgha meM Avo Avo ne rAja, zrI arbada girivara jaIe; thA. jaina paramparA meM to 8 sthita hokara yaha sAdhanA kI zrI jinavaranI bhakti karIne, Atama nirmala thaIe. jainasaMgha yA jaina sAdhakoM ke | Avo0 (e AMkaNI) jA sakatI hai, vaha saMgha hI samudAya ke lie tIrtha zabda vAstavika tIrtha mAnA gayA vimalavasahInA prathama jiNasara, mukha nirakhe sukha pAIe; kA prayoga prAcInakAla se ju caMpaka ketakI pramukha kusumavara, kaMThe ToDara Thaviye. Avo0 1. le kara vartamAna yuga taka tIrtha' ke cAra prakAra jimaNe pAsa luNaga vasahI, zrI nemIsara namIye; yathAvat pracalita che. AcArya hai vizeSAvazyakabhASya meM rAjImatI vara nayaNe nirakhI, duHkha dohaga savi gamIye. Avo02. samantabhadra ne mahAvIra kI 7 cAra prakAra ke tIrtho kA siddhAcala zrI RSabha jiNasara, revata nema samarIye; stuti karate hue kahA hai ki re ullekha he, nAma-tIrtha, arbudagirinI yAtrA karatAM, bihuM tIrtha citta dharIye. Avo03. he bhagavan! ApakA yaha tIrtha naje sthApanAtIrtha, dravyatIrtha aura maMDapa maMDapa vividha koraNI, nirakhI heyaDe TharIye, sarvodaya arthAt sabakA che bhAvatIrtha. jinheM tIrtha nAma zrI jinavaranA biMba nihAlI, narabhava saphalo karIye. Avo04. kalyANa karane vAlA hai.18 @ huM diyA gayA hai ve nAmatIrtha hai. avicalagaDha AdIzvara praNamI, azubha karama savi hariye, mahAvIra kA dharmasaMgha sadeva hI ve vizeSa sthala jinheM tIrtha pAsa zAMti nirakhI jaba nayaNe, mana mohyuM DuMgariye. Avo05. tIrtha ke nAma se abhihita huM mAna liyA gayA hai, ve kiyA jAtA rahA hai. pAye caDhatAM ujama vAdhe, jema ghoDe pArakhIye; huM sthApanAtIrtha hai. anya sAdhatA kI sukaratA ora hai sakala jinesara pUjI kesara, pApa peDala savi hariye Avo06. paramparAo meM pavitra mAne duSkaratA ke AMdhAra para ke gae nadI, sarovara Adi ekaNa dhyAne prabhune dhyAtAM, manamAMhi navi DarIye; tIrtho kI vargIkaraNa 6 athavA jinendradeva ke garbha, jJAnavimala kahe prabhu supasAya, sakala saMgha sukha karIe. Avo0 7 vizeSAvazyaka bhASya meM zuM jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ je te ( pRSTa 90 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 - roSaka idatA ane zilpa vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha : - sAdhanA paddhati ke sukara yA duSkara hone ke AdhAra para bhI ina aura usakA anupAlana karane vAle caturvidha zramaNa saMgha ko hI 6 6 saMgharUpI tIrtho kA vargIkaraNa kiyA gayA hai. bhASyakAra ne cAra prakAra vAstavika tIrtha mAnA gayA hai. che ke tIrtho kA ullekha karate hue likhA hai ki nizcayatIrtha ora vyavahAratIrtha 1. sarvaprathama kucha tIrtha (taTa) aise hote hai, jinameM praveza bhI jainoM kI digambara paramparA meM tIrtha kA vibhAjana nizcayatIrtha * sukhakara hotA hai aura jahAM se pAra karanA bhI sukhakara hotA hai, aura vyavahAratIrtha ke rUpa meM huA hai. nizcayatIrtha ke rUpa meM sarvaprathama isI prakAra kucha tIrtha yA sAdhaka-saMgha aise hote hai, jinameM praveza to AtmA ke zuddha-buddha svabhAva ko hI nizcayatIrtha kahA gayA che. je huM bhI sukhada hotA hai aura sAdhanA bhI sukhada hotI hai. ese tIrtha kA usameM kahA gayA hai ki paMcamahAvratoM se yukta samyakatva se vizuddha, haiM udAharaNa dete hue bhASyakArane zaivamata kA ullekha kiyA hai, kyoMki pAMca iMdriyoM se saMyata nirapekSa AtmA hI aisA tIrtha hai, jisameM haiM zuM zaiva saMpradAya meM praveza aura sAdhanA donoM hI sukhakara mAne gae dIkSA aura zikSA rUpa snAna karake pavitra huA jAtA hai.16 punaH Tu nirdoSa samyakatva, kSamA Adi dharma, nirmalasaMyama, uttama tapa aura 16 2. dUsare varga meM ve tIrtha (taTa) Ate hai, jinameM praveza to yathArthajJAna-ye saba bhI kaSAyabhAva se rahita aura zAMtabhAva se sukharUpa ho, kiMtu jahAM se pAra honA duSkara yA kaThina ho. isI yukta hone para nizcayatIrtha mAne gae hai.17 isI prakAra mUlAcAra meM re 4 prakAra kucha dharmasaMghoM meM praveza to sukhada hotA hai, kintu sAdhanA zratadharma ko tIrtha kahA gayA hai, 18 kyoMki vaha jJAna ke mAdhyama se * kaThina hotI hai. aise saMgha kA udAharaNa bauddha saMgha ke rUpa meM diyA AtmA ko pavitra banAtA hai. sAmAnya niSkarSa yaha hai ki ve sabhI ka gayA hai. bauddha saMgha meM praveza to sulabhatApUrvaka sambhava thA, kiMtu sAdhana jo AtmA ke viSaya-kaSAyarUpImala ko dUra kara use saMsAra- haiM huM sAdhanA utanI sukharUpa nahIM thI, jitanI ki zaiva sampradAya kI. samudra se pAra utArane meM sahAyaka hote hai yA pavitra banAte hai, ve { 3. tIsare varga meM aise tIrtha kA ullekha huA hai "jisa meM praveza nizcayatIrtha hai, yadyapi bodhapAhuDa kI TIkA (lagabhaga 11vIM zatI) zuM zuM to kaThina hai, kiMtu sAdhanA sukara hai.' bhASyakAra ne isa saMdarbha meM meM yaha spaSTa rUpa se ullekha milatA hai ki 'jo nizcayatIrtha kI prApti phU - jainoM ke hI acela sampradAya kA ullekha kiyA hai. isa saMgha meM kA kAraNa hai, aise jaga - prasiddha muktajIvoM ke caraNakamaloM se ? 6 acalakatA anivArya thI, ataH Isa tIrtha ko praveza kI dRSTi se saMsparzita urjayaMta, zatruMjaya, pAvAgirI Adi tIrtha hai aura karmakSaya 6 zuM duSkara, kiMtu anupAlana kI dRSTi ke sukara mAnA gayA hai. kA kAraNa hone se ve vyavahAratIrtha bhI vaMdanIya mAne gae hai.19 isa 4 4. graMthakAra ne cauthe varga meM usa tIrtha kA ullekha kiyA hai, prakAra digambara paramparA meM bhI sAdhanAmArga aura Atmavizuddhi ke * jisameM praveza aura sAdhanA donoM duSkara hai aura svayaM isa rUpa meM kAraNoM ko nizcayatIrtha aura paMcakalyANaka bhUmiyoM ko vyavahAra tIrtha ke hai apane hI sampradAya kA ullekha kiyA hai. yaha vargIkaraNa kitanA mAnA gayA hai. mUlAcAra meM bhI yaha kahA gayA hai ki dAhopazamana, huM zuM samucita hai yaha vivAda kA viSaya ho sakatA hai, kiMtu itanA nizcita tRSAnAza aura mala kI zuddhi ye tIna kArya jo karate haiM ve dravyatIrtha hai zuM # hai ki sAdhanA-mArga kI sukaratA yA duSkaratA ke AdhAra para jena 'kiMtu jo jJAna, darzana aura cAritra se yukta jinadeva haiM ve bhAvatIrtha zuM huM paramparA meM vividha prakAra ke tIrtho kI kalpanA kI gaI hai aura hai yaha bhAvatIrtha hI nizcayatIrtha hai. kalyANabhUmi to vyavahAratIrtha che 6 sAdhanA mArga ko hI tIrtha ke rUpa meM grahaNa kiyA gayA hai. hai.20 isa prakAra zvetAmbara aura digaMbara donoM hI paramparAo meM 5 isa prakAra hama dekhate haiM ki jaina paramparA meM tIrtha se tAtparya pradhAnatA to bhAvatIrtha yA nizcayatIrtha ko hI dI gaI hai, kiMtu ke mukhya rUpa se pavitra sthala kI apekSA sAdhanA-vidhi se liyA gayA Atmavizuddhi ke hetu yA pre2ka hone ke kAraNa dravyatIrtho yA 2 na hai aura jJAna, darzana aura cAritra-rUpa mokSamArga ko hI bhAvatIrtha vyavahAratItha ko bhI svIkAra kiyA hai. smaraNa rahe ki anya dharma jai ka kahA gayA hai, kyoMki ye sAdhaka ke viSaya-kaSAyarUpI mala ko dUra paramparAo meM jo tIrtha kI avadhAraNA upalabdha hai, usakI tulanA ! 2 karake samAdhi rUpI AtmazAMti ko prApta karavAne meM samartha che. jeno ke dravyatIrtha se kI jA sakatI hai. du prakArAntara se sAdhakoM ke varga ko bhI tIrtha kahA gayA hai. bhagavatIsUtra jeta paramparA meM tIrtha zabda kI artha-vikAsa che meM tIrtha kI vyAkhyA karate hue spaSTarUpa se kahA gayA hai ki caturvidha zramaNa-paramparA meM prArambha meM tIrtha kI isa avadhAraNA ko eka hai zramaNasaMgha hI tIrtha hai.15 zramaNa, zramaNI, zrAvaka aura zrAvikAryo AdhyAtmika artha pradAna kiyA gayA thA. vizeSAvazyakabhASya jaise OM - isa caturvidha zramaNasaMgha ke cAra aMga hai. isa prakAra yaha sunizcita prAcIna Agamika vyAkhyA-graMthoM meM bhI vaidika paramparA meM mAnya DerI 8 hai ki prAcIna jaina graMtha meM tIrtha zabda ko saMsAra-samudra se pAra nadI, sarovara Adi sthaloM ko tIrtha mAnane kI avadhAraNoM kA khaMDana ke 2 karAne vAle sAdhana ke rUpa meM grahIta karake trividha sAdhanA-mArga kiyA gayA aura usake sthAna para ratnatraya se yukta sAdhanAmArga de zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " * jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha : jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka jena tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 91 arthAta usa sAdhanA meM yaba 29 sAdha saMgho tIrtha rUpa meM 9. jaM nANa-daMsaNa-caritabhAvao tabvibhAvao tavvivakkhabhAvAo / 6 abhihita kiyA gayA hai. yahI dRSTikoNa acela paramparA ke graMtha bhava bhAvao ya tArei teNaM taM bhAvao titthaM / / mUlAcAra meM bhI dekhA jAtA hai, jisakA ullekha pUrva meM hama kara cuke taha koh-loh-kmmmydaah-tnnhaa-mlaavnnynnaaii| egateNaccaMtaM cakuNai ya suddhiM bhvoghaao|| | kiMtu paravartI kAla meM jena paramparA meM tIrtha sabaMdhI avadhAraNA dAhovasamAisu vA jaM tisu thiyamahava dNsgaaiisu| parivartana aura dravyatIrtha arthAt pavitra sthaloM ko bhI tIrtha mAnA to titthaM saMgho cciyaM ubhayaM va visesnnvisessN|| huM gayA. sarvaprathama tIrthakaroM ke garbha, dIkSA, kevalya aura nirvANa se kohaggidAhasamaNAdao va te ceva jassa tinnnntthaa| ju sambadhita sthaloM ko pUjya mAnakara unheM tIrtha ke rUpa meM svIkArI hoiM tiyatthaM tirayaM namatthavaddo phalattho'yaM / / 8 kiyA gayA. Age calakara tIrthakaro ke jIvana kI pramukha ghaTanAoM se -vahI, 1033-1036 sambadhita sthahI nahIM, apitu dhara prabhu bhaniyo / 10. nAmaM ThavaNA-titthaM, davvatitthaM ceva bhAvatitthaM ca / $ nirvANathala aura unake jIvana kI mahattvapUrNa ghaTanA se juDe hue -abhidhAnarAteMdrakoSa, caturtha bhAga, pR. 2242 sthala bhItI 35 meM vIra sigA. isase bhImAge ya42 11. 'paratitthiyA'-sUtrakRtAMga, 1/6/1 +va sthala mA, 4i BAtma bharine yA pratimA 12. eva vutte, annataro rAjAmacvo rAjAnaM mAgadhaM ajAtasattaM vedehipattaM 1 camatkArapUrNa mAnI gaI, tIrtha kahe gae. *** etadavoca-'ayaM', deva, pUraNo kassapo saMghI ceva gaNI ca saMdarbha gaNAcariyo ca, nAto, yasassI, titthakaro, sAdhusammato, 1. (a) abhidhAnarAjeMdrakoSa, caturtha bhAga, pR. 2242 bahujanassa, rattannu, cirapabbajito, addhagato vyoanupptto| (ba) sthAnAMga TIkA -dIdhanikAya (sAmajhjhaphalasuttaM), 212 2. jambUdvIpaprajJapti, 3/57, 59, 62 (sampA. madhukara muni) 13. sarvApadAmantakaraM nirantaM sarvodayaM tIrthamidaM tvaiv|| 3. suyadhammatitthamaggo pAvayaNaM ca egtttthaa|| _ -yuktyanuzAsana, 61 sutta taMtaM gaMthoM pADho satthaM pavayaNaM ca egtttthaa|| 14. ahava suhottAruttAraNAi cavve cauvvihaM titthN| vizeSAvazyaka bhASya, 1378 evaM civa bhAvammivi tatthAumayaM sarakkhANaM / / ke te harae ? ke ya te santititthe? -vizeSAvazyaka bhASya, 1040-413 kahisi NahAo va rayaM jahAsi? (bhASyakAra ne isa sUtra kI vyAkhyA meM cAra prakAra ke tIrthoM kA dhamme haraye ka baMbhe santititthe aNAvile atta psnnlese| ullekha kiyA hai|) jahiMsi hAo vimalo visuddho susIibhUo pajahAmi dosaM / / titthaM bhaMte titthaM titthagare titthaM? goyamA! arahA tAva NiyamA / -uttarAdhyayanasUtra, 12/45-46 titthagare, titthaM puNa cAuvvaNAiNe smnnsNghe| taM jahA-samaNA, dehAitArayaMjja bajjhamalAvaNayaNAimettaM c| samaNIo, sAvayA, sAviyAo ya / NegaMtANaccaMtiphalaM ca to davvatitthaM taM / / ___ -bhagavatIsUtra, zataka 20, udde. 8 iha tAraNAiphalayaMti NhANa-pANA-'vagAhaNaIhiM / / 16. 'vayasaMmattavisuddhe paMcediyasaMjade NirAvekkho / vizeSAvazyaka bhASya, 1028-1029 hAe u muNI titthedikkhAsikkhA suvhaannenn||' dahovagiri vA teNa titthamiha dAhanAsaNAIhiM / -bodhapAhuDa, mU. 26-27 // mahu-majja-masa-vessAdao vi to titthamAvannaM / / 17. vahI, TIkA 26/91/21 -vahI, 1031 18. sudhammo ettha puNatitthaM / mUlAcAra, 557 satyaM tIrtha kSamA tIrthaM tIrthamindriyanigrahaH / 19. 'tajjagatprasiddhaM nizcayatIrthaprAptikAraNaM sarvabhUtadayAtIrtha sarvatrArjavameva ca / / muktamunipAdaspRSTaM tIrthaurjayantazatrujayalATadezapAvAgirI'-vahI dAnaM tIrthaM damastIrthaM saMtoSastIrthamucyate / 20. duvihaM ca hoi titthaM NAdavvaM dvvdhaavsNjuttN| edesiM doNhaM pi ya patteya paruvaNA hodi / / brahmacarya paraM tIrthaM tIrthaM ca priyavAditA / / tIrthanAmapi tattIrthaM vizuddhimanasa: praa| -mUlAcAra, 560 *** -zabdakalpadruma-'tIrtha', pR. 626 bhAve titthaM saMgho suyavihayaM tArao tahiM saahuu| DaoN. sAgarabharA haina, nANAitiyaM taraNaM tariyavyaM bhavasamuddo yaM / / prAya vidyApITha, hupA31 03, unpura (madhya pradeza). -vizeSAvazyaka bhASya, 1032 hona: 073642 2 2 2.18. bhA. 08424676545 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 2 vijaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ja 15
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaita te ( pRSTa 92 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 teSAMka tIrtha yAtrA | DaoN. sAgaramala jaina jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa rajaina paramparA meM tIrthayAtrAoM kA pracalana kaba se huA, yaha 3. dila calanA (pAdacArI) re kahanA atyaMta kaThina hai, kyoMki cUrNisAhitya ke pUrva AgamAM meM 4. zuddha zraddhA rakhanA (zraddhAcArI) 9 tIrtha sthaloM kI yAtrA karane kA spaSTa ullekha kahIM nahIM milatA hai. 5. sarvasacitta kA tyAga (sacitta parihArI) haiM sarvaprathama nizIthacUrNi meM spaSTa rUpa se yaha ullekha hai ki tIrthakaroM 6, brahmacarya kA pAlana (brahmacArI) zu kI kalyANaka-bhUmiyoM kI yAtrA karatA huA jIvana darzana-vizuddhi tIrtho ke mahattva evaM yAtrAo sabaMdhI vivaraNa hameM mukhya rUpa ra ko prApta karatA hai.28 isI prakAra vyavahArabhASya ora vyavahAra se paravartI kAla ke graMthoM meM hI milate haiM. sarvaprathama "sarAvalI' nAmaka 6 6 cUrNi meM yaha ullekha hai ki jo muni aSTamI aura caturdazI ko prakIrNa, meM zatruMjaya - 'puNDarIka tIrtha" kI utpatti kathA, usakA mahattva apane nagara ke samasta caityoM aura upAzraya meM Thahare hue muniyoM evaM usakI yAtrA tathA vahAM kie gae tapa, pUjA, dAna Adi ke zuM naja ko vaMdana nahIM karatA hai to vaha mAsalaghu prAyazcita kA doSI hotA phala vizeSa rUpa se ullikhita hai.32 che 29 isake atirikta vividhatIrtha-kalpa (13vI zatI) aura tIrtha 5 zuM tIrthayAtrA kA ullekha mahAnizIthasUtra meM bhI milatA hai. isa mAlAe bhI jo ki 12vIM-13vI zatAbdI se lekara paravartI kAla meM haiM 9 graMtha kA racanA kAla vivAdAspada hai. haribhadra evaM jinadAsagaNi paryApta rUpa se racI gaI, tIrtho kI mahattvapUrNa jAnakArI pradAna 2 # dvArA isake uddhAra kI kathA to svayaM graMtha meM hI varNita che. naMdIsUtra karatI hai. jaina sAhitya meM tIrthayAtrA saMghoM ke nikAlane jAne sabaMdhI phre $ meM AgamoM kI sUcI meM mahAnizItha kA ullekha anupalabdha hai. ataH vivaraNa thI 13vI zatI ke pazcAt racita aneka tIrthamAlA evaM 6 yaha spaSTa hai ki isakA racanA kAla chaThI se AThavI zatAbdI ke madhya abhilekhoM meM yatra-tatra mila jAte hai, jinakI carcA Age kI gaI chuM 6 hI huA hogA. isa AdhAra para bhI kahA jA sakatA hai ki jaina hai. [ paramparA meM tIrtha yAtrAo ko isI kAlAvadhi meM mahattva prApta huA tIrthayAtrA kA uddezya na kevala dharma sAdhanA hai, balki isakA 8 hogA. vyAvahArika uddezya bhI hai, jisakA saMketa nizIthacUrNi meM milatA hai. 14 * mahAnizItha meM ullekha hai ki "he bhagavan! yadi Apa AjJA dai, usameM kahA gayA hai ki jo eka grAma kA nivAsI ho jAtA hai aura OM to hama caMdraprabha svAmI ko vaMdana kara aura dharmacakra kI tIrthayAtrA kara anya grAma-nagaroM ko nahIM dekhatA vaha kUpamaMDaka hotA hai. isake che 2 vApasa AeM."30 viparIta jo bhramaNazIla hotA hai vaha aneka prakAra ke grAma-nagara, - jinayAtrA ke saMdarbha meM haribhadra ke paMcAzaka meM viziSTa vivaraNa sanniveza, janapada, rAjadhAnI Adi meM vicaraNa kara vyavahAra-kuzala haiM upalabdha hotA hai. haribhadra ne narve paMcAzaka meM jinayAtrA ke vidhi- ho jAtA hai tathA nadI, guhA, tAlAba, parbata Adi ko dekhakara cakSu chuM 6 vidhAna kA nirUpaNa kiyA hai, kiMtu graMtha ko dekhane se aisA lagatA sukha ko bhI prApta karatA hai. sAtha hI tIrthakaroM kI kalyANaka-bhUmiyoM ke hai ki vastutaH yaha vivaraNa dUrastha tIrtho meM jAkara yAtrA karane kI ko dekhakara darzana-vizuddhi bhI prApta karatA hai. punaH anya sAdhuo ke huM apekSA apane nagara meM hI jina-pratimA kI zobhAyAtrA se samAgama kA bhI lAbha letA hai aura unakI samAcArI se bhI paricita - sabaMdhita hai. isameM yAtrA ke kartavyoM evaM uddezyoM kA nirdeza hai. ho jAtA hai. paraspara dAnAdi dvArA vividha prakAra ke dhRta, dadhi, guDa, usake anusAra jinayAtrA meM jinadharma kI prabhAvanA ke hetu yathAzakti kSIra Adi nAnA vyaMjanoM kA rasa bhI le letA hai.33 huM dAna, tapa, zarIra-saMskAra, ucita gIta-vAdana, stuti Adi karanA nizIthacU ike uparyukta vivaraNa se yaha spaSTa hotA hai ki huM cAhie.31 tIrthayAtrAoM zvetAmbara paramparA meM jo chaha-rI jainAcArya tIrthayAtrA kI AdhyAtmika mUlyavattA ke sAtha-sAtha usakI 8 pAlaka saMgha yAtrA kI jo pravRtti pracalita hai, usake pUrva-bIja bhI vyAvahArika upAdeyatA bhI svIkArate the.33 haribhadra isa vivaraNa meM dikhAI dete hai. Aja bhI tIrthayAtrA meM ina tIrthaviSaya zvetAmbara jaina sAhitya che chaha bAtoM kA pAlana acchA mAnA jAte hai tIrthaviSayaka sAhitya meM kucha kalyANaka bhUmiyoM ke ullekha ! kaeN 1. dina meM eka bAra bhojana karanA (ekAhArI) samavAyAMga, jJAtA aura paryuSaNAkalpa meM hai. kalyANaka bhUmiyoM ke che 2. bhUmizayana-(bhU-AdhArI) atirikta anya tIrthakSetroM ke jo ullekha upalabdha hote hai, unameM re | vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha OF jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ; jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa " jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 93 ja. teSAMka 6 zvetAmbara paramparA meM sabase pahale mahAnizItha ora nizIthacUrNi sunAI, jise sunakara usane dIkSita hokara kevalajJAna aura siddhi ko 6 6 meM hameM mathurA, uttarApakSa ora campA ke ullekha milate hai. prApta kiyA. kathAnusAra RSabhadeva ke potra ke nirvANa ke kAraNa yaha 6 huM nizIthacUrNi, vyavahArabhASya, vyavahAracUrNi Adi meM bhInAmollekha tIrtha puNDarIkagiri ke nAma se pracalita huA. isa tIrtha para nami, re - ke atirikta ina tItha ke saMdarbha meM vizeSa koI jAnakArI nahIM vinami Adi do karoDa kevalI siddha hue hai. rAma, bharata Adi tathA 4 milatI, mAtra yaha batAyA gayA hai ki mathurA stUpoM ke lie, paMcapAMDavoM evaM pradyumna, zAmba Adi kRSNa ke putroM ke isa parvata se Dara je uttarApatha dharmacakra ke lie campA jIvantasvAmI kI pratimA ke lie siddha hone kI kathA bhI pracalita che. isa prakAra yaha prakIrNaka pazcima re huM prasiddha the. tIrtha sambadhI viziSTa sAhitya meM tityogAliya prakIrNaka, bhArata ke sarvavikRta jaina tIrtha kI mahimA kA varNana karane vAlA che huM sArAvalI prakIrNaka ke nAma mahattvapUrNa mAne jA sakate hai, kiMtu prathama graMtha mAnI jA sakatA hai. zvetAmbara paramparA ke prAcIna Agamika huM zuM titvogAliya prakIrNaka meM tIrthasthaloM kA vivaraNa na hokara ke sAdhu, sAhitya meM isake atirikta anya koI tIrtha sabaMdhI svataMtra racanA huM 6 sAdhvI, zrAvaka evaM zrAvikA rUpa caturvidha tIrtha kI vibhinna kAloM hamArI jAnakArI meM nahIM hai. 6 meM vibhinna tIrthakaro dvArA jo sthApanA kI gaI, usake ullekha milate isake pazcAt tIrtha sabaMdhI sAhitya meM prAcInatama jo racanA 6 = hai, usameM jainasaMgharUpI tIrtha ke bhUta aura bhaviSya ke sabaMdha meM kucha upalabdha hotI hai, vaha bappabhaTTasUri kI paramparA meM yazodevasUri ke 4 sUcanAoM prastuta ki gaI hai. usameM mahAvIra ke nirvANa ke bAda gaccha ke siddhisenasUri kA sakalatIrthastotra hai. yaha racanA I. san 1 * AgamoM kA viccheda kisa prakAra se hogA? kona-kauna pramukha AcArya 1067 arthAt gyArahava zatAbdI ke uttarArdha kI hai. isa racanA meM ora rAjA Adi hoMge, isake ullekha hai. isa prakIrNa, zvetAmbara sametazikhara, zatruMjaya, urjayanta, arbuda, cittoDa, jAlapura (jAlora) 3 paramparA ko amAnya aise Agama Adi ke uccheda ke ullekha bhI hai. raNathalmIra, gopAlagiri (gvAliyara) mathurA, rAjagRha, campA, { yaha prakIrNaka mukhyataH mahArASTrI prAkRta meM upalabdha hotA hai, kiMtu pAvA, ayodhyA, kAmpitya, bhakilapura, zaurIpura, aMgaiyA, talavADa, zuM isa para zaurasenI kA prabhAva bhI parilakSita hotA hai. isakA devarAu, khaMDila, DipnavAna (DiskavAnA), narAna, harSapura (SaTTaudese), racanAkAla nizcita karanA to kaThina che, phira bhI yaha lagabhaga dasavI nAgapura (nAgaura-sAmbharadeza), pallI, saDera, nANaka, korasTa, 6 zatAbdI ke pUrva kA honA cAhie, aisA anumAna kiyA jAtA hai. bhinnamAla, (gUrjara deza), AhaDa (mevADa deza), upekasanagara tIrtha sabaMdhI vistRta vivaraNa kI dRSTi se Agamika aura prAkRta (kirADaue), jayapura (marudeza) satyapura (sAco2), guhuyarAya, che bhASA ke graMthoM meM 'sarAvalI' ko mukhya mAnI jA sakatA hai. isameM pazcima vallI, thArAprada, vAyaNa, jalihara, nagara, kheDa, moDhera, naka mukhyarUpa se zatruMjaya amaranAma puchaDarIka nAma kaise paDA? ye do anahillavADa (caTTAvali), stanmanapu2, kayavAsa, bharukaccha suM bAteM mukhya rUpa se vivecita hai aura isa sabaMdha meM kathA bhI dI (saurASTra), kuMkana, kalikuDa, mAnakheDa, (dakSiNa bhArata), dhArA, zuM gaI hai. yaha saMpUrNa graMtha ujjainI (mAlavA) Adi tIrtho chu # lagabhaga 116 gAthAoM meM siddhAthala stana kA ullekha he.34 pUrA huA hai, yadyapi prAkRta sambhavataH samagra jaina tIrtho che 6 bhASA meM likhA gayA hai, kiMtu | siddhAcalagiri bheTyA re dhanya bhAgya hamArA, kA nAmollekha karane vAlI 5 bhASA para apabhraMza ke prabhAva e girivarano mahimA moTo, kahetAM na Ave pArA. upalabdha racanAoM yaha ? 8 ko dekhate hue ise paravartI hI rAyaNa rukha samosaryA svAmI, pUrva navANuM vArA re. dha0 1. prAcInatama racanA hai. yadyapi zuM na mAnA jAegA. isakA kAla mULanAyaka zrI Adijinezvara, caumukha pratimA cArA; isameM dakSiNa ke una digambara dazavI zatAbdI ke lagabhaga aSTa dravyazuM pUjo bhAve, samakita mUla AdhArA re. 10 2 jaina tIrtho ke ullekha nahIM hai, 2 hogA. bhAva bhaktizuM prabhuguNa gAtAM, apanA janma sudhArA; jo ki isa kAla meM haiM isa prakIrNaka meM isa tIrtha para yAtrA karI bhavijana zubha bhAvesa narakatiryaMcagati vArA re dha0 3 astitvavAnuM the. isa racanA ke ? dAna, tapa, sAdhanA Adi ke pazcAt hamAre sAmane tIrtha dUra dezAMtarathI huM Avyo, zravaNe suNI guNa tArA; hai vizeSa phala kI carcA huI hai. graMtha | saMbaMdhI vivaraNa dene vAlI patita uddhAraNa biruda tumAruM, e tIratha jaga sArA re. dha0 4 ke anusAra puNDarIka tIrtha kI dUsarI mahattvapUrNa evaM vistRta che kaeN mahimA aura kathA atimukta saMvata aDhAraseM tyAzI mAsa ASADhA, vadI AThama bhomavArA; | racanA vividhatIrthakalpa hai. isa hai 2 nAmaka RSi ne nArada ko prabhujI ke caraNa pratApa ke saMghameM, khimAratana prabhu pyArA re. dha05 graMtha meM dakSiNa ke kucha digaMbara re jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vaMdanI ane zilA " jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tenuM ( pRSTa 94 * prabuddha jIvana, jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka . oNkTobara 2014 roSaka zuM tIrtho ko choDakara pUrva, uttara, pazcima aura madhya bhArata ke lagabhaga racanA racanAkAra racanAtithi 6 sabhI tIrtho kA vistRta evaM vyApaka varNana upalabdha hotA hai. yaha sakalatIrthastotra siddhasenasUri vi. saM. 1123 4 I. san 1332 kI racanA che. zvetAmbara paramparA kI tIrtha sabaMdhI aSTottarItIrthamAlA maheMdrasUri vi. saM. 1241 na racanAoM meM isakA atyaMta mahattvapUrNa sthAna mAnI jA sakatA hai. kalpapradIpa apanAma * isameM jo varNana upalabdha hai, usase esA lagatA hai ki adhikAMza vividhatIrthakalpa jinaprabhasUri vi. saM. 1389 tIrthasthaloM kA ullekha kavi ne svayaM dekhakara kiyA hai. yaha kRti apabhraMza tIrthayAtrAstavana vinayaprabha upAdhyAya vi. saM. 14vIM zatI mizrita prAkRta aura saMskRta meM nirmita hai. isameM jina tIrtho kA aSTottarItIrthamAlA muniprabhasUri vi. saM. 15vI zatI meM ullekha hai ve nimna -zatruMjaya, raivatakagiri, stasbanatIrtha, tIrthamAlA meghakRta vi. saM. 16vI zatI ahicchatrA, abuMda (Abu), avAvabodha (bhaDoca), vaibhAragiri pUrvadezIyacaityaparipATI haMsasoma vi. saM. 1565 (rAjagiri), kauzAmbI, ayodhyA, apApA (pAvA) kalikuMDa, sametazikhara tIrthamAlA vijayasAgara vi. saM. 1717 hastinApura, satyapura (sAMcora), aSTApada (kelAza), mithilA, zrI pArzvanAtha nAmamAlA meghavijaya upAdhyAya vi. saM. 1721 ratnavAhapura, pratiSThAnapattana (paThana), kAmpitya, aNahilapura, tIrthamAlA zIlavijaya vi. saM. 1748 pATana, zaMkhapura, nAsikyapura (nAsika), harikaMkhInagara, tIrthamAlA saubhAgya vijaya vi. saM. 1750 * avaMtidezastha abhinandanadeva, cappA, pATaliputra, zrAvastI, zatruMjaya tIrthaparipATI devacaMdra vi. saM. 1769 vArANasI, koTizilA, kokAvasati, DhipurI, aMtarikSa pArzvanAtha, sUratacaityaparipATI ghAlAsAha vi. saM. 1793 phalaviddhipArzvanAtha (phalaudI), AmarakuDa, (hanamakoDa-AMdhrapradeza) tIrthamAlA jJAnavimalasUri vi. saM. 1795 Adi. sametazikhara tIrthamAlA jayavijaya isa graMthoM ke pazcAt zvetAmbara paramparA meM aneka tIrthamAlAe giranAra tIrtha ratnasiMhasUriziSya 6 evaM caityaparipATiyAM likhI gaI jo ki tIrtha sambadhI sAhitya kI caityaparipATI munimahimA kuM mahattvapUrNa aMga hai. ina tIrthamAlA aura caityaparipATiyoM kI pArzvanAtha caityaparipATI kalyANasAgara saMkhyA zatAdhika hai aura ye gyArahavI zatAbdI se lekara satrahavIM- zAzvatatIrthamAlA vAcanAcArya mekIrti ...... - aThAravIM zatAbdI taka nirmita hotI rahI hai. ina tIrthamAlAo evaM jaisalameracetyaparipATI jinasukhasUri * caitya paripATiyoM kA apanA mahattva hai, kyoMki ye apane-apane zatruMjaya tIrthayAtrArAsa vinIta kuzala haiM kAla meM jaina tIrtho kI sthiti kA samyaka vivaraNa prastuta kara detI hai. AdinAtha rAsa kavilAvaNyasamaya 2 ina caitya-paripATiyoM meM na kevala tIrthakSetroM kA vivaraNa upalabdha pArzvanAthasaMkhyAstavana ratnakuzala $ hotA hai, apitu vahAM kisa-kisa maMdira meM kitanI pASANa aura kAvItIrthavarNana kavi dIpavijaya vi. saM. 1886 huM dhAtu kI jina pratimAoM rakhI gaI hai, isakA bhI vivaraNa upalabdha tIrtharAja caityaparipATIstavana sAdhucaMdrasUri 6 ho jAtA hai, udAharaNa ke rUpa meM kahukamati lAdhAzAha dvArA viracita pUrvadezacaityaparipATI jainavardhanasUri sUratacaityaparipATI meM yaha batAyA gayA hai ki isa nagara ke gopIpurA maMDapAMcalacaityaparipATI khemarAja huM kSetra meM kula 75 jinamaMdira, 5 vizAla jina maMdira tathA 1325 yaha sUcI 'prAcInatamatIrthamAlAsaMgraha saMpAdaka-vijayadharmasUrijI ke zuM - jinabiMba the. saMpUrNa sUrata nagara meM 10 vizAla jinamaMdira, 235 AdhAra para dI gaI hai. 4 derAsara (gRhacaitya), 3 garbhagRha, 3978 jina pratimAoM thIM. isake digambara paramparA kA tIrthaviSayaka sAhitya huM atirikta siddhacakra, kamalacomukha, paMcatIrthI, caubIsI Adi ko digambara paramparA meM prAcInatama graMtha kasAyapAhuDa, pakhaDAgama, huM milAne para 10041 jinapratimA usa nagara meM thI, aisA ullekha bhagavatIArAdhanA evaM mUlAcAra hai. kiMtu inameM tIrtha zabda kA tAtparya 3 8 hai. yaha vivaraNa 1739 kA hai. isa para se hama anumAna kara sakate dharmatIrtha yA caturvidha saMgha rUpI tIrtha se hI hai. digaMbara paraMparA meM 3 hai hai ki ina racanAoM kA aitihAsika adhyayana kI dRSTi se kitanA tIrthakSetroM kA varNana karane vAle graMthoM meM tiloyapaNa7I ko prAcInatama che OM mahattva che. saMpUrNa caityaparipATiyoM athavA tIrthamAlAoM kA ullekha mAnI jA sakatA hai. tiloyapaNatI meM mukhya rUpa se tIrthakaroM kI ? hai apane Apa meM eka svataMtra zodha kA viSaya hai. ataH hama una sabakI kalyANaka-bhUmiyoM ke ullekha milate hai. kiMtu isake atirikta usameM ke 2 carcA na karake mAtra unakI eka saMkSipta sUcI prastuta kara rahe hai- kSetramaMgala kI carcA karate hue pAvA, UrjayaMta aura caMpA ke nAmoM 6 tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizorSaka jaina tIrtha vedanA ane zilAM sthApatya vizeSAMka da rka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa 0* jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 95 zeSAMka zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 2 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane 6 kA ullekha kiyA gayA hai. isI prakAra tiloyapaNIta meM rAjagRha mithilA, vArANasI, siMhapura, hastinApura, rAjagRha, nirvANagiri 6 6 kA paMcazailanagara ke rUpa meM ullekha huA hai aura usameM pAMca zaila Adi. che kA yathArtha aura vistRta vivecana bhI hai. samantabhadra ne svayabhUstotra saMrma : ja meM urjayaMta kA vizeSa vivaraNa prastuta kiyA hai. digaMbara paraMparA meM 28. 3ttaravide thaHvarva, madura Tuvaffmaya dhUpo mosanA va isake pazcAt tIrtho kA vivecana karane vAle graMthoM ke rUpa meM niyaMtapaDima, tittharALa vA namnapUnI # dazabhaktipATha prasiddha che. inameM saMskRtanirvANabhakti ora nizIthav,i mA! 3, pR. 72, 24 huM prAkRtanirvANakAMDa mahattvapUrNa hai. sAmAnyatayA saMskRtanirvANabhakti 21. "nirUDanisavADe vepa sarvAhiM zu titri venaMva vejJAni ke kartA 'pUjyapAda' aura prAkRtabhaktiyoM ke kartA 'kundakunda' ko va nAuM rakkikikka Avavi', 'aTThamIcaudasI suMceiya savavANi mAnA jAtA hai. paMDita nAthurAma jI premI ne ina nirvANabhaktiyoM sAhuNo savve vandeyavyA niyamA avasesa-tihIsu jhstti||' 6 ke salbadha meM itanA hI kahA he ki, jaba taka ina donoM racanAo ke eesu aTThamImAdIsu ceiyAiM sAhuNo vA je aNaNAe vasahIe 6 racayitA kA nAma mAlUma na ho taba taka itanA hI kahA jA sakatA DibAte va vaMvaMti mAsa navuM // $ hai ki ye nizcaya hI AzAdhara se pahale kI (aba se lagabhaga 700 -vyavadAravUrthi-DeDUta nainatIrthonI tihAsa, bhUmikA, pR. 2 0 4 cha varSa pahale, kI hai). prAkRta bhakti meM narmadA nadI ke taTa para sthita rU 1. nannayA yama te sAduLo taM mAyariyaM pati nadI-vi navuM parva * siddhavarakUTa, baDavAnI nagara ke dakSiNa bhAga meM cUlagiri tathA tume ANAvehi tANaM amhehiM titthayattaM kari (2) yA cappapahasAmiyaM ke pAvAgiri Adi kA ullekha kiyA gayA hai, kiMtu ye sabhI tIrthakSetra vaMDhi (3) yA dhaHva saMtULamAcchImo! huM purAtAttvika dRSTi se nava-dasavI ke pUrva ke siddha nahIM hote hai. mahAnizItha, 3DUta, varI, pR. 20 maiM isIlie ina bhaktiyoM kA racanAkAla aura inDe jina AcAryo rU. zrI paMcazava prakaraNa-daridrasUri, ninayAtrA paMvAra se sabaMdhita kiyA jAtA hai, vaha saMdigdha bana jAtA hai. nirvANakAMDa pR. 248-6 rU mayadvasUri vadhI TIvI sahita-pravezava-RSabhava. 6 aSTApada, cappA, urjavaMta, pAvA, sammadagiri, gajapaMtha, vezArImana che. saMsthA, 2tanAma 6 tArApura, pAvAgiri, zatruMjaya, tuMgIgiri, savanagiri, siddhavarakuTa, rU 2, parUiyasuvADuM-sIrAvanI paTTAyuM, pR. 3 1 0 - 6 - vanva- 6 culagiri, baDavAnI, droNagiri, meDhagiri kuMthugiri, koTazilA, 40 0 0 36, - risiMdagiri, nAgadraha, maMgalapura, AzAraNya, podanapura, rUrU. madIva-tasa bhAve || paLennA-baso vatthavyo hastinApura, vArANasI, mathurA, ahichatrA, jambuvana, argaladeza, egagAmaNivAsI kUvamaMDukko ava Na gAmaNagarAdI pecchati / amhe maiM zivaDakuMDalI, sirapura, holagiri, gomaTadeva Adi tIrtho ke ullekha puNa aNiyatavAsI, tuma pi amhehiM samANaM hiMDato nnaannaavidhja hai. isa nirvANabhakti meM Ae hue cUlagiri, pAvAgirI, gAma-NagarAgara sanenivesarAyahANiM jANavade ya pecchaMto # gomaTadeva, sirapura Adi ke ullekha aise hai, jo isa kRti ko abhidhANakusalo bhavissasi, tahA sara vAbi-vappiNi-Nadi huM paryApta paravartI siddha kara dete hai. gomaTadeva (zravaNabelagolA) kI kUva-taDAga-kANaNujANa kaMdara-dari-kuhara-pavvate ya 6 bAhubalI kI mUrti kA nirmANa I. san 983 meM huA. ataH yaha NANAviha-rukkhasobhie pecchaMto cakkhusuhaM prAvihisi, 5 kRti usake pUrva kI nahIM mAnI jA sakatI aura isake kartA bhI titthakarANa ya tilogapUiyANa jammaNa-NikkhaNa-vihAra8 kuMdakuMda nahIM mAne jA sakate. kevaluppAda-nivvANabhUmIo ya pecchaMto daMsaNasuddhiM kAhisi' pAMcavI se dazavIM zatAbdI ke bIca hue anya digambara AcAryo 'tahA aNNeNNa sAhusamAgameNa ya sAmAyArikusalo bhavissasi, kI kRtiyoM meM kuMdakuMda ke pazcAt pUjyapAda kA krama AtA hai. pUjyapAda savvApuvve ya caie vaMdaMto bohilAbhaM nijjittehisi, annnnopnnhuM ne nirvANabhakti meM nimna sthaloM kA ullekha kiyA he suya-dANAbhigamasahesu saMjamAviruddhaM vividha-vaMjaNovaveyamaNyaM - kuNDapura, jumbikAgrAma, vaibhAraparvata, pAvAnagara, kelAza parvata, ghaya-gula-dadhi-kSIramAdiyaM ca virativaribhogaM pAvihisi / / 2716 / / # UrjayaMta, pAvApura, sammadaparvata, zatruMjaya parvata, droNImata, sahyAcala - nizIthavff, mArU, pR. 24, prakAza-sanmatijJAnapITha, mArA 8 hai Adi. 34. sammeyasela-sattuMja-ujjite abbuyaMmi cittauDe / - raviSeNa ne 'padmacarita' nimna tIrthasthaloM kI carcA kI hai- jAlaure raNathaMbhe gopAlagirimi vaMdAmi / / 19 / / 8 kailAza parvata, sammadaparvata, vaMzagiri, megharava, ayodhyA, kAmpitya, siripAsanAhasahiyaM rammaM sirinimmayaM mahAthUbhaM / 2 ratnapura, zrAvastI, cappA, kAnandI, kauzAmbI, caMdrapurI, bhadrikA, kAlikAle vi suyitthaM mahurAnayarIu (e) vaMdAmi / / 20 / / jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ja jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka % jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyavizeSAMka ka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina te , . ( pRSTa 96 * prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - kTobara 2014) teSAMka zaMkhezvara tIrtha kA itihAsa 1 Do. sAgaramala jaina jainadharma meM dravya yA sthAvara tIrtho kI avadhAraNA kA vikAsa aura pAtAla sthita bhAvI tIrtha kara bhagavAna pArzvanAtha kI pratimAM re kramika rUpa se huA hai. sarvaprathama tIrthakaro ke kalyANaka kSetroM ko prApta kI. phira usakA pratimAnyavaNa karAyA gayA aura usI jala ko daM tIrtha ke rUpa meM svIkAra kiyA gayA. usake pazcAt viziSTa muniyoM senA para chiDaka diyA gayA, jisase mahAmArI zAMta huI, unhoMne zuM haiM aura sAdhakoM ke nirvANa sthala bhI tIrtha ke rUpa meM mAnya kie gae jarAsaMdha ko parAjita kara mAra DAlA. pArzvanAtha kI ukta pratimA aura unheM nirvANa kSetra kahA gayA, anna meM viziSTa camatkAroM se vahIM(zaMkhapura meM) sthApita karadI gaI. kAlAntara meM yaha tIrtha vicchinna chuM ndu yukta jinabimba aura kalAtmaka dRSTi se bane jinacaitya bhI tIrtha ho gayA tathA bAda meM yaha pratimA vahI zaMkhakUpa meM prakaTa huI ora $ zuM kahalAe, inheM atizaya kSetra kahA gayA-isa prakAra tIrtho kA use caitya nirmita kara vahIM sthApita kara dI gaI. isa tIrtha meM aneka huM nuM vibhAjana tIna rUpoM meM huA 1. kalyANaka kSetra 2. nirvANa kSetra camatkArika ghaTanAe huI. turka loga bhI yahAM upadrava nahIM karate hai.' 8 na aura 3. atizaya kSetra. - jinaprabhasUri ke pUrva jaina tIrtho kA ullekha karane vAlI jo racanA - jaba hama tIrtho ke ina tIna poM ke AdhAra zaMkhezvara tIrtha para hai, unameM Agama aura Agamika vyAkhyA sAhitya ke cUrNi ke kAla ! vicAra karate hai to yaha spaSTa ho jAtA hai ki zaMkhezvara tIrtha nizcita taka arthAta sAtava zatAbdI taka hameM kahIM bhI zaMkhezvara tIrtha kA zuM rUpa se kalyANaka kSetra nahIM hai aura na yaha kisI viziSTa mahApuruSa ullekha nahIM milatA hai. ja kA nirvANa yA sAdhanA sthala ke rUpa meM tIrtha hai. vaise to DhAI dvIpa tIrtha sabadhI sAhitya meM bappabhaTisari zrI paramparA me Da 8 kI eka iMca bhI bhUmi aisI nahIM hai jahAM se koI mukta nahI huA yazodevasari ke gaccha ke siddhasenasUri kA 'sakalatIrthastotra' prAcInatama $ ho, kintu ye sabhI tIrtha bhUmi nahIM hai. zaMkhezvara tIrtha ko eka hai. yaha racanA I. sana 1067 kI hai. isameM 50 se adhika tIrtho kA re huM atizaya kSetra ke rUpa meM hI prAcIna kAla se mAnyatA prApta che. ullekha A te di. ullekha huA hai. kintu usa sUcI meM kahIM bhI zaMkhapura yA zaMkhezvara 2 zaMkhezvara tIrtha kI prasiddhi mUlataH vahAM ke pArzvanAtha bhagavAna ke tIrtha kA ullekha nahIM hai, jabaki zatruMjaya, giranAra, moDherA, bhRgukaccha jinabimba ke atizayo (camatkAritA) ke kAraNa hI rahI hai. Adi gujarAta ke aneka tIrtha usameM ullekhita hai. isase yaha jJAta paNa zaMkhezvara tIrtha ko itihAsa hotA hai ki usa kAla meM zaMkhezvara tIrtha kI prasiddhI nahIM rahI hogI. . zaMkhezvara tIrtha ke itihAsa kI dRSTi se hama vicAra kare to isa kintu vividhatIrthakalpa (I. sa. 1332) meM jina tIrtho kA ullekha 8 tIrtha ke mahattva kA sarvaprathama ullekha jinaprabhasUri ke huA hai, unameM zaMkhapura kA ullekha hai. sAhityika sAzya kI dRSTi se vividhatIrthakalpa' nAmaka grantha meM milatA hai. jinaprabhasUri ne I. zaMkhapura arthAt zaMkhezvara pArzvanAtha tIrtha kA yaha prAcInatama ullekha san 1332 meM isa graMtha kI racanA kI hai. isa graMtha meM zaMkhezvara hai. isase pUrva kA koI bhI sAhityika ullekha hameM prApta nahIM hai. 8 pArzvanAtha kalpa nAmaka vibhAga meM isa tIrtha kA vivaraNa nimna rUpa siddhasenasUri ke sakalatIrtha (I. san 1067) aura jinaprabhasUri 6 meM prastuta kiyA gayA hai ke vividha tIrthakalpa (I. san 1332) ke madhya aSTottarI tIrthamAlA ja 'pUrva kAla meM eka bAra rAjagRha nagarI ke rAjA norve prativAsudeva nAmaka mahendrasUri kRta eka anya kRti bhI milatI hai, jo vi. saM. jarAsaMdha ne naoNve vAsudeva kuNa para caDhAI karane ke lie pazcima 1241 kI racanA che. cUMki yaha kRti hameM upalabdha nahIM ho sakI, dizA kI aura prasthAna kiyA. usake Agamana ke samAcAra sunakara isalie usameM zaMkhezvara pArzvanAtha tIrtha kA ullekha hai yA nahIM yaha huM kuSNa bhI apanI senA ke sAtha dvArakA se cale aura rAjya kI sImA kahanA kaThina che. kintu yaha nizcita hai ki vividhatIrthakalpa ke samaya # para Akara DaTa gae. vahAM para ariSTanemi ne unakA pAMcajanya arthAt I. san 1332 meM yaha tIrtha astitva meM thA. sAtha hI isakI chuM & nAmaka zaMkha bajAyA thA, jisase vaha sthAna zaMkhapura ke nAma se tIrtha rUpa meM prasiddhi bhI thI, tabhI to unhoMne isa tIrtha para svataMtra huM $ prasiddha huA. jaba donoM pakSo meM yuddha prAraMbha huA, taba jarAsaMdha kalpa kI 2canA kI. aitihAsika dRSTi se jinaprabhasUri ke 8 che ne kRSNa kI senA meM mahAmArI phelA dI, jisase unakI senA hArane vividhatIrthakalpa ke pazcAt upakezIgaccha ke kakkasUri racita meM lagI. isI samaya ariSTanemi kI salAha para kRSNa ne tapasyA kI nAbhinandajirNodvAra prabandha (I. san 1336) aura usake pazcAt hai vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane ziva Q zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA " jaina tIrtha vaMdanA ane jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 97 meSAMka $ ke anya tIrthamAlA meM bhI vividhatIrtha meM kathita zaMkhezvara pArzvanAtha utsAhapUrvaka punaH isa maMdira kA jIrNoddhAra kArya sampanna kiyA aura $ hu tIrtha ke kathAnaka kA yaha ullekha yathAvat milatA hai. yadyapi isameM rAjya kI ora se na kevala dAna prApta huA, apitu isakI ; hai zIlAMkAcArya kRta "cauppanamahApurisacarie" (I. sa. 868), surakSA ke lie ahamadAbAda ke seTha zAMtidAsa ko zAhajahAM ke dvArA hai je malladhAragacchIya hemacandrasUri racita neminAhacarie' (12vI zAhI pharamAna bhI prApta huA. yaha jIrNodvAra gaMdhAra (gujarAta) "meM A zatI), kalikAla sarvajJa hemacandrAcArya kRta nivAsI mAnazAha dvArA huA thA aura isakI pratiSThA vijayasena che PS 'triSaSTizalAkApuruSacaritra' (I. san 1172), malladhArAgacchIya dvArA huI thI. I. san 1598 se 1642 taka ke aneka lekha isa haiM devaprabhasUri kRta 'pADava mahAkAvya' (I. san 1213) Adi graMthoM maMdira parisara meM upalabdha hue haiM. inameM 28 lekhoM meM kAla nirdeza meM bhI ukta kathAnaka prApta hote hai. inameM nagara kA nAma zaMkhapura he jisase yaha siddha hotA hai ki I. san 1598-1642 taka isa huM na batAkara AnaMdapura kahA gayA hai. isase yaha siddha hotA hai ki jinAlaya kA jIrNodvAra hotA rahA thA. - paravartI kAla meM yaha kathAnaka zaMkhezvara tIrtha ke sAtha joDa diyA gayA vartamAna jinAlaya meM pratiSThita pratimAo, dehari aura 6 hai. yahAM isa sarvaprathama kisane joDA yaha kaha pAnA kaThina hai. zaMkhezvara parikaraoN Adi meM jo lekha utkIrNa haiM, ve i. san 1158 se lekara hai [ pArzvanAtha ke vartamAna jinAlaya ke 1840 taka ke hai. isa AdhAra para na pUrva Isa grAma meM bhagavAna 'tIrthATana vize mahAnubhAvanuM maMtavya itanA to kahA hI jA sakatA hai ki pArzvanAtha kA iMToM kA eka prAcIna hamAre yahAM tIrthATana baDe paimAne para hotA hai. Ajakala to yaha tIrtha I. san 1158 meM jinAlaya thA. jo Aja bhI eka sAdhana bhI bahuta baDha gaye hai. Isa kAraNa yAtrI saMkhyA baDha jAnA astitva meM A gayA hogA. isakA khaMDahara ke rUpa meM hai-yaha isa tIrtha asvAbhAvika nahIM hai. ItanA saba hone para bhI kadAcita hI aMtima jIrNodvAra I. san 1704 kI prAcInatA kA purAtAtvika kisI yAtrI ke mana meM tIrtha kA itihAsa jAnane kI jijJAsA pedA meM vijayaprabhasUri ke paTTadhara AdhAra hai. mAnA yaha jAtA hai ki huI ho. yaha saba Isa kAraNa se ho rahA hai ki hamAre samAja meM| vijayaratna sUrIzvara jI kI preraNA $ siddharAja jayasiMha ke maMtrI , Pii itihAsa bodha kA abhAva rahA he. se huA. vartamAna meM bhI isa mandira daMDanAyaka sajjanasiMhane zaMkhapura g zrI manoharalAla jaina (dhAra) ke saundarya meM yugAnurUpa vRddhi ho ke sthita pArzvanAtha caiyAlaya kA rahI hai. jIrNoddhAra karavAyA thA. yaha kArya i. san 1098 ke AsapAsa isa prakAra purAtAttvika sAryo ke AdhAra para isa zaMkhezvara tIrtha saMpanna huA thA. yadyapi isa kAla ke graMthoM meM isakI koI carcA nahIM kA astitva I. san kI 12vIM zatI (I. san 1100 se 1158) hai. isakI jo bhI carcA upalabdha hotI hai vaha paravartI kAla ke graMtho taka jAtA hai. jahAM taka sAhityika sAhyoM kA prazna hai I. san 1332 meM hI milatI hai. vastupAlacaritra se vaha spaSTa hotA hai ki vastupAla re 4 Te lAla ke pUrva ke nahIM hai. ataH itanA to nizcita rUpa se kahA jA sakatA hai ja aura tejapAla ne bhI zaMkhezvara pArzvanAtha jinAlaya kA jIrNoddhAra ki yaha tIrtha i. san kI bArahavIM zatI meM astitva meM A gayA thA. karavAyA thA aura yaha kArya I. sana 1230 meM sampanna huA thA, , mA thA, yadi hama mULanAyaka zaMkhezvara pArzvanAtha bimba ke pratimA ke lakSaNo 8 yadyapi isa tithi ke sambandha meM vidvAno meM kucha matabheda hai. kintu para kucha matabheda ha. kid para vicAra karate hai, to bhI yaha pratimA I. san kI bArahavIM zatI ke jinaharSagaNi kRta vastupAlacaritra (vi. saM. 1497) se yaha spaSTa lagabhaga kI hI siddha hotI hai. yadyapi paramparAgata mAnyatAe to 2 ho jAtA hai ki vastupAla isa jinAlaya ke jIrNodvArakartA rahe hai, . che ha, Ise ariSTanemi ke kAla kI mAnatI hai, kintu yaha to AsthA kA prazna unakA sattA kAla i. san kI 13vI zatI kA pUvoI che. punaH hai. mai isa para koI praznacinha khaDA karanA nahIM cAhatA kyoki jagaDuzAhacaritra mahAkAvya se jJAta hotA hai ki jhIMjUvADA ke rANA paramparA ke anusAra ariSTanemi kA cihna zaMkha hai tathA vAsudeva ke durjanazAha ne bhI isa maMdira kA jIrNodvAra lagabhaga I. san 1245 pratIka cihno meM eka zaMkha bhI. ataH zaMkha cihna ke dhAraka zaMkhezvara : meM karavAyA thA, kintu usI grI meM yaha bhI ullekha hai ki 14vI . aura unake ArAdhya pArzvanAtha zaMkhezvara pArzvanAtha ke nAma se zatI ke antima dazaka meM alAudIna khilajI ne isa tIrtha ko pUrI ca kA pUrI abhihita hue-isa kathAnaka ke AdhAra para paramparA isa tIrtha taraha vinaSTa kara diyA thA, phira bhI bhUlanAyaka kI pratimA ko surakSita to rine ko ariSTanemi kAlIna mAnatI hai, yaha AsthA anubhUti janya 5 kara liyA gayA thA. janasAdhAraNa kA isa jinabimba evuM tIrtha ke hai aura eka AsthAzIla vyakti ke lie to anubhUti hI pramANa ; prati atyanta zraddhAbhAva thA ora vahI kAraNa hai ki samrATa akabara ? vakI karI ki saza8i akabara hotI hai. 6 dvArA gujarAta vijaya I. san 1572 ke turanta bAda hI jainoM ne jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vaMdanI ane zilA 2 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA '
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina che (pRSTa 98 * prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014) itihAsa thI 27 sita - hAhA ke jaina maMdira 1 mahendrakumAra masta [ paMjAbanA vatanI zrI mahendrakumAre I. sa. 1964thI satata zrI vIracaMda rAghavajI para ghaNAM lekho lakhyA che. uparAMta chellA 60 varSathI jaina lekhaka tarIke zAsananI ghaNI sevA bajAvI che. temaNe hAlamAM 'gAMdhI bIphora gAMdhI'no aMgrejI anuvAda karyo che. temanI viziSTa upalabdhi eTale pAkistAna sthita jaina maMdironI jALavaNI mATe tyAMnI korTamAM, tyAMnA vakIlo rokIne arajI dAkhala karI che. jenI sunAvaNI thaI gaI che. tIrtha paricaya: 1. zrI kAMgaDA tIrtha paThANakoTathI 90 ki.mI. dUra che. zrI puNya vijayajI ane zrI vallabha vijayajInA prayatnothI 'vijJapti triveNI' nAmanI hastapratonA AdhAre zodhAyuM. 2. zrI cakrezvarI devI tIrtha : sarahiMda gAme AveluM che je caMdIgaDhathI 35 ki.mI. dUra che. zrI AdInAthanI adhiSThAyikA cakrezvarI mAtAnuM maMdira khUba prabhAvaka ane camatkArika che.] mahAbhArata kAla se vartamAna taka, ItihAsa ke vaibhava va garimA pratimAoM Aja bhI dekhI jA sakatI hai. purAnA kA~gaDA ke kucha nag * ke pratIka, tIrtha-kaoNMgaDA ke jaina maMdirava bhagnAvazeSa aisI gauravapUrNa tAlAboM, bAvaDiyAM ora gharo para bhI bhagna maMdiroM kI mUrtimAM huM virAsata kI yAdagAra hai, jina para pratyeka vyakti nAjha kara sakatA dRSTigocara hotI hai. huM hai. piMjora, nAdona, nUrapura, koThIpura, pAlamapura, baijanAtha aura san 1915 meM bikAnerava pATaNa ke hastalikhita purAtana graMtha zuM # DholabAhA se mile jaina cinha, tIrthaMkara pratimAoM tathA maMdira ke bhaMDAroM kA nirIkSaNa karate hue (padmabhUSaNa) vidvAna muni hai avazeSo se yaha bAta spaSTa hai ki yaha kSetra atIta se vikrama kI jinavijayajI ko san 1427 kA likhA 'vijJapti triveNI' nAma che $ 17vIM sadI taka jainAcAryo, muniyoM va zrAvakoM ke kriyA-kalApoM kA kA laghugraMtha milA thA. IsameM AcArya jinarAja sUri ke ziSya upAdhyAya ? huM samRddha kendra banA rahA hai. | muni jayasAgara kI nizrA meM siMdha pradeza ke pharIdapura nAmaka sthAna se huM OM piMjara meM akabara ke samaya meM jainAcArya va kavi mAladeva sUrine eka yAtrA saMgha nagarakoTa kaoNMgaDA tIrtha kI yAtrA karane AyA thA. 2 do comAse kie. zrI vardhamAna sUrine apanA vikhyAta graMtha "AcAra rAste ke sthAnoM nizciMdIpura, jAlaMdhara, vipAzA (vyAsa) nadI, dinakara' himAcala pradeza ke nAdona nagara hI likhA thA. baijanAtha hariyANA (hoziyArapura ke pAsa kasbA)va kaoNMgaDA nagara ke bhagavAna che huM kA vartamAna ziva maMdira purAtana jaina maMdira kI buniyAdoM para hI zAMtinAtha ke maMdira, mahAvIra svAmI maMdira, kile ke maMdiroM ke vRttAMta che zu avasthita hai. 50-55 sAla pahale sarakAra dvArA 'talavADA Dema ora darzana pUjana kA ullekha che. kaoNMgaDA ke rAja parivAroM ke pUrvaja , je kA nirmANa ho rahA thA to DholabAhA se aneka jaina mUrtiyAM bhUgarbha va vaMzajoM kA bhI IsameM ullekha che. yAtrA saMgha 11 dina kaoNMgaDA meM je hai se prApta huI thI. rukA. bhagavAna AdinAtha va mAtA aMbikA kI pUjA ke bAda vApasI hai san 1875 ke AsapAsa bhAratIya purAtattva ke pitAmaha sara para gopAcalapura (gule2), naMdanavanapura (nAdauna), koTilagrAma che chuM kaniMghama ne kaoNMgaDA Adi kSetroM kA dorA kiyA. unakI riporTa ke (koTalA) aura koThIpura hokara saMgha pharIdapura pahuMcA. Isa 'vijJapti 7 hai anusAra 'kaoNMgaDA kile meM bhagavAna pArzvanAtha kA eka maMdira hai, triveNI' ke purAtattvAcArya zrI jina vijayajI ne san 1916 meM re - jisameM Adi tIrthakara RSabhadeva kI bhavya mUrti virAjamAna hai.' AtmAnaMda jaina sabhA-bhAvanagara se vistRta prastAvanA sahita pAyA meM - bhagavAna RSabhadeva kI yaha bhavya pratimA apane adhakhule thA. DaoN. banArasIdAsa jaina (paMjAba yunivarsiTI-lAhora) ke "jaina ? huM dhyAnastha netra, kaMdhoM taka girate keza tathA saumya va zAMta mukha-mudrA ItihAsa meM kA~gaDA (jaina prakAza varSa-10, aMka-9) ke anusAra ke va padmAsana sahita, kaoNMgaDA kile kI bulandI se mAnava sabhyatA ke aMbikA devI ke maMdira meM dakSiNa kI aura do choTe jaina maMdira che. eka utthAna va vikAsa kA sadiyoM se niraMtara AhvAna detI rahI hai. meM to jaina mUrti kI pATa-pITha hI raha gaI hai, dUsare meM AdinAtha hai kile ke andara yatra-tatra bikhare hue vizAla hiMdu va jaina maMdiro ke bhagavAna kI beThI pratimA hai." huM khaDa, dehariyAM, kamare, paTTa, staMbha va toraNoM kI zilAoM binA ItihAsa ke panoM meM kilA kaoNMgaDA ke kucha bole hI san 1904 ke vinAzakArI bhUkaMpa kI kahAnI aura san 1009 meM mahamUda gajanavI ne kilA kAMgaDA va yahAM ke ke 6 yAda bane hue hai. kucha banI divAroM para pattharoM meM utkIrNa jina- hiMdu va jaina maMdiroM ko khUba lUMTA. san 1360 meM phirojazAha jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka * jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanI ane zi0 Q OF jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka ; jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 4 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSaka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa "
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 99 meSAMka tugalaka ne maMdiroM kI dhana saMpadA ko phira lUMTA. tatpazcAt akabara dilAyA. InhIM sAdhvIjI kI preraNA se kile kI talahaTI meM jaina huM ne 1556 meM kile ko apane adhikAra meM le liyA. san 1805 dharmazAlA ke prAMgaNa meM kalAtmaka, vizAla va nayA jaina maMdira banA se 1809 taka ye kSetra gorakhoM kI lUMTa kA zikAra huA. Akhira hai, jisake mUlanAyaka AdinAtha prabhu kI pratimA rANakapura tIrtha se ? meM mahArAjA raNajItasiMha ne gorakhoM ko harAkara 1829 meM kile AI thI. pratimA bahuta manamohaka va prabhAvaka che. para adhikAra kara liyA. holI ke tIna dina (triyodazI, codasa va pUnama) bahuta bhArI yAtrI saMgha vArSika melA va yAtrA kA Ayojana hotA hai. hajAro bhaktagaNa hUM sAhitya vAcaspati bhaMvaralAla nAhaTA ke graMtha "nagarakoTa kaoNMgaDA Akara prabhu-bhakti meM tallIna hote hai. # mahAtIrtha' yahAM AnevAle kucha yAtrI saMghoM kA saMkSipta vivaraNa kendra sarakAra ke sAMskRtika vibhAga ne kile kI acchI sajAvaTa kI zuM Tu Isa prakAra hai hai. pUrA rAstA bhI phUla, pIdhe, vizrAma sthala va anya suvidhAo 6 1. vi. saMvata 1271 meM zrI jinapatisUrijI saMgha sahita kaoNMgaDA sahita che. rAtoM ko bahuraMgI bijaliyoM kI jagamagAhaTa meM pUrA 6 padhAre. kilA eka deva vimAna sA lagatA hai. pravezadvAra ke pAsa hI saMgrahAlaya che 2. vi. saMvata 1484 meM upAdhyAya jayasAgarajIkI nizrA meM bhI dekhane yogya che. na pharIdapura se yAtrI saMgha AyA. mArgadarzanaH rela se AnevAle paThAnakoTa sTezana se nero-geja FB 3. vi. saMvata 1488 aura 1497 meM yAtrA saMgha ke vivaraNoM meM kI Trena lekara kaoNMgaDA pahuMcate hai. sTezana se dharmazAlA, (purAnA saMghapati yA muni mahArAja kA nAma nahIM hai. kAMgaDA meM) sADhe tIna ki.mI. hai. pakkI saDaka hai, kAra yA basa se jA huM 6 4. vi. saMvata 1565 meM udayacaMdra sUrijI bhaTanera (hanumAnagaDha) sakate hai. sTezana se TeksI, kAra yA oNTo upalabdha che. saDaka se che ke yAtrA saMgha sahita padhAre. AnevAloM ko pahale hoziyArapura Akara vahAM se kaoNMgaDA jAnA 5. vi. saMvata 1579 ke AsapAsa abhaya dharmagaNi mahima hotA hai. 102 ki.mI mArga kI pakkI varanailI saDaka hai. kile para (hariyANA) eka yAtrI saMgha sahita padhAre. pedala yA DolI se jAnA hotA hai. eka ki.mI. kI bahuta sugama vartamAna meM caDhAI hai. hoziyArapura taka rela dvArA aura saDaka mArga se jAnA - vartamAna meM Isa tIrtha kA paricaya nae sire se karAne kA zreya jyAdA sugama va vyavahArika he. jai jainAcArya paMjAba kesarI zrI vijaya vallabhasUriva jaina sAdhvI mahattA suvidhAoM : kile kI talahaTI meM hI bahuta suMdara va Adhunika 8 - mRgAvatI zrIjI ko che. zrI jinavijayajI se prApta vivaraNa ke AdhAra dharmazAlA hai. kamaroM kI bharapUra upalabdhatA hai. pUrA sAla calane 8 para AcArya zrI san 1939 meM hoMziyArapura se paidala saMgha lekara vAlI bhojanazAlA bhI hai. Thaharane ke lie bistara Adi bhI milate zu kaoNMgaDA padhAre. punaH mahattarA sAdhvIjI ne san 1978 meM lagAtAra hai. je ATha mahine kAMgaDA meM rahate hue apane anathaka prayAsoM se, kile - peDhI: zrI zvetAmbara jaina kaoNMgaDA tIrtha kameTI, jaina dharmazAlA, hai meM sarakArI saMrakSaNa meM virAjita bhagavAna AdinAtha kI pUjAsevA niyara phorTa, posTa-purAnA kaoNMgaDA (jilA kaoNMgaDA) himAcala pradeza8i (subaha pAlAla va zAma ko AratI) kA adhikAra jaina samAja ko 176001. phona peDhI-01892-265187. zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka da 4 jaina tIrtha vedanA ane zilA 1 jaina tIrtha vaidatA ane jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrya vaMdanI ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ja mAtAzrI cakrezvarI devI jaina tIrtha-sarkiMda (paMjAba) 1 mahendrakumAra masta paMjAba ke sarahiMda nagara meM sthita, prathama tIrthakara zrI AdinAtha madhya yuga meM sarahiMda nagara baDA vyApArika kendra thA tathA 'sUbA- ju jI kI adhiSThAtrI devI cakrezvarI mAtA kA eka mAtra aitihAsika va sarahiMda' mugala rAjya kA bhI mahattvapUrNa hissA banA rahA. pazcima huM prAcIna sthala - "mAtA zrI cakrezvarI devI jaina tIrtha', apane Apa kI AkramaNakArI senAe lAhaura se sarahiMda, sAmAnA, kurukSetra va hai zraddhA, bhakti, bhAvanA aura ullAsa kA eka camatkArika saMgama pANIpata hokara dilhI pahuMcatI thI. ItihAsakAra zrI bhaMvaralAla che kahA jA sakatA hai. nAhaTA ne bhI 12vIM se 17vIM sadI taka rAjasthAna va siMdha pradeza ke 8 | ItihAsa meM yatra tatra rahe hue, prApta vivaraNoM ke anusAra nagaroM se kaoNMgaDA tIrtha kI yAtrA ke lie jAnevAle saMghoM ke vivaraNa 2 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatI ane zilA sthApatya vizeSAMka
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( pRSTha 1000 prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014 - zeSAMka vaidanA ane zilA sthApatya vizeSAMka kra jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa Q 8 apane graMtha 'nagarakoTa koMgaDA mahAtIrtha' meM diye hai. aise hI eka tIrtha bhUmi sarahiMda se juDA huA hai. sAmAnA meM janma osavAla E purAtana vivaraNa meM sarahiMda ko "sIMhanada' likhate hue-"sIMhanada gAdiyA gotrIya tathA zrI cakrezvarI mAtA ke upAsaka, dIvAna ToDaramalag E e pAsa jinanda, pUjIsu paramAnaMda bhera' - paMkti se yahAM usa kAla ne ukta bhUmi para svayaM una tInoM kA jahAM saMskAra kiyA, usa sthAna hai * meM bhagavAna pArzvanAtha kA maMdira hone ke saMketa milate hai. para thI prasiddha gurudvArA jyoti-svarUpa ke besameMTa haoNla kA nAmajai A sarva vidita he rAjasthAna-mAravADa Adi meM paDane vAle sukhA 'dIvAna ToDaramala haoNla" . aura duSkAla ke kAraNa prAya: loga paMjAba kI aura palAyana karate jJAtavya hai ki tapAgaccha ke paramaguru zrI buddhi vijaya (buTerAya ja rahe hai. mahArAjA pRthvIrAja cauhAna ke patana ke bAda, vikrama kI jI) mahArAja kI janmabhUmi bhI sarahiMda ke nikaTa kA gAMva daluA- 2 # 12vIM, 13vIM sadImeM nAgaura-jayapura Adi kSetra ke jena khaMDelavAla sAbara' he. (janma di. 1806). & parivAroM kA eka jatthA, bela-gADiyo meM zrI kAMgaDA mahAtIrtha meM vArSika utsava : yuM to bhaktajana sArA sAla hI Ate rahate hai, hai $ virAjita bhagavAna RSabhadeva ke darzanoM ke lie baDha rahA thA, para Asoja zuklA trayodazI, caudaza ora pUnama ke tIna dina to hu aura vizrAma ke lie sarahiMda meM rAtrI paDAva DAlA. mAtAzrI cakrezvarI hajAro meM zraddhALujana Ate haiM. vArSika dhvajArohaNa bhI hotA hai. devI kI pratimA bhI unake sAtha thI. prativarSa 31 disembara kI rAta kI bhakti bhAvanA pUre kSetra meM vikhyAta meM rAta bhara bhakti bhAvanA calatI rahI. prAta:kAla prasthAna ke hai. che samaya belagADI bahuta jora lagAne para bhI vahIM rukI rahI aura viziSTatA : bhArata bhara meM prabhu zrI AdinAtha kI adhiSThAyikA huM bilakula nahIM baDhI. eka abhuta prakAza ke sAtha devI AvAja zrI cakrezvarI mAtA, jinheM zAsana devI bhI kahate hai, kA yahI eka che huM AI ki bhaktajano, yaha sthAna mujhe atyaMta priya hai, yahIM nivAsa mAtra tIrthasthAna hai, jo ki karnATaka meM humbaja ke zrI padmAvatI mAtA zuM karanA hai. merA bhavana yahIM para banavAyA jAe. AdezAnusAra ke maMdira ke samAna hI prAcIna, prabhAvaka aura vikhyAta che. bhaktajanoM ne vahIM para choTA sA maMdira banavA kara mAtAjI kI kalA sauMdarya mAtAjI kI pratimA apane Apa meM anUThI hai. UMce OM pratimA ko vahIM virAjamAna kara diyA, aura svayaM bhI dhIre dhIre va kalAtmaka maMDapa ke pAsa hI aitihAsika prasaMgo va ghaTanAoM kI haiM che sarahiMda va paMjAba ke anya zahara meM basa kara, yahIM ke ho gae. rocaka gAthAe kA~ca meM banAI gaI baDI reMTija meM dikhAI gaI hai, 6 kiMtu apanI ISTa devI mAM ke vaMdana pUjana ke lie sarahiMda ke Isa jo ajIba jJAnavardhaka va darzanIya hai. etihAsika sthAna para Ate rahe. mArgadarzanaH pUrA tIrtha parisara zahara sarahiMda se caMDIgaDha jAnevAlI" parivAra meM janma, muDana, vivAha, nayA kArobAra, paDhAI, mena roDa para, gurudvArA jyotisvarUpa ke sAmane sthita hai. saDaka dvArA parIkSAoM, zilAnyAsa, gRhapraveza Adi koI bhI zubhakArya ho, caMDIgaDha 35 ki.mI. che. najadikI relave sTezana (aMbAlA-ludhiyAnA& cakrezvarI mA~ ke zraddhALu sarahiMda meM mAtAjI ke bhavana para Akara ke bIca) sarahiMda 3 ki.mI. para che. TeksI oNTo hara jagaha upalabdha re pUjA vaMdanA aura aradAsa karate hai, manotiyAM mAMgate hai tathA hai. maMdira taka kArava basa jA sakatI hai. pAsa kA havAI aDDA caMDIgaDha ? je mAtAjI nI kRpA se manotI pUrNa hone para bAje gAje va ISTajanoM (35 ki.mI.) hai. re ke sAtha Ate hai. | suvidhAoM : Thaharane ke lie suvizAla dharmazAlAeM, vizrAma ghara, jai RSabhadeva prabhu kA maMdira: zrI cakrezvarI mAtA ke bhavana ke sAtha acche havAdAra kamare, khule laoNna, sthAyI bhojanazAlA va pAnI Adi 6 hI, baDe bhUkhaMDa para zilpa vidhi va saMpUrNa mArbala yukta bahuta kI sucAru vyavasthA he. # sundara, vizAla aura kalAtmaka maMdira IsI sAla bana kara taiyAra peDhI : mAtA cakrezvarI devI jaina tIrtha prabaMdhaka kameTI, huA hai, Isa pUre kSetra meM yaha maMdira bahuta bulaMda aura darzanIya hai. (gurudvArA jyoti svarUpa ke sAmane), caMDIgaDha roDa, aMjanazalAkA ora pratiSThA pU. AcArya gacchAdhipati zrI vijaya P.0. sarahiMda, SIRHIND (jilA phatehagaDha sAhiba) paMjAba meM nityAnaMdasUri ke kara kamaloM se saMpanna huI thI. (peDhI) phona : 02763 290091 - tIna zatAbdI pUrva sarahiMda meM guru goviMdasiMha ke do suputroM ko maMtrI praviNa jaina) - 98255-73435 6 divAra meM cinavAne ke bAda, unake va dAdI mA~ ke, tIna pavitra E zarIroM ke agni saMskAra ke lie svarNa-mudrAo ke badale, navAba 263, sekTara-10, paMcakulA (caMDIgaDha) hariyANA.-1341 13. se bhUmi prApta karane vAle dIvAna ToDaramalana jena kA nAma bhI phaoNna : (093161-15670) vaMdanA ane zilpa ra jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanI ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha : jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ oNkaTobara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTha 101 bhAMDAsare jaina maMdira 1 zrI lalitakumAra nAhaTA jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa [ zrI lalitakumAra nAhaTA jaina zvetAMbara kalyANaka tIrtha nyAsanA adhyakSa che. teo 'sthUlibhadra saMdeza' mAsikanA prakAzaka ane saMpAdaka, uparAMta 'jITo'nA pUrva DAyarekTara che. vartamAnamAM teo "akhila bhAratIya zvetAMbara yuvaka mahAsaMgha'nA sthApaka ane pramukha baMne che. temanA parivAre zrI mithilAtIrthanA nirmANano samasta lAbha lIdho che. uparAMta zrI bhadhilapura tIrthano jIrNodvAra paNa temanA kuTuMbIjano dvArA thayo che. tIrtha paricaya: bhAMDAsara jaina tIrtha bikAnera-rAjasthAnamAM AveluM che. bikAnera, roDa ane relavethI lagabhaga badhA moTA zahero sAthe joDAyeluM che. ahIMnA zreSThIoe jaina dharmanI ghaNI prabhAvanA karI hatI. anya tIrtha: mithilA ane bhahilapura baMne bihAra rAjyamAM nepAla borDara najIka che. hamaNAM teno jIrNoddhAra mahendra sAgarajInA AgrahathI karavAmAM Avyo che. ] bIkAnera nagara ke sabase vizAla, sarvocca zikharavAle, bhavya maMdira nirmANa hetu sthAna ko cayana : huM evuM kalAtmaka tIna maMjile zrI sumatinAtha jaina maMdira bhAMDAsara zeTha bhAMDAzAha ne usa samaya nagara ke cAroM ora mIlaoN laMbe huM 6 madira ke nAma se prasiddha hai aura usako pratiSThA krama se dvitIya kSetra meM sarvocca sthAna kA cayana kara usa para Isa vizAla maMdira kA che prAcInatama maMdira mAnA jAtA hai, prathama maMdira cautha dAdAguru zrI nirmANa karavAyA thA. samatala bhUmi se maMdira ke zikhara kI UMcAI jinacandrasUri dvArA vi. saM. 156 1 meM pratiSThita paramAtmA 108 phITa va aMdara kI pharza se 81 phITa UMcA hai. dIvAroM kI moTAI ke RSabhadevajI kA "zrI ciMtAmaNi jaina maMdira' hai. kiMvadaMtI hai ki Isa 8 se 10 phITa hai, 10-15 mIla dUra se maMdira kA zikhara dikhAI ? huM maMdira kA nirmANakArya bIkAnera rAjya kI sthApanA ke pUrva hI lagabhaga detA hai, bIkAnera ke sabase UMce bhavana/maMdira hone kA gaurava Ise 8 vikrama saMvat 1525 meM tatkAlIna jAMgalU nAmaka pradeza meM seTha prApta he va Aja bhI yaha apane bhUla svarUpa meM hai. IsakI tIsarI re jaeN bhAMDAzAha ne prArambha kiyA thA. zeTha zrI bhAMDAzAha kA Akasmika maMjila se pUre bIkAnera zahara kA digdarzana hotA hai. dehAvasAna ho jAne ke kAraNa pratiSThA meM vilaMba huA ve sAta nirmANa sAmagrI : maMjile maMdira ko tIna maMjila kA hI banAkara pratiSThA karavAI gayI kahate hai IsakI nIMva kI gaharAI cAra hAthiyoM kI UMcAI jitanI jo 46 varSo bAda Asoja zukla-2 vi. saM. 1571 meM pratiSThita huA. hai. pUrI TekarI para cAro tarapha usa samaya upalabdha roDA (cUne ke 8 maMdira nirmANa sambandhI zilAlekha patthara) kI taha jamAI huI hai. maMdira nI umara hajAroM sAla rahe saMvat 1571 varSe, Asoja sudi 2 kho, isake lie kharI gAMva, jaisalamera se UMTa gADoM se lAla patthara rAjAdhirAja lUNakarajI vijaya rAjya zAha bhAMDA, maMgavAyA gayA evaM Iseka nirmANa ke liye sArA pAnI nAla nAmaka prAsAda nAma alokya dIpaka karAvita, sUtra godA gAMva ke tAlAba se lAyA jAtA thA, jo bhAMDAsara maMdira se 8 mIla kArita. dUra thA, kyoMki bIkAnera kA pAnI khArA thA. nirmANakartA zAha bhAMDA ko paricaya zilpakAra ne bharata muni ke nATya zAstra se sambandhita mahopAdhyAya vinayasAgarajI likhita nAkoDA tIrtha ke ItihAsa vAdyayaMtradhAri va nRtyarata devAMganAoM kI mUrtiyoM ko ghaDane meM apane se prApta jAnakArI ke anusAra kharataragacchIya AcArya jinakIrti hRdaya aura mastiSka kI ekAgravRtti se chenI aura hathoDI kI sahAyatA ratanasurijI (jinhoMne nAkoDA nagara ke sukhe tAlAba ke tala se se sajIvatA pradAna karane kA saphaLa prayAsa kiyA hai. maMdira ke pArzvanAtha kI yaha mUrti prakaTa kI tathA use evaM bhairavadeva ko varmatAna adhiSThAyaka deva bhairU hai, Isase yaha pramANita hotA hai ki maMdira sthAna para sthApita kiyA.) Inake bhAI ke putra kA nAma mAlAzAha kA saMbaMdha kharataragacchIya paramparA se hai. chuM thA. mAlAzAha ke cAra putra hue sAMDAzAha, bhAMDAzAha, tuMDAzAha nIva ma dhI kI DolA jAtA : 2 ora suMDAzAha. InakA gotra saMkhavAla thA. apanI dukAna meM beThe ghI vyApArI bhAMDAzAha jaba mukhya kArIgara re jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vedanA ane zilA ' jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatyaviroSaka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa sthApatya vizeSAMka
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina tenuM (pRSTa 102* prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - oNkTobara 2014) ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdatA ane zilA sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdatI ane zilpa 6 gotA se maMdira nirmANa kI yojanA banA rahe the taba eka maMI ghI yAtrA, amala kriDA, naraka yAtanA, mahAvIra upasarga, pArzvanAtha 5 S ke bartana meM gira gayI. bhAMDAzAha ne usa makhI ko nikAla apanI kamaThopasarga, jaMbU caritra, IlAputra, vaMkacUla caritra, madhuvidu, huM OM jUtI para rakha diyA va aMguliyoM meM lagA ghI bhI jUtI para lagA rohiNiyAM cora, samavasaraNa, gvAliye kA upasarga, zrIpAla caritra na8 diyA. godA ne socA yaha makhkhIcUsa seTha kyA sapta maMjilA maMdira ke 10 citra, caMpApurI, pAvApurI, sametazikhara tIrtha, jaMbU vRkSa na ra banAyegA aeva godA ne kahA seThajI maMdira sudaDha va dIrdhAyu ho evuM Indra-indrANI Adi ke anekoM citra hai. citroM meM svarNa kA . huM Isaliye nIMva meM 1000 mana ghI DAlanA Avazyaka che. prayoga kiyA gayA hai. Isa maMdira ko yadi jaina kathA sAhitya saMbaMdha haiM = seTha ne dUsare dina UMTa va belagADI para godA ke kahe anusAra ghI citroM kA saMgrahAlaya kahA jAya to koI atizayokti nahIM hogI. 2 zuM bheja diyA va nIMva meM DalavAnA zurU kara diyA taba godA ne kahA "bhAratIya purAtattva vibhAgane san 1951 meM Ise rASTrIya zuM 3 seThajI yaha to meM ApakI parIkSA le rahA thA. ItanA kaha kara usane mahattva kA saMrakSita smAraka ghoSita kiyA. IsakA svAmitva va prabandhana zuM 6 makhkhI vAlI ghaTanA sunAI va kahA thI Apa vApasa le jAyeM. taba "zrI ciMtAmaNi jaina maMdira prajAsa" eka pAsa he va Isake adhyakSa ju 6 seThajI ne kahA ki nIMva nimita AyA ghI to nIMva meM hI jAyegA, zrI nirmalakumAra dhADIvAla va anya padAdhikAriyoM ke kuzala netRtva rahI bAta makhI vAlI to Iseka pIche yaha kAraNa thA ki ghI se sanI meM IsakA ucita rakharakhAva ho rahA hai. nag makhkhI rAte meM DAlatA to ciMTiyAM AtI va kisI ke pairoM ke nIce zrI mithilA tIrtha: * A jAtI aeva hiMsA na ho Isa dRSTi se esA kiyA va ghI vyartha sItAmaDhI (25 maI, 2014) 19rve tIrthakara zrI mallinAtha huM na jAye. Aja bhI garmI ke dinoM meM maMdira ke pharza kI joDoM se ghI kI jI va 21rve tIrthakara zrI neminAtha jI ke 4-4 kalyANakoM arthAt 8 cikanAI risatI hai. kalyANakoM se pAvana bhUmi zrI mithilA kalyANaka tIrtha kA viccheda ju ja citrakalA : Aja se karIba 150 varSa pUrva ho gayA thA. zrI lalita nAhaTA ne je bIkAnera ke suprasiddha citrakAra murAdabaksa ne vi. saM. 1960 punarsthApanA ke prayAsa hetu 1993 se tIrthasthAna kI khoja zurU kI hai $ se lagAtAra kaI varSo taka kAma karate Ise susajjita kiyA. sabhAmaMDapa va usameM 2006-07 meM saphalatA milI. Isa tIrtha kI punarsthApanA huM ke guMbaja meM sujAnagaDha kA maMdira, pATalIputra ke rAjA naMda ke samaya evaM jinAlaya nirmANa hetu bhUkhaMDa zrImatI rukhamaNi devI nAhaTA OM sthUlibhadra svAmI dIkSA, saMbhUtivijayajI kI cAturmAsArtha AjJA dharmapatnI zreSThivarya zrI harakhacaMda jI nAhaTA ne pradAna kiyA. zrI 8 vitarAgAdI, bharata bAhubali yuddha, RSabhadeva ke so putra ke mithilA tIrtha kA zilAnyAsa 25 maI, 2014 ko zubha muhUrta meM pratibodha, dAdAbADI, dhannAzAlIbhadra caritra ke tIna citra, vijayaseTha saMpanna huA. jaina zvetAMbara kalyANaka tIrtha nyAsa ke tattvAdhAna meM & vijayAsaThAnI ke do citra, IlAcI putra, sudarzana seTha ke caritrake do adhyakSa zrI lalita kumAra nAhaTA, mahAmaMtrI zrI azoka kumAra jaina 6 zu citra tathA samavasaraNa Isa prakAra ke solaha citra hai. Isake nIce va anya bAhara se padhAre va sthAnIya mahAnubhAvoM kI upasthiti meM 8 kArnIsa para bIkAnera vijJapti patra kA saMpUrNa citra hai. Inake upa2 paramAtmA kI aSTaprakArI pUjA va zilAnyAsa kA kAryakrama baDe AnaMda & guMbaja ke prathama Avarta meM neminAtha bhagavAna kI bArAta ke 8 baDe utsava pUrNa vAtAvaraNa meM saMpanna huA. 8 citra che. samudravijayajI, bArAta, ugrasena rAjA kA mahala, rAjula zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha ke siramaura seTha zrI zreNikabhAI kA hai chuM sahasAmravana, prabhu kA giranAra gamana, pazuoM kA bADA, ratha phirAnA, mArga nirdezana maMdira kI nIMva kI yojanA se lekara maMdira ke le-AuTa 7 meM kRSNa-balabhadra ItyAdi. guMbaja ke Avarta meM dAdAsAhaba ke jIvana plAna taka rahA. jinAlaya va dharmazAlA kA nirmANa zreSThivarya zrI re na caritra se saMbaMdhita 16 citra hai jinameM jinacandrasUrijI kA akabara harakhacaMda jI nAhaTA parivAra ke saujanya se ho rahA hai. zilAnyAsa meM 4 milana, amAvasa kI pUnama, paMcanadI sAdhana tathA jinacandrasUrijI kA maMgala muhUrta pa. pU. upAdhyAya pravara zrI vimalasena vijaya jI ne ? uM ke avaziSTa jIvana sambandhI citra hai. guMbaja ke sabase UMce bhAga ke pradAna kiyA. mithilA tIrtha ke lie donoM paramAtmA kI pratimA kI 3 huM 16 citra tIrthakaro ke jIvana caritra se saMbaMdhita hai. InameM mahAvIra aMjanazalAkA 12 maI, 2014 ko zrI bhadilapu2 tIrtha kI ? svAmI kA caMDakauzika upasarga, saMbala-kaMbala, caMdanabAlA, pArzvanAtha punarthApanA evaM navanirmita jinAlaya kI pratiSThA ke avasara para kamaTha upasarga, neminAtha zaMkhavAdana, 14 rAjaloka, merUparvata, adhyAtmayogI zrI mahendra sAgara jI ma. sA. ke dvArA huI. kaivalajJAna va nirvANa kalyANakAdi ke bhAva aMkita hai. maMdira ke praveza dvAra para prabhu kA janmAbhiSeka citrita hai. bAharI zrI jaina zvetAMbara kalyANaka tIrtha nyAsa, 21, AnaMda loka, oNgasTa : guMbaja para jainAcAryo ke citra hai jaise gautamasvAmI kI aSTApada krAMti mArga, nyudilhI- 110049. Teli : 01 1-2625 106 5. jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya viroSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA vi.jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka kra jaina tIrtha vaMdana
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahebara 2014 - prabuddha jIvana jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka, pRSTa 103 bALa zrAvakonA jIvana ghaDataramAM jaina zilpa sthApatyonuM yogadAna dDaoN. abhaya dozI gha DaoN. reNukA poravAla bhAratIya kuTuMbamAM bALaka kendra sthAne hoya che. enAmAM sArA saMsAra choDavA taiyAra thayA. lokAMtika devoe paNa saMyama levAno huM saMskAronuM siMcana karavAnuM satata ciMtana gharano vaDIlavarga kare che. avasara pAkI gayo che ema sUcana karyuM. . vIra vijayajInI vANI re re A siMcanano prAyogika anubhava eTale ja tIrthakSetronI yAtrA. suMdara rIte vahe cheja parivArajano be-cAra-ATha divasa gharanI upAdhithI mukta thaI 'rANI sAthe vasaMtameM, vana bhItara peThe, ekabIjA sAthe premathI rahe che. uparAMta pavitra tIrthonA kudaratI sauMdarya, prAsAda suMdara dekha ke, uhAM jAkara beThe.18 = havA-pANI, prabhu bhakti, sAdhu-sAdhvInI vaiyAvacca AdithI tana rAjimatIkuM choDa ke, nema saMyama lInA, 6 ane mana baMne praphullita rahetuM hovAthI mAnavIne urjAzakti maLI citrAmaNa jina jovata, vairAge bhInA.19 % rahe che. A sarva bAbatothI ApaNA pUrvajo mAhitagAra hatA mATe lokAMtika sura te same, bole kara jorI; che temaNe parvatanI taLeTImAM, parvato para, ke nadI kinAre kalA ane avasara saMyama lene kA, A aba era he thorI..20 huM sthApatyanA umadA udAharaNa samAna tIrthakaro, devadevIo ane OM gurujanonA sthAnako sthApita karAvyA. maMdiromAM darzAvAtI dhArmika (pArzvanAtha paMca kalyANaka pUjA-zrI vIra vijayajI kRta) kaLA, pratIko ane deva-devIonA citraNo hajAro varSathI avicchinna vartamAna samayamAM paNa maMdiranA raMgamaMDapa, ghummaTa ane bhIMto rIte thoDA parivartana sAthe aMkita thatA AvyA che. para prabhunA utkaTa samatAbhAva, dayA, paropakAra vagere aMkita karelA 6 (zAlabhaMjIkAonI bhAva bhaMgImA je Aje jovA maLe che enuM mULa hoya che. udAharaNArtha caMDakauzika dvArA mahAvIra prabhune DaMza dIdhA 6 che moheMjo DeronI kAMsya pratimAmAM paNa nirakhavA maLe che.) TUMkamAM bAda prabhunA paganA aMgUThAmAMthI vahetI dUdhanI dhArA, emanAmAM 5 tIrthasthAna eTale eka ja sthaLe zraddhA, kalA, sAhitya ane sthApatyano niraMtara pravAhita thato samatAbhAva darzAve che. govALa dvArA saMgama. tyAM pharI pharI darzana-pUjAnI taka maLe eTale yAtrALuonI mahAvIrajInA kAnamAM khIlA ThokavAnuM zilpa ke kamaTha dvArA pArzvanAthane dRSTi keLavAtI jAya tathA enI alaukikatA samajAya. upasargo karavAnuM citro joIne bhakto bhAvavibhora thaI jAya che. ? 2 ApaNA benamUna sthApatyamAM pratyeka zubha pratIkone AvarI levAya emane jIvanamAM udbhavatA anekavidha prazno ke duHkho sahana karavAnuM s zuM che. jema ke kamaLa, svastika, ghaMTaDIo, phUlanI mALAo, hAthIo, navuM baLa maLe che. prabhue sahana karela aneka takalIpho ane pIDA chuM ha mInayugma, bhadrAsana vagere. tIrthakaronA jIvananA mahattvanA prasaMgo, joIne mAnavIne potAne paDela duHkha tuccha lAge che, e du:khathI 6 saMsArathI virakta thavA mATenA kAraNabhUta prasaMgo ane paMca DarI jaI potAnuM jIvana samApta karavA tarapha nathI vaLato paraMtu 6 S kalyANakonA aMkano zilpakaLA ane citrakaLAnA mAdhyamathI darzAvelA paristhitino mukAbalo kare che. 8 hoya che. AvI citrakaLAo prAcIna samayamAM paNa hatI ema caturvidha saMghanI pragati mATe zrAvakoe potAnA bALakonA hai na8 pArzvanAtha caritranA AdhAre jANavA maLe che. paMDita vIra vijayajIe ghaDataramAM viziSTa bhUmikA bhajavavAnI hoya che. vaDIlavarganI pharaja nakke 8 suMdara rIte zrI pArzvanAtha-paMca kalyANaka pUjAmAM A prasaMgane vaNI bane che ke jyAre tIrthayAtrA para bALako sAthe hoya tyAre jema zALAnA ? lIdho che. vidyArthIone zaikSaNika pravAsa daramyAna jovAlAyaka sthaLo darzAvIne prabhujI vasaMta RtumAM prabhAvatI rANI sAthe jaMgalamAM gayA tyAM mAhitI ApavAmAM Ave che te ja pramANe temane thoDI samajaNa ApavI. 8 suMdara prAsAda hato. teo baMne birAjyA ane maMdiranuM nirIkSaNa dhAro ke eka parivAra zatruMjayanI yAtrAe jAya che to bALakone ke karavA lAgyA. prabhue tyAM citrAmaNa joyuM ke neminAtha bhagavAne vizALa myujhiyama, ANaMdajI kalyANajInI peDhInuM myujhiyama, taLeTInA pazuono pokAra sAMbhaLIne potAno ratha lagnamaMDapamAMthI pAcho prAcIna derAsaro vagere acUka darzAvavuM. A pramANenI prathA huM ke vaLAvyo. potAnI vAkudattA rAjImatIne choDIne saMyama levA nIkaLI anusaravAthI ja bALakone potAnA dharmamAM vizvAsa ane zradhdhA jAgaze. 5 6 gayA. A citra bhIMta para jotAM pArzvanAtha prabhu paNa vairAgI thaI ApaNe tyAM moTA bhAganA maMdiromAM bhIMtI citro (Wall Paint- Y jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jha tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya viroSaka 5 jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka cha jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka : * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilA sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSaka da ka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa "
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema te (pRSTa 1040 prabuddha jIvana * jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka - okTobara 2014) gaka OM ing), hastapratonA peInTiMga (Miniature Painting), prAcIna ApaNAM derAsaromAMthI prApta thayela asaMkhya ati prAcIna ane bhavya re lIpio vagere saMgrahita hoya che e sarva nirakhavAnI vRtti keLavavI. kalAvAraso jaLavAyela che. A sarvenI kyAreka mulAkAta levI. ApaNA 6 ApaNA uttama kalAkRtiothI bharapura graMthabhaMDAro ane myujhiyamo kalA-sthApatya ane sAMskRtika dharoharanI jALavaNImAM ghaNAM gurujano 6 ka jevA ke vAMkI (kaccha), kobA (amadAvAda), tIthala (valasADa), UMDo rasa laIne A kArya kare che je ApaNe mANavuM ja rahyuM. che zIvagaMja, bikAnera, jayapura (rAjasthAna), mohanakheDA (madhyapradeza), yAtrAsthaLo e prabhunA tIrthakSetro che jyAM temaNe tapa karyuM che ? huM virAyatana ArA (bihAra) vagere tIrthadhAmomAM alabhya zilyo ane vicaraNa karyuM che. tyAM pUrvAcAryonI sAdhanAnI bhUmi paNa hovAthI huM 3 adyatana rIte sacavAyelA che. uparAMta dareka moTA nagaronA nezanala tyAMnA aNuo mAnavIne sAttvika banAve che. * myujhiyamomAM prAcIna pratimAo tathA jaina peInTiMgano vipula bhaMDAra AvA pavitra dhAmo game tevI viSama paristhitimAM mAnavInI huM hoya che te jANavAnI jijJAsAvRtti bALa zrAvakomAM keLavavI. muMbaI, manaHsthiti sudhArIne dhairya ane samatA rAkhavAnuM zIkhave che. re mathurA, lakhanau, kalakattA, paTaNA, madrAsa, dilhI vagere nagaromAM va jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka paka jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSaka 6 jaina tIrtha vadatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 6 % jaina tIrtha vaMdanI ane zilA mahAna mahi mahAna mAnavI | caMdrAvatImAM vimaLamaMtrI ane zrIdevInI joDInA vakhANa thAya. 'pANInA dAma?' sArasa-sArasInI joDI jevuM emanuM jIvana. sarva vAte sukhI e "hA." daMpatIne eka zeramATInI khoTa! zrIdevI hamezAM ratana jevA dIkarAnI 'paNa sarovaranuM jaLa so mATe hoya che. enA dAma levAya?' jhaMkhanA seve, paNa e pUrNa thAya ja nahi! 'hA levAya !' e kizoranA caherA para nUra nahotuM: "mArA pitAne | ekadA zrIdevIe vimaLamaMtrIne kahyuM, paisA uDAvatA AvaDatuM hatuM eTale sarovara banAvyuM ke amAre | 'deva! ApaNA kuLadevI aMbikAdevI che. tame emanI sAdhanA bhIkha mAgavAnA divaso AvyA che, eTale pANInA paisA laIe 6 karo ne! devI aMbikA prasanna thAya to ApaNane kuLadIpaka maLe !' chIe! pahelA paisA, pachI pANI : lAvo." vimaLamaMtrIne e vAta sparzI. emaNe AbunA pahADa para ane, vimaLamaMtrIe tathA zrIdevIe taeNa nirNaya karI lIdho huM aMbikAdevInI sAdhanA karI ne phaLI paNa kharI. devI aMbikAe ke mA aMbikA pAse ame deruM mAgIzuM, dIkaro nahi! dIkaro meLavyA prasanna thaI kahyuM, pachI e Avo pAke to zuM sukha maLe? | 'vimaLa! tArA nasIba anerA che. tuM bemAMthI eka vastu mAga emaNe ema ja karyuM. da kAM deruM, kAM dIkaro ! sAruM e tAruM! AkAzamAMthI punaH avAja Avyo: 'tathAstu." vimala mUMjhAyo. kSaNArdha vicArIne kahyuM, vimaLamaMtrIe ane zrIdevIe AcArya dharmaghoSasUrijIne A 6 mA, mArI patnIne pUchIne kAle varadAna mAMguM to ?' vAta vigate kahI ane mArgadarzana karavA vinaMtI karI. AkAzamAMthI avAja Avyo: 'tathAstu." AcAryazrIe kahyuM: 'bhadre ! koI tIrthano uddhAra karAvo. bIje divase zrIdevI svayaM vimaLamaMtrI sAthe varadAna mAgavA mahApuNyanuM kAma che." 4 Abu AvI. pahADanuM AkaruM caDhANa ne garamInI veLA. bannene "kyA tIrthano uddhAra karAvIe?' 2 tarasa lAgI hatI, eTale eka sarovara pAse AvyA. pANIthI khobo AcAryazrIe kahyuM: "A najIkamAM rahelA girivara Abu upara bharyo tyAM dUrathI avAja Avyo: 'thobho.' | pahelAM jinamaMdiro hatA. hajIya avazeSa che. e ja tIrtha para amara 8banne camakyA e sUrathI. emaNe dUra najara mAMDI to eka kizora maMdiranuM nirmANa karo." $ doDato Avato hato. vimaLe pUchyuM: 'tame kaMI kahetA hatA?' "jevI AjJA.' daMpatIe hastadvaya joDyA. 'hA', e kizora hAMphato hato: 'tame pANI pachI pIjo, pahelA e paLa itihAsa sarjanArI paLa banI rahI. dAma cUkavo." AcAryazrI vAtsalyadIpasUrijI 8 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya viroSaka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA sthApatya vizeSaka cha jaina tIrtha vedanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka da 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilA * jaina tIrtha vaidatA ane zilpa sthApatya vizeSAMka 6 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka jaina tIrtha vaidatA ane zilA sthApatya vizeSAMka 5 jaina tIrtha vaMdanA ane zilpa sthApatya vizeSAMka