Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8) pena catra prakAza gnI pustaka 60 mAnI bheTa A pavitratAne paMthe ) | - athavA poparasthAnakanuM - prakAzaka thI jene prema prasAraka sabhA - bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitazikSA ( rAga-are jIva! zIdane kalpanA kare. ) subhAgI! mAha mamatamAM care, manujanA janma vRthA kyAM kare ?-Teka. dhana jokhana sukha sthira tuM mAne, AzA muThThI dhare; da pAnanA jamindu sama, AyuSya Achu kare. sattAdhArI cakravatI e, kALa apATe kALa-cakranA vega nirALA, tethI e kSaNika sukhanA mAha nakAmA, mUDha dhana sattAnA gava tajI de, A jJAna dhyAna tapa japa sa yamathI, kaSAra meAkSadhAmanAM sAcAM sAdhana, ethI mAyA mamatA je nara cheDe, ai suni hemendra prabhu-smaraNethI, bhavasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat llo 9 subhAgI0 2 { 2. subhAgI0 3 ne vare, parahare; uddhare. subhAgI0 4 tare. subhAgI 5 www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pavitratAne paMthe yAne aDhAra pasthAnathI nivRtta thavAne mAthe tA. : lekhaka . maNilAla nabhubhAI dezI bI ena prakAzaka :- zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara vIra saM. 2470 ?? vi. saM. 2000 - : kiMmata cha AnA ' mudraka -zAha gulAbacaMda lallubhAI, zrI mahodaya prinTiMga presa | dANApITha-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA prakaraNa prakaraNa 1 luM prakaraNa 2 juM prakaraNa 3 nuM prakaraNa 4 thuM prakaraNa 5 muM prakaraNa 6 huM prakaraNa 7 muM prakaraNa 8 muM prakaraNa 9 muM prakaraNa 10 muM prakaraNa 11 muM prakaraNa 12 muM prakaraNa 13 muM prakaraNa 14 muM prakaraNa 15 muM prakaraNa 16 muM prakaraNa 17 muM prakaraNa 18 muM viSaya prANAtipAta viramaNa mRSAvAdaviramaNa adattAdAnaviramaNa maithunaviramaNa parigrahaviramaNa krodhaviramaNa mAnaviramaNa mAyAviramaNa labhaviramaNa rAgaviramaNa SaviramaNa kalahaviramaNa abhyAkhyAnaviramaNa pazunyaviramaNa ratiarativiramaNa para parivAdaviramaNa mAyAmRSAvAdaviramaNa mithyAtvazaviramaNa 111 116 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ be bela pavitratA e AtmAne svabhAva che. satya, prema, dayA, maitrI, paropakAra e AtmAnA svAbhAvika guNa che. AtmA potAnI zakti, jJAna ane prema jagatamAM pragaTa karavA mAge che, paNa te pragaTa karavAmAM keTalIka asvAbhAvika-vibhAvika vRttio naDe che, ane te asvAbhAvika vRttio te pApasthAnake che. jIvAtmA pitAnuM satya svarUpa bhUlI jaI, rAga, dveSa ane kaSAyane vaza thaI ahaMkAra ane mamatvabhAvathI prerAIne pitAnA svabhAvane anucita evAM aneka pApakarmo Acare che, tene jenazAstrakAroe aDhAra vibhAgamAM vaheMcI nAkhyA che ane tene pApasthAnako evuM nAma ApyuM che. te pApasthAnakanuM svarUpa zuM che? tenAM kevAM mAThAM pariNAma Ave che? ane temAMthI bacavAne kevA prakAranA vicAro tathA vartana rAkhavuM, e A pustakamAM batAvavAmAM AvyuM che. jema sarpanuM jhera utAravAne te utare nahi tyAM sudhI punaH punaH e ja maMtra bolavAmAM Ave che, paNa te punarukti deSa gaNAtuM nathI; tema para5rivAda, pazunya, abhyAkhyAna vagere ekasarakhA lAgatA doSa saMbaMdhI vivecana karavAmAM koI sthaLe punarukti thaI hoya te te saMtavya gaNavAmAM Avaze, ema AzA rAkhavAmAM Ave che. ApaNA AtmAmAM anaMta zakti che, tenuM ApaNane bhAna nathI. ApaNe karmane ane karmanI prakRtine bahu vicAra karIe chIe, paNa AtmAnA eka pradezamAM anaMta karmasamudAyane teDavAnuM sAmarthya che, e bAbata para vizeSa lakSa ApavAnI jarUra che. lAMbA samayanA aMdhakArane eka nAnI sarakhI dIvAsaLI nAza karI zake che, tema je ApaNane AtmAnI pavitratAne, zakti ane prakAzane khyAla Ave, jo ApaNe tenuM ciMtana karIe, tene anubhavavA prayatna karIe te ApaNAmAM eTalI badhI zakti re ke jenA baLathI pApasthAnakarUpa doSo ApaNe ghaNI tvarAthI TALI zakIe; mATe ApaNe svabhAve divya chIe ane doSa te ApaNa nahi paNa ApaNI vibhAvI prakRtinA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ). e vicAranuM ciMtana karI A pustakamAM varNavelA aDhAra pApasthAnakothI bacavA vAcakavarga prayatna karaze temAM A pustakanI sArthakatA che. chevaTa vAcakavargane e ja vinaMti ke-AmAMnA dareka prakaraNanuM hArda samajI je doSa potAnAmAM hoya te TALavA prayatna karo. doSane TALavA mATe doSanuM svarUpa samajI laI tenI sAme saddaguNa khIlavavA prayatna karavo. kSamAne sadaguNa khIlavavAthI krodha pitAnI meLe cAlyo jaze. tema saraLatA khIlavavAthI mAyA dUra thaI jaze. tevI rIte dareka doSane TALavA tenA virodhI sadaguNanuM jema bane tema vadhAre ciMtana karavuM ane te pramANe vartavAne prayatna karavo ke jethI te saddaguNa samaya jatAM svAbhAvika thaI jaze. A buka zeTha ladhAbhAI cAMpazInI preraNAthI chapAvavAmAM AvI che. amane paNa pasaMda paDavAthI ame tenI vadhAre nakale zrI jaina dharma prakAzanA grAhakene bheTa ApavA mATe chapAvI che. A bukamAM sahaja sudhAre vadhAre karyo che. keTalA prakaraNamAM vadhAre vadhAro karyo che te khAsa vAMcavA lAyaka che. A bukanA mukhya lekhakane AbhAra mAnIe chIe. be bela paNa temanA ja rAkhyA che. dareka prakaraNo sArA ne asarakAraka che te lakSapUrvaka vAMcavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. bIjA nevele vigerenA zuSka lakhANa na vAMcatAM AvuM AtmahitakAraka lakhANa ja vAMcavuM hitAvaha che. zeTha ladhAbhAIe pitAnI mAtuzrInA zreyArthe A buka chapAvI che ane te potAnA kuTuMbamAM vaheMcavAnuM dhAryuM che. AvA pustakanI lahANI karavI te kharekhara zreyakAraka che. prAraMbhamAM vadhAre na lakhatAM be bela samApta karavAmAM Ave che. vi. saM. 2000 o * kArtikI pUrNimA | zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA pavitratAne paMthe aDhAra pApasthAnakethI nivRtta thavAne mArga. prakaraNa 1 luM. prANAtipAta viramaNa. jIvamAtra sukhane zodhe che. jyAM sudhI AtmAne pitAnA kharA svarUpano anubhava na thAya tyAM sudhI tene kadApi kharI zAnti maLI nathI ane maLavAnI nathI. AtmA pote jJAna-svarUpI che. tenAmAM anaMta jJAna, anaMta zakti ane anaMta AnaMda rahelAM che. te AtmA potAnA jJAnasvarUpe jagatanA tamAma padArthone-te padArthonA guNa ane paryAye sahita jANe che ane anubhave che. te bAhya padArthone temaja potAnA zarIrane sAdhana tarIke vApare che, paNa pote potAnA svarUpamAM ja AnaMda mAne che. indriyenA Aveze ane mananA vicArorUpI taraMgo tenA paga AgaLa AvIne bhale athaDAya paNa te te pitAnA ucca svabhAvarUpa khaDaka upara sthira rahe che, kAraNa ke Indriya tathA manane baLa ApanAra paNa pite ja che, mATe jyAM AmA pitAnuM baLa kheMcI le che tyAM mana tathA indriyo zithila banI jAya che ane te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe AtmA para potAno prabhAva darzAvI zakatAM nathI. AtmA te Indriye, mana ane vAsanAone sevaka nahi paNa svAmI che. AtmAnA baLane ze khyAla ApI zakAya ? zrImAna zubhacaMdrAcArye jJAnAvamAM kahyuM che ke- aho'naMtavIryo'yamAtmA vizvaprakAzakaH / trailokyaM cAlayatyeva, jJAnazaktiprabhAvataH // A vizvane prakAza ApanAra AtmA anaMtazaktivALe che. te pitAnI jJAnazaktinA prabhAvathI traNa bhuvanane dhrujAvavA samartha che. A Atmazaktine devo ane asure paNa vaza thAya che, te pachI sAmAnya manuSya ane pazuonI to vAta ja zI ? A Atmazakti AgaLa moTA meTA narendro ane cakravartIe paNa namI paDe che. AtmAnuM premasvarUpa jyAre pragaTa thAya che tyAre te svarUpa prakaTa karanAranI samIpamAM AvanArA virodhIono virodha TaLI jAya che, eTaluM ja nahi paNa svabhAvathI virodhI pazuo paNa potAno vairabhAva TALI zAnta thaI jAya che. tenA premanI prabhA AgaLa veravirodhanuM vAdaLa TakI zakatuM nathI. te AtmA pitAnA jJAnabaLavaDe bhUta, bhaviSya ane vartamAna traNe kALanA banAvone hastAmalakavat potAnI daSTi samIpa eka ja samaye joI zake che. tenA zuddha hadayamAM dareka bAhya vastunuM pratibiMba paDe che ane tethI keIpaNa jAtanA prayAsa sivAya te sarva padArtho ane banAvone joI zake che, jANI zake che ane anubhavI paNa zake che. vaLI prabuddha AtmA svasaMtuSTa hovAthI potAnA sukha vAte tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAta viramaNa bahAranA padArtho ke manuSya para AdhAra rAkhavo paDato nathI. manuSyane pitAnA AtmAnA divya AnaMdanuM bhAna jeTalA pramANamAM ochuM teTalA pramANamAM te AnaMda meLavavA mATe bATA padArtho vizeSa rUpamAM prApta karavA Icche che ane mathe che, paNa kharA AtmajJAnIno AnaMda potAnAmAM rahele hovAthI te bAhya vastuonA sadabhAva ke abhAvamAM ekasarakhI prasannatA jALavI zake che. te anukULa ke pratikULa prasaMgamAM-jagata jene sukhadu:khanA prasaMge kahe che tevA prasaMgamAM-AnaMdamAM rahI zake che. AtmA amara hovAthI aMtavALI vastuonA bhAve zuM rAce? temaja aMtavALI vastuonA abhAve khinna paNa zuM thAya ? anaMta kALane pravAsI AtmA A badhA saMsArarUpI nATakane prekSaka che, dvaSTA che-sAkSI che; paNa bhUlathI prekSaka maTI ekaTara-nATakane pAtra banI jAya che eTale lepAya che ane saMsAranATakamAM tene paNa aneka bhAga bhajavavA paDe che. AtmA, upara jaNAvyA pramANe anaMta AnaMdamaya, anaMtazaktimaya ane anaMtajJAnamaya che, chatAM zA sAru khI, alpazaktivALo ane bahu ja nyUna jJAnavALe jaNAya che? tenI zakti, jJAna ane AnaMdane rokanArAM kAraNe kayA che? jema sUryanA prakAzane vAdaLa roke che tema AtmAnA prakAzane rokanArAM vAdaLe kayA? vaLI ApaNe pite ja A AtmA hevAthI ane AtmA pote zakti, jJAna ane AnaMdanA samUharUpa hovAthI zA sAru te zakti, jJAna ane AnaMdane ApaNane anubhava thato nathI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe. uparanA praznanA uttara samajavAne mATe ApaNe eka STAnta laie. hAlanuM vijJAnazAstra ApaNane jaNAve che, temaja ApaNe anubhavathI paNa jANIe chIe ke ApaNI cAre bAjue havA AvelI che, paNa je vastu cAre bAjue AvelI hAya tenu ApaNane bhAna hAtu nathI. vaLI A havAne vajana paNa che, ane te dareka varga IMca ( square inch ) upara paMdara ratala che. chatAM ApaNane te vajananA bhAra lAgatA nathI. paNa jo kAi paNa khAjuthI havA lai levAmAM Ave ane tyAM jagyA khAlI thAya, teA havAnA dakhANunuM tarata ja ApaNane bhAna thAya. jo eka zIzImAMthI havAnA paMpavaDe havA kheMcI levAmAM Ave, ane jo te zIzA para hAtha mUkavAmAM Ave teA hAtha upara havAnuM dabANa eTalu badhu thAya ke hAthamAMthI leAhInI serA nIkaLe; kAraNa ke uparanA dakhANune rAkanAruM havAtu nIcenuM dakhANu te vakhate hAtu nathI. te ja rIte AtmAnI pUrNa zaktie ApaNAmAM che paNa ApaNAM hRdayA bahAranA padArtho, vAsanA ane vicArAthI eTalAM badhAM bharelAM che ke te AtmAnI zaktiAnu dabANu ApaNane lAgatuM nathI. je paLe hradaya uparathI pApa tarapha dorI jatI vAsanA ane vikArAnA bhAra AchA thai jaze, te ja paLe te sthaLe AtmAnI zaktie prakaTa thaI peAtAnA prabhAva darzAvaze. AtmAnI zaktio khIlavavAnI nathI, te tA khIlelI ja che; paNu tene prakaTa thavAmAM je aMtarAyabhUta kAraNe che te karavAnAM che. dUra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAtavima AtmAnI zaktione prakaTa thavAmAM je aMtarAyabhUta kAraNe che tene pApasthAnakA kahelAM che. te pApanA-azubha pravRttinA hetue che. jyAM sudhI pApapravRttinA hetue vidyamAna hoya tyAM sudhI azubha pravRtti thavAnI ane tenA pariNAme je karmarUpa vAdaLa pragaTe te AtmasUryane prakaTa thavA de nahIM; mATe jo AtmAnI kharI zaktio prakaTa karI svAnaMdamAM mhAlavu hAya tA manuSye aDhAra pApasthAnakeAnuM svarUpa samajI jema bane tema tenA tyAga karavA pravRtta thavu joie. te aDhAra pApasthAnake jainadharma mAM varNavelA che te nIce pramANe che . ( 1 ) prANAtipAta. ( 2 ) mRSAvAda. ( 3 ) adattAdAna. (4)maithuna. (5) parigraha. (6) kreSTha. (7) mAna. (8) mAyA. ( 9 ) leAbha. ( 10 )rAga. (11) dveSa. (12 ) kalahu. ( 13 ) abhyAkhyAna. (14) vaizunya. (15 ) ratiarita. ( 16 ) para. parivAda. ( 17 ) mAyAmRSAvAda. ( 18 ) mithyAtvazalya. A aDhAra pApasthAnakA AtmAnA prakAzane pragaTa thatA aTakAve che. A aDhAramAM prathamanA pAMca prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha mukhya che. bIjA tera gANu che, paNa A pAMcane puSTi ApI vadhAre prabaLa banAve che te apekSAe te tera paNa pApasthAnakeA che. vaLI A pAMcamAM paNu mukhya pApasthAnaka hiMsA che. te badhA dASAnuM mULa che. zro uttarAdhyayana sUtramAM kahyu che ke--sarva jIvA pratye ahiMsA-prema ( maitrIbhAva) karIne jIva zAntirUpa nirvANa prApta kare che. jJAnANuMvamAM paNa kahyuM che keH-- ( - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne patha ahiMsaiva jaganmAtAs - hiMsaivAnandapaddhatiH / ahiMsaiva gatiH sAdhvI, zrIrahiMsaiva zAzvatI // ahiMsA jagatanI mAtA che, ahiMsA AnaMdanI zreNI che, ahiMsA e ja uttamagati-mArga che ane ahiMsA e ja zAzvatI lakSmI che. cegasUtranA racanAra zrI pata Mjali RSi kahe che ke "" " jyAre manuSyane ahiMsA siddha thAya tyAre tevA manuSyanI samIpamAM virodhI prANIe paNa peAtAnA veravirAdha tajI de che. " ApaNe zAstromAM paNa sAMbhaLyuM che ke--jyAre mahAvIra prabhu samavasaraNamAM esI upadeza ApatA hatA te samaye sarva pazu-5khIe paNa peAtAnA svAbhAvika virAdha tajI eka khIjA sAthe premabhAvathI besatA hatA. je ahiMsAne AvA prabhAva che tenuM svarUpa ApaNe samajavu joie, ane tenI pratipakSI hiMsAne tyAga karavA joie. prANAtipAtanA artha e ja thAya che ke kAI paNa jIvane tenA prANathI viyukta karavA athavA tene mArI nAkhavA. manuSyane athavA pazune sarvathI mArI nAkhavu eTalAmAM ja hiMsA samAI jatI nathI, paNa pazu para atizaya bhAra bharavA, tenI cAmaDI chedavI, tene bAMdhI rAkhI yAgya samaye ghAsapANI na ApavAM, tene sakhta cAkhakAthI mAravuM, athavA aNIvALA parANe! ghAMcI tenI cAmaDImAM chidra pADavAM--mA sanA paNa hiMsAmAM samAveza thAya che. tevI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAtaviramaNa ja rIte karacAkarane lAta mAravI athavA zarIranA bIjA kaI bhAga para mAro, athavA koIne eka paNa avayavAdika nAka kApI nAkhave te paNa hiMsA che. strIone tema ja hAtha nIce mUkAyelAM bALakone seTIthI mAravAM athavA kaI paNa zArIrika zikSA karavI te paNa hiMsA che. jyAre bALakone-kumaLA bALakone gRhamAM ke zALAmAM zikSA karavAmAM Ave che tyAre temAMthI cAra anartho upaje che. (1) bALake bIkaNa thAya che. (2) teo bhayane lIdhe asatya bolatAM zIkhe che. (3) teo mAranArA pratye dveSa rAkhe che ane (4)teo jAte paNa nirdayatAne pATha zIkhI samaya jatAM potAnA hAtha nIce AvatAM bALako tarapha ghAtakI bane che. pitAnA prANa jeTalA potAne priya che teTalA ja sAmAnA prANa tene priya che, paNa manuSya krodha, lobha ke kAmanA AvezamAM AvI bIjAone herAna karatAM, athavA bIjAonA zarIrane aneka prakArano trAsa upajAvatAM jarA paNa DaratA nathI. mAMsAhArane paNa hiMsAmAM samAveza thAya che. pazunA vadha sivAya mAMsa maLatuM nathI mATe je leke mAMsAhAra kare che teo hiMsAthI thatAM pApanA bhAgI bane che, mAMsAhArI pazunA vikAsakramamAM aDacaNa nAkhe che teTale aMze kudaratI niyama pramANe tenA pitAnA vikAsamAM aMtarAye Ave che. pazune lAgu paDelA kSaya, cAMdI vagere reganAM jaMtuo paNa te mAMsamAM hoya che, ane tethI tenuM mAMsa khAnAra manuSyane te roga lAgu paDavAne saMbhava che. vaLI pazune jyAre mAravAmAM Ave che tyAre te pazunA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe hRdayamAM svAbhAvika rIte krodha, vaira ane dhikkAranA vicAre pragaTe che, tethI tevA pazunuM mAMsa khAnAra paNa krodhI, cIDIo ane azAnta bane che. mAMsa khAnArane dAru pIvAnI jarUra paDe che, eTale eka anartha bIjA anarthanuM kAraNa bane che. mAMsa bIjA sAmAnya anAjo karatAM meMghuM paDe che. pazuone vadha thavAthI dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNa vagere moMghAM maLe che ane khetIne paNa puSkaLa nukasAna thAya che, paNa A badhAM kAraNe karatAM sauthI moTuM kAraNa to e ja che ke pazuone ApaNA jevI ja lAgaNI hoya che. ApaNe mananI bAbatamAM vizeSa AgaLa vadhyA hoIzuM, paNa temanI sukhaduHkhanI lAgaNIo lagabhaga ApaNA jevI ja hoya che mATe tevA lAgaNIvALA jIvane mArI, potAnA bAhyasvAdanI tRpti karavI e kharekhara anartha ane mahAhiMsaka kAma che, mATe ahiMsaka banavA IcchanAre mAMsane tathA mAMsavaDe banAvelI vastuone jarUra tyAga karavo joIe. yajJanimite pazuone je vadha karavAmAM Ave che, te paNa moTAmAM moTI hiMsA che. je devI jagadambA-jagatanI mAtA kahevAya che te kadApi potAnA bALakanA rudhirathI prasanna thAya ja nahi, ane je pitAnA nirdoSa ane niraparAdhI pazurUpa bALakanA vadhathI saMtuSTa thAya te devI mAtAnA nAmane pAtra ja zI rIte thaI zake ? manuSya devInedivya zaktione prasanna karavA potAnI aMdara rahelI pAzava vRttione-jevI ke krodha, moha, lobha, matsara, paraniMdA, dveSa vagerene-bhega Apa joIe. eka sthaLe kahyuM che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAtaviramaNa yUpaM chatvA pazUn hatvA kRtvA rudhirakardamam / rahevuM gayate svarga, nahe na gamyo / / ? || jo yajJasta Mbha chedIne, pazuone haNIne ane lehIne kAdava banAvIne-A pramANe karIne jo svage javAtuM hoya tA pachI narake kANu jaze ? mATe yajJanimitte je hiMsA thAya che te ajJAnamUlaka che. teneA kei paNa rIte bacAva thai zake tema nathI. zikAra e paNa hiMsAnuM eka meTu kAraNu che. zikArI manuSyA tene eka ramatarUpa gaNe che, paNa te ramatamAM trIjAenA prANa jAya che tenu tene kyAM bhAna hAya che ? zarIramaLa khIlavavAnA aneka mArga che. nirjIva vastune nizAna karI dhanuvidyA yAM zIkhAtI nathI ? paNu khIjA anAthAne svacchaMdavRttithI mAravAmAM zUravIrAne eka prakAranA khATA rasa pedA thAya che. paNa zAstromAM tA kahyuM che ke-- udyataM zastramAlokya, viSAdabhayavihvalAH / jhIvAH jainti sarvatra, nAsti mRtyusamaM mam / / / / kaMTakenApi viddhasya, mahatI vedanA bhavet / cakrakuMtAsi zaktyAdyai- cchidyamAnasya kiM punaH 1 // 2 // nirAzA ane bhayathI vihvaLa thayelA jIvA ugAmelu zastra joIne kaMpe che, kAraNa ke mRtyu samAna bIjo bhaya nathI. kAMTA kheMcI javAthI paNa prANIne jyAre mATI vedanA thAya che tyAre cakra, bhAle, taravAra, barachI vagere zastrothI chedAtA prANInI vedanAnI tA vAta ja zI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe prAcIna samayamAM yuddhanA prasaMge je koIpaNa manuSya mukhamAM ghAsanuM taraNuM le te sAme prabaLa zatru tene jIvate mUkate hato. kAraNa ke mukhamAM taraNuM lenAra manuSya pazu je che, mATe tene zuM mAre te pachI tRNa khAIne ja jIvanArA, jharAnuM nirmaLa jaLa pIne tRSA zamAvanArA nirdoSa pazuonI hiMsA zikAra ke majazekha nimitte karavI ane vartamAnapatramAM te bahAdurInAM kAryo hoya tema tenAM lAMbAM varNana chapAvavA e ja sUcave che ke ApaNA samAjanuM aMta:karaNa A bAbatene doSarUpa gaNavA jeTaluM khIlyuM nathI. kevaLa zarIrathI ja hiMsA thAya che ema nathI. vacana ane manathI paNa ApaNe hiMsA karIe chIe. vacana upara saMyama nahi rAkhavAthI ApaNe na belavAnuM belIne sAmI vyaktinA jIvane duHkha ApIe chIe. zArIrika ghA karatAM paNa vacananA ghA keTalIka vAra vadhAre asahya nIvaDe che, ane tene lIdhe keTalAMeka ozIkAM AMsuothI bhIMjAtAM haze, tene te vacano belanArane kayAM khyAla hoya che ? jIbhamAM amRta paNa che ane jhera paNa che. vANImAM ghAyala karavAnI zakti che ane ghA rUjhavavAnI zakti paNa che, mATe hiMsAnA pApathI bacavA IcchanAre vANImAM mIThAza rAkhavI. kavi bAlAzaMkara kahe che kekaTu vANI suNe jo tuM, mIThI vANI sadA kaheje; parAI mUrkhatA kAje, mukhe nA jhera tuM leje. jenazAstramAM je pAMca samitio kahelI che temAM eka bhASAsamiti che. bhASAsamiti jaNAve che ke-vANI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAta viramaNa sArI rIte bolAvI joIe, te anyAyayukta nahi paNa nyAyayukta hovI joIe, te apriya nahi paNa priya hevI joIe, te asatya nahi paNa satya hevI joIe. je vANI pitAne pazcAttApa upajAvatI nathI tevI vANIne ja uccAra karavo lAbhadAyaka che. manuSya, zarIrathI hiMsA na kare, vacanathI paNa koIne nukasAna na kare, chatAM je tenA manamAM bIjAnuM azubha karavAnI vRtti hoya to te manavaDe paNa hiMsA kare che. | manathI pApakarma baMdhAya che ane manathI pApakarma chUTe che, tenA para prasannacaMdra rAjarSinuM daSTAnta jaina Alamane suvidita che. pitAnA mananA zubha bhAvavaDe te svargaprAptine yogya thayA, mananA azubha pariNAmavaDe bIjAone mAravAnI prabaLa IcchA karavAthI narakanA du:kha bhegavavAne pAtra banyA ane thoDA ja samayamAM te azubha vicArone dUra pheMkI daI pitAnI kharI sthitinuM bhAna lAvI AtmasvarUpano vicAra karatAM kevalyajJAna prApta karavA samartha thayA. A traNe sthitimAM mana e ja moTuM kAraNa che, mATe manathI bIjAnuM azubha ciMtavavuM, bIjAne duHkha thAya evI bhAvanA bhAvavI e paNa hisA che; kAraNake mane maLyA jALa no ! " mana e ja manuSyone baMdha ane mokSanuM kAraNa che." vaLI A sthaLe e paNa vicAravA jevuM che ke je manamAM hoya te bahAra AvyA vinA rahetuM nathI. dareka kAryane pitA vicAra che. vicAra ghaTTa thatAM te kAryarUpe pariName che, mATe je manuSyanA hRdayamAM bIjAnuM bUruM karavAnI bhAvanA haze, te manuSya vaheluM ke meDe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 pavitratAne paMthe bIjAne nukasAna karyA vinA rahenAra nathI mATe AtmAthIe sarvanuM zubha ciMtavavuM. bRhazAntimAM kahyA pramANe sadA evI bhAvanA bhAvavI ke - zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhuutgnnaaH| doSAH prayAntu nAzaM, sarvatra sukhino bhavantu lokaaH|| sarva jagatanuM kalyANa thAo, leke pArakAnA hitamAM tatpara bane, temanA doSo nAza pAme ane sarva sthaLe loko sukhI thAo.' vaMdittA sUtramAM paNa ApaNe pratidina belIe chIe kekhaamemi savvajIve, savve jIvA khamantu me| mitti me savvabhUesu, ve majjhaM na keNai / / "huM sava ne kSamA ApuM chuM, sarva jI mane kSamA Apa. mAre sarva sAthe maitrI che, mAre koI sAthe vera nathI." mATe hiMsAnA pApathI vimukha thaI manuSya ahiMsA dharmane Azraya le. zrI jJAnAvamAM kahyuM che ke - tannAsti jIvaloke, jinendradevendracakrakalyANam / yat prApnuvanti manujA, na jIvarakSAnurAgeNa / / A jagatamAM jIvarakSA para prema rAkhavAthI manuSya samasta kalyANakArI pada prApta kare che. tIrthakara, devendra ane cakravatatva jevuM eka paNa pada nathI ke je dayAvAna(ahiMsaka)ne na maLe, mATe potAnI Atmazakti pragaTa karavAvALA dareka jIve zarIrathI, vacanathI ane manathI keI paNa jIvane duHkha na thAya tevI rIte vartana karavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 2 jI. mRSAvAdaviramaNu. AkhuM vizva satyathI cAle che. sUrya, caMdra, tArAo pitAnI gatimAM cAlyA kare che te paNa satyavaDe ja. bhegasUtranA racanAra maharSi pataMjalie kahyuM che ke satyapratiSThA havanavidhi jyAre manuSyamAM satya pUrNa rIte siddha thAya che tyAre te manuSyane vacanasiddhi prApta thAya che arthAta te je kaMI bole che te pramANe thAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke "pUchayA sivAya pote bolavuM nahi ane pUche tyAre asatya bolavuM nahi." Truth in the purity of speechsatya e vANInI pavitratA che paNa manuSyo krodhathI, lobhathI, kapaTathI, ahaMkArathI, bhayathI, hAsyathI athavA svArthathI ke pitAnA doSe chupAvavA mATe asatya bole che. pavitra AcAravicAravALA manuSya paNa A asatyanA pAzathI sarvathA mukta hotA nathI. garIba temaja tAvaMta, gRhastha temaja sAdhu, puruSa ke strI, bALaka ke vRddha-A sarvamAM saMpUrNa satya bolanAra bhAgyeja jaDI Ave che. jevuM manamAM hoya tevuM ja vacanamAM bolanAra puruSa yA strI virala hoya che. Ama kahevuM te jagatane anyAya ApavA jevuM lAge, paNa anubhavathI A vAtanI satyatA jaNAI Avaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe asatyane moTAmAM mATe doSa e che ke jyAM asatya jaNAyuM tyAM te kahenAra upara leke avizvAsanI najarathI jue che. tenI bIjI kharI vAto pratye paNa lokone azraddhA prakaTe che. vyApArIo lAkha rUpIAnA mAla dhIre che te paNa sAmAnI sAkha athavA AbarUthI. AbarU athavA sAkha asatyathI nAza pAme che. keTalAka manuSya tolamApamAM ochuM Ape che athavA vizeSa le che. keTalAka jUThA dastAvejo banAve che athavA kheATI sAkSI pUre che. keTalAka jamIna, janAvara athavA kanyAnI levaDadevaDamAM asatya bole che. vyApArarojagAramAM to jUThA sama khAvA e to keTalAka vyApArIone sahaja thaI paDayuM che. vAraMvAra asatya bolavAthI lokonA mananI sthiti evI adhama banI jAya che, tathA temanA aMta:karaNa evAM buddhAM-lAgaNI vagaranAM-thaI jAya che ke pote A asatya bole che tenuM paNa temane bhAna hetuM nathI, to pachI te bolavAthI potAnA AtmAnuM ahita thAya che tene te khyAla ja kayAMthI Ave ? lekamAM asatya bolavAno rivAja che, e mAnyatAne lIdhe koI paNa mAla vecanAra para bIjAone vizvAsa Avate nathI. tethI eka vastu kharIdavAne manuSyane aneka dukAne bhamavuM paDe che, chatAM paNa pote kadAca chetarAye haze evo manamAM saMzaya rahyA kare che. vaLI A rIte vastuo kharIdatAM samaya ane zaktine keTale nakAme vyaya thAya che te kyAM leko nathI jANatAM ke nathI samajatAM ? mRSAvAda-asatya kevI rIte ane zA kAraNathI belAya che, tenA keTalAka dAkhalAo vicArIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa keTalAka ta baDAI mAranArA manubdha hoya che. teonI sarva vAte atizayoktithI bharelI hoya che. teo potAnI delatanA, samAjamAM potAnI sthitinA, moTA moTA manuSya sAthenI potAnI dostInA, potAne maLelA mAnacAMdanA, potAnA vaDile bhUtakALamAM karelA parAkramanAM ane bhaviSyamAM te kevAM parAkrama karavA dhAre che tene lagatA havAI khyAlanA saMbaMdhamAM baDAI mAratA ja hoya che. A hakIkatane ardha karatAM paNa vadhAre bhAga teonI kalpanAzaktithI teoe race hoya che, ane satyanA prakAzamAM A hakIkato TakI zake tevI hotI nathI mATe satyanA upAsake AvI khoTI baDAI mAravAnI TevathI dUra rahevuM. jyAre manuSya bIjAne kaI vAta kahevA mAMDe che tyAre te vAtane rasika banAvavAne tenA je aMgamAM nyUnatA hoya te potAnI kalpanAvaDe bharI de che ane A rIte asatya bolavAne derAya che. bIjA prakAranA asatyavAdIo dveSathI asatya vacana bolavAne dorAya che. teo bIjAo saMbaMdhI apriya bAbato sAMbhaLIne temAM potAnA taraphathI kAMIka umero karIne jagata AgaLa evuM vaNane mUke che ke leke te vAta sAcI mAnavAne dorAya che. teo A rIte vagarapaisAnA paraniMdA phelAvanArA pherIAonuM kAma kare che. A gunho ghaNe moTe che. ethI cAritrapratiSThAne thatI hAni na sahana thavAthI keTalAke ApaghAta karyAnA dAkhalA jagaprasiddha che. zAstramAM kahyuM che ke-sahasAtkAre koInI kharI paNa guma vAta prakaTa karavI e paNa satyane aticAra che, te pachI bIjAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pavitratAne paMthe achatI vAta jagata AgaLa mUkavI tenA jevA anartha bIjo kayA hAi zake ? A badhAM jIbhanAM pApA che. tenAthI satyanA upAsake cetatA rahevu joie. jJAnANu vakAra kahe che ke-- pRSTairapi na vaktavyaM, na zrotavyaM kathaMcana / vacaH zaMkAkulaM pApaM, doSADhyaM cAbhisUyakam // 'je vacana zakAbhayuM... hAya, pApamaya hAya, doSavALu hAya athavA khIjAnI IrSA utpanna karanAruM hAya tevuM vacana bIjAe pUchavA chatAM paNa kahevu nahi, tema tevAM vacanA sAMbhaLavAM paNa nahi. ' ApaNane AvAM vacanA sAMbhaLavAmAM rasa paDe che te ja ApaNI nibatA sUcave che. ApaNe bIjAnA saMbaMdhamAM je apriya athavA aniSTa vAta sAMbhaLIe te kharI na paNa hAya ane kadAca kharI hAya tA paNa te viSe na khelavuM e vadhAre dayAbhayu che. keTalAka asatyavAdIe peAtAnA vacananA bhaMga kare che ane kAraNa pUchatAM eka yA bIjI mAnuM rajU kare che. satya mAlavAthI ThapakeA maLaze evA prasaMgA hAya tyAM asatya khelavAmAM Ave che. nAkarAmAM A Nu vizeSa hoya che. jyAM mAkhApa athavA zikSake bahu ja sakhta hAya che ane jyAM satya karatAM prazaMsAne vadhAre mAna apAya che, tyAM ghaNAM bALakA athavA vidyAthI e asatya khelavAne dvArAya che. eka manuSya pAMca rUpIAne vAste asatya khele che tenA artha e ja ke satya karatAM te pAMca rUpIAne vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa kiMmatI gaNe che. manuSya dhAre to sarvAMgasaMpUrNa satya belI zake, paNa tene vAste bhega ApavA teNe taiyAra rahevuM joIe. harizcaMdra satyavAdI rahI zakyA, kAraNa ke pote ApelA vacanane khAtara bhega ApavAne tatpara hatA. Aje hajAro varSe temanuM nAma ApaNuM jIbha para tarI Ave che. dharmarAja kahevAtA yudhiSThira ane prasaMge azvatthAmA marAyA te UMcA svare bolyA naoN vA naoN vA-eTale te manuSya hAya ke hAthI hAya-eTaluM dhImethI belyA. tarata ja temano ratha je pRthvI para cAlato hato tenuM eka cakra bhUmimAM pesI gayuM. * te satyavAdI jIve asatya kahyuM paNa tarata ja tenA aMta:karaNe DaMkha dIdho. aMtaHkaraNarUpI jhagajhagatI taravAre tenA marmasthaLane levuM. A sthaLe kaI prazna kare ke ApaNane kema ekadama asara thatI nathI ? kAraNa e ja ke ujaLe lugaDe DAgha lAge. ujaLI bhIMta para kALuM dhAbuM tarata dekhAya, paNa jyAM badhuM kALuM hoya tyAM jarAka kALAzane umere thAya te te zI rIte jaNAya ? jeNe vrata lIdhAM hoya tene aticAra lAge, paNa je sadA aviratipaNAmAM ramaNa karatA hoya tene pApathI pAchA haThavAno vicAra ja kayAMthI sUjhe? asatyanA keTalAka geralAbha ApaNe vicAryA, te ja rIte satyanA lAbha paNa vicAravA jarUranA che. satyathI lekene ApaNA pratye vizvAsa bese che, mAnapratiSThA vadhe che, vyApAra rojagAra paNa te sAkha-AbarUne lIdhe sAre cAle che. satyavAdI manuSyamAM satyathI eka prakAranuM baLa Ave che. asatya bolanArA acakAtA acakAtA bole che tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 pavitratAne paMthe A satyavAdI puruSa bedhaDaka pitAnA pUrNa jozathI pitAnI vAta rajA kare che, kAraNa ke tene potAnA satya para pUrNa vizvAsa hoya che, paNa A badhA vyAvahArika lAbha uparAMta keTalAka AdhyAtmika lAbha paNa thAya che. prathama te tenA AtmAne apAra saMtoSa thAya che. manuSya jyAre rAtre potAnA kAryanuM nirIkSaNa karavA bese ane pitAnA aMta:karaNa sAthe ema kahI zake ke-huM Aje koI paNa bAbatamAM asatya bolyo nathI, athavA mArA vacanathI meM keIne paNa UMdhuM samajavAne avakAza Ape nathI, te te manuSyane keTale saMtoSa thatA haze tene khyAla kare, ane te AtmasaMtoSa tame paNa zA sAru prApta na karI zako te vicAro. vaLI niraMtara satya vicAra karavAthI ane satya bolavAthI manuSyane eka dhoraNa maLe che, ke je vaDe te aneka asatya bAbatemAMthI, jema aneka khoTA kAcanA kakaDAmAMthI jhaverI kharA hIrAne pArakhI zake che tema, satyane pArakhI zake che. te manuSya tenAM vacananI kiMmata AMkI zake che, ane tethI tene chetarAvAno bhaya rahetuM nathI. tene AtmA satyanA tejathI prakAze che ane keTalIka vAra te manuSya tenI pAse asatya bolatAM tharathare che. vaLI satyanuM AyuSya bahu lAMbuM hoya che. asatya thoDo samaya kadAca phAve, paNa tenuM AyuSya bahu alpa hoya che. satya te khaDaka jevuM hoya che. tenA para pracaMDa jaLakallola athaDAya chatAM te TakI zake che, mATe AtmahitAthI manuSya satyanuM mahatva vicArI satya belavAne abhyAsa pADa jaIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa 19 vaLI manuSyane eka asatya chupAvavAne bIjA aneka asatya UbhAM karavAM paDe che ane bIjA manuSyone paNa pitAnA asatyanA bhAgIdAra banAvavAnI jarUra paDe che. vaLI asatyamAM evAM bIja rahelAM hoya che ke je potAnA ja nAzanA kAraNarUpa bane che. " chetaranAra ja chetarAya che" e vacana sadAsarvadA hRdayamAM kotarI rAkhavAnuM che. asatya e cAra divasanA cAMdaraNa jevuM che. dhAre ke ApaNe evuM asatya bolIe ke jethI sAmI vyaktine nukasAna na paNa thAya, chatAM ApaNane potAne je moTuM nukasAna thAya che teno vicAra karo ghaTe che. asatyathI athavA ApaNe je kAMI jANatA athavA mAnatA hoIe tenI viruddha bolavAthI ApaNuM mana malina bane che, ane tethI AtmA para eka jAtano paDado AvI jAya che. ane ApaNe AtmAno prakAza jhIlavA asamartha thaIe chIe. ApaNuM daSTi upara paDala AvI jAya che, ane amuka vastu athavA banAvamAM satya tattva zuM che te ApaNe jANI zakatA nathI paNa He who thinks truth, speaks truth or acts truth, acquires a power to know truth by intui. tion which is above all reasoning. je satya vicAre che, satya bole che ane satya vartana rAkhe che, te AntarapratibhA je buddhinI paNa pelI pAranI zakti che, te vaDe satya jANavAnI-pArakhavAnI zakti meLave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjI adattAdAnavaramaNu, trIjI 'pASasthAnaka-AtmAnA prakAzane zakanAruM kA raNu adattAdAna che. tenA sAmAnya artha e thAya che ke khIjAe nahiM ApelI vastu, tenI icchA sivAya levI te, adatta eTale nahi Apelanu AdAna athavA grahaNa che. jIvAne bAhya vastuo meLavavAnA zekha thAya che. leAkeAnI vAsanAe ane jarUrIAtA vadhavA pAmI che. je padArtho prathama meAjazeAkhanI cIjo tarIke gaNavAmAM AvatI hatI te have dararojanA jarUrIAtanA viSayeArUpa thaI paDela che. eTale vizeSa dhananI jarUra paDe che. te dhana jo ceAgya raste maLe tA tA ThIka, paNa jo tema na maLe teA anyAyathI, kapaTathI, bIjAne chetarIne, cArI karIne athavA vizvAsaghAta karIne paNa te meLavavA jIvA DhArAya che. ane A rIte A trIjA prakAranuM pApakama kare che. dhana e manuSyanA bAhya prANa che, ane te javAthI manuSyanA AMtara prANanA paNa nAza thavA saMbhava che. jJAnANu vamAM lakhyu che keH-- vittameva mataM sUtre, prANA bAhyAH zarIriNAm / tacApahAramAtreLa, myukte mALeva dhAsittA // ? // dhanane dharma pustakAmAM chaveAnA bAhyaprANurUpa kahevAmAM AvyuM che, mATe tenu haraNa karavAthI tenA prANa ja lIdhA ema kahI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ adattAdAnaviramaNa 1 zakAya. dhana javAthI manuSyanI vRtti, buddhi vagerenA nAza thAya che. keTalAka manuSyA dhana javAthI gAMDA thaI javAnA tathA cittabhramavALA thaI gayAnA dAkhalA jovAmAM Ave che. kapaTathI athavA anyAyathI paradhananuM haraNa karavAthI ke cArI karavAthI zA zA geralAbha thAya che te ApaNe vicArIe. tevA manuSyane mATeA geralAbha tA e thAya che ke keAI tenA vizvAsa karatuM nathI. AvuM kAma karanArane niraMtara rAjyanA bhaya rahyA kare che. jyAre manuSyane paradhanaharaNa karavAnI icchA jAge che tyAre te nyAya anyAya kAMipaNa jAta nathI ane dhanane khAtara peAtAnA svajaneAne paNa ghAta karavA te taiyAra thAya che, teA pachI bIjA dUranA sabaMdhIe mATe tA kahevuM ja zuM? tevA manuSyanA koI saMsarga karatuM nathI ane peAtAne tyAM AnyA hAya teA te jyAM sudhI na jAya tyAM sudhI sarva kAi tenA pratye zaMkAnI najarathI joyA kare che. tevA kAma karanAranuM citta sadAsadA bhayabhrAnta rahe che ane rAtre paNa tene nidrA AvatI nathI. 'huM pakaDAi jaiza' e vicArathI te jAgyA kare che. bIjAne du:khI karIne kAi zAnti pAmyu nathI ane pAmI zake paNa nahi. koi cArI kare, cArane madada kare, cAre cArI lAvelI vastuo kharIda karI le, athavA sAcavI rAkhe, echAM adhikAM mApa karI bIjAne chetare, vastuomAM zeLaseLa kare, kAI paNa rIte jenA para peAtAnA khareA hakka nathI te le athavA levAnA prayatna kare, teA te sarva zAstra pramANe A adattAdAnanA viSayamAM AvI jAya che. rAjyanu krANu athavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe myunIsIpAlITInI jakAta athavA vyAjabI InkamaTekSa na Apavo te paNa adattAdAna che. je manuSya A avaguNathI-doSathI mukta rahe che te mArgAnusArIpaNAne lAyaka bane che. kAraNa ke koI paNa jIva zrAvakadharmane egya thAya, te temAM je 35 guNenI AvazyakatA che, temAM prathama guNa ja thAyaraMpavimava che, arthAt dharmanA mArgane lAyaka thavA IcchanAre nyAyathI ja dhana pedA karavuM joIe. je manuSya nyAyanItithI dhana pedA kare che tenuM mana sadA saMtoSamAM rahe che. pite koIne paNa anyAya karyo nathI athavA koIne chetaryo nathI, e bhAvanAthI manamAM je zAnti rahe che te avarNanIya hoya che. jyAre keIpaNa manuSyanI athavA peDhInI sAkha baMdhAI jAya che, ke A manuSya ke A peDhI je egya haze te ja kimata leze, te te manuSya ke peDhIne mAla ghaNe khape che, kAraNa ke vyApArane moTo AdhAra sAkha, AbarU, pratiSThA ( Credit) upara rahelo che. je manuSya keInI nokarI karato hoya te manuSya pitAnA vartanathI ema sAbita karI Ape ke tene pitAne pagAra uparAMta harAmanI athavA anyAyanI eka pAI paNa na khape, to tenA zeThane tenA para atyaMta vizvAsa bese che. te tene potAnI peDhI paragAma hoya te tyAM vadhAre pagAra mokalI zake che. vadhAre pagAra ApavAnuM eka moTuM kAraNa e hoya che ke te zeThane tenA para dekharekha rAkhavI paDatI. nathI. dareka khAtAmAM InspekaTara rAkhavA paDe che ane temanA bhAre pagAra ApavA paDe che, tenuM kAraNa e ja ke hAtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ adattAdAnavaramaNa 23 nIcenA leAkeA nyAyanItithI varte che ke kema? te viSe niratara zaMkA rahyA ja kare che. nyAyathI je manuSya dhana pedA kare che, tenA paisAnA paNa sabhyaya thAya che ane te dhanathI je khArAka kharIdavAmAM Ave te khArAka paNa ucca buddhi ane zubha vicAra preranArA thAya che A bAbatane hAlanA leAkeA bhale hasI kADhe, paNa A mAkhata anubhavasiddha che. manusmRti paNa kahe che kesrvessaaN zaucAnAmarthazaucaM paramaM matam | sarva prakAranI pavitratAmAM dhananI pavitratA meATI gaNavAmAM AvelI che, mATe anyAyathI dhana pedA karavAnI koI paNa divasa AkAMkSA rAkhavI nahi. keTalIka vAra anyAyathI manuSyAne sukha pAmatA joIe chIe tyAre ApaNA manamAM e prazna UThe che ke Ama kema thatu haze ? tene javAba e ja che ke anyAyathI manuSya kAve che te thADA ja samayane mATe. te tA anyAya knyA vagara rahetA ja nathI. vaLI bhUtakALanuM zubha karma hAya ane kadAca te phAve tA paNa tethI zuM thayuM? tenA anyAyanu phaLa tene bhegavavuM ja paDavAnuM. temaja nyAyI manuSyane du:kha paDe che te te tenA nyAyane lIdhe paDatuM nathI, paNa bhUtakALanuM karaja te vadhAre lALyeA hAya che tethI jyAM sudhI te karaja adA na thAya tyAM sudhI te na paNa kAve. paNa tenA nyAyanuM mULa te tene jarUra maLaze ane te maLe tyAM sudhI manuSye dharma ane nIti upara zraddhA rAkhI cAlavu joie. manuSyanA cAritranI kaseATI Ave samaye ja thAya che. lakSmIdevI dareka manuSyanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pavitratAne patha kaseATI kADhe che, ane je manuSya tenI kaseATImAM pasAra thAya che tene te vare che. kahyuM che ke-- vRNute hi vimRzyakAriNam guNalubdhAH svayameva saMpadaH // je manuSya vicArapUrvaka samajIne peAtAnA sannizcayeA pramANe jIvana gALe che tene tenA guNeAthI AkarSAyelI lakSmI svayameva AvIne vare che, mATe dhana pedA karavuM te nyAyanItipUrvaka prApta karavuM, A rIte vartatAM prArabhamAM thADu' maLe te tethI satASa mAnaveA. AgaLa jatAM nyAyanItinI chApa paDaze, eTale vizeSa na enI meLe AvI maLaze. kharI rIte vicArIe teA ApaNe badhA dhananA TrasTI chIe paNa mAlIka nathI. TrasTIbhAva jo dhAravAmAM Ave te manuSya parahitArthe tene sadupayeAga karI zake che. paNa jyAM mAlIkI AvI tyAM manuSya tenAthI baMdhAi jAya che. prakaraNa 4 yu. maithunaviramaNu. mathunanA artha puruSanA strI sAthenA saMbaMdha athavA strInA puruSa sAthenA saMbadha. jee brahmacArI che athavA sAdhue che temane vAste A saMbaMdha sarvathA varjya che, ane je leAkeA gRhasthI che temane mATeyeAgya niyama e che ke temaNe svadArAsa'teASa vrata pALavuM arthAt peAtAnI srImAM saMtASa mAnavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunaviramaNa 25 maithunayAga athavA brahmacarya e uttamamAM uttama vrata che. te vrata je mana, vacana ane kAyAthI pALe che tevA manuSya jyAM jAya tyAM vijayI nIvaDe che. kAmikavAsanAviSayatRSNA e jagatanI prakhaLamAM pramaLa vRtti che. zrI gAtamabudhe eka sthaLe lakhyuM che ke jo viSayavAsanA jevA prabaLa maneAvikAra kho keAI hAta te leAkeAne dharmanA upadeza ApavAnuM kAma nirarthaka thAta. temanA kahevAnA bhAvArtha e che ke A viSaya saMbadhI vrata A jagatamAM sAthI pramaLa che. jJAnA vamAM brahmacaryanA saMbaMdhamAM lakheluM che ke:~ vindanti paramaM brahma, yatsamAlambya yoginaH / tadvrataM brahmacarya syAd, dhIraM dhaureyagaucaram // 1 // ', je vratanu AlaMbana karIne ceAgIe parabrA-paramAtmAne pAme che ane jene dhIravIra puruSA ja dhAraNa karI zake che te brahmacarya nAmanuM mahAvrata che. vaLI te ja granthakAra jaNAve che ke: ekameva vrataM zlAghyaM brahmacarya jagattraye / - A traNa jagatamAM brahmacarya vrata ja eka pUjavA lAyaka che. brahmacarya e cAritranuM jIvana che ane te vinAnA bIjA guNA jIvanamAM gaiANa bhAga bhajave che. AvA uttama ane duTa brahmacarya nA artha zuM ? ze!? sAmAnya artha e che ke-brahmacarya pALavA IcchanAra jIva manathI kAipaNa srI bhAgavavAnI IcchA karatA nathI, ane zarIrathI paNa tenAthI sadAsadA vegaLA rahe che. brahmacarya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 pavitratAne paMthe e zabdanA artha karIe teA te jIva badhAmAM brahmaAtmAne jue che ane te pramANe varte che, arthAt jene AtmadRSTie strI ke puruSa evA bheda rahyo nathI te ja manuSya pUrNa rIte te vrata pALI zake che. jyAM sudhI A puruSa che ane A strI che, e bAbata para bhAra mUkavAmAM Ave che tyAM sudhI brahmacarya pAlana ghaNuM agharu' che. zrImad rAjacaMdra lakhe che ke-- nidyAna; samAna. nIrakhIne nava ceAvanA, leza na viSaya gaNe kASThanI putaLI, te bhagavAna viSayavRtti e utpAdaka zakti che. tenAmAM kAMIpaNa navIna utpanna karavAnuM baLa che. kudaratamAM je e zaktie prabaLa gaNAya che temAM eka svarakSaNanI zakti ane bIjI prajotpAdaka zakti che. A zakti traNa rIte pragaTa thAya che. manadvArA, lAgaNIdvArA ane zarIradvArA. manadvArA jo A utpAdakazaktinA upayeAga thAya te te manuSyane pustakA lakhavAnu, bhASaNe ApavAnu, navIna kalpanAe karavAnu mana thAya che. lAgaNIdvArA te citrakaLArUpe, saMgItarUpe, kAvyaracanArUpe, zilpakaLArUpe pragaTa thAya che. ane te sthUla zarIramAM pragaTa thatAM sAmI jAtinI vyaktinA samAgamamAM AvavAnI icchArUpe dekhAya che. zakti enI e che, paNa te Ama traNa rIte prakaTa thAya che mATe jo manuSya te zaktine manadvArA athavA lAgaNIdvArA pragaTa karavA prayatna kare te A sthUla zarIramAM tenu baLa Adhu rahe che, ane tene vaza karavAnuM kAma sugama thAya che mATe te vRttinuM A sthUla zarIra upara jema bane tema AchuM dabANu Ave tema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMthanaviramaNa karavuM ane te mATe ucca prakAranA mAnasika viSayamAM athavA upara jaNAvelI lAgaNIo prakaTa karavAnA keI paNa mArgamAM potAnI zaktine upaga kare e lAbhakArI che. badhA manuSya sarvathA brahmacarya na pALI zake e samajAya tevI vAta che, mATe gRhasthoe svastrImAM saMtoSa mAna ane tyAM paNa prajotpattinA hetu sivAya sthala samAgama kare nahi. gRhasthAzrama e jIteMdriya thavAnuM zIkhavanArI zALA che. manuSya gRhasthAzramamAM rahIne dhIme dhIme potAnI vRtti para kAbU meLavatAM zIkhe che. A vRtti upara eka ja phaTake jaya meLavI zakAya nahi. manuSya te vRtti para jaya meLavavA prayatna kare temAM te keTalIka vAra niSphaLa paNa jAya, vaLI pharIthI prayatna kare, vaLI niSphaLa jAya, ema karatAM karatAM daDha nizcayathI te A vRtti para jaya meLavI zake. A vRttine kAbumAM rAkhavAnuM kAma kaThana che, e to sarva koI jANe che ane A jagatamAM je roga ne nibaM LatAo pedA thAya che, tenuM moTuM kAraNa A vRtti upa2nA nigrahane abhAva che. balavAnindriyagrAmo, vidvAMsamapi karSati / indriyane samUha baLavAna che ane te vidvAnane paNa kheMcI jAya che, mATe ja A vratane moTuM rUpa ApavAmAM AvyuM che. brahmacaryapAlana mATe ane indriyanigraha mATe nIcenA vicAre tathA AcAre upayogI thaze ema lAge che. prathama te badhA anarthonuM mULa azuddha vicAra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe jagatamAM jeTalA jeTalA banAva bane che, kAryo thAya che te badhAnuM mULa vicAra che. makAnanI badhI yojanAo prathama eka enajInIyaranA magajamAM pedA thAya che ane pachI kArIgaro ane majUre te nakazA pramANe AkhuM makAna banAve che, tevI ja rIte ApaNA cAritranA baMdhAraNamAM paNa vicAra mukhya bhAga bhajave che. bhagavadagItA A saMbaMdhamAM lakhe che ke - dhyAyato viSayAn puMsaH saMgasteSapajAyate / saMgAtsaMjAyate kAma: viSayenuM ciMtana karavAthI te pratye Asakti pedA thAya che ane Asakti parathI te meLavavAnI ne bhegava vAnI prabaLa IcchA thAya che ane te IcachA kAryarUpe pariName che; mATe saghaLI anarthakArI kriyAone utpAdaka manuSyane azubha vicAra che. pazuo ane manuSyamAM eka moTe bheda che. pazuo amuka samaye ja pitAnI A vRttine amalamAM mUke che, paNa manuSyane vizeSa buddhibaLa maLeluM hovAthI te teno upayoga temaja durupayega karI zake che. je manuSya potAnA vicArovaDe uccamAM ucca pradezamAM vicArI zake che te ja manuSya potAnA halakA prakAranA vicArothI pazu karatAM paNa halakI sthitie jaI pahoMce che. te vRttino temaja te vRttinA upabhegathI maLanAra sukhane vAraMvAra vicAra karavAthI manuSya evA prakAranA bhUtane jagADe che ke je bhUta teno nAza karatAM sudhI tene japIne besavA deto nathI, mATe prathama te te saMbaMdhInA vicArone sudhAravAnI jarUra che. paNa A vicAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunaviramaNa rone badalAvavAnuM kAma AraMbhamAM ghaNuM kaThaNa che. zarUAtamAM je te saMbaMdhI vicAra Ave ke tarata manane bIjA viSaya bhaNe daravuM. eka jApAnIsa kahevata che ke - "We cannot prevent the birds of evil from flying over our heads, but we need not allow them to build their nests in our hair." ApaNe azubhanA pakSIone ApaNuM mAthA para UDatA aTakAvI zakIe nahi, paNa ApaNe temane ApaNA vALamAM mALe to na bAMdhavA daIe. kAma kaThina che, paNa je eka manuSya karI zako te bIjAo paNa karI zake. A vAte uttama upAya e che ke te azubha vicAranI sAme nahi thatAM manane bIjA koI viSaya bhaNuM vALavuM, ane je A bIje viSaya ApaNane rucikara hoya te vizeSa sAru. mana tyAM sthira thavA mAMDaze eTale A viSayavRttimAM vega e che thavA lAgaze, paNa A kAma tarata ja thavuM joIe. te bAbatamAM jarA paNa DagamagatI sthiti ke anizcaya na have joIe. te manuSya pitAnI zAMta paLomAM je nizcaya karavA egya hoya te karavA joIe. paNa have te pitAnA daDha nizcaya pramANe vartavuM. A pramANe lAMbo samaya vartavAthI te viSayavAsanAnA pakSIo tenA mAthA para mALe, te nahi bAMdhe, eTaluM ja nahi paNa tenI AsapAsa UDavAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 pavitratAne paMthe paNa baMdha karaze ane kadAca UDaze te paNa eka hAtha halAvavAthI dUra bhAgI jaze. A brahmacaryanI bhAvanAne Teko ApanArI keTalIka vicArazreNI tapAsIe. yAjJavalkaye pitAnI strI maitreyIne upadeza Apyo hato ke-dareka manuSya tenA AtmAne lIdhe priya che. putra putrane khAtara priya nathI, paNa AtmAne khAtara priya che. pati patine khAtara priya nathI, paNa AtmAne khAtara priya che. patnI patnIne khAtara priya nathI, paNa AmAne khAtara priya che. kAraNa ke aMdarathI AtmA cAlyA jAya che tyAre zarIra uparane meha utarI jAya che, mATe ApaNe dareka AtmA chIe, ane AtmA te puruSa nathI tema strI paNa nathI, e bhAvanAnuM ciMtana karavAthI zarIrabhAvathI utpanna thatI kAmika vRttinuM baLa ghaTavA lAgaze. tene vAte bIjA paNa keTalAMka sAdhane zAstrakAroe darzAvyA che. prabaLa zatrune jItavAne jeTalAM sAdhane maLe te badhAno upayoga karavo joIe. brahmacArI athavA jitepriya rahevAne mATe manuSya jema bane tema ocho khorAka khAve joIe. amerikAnA DokaTaroe ghaNu manuSyone tapAsI e abhiprAya Ape che ke-manuSyone potAne jeTalA khorAkanI jarUra che tenA karatAM bamaNe ke traNagaNe kherAka le che. jenazAstrakAro kahe che ke-manuSya UdarI vrata karavuM arthAta udaramAM jeTaluM bharI zakAya tenA karatAM kAMIka ochuM khAvuM, kAraNa ke ati AhAra paNa viSayavRttine uttejita karavAnuM meTuM kAraNa bane che. vaLI mAdaka athavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunaviramaNa vikArajanaka khorAka paNa teTale ja tyAga karavA egya che. tenI sAthe zarIrane ane manane uzkerI mUke te marImasAlA ane tejAnAvALo khorAka paNa le nahi. sAMje paNa vizeSa na khAvuM. A saMbaMdhamAM buddhadharmamAM e niyama hatuM ke sAdhuoe divasamAM eka ja vAra bapore khAvuM. A viSayavRttine saMyamamAM rAkhavAne eka uttama sAdhana e che ke manuSya kasarata karI zarIrane kasavuM. vidyAthIo je samaye yuvAvasthAmAM Ave che tyAre temanAmAM utpAdaka zakti khIlavA mAMDe che ane je kasarata, ramata vagere dvArA pitAnI zaktio prakaTa kare che, to teone viSayavRtti para jaya meLavavAnuM kAma ghaNuM sarala bane che. jyAre manuSyanuM mana maradAnagIbharI ramatamAM lAgeluM hoya che tyAre agya vicAre vicAravAne tene samaya maLato nathI, kAraNa ke jyAM ALasya hoya tyAM ja azubha vicAra sthAna meLave che. jema ALasu hAtha kAMI nukazAna kare che tema ALasu magaja paNa agya bhAvanAomAM potAnI zaktione vyaya kare che. vaLI halakA vicAra athavA vRttivALA manuSyanI sebatathI jiteMdriya thavA IcchanAre dUra rahevuM. mitro vinA calAvI levuM te bahetara che, paNa jemanI vAtacita ane bhAvanAo viSayavAsanA tarapha meratI hoya temanI sabata te na ja karavI. A vAte ja zAstramAM satsaMgane pradhAnapada ApavAmAM AvyuM che. keI sAro mitra na maLe te pustakane Azraya le. jagatamAM sArAM pustakonI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe saMkhyA kAMi ochI nathI. vaLI halakA prakAranA nATakAthI paNa dUra rahevuM e paNa A phAma vAste eTalu ja jarUranuM che; kAraNa ke upara bhAra daIne jaNAvavAmAM Avyu che tema badhAM halakAM kRtyonA pitA tenA vicAra che. 3ra je leAkeA A bAbatamAM nItiniyamanuM ulla'dhana kare che tee jyAM tyAM apamAna pAme che, keAi temanA para vizvAsa rAkhatuM nathI. tevAM manuSyeAnA zarIramAM aneka prakAranA rAge udbhave che. parastrIMgamanathI potAnA prANa nAza thavAnA sadeha rahe che, bIjAe sAthe mATuM vera khaMdhAya che, kAi vAra kedamAM javu paDe che, ane jagatamAM je apamAna thAya che te tA jiMdagIbhara tene AgaLa AvavA detuM nathI. jema parastrIneA tyAga tema vezyAgamana ke vidhavA vagerenA paNa tyAga karavA ja joie. zAstro kahe che ke-je puruSA anya strImAM Asakta rahe che, athavA je strIe anya puruSamAM Asakta rahe che te aneka bhavAmAM napuMsakapaNuM, vidhavApaNuM ane durbhAgyapaNuM prApta kare che; ane jee brahmacaya ke zIlavrata pALe che tevA puruSA ke strIo lAMbu AyuSya, manuSyapaNuM, devapaNuM pAme che ane te sAthe majabUta zarIra, akhaMDa sAbhAgyapaNuM, prakhaLa vIrya ane sAmarthya prApta kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa prakaraNa 5 muM. parigrahaviramaNa. rigraha e pAMcamuM pApasthAnaka che. tenI vyAkhyA A pramANe che. vari eTale cAre bAjuethI ane da eTale pakaDAvuM. jenAthI ApaNe cAre bAjuethI pakaDAIe te parigraha. ApaNe samajIe chIe ke amuka vastunA ApaNe mAlIka chIe, paNa A mAlIkI meLavavA jatAM te vastuo ApaNI mAlIka bane che. zrI pArzvanAtha prabhunA samayamAM cAra vata hatAM, te samaye zuM parigrahaviramaNa vrata hatuM paNa temAM hAlanuM cothuM vrata samAI jatuM hatuM kAraNa ke parigrahane artha strI paNa thAya che ane parigrahamAM rUpuM, sonuM, mIlkA, nekara-cAkara, khetara vagere AvI jAya che mATe cethA vratamAM cothA ane pAMcamAne samAveza thato hate paNa AgaLa jatAM loko ochI buddhinA thaze, ema dhArI mahAvIra prabhue brahmacaryane cothuM vrata karyuM ane strI sivAyanI bIjI vastuone parigraharUpe gaNI tene pAMcamuM vrata gayuM. have kayI vastuone parigrahamAM samAveza thAya che te ApaNe tapAsIe. te parigraha nava prakAranA che, ema zAstromAM kaheluM che. (1) hIrA, mANeka, motI, nIlama, pravALa vagere sarva dhana tathA rUpAnA ke sonAnA sIkakA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe (2) sarva jAtanAM dhAnya. (3) alaMkAra ane vagara ghaDeluM suvarNa. (4) alaMkAra ane vagara ghaDeluM rUpuM. (5) jamIna, gAma, zahera, bagIce vagere. (6) mahela, ghara, hATa ane vakhAra vagere. (7) nekara, cAkara, dAsa, dAsI vagere. (8) gAya, bheMsa, hAthI, ghoDA, anya vAhano vagere. (9) ghara vyavahArane upayogI tamAma vastuo. A nava prakAramAM jagatamAM maLI AvatI tamAma cIne lagabhaga samAveza thAya che. A badhI vastuo ApaNane eka yA bIjI rIte upayogI lAge che, mATe te meLavavA athavA tene saMgraha karavA ApaNane ruci thAya che. jyAM sudhI jagatane vyavahAra che tyAM sudhI manuSyane ghaNuM vastuonI jarUra paDe che, ane te vastuo meLavavAne dhananI jarUra paDe che. ApaNI potAnI AjIvikA mATe tathA ApaNuM AzritanA bharaNapoSaNa mATe dhananI jarUra che. dharmane mATe paNa dhananI jarUra paDe che. sAdhusaMte nimitte paNa dhana kharca vAnI jarUra paDe che. tIrthasthAnane uddhAra, svadhamI baMdhuenuM rakSaNa, gurnAdine sakAra, nirAdhArane uddhAra-A sarva kAryo mATe paNa dhana Avazyaka che. dhana jAte khoTuM nathI. te eka zakti che ane zaktino sadupaga temaja durupaga thaI zake che. dhanathI upara jaNAvyA pramANe lAbha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa 35 thaI zake che tema dhanathI abhimAna vadhe che, dhana maLatAM aneka prakAranA viSayasukhanA sAdhanene upabhegA karavAnI IcchA thAya che, dhanavAna bIjAo para trAsa gujAre che ane keTalAMka na karavA cogya kAme karavA mATe paNa dorAya che. lakSmI AvI rIte anartho upajAvavAnuM paNa sAdhana hovAthI zAstrakAroe tenI niMdA karI che. vaLI dhana pedA karavA jatAM manuSya game tevAM ghara ane anItibharyA kAryo karavAne acakAtA nathI. dhanane khAtara mitro-mitramAM kaleza jame che, bhAIo-bhAIo vacce kusaMpa thAya che ane manuSyanAM khana paNa thAya che. rAjyabhathI muMjarAjA potAnA bhatrIjA bhejane vadha karAvavA taiyAra thaye hato. tene mArI nAkhavA mokalelA mArAone dayA AvI ane teoe temane jIvatA cheDI mUko. te vakhate muMjarAjAne ApavA mATe bhejarAjAe eka leka lakhIne mokalyo hato ke - mAMdhAtA ca mahIpatiH kRtayuge'laMkArabhUto gtH| seturyena mahodadhau viracitaH kAsau dazAsyAntakaH // anye cApi yudhiSThiraprabhRtayo yAtA divaM bhuupte!| naikenApi samaM gatA vasumatI nanaM tvayA yAsyati // 1 // kRtayugamAM alaMkArabhUta mAMdhAtA grupati paNa gaye, jeNe meTA samudra para pUla bAMdhyo evA rAvaNano nAza karanAra rAmacaMdrajI paNa kayAM che? yudhiSThira pramukha sArA sArA bIjA rAjAo paNa kALane zaraNa thayA che, keInI sAthe A pRthvI gaI nathI, paNa te muMja! jarUra tArI sAthe te Avaze ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 pavitratAne paMthe A lekanI muMja rAjA para bhAre asara thaI. ApaNe paNa A daSTAMta parathI sAra e levAne che ke-A badhI vastuomAMthI eka paNa vastu ApaNI sAthe AvavAnI nathI, te tene khAtara ApaNe aneka prakAranAM sAcajUThAM kAme karatAM aTakavuM joIe-na karavA joIe. tRSNAne jeTalI vadhArIe teTalI vadhe che. manuSya potAnI jarUrIAto jeTalI vadhAre teTalI vadhe che. jagatamAM amuka vastu vinA na ja cAle ema nathI. manuSyane jarUranAM sAdhana vastra ane anna be ja che. koI bAra mahine so rUpIAthI saMtoSa pAme che. bIjA manuSyane daza hajAra rUpIA paNa ochA paDe che kAraNa ke teNe potAnI jarUrIAta eTalI badhI vadhArI dIdhI hoya che ke amuka vastuo vinA tene cAle ja nahi. tRSNA kevI rIte vadhe che, tenA saMbaMdhamAM eka kAvya nIce pramANe che - hatI dInatAI tyAre tAkI paTelAI ane maLI paTelAI tyAre tAkI che zeThAIne sAMpaDI zeThAI tyAre tAkI maMtritAI ane maLI maMtritAI tyAre tAkI patAine maLI patAI tyAre tAkI devatAi ane dIThI devatAI tyAre tAkI zaMkarAIne a! rAyacaMdra mAne mAne zaMkarAi maLI vadhe tUzanAI teya jAya na marAine tRSNAne koI divasa aMta Avato nathI. tenA upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa eka daSTAMta ApaNe vicArIzuM ane pachI tRSNA AchI karavAne kayA sAdhaneAnA upayAga karavA te para lakSa daItu. 7 kauzAmbImAM kAzyapa nAmanA purAhita rahetA hatA. te maraNa pAmyA tyAre tenA putra kapila bhaNeleA nahi hAvAthI tenuM sthAna bIjA kAI khIjA vidvAnane maLyuM, kapilanI mAtAe tenA putrane samajA.ce ane zrAvasti nagarImAM tenA pitAnA eka mitra pAse bhaNavA javA sUcanA karI. kapila pAse kAMi paNa sAdhana na hatu, mATe tenA pitAnA mitra tene eka gRhastha pAse teDI gayA ane te gRhasthe anukaMpAthI kipalane bhAjana maLe, evI geAThavaNa eka vidhavA brAhmaNIne tyAM karI dIdhI. kapila yuvAna hatA ane te vidhavA mAI paNa yuvAna hatI. parasparanA saMbaMdha vadhyA ane pachI te kapila vidhavA bAithI leAbhAyeA. vidyA prApta karavAnuM bhUlI gayA. te vidhavA bAI sagarbhA thatAM teNe tenI pAse dhananI mAgaNI karI ane jaNAvyuM ke--A gAmanA rAjAnA evA niyama che ke savAranA paheAramAM je tene prathama AzIrvAda Ape tene e mAsA seAnuM te Ape che. A uparathI te mA levA teNe nizcaya karyo. te cAkamAM sUI rahyo. a rAtrie caDhoDhaya thatAM prabhAta thayela jANI te uThayA ane utAvaLA utAvaLe cAlavA lAgyA. pAlise tene cAra jANI pakaDayo ane savAramAM rAjA pAse rajU karyAM. rAjAe tenI vAta sAMbhaLI, tenI addhikatA vicArI tenA para dayA karavAnA hetuthI kahyuM ke-tAre je mAgavu` hoya te mAga. tene taratamAM kAMI paNa vicAra sUjhayA nahi tethI rAjAe tene pAsenA bagIcAmAM jai vicAra karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pavitratAne paMthe sUcavyuM. te bagIcAmAM jaI te vicAra karavA lAgyo. rAjAe mane je joIe te ApavAnuM kahyuM che te be mAsAthI te zuM thAya? pAMca mahera mAguM, paNa pAMca te thoDA samayamAM khapI jAya mATe pacIza mAguM. paNa tethI kAMI AkhuM varSa cAle nahi mATe so mAguM, hajAra mAguM, lAkha mAguM. " ema vicArataraMge te caDa. pachI ardha rAjya mAgavAnI vRtti jAgI. paNa vaLI vicAra karatAM te pAcho pharyo. potAnI tRSNAne ghaTADavA lAgyuM ane chevaTe te mAgaNuM eAchI ochI karatAM be mAsA sonuM prathamanI mAgaNI mAphaka levA vicAryuM. chevaTe teNe vicAra karyo ke "have be mAsA sonAnuM paNa kAma nathI. sukha saMtoSamAM ja che. vidyA letAM viSayamAM paDaye ane viSayanI tRSNAmAM taNAtAM A sthiti thaI mATe saMtoSa rAkha e ja kharA sukhanuM kAraNa che " Ama vicAra karatAM tenI tRSNa samAI gaI ane te tyAgI banI gayo. mATe tRSNane aMta nathI. tethI je parigraha e tRSNAnuM ane tene aMge upajatA aneka anarthonuM kAraNa hoya to tene tyAga karavA athavA te ocho karavA zuM karavuM? e prazna UbhuM thAya che. tene vAstu zAstrakAroe mArga batAvyuM che ke parigrahanuM parimANa karavuM. manuSyane vastuonI prApti thayA pachI tenuM parimANa karavAnuM kAma kaThaNa lAge che, mATe je samaye ApaNI pAse vastuo na hoya, ochI hoya te samaye zAMta paLomAM ApaNA mana sAthe nizcaya kare ane pachI game tevI lAlace Ave ane game tevAM pralobhane peidA thAya, chatAM potAnA niyamothI calita na thavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa bhAranA vadhavAthI jema vahANa dariyAmAM DUbatuM jAya che tema parigrahanI aneka vastuo uparanI Asaktine laIne manuSyanuM mana tene vadhAre meLavavAmAM, maLelAnuM rakSaNa karavAmAM tathA meLavelI vastuone nAza na thAya te saMbaMdhI ciMtA karavAmAM magna rahe che, ane A rIte rAtadivasa citA karavAmAM tene samaya pasAra thAya che, chevaTe khAlI hAthe Avyo hatuM tema khAlI hAthe cAlyA jAya che, mATe manuSyae potAnA mana sAthe upara jaNAvelI nava vastuonA saMbaMdhamAM niyamo levA, te pitAnI seMdhapothImAM utArI levA, ane te karatAM kAMI paNa vadhe to tene sanmArge vyaya karo. dhana vizeSa maLatAM potAnA niyamone jude artha kare e mahAna deSa che. parigrahanuM parimANa karavAno hetu e che ke kaI jIva pitAne ISTa vastuo ane sAmagrIo prApta karI kAMIka aMtarmukha thAya, tRSNAne ochI kare ane jIvanane ze uddeza che te samajI te pramANe varte. AvA niyamathI tene ghaNe je ocho thaI jAya che. A parigrahanuM mukhya svarUpa vastuo pratye Asakti rAkhavI te che. keTalIka vastuo vinA te sAdhuone paNa cAle nahi, te pachI gRhasthAzramIone te te vastuonI cokkasa jarUra paDe, tyAre manuSya aparigrahI kema thAya? tene javAba zAstrakAra ema Ape che ke parigrahanuM mULa te te vastuo pratyenI mUrchA-AsaktibhAva che. mUcchA pariggaho vutto nAtaputreNa tAyinA / / jagatanuM rakSaNa karanAra mahAvIra prabhue mUchane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 pavitratAne pathe ( vastuo pratyenI Asaktine) parigraha kahela che. jJAnAvamAM paNa kahyuM che ke - niHsaMgo'pi munina syAtsamarchaH saMgavarjitaH / yato mUchaiva tattvajJaiH, saMgasUtiH prakIrtitA // 1 // muni nisaMga hoya, paNa je vastuo pratye tene Asakti hoya to te niparigrahI kahevAya nahi, kAraNa ke tattvoe mUchane parigrahanI utpattinuM sthAna mAnyuM che. e mUcchanuM moTuM kAraNa e che ke-ApaNe ajJAnathI, je vastuo ApaNuM nathI tene ApaNI mAnIe chIe. e vastuomAM rahelA traNa avaguNe je ApaNe vicArIe te te vastuo pratyene mamatvabhAva ocho thAya. te vastuo kSaNika sukha ApanArI che, vaLI te duHkhagarbhita che ane trIje moTe avaguNa e che ke te maLyA pachI tenA uparathI meha utarI jAya che ane bIjI vastuo meLavavAnI IcchA thAya che. A doSa jagatanA tamAma padArthomAM rahela che. A bAbatane vicAra karavAmAM Ave to ApaNe vastuo pAchaLa gAMDAnI mAphaka nahi bhamatAM jarA vicArazIla thaIe. manuSya vastuonI vacamAM rahevA chatAM paNa nirAsaktibhAva rAkhI zake e banavAjoga che, ane mahAna AtmAo tema karI paNa zake che. paNa te uparathI sAmAnya AtmAo ema kahevA lAge ke amane A vastuo pratye nirAsaktibhAva che to te vicAravA jevI vAta che. te vastuonA vize athavA vastuone nAza thatAM tevuM kahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ koviramaNa nArAone duHkha thAya che ke kema? e temanA nirAsaktaniSparigrahI svabhAvanI kasoTI che; mATe sAmAnya che te jeTalo parigraha ocho kare che teTalA pramANamAM sukhazAMti ane sthiratA meLave che ane parigraha vadhAratAM aneka prakAranI ciMtAo bhegavI duHkhI thAya che. chevaTe je manuSya sarva dhana ane vaibhavanI sAmagrI vacce kharuM sukha prApta karavuM hoya to teNe vicAravuM keA badhI vastuone te mAlIka nathI paNa TrasTI che. mAlIkI ja sadA sarvadA duHkhanuM kAraNa che, kAraNa ke tethI vicAre te vastuo sAthe jaDAI jAya che paNa TrasTI te badhI vastuonI vacce rahevA chatAM zAMti anubhavI zake che. prakaraNa 6 huM. koviramaNa. ApaNe pAMca pApasthAnake vicArI gayA. aDhAre pApasthAnakamAM te pAMca mukhya che, ane bAkInA tera tene Teke ApanArAM sAdhane che. te jAte paNa pApanAM sthAnaka che, paNa te moTe bhAge prathamanA pAMca rUpamAM prakaTa thAya che. have ApaNe krodhane vicAra karIe. AtmAne mukti tarapha jatAM rekanArAM je kAraNe che temAM cAra kaSAya mukhya che. te cAra kaSAyamAM eTaluM badhuM prAbalya che ke upadezataraMgiNI nAmanA granthamAM lakhyuM che ke A kaSAyathI mukta thavuM tenuM ja nAma mukti. tyAM lakhyuM che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe nAzAMbaratve na sitAMbaratve, na tactvavAde na ca tarkavAde / na pakSasevAzrayaNena muktiH, kaSAyamuktiH kila muktireva // mukti zvetAMkharamAM, digaMbaramAM, tattvavAdamAM ke tarkavAdamAM nathI. temaja amuka pakSanA Azraya levAthI paNa mukti nathI, kaSAyathI mukta thavu tenu ja nAma mukti che. A cAra kaSAyAmAM prathama krodha che mATe tenA A prakaraNamAM vicAra karazuM. krodha eTale mana ane zarIra AtmAne vaza nahi rahetAM amuka AvezamAM AvI pAtAnI icchA pramANe varte te sthiti. krodha e theADA samayanuM gAMDapaNa che ane peAtAne pratikULa sthiti lAgatAM te vRtti uddabhave che. ApaNane amuka vastu, sthiti athavA manuSya priya hAya, tenI prAptimAM je keAi viA nAkhe tenA para ApaNe krodha karavA dvArAie chIe. jAmajoyoni lAyane! amuka vastu vAstunI ApaNAmAM icchA-kAma hAya, te vastu meLavavAmAM jayAre vighna Ave che tyAre viSra karanAra manuSya pratye je rASanI lAgaNI udbhave che tene krodha kahevAmAM Ave che. " krodha e agni samAna che, paNa badhA manuSyamAM te agni eka sarakhA hAtA nathI. krodhanA ugrapaNA pramANe zAkArAe tenA cAra vibhAga pADyA che. sAthI gra krodhane ' anaMtAnubaMdhI ' kahevAmAM Ave che arthAta te krodhanI para MparA cAle che. tenAthI ochA ugra krodhane 'apratyAkhyAnI' kahevAya che. ahIM krodhanA nivAraNa mATe kAMI paNa prayatna karavAmAM AvatA nathI. trIjA prakAranA koSane pratyAkhyAnI' kahe che. te apratyAkhyAnI karatAM AchA ugra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ koviramaNa che, kAraNa ke trIjI sthitimAM tene rokavA-tenuM nivAraNa karavA prayatna karavAmAM Ave che. ane cothI sthitinA krodhane saMjavalana kahevAmAM Ave che. saMjavalana krodha taNakhalAnA agni je maMda hoya che. te dekhAvamAM bhAre lAge che paNa thoDA samaya pachI tenuM baLa rahetuM nathI. arthAt je krodha pratikULa prasaMge maLatAM uddabhave, paNa thoDI vAramAM zAMta thaI jAya te che. badhI jAtanA dedha svabhAve khoTA che, chatAM tenuM ugrapaNuM jema bane tema ochuM thAya tevo prayatna karo-kAraNa ke karmane baMdha mananA pariNAma upara che mATe je mananA pariNAma bahu tIvra haze te A krodhanuM pariNAma paNa ghaNuM ja mAThuM Avaze. have ApaNe krodhanA keTalAka geralAbha vicArIe. krodha utpanna thatAM mananI zAMtine nAza thAya che. krodhI manuSyanI vicAra karavAnI zakti cAlI jAya che. bhagavadgItAmAM kahyuM che ke - krodhAd bhavati saMmohaH, saMmohAtsmRtibhramaH / rivijhAdU kuddhinAra, kuddhinAzAbriAti kodhathI vivekazakti cAlI jatAM saMmeha thAya che, ane te saMmehathI smaraNazaktimAM ghama thAya che, ane smRtine vaMza thavAthI buddhine nAza thAya che, ane buddhinA nAzathI manuSya sarva prakAre nAza pAme che. krodhathI ghaNA samayanI tapazcaryA paNa nAza pAme che. thegIe paNa kodhane vaza thaI, nahi karavA cemya kAma kare che, nahi balavA gya vacane bese che ane nahi vicAravA vicAro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe kare che. krodha e agni samAna che. te prathama te jyAM tene uddabhava thAya che tyAM tene ja bALe che, ane pachI bIjA manuSyane nukazAna kare che. krodhamAM belAyelAM vacane vAste, athavA te samaye karAyelAM kAryo vAste manuSya pAchaLathI game teTale pazcAttApa kare, paNa tethI kAMI lAbha thAya nahi. te vakhate manuSya mana upara saMyama beI bese che ane ghaNA janma sudhI rakhaDAve tevA karmo bAMdhe che. mananI zAMti kheAI besatAM zarIra para tenI asara thavA lAge che, AMkhe lAlacoLa thAya che, hAM para ratAza AvI jAya che, mukhamAMthI dIrgha zvAsa nIkaLe che, hAtha paga pachADA mAre che ane lehI ukaLIne jherI banI jAya che. tethI thoDA samayamAM manuSyanuM mAthuM du:khavA Ave che. krodha karyo pachI keTalAka kalAka sudhI kAMI paNa cena paDatuM nathI ane AthI bIjAo sAthe je vera baMdhAya che tenAM phaLa A bhavamAM bhegavavA paDe che, eTaluM ja nahi paNa AgAmI bhamAM paNa tenAM phaLa bhogavavA paDe che. A krodhanI paNa traNa sthiti che. prathama te pitAne kAMI paNa nukazAna thayuM eTale manuSya sAmI vyakti para pitAne reSa kADhe che. manuSya dhIme dhIme tenA nukazAne anubhave che, ane temAMthI chUTavA prayatna kare che. te have pitAne thayelA nukazAna vAte kAMI paNa bolato nathI. paNa je bIje manuSya trIjA puruSane duHkha de, athavA nukazAna kare te tene pitto uchaLe che. A krodhane zAstrakAre prazasta zodha ( noble Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhivaramaNa indignation ) kahe che. A krodha thAya che, te karatAM paNa eka evI ke jyAM nukazAna karanAra ane nukazAna dayAne pAtra che, ema samajI sujJa jIva bannenA uddhAra karavA prayatna kare che. nukazAna bhAgavanAra nukazAna bhAgavI karma thI chUTA thAya che, paNa nukazAna karanAra bIjAne trAsa ApI navu ka upArjana kare che, te tene bhaviSyamAM bhAgavavuM paDe che, mATe te vizeSa yAne pAtra che. AvI rIte vicAra karIne nukazAna karanArane paNa samajAvI tene sIdhe mAge lAvavA prayatna karavA yeAgya che. nukazAna karanAra para UMcI sthiti che UAgavanAra ane have ApaNe krodha para kevI rIte jaya meLavavA tene vicAra karIe. krodha upara jaya meLavavAnuM uttama sAdhana kSamA che. kSamAkhaGgaH kare yasya, durjanaH kiM kariSyati 1 / atRNe patito vahniH svayamevopazAmyati // 6 jenA hAthamAM kSamArUpI talavAra che tene durjana zuM karavAnA hatA ? ghAsa vagaranI jamIna para jo agni paDe te peAtAnI meLe zAMta thai jAya che. ' vacanAmAM mIThAza ane vacanAmAM kaDavAza rahelI che. ApaNane game teTale krodha caDyo hoya paNa khelatAM pahelAM vicAra karavAnI ApaNane Teva haze teA krodha kaTu zabdarUpe prakaTa thaze nahi eTale tenA jIssA ochA thavA lAgaze. jyAM sudhI manuSya bIjAe pAtAne karelA nukasAnanA ja vicAra kare che tyAM sukhI tene krodha kadApi thaze nahi. ApaNA duHkhamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe bIjAe te nimitta mAtra che, mATe mAre bIjA pratye zA sAru krodha kara joIe ? A saMbaMdhamAM jJAnArNavamAM ApelI bhAvanA vicAravA jevI che. prAG mayA yatkRtaM karma, tanmayaivopabhujyate / manye nimicamAtro'nyaH, sukhaduHkhodyato janaH / je meM pUrvabhavamAM karmo karelAM che tenAM phaLa huM bhegavuM chuM. bIjA manuSya to sukhaduHkha ApavAmAM nimitta mAtra che, te anya upara huM zA sAru roSa karuM?" vaLI je koI mAre deSa batAve che te mAro paramamitra che, kAraNa ke e deSa huM pharIthI nahi karuM, to pachI niSkAraNa mitra para zA sAru krodha kare? vaLI je kaI krodha karAve che tenA saMbaMdhamAM e vicAra karo ke "meM atyAra sudhI viveka ane jJAnapUrvaka zAMtine abhyAsa karyo che, tenI parIkSA levA mATe pratikULa manuSe ke pratikULa prasaMge UbhA thayA che, te mAre te pratikULa manuSya tathA prasaMgone vadhAvI laI A zAMtinI parIkSAmAM pasAra thavuM joIe." A upara eka TUMkuM daSTAMta ApaNane krodha zamAvavAmAM ghaNuM ja lAbhakArI thaze. gajasukumALa nAmanA rAjakumAre mAtra bAra varSanI vaye zrI neminAtha prabhu pAse dIkSA lIdhI ane saMsArane tyAga karI smazAnamAM ugra dhyAnamAM UbhA rahyA. somila nAmanA brAhmaNanI svarUpavatI ATha putrI sAthe gajasukumALanuM sagapaNa karyuM hatuM, paraMtu lagna thayA pahelAM te saMsAra choDI tyAgI thayA. potAnI putrInA sukhano nAza thaye tethI milane krodha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kodhaviramaNa caDhyo ane te gajasukumAlanI zodhamAM nIkaLe. smazAnamAM gajasukumAla ekAgra dhyAnathI zuddha kAsarga sthitimAM UbhA hatA tyAM te AvI pahoMce. teNe potAne ke prakaTa karavA ane temanA para vera levA temanA mAthA para cIkaNI mATInI pALa karI ane mazAnamAMthI dhagadhagatA aMgArA lAvI temanA mAthA para mUkyA. temAM keTalAka lAkaDAnA kakaDA nAkhyA, eTale tApa sakhta thayA. AthI gajasukumALane kemaLa deha baLavA lAgyA. saumila jato raho. A samaya evo hato ke gajasukumALanA krodhane pAra na Ave, chatAM te mahAnubhAva jIve semi para jarA paNa krodha na karatAM pitAnA pUrva karmonA vipAkarUpa A sthitine ka9pI samabhAvathI A pramANe vicAra karyo-"he jIva! je tuM enI putrIne para hAta te paherAmaNImAM tane te pAghaDI baMdhAvata, e pAghaDI thoDA vakhatamAM nAza pAmata, paNa A to teNe evI pAghaDI baMdhAvI ke je mekSapurImAM javA mATe mane madadagAra nIvaDaze." A pramANe vicAra karI jarA paNa mananI sthiratAmAM bhaMga thavA dIdho nahi. tenA pariNAme zAstro kahe che tema temaNe kevalyajJAna prApta karyuM. ATalAM ghera duHkhe denAra para kSamA rAkhanArA A gajasukumALanuM draSTAMta yAda karI ApaNe bIjA pratyeApaNane duHkha denArA pratye udArabhAva rAkhavo. jyAre sAmA manuSya ApaNuM bagADayuM hoya, te vakhate tenA pratye kSamA rAkhavAmAM moTAmAM meTe vijaya che. tatvajJAnI senekA lakhe che ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pavitratAne page He that does good to another man, especially if the other has done him some wrong, does also good to himself, not in the consequences, but in the very act of doing it, for the consciousness of well doing is as ample reward. je manuSya bIjAnuM bhaluM kare che ane khAsa karIne apakAra karanAra para paNa upakAra kare che, te pitAnuM paNa kalyANa kare che. tenuM zubha pariNAma Avaze e daSTithI nahi paNa tevuM kAma karavAthI ja tenuM kalyANa thAya che, kAraNa ke pite sAruM kAma karyuM che, evuM bhAna manuSyanA potAnA zubha kAmane puSkaLa badale che. vaLI manuSya vicAra karo ke jene vAste te bIjA pratye krodha karavA dorAya che te kSaNika che. jagatanI badhI vastuo anitya che, to te anitya vastuo khAtara AtmAnA nitya guNa-zAMtine zA sAru bhega Apo? je je mahApuru e jagatamAM apUrvatA prApta karI che te sarve e krodhane badalo premamAM Ave che. jJAnArNavamAM jaNAvyuM che ke - vAsIcandanatulyAntarvRttimAlambya kevalam / ArabdhaM siddhimAnItaM, prAcInairmunisattamaiH // prAcIna uttama munioe kuhADA ane caMdana pratye samavRtti rAkhIne siddhi prApta karavAno AraMbha karyo che. kuhADAthI caMdana kapAya to paNa kuhADAne caMdana pitAnI sugaMdhathI sugaMdhita kare che, tevI rIte jJAnI puruSo pitAne upasarga karIne herAna karanAranuM paNa kalyANa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ viramaNa karI pitAne kSamAbhAva prakaTa kare che. vaLI kSamAbhAvane prApta karavAne uttama upAya e che ke-anaMta kALane vicAra karo. jayAM sudhI ApaNe vartamAnane tathA thoDA samaya para gayelA bhUtakALane vicAra karIe chIe tyAM sudhI bIjAe ApaNane karelA nukasAnanuM smaraNa rahyA kare che ane ApaNane ke thavA saMbhava che, paNa anaMta kALane vicAra karatAM A badhA prasaMgenuM ugrapaNuM cAlyuM jAya che. atyAre je banAva ApaNa mAnasika AkAzane bharI nAkhe che, te ja banAva pAMcasAta varSa pachI ApaNuM AkAzamAM eka bindu samAna lAge che. to pachI anaMta kALamAM A banAve te nahi jevA * lAge, mATe sukhaduHkhanA prasaMgomAM upAdAna kAraNa ApaNe chIe, ane bIjAe te mAtra nimitta kAraNa che, ema mAnI cittanI svasthatA jALavavI. He who cannot forgive others breaks the bridge over which he must himself pass, for every man has need to be forgiven. je manuSya bIjAne kSamA ApatuM nathI, te je pUla upara thaIne pitAne pasAra thavAnuM che, te pUlane bhAMgI nAkhe che, kAraNa ke dareka puruSane kSamA mAgavAnI jarUra paDe che. mATe kSamArUpI jaLavaDe krodharUpI agnine zAMta karo ane AtmAnI svAbhAvika nirmaLa sthiti prApta karavA prayatna karo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 7 muM. mAnaviramaNuM. mAna e bIje kaSAya che, mAna athavA abhimAnathI manuSya pitAne bIjAo karatAM UMco gaNe che ane saghaLuM jJAna, zakti vagere potAnAmAM AvI rahyuM che ema mAne che. mAnanuM mULa bhedabhAva che. bIjAo karatAM huM kAMI alaga chuM, bIjAo karatAM mArAmAM vizeSa uttama to che; evA vicArothI hRdayamAM je vRtti jAge tene mAnavRtti kahe che. kavi bhartuhari kahe che tema - yadA kiMcijjJo'haM dvipa iva madAMdhaH samabhavam / tadA sarvajJo'smItyabhavadavaliptaM mama mnH|| yadA kiMcikiMcibudhajanasakAzAdavagatam / tadA mUryo'smIti jvara iva mado me vyapagataH // 1 // manuSyone jyAre aha5 jJAna thAya che tyAre huM sarvajJa chuM ema potAne mAne che, ane te vakhate hastInI mAphaka madenmatta bane che; paNa jyAre jJAnI puruSonA saMbaMdhamAM AvatA kAMIka vizeSa jJAna thAya che tyAre pitAnI mUrkhatAnuMalpajJatAnuM tene bhAna thAya che ane tyAre jema javara cAlyA jAya tema mada paNa jato rahe che. manuSyane jyAre kAMIka vizeSa jJAna thAya che tyAre ja potAnI ajJAnadazAnuM bhAna thAya che. nyuTana jevA prasiddha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa pa vijJAnazAstrIe kahyuM chuM ke "ame atyAra sudhImAM meLavelu jJAna te dariyAkAMThe paDelA chIpa ane zaMkhalA jevuM che. haju teA AkhA dariyA zeSakhALa mATe paDelA che. " paNa je leAkene thADuM jJAna hAya che te vizeSa uddhRta bane che. adhUrA ghaDA ghaNA chalakAya tevI A sthiti che. A abhimAna thavAnA zAstrakAro ATha prakAra varNave che. tenAM nAma kuLa, jAti, aizvarya, rUpa, tapa, baLa, vidyA ane dhana che. jo manuSya zAMta rIte vicAra kare te tene jaNAya ke A abhimAna karavAnAM kAraNeA nathI. ApaNe eka pachI eka ATha madanA sthAnaneA vicAra karIe. kulamada--kuLanuM abhimAna karavAnuM kAMi kAraNa nathI, kAraNu ke jagatamAM tamArA karatAM paNa vizeSa uttama kuLavALA jIvA che. vaLI je kuLanuM abhimAna kare che te khIjA bhavamAM hulakA kuLamAM janme che. peAte amuka ucca nIca kuLAmAM janma letA letA A kuLamAM AvyA che, teA pachI tane vAste ahaMkAra ze! karavA ? jAtimada--A maDhanA bIjo prakAra che. jIva hameza eka ja jAtimAM janmateA nathI. karma pramANe vividha jAtimAM tenA janma thAya che. vaLI peAtAnI jAti karatAM paNa khojI aneka uttama jAtie A jagatamAM vidyamAna che, te pachI jAtimada karavAthI lAbha zA? je manuSya bIjI jAtione halakI gaNI tenA tiraskAra kare che, te manuSya tevI ja halakI jAtimAM janme che, ane A rIte kudarata tenuM abhimAna cheDAvI tene namratAnA pATha zIkhave che, je manuSyamAM peAtAnAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ para pavitratAne page kAMI ochuM satva hoya che te ja manuSya bApadAdAonI kIrti upara pitAnI mahattA sthApavAno prayatna kare che. aizvarya mada-pitAnA vaibhavane-potAne maLelI sattAne mada kare te paNa eka prakAranI mUrkhatA che. kalekaTara AkhA zaheranA amaladAro karatAM meTe hAya, paNa gavarnaranI apekSAe tenI sattA kAMI hisAbamAM nathI. tema gavarnara AkhA IlAkA para rAjya kare, paNa vAIsaroyanI apekSAe tenI sattA chAyAmAM paDI jAya che. ane mahArAjAno vicAra karatAM vAIsaroyane adhikAra maiNapada dhAraNa kare che. A rIte ezvarya-sattAnI bAbatamAM uparanA darajajAnA sattA dhArIo jotAM manuSyane mada gaLI jAya che. rUpamada-ApaNuM saudarya game tevuM hoya, te paNa vizeSa rUpavAnonI suMdaratA AgaLa te gauNa paDI jAya che, ane A rUpa badalAtAM vAra lAgatI nathI. yuvAvasthAmAM jaNAI AvatuM rUpa vaya vadhatAM badalAvA lAge che ane jyAM rega thaye ke saMdarya naSTa thatAM vAra lAgatI nathI. jyAM sthiti AvI che tyAM kaye sujJa manuSya rUpane mATe abhimAna kare? tapamada-hAlanA samayamAM manuSya thoDuM ghaNuM vizeSa tapa kare eTale abhimAna kare che. paNa prAcIna samayane vicAra kare ane keTalA keTalA mahinA ane keTalAMka varSo sudhI paNa jI tapazcaryA karatA hatA, tene je manuSya khyAla lAve te A tapane lIdhe utpanna thato tene mada utarI jAya. baLImada-je ApaNane ApaNA zarIrabaLane mada Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa pas thatuM hoya te vicAravuM ke ApaNuM baLa ghaNuM pazuonA baLa karatAM paNa ochuM che. ApaNI nirbaLatAone pAra nathI. ane ApaNuM A zArIrika baLa kaye vakhate ghaTaze te koNa jANe che? to pachI te saMbaMdhI mada karavo e kema vAjabI gaNAya? dhana mada yA lAbhamada-A mada paNa ayogya che, kAraNa ke potAnA karatAM bIjA vizeSa dhanADhya loko jagatamAM vase che. ane je sonAthI manuSyane mada thato hoya te senAnI khANe AgaLa tenuM senuM zA hisAbamAM che? ane lakSamI caMcaLa svabhAvanI hevAthI kaye vakhate cAlI jaze te koNuM kahI zake tema che? ApaNe aneka manuSenA saMbaMdhamAM dazAnA vArApherA joIe chIe, te pachI te saMbaMdhamAM abhimAna karavAnuM koI kAraNa nathI. jJAnamada-vidyAmada athavA jJAnamada. e sAthI bhayaMkara mada che. badhA madane ApaNe jJAnathI-samajaNathI dUra karI zakIe, paNa jyAM jJAnane ja mada thAya, vADa ja cIbhaDAM cAre, potAnI mAtA ja jhera Ape tyAM sthiti ghaNuM zocanIya che. jeremI Telara lakhe che ke - Our learning is then best when it toaches most humility, but to be proud of learning is the greatest ignorance in the world. je jJAna ApaNane namra banAve che te jJAna uttama che, paNa potAnA jJAna viSe abhimAna karavuM e duniyAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pavitratAne paMthe meTAmAM moTuM ajJAna che, mATe jJAnano mada te kadApi karavo nahi. kavi Tenisana lakhe che ke - Let knowledge grow from more to more But more of reverence in us dwell. ApaNe bhale vizeSa vizeSa jJAna prApta karIe, paNa te jJAna sAthe ApaNAmAM pUjyabhAva Avavo joIe. ApaNu karatAM jJAnamAM AgaLa vadhelAo pratye pUjyabhAva AvatAM ApaNAmAM ziSyavRtti-namratA jAgrata thaze. have abhimAnanA geraphAyadA vicArIe. saithI moTo geraphAyado e che ke abhimAnI manuSya vizeSa jJAna prApta karI zakato nathI. A pramANe pitAnA mAnI lIdhelA sarvajJapaNamAM mUMjhAya che, eTale tene potAne ja moTo geralAbha thAya che. te koIne paNa vinaya karI zakato nathI. A rIte jJAnaprAptinuM uttama sAdhana tenI pAse nahi hovAthI te bIjAonI kRpA meLavI zakato nathI. teno mitra kaI thatuM nathI, tethI pAse paisA hoya ke sattA hoya te lake tevA manuSyanI khuzAmata kare, tenI rUbarUmAM tenA kahevAnI hAjI hA kare paNa te tenA kharA bhakta ke premALa mitra thAya nahi. arthAt abhimAnI manuSya ataDo rahe che, koI tene kharA jIgarathI hAtuM nathI, eTaluM ja nahi paNa te ghaNuM zatruo banAve che. te game tevA kAme karIne potAnuM mAna sAcavavA mathe che. potAnI pAse dhana na hoya te karaja karIne paNa dhana kharacaze, ane pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa 55 devuM thavAne lIdhe AkhI jiMdagI sudhI du:khI thaze. jyAre manuSyane vinAza thavAne hoya tyAre tenAmAM ghaNuM abhimAna Ave che. te badhA pratye uddhatAIthI varte che. pride gooth before destruction sallel Bei zu setmAna janme che. abhimAnI puruSa pitAnA guruo ane vaDIlonuM apamAna karatAM paNa acakAto nathI. A mAnanA tyAga saMbaMdhInuM eka daSTAMta ApaNe vicArahyuM. zrI kaSabhadevane bhArata ane bAhubaLI nAmanA be pratApI putra hatA. potAnA aThThANuM putrane judI judI rAjagAdI soMpI, dIkSA laI pote aneka sthaLe vihAra karatA hatA. bharatane cakavattapaNAnuM sUcaka cakra utpanna thayuM. te cakavaDe teNe cha khaMDanA rAjAone vaza karyA, paNa bAhubaLIe tenI AjJA na svIkArI. baMne baMdhuo vacce tumula yuddha dIrgha samaya sudhI cAlyuM. bharate chevaTe bAhubaLI upara potAnuM cakra mUkayuM. banne bhAIo hovAthI bAhubaLI para te cakrane prabhAva cAlyA nahi, tethI te bharatanA hAthamAM pAchuM AvyuM. bharate jyAre cakra mUkayuM tyAre bAhubaLIne ghaNe krodha caDhyo hato, paNa jyAM cakra bAhubaLIne kAMI paNa IjA karyA vinA bharatanA hAthamAM pAchuM jaIne beThuM, eTale bAhubaLInI bhAvanA pharI. teNe potAnA baMdhane mAravAne vicAra mAMDI vALyo, paNa ugAmelI muThThI pAchI mUkavI te paNa ThIka nahi, ema dhArI paMcamuSTi loca karI pite sAdhu banyA. have pitAnA pitA AdIzvara pAse javAne vicAra karyo, paNa tyAM potAnA 8 nAnA bhAIe, je prathama dIkSita thayelA che, temane namaskAra kare paDaze, e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pace abhimAnathI tyAM javAnA vicAra mAMDI vALyo. temaNe vanamAM rahI ghaNuM ucca prakAranuM dhyAna karyuM, paNa kevalajJAnanI prAptimAM temanu abhimAna naDyuM. chevaTe temanI be bahenA- brAhmI tathA suMdarIe bAhubaLIne kahyuM ke "vIrA mArA gajathakI utare. " A zabdo sAMbhaLatAM vicAra sUjhayo ane peAte abhimAnarUpI hAthI para caDhyA che tenuM temane bhAna thayuM eTale abhimAnanA tyAga karI nAnA bhAIone vaMdana karavA mATe jyAM prathama pagaluM upADe che tyAM kevaLajJAnanI prApti thAya che. abhimAnaneA prabhAva keTaleA badhA che? te A uparathI ApaNune samajAya che. have A abhimAna tyAgavAnA keTalAka upAye vicArIe. jyAM namratA Ave che tyAM abhimAna cAlyuM jAya che. kahyuM che ke-- laghutAse prabhutA mIle, prabhutAse prabhu dUra; kIDI hI mIsarI cuge, gaja zira DAre dhULa. a 56 mATe hRdayamAM namrabhAva rAkhavA ane jenI pAsethI jJAna meLavavuM hAya tenA pUrA vinaya karavA, kAraNa ke vinayathI guru prasanna thAya che ane temanA hRdayamAMthI je jJAnapravAha vahe che te ziSyanA hRdayane unnata banAvI de che. bIjAenA guNanA, jJAnanA, zikitane vicAra karI, eTale tamAruM' abhimAna gaLI jaze. vaLI tamArI peAtAnI ni LatAonA paNa jo tame zAMta manathI vicAra karaze! tA tamane abhimAna karavAnuM kAraNa raheze nahi. je peAtAnu ajJAna jANe che te ja manuSya jJAna meLavavAne lAyaka ane che. jagatamAM jANavA ceAgya ghaNuM che, evA jo manuSyane vicAra Ave te te jarUra namra thayA vinA rahe nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa 57 A viSaya pUrNa karatAM eka bAbata khAsa vicAravA jevI che. manuSye khATA abhimAnanA tyAga karavA, paNa jene svamAna ( self-respect ) kahe che te tA sAcavavuM; kAraNa ke svamAnavALA puruSA ghaNAM kheATAM kAmA karatAM aTake che. tee peAtAnA svamAnane lIdhe ja keTalAMka halakAM kAmeA karavAnA vicAra sarakhA paNu karatA nathI, mATe AvuM svamAna e prazasta mAna che. jo ke chevaTanI sthitimAM te paNa prazasta krodhanI mAphaka tyAjya che, paNa zarUAtamAM te ghaNA jIvAne sIdhe mAge dAravAnA kAraNabhUta bane che. A saMbaMdhamAM jJAnA vamAM kahyuM che ke: guNariktena kiM tena, mAnenArthaH prasiddhyati / tanmanye mAninAM mAnaM, yalokadvayazuddhidam || jyAM guNu nathI tyAM evA khAlI mAnathI thru asiddhi thavAnI hatI ? pazu je mAnathI A aAka tathA paraleAkamAM zuddhi maLe, te mAna kharuM mAna kahevAya. A mAna te svamAna che. pAtAnA AtmAnI zaktionu bhAna thavAthI A mAna prakaTe che ane te manuSyane sakhaLa che banAvI unnatine mAge lai jAya che. jene AtmAnI anaMta RddhinuM bhAna thayuM hAya, te mahAranI vastuo Ave ke jAya te para vizeSa lakSa ApatA nathI. vastunA sadbhAve kulAi jatA nathI; temaja vastunA abhAve dIna banI jatA nathI; kAraNa ke Atmazakti e vastue upara AdhAra rAkhatI nathI paNa aMdarathI ja prakaTa thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 8 3. mAyAviramaNa mAyA e be akSaranA zabda che. pazu te ghaNuA anartha upajAve che. mAyA e zabda A sthaLe kapaTanA amAM vAparavAmAM Avele che. mAyA e trIjo kaSAya che. tenA geraphAyadA leAkeA vicAratA nathI ane te avaguNune mATe| gaNatA nathI, paNa mAyA mADhuM nukasAna kare che. jyAM manuSyanA manamAM mAyArUpI rAkSasI praveza kare che tyAM tenAmAMthI satyavRtti nAza pAme che. mAyA mATe bhAge svArthathI udbhave che. jyAM manuSyanA svArtha saratA hAya tyAM te game tevuM kapaTa karavAne dorAya che, aneka prakAranAM asatya mele che. bahArathI satyavAdIneA DALa kare che paNa aMdarathI meATI bhramajALa race che. vaLI manuSya peAtAnI mAnapratiSThAnI hAni na thAya te mATe peAtAnAM khATAM karmA chupAvavAne paNa kapaTa athavA mAyAnu sevana kare che. jagata AgaLa sArA dekhAvu-leAkeAmAM vAhavAha kahevarAvavI, leAkeAmAM khATI kIrti meLavavI-A ghaNA manuSyeAnA jIvananuM eka lakSya thai paDayu hAya che, ane jo sIdhe mAge kIrti na maLatI heAya te asatya mAge paNa te meLavavI evI bhAvanA temanA manamAM jAge che; mATe manuSya aneka prakAranAM asatya vacane khele che. hRdayamAM kAMIka bhAva hAya ane vacanamAM kAMika darzAve che. vaLI kA mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAviramaNa 5 trIjA prakArane ja bhAva jovAmAM Ave che. AvI ja sthiti tene mAyA kahevAmAM Ave che. A kapaTa karavAnI Teva paDI, pachI te javI ghaNI muzkela che. manuSyone kodha ke mAna ke lobha bahAra prakaTa dekhAI Ave che te chupAvavA prayatna karavA chatAM chupAtA nathI paNa mAyA eTale chetaravAnI kriyA bIjAthI samajAya nahi mATe tene vaza thayelAne sudhAravAne bIje kaI upadeza paNa ApI zake nahi, ane dhIme dhIme tenuM baLa vadhavA lAge che, eTale te mAyA te manuSyane Akhe gaLI jAya che. saMskRtamAM mAne artha nahi ane jA eTale javuM e thAya che, mATe je eka vAra vaLagyA pachI chuTe nahi te mAyA kahevAya. mAyA-kapaTa karavAthI ghaNA geraphAyadA thAya che. meTAmAM maTe geraphAyado e ke mAyA karanAranA jJAnacakSu para paDaLa AvI jAya che. kapaTa karavAthI tenA mana para AvaraNa Ave che. vAraMvAra asarala ane kapaTabharyA vicAra karavAthI mananI vakra gati thAya che ane tethI AtmA potAnI zaktio barAbara prakaTa karI zakato nathI. mAyAvI manuSya satya jANuM zakatA nathI. te bIjAne chetaravA jAya che, paNa jAte ja chetarAya che. vaLI kapaTa karanAra thoDe samaya phAve, thaDe samaya lokone chetare, paNa aMte te tenuM pApa ughADuM paDyA vinA rahetuM ja nathI, kAraNa ke aMte te truth will be out satya vastu ughADI paDaze ja. jJAnArNavakAra jaNAve che ke - ___ chAdhamAnamapi prAyaH, kukarma sphuTati svayam Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe kukarma DhAMkavAne game te prayatna karavAmAM Ave, chatAM te potAnI meLe prakaTa thAya che. ane jyAre Ama thAya che tyAre lokone tenA parathI vizvAsa UThI jAya che. pachI game te sArAM kAma kare, te paNa loko tenAM te kAryo para avizvAsa ane zaMkAnI najarathI jue che. vaLI kapaTa karanArane asatyanI paraMparA karavI paDe che. pote amuka kapaTa karela che te chupAvavAne bIjA kapaTane tene Azraya le paDe che. vaLI te chupAvavAne vadhAre bhayaMkara kapaTanAM kAma karavAM paDe che. A rIte tevI mAyAjALa eTalI badhI vadhI paDe che ke pote ja pote racelI jALamAM phasAya che ane kapaTa bahAra paDatAM vAra lAgatI nathI. kapaTa karanAra niraMtara Darato rahe che. tene jarA paNa zAMti maLatI nathI. jyAre potAnuM kapaTa bahAra paDaze te bhaya rahyA ja kare che ane tethI jagatamAM beTI rIte meLavelI mAnapratiSThAnI vacamAM paNa tenuM hRdaya saLagatuM hoya che. sarva dharmanI kriyAomAM paNa phaLane AdhAra manuSyanA bhAva upara rAkhela che. je manuSya lokone batAvavAne, dhama tarIke gaNAvAne ane dharmanA bahAnA heThaLa pitAnAM kukarma chupAvavAne bahArathI dharmakriyAo kare che te kriyAomAM tene bhAva hA nathI tethI tene tenuM yogya phaLa maLatuM nathI. AvA manuSya bakavRttivALA kahevAya che. bakavRti samAlamya, vaMcakaivaMcitaM jagat // bagalA jevI vRtti rAkhI AvA mAyAvI puruSoe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAviramaNa 1 AkhA jagatane Thagyu che. AkhA jagatane chetaravA jatAM temaNe peAtAnA AtmAne chetaryA che ane peAtAnu ja ahita karyuM che. AtmA teA kadApi chetarAya nahi, eTale AtmAnA prakAza A manuSyA para paDatA nathI ane teenI adhAgati thAya che, tyAre ApaNane samajAya che ke mAyAthI ahIM apakIrti thAya che, satya pArakhavAnI ane jANavAnI zakti buThThI thAya che, AtmAnA prakAza maLatA nathI ane parabhavamAM paNa durgati thAya che. tyAre A mAyA dUra karavAne karavu zu ? sarala mAyA dUra karavAne uttameAttama upAya saralatA athavA RtA che. Rnu manuSya bhUla kare paNa peAtAnA svabhAva hAvAthI banyu hAya tevu kahI de; tethI khIjAe tenI bhUla sudhAre. RSabhadevasvAmInA samayanA sAdhue jaDabuddhinA paNa Rju hAvAthI potAnI bhUla joIne te sudhArI zakatA hatA. eka vAra keTalAka sAdhue gAma bahAra zAnimitta gayA hatA. tyAthI pAchAM karatAM vAra thai tyAre temanA gurue pUchyu ke " ATalI badhI vAra kema thaI ?" temaNe javAba ApcA. " rastAmAM naTA khela karatA hatA te jovAne UbhA rahyA hatA." gurue kahyuM " ApaNane--sAdhuone naTa jovA 45 nahi " temaNe te vAta svIkArI lIdhI. keTaleAka samaya vItyA pachI teo mADA upAzraye AvyA. kAraNa pUchatAM teoe jaNAvyu ke " ame naTI jovA UbhA rahyA hatA. " gurue kahyuM: " naTa jovAne meM niSedha karyo hateA te temAM naTI jovAnA niSedha tA AvI ja gaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe kAraNake naTI vizeSa rAganuM kAraNa che. " te sAdhuomAM buddhi ochI hatI tethI bIjI vAra bhUla karI, paNa sarala prakRtinA hovAthI satya vAta nivedana karI. AthI temanI bhUla sudhAravAne mAga gurune jaDI Avya, mATe mAyAne dUra karavAne sauthI sAro mArga sarala prakRti che. muktaraviplutazcoktA, gatijvI jinezvaraiH / / tatra mAyAvinAM sthAtuM, na svapne'pyasya yogyatA // vItarAga sarvajJa bhagavAne muktimArganI gati sarala kahI che, tyAM mAyAvI janene svapna paNa rahevAnuM sthAna maLI zake nahi. je je mahApuruSe thaI gayA te sarvamAM A rAju prakRti hatI. jevuM temanA manamAM tevuM temanA vacanamAM ane jevuM vacanamAM tevuM temanA kAryamAM. arthAta temanA mana, vacana ane kAryamAM ekarUpatA hoya che. tyAM bIlakula kapaTa hotuM nathI, tethI loko temanA vacana para vizvAsa mUkI zake che. prakaraNa 9 muM. lezaviramaNu. lAbha e ceAtho kaSAya che. ApaNe traNa kavAyanuM varNana karI gayA. lebha sauthI chelle mUkavAmAM Avyo che, paNa traNa kaSA karatAM tene prabhAva adhika che. prazamaratimAM tenA kartA umAsvAti vAcaka kahe che ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAviramaNa 63 krodhAtprItivinAzaM, mAnAdvinayopaghAtamApnoti / zAThyAtpratyayahAniM sarvaguNavinAzanaM lobhAt // 1 // krAdhathI prItinA nAza thAya che, mAnathI vinayanA nAza thAya che, mAyAthI-kapaTathI vizvAsanA bhaMga thAya che; paNa aAbhathI te sarva guNeAnA nAza thAya che. vaLI te aAbhanA saMbaMdhamAM kahe che ke: sarvavinAzAzrayaNiH, sarvavyasanaikarAjamArgasya / lobhasya ko mukhagataH, kSaNamapi duHkhAntaramupeyAt // sarva vinAzanA AzrayasthAnarUpa ane sarva prakAranI ApattinA mukhya mArgarUpa evA lAbhane vaza thayeleA kayA manuSya eka kSaNa paNa sukha pAmI zake ? leAbha e azubha prakRtinA svabhAva che. e tRSNAnuM trIjuM nAma che. te leAbhathI manuSya vastuene saMgrahavAne, temanA para pAtAnI mAlIkI sthApavAne prayatna kare che. manuSyanI tRSNAne hRda hAtI nathI, tethI te aneka vastue meLavavA chatAM paNa tRpti pAmatA nathI. AtmAnA peAtAnA svabhAva tA niSparigrahI che. te teA ApavAmAM ja AnaMda mAne che paNa prakRtine-jaDa svabhAvane vaza thai ApaNe aneka vastuo upara ApaNI mAlIkI sthApavAnA prayatna karIe chIe. ApaNA upaleAgamAM tA ghaNI gheADI vastue ane sAdhanA Ave che. ApaNI pAse 10 palaMga hAya tA pazu ApaNe eka ja palaMga para sUi zakIe chIe. ApaNI pAse pAMca meTarA hAya, pazu eka vakhate tA eka ja mATa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe 2mAM besavuM paDe che. ApaNe aneka sthaLe baMgalAo hoya paNa eka vakhate eka ja baMgalAne ApaNe upabhoga karI zakIe chIe. khAvA mATe 50 prakAranI vAnIo taiyAra hoya, paNa ApaNe te ApaNA zarIrane mAphaka Ave ane ApaNAthI pacAvI zakAya teTalI ja vAnIo khAI zakIe chIe; chatAM jIvanI bhavRttinI kAMI maryAdA che? vastuo maLatAM lobhanI zAMti nahI thatAM UlaTA lAbha vadhe che. e ja tenuM vicitrapaNuM che. agnimAM ghI nAMkhavAthI agni zAMta nahi thatAM vRddhi pAme che, tevI ja rIte ApaNI kAmanAnI vastu prApta thatAM tevI jAtanI vizeSa vastuo meLavavA hadayamAM vRtti uddabhave che. lebhanA geraphAyadA ghaNuM che. manuSya lAbhane khAtara asatya bole che. game tevuM jUThuM bolatAM te jarA paNa acakAtA nathI. jUThI sAkSI Ape che, jUThA dastAvejo lakhe che. lobhI manuSyamAMthI dayA te dUra ja bhAge che. svAmigurubandhuvRddhAnabalAbAlAn jIrNadInAdIn / vyApAdya vigatako lobhAtoM vittamAyatte // lobhane vaza thayele puruSa potAnA mAlIka, guru, badhu, vRddha, strI, bALaka tathA kSINa, durbala ane anAthane paNa zaMkA rahitapaNe mArIne dhana grahaNa kare che. "It is the root of all evil" lebha sarva anarthonuM mULa che. AthI manuSe ghAtakI ane nAdAna thAya che. bIjAonA vaibhavanI irSA kare che, potAnA hAtha nIce mUkAelA nirAdhAnuM dhana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ labhaviramaNa 65 harI le che, ane garIba para julama paNa gujAre che. manuSya lebhathI potAnA pitAnI ummara pUchavA dorAya che. lebhathI ApaNe bhAgIdAra gIdha je bane che ane ApaNe mitra cAra bane che. kahyuM kearthmnrth bhAvaya nityaM, nAsti tataH sukhalezaH satyam / putrAdapi dhanabhAjAM bhItiH, sarvatraiSA vihitA rItiH // 1 // dhanane niraMtara anartharUpa mAne, tethI sukhane leza paNa satya rIte nathI; paisAdArane putra taraphathI paNa bhaya rahyA kare che, AvI rIta sarvatra phelAyela che. dhanane khAtara bhAIo laDe che, mitro chUTA paDe che ane saMbaMdhIo vacce zatrutA pragaTe che. ApaNe pAMcamA pApasthAnakano vicAra karatAM joyuM hatuM ke dhananI jarUra che. dhana sAdhana tarIke yogya che, paNa dhanane khAtara ja jeo dhana ekaThuM karavA prayatna kare che teo dhanathI maLatuM sukha paNa bhegavI zakatA nathI, teomAM dAnavRtti hotI nathI, temaja teo potAne vAstu paNa tene cagya upayoga karI zakatA nathI, kAraNa ke teo dhAre che ke dhana vAparavAthI khUTI jaze. AvA manuSyanI sthiti bhramara jevI thAya che ke madhu saMcaya karI marI rahyo, bhramara kevaLa ajANa nA dIThuM nA bhegavyuM, nAhaka khAyA prANa. | mATe lebhavRttine tyAga karavAne udAratAne-dAnane pATha zIkhavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe tana mono nAza, rita mato avaMti vittA yo na dadAti na bhuMkte, tasya tRtIyA gatirbhavati // dhananA traNa mArga che-dAna, bhega ane nAza. je dAnamAM Apa nathI athavA jAte tene upabhega karato nathI tene vAte trIjI gati khullI che. je manuSyane zAzvata ane kSaNika vastuo vacce viveka hete nathI te pacaMdriyanI tRptimAM potAnuM sarva sAmartha vApare che ane tethI je dvArA te indriyonA viSaye bhegavI zake te grahaNa karavAne lalacAya che, ane te IndriyavRmine arthe duniyAnI vastuo meLavavAnuM sAdhana je dhana te meLavavA prayatna kare che. paNa ApaNane vicAra tathA anubhavathI jaNAya che ke indriyajanya sukha zAzvata nathI, duHkhathI bharapUra che, mATe je ApattithI bharapUra hoya te kharI saMpatti kahI zakAya ja nahi. eka kavie kahyuM che ke - je sukhamAM phira du:kha vase, se sukha nahi du:kharUpa; je uttaga phira gIra paDe, se uttama nahi bhavakUpa. tyAre zuM dhana sukhanuM sAdhana che? dhana e sukhanuM sAdhana che, paNa dhana ekaluM ja sukhanuM sAdhana nathI. je dhanavAna puruSo sauthI vidvAna ane sauthI saddaguNa hoya te tema mAnavAmAM kAMI paNa bAdha nathI, paNa vastuta: tema nathI. manuSya pote dhanavAna thAya te mATe kaMgAla sthitimAM rahe che. teo dhanane sAdhana tarIke nahi gaNatAM sAdhya tarIke gaNe che. A ja moTI bhUla che. ApaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAbhavaramaNa jarUriyAtA ane sagavaDAne khAtara je dhana Avazyaka hAya, te sivAyanuM bAkInuM dhana nirarthaka ane ghaNIvAra teA ejArUpa hAya che. paNu jo manuSya mAkInA dhananA parIpakArArthe athavA satkAryamAM upayAga kare teA tenI saphaLatA che. manuSya dhanavAna thayA. eTale tenA dhanane lIdhe te AkRtividyA ( Drawing ) athavA saMgItazAstramAM nipuNutA meLavI zake nahi. garIkha manuSyanI mAphaka tene te vidyA zIkhavAne mahenata karavAnI jarUra che. temaja dhanane lIdhe jiteMdriyapaNuM, dhairya Adi saguNA AvI jatA nathI. temaja dhanane lIdhe dhana upara vairAgya AvI zakatA nathI, temaja peAtAnA AtmAne parigrahanI maryAdA karatAM paNa zIkhavI zakAtA nathI. jo manuSyane tRSA lAgI hAya te jaLa tenI tRSA chIpAve che. jo manuSyane bhUkha lAgI hAya teA khArAka tenI bhUkha maTADe che. jo manuSyane ThaMDI lAgatI hAya teA garama keTa paheravAthI athavA agni pAse besavAthI te ThaMDI dUra bhAge che ane te manuSyane zAMti thAya che. paNa jo jarUra karatAM vadhAre khAya te ajINuM thAya che, jarUra karatAM vadhAre pANI pIvAthI peTa akaLAya che ane jarUra karatAM vadhAre vajra paheravAthI tApa vizeSa lAge che. kudaratI taMgI pUrI paDI eTale kudarata saMtASa pAme che. tenI taMgI karatAM vadhAre vastue tene bhArarUpa jaNAya che temaja nukazAnakAraka nIvaDe che, paNa dhanamAM tema nathI. te khAkhatamAM teA dhana maLatAM vizeSa dhananI spRhA prakaTe che ane A leAbhanA keAI divasa aMta AvatA ja nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Urpha www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe samayanA vahevA sAthe lokonI mAjazekhanI vRttio vadhAre prabaLa thatI jAya che ane je cIjo jarUranI che te saheja mAM maLI zake tevI hoya che, paNa ApaNe lokamAM vAhavAha kahevarAvavA mAgIe chIe, lokomAM bAhya ADaMbarathI mAna pratiSThA pAmavA dhArIe chIe, ane tethI ghaNI cIjo je prathama mAjazekhanI cIje gaNAtI hatI te hAlamAM jarUranI thaI paDI che. ApaNI jarUriyAta jema vadhArIe tema vadhe che. je ApaNe ITalInA temaja pArIsanA suzobhita bhavya makAnanI jevI kArIgarIvALA baMgalAo baMdhAvavA mAgIe, athavA hIrA ratnanA AbhUSaNa paheravA mAgIe, athavA arabastAnanA gheDAnI laMDanathI maMgAvelI pheTInamAM besavA dhArIe, athavA sugaMdhIdAra tela sAbu vagere vAparavA cAhIe te A badhI vastuone ApaNe jarUriyAtanA peTAvibhAgamAM lAvI zakIe; paNa A badhI kharI jarUriyAta nathI. zuddha sAvika khorAka svaccha jaLa, sArAM dhoyelAM vastra ane TADha taDakAthI ApaNe bacAva kare tevuM ghara-A cIje sAdhAraNa rIte jarUranI gaNAya, kAraNa ke zarIranuM rakSaNa karavAmAM te cIjonI upayogitA che ane zarIra te dharma sAdhanAmAM mukhya sAdhana che, mATe zarIranA rakSaNa arthe je cIja jarUranI che te sivAyanI bIjI vadhArAnI kahIe to te ayogya nathI. je manuSyane jaLanI jeTalI tRSA hoya te karatAM vadhAre pIe, athavA bhUkha karatAM vadhAre khorAka khAya to tene okavuM paDe che, ane temAM kevaLa vadhArAne bhAga-hada uparAMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAvimANu khAdheaA bhAga-4 mahAra nIkaLI jatA nathI, paNa je khArAka zarIranA pASaNa arthe jarUranA hatA te paNa nIkaLI jAya che. tema madhyamasara rIte je vastue upayeAgI gaNAya tenA karatAM vadhAre meLavavAnI tRSNAmAM je kAi taNAya che te manuSya je cIjo tene sukhamAM rAkhavAne tathA tenI svAbhAvika taMgIone pAra pADavAmAM kAma lAgI hAta te cIjo paNa khAi bese che, mATe atilAbha te pApanuM mULa che te A uparathI siddha thAya che. leAbhanA tyAga karavAne nIce pramANe vicAra karavA. ahAranI vastue dhana vaibhava ApaNI sAthe AvavAnA nathI. te ghaNuM te AkhI jiMdagI paryaMta rahe, paNa te ApaNI sAthe kadApi sarvadA raheze ja nahIM. ApaNe AtmA chIe ane A bahAranAM sAdhanA kharI rIte ApaNAM nathI. ApaNe tenI upara mAlIkI dharAvI du:khI thaie chIe, paNa jo TrasTIbhAva rAkhIe teA dhana koi rIte du:khanuM kAraNa thAya nahi. lAkhA rUpIAnI vacamAM manuSya nirdebhabhAva rAkhI zake. ApaNI sAthe sthAyI rahenAra ApaNAM jJAna, darzana ane cAritra che; athavA sad, cid ane AnaMda che. ApaNe khIlavelI zaktio, meLavelu jJAna ane prakaTa kareleA AnaMda svabhAva-prema ApaNI sAthe rahe che. jo manuSyane A AtmAnI sAthe sthAyI rahenAra sadguNA meLavavA pratye ruci thAya te vasu ane vaibhava pratyenA tenA mamatvabhAva Ache thavA saMbhava che; mATe lAbhanA aneka anartha vicArI tenA tyAga karavAne kAM te sa MteASavRtti dhAraNa karI ane je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 pavitratAne paMthe saMteSavRtti na rAkhI zakatA ho te je kAMI dhana vadhArAnuM lAge tene parepakArArthe sadupayega karo, kAraNa ke paropakAra karavA jatAM dhana pratyenI Asakti ochI thavA lAgaze mATe parepakAra athavA saMteSa khIla. A saMbaMdhamAM kavi zekasapIara lakhe che ke - My crown is in my heart, not on my head Not decked with diamonds and Indian stones Nor to be seen, my crown is called content A crown it is that seldom kings enjoy. mAre mugaTa mArA mastaka upara nahi paNa mArA hRdayamAM che. te hIrAthI ke pukharAja thI jaDele nathI. te keIthI dekhI zakAtuM nathI. te mugaTanuM nAma saMtoSa che. mAro mugaTe rAjAonA upagamAM bhAgye ja Ave che. manuSya potAnA AtmAnA guNo khIlavavAnA saMbaMdhamAM bhale asaMtoSa rAkhe, paNa bAhyA samRddhinA saMbaMdhamAM te amuka sthitie-hade saMtoSa rAkhe, parigrahanuM parimANa kare te ja zAMti anubhavI zake, mATe AtmazAMtinA Icachaka janoe potAnA parigrahanuM parimANa karIne lobhavRtti para jaya meLavavo. uMnuM parimANa kare anubhavI zake, janoe 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 10 suM rAviramaNa zamuM pApasthAnaka rAga che. rAga ane dveSa e vastuta: krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAyAnAM e svarUpe. che. dveSa e krodha ane mAnanA sUcaka che ane rAgamAM mAyA ane leAbhanA samAveza thAya che, eTale rAga dveSanuM svarUpa A cAra kaSAyAmAM mATe bhAge AvI jAya che; paNa jyAre atre A be pApasthAnakAne judAM gaNavAmAM AvyA che teA tenuM varNana karavAnI jarUra che. rAganI vyAkhyA--rAga eTale keAipaNa vastu athavA manuSya pratye mArApaNAne lIdhe je Asakti thAya te rAga, rAgane baMdhanakartA gaNavAmAM AvyA che, kAraNa ke te vRtti jyAre prabaLa hoya che tyAre manuSya nahi karavA ceAgya kAme kare che, nahi melavA ceAgya vacanA Adhe che, ane rAganI vastune khAtara peAtAnA badhA nizcayeA ane sanirNayAnA bhAga Ape che. rAgI manuSyane AMdhaLA gaNavAmAM Ave che. kahyuM che keH-- rAmAMthA naiva pazyanti~rAgathI aMdha thayelA puruSA vastusthitine jANI zakatA nathI. ApaNe zAsromAM vAraMvAra sAMbhaLIe chIe ke kahyuM. ndriyanI tRpti khAtara mRga, cakSurindriyanA viSayanI tRpti khAtara pata MgiyuM, rasanendriyanA viSayanA bheAga mATe mIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 pavitratAne paMthe (mAchaluM), dhrANendriya khAtara bhramara ane sparzendriyanA upabhaga khAtara hAthI maraNane zaraNa thAya che. te te jI te te viSaya pAchaLa aMdha banyA hoya che, temanI vivekazakti buThThI thaI jAya che, ane teo te vastuo pratyenA rAgathI dorAI maraNa pAme che. ekeka indriya pAchaLa rAga rAkhavAthI prANIonI A sthiti thAya, te je jIvo pAMce Indri pAchaLa aMdha banyA hoya temanI kevI zocanIya sthiti thAya, te vicAravA je prazna che. vastuo uparano rAga manuSyane te vakhata te sukha ApanAre lAge che. paNa te vastu prApta thatAM temAMthI meha. katA cAlI jAya che, tema chatAM ghaNuM to te samajI zakatA paNa nathI ane te te vastu pratyenA rAgamAM vizeSa taNAtA jaNAya che, paraMtu vastuo sadAkALa TakatI nathI temaja je manuSya upara ApaNane rAga hoya che te paNa sadA TakatA nathI. kAM to te cAlyA jAya che athavA to temane choDI ApaNe cAlyA javuM paDe che. te samaye viyeganuM duHkha ghaNuM lAge che. jeTalA pramANamAM amuka vastu athavA manuSya pratye ApaNe vizeSa rAga, teTalA pramANamAM te vastunA athavA manuSyanA abhAve athavA vize vizeSa duHkha thavA saMbhava che. svAmI rAmatIrthanA kahevA pramANe "jeTalA rAganA khIlA hRdayamAM UMDA utaryA haze teTalA ja te kADhatI vakhate vizeSa duHkhanA kAraNabhUta thaze." A hetuthI ja zAstrakAroe rAgane tyAga karavAnuM kahyuM che. tIrthakaronuM eka nAma "vItarAga" eTale "gayo che rAga jene " evuM ApyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgaviramaNa 93 rAga mamatvabhAvathI udbhave che. huM ane mAruM e rAganI utpattinAM mukhya kAraNe che. jyAM mamatvabhAva cAlyo jAya che tyAM rAga paNa jato rahe che ane te vastune nAza thAya te paNa vizeSa duHkha thatuM nathI. A upara ApaNe eka daSTAMta vicArIzuM. jayAre relve Trenane muMbaI ilAkAmAM AraMbha thaye tyAre TreIna amadAvAdathI muMbaI sudhI jatI na hatI. eka TreIna muMbaI ane surata vacce doDe, ane bIjI TreIna amadAvAda ane surata vacce doDatI hatI. amadAvAdane eka mANasa vyApAra karavA nimitte muMbAI AvyuM. te be varSanA eka putrane mUkIne Avyo hato. te vAtane bAra varSa vItI gayAM. te putra 14 varSane thaye. te manuSyanI strIe tene lakhI jaNAvyuM ke "have putra 14 varSano thayo che, tene vivAha kara joIe, mATe tame amadAvAda Avaje." teNe lakhyuM ke-huM AvuM chuM. Ama patravyavahAra cAlyA ja kare. strI tene teDAvavA mATe lakhe. te lakhe huM AvuM chuM. paNa vyApAranI dhamAla choDI amadAvAda jAya nahi. chevaTe strIe lakhyuM ke-je tame nahi Avo te ApaNA putrane teDavA mokalIza. tene paNa " huM AvavAne chuM " eTale ja javAba maLe. chevaTe sI cIDAI ane teNe potAnA putrane muMbaI meka, te puruSa paNa potAnI strInA ghaNA pagethI prerAI amadAvAda javA upaDyo. banne eka ja divase nIkaLyA. bane rAtre surata AvI pahoMcyA. pitA ke putra eka bIjAne oLakhatA na hatA. baMne eka ja dharmazALAmAM utaryA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pata dukha mAM ma" 74 pavitratAne pathe rAtre putranA piTamAM cUMka AvI. keTalAka dayALu utArUone A raDatA ane cIso pADatA chokarAnI dayA AvI ane temaNe tenI sAravAra karavA mAMDI. keIke tenA bApane uThADavA prayatna karyo, paNa te kahe ke "mane jaMpavA do, evA to keTalAya mAMdA paDaze. temAM ApaNe zuM karIe?" bIje divase savAramAM te kare maraNa pAmyA. badhA utArUo ekatra thayA ane tenuM poTaluM tapAsyuM. temAMthI keTalAka patro nIkaLyA. te uparathI te manuSyane ja chokaro hato, ema karyuM. have tene bhAre duHkha thayuM. atyAra sudhI teNe te yuvaka upara mArApaNAnuM AropaNa karyuM na hatuM, paNa have te mATe putra che ane mAro putra maraNa pAme e vicArathI tene atyaMta duHkha thayuM. A rIte mamatvathI rAga thAya che ane rAganI vastu jatAM manuSyane duHkha thAya che. rAga manuSya pratye temaja vastuo pratye prakaTe che. rAga upara jaNAvyA pramANe duHkhanuM kAraNa che ane tenAthI baMdhana thAya che, paNa rAga ane premano bheda ApaNe jANa joIe, kAraNa ke A be bhinna bhinna to che ane temanAM phaLa paNa judAM ja Ave che. rAganI ane premanI vyAkhyA ApaNe yathArtha samajavI joIe. prathama jaNAvyA pramANe mArApaNAne lIdhe koIpaNa vastu athavA manuSya pratye je Asakti thAya te rAga, paNa. A eka jIva che, ane te mArA saMbaMdhamAM AvyuM che, te mAre tenuM kalyANa karavuM joIe, evI bhAvanAthI je koI paNa manuSya potAnI strI, putra athavA svajane pratye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgaviramaNa lAgaNuM rAkhe te te lAgaNuM te prema che. A prema kaI paNa rIte baMdhanakAraka nathI. jeTalA mahAna AtmAo thaI gayA te sarvamAM A prema hato. temane jeTalA svajane hAlA hatA teTalA ja bIjA jI vhAlA hatA, kAraNa ke temane prema AtmAne laIne udbhavyo hate. premane laIne ja mahAna jIvAtmAo bIjAnuM kalyANa karavA prerAya che. e bhAvanAthI ja zrI mahAvIra prabhue vicAryuM hatuM ke "savi jIva karuM zAsanarasI, esI bhAva dayA mana ulasI." mATe vastuo tathA manuSyanI upAdhi -zarIre pratyene rAga dUra karavA jatAM temanA AtmA pratyenI svAbhAvika lAgaNa-premane tyAga na thAya, te saMbaMdhamAM manuSya bahu ja kALajI rAkhavI joIe. ghaNu manuSya rAgano tyAga karavA jatAM sarva manuSya pratyenA premane paNa tyAga kare che ane temanAM hRdaya niSphara ane lAgaNI rahita banI jAya che. prema vagaranuM jIvana e te jIvana nahi, paNa jIvatuM maraNa che. je premathI ja AgaLa vadhe che. jinezvarae je cAra bhAvanAo jIvAtmAnA vikAsa mATe batAvI che, temAMnI prathama traNa bhAvanA paNa premanI ja sUcaka che, prema para ja racAyelI che. te bhAvanAonAM nAma pramoda, maMtrI ane kArya che. ApaNA karatAM vikAsamAM je AgaLa vadhelA jIvo che, jeo jJAnamAM, guNamAM, zaktimAM ApaNA karatAM ucca sthitie pahoMcyA hoya che tevA pratye je prema darzAvavuM te pramodabhAva. jJAna, guNa, zakti vageremAM ApaNI samAnakoTinA cha pratyeno je prema te maitrI kahevAya che, ane ApaNA karatAM je leke AvI bAbatamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 pavitratAne paMthe nIcalI pAyarI para hoya che temanA tarapha ApaNe prema kAruNya athavA dayAnuM rUpa le che. vaLI bIjI rIte vicArIe te prema athavA prazasya rAga e jIvAtmAnA vikAsane vAte ghaNuM agatyanuM sAdhana che. jenAmAM vIrapUjA nathI, je bIjAnI mahattA joI AnaMda pAmatA nathI, je halakI bhAvanAo ane vicAramAM ja ramyA kare che te jIva kadApi AgaLa vadhI zake nahi, mATe rAgano tyAga karatAM bhUlathI premane tyAga na thAya tenI khAsa saMbhALa rAkhavI. ghaNA puruSa rAgane nAza karavA jatAM premane nAza karI ugna thavAne badale adhama bane che. sAmAnya manuSya karatAM vadhAre ucca pada meLavavA jatAM vadhAre nirdaya ane niSphara bane che. jeTalA mahApuruSa thaI gayA che te sarve dayAnA sAgara athavA premanI mUrti hatA ane prema-karuNAvaDe ja teo nirvANa jevA uccapade pahoMcyA hatA. rAganuM paNa kudaratamAM sthAna che. amuka hade te ApaNane duHkhajanaka thAya che. manuSya dhana, kIrti, sattA vagerenA rAgathI te meLavavA mathe che, ane meLavavA jatAM aneka zaktio khIlave che. te vastuo maLatAM tenA pratyene meha UDI jAya che, te vastuo maLyA pahelAM jeTalI mehaka lAgatI hatI teTalI have lAgatI nathI, tethI tene vairAgya pragaTe che A kharo vairAgya che. vastuo athavA banAvenuM asArapaNuM samajIne jJAnapUrvaka thayele vairAgya lAMbo kALa TakI zake che. vaLI te rAgavALI vastuonI pAchaLa jatAM je khaMta, utsAha, zakti, anubhava meLavyAM hoya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ saviramaNa jagatanA kSaNika te tene tenA AtmAnA vikAsamAM madadagAra thAya che ane vastuenuM asArapaNuM jANelu hAvAthI vastuonA sadbhAve temaja viyeAge te mananI samatAlavRtti jALavI rAkhe che; kAraNa ke have te vastuenI kharI kiMmata AMkatAM zIkhya che. paNa jee kAcA verAgI che, jee rAgane anubhavyA vinA vairAgya grahaNa kare che, tene patita thavAneA ghaNuM| saMbhava rahe che, ane evA ghaNA dAkhalA ApaNane maLI Ave che; mATe vastuonI kharI kiMmata samajavI joie. jeTalA padArtho che. temAM traNa avaguNu che. te sukha ApanAra che, te sukhadu:khagarbhita che ane vaLI te maLyA pachI pAchI khIjA sukhanI AkAMkSA rahyA kare che; mATe anaMtakALa sukha ApI zake tevA padArtha jo jagatamAM hAya teA pachI kayA evA jIva kSaNika sukha ApavAvALA padArthamAM lubdha rahe ? manuSyane peAtAnI pAse rahelI Atmika DhAlatanA khyAla nathI, tethI ja te khAhya vastuomAM sukha zeAdhavA mathe che, paNa ante te thAke che. kasturI mRga peAtAnI nAbhimAM kasturI hovA chatAM, tenI sugaMdha AvatAM AkhA jaMgalamAM te suvAsa meLavavA mathe che, paNa aMte thAke che tyAre pAtAnI nAbhi tarapha draSTi kare che. tema jIvanA pAtAnA svabhAva AnaMda che. tene khakhara nathI. ke AnaMda mArA peAtAnAmAM che, tethI te bahAra zeAdhavA krUre che. judI judI vastuomAM ane manuSyAmAM te zeSe che. tenA peAtAnAmAM te raheaA dAvAthI tene hAthI te AnaMdanI kAMIka jhAMkhI thAya che, paNa tene pUrNa AnaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 pavitratAne page maLato nathI. pachI te aMtarmukha thAya che. bAhI vastuo upara potAnA sukhane AdhAra rAkhate baMdha thAya che tyAre tenA potAnAmAM rahelA AnaMdane tene anubhava thavA lAge che. pachI tene bAhya vastuo pratye rAga AvatuM nathI. vastuone tyAga karavAthI te vastuo pratye vairAgya janma che e vAta sAcI che, paNa te vastuo pratyenA rAgane rasa cAlyA ja nathI. te te jyAre AtmAnI jhAMkhI thAya tyAre ja cAlyo jAya, kAraNa ke ucca bAbatane kharo anubhava thayA vinA halakI vastuo pratyenI ci sarvathA jatI nathI. chatAM vairAgyanuM kudaratamAM sthAna che, kAraNa ke vairAgya e upazamanuM kAraNa che ane lAMbA samaya sudhI je upazama sthAyI rahe te te kSayanuM paNa kAraNa bane che mATe bAhya tyAga paNa amuka apekSAe ISTa che. chevaTa te ucca vastu-AtmA upara mana sthira thatAM vaiirAgya prakaTaze, tyAre vastuonA abhAve temaja sabhAve samAna sthiti rahI zakaze. A bheda je samajavAmAM Ave to rAgI ane tyAgI vaccenA jhaghaDAone aMta Ave. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 11 mu dveSavarasaNu, agiyAramuM pApasthAnaka dveSa che ane dveSamAM krodha ane mAnanA samAveza thAya che, jyAM krodha ke mAna hAya tyAM dveSa pragaTe che. dveSanI vyAkhyA zrImad AnaMdaghanajI Ape che ke " dveSa arecaka bhAva. '" jyAM aruci thai tyAM dveSanuM bIja rApAya che, ane te khIjane vhema, zakA, paraspara gerasamajaNu vagere sAdhanA maLatAM te khIja vRkSarUpe pariName che. dveSanu mukhya kAraNa jue te rAga che. ApaNane amuka vastu athavA bAbata para rAga athavA ruci hAya, have tenI prAptimAM je keAI aMtarAyabhUta thAya tenA para svAbhAvika rIte dveSa prakaTe che. vaLAv dveSo'pi jJAyate |rAgathI dveSa prakaTe che. AnA artha evA nathI ke jenA para rAga hAya tenA ja para dveSa thAya che, paNa rAganI vastu athavA manuSyamAM je kAMi aMtarAyabhUta thAya tenA pratye dveSa prakaTe che. rAga ane dveSanA saMbadhamAM eka meTAleda e che ke rAga manuSya temaja vastuo pratye thAya che, ane dveSa kevaLa manuSye pratye thAya che. je jIvane vastuo pratye dveSa thAya te teA bahu ja pAmara jIva samajavA. koi manuSya cAlatAM thAMbhalA sAthe athaDAya ane tenuM mAthuM kUTAya te temAM doSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe teno pitAno che, chatAM je te manuSya thAMbhalA para dveSa kare to tenI A ajJAnatA vAste ApaNA hRdayamAM dayA ja Ave. A cheSanuM mULa ajJAna che. je vastuo kharI rIte AtmAnI nathI tene ApaNI mAnIe chIe, ane pachI te vastuone koI nAza kare, athavA te vastuo koI ApaNuM pAsethI laI le tyAre to tenA para krodha prakaTe che. TheSa prakaTavAnAM bIjA kAraNe krodha ke abhimAna che. manuSyane jyAre krodha vyApe che tyAre te dveSarUpe prakaTa thAya che. huM bIjA karatAM moTe chuM, huM jJAnI chuM, tapasvI chuM, dhanavAna chuM, e kaI paNa abhimAnane vicAra AvatAM te manuSya bIjAone halakA gaNe che, bIjAo prati tiraskAranI daSTithI jue che ane A tiraskAra vRddhi pAmatAM dveSanuM rUpa le che. A zreSamAMthI aneka azubha pariNAma Ave che. dveSa prathama vicAramAM prakaTe che, pachI asabhya, tiraskArabharyA vacano ke heNa rUpe prakaTe che ane tethI na aTake to kalaha-kaMkAsa ane chevaTe yuddharUpe prakaTe che. jyAM koI paNa manuSya upara ApaNane dveSa prakaTe tyAM tenI sArI bAju jevAne ApaNe asamartha banIe chIe. tenI kALI bAju ja najare paDe che, kaI tenA guNanuM varNana kare te ApaNAthI te sahana thatuM nathI, ane keI tenA chatA ke achatA doSanuM varNana kare te ApaNe te tarata mAnI laIe chIe. dveSa prathama nAnI bAbatamAMthI janme che. pahelAM be manuSyo vacce saheja aNabanAva thAya che, paNa samaya jatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ DhaSaviramaNa te vRddhi pAmyAM kare che, ane pachI tene kADhI nAkhavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa thaI paDe che. dveSathI manuSya sAmAnuM bUruM IcchayA kare che. sAme manuSya duHkha pAme, mAMdo paDe, aneka rIte herAna thAya tevI vRtti dveSathI janme che. A vRtti je lAMbo samaya rahe, to ati tIvra karmabaMdha thAya che ane tethI vikAsa maMda paDI jAya che. vaLI lAMbA samaya sudhI karelA vicAronuM baLa eTaluM vadhI paDe che ke dveSanA vicAravALe bIjAne herAna karavA paNa cUkato nathI ane lAga Ave tene nukasAna paNa kare che. vaLI dveSathI manuSya jenA upara dveSa karato hoya tenA cAritra upara aneka AkSepa mUke che. sAmAnA cAritrane evuM te kALuM citare che ke bIjA manuSya paNa kAMIka te satya haze, ema mAnavAne derAya che. je manuSya bIjAo upara dveSa rAkhe che tenA mananI asara zarIra para thavA lAge che. TheSa athavA krodhathI zarIranuM lehI jherI bane che, ane te manuSyanA zarIra para nUra AvatuM nathI. jyAre koI upara ApaNane prema thAya che tyAre ApaNumAM "vadhAro thaye evuM lAge che. ApaNe sAmAnI huMphathI AgaLa vadhatA hoIe ema jaNAya che, paNa jyAM keI upara dveSa thaye tyAM saMkucitatA janme che. sAmA manuSyane jotAM ApaNe AtmA aMdara ghusatA hoya, pAcho haThatA hoya ema lAge che. ApaNane "eAchApaNA"nuM bhAna thAya che. ApaNAmAMthI kAMI jatuM rahyuM hoya evuM lAge che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe je zreSamAM upara jaNAvelA de hoya to te dUra karavAne ApaNe zuM karavuM? zreSane tyAga karavAnA upAya zA? kaI paNa vRtti eka phaTake dUra thaI zake nahi, paNa gya vicAre dvArA ApaNe teno tyAga karI zakIe. dveSane tyAga karavAno prathama mArga e che ke-jenA upara dveSa prakaTate hoya te vyaktinA ekAda guNane vicAra karo. tenA te guNane sAru tenA para prema rAkhe. prema ane dveSa sAthe rahI zake nahi, mATe tamAre tenA guNa pratyeno prema prakaTatAM dveSa ocho thavA mAMDaze ane dhIme dhIme sarvathA nAza pAmaze. ghaNuM vAra be mitro, be bhAIo, be svajane laDe che tyAre dveSa bahu ja ugra rUpamAM janme che. te te samaye zreSane nAza karavA icchanAre te manuSya prathama karelA koI upakAranuM smaraNa karavuM. je teNe karelA upakAranuM smaraNa thaze to tenA pratyeno aNagamo ocho thaze. manuSyane jyAre koI nukasAna kare che, athavA amuka manuSya nukasAna karyuM ema lAge che tyAre te manuSyanA prathamanA badhA upakAre bhUlI jaI, te apakArane ja vicAra kare che ane pariNAme dveSa janme che. paNa je te samaye bhUtakALamAM te manuSya karelA upakAranuM jarA sarakhuM paNa smaraNa kare te tenA dveSane vega ghaNe ocho thaI jAya che. A upara eka daSTAMta nIce pramANe che. eka vakhata paraduHkhabhaMjana vikramarAjA jaMgalamAM gaye ane bhUle paDyo. tyAM rahetA eka brAhmaNe tene pANI pAyuM ane rasto batAvyuM. te uparathI vikrama rAjAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ draSaviramaNa te brAhmaNane koI prasaMge zaheramAM AvavA AmaMtraNa ApyuM. te brAhmaNa zaheramAM Avye. rAjAe tene sanmAna ApyuM, ane potAnI sabhAmAM eka sabhAsada banAvyuM. rAjA vAraMvAra ema belyA kare ke "baMdhuo! tame A bhAIne oLakhe che ? jyAre huM jaMgalamAM bhUle paDyo hato tyAre teNe mane pANI pAyuM hatuM temaja rasto batAvyo hate." vaLI pAMca divasa thAya tyAre rAjA enA e zabdo uccAre te brAhmaNanA manamAM AvyuM ke "rAjA mAre kharo AbhAra mAne che ke mArI mazkarI kare che tenI parIkSA karavI joIe." te hetuthI eka divasa rAjAnA putrane chAnomAne laI jaI pitAnA makAnamAM cothe mALe rAkhe. zaheramAM bUma paDI ke rAjAnA chokarAne kaI harI gayuM che. ghaNu tapAsa cAlI. A brAhmaNe te rAjaputranuM eka AbhUSaNa laI pitAnA nokarane te vecavA sAru karyo. te nakara pakaDAya ane teNe zeThanuM nAma ApatAM polIse AvI te brAhmaNane pakaDyo. tene rAjA pAse laI javAmAM AvyuM. rAjAe hakIkata pUchI tyAre te brAhmaNe AMkhamAM AMsu lAvI kahyuM: "he mahAbhAga ! tamArA putranA zarIra paranA AbhUSaNa joI mArI buddhi kabuddhi thaI ane tethI meM te putrane mArI nAkhe." AsapAsa beThelA sAmaMtenI cakSuomAMthI agni karavA lAgyo. eka sAmaMte kahyuM: "AvA kRtanI brAhmaNane barAbara zikSA thavI joIe. tenA rAIrAI jeTalA TukaDA karavA joIe " bIje belyo "tene lIlA kAMTAvaDe bALa joIe." trIje kahe "tene jamInamAM dATI paMca ITAlI karI mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 pavitratAne pathe joIe. " e kahe "tene hAthInA paga taLe chuMdAvo joIe." A pramANe saue potapotAne abhiprAya Ape. tyAre rAjAe zAMta citte kahyuM "paNa jyAre huM jaMgalamAM bhUle paDyo hato tyAre A brAhmaNe mane pANI pAyuM hatuM, ane rasto batAvyA hatA; mATe tene A gunhA huM mApha karuM chuM " te pachI brAhmaNane chUTe karavAmAM AvyuM. te pitAne ghera gaye. potAnA gharanAM be traNa AbhUSaNe te rAjaputrane paherAvIne tene rAjasabhAmAM laIne AvyuM. rAjA tathA rAja sabhA save vimita thayAM. kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke-A ApanI parIkSA mATe hatuM ane te parIkSAmAM Apa saphaLa thayA che. A daSTAMta uparathI ApaNe e vicAravAnuM ke-je keI manuSya ApaNA para karelA nAnA sarakhA paNa upakAranuM samaraNa karIe to tenA pratye dveSa ocho thavA lAge che. rAjarSi bhartRharinA zabdomAM paraguNaparamANUn parvatIkRtya nityaM / nijahadi vikasantaH santi santaH kiyantaH // paranA lezamAtra guNane paNa parvata tuya mAnI nitya pitAnA hRdayamAM AnaMda pAmanArA koIka uttama jane ja hoya che. vaLI mahApuruSoe lakhyuM che ke-dveSanuM auSadha dveSa nahi paNa prema che. dveSa kadApi dveSathI nAza pAme nahi paNa tene nAza karavAne sauthI zreSTha upAya prema che. jene vaMdittA sUtramAM nitya jaNAve che ke- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ dveSavaramaNa svAmemi saGghajIve, sabai jIvA svamaMtu me / sababhUesa, veraM majjhaM na keNai // miti me 85 'huM sarva jIvAne kSamA ApuM chuM, sarva jIvA mane kSamA Ape. mAre sarva sAthe maitrI che. mAre keAi sAthe vera nathI.' AvI bhAvanA bhAvavAvALA manuSya lAMkhA samaya sudhI dveSa rAkhI zake ja nahi. te te te ja divase bIjAne kSamA Ape ane manamAMthI tenA pratyenA rASa kADhI nAkhe. te samaje che ke ApaNA sukhadu:khamAM khIjAe te nimitta mAtra che. jo ATaluM sUtra ApaNe kAyama smaraNamAM rAkhIe te ApaNane paDelA du:kha mATe du:kha ApavAnA kAraNabhUta banelA jIva pratye paNa ApaNane dveSa thAya nahi; kAraNa ke nimitta upara dveSa rAkhavAthI lAbha ze ? ApaNA duHkhanA mULa kAraNabhUta ApaNe peAte ja chIe. vaLI eka bIjo vicAra paNa dveSa dUra karavAmAM kAraNabhUta banI zake. dareka AtmA pAte nirmaLa che, ApaNane jo kAi doSa jaNAtA hAya teA tenI prakRtineA che, mATe jo ApaNe prakRtinA vicAra nahi karatAM tenI pAchaLa rahelA AtmAnA khyAla lAvIe te ApaNane dareka jIva upara prema thAya ane dveSamAtra ApaNA hRdayamAMthI cAlyeA jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 12 muM. kalahaviramaNu. vastutaH prathamanA pAMca pApasthAnaka mukhya che ane tene Teke ApanArA 6 thI 9 sudhInAM pApasthAnake krodha, mAna, mAyA ane lebha che. e pApanAM kAryone A cAra kaSAyathI ghaNuM baLa maLe che. 10 thI 18 sudhInAM pApasthAnake te 1 thI 9 sudhInA pApasthAnakanA saMmizraNathI pragaTe che. have ApaNe 12 mA pApasthAnaka kalahane vicAra karIe. kalaha eTale kajIo-kaMkAsa, bIjAo sAthe jhaghaDo vagere. jyAM kalaha hoya tyAM kusaMpa pragaTe che ane te aneka anarthonuM mULa bane che. kalahanI utpattinuM kAraNa kayAM to krodha hoya che athavA abhimAna hoya che. pitAnA vicAro satya che, ema manuSya mAne che ane tethI te vicAronI viruddha jenA vicAra hAya. tenI sAthe jhaghaDAmAM utare che, kalaha kare che. jyAM hadayanI udAratA nathI tyAM najIvI bAbato paNa moTA kalezanuM kAraNa thaI paDe che. je manuSyane kalaha kara hoya tene kAraNe zodhavA dUra javuM paDe tema nathI. te jyAM kAraNe na hoya tyAM paNa navA kAraNe pedA kare che. varu ane gheTAnI vAta sarvanA jANavAmAM haze. varune gheTA sAthe koI paNa rIte kalaha kara hatuM. eka nadInA kinAre varu ane gheTuM baMne pANI pItAM hatAM. varue kajIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ hhaviramaNa karavAnA uddezathI gheTAne kahyuM "tuM pANI kema DALI nAkhe che ? mArI pAse pANI meluM thaIne Ave che." gheTAe kahyuM ke "tame nadInA uparanA kAMThe che, te tamArI taraphanuM pANuM mArI tarapha Ave che, te pachI huM kevI rIte pANIne DoLIne bagADate hoIza?" te kalahazIla varue pratyuttara vAgye paNa teM mane cha mahinA para gALa kema dIdhI hatI?" gheTAnA baccAe kahyuM ke "mane jagyAne ja be mAsa haju pUrAM thayAM nathI te huM cha mAsa pUrve tamane gALa kevI rIte dauM?" tyAre varu bolI uThayuM "teM gALa nahi dIdhI hoya te tArA bApe gALa dIdhI haze " Ama kahI te gheTA pAse jaI tene mArI nAkhyuM arthAt kajIe karanArane te laDavAnAM se bahAnAM jaDe che. eka mIyAM sAheba potAnA putra sAthe jatA hatA. kaI vaTemArgue pUchayuM ke "kema mIyAM sAheba A tamAre putra che !" mIyAe javAba Ape. "zuM mAre nahi te tArA bApane che?" pachI pele vaTemArga be "khudA tene acche rakhe. " mIyAe kahyuM "terA cale te mAra DAlIe." AvI rIte jenI vRtti laDavAnI hoya te te vAtavAtamAM chidro zeAdhI bIjAothI jhagaDo UbhuM kare. AvA svabhAvavALA puruSo jyAM jAya tyAM potAnI jabhavaDe kalaha UbhuM kare che. temanI jIbhamAM mIThAza bIlakula hotI nathI. temanI jIbha kuhADAnA ghA jevI hoya che. teo jAte kalaha kare che ane bIjAmAM kalaha karAve che. teo evI vAta kare che ke ghaNA mitro ane saMbaMdhIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ te pavitratAne pathe vacce paNa jhaghaDAe UbhA thAya. temanA saMbaMdhamAM eka saskRta kavie kahyuM che ke: aho khalabhujaMgasya, vicitro'yaM vadhakramaH / anyasya dazati zrotraM, anyaH prANairviyujyate // duSTa puruSarUpa sarpanI bIjAneA vadha karavAnI rIta kAMika vicitra che. te ekanA kAnamAM Dase che ane bIjo manuSya maraNa pAme che. arthAt duSTa ane kalahazIla puruSA leAkeAnA kAna evI vAtethI bhaMbhere che ke jethI bIjAne meATu nukasAna thAya ane keAi vAra te manuSyane maravAnA samaya Ave. "" kalaha upara jaNAvyA pramANe nAnI nAnI khAkhatamAMthI prakaTe che. kahevata che ke " rAganuM mULa khAMsI ane kalahanuM mULa hAMsI. " kAinI ThaThThA mazkarI karatAM sAmeA manuSya cIDAI jAya ane temAMthI mATe kalaha utpanna thAya. jo khAMsIne na rokavAmAM Ave te te kSayareAganuM kAraNu thai paDe che, tevI rIte mazkarI paNa kalaha-kaMkAsanuM kAraNu thai paDe che. kalahunA saMbaMdhamAM ApaNe eka dRSTAMta vicArIzuM. dazaratha rAjAne traNa strIo ane cAra putra hatA. jyAre peAte vRddha thavA AvyA tyAre kauzalyAthI utpanna thayela peAtAnA vaDIla putra rAmacaMdrane rAjagAdI ApavA temaNe nizcaya karyAM. sa matrIoe paNa te kAmane samati ApI. A vAtanI khabara kaikeyInI dAsI maMtharAne paDI. te kaza ane kalapriya svabhAvavALI dAsI matharAe kaikeyIne kahyuM ke- AvatI kAle rAmacaMdrane gAdI maLavAnI che. tame jANA che ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ haviramaNa kekeyIe kahyuM, "hA, huM rAmane mArA bharata tulya gaNuM chuM. ane tethI mane AnaMda che." maMtharAe kAna bhaMbheratAM kahyuM. rAma bhale AdamI che, paNa tenI mAtA kauzalyAne oLakhe che? jyAM rAma ane kauzalyAnA hAthamAM sattA AvI, eTale tame ane tamAre bhArata bhikha mAgaze mATe kAMIka to vicAra karo." A kalaha utpanna karAvanArAM vacanothI kekeyIne asara thaI. ane teNe kahyuM " tyAre have karavuM zuM? " maMtharAe tarata ja ghaDI kADhelI cejanA rajU karI-" tame eka vAra kahetA hatA ke dazaratha rAjAe tamane be vacana ApelAM che, te tene lAbha levAne A samaya che. Aje tamArI pAse dazaratha rAjA Ave tyAre te be varadAnamAMthI eka varadAnavaDe bharata vAte rAjyagAdI mAMga ane bIjA varadAnavaDe rAma da varSa jaMgalamAM jAya tevuM mAgI leje rAjA game tevuM samajAve te paNa tamArI haTha choDaze nahi." A halakI salAha pramANe kekeyI hatI. tenA pariNAme rAma vanavAsa gayA ane dazaratha rAmanA viyege maraNa pAmyA. A badhI durdazAnuM kAraNa kekeyIne kalahazIla svabhAva nahi te bIjuM zuM ? kalahanA phAyadA te ApaNe sarva jANIe chIe. kahevata che ke-kachaAthI te gaLAnA pANI paNa sUkAI jAya, arthAt je gRhamAM kalaha peThe te gharamAMthI lakSamI cAlI jAya che, kAraNa ke saMpa tyAM jaMpa che ane kalaha kusaMpanuM mULa che. ekatA e saravALo che ane kalaha e bAdabAkI che. temAM bannenuM baLa nAza pAme che. kalahathI kusaMpa janme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasa karavA thI mAle a ne vALa pavitratAne paMthe che ane kusaMpathI rAjya, jJAtio tathA kuTuMba nAza pAmyAnA aneka dAkhalAo mojuda che. A kalaha dUra karavAne sAthI uttama mArga te hRdayanI udAratA che; kAraNa ke je hRdayamAM udAratA nahi hoya te te kaTu vacanarUpe prakaTa thayA vinA raheze nahi ane kaTu vacana e ja kalahanuM moTuM kAraNa bane che, mATe kalahane tyAga karavA manuSya jIbha upara ghaNe saMyama rAkha. je eka manuSya krodhathI bele ane bIje mana rahe te jhaghaDe baMdha thavAne saMbhava che, paNa je bane vANa upara saMyama khoI bese to jarUra kalaha utpanna thAya. be hAtha vinA tALI paDatI ja nathI. eka jaNa derI beMce ane bIje DhIlI mUke te dorI tUTe nahi, paNa jyAM be jaNa sAmasAmI dorI kheMce tyAM te tUTI javAne saMbhava che. je manuSyamAM namratA che te ghaNA kalahane dUra haThAvI zake che. vANanI kaDavAza ja moTe bhAge kalahanuM kAraNa bane che. je manuSyanI vANImAM mIThAza hoya che to tene Thapako paNa bIjAne lAbhakArI thAya che. A vANInI mIThAza athavA kaDavAzane AdhAra hadayanA bhAva upara hoya che. je hadayamAM bIjAne ghA mAravAnI athavA bIjAne parAsta karavAnI athavA harAvavAnI vRtti na hoya te vANI paNa tevI ja nIkaLe che ane game tevo vigraha aTakI jAya che. zatrune hasIne mitra banAvI zakAya, e lekoktimAM apUrva satya raheluM che, mATe kalahane dUra karavA mATe vacana satya ane priya hovuM joIe. keIka satya vAta bIjAne kaDavI lAge paNa te kahevA kahevAmAM bahu phera hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ viramaNa TI jagatamAM ApaNe badhA musAfA tarIke AvyA chIe ane amuka sASya tarapha javAne badhA kUca karIe chIe. mAmAM eka bIjAnI madadathI ApaNe AgaLa vadhavAnuM che. eka bIjAnI huMthI ApaNe pragati karavAnI che, teA pachI kalaha karavAthI lAbha zA? jo keAI sAthe ane teA maitrI karA ane na mane teA tene raste tene javA de, paNa tenI sAthenA saMbaMdha tADavAthI athavA jhagaDA karavAthI lAbha ze? kalazIla vRttivALAne Artta ane rodra pariNAma rahyAM kare che. tene kadApi zAMti vaLatI nathI. te kadApi kalyANakArI pavitra vicAra karI zakatA nathI. Atma alyAsIe-svaunnati icchaka dareka jIve A kalahanI vRtti dUra karI sajIva sAthe haLImaLIne rahevuM; kAraNa ke temAM ApaNane temaja sAmAne zAMti thAya che ane zAMti sAthe sAcI zakti janme che tathA vikAsa ghaNI tvarAthI thavA lAge che. prakaraNa 13 zuM. abhyAkhyAnaviramaNa, abhyAkhyAna e teramuM pApasthAnaka che. abhyAkhyAna eTale khIjAne mAthe ALa mUkavuM, keAInAmAM je DhASa na hAya te doSa tene mAthe caDhAvavA, sAMbhaLelI vAtA parathIleAkeAktithI amuka puruSa ke strI AvAM ja che ema mAnI esavuM ane te vAta khIjAmAM phelAvavI A sarva abhyAkhyAnamAM samAi jAya che. Anu keTaluM ane kevuM bhayaMkara pariNAma Ave che tenA ghaNA thADAne ja khyAla hoya che. jIbhavaDe ApaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara pavitratAne paMthe je pApa karIe chIe temAM moTAmAM moTuM abhyAkhyAna che, te vaDe ApaNe bIjAnA cAritranI corI karIe chIe. A abhyAkhyAna athavA bIjAne ALa devAnI vRtti zA kAraNathI ane kevI rIte udbhave che? tene ApaNe vicAra karIe. ke manuSya sAmAnya rIte bIjA manuSyane halakA gaNe che, eTale temanuM ghasAtuM bolavuM, e tene kAMI khoTuM ke bhUlabhareluM lAgatuM nathI. te mAne che ke bIjAne halakA pADavAthI potAnI pratiSThA vadhaze. tene bIjAnA guNe athavA zaktio pratye IrSyA Ave che ane te pitAnI IrSyA ghaNI vAra bIjA para khoTA Aropa mUkIne prakaTa kare che. tenAmAM prada guNano abhAva hoya che. vaLI manuSyone bIjA upara doSa mUkavAmAM athavA bIjAnA doSe varNavAtA hoya to te sAMbhaLavAmAM rasa Ave che. A rasa ghaNuM ja halakA prakAranuM che. ane je manuSyane AvA bIjAonA cAritra para mUkAtA AkSepa sAMbhaLavAmAM rasa paDatuM heya te jIvAtmAne potAnA vikAsa vAste ghaNuM karavAnuM che. keTalAkane samayane zI rIte sadupayega karo te sujhatuM nathI ane tethI teo A pramANe bIjAonI badabAI karyA kare che. pitAnA A kartavyanuM kevuM mAThuM pariNAma Avaze, tenI te bicArAone khabara paNa hotI nathI, paNa A abhyAkhyAna-athavA bIjA para khoTuM ALa caDAvavuM-e ba ja moTo doSa che. tenAM pariNAmane je ApaNe vicAra karIe te jarUra ApaNane lAge ke jyAM manuSyanA cAritra upara AkSepa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ alyAkhyAna viramaNa mUkavAmAM Ave, jyAM tenA vartana upara beTuM ALa mUkAya tyAM te manuSyanI sthiti ghaNI duHkhada thaI paDe che. AvA AkSepa jemanA para mUkAyA hoya teone rAtadivasa UMgha paNa na Ave. "leke mAre viSe khoTo abhiprAya dharAvaze te mAruM zuM thaze? mArI kIrti jaze pachI huM kevI rIte jIvIza? " AvA vicAre karavAmAM tenI rAtri pasAra thaI jAya che. ane tenuM ozIkuM tenA AMsuvaDe bhIMjAya che. jyAM prathama mahe malakAtuM hatuM tyAM have kaTAkSa ja najare paDe che. A sthiti zuM ochI dusahya che? manuSya upara je kheTo AkSepa mUkAya--ane je te manuSya bahu ja lAgaNa-svabhAvavALo hoya te tenA duHkhane pAra raheto nathI. je jagatamAM jIvatI naraka hoya to te samayanA te manuSyanA mananI sthiti che. jyAre ghaNuM khATA AkSepo mUkavAmAM Ave che tyAre keTalIka vAra to kara AtmAo paNa DagI jAya che, tathA nirAzA ane zekane vaza thAya che, te pachI sAmAnya pAmara AtmAonI te sthitinuM zuM varNana thaI zake? jemanI pratiSThAne niSkAraNa hAni pahoMcI hoya, tevA manuSyanI sthitimAM tamArI jAtane mUke eTale tamane A abhyAkhyAnanuM-bIjAne mAthe beDuM ALa mUkavAnuM-keTaluM ghora pApa che tene khyAla Avaze. evA duSTAMte vAMcavAmAM Ave che, temaja ghaNAnA anubhavamAM paNa hoya che ke manuSya cAritrapratiSThAnI hAni thatAM ApaghAta paNa karI bese che. A pramANe sAmAne nukasAna thAya che, eTaluM ja nahi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe paNa A abhyAkhyAnanuM pApa karanArane potAne azAMti rahe che, tenI vANuM asatyamaya bane che. te bIjAnA doSo jevAmAM ane kahevAmAM, bIjAomAM rahelI sArI bAbato joI zakato nathI. tenA manamAM paranA deSanAM kALAM citra rame che, te tevAM ja kAryone janma Ape che. abhyAkhyAnanA mAThA pari. grAmano khyAla ApyA pachI te tyAgavAnA upAya vicArIe. prathama to manuSya vANuM upara saMyama rAkha. koInA paNa doSa jAhera karatAM pahelAM bahu vicAra karavAnI jarUra che. bIjAo ApanI sanmukha koInA doSe jaNAve, to te ekadama mAnI levA nahi. tevA manuSyone kahevuM ke "tame kaho che te vAta kharI nA paNa hoya, ane kadAca hoya te paNa te viSe na bolavuM e vadhAre hitakArI che. " ghaNA leka amuka manuSya upara Aropa mUke che, mATe ApaNe yaNa te mUke e mUrkhatA che. ghaNA amuka pApa kare che, tethI kAMI pApanI eAchAza thatI nathI athavA karma tene choDI detuM nathI. bIjAnI mUrkhatA kAje ApaNuM mukhathI jhera levAmAM lAbha ze ? ApaNe bIjAnA AzayonI tulanA karavAmAM ghaNIvAra bhUla karIe chIe. ApaNe amuka kArya joIe chIe, paNa te kArya karavAne tene Azaya jotA nathI ane tene mAthe niSkAraNa doSa mUkI tene phajeta karIe chIe. A rIte moTuM pApa ApaNe zira Ave che. eka manuSya kalAlanI dukAnamAMthI nIkaLe mATe te dArU pIvA mATe ja gayo hato, ema mAnI levuM e moTI bhUla che. kadAca tenA gharamAM koIne vAgyuM hoya ane tene vAte dArUnI jarUra hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ atyAkhyAnaviramaNa te te levA mATe kalAlanI dukAnamAM tene javuM paDayuM hoya. amuka puruSa eka strInI sAthe saMdhyAkALe vAta karato Ubhe che, tame tyAM thaIne jAo che, tame te puruSane oLakhe che, te strIne oLakhatA nathI. tame kalpanA kare che ke te puruSa halakA AzayathI ja te strI sAthe vAta kare che. kadAca te tenI bahena ja hoya ane tamArI kalapanA taddana asatya Thare, mATe koIne mAthe paNa doSa ApatAM ghaNe vicAra kare kahyuM che ke kAne suNI na mAnIe, najare dIThI se sacca najare dIThI na mAnIe, nirNaya karI so sacca. keInA saMbaMdhamAM kAne sAMbhaLelI vAta na mAnavI, paNa je najare jovAmAM Ave che te mAnavI, paNa kavi AgaLa vadhIne kahe che ke-najare dIThelI vAta paNa khoTI paDavAno saMbhava che mATe tene nirNaya kare ane nirNaya karyA pachI je bAbata satya Thare tene satya mAnavI. eka vAra eka kSatriyaputra pitAnI patnI tathA bahenane gharamAM mUkI paradeza gaye. te cAra varSe AvI gAma bahAra utaryo. tenA manamAM potAnI strInA zIlanI parIkSA karavAnI IcchA thaI, tethI te rAtrie pitAne ghera AvyA ane joyuM ke potAnI strI eka pathArImAM sUtI che ane tenI bAjue eka puruSa sUte che. tenA krodhane pAra rahyo nahi. te banne upara taravAra kADhI ghA karavA jatA hatA tevAmAM sthAnamAMthI taravAra kADhatAM thaelA khaDakhaDATathI te puruSa jAgI uThyo. te puruSa te bIje koI nahi, paNa tenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe sagI bahena hatI. te divasomAM cerane bhaya hatuM ane jyAM ekalI strIo hoya tyAM cerane vizeSa trAsa hevAthI daraja rAtre tenI bahena puruSane pozAka paherI sUI rahetI hatI. AvA banAve ghaNuvAra bane che, mATe koI para ALa mUkatAM pahelAM ghaNe vicAra kare. bIjAmAM doSa hoya to te kahevAnI paNa jarUra nathI, to pachI achatA deSane Aropa mUke e to moTAmAM meTuM pApa che. ApaNe ghaNI vAra bIjAonuM ghasAtuM belIe chIe. te puruSa ke strInuM cAritra evuM ja hovuM joIe ema paNa bedarakArIthI bolIe chIe, paNa tethI je pariNAma Ave te puruSa ke strIne zesavuM paDe che, tene ApaNane khyAla hetuM nathI. je ApaNane te khyAla Ave to ApaNe tevI bhUla kadApi karIe nahi. je manuSya A abhyAkhyAnanA pApathI mukta rahe che te ghaNuM zAMti anubhave che. te koInuM ghasAtuM bolate nathI. tene mane saMtoSa rahe che ke teNe kaI upara paNa beTuM ALa mUkayuM nathI, athavA paranA deze leke AgaLa jaNAvavAnI bhUla karI nathI. tema A vAta chAnI rAkhajo, evuM kahevAno samaya tene Avato ja nathIkAraNa ke te tevI bAbate kahevA ke sAMbhaLavA ceppI nA ja pADe che. je manuSya abhyAkhyAnanA pApathI sadA bacavuM hoya to bIjAnA doSa nahi sAMbhaLavAnI ke nahi kahevAnI daDha pratijJA karavI joIe. je manuSya tevI vAta sAMbhaLatA nathI tenA AnaMdane pAra raheto nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 14 muM. pizunyaviramaNa. caudamuM pApasthAnaka pazunya che, ane te paNa teramA pApasthAnaka abhyAkhyAnanI mAphaka halakA svabhAvanuM sUcaka che, pizunyamAM cADacugalI, ekanI vAta bIjAne kahevI ane enI pUMTha pAchaLa niMdA karavI e sarvane samAveza thAya che. pizunyane aMgrejI bhASAmAM back-biting kahe che, jene artha pITha karaDavI e thAya che. arthAta A durgaNane vaza thayele jIva lekonI pUMTha pAchaLa temanI badaboI karyA kare che ane temAM eka jAtane halake rasa le che. jema aneka halakA prakAranAM vyasana hoya che tema A pArakI bAbatenI cADIcugalI karavAnuM paNa keTalAkane vyasana paDI jAya che ane pachI te tajavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa thaI paDe che. cADI karanAra manuSya vagarapaisAne pherIo che ane te jyAM tyAM ekanI vAta bIjAne ane bIjAnI trIjAne kahete phare che. Avo manuSya mATe bhAge bIjAonA doSanI, nirbaLatAonI, khAmIonI, bhUlenI vAto karyA kare che. te jANe che ke leke tenI vAte sAMbhaLIne tene zAbAzI Apaze, paNa tene viSe leke zuM dhAre che? tene tene khyAla paNa hotuM nathI. A manuSya samayane upayoga kema karavo te jANato nathI, tethI ja te pitAnA samayane moTAmAM moTe durupayoga kare che. te pArakI vAta sAMbhaLe che, temAMthI kAMI je doSabharyuM hoya te yAda rAkhe che ane pachI te tenA jevA ja navA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 pavitratAne paMthe manuSya AgaLa lalakArIne manamAM rasa le che. lekamAM pitAnI vAtothI veravidha vadhe che tenuM tene bhAna paNa hotuM nathI. te konI khuzAmata karavA bIjAonA doSo saMbaMdhI vAte saMgrahI rAkhe che, te vagapaisAnA gejheTanuM kAma kare che. sAmAnya gejheTa( vartamAna patromAM to zubha azubha sarva samAcAra hoya che paNa A gappIgejheTane mATe bhAga to anekanAM chidrothI bhareluM hoya che ane te evI to saphAIthI bIjA AgaLa rajU kare che ke loko jaldI te mAnI le che. je manuSya potAnA samayano sadupayeAga karavo hoya to tene AvI cADIcugalI mATe samaya ja maLato nathI. A cADIcugalInA geraphAyadA aneka che. tenA para kaI vizvAsa rAkhatuM nathI, kAraNa ke je manuSya bIjAnI vAte ApaNe AgaLa kahe che te ApaNI vAta bIjA AgaLa kema nahi kahe ? ema dhArI leke tene avizvAsapAtra mAne che. cADIcugalI karanAra manuSya jyAM tyAM kalaha vadhAre che ane mitromAM, nehIomAM, saMbaMdhIomAM phATakuTa paDAve che. te ApaNane khabara paNa na paDe tevI rIte ApaNI pITha pAchaLa-ApaNuM gerahAjarImAM ApaNu viSe aneka halakI bAbato bole che. tevo manuSya ApaNu mukhe mIThuM bole che, paNa pAchaLa ApaNuM niMdA kare che-ApaNA avaguNa gAya che. vaLI tevA manuSyanI vANImAM moTe bhAge doSa ja hoya che. je doSane saMgraha karI vaheMcavA mATe nIkaLyo hoya, tenI pAse ApaNe kayAMthI zubha bAbatanI AzA rAkhI zakIe ? teno vyApAra ja tevI jAtane che. AthI tenA vacanamAM sadeSatA Ave che ane tenuM vAtAvaraNa paNa azubha bane che. ApaNe je thoDIvAra tevA manuSyanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pizunyaviramaNa vAtAvaraNamAM rahIe, ane jarA pramAdI banIe te ApaNane paNa bIjAnI niMdA karavAnuM mana thaI jAya; kAraNa ke tevA manuSyanuM vAtAvaraNa cepI roga jevuM hoya che, mATe Atma ayAsI manuSya jAte koInI cADIcugalI ke niMdA na karavI, eTaluM ja nahi paNa je tevI vAta karato hoya tenI sabata choDavI. je ApaNAmAM zakti hoya ane tene sudhAravAnA khAsa hetuthI tenI sAthe cheDe samaya saMbaMdhamAM AvIe to te judI vAta che, bAkI to zarUAtanA abhyAsIoe te tevA manuSyanI vAta sAMbhaLavAthI dUra rahevuM e ja zreyaskara che. je manuSyane AvI pArakAnI cADIcugalI karavAnI Teva paDI hoya tene te tyAga karavAne madadagAra thAya tevA keTalAya vicAro atre ApavAmAM Ave che. tevA manuSya vicAra kare ke-A Teva ghaNuM kharAba che. te vANIno asaMyama sUcave che. je vAta ApaNe amuka manuSyane jAte kahI na zakIe te tenI pUMTha pachavADe kahevAne ApaNane zo adhikAra che? vaLI A cADacugalI karavAmAM samaya nakAme jAya che-samayane durupayega thAya che. lokomAM vizvAsa ghaTe che ane aneka zatruo niSkAraNe UbhA thAya che, te tevI vAta karavAthI lAbha zera bIjAe amuka bhUla karI heya-tenuM jIvana sadoSa heya, te paNa tevI vAta bIjA AgaLa kahevAthI zuM lAbha thavAno hato? dareka manuSya potAnA karmane vAste pote jokhamadAra che. Avo vicAra karI te Tevane TALavI. je vAta karyA vinA na ja cAlatuM hoya te jagatamAM aneka zubha bAbata che, tene saMgraha kare. vartamAnapatromAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 pavitratAne paMthe temaja mahApuruSonA cAritrAmAMthI vIratA, dhairya, karuNA, dayA, kSamA, udAratA, prema ane maitrIbhAvanAM daSTAMta ane banAvo ekatra kare, te smaraNamAM rAkhe ane lekone jaNAve ke jethI tamane tathA sAMbhaLanArAne banene utsAha ane preraNAzakti Avaze ane tamArI pazunyanI Teva jatI raheze. lokonI gupta vAte mitra thaI, snehI banI sAMbhaLavI ane pachI tevI vAte bIjA AgaLa kahetAM pharavuM e zuM mitradroha nahi? e zuM ocho vizvAsaghAta che? pazunyavRttino tyAga karavAne manuSya hadayathI udAra banavuM joIe. Ama abhyAsI manuSya bIjAonI nibaMLatA pratye ghaNuM ja udAra bane che, ane je kadApi sakhta bane to te potAnI nirbaLatA ane khAmIo pratye sakhta bane che. AvI rIte-AvA prakAranA vicAra karIne manuSya pazunyanA adhama doSathI mukta thAya che. pArakAnA deSarUpI malina jaLamAM je ApaNe ApaNAM vastra dhoIe te te kevI rIte nirmaLa thAya? mATe udAra vRttithI dareka banAva, dareka manuSya ane dareka saMsthAnI zubha bAju jue, tene Teke Apa tethI zubha vRddhi pAmaze eTale azubha ApoApa cAlyu jaze. paizunyano-bIjAnI cADIcugalI karavAnI Tevane tyAga karavAthI manuSyane behada zAMti maLe che. mana vizeSa nirmaLa banatuM jAya che, jyAre mane niMdAmAM nathI parovAtuM tyAre kAMI zubha kAmamAM rokAya che, eTale samayane sadupaga thAya che, vANuM ane mana upara saMyama Avate jAya che ane hRdaya nirmaLa thatAM aMtarAtmA vizeSa tejathI jhaLakavA lAge che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 15 mu ratiativiramaNu, paMdaramuM pApasthAnaka pApasthAnaka ratiati che. rati-ati eTale anukULa ke pratikULa prasa MgeAmAM je sukha-duHkhanI lAgaNI thAya tene tiati kahe che. A sthiti sAmAnya manuSyane svAbhAvika che. sukha Ave te jIvavAnI vAMcchA kare che ane temAM ti mAne che, du:kha Ave te maravAnI icchA kare che ane te du:khada prasaMga vAste tene arati prakaTe che. jainazAstramAM cAra prakAranAM dhyAna kahelAM che, Artta, raudra, dharma ane zukaladhyAna. temAMnAM prathamanA e rati aratinI sthiti sUcave che. temAMnA prathama Artta dhyAnanA cAra bheda che. jIva aniSTa padArthonA sayeAgathI athavA ISTa padArthanA viyeAgathI, athavA teA rAgathI, athavA te AgAmI zuM du:kha Avaze evA vicArathI peAtAnA cittamAM aneka prakAranI ciMtA karI du:khI thAya che. raudradhyAnanA cAra prakAra A pramANe che--hiMsAmAM, asatyamAM, cArImAM athavA viSayasevanamAM AnaMda mAnaveA te. A AnaMda athavA rati ghaNA ja halakA prakAranI che. je manuSya AvI khAkhatAmAM ti le che te manathI gheAra karma bAMdhe che, ane khATAM kAma karIne anaMta du:khanA seAktA bane che. peAtAnA zarIrane, indriyAne ane potAnI vRtti tathA manane je vastu ruce temAM manuSya rati mAne che ane je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pavitratAne patha na ruce te pratye ati thAya che. mananA svabhAva ja eva paDI gayA che ke kAI paNa padArtha, manuSya ke anAva jotAM kAM tA tenA tarapha prIti dharAve che ke kAM te te pratye aprIti thAya che. rati ane ati e kharI rIte kahIe te rAga ane dveSanAM maMdasvarUpe che. kei paNa vastu viSe rati thatAM dhIme dhIme te pratye rAga thatA jAya che, ane jo ati athavA aruci thai tA temAMthI bIjA kAraNe! maLatAM te ati dveSanuM rUpa le che. zrImad AnaMdaghanajI teA eTale sudhI kahe che ke dveSa arocakabhAva" jyAM aruci thai tyAM dveSa ja samajavA. ratiati manuSyanA manane eka kSaNavAra paNa zAMta esavA detI nathI. amuka banAvAthI manuSyane kAM tA ha thAya che ke kAM teA kheda thAya che. amuka manuSyane joi kAM te AnaMda thAya che ke kAM tA viSAda thAya che. eTale mananA kaleAlA nira Mtara cAlyAM kare che ane te ApaNA manane jarA paNa sthira thavA detA nathI. rita ke arita emAMnu eka katlAla tA dareka paLe ApaNune ghasaDatu ja hAya che. A sthitimAM mananI zAMti kyAMthI hAya ? AvA manuSya bahAranA saceAgeAne vizeSa AdhIna bane che. AtmA mATe bhAge nimittavAsI hAvAthI tevA manuSyane je je sukhadu:khanA prasaMgeA maLe te pramANe te zAka dhAraNa kare che. sukha ke du:kha, lAla ke geralAbha, vijaya ke parAbhava A bemAMnuM je eka kAraNa maLe che, tethI ti ke ati janme che ane te sthAyI hAya ema mAnI jIva hu ke zAka dhAraNa kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiativiramaNa 103 A ratiaratinI sthitithI mukta thavuM hAya tA manuSye pANInA kaleAleA parathI khaDaka upara gheADI vAra paNa UbhAM rahetAM zIkhavu joie. kallelA tenA paga sAthe athaDAze, paNa tene ghasaDI jaze nahi. te katlAlAnA svarUpAnA have draSTA bane che. te kalleAlarUpa nahi banatAM kaleAlenu hArda samajavA prayatna kare che. teNe sauthI prathama te e vicAravu joie ke Nothing is eternal in this universe. A vizvamAM kAMipaNa sthAyI nathI. bhagavadgItAmAM lakhyuM che ke-- mAtrAsparzAstu kaunteya ! zItoSNasukhaduHkhadAH || AgamApAyino'nityAMstAMstitikSasva bhArata ! | he arjuna ! zIta, uSNu, sukha, du:kha vagerene ApavAvALA indriyeAnA spardhA AvavA ane javAvALA hAi anitya che mATe tene tuM sahana kara. arthAt jagatanA bAhya padArtho jemAM ApaNe ATaluM badhuM sukha ke du:kha mAnIe chIe te sarve sthAyI nathI, paNa kSaNe kSaNe badalAya che. zrImad rAjacaMdre eka sthaLe lakhyuM che ke-- vidyut lakSmI, prabhutA pataMga, AyuSya te te jaLanA taraMga; anaga raga puraMdarIcApa zuM rAcIe jyAM kSaNanA prasaMga ? lakSmI vIjaLI samAna capaLa che, sattA pataMga jevI asthira che, AyuSya e pANInA kalleAla samAna che, kAmanA raMge te meghadhanuSya jevA che. jyAM AvA kSaNika sukha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 pavitratAne paMthe ApanArA prasaMge hoya tyAM manuSya zuM rAce athavA rati kare ? tema ja duHkhada prasaMge viSe zAka paNa zuM dhare? kAraNa ke kaI paNa vastu sthAyI nathI. sukha paNa sthAyI nathI tema duHkha paNa sthAyI nathI. te upara eka TUMka daSTAMta che. eka rAjA hatA. tenA kaMThamAM eka mAdaLIuM hatuM. te zA hetuthI nAMkhavAmAM AvyuM hatuM ane temAM zuM hatuM te te jANatuM na hatuM, paNa vaMzaparaMparAthI te utarI AvyuM hatuM. te rAjA para eka bIjo baLavAna rAjA caDhI Avye teNe Ane harAvyuM. rAjA tenA keTalAka sAmate sAthe jaMgalamAM nAsI gaye. jaMgalamAM eka vRkSa nIce besI vicAra karatAM tenI dRSTi patAnA kaMThamAMnA mAdaLIyA para paDI. teNe te bhaMgAvarAvyuM, te temAMthI jIrNa tADapatrane eka kakaDo nIkaLe. tenA para lakhyuM hatuM ke rUma maLati This too shall pass away-A paNa jatuM raheze. teNe vicAra karyo ke have zuM jatuM raheze? mArI pAse zuM rahyuM che ke te cAlyuM jAya? vicAratAM tene lAgyuM ke A mAre parAbhava (hAra) cA jaze ane mane vijaya maLaze. A vijayane vicAra tenA manamAM kuratAM tenAmAM navuM cetanya AvyuM. teNe pharIthI sainya ekatra karyuM. te rAjAne harAvyo. vijaya meLavyuM. tene have kulAI javAne saMbhava hatuM. tenI dRSTi pAchI mAdaLIyA para paDI. teNe vicAryuM ke-A paNa cAlyuM jaze. A vijaya paNa jaze. A uparathI sAra e nIkaLe che ke-sukhanA prasaMgamAM evo vicAra karo ke A sukha paNa cAlyu jarI mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratiarativiramaNa 105 phUlAI javuM nahi. tema ja du:khanA prasaMgamAM e vicAra kare ke A du:kha paNa cAlyuM jaze, mATe ati dIna na banavuM, paNa samatolavRtti jALavavI. - jyAM sudhI manuSya bAda saMyegone-manune-vastuene vicAra karyA kare che tyAM sudhI rati ke arati thavAnI ja, tyAM sudhI sukha duHkha thavAnuM ja. paNa AtmAnI anaMta kALanI ( jiMdagImAM A jiMdagI e eka divasa che, evuM vicAratAM sarva banAve gaNu thaI jAya che. te manuSya sukha-duHkhamAM mananI sthiratA jALavI zake che. kavi kAlidAsa kahe che ke - kasyaikAntikaM sukhamupanataM duHkhamekAntato vA / nIcairgacchatyupari ca dazA cakranemikrameNa // kone ekAMta sukha maLyuM che? athavA kone ekAMta duHkha maLyuM che ? ApaNe dazA cakranI dhArA pramANe upara nIce cAlyA ja kare che, AvajA kare che, mATe je ratiatithI mukta thaI zAMti meLavavI hoya te sukha duHkha ApanArA padArthonI anityatA vicArI manuSya tenA draSTA banavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 16 mu. paraparivAdaviramaNu soLamuM' pApasthAnaka paraparivAda che. tenA sAmAnya atha pArakAnI khAkhatAnI vAta. paNa te meATe bhAge niMdAnI hAvAthI paraparivAdanA artha parinaMdA ema thAya che. pArakI niMdA karavI, pArakAnA sabaMdhamAM ghasAtu khelavuM, athavA bIjAnA saMbaMdhamAM nakAmA gappAM mAravAM, e manuSyanA svabhAva thai paDyo che. manuSyane temAM eka jAtanA rasa ane utsAha Ave che. jyAM zAMta, vairAgI, hitakara, paranA guNAnI vAta cAlatI hoya tyAM manuSya kaMTALI jAya che, temAM tene rasa AvatA nathI. paNa jyAM bIjAenAM dUSaNNA carcAtAM hAya, bIjAnI badakhAI thatI haiAya tyAM manuSyane sphurti Ave che, ane pAte pazu te vAtamAM bhAga levA mAMDe che, ane khATIkharI aneka bAbatA temAM umerIne vAtane rasamaya banAvavA prayatna seve che. jo manuSya peAtAnA ja kAryoMmAM lakSa Ape, bIjAene madadanI jarUra hAya ane te te ApI zake tema lAgatu hAya tA te ApavA mATe bIjAnA kAmamAM rasa le, te sivAya jo pAte peAtAnA vicArA, vacanA ane kAryo para lakSa Ape te peAtAne ghaNe! ja lAbha thAya. paNa manuSyamAM bIjAnA kAmamAM mAthuM mAravAnI IcchA ghaNI prabala jaNAya che. khIjAo karatAM peAtAnu jJAna vadhAre che, athavA peAtAne sArI AvaData che te matAvavAne ane A rIte peAtAnA ahaMkArane pASavA jIvA pArakI khAkhatAmAM mAthu mAratA jaNAya che. bIjo manuSya zuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ para5rivAdaviramaNa 107 kahe che, kare che athavA mAne che tenI sAthe ApaNane kaze saMbaMdha nathI. te viSe ApaNe cheka taTastha rahetAM zIkhavuM joIe. jyAM sudhI te manuSya bIja manuSenI vacamAM na Ave tyAM sudhI svataMtra vicAra karavAne, svataMtra zabdo bolavAne, svataMtra kArya karavAne tene saMpUrNa hakka che. ApaNane je cagya lAge te karavAnI ApaNane svataMtratA hovI joIe, e hakka ApaNe mAgIe chIe, te pachI ApaNe bIjAne teTalI ja svataMtratA bhogavavA devI joIe ane jyAre bIjo koI manuSya tevI svataMtratAne upabhega karatA hoya tyAre tenI niMdA karavAno ApaNane jarA paNa adhikAra nathI. je ApaNane ema lAgatuM hoya ke amuka manuSya amuka khATuM kAma kare che, ane je ApaNe sabhyatAthI ane khAnagI rIte tene ApaNe vicAro darzAvavAnA prasaMga laIe te tene samajAvI zakavAne saMbhava che, paNa ghaNI bAbatamAM te Ama karavuM te paNa ayogya rIte mAthuM mAravA jevuM kAma che. je ApaNe trIjA manuSya sanmukha jaI te bAbata jaNAvIe te tenI niMdA karI kahevAya ane niMdA te te mATe durgaNa che. niMdAnA vicAramAtrathI ghaNe anartha pedA thAya che. dareka manuSyamAM guNa temaja avaguNa rahelA che. prabhu sivAya koI paNa jIva pUrNa nathI. "thoDA ghaNA avaguNe che bharyA re, koInA naLIA yuve, koInAM neva re." te pachI ApaNe tenA azubhanuM ciMtana karI sAmAnA deSane puSTi ApIe chIe. je tenAmAM te avaguNa hoya che te pura thAya che ane na hoya te paNa tenuM vAraMvAra ciMtana karIne doSanuM bIja tenAmAM ropavA jevo prayatna ApaNu viA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pavitratAne path rathI thAya che. vaLI jagatanuM vAtAvaraNa bagaDatuM jAya che. jagatamAM paradeASaSTi vadhe che, paNa sA karatAM mATe geraphAyadA tA ApaNane thAya che ke ApaNuM vAtAvaraNu milana ane che. pArakAnA doSarUpI milana jaLamAM snAna karavAthI ApaNI zuddhi kevI rIte thai zake ? vaLI ApaNe vicArA karavAthI aTakatA nathI, paNa ApaNe khIjAnA doSanI karelI zeAdha leAkeA AgaLa atiyeAtinA sAthiyA pUrI, mIThuM maracuM bhabharAvI, lalakArIe chIe ane tee paNa temAM bahu ja rasapUrvaka bhAga le che. teo te vAta bIjAone jaNAve che. AvI rIte seMkaDA manuSyA te kamabhAgya manuSyanI niMdA karavAmAM bhAga le che ane tenA doSa sudhAravAnuM kAma ghaNuM kaThaNa bane che. niMdAthI kAi sudharyuM nathI athavA sudharavAnuM nathI. ApaNe dhArIe teA premathI-dilaseAjIthI ekAMtamAM kAinI bhUla jaNAvI, tene ApaNA banAvI, tenI bhUla kadAca sudhArI zakIe. vaLI niMdA karavAmAM samayanA durupayeAga thAya che, leAkeAmAM veravRttio ane kalaha jAge che, mana ghaNuM kahyuSita ane che. nidA karanAra para koI vizvAsa rAkhatuM nathI. te bIjAnA DhASA ja zeAdhatA hAvAthI tenA jJAnacakSu para paDela AvI jAya che ane tene satra doSa ja jaNAvA lAge che. te bIjA samadhI vicArA karavAmAM eTaleA badhA magna thai jAya che ke te peAtAnu bhAna bhUlI jAya che. nidA tyAga karavAnA ghaNAM sAdhanA che. dareka manuSyamAM guNe! tathA dASA rahelA che. guNu upara prIti rAkhA ane zruNNAne puSTi ApeA, eTale durguNuM| cAlyA jaze. je manu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraparivAdaviramaNa 19 thane upayogI kAma karavAnA nathI te manuSya ja AvAM niMdAnAM kAmamAM rasa laI zake. je manuSya dhAre te- vicAra kare te-upagI kAmonI kheTa nathI. manuSya pitAnuM zarIra sudhArI zake, navarAzanA samayamAM sArAM pustako vAMcI zake, zubha bhAvanAonuM ciMtana kare, koI mAMdA manu SyanI mulAkAta le, kaI sevA karatI saMsthAo sAthe joDAI tenA hitArthe kAma kare, pitAnA putraputrIo tathA anya kuTuMbIjanonA hitanA savAle vicAre ane te pramANe varta. je manuSya AvA koI kAmamAM potAne samaya vyatIta kare, te tene paranI niMdA karavAne ke gappAM mAravAne avakAza ja maLe nahi. samaya ghaNe a9pa che ane kArya karavAnAM ghaNAM che, mATe sujJa manuSya te te a5 samayane sAthI zreSTha upayoga kare che. teo anupayogI ane upayegI kAme vacce prathama viveka kare che. anupayegI kAmone tyAga karI teo upayogI kAma kare che ane AgaLa jatAM upayogI ane vizeSa upagI kAma vacce bheda pAra vizeSa upayogI kAma karavA prerAya che. pitAnAthI banatuM vizeSamAM vizeSa upayegI kAma karavAne je manuSya prayatna kare, to tene niMdA mATe ke gappAM mATe ke pArakI kuthalI mATe samaya kyAMthI maLI zake? niMdA tyAga karavAne eka bIjo upAya e che kepArakI niMdAnI vAto sAMbhaLavI baMdha kare. bIje kaMI pArakAnI niMdA karato hoya te te sAMbhaLavA nA pADI. A rIte niMdA sAMbhaLavAne rasa ocho thaze, te pachI niMdA karavAmAM to rasa raheze ja kayAMthI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pavitratAne paMthe je koInuM zubha kAma jue tene anumodana Apo, paNa bIjAnA khoTA kAmanI niMdA na karatAM udAra bane. jyAM tyAM niSkAraNa keInI niMdA karavAthI sAmAne ke ApaNane keIne paNa lAbha thato nathI. niMdA e jIbhanuM meTAmAM moTuM pApa che. niMdA e doSadaSTinuM pariNAma che. je te manuSya pArakA kAmamAM mAthuM mAre che to tene hetu mATe bhAge bIjAne madada karavAne nahi, paNa bIjAonAM chidro ane nirbaLatAo jANa vAno hoya che. je manuSya niMdAnA pApathI bace che, tene samaya ghaNe maLe che. te bahu sArI rIte AtmanirIkSaNa karI zake che. te aMtarmukha thaI potAnA guNadoSa sArI rIte tapAsI zake che ane A rIte AtmasudhAraNA karavA tene ghaNe avakAza maLe che. te manuSya svAdhyAya paNa sAro karI zake che. svAdhyAya eTale svane adhyAya, eTale AtmAnA svarUpanuM ciMtana-"huM keNa chuM ? mAruM svarUpa zuM? mAruM kartavya zuM ? mAruM sAdhya zuM ? " AvA vicAro karavAmAM je te potAno samaya pasAra kare to tene aMdarathI ghaNuM jANavAnuM maLe. bahAranuM ramaNa-raTaNa jyAre baMdha thAya athavA ochuM thaI jAya tyAre aMdaranuM raTaNa thavA lAge che, te pachI je manuSya para parivAda-pArakA saMbaMdhI nakAmI vAte, kuthaLIo-gappAM-niMdA vagerene tyAga kare che, tenI vANI para temaja mana para apUrva saMyama Avato jAya che ane manane bahAranI paristhiti para ochuM dhyAna ApavAnuM hovAthI te aMtarmukha bane che ane tyAM tene apUrva zAMtine anubhava thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 17 muM. mAyAmRSAvAdaviramaNa sattaramuM pApasthAnaka mAyAmRSAvAda che. mAyAnuM AThamuM pApasthAnaka ane mRSAvAdanuM bIjuM pApasthAnaka maLI 17 muM mAyAmRSAvAdanuM pApasthAnaka uddabhave che. mAyAmRSA vAda eTale kapaTa asatyayukta, bIjA zabdomAM kahIe te DhoMga-daMbha che. zrImadda yazovijayajInA zabdo pramANe A mAyAmRSAvAdane deSa viSane vadhAravAnI sthiti, athavA sarpane I cheDavAnI kriyA che. ganI utpattinuM kAraNa e che ke-manuSya hoya tenA karatAM sAro dekhAvA Icche che, pitAnuM ajJAna ane pitAnA deSa DhAMkI pote jJAnI ane nirdoSamAM khapavA mAge che. A kAraNathI-lokonA khATA bhayathI pote aneka rIte asatya bele che ane kapaTakriyA kare che, pote boleluM eka asatya athavA kareluM eka khoTuM kAma chupAvavA manuSya jUThanI paraMparA seve che ane pachI te asatya ane kapaTa eTaluM badhuM vadhI jAya che ke tenAthI te chupAvI zakAtuM nathI ane tenI dazA ghaNuM dayAjanaka thAya che. DhaganA eTalA badhA geraphAyadA che ke tene pUre vicAra paNa AvI zake nahi, chatAM keTalAka geraphAyadA varNavavAmAM Avaze. TaeNga lAMbe samaya Takato nathI. aMte kapaTa pakaDAya che tyAre tenI keTalIka satya bAbato hoya te paNa TaeNga bhegI taNAI jAya che ane te sarvathA pApI ke asatyavAdI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 pavitratAne pathe hate, ema loko mAnavAne dorAya che. DhagathI tenA AtmA para paDala AvI jAya che. vAraMvAra asarala ane kapaTamaya- vakra vicAra karavAthI tenuM mana paNa tevuM ja vakra bane che, eTale AtmAnA sIdhAM kiraNe te manadvAra prakaTI nIkaLatAM nathI. tethI tene AtmA satya ane asatya vastu vacceno bheda pArakhI zakato nathI. satyavAdI ja aneka asatya bAbatemAMthI kayI satya bAbata che, te ekadama samajI zake che. je manuSya bIjAne chetaravA jAya che te jAte ja chetarAya che; kAraNa ke eka manuSya apramANikapaNe thaDe samaya vyApAramAM bIjAne chetare, paNa jyAre tenuM kapaTa pakaDAya tyAre loko tenI sAthenI levaDadevaDa ochI kare, eTale tenI Avaka ochI thAya. Ama Akhare to TaeNga athavA kapaTane Azraya lenAra manuSya vyavahAramAM paNa pAcho paDe che ane ATalo samaya kapaTa ane apramANikapaNane Azraya laI potAnA manane je nukasAna karyuM tenI te kiMmata AMkI zakAya ja nahi. jyAre DhoMga pakaDAya che tyAre te DhegI manuSya parathI sarvane vizvAsa uThI jAya che. manuSya DhoMga kare, asatya bele, kUDakapaTa kare, paNa temAM tenuM hRdaya DaMkha mAryA vinA rahetuM nathI. kapaTI manuSya niraMtara bIkaNa hoya che. game teTalo nirbhayatAne DALa kare, paNa sUryanA prakAzita kiraNa AgaLa jema dhumasa vIkharAI jAya che tema satya ane pramANika manuSyanI tejabharI AMkha AgaLa tenuM mukha DhIluM paDI jAya che, tenuM teja jhAMkhuM paDI jAya che. AkhuM vizva satya para racAyuM che, mATe satyanA niyamano bhaMga karI jagatane cheta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAmRSAvAdaviramaNa 113 ranAra manuSya lAMbo kALa vijaya pAmI zake nahi. kudarata pitAnA niyamane bhaMga lAMbA samaya sahana karI zake ja nahi, mATe Atma abhyAsI manuSya kapaTa ane asatyane potAnA hadayamAMthI dezavaTe Apavo. upadezasaptatikA nAmanA granthamAM mAyAkapaTInI kevI durdazA thAya che, te upara eka daSTAMta ApeluM che. zrI tilakapuramAM dharmabuddhi ane pApabuddhi nAmanA be vaNika rahetA hatA. dharmabuddhi saralasvabhAvI temaja parahitaciMtaka hatA ane pApabuddhi kapaTI, mAyAvI ane vizvAsane chetaranAro hato. baMnene vepAra nimitte mitrI thaI. leko ema kahetA hatA ke-kASTha ane karavata je A yuga che, tathApi pitAnA uttamapaNAthI dharmabuddhie te pApabuddhine tyAga karyo nahi. bane jaNa vepAra nimitta bIje deza gayA ane vyavasAya karI dareka hajAra sonAmahAre kamAyA. te banne potAnA gAma tarapha pAchA vaLyA. jyAre pitAnuM nagara pAse AvyuM tyAre pApabuddhie dharmabuddhine kahyuM" mitra! ATaluM badhuM dhana nagaramAM kema laI javAya? mATe keTaluMka ahIM ja dATI mUkIe, pachI egya avasare te laI jaIzuM, kAraNa ke dhanane aneka prakAre rAja, bhAgIdAra ane cerathI bhaya hoya che." Ama sAMbhaLI dharmabuddhie pAMca se sonAmahora eka vRkSa nIce dATI. tene vizvAsa pamADavA pApabuddhie paNa temaja karyuM. pachI teo pota potAne ghera gayA. pApabuddhi rAtre chAnAmAne bannenuM dATeluM dhana laI gaye. eka divasa pApabuddhine dharmabuddhi AvI kahevA lAgyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 pavitratAne paMthe ke "mitra! cAle have ApaNe te dATeluM dhana kADhI AvIe." tyAM jaIne joyuM te khADo khAlI jovAmAM AvyuM. pApabuddhi ghaNe vilApa karavA lAge ane chevaTe teNe dharmabuddhi upara AkSepa mUkatAM kahyuM: "he duSTa ! teM ja A kAma karyuM che, kAraNa ke ApaNA be vinA bIjuM keNa A vAta jANatuM hatuM? " dharmabuddhi kahe-" huM kadI evuM kAma karuM nahi. kaI pApIe te kAma karyuM haze. " Ama bane vacce vivAda thaye ane vAta rAjasabhAmAM gaI. bannenA sAkSI viSe pUchavAmAM AvatAM pApabuddhi belI uThyo kemAro sAkSI devatA che. rAjAe kahyuM-prabhAte tenI parIkSA thaze. pApabuddhie rAtre potAnA pitAne saghaLI hakIkata kahI ane jaMgalamAM jaI vRkSanA kotara(pila)mAM bharAI besavA jaNAvyuM. ane rAjA pUche tyAre "pApabuddhi niSkalaMka che ane dharmabuddhi taskara che," ema kahevAnuM sUcavyuM. prabhAte rAjA pradhAna vagere amaladAro tathA dharmabuddhi pApabuddhi vagere loko tyAM hAjara thayA. savAla pUchatAM pApabuddhinA pitAe goThavele javAba Ape. leko Amatema jovA lAgyA paNa kAI manuSya najare paDaze nahi. dharmabuddhie tarata ja samayasUcakatA vAparI jaNAvyuM ke-"A keTarane bALI nakhAve eTale deva ke manuSya pratyakSa thAya." kaTara bALavAnI zarUAta karI ke tarataja pApabuddhino pitA te koTaramAMthI gabharAte gabharAte bahAra nIkaLe. prazna pUchatAM teNe sarva satya nivedana karyuM. loko tathA amaladAra varga tene tathA tenA putrane dhikkAravA lAgyA. rAjA pApabuddhine bhAre zikSA karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyASAvAdaviramaNa 115 taiyAra thayA paNa dhabuddhie tene tema karatAM vAryo. rAjA vagere dha buddhinI prazaMsA karavA lAgyA. mAyAmrayAvAda A bhavamAM paNa du:kha Ape che. have mAyAmRSAvAda tajavAne sauthI zreSTha upAya satya ane saralatA che. jo ke satyavAdI ane sarala manuSyAne prAraMbhamAM kadI du:kha paDe, keTalIka aDacaNuAmAMthI pasAra thavu paDe, paNa aMte satyanA jaya thAya che. satyavAdI ane sarala prakRtivALA jIva ghaNI tvarAthI peAtAne vikAsa karI zake che. te nirbhaya ane che, te nira Mtara zAMti jALave che ane tevA manuSyanuM zarIra paNa nigI rahe che. paraspara anukUla AMdolanA tenA zarIramAM cAle che, tethI rAganA virAdhI AMdolane javA mAMDe che. niSkapaTI ane satyapriya manuSya hArA asatya bAkhatAmAMthI, satya khAkhatA kai che te turata ja pArakhI zake che. satyanA sadguNa AvatAM badhA duSNeA nAza pAmavA lAge che, kAraNa ke je manuSyane satya khelavAnu hAya che te keTalAMka pApeA tA karI zake ja nahui. tene teA satya hAya te ja khelavAnu hAya che, tethI ghaNA prakAranI kuTilatAthI te bacI jAya che. je manuSya asatyathI, kapaTathI athavA DhAMgathI khIjAne khetaravA prayatna kare che tenA peAtAne aMtarAtmA avarAya che, tethI te aMtarAtmAnA avAja sAMbhaLI zakatA nathI athavA tA tenI jhAMkhI pAmI zakatA nathI; mATe jema ane tema manuSya DhAMganA tyAga karI sarala prakRtivALA banavuM. jyAM saralatA che tyAM pavitratA che ane jyAM pavitratA che tyAM ja prabhune vAsa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 18 muM mithyAtvazalyaviramaNa A mithyAtvazalya e aDhAramuM ane chelluM pApasthAnaka che. te chelluM che. paNa sauthI prathama sthAna bhagave tevuM che. upAyazavijayajI kahe che ke-trAjavAmAM eka bAju sattara pApasthAnaka mUko ne eka bAju A 18 muM mUke to A vadhe tema che. teno artha e thAya che ke-manuSyanA hadayamAM jyAM sudhI mithyAtvarUpI viSa pravezeluM hoya che tyAM sudhI te manuSya koI paNa kAma tathAvidha bhAvathI karI zakato nathI. mithyAtva eTale satyane asatya mAnavuM athavA asatyane satya mAnavuM te. mithyA eTale jU DuM. vastune vastusvarUpe oLakhavI te jJAna ane vastune avasturUpe oLakhavI te mithyAtva che. sAdhune asAdhu tarIke ane asAdhune sAdhu tarIke, mArgane unmArga tarIke ane unmArgane mArga tarIke, dharmane adharma tarIke ane adharmane dharma tarIke-TUMkamAM vastune avaLe rUpe samajavI e sarva mithyAtva che. jyAM sudhI mithyAtva athavA ajJAna hoya tyAM sudhI sarbhAva saMbhave nahi ane asadujJAnarUpI viSa hRdayamAM peThuM hoya tyAM sudhI aneka prakAranI zaMkAo ane prazno thayAM kare che. tevI sthitimAM manuSya daDha nizcayathI kAMI paNa kAma karI zake nahi ane zraddhApUrvakanA jJAna vinA cAritra saMbhavI zake ja nahi. A mithyAtva utpanna thavAnAM be mukhya kAraNe che: eka ajJAna ane bIjuM durAgraha. je manuSyane rUpAnuM jJAna na hoya te caLakatI chIpane rUpA tarIke mAnI leya che, jene sAcA hIrAnuM jJAna na hoya te pukharAjane hIre gaNuM leya. tema savastunuM jJAna jIvane na hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 117 to asavastune savastu tarIke mAnI le che. AnuM nAma mithyAtva athavA asatya jJAna. A mithyAtva sadajJAnathI nAza pAme che. satya vastu jANatAM manuSya asatyane tyAga kare che. mahAvIra prabhu pAse je dvi-brAhmaNe dIkSA laI gaNadhara thayA te sarvane jJAna nahotuM ema nahi, jJAna to hatuM, paNa temAM keTalAka deSa hatA; teo jJAnanuM satya tatva jANavA Atura hatA tethI satya jJAna maLatAM teoe patAne ajJAnavALe mata choDI dIdhe, mATe mithyAtva athavA ajJAna dUra karavAno sAro upAya sajJAna che. lekane sajJAna ApavAmAM Ave to ghaNA cha petAnI bhUla sudhAravA taiyAra hoya che. IMglAMDamAM eka evuM vicAraka pakSa che ke je potAne Agnostic kahevarAve che. teno artha "ajJAnavAdI" e thAya che. teo kahe che ke "amane amuka bAbatanA purAvA Ape, eTale ame te vAta mAnavAne taiyAra chIe." AvA manuSya jJAnanA jijJAsu kahevAya, ane temane sajJAna ApavAmAM Ave che te potAnI bhUla kayAM che? te samajI te dUra karavA prayatna kare. paraMtu keTalAka evA manuSyo hoya che ke-jeo durAgrahI hoya che. temane samajAvavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa che. temAM prathama pakaDelI vAtane kadApi mUkatA nathI. tAtasya kUpo'yaM iti bruvANAH kSAraM jalaM kApuruSAH pibntiA bApane kUve che, ema kahI kAyara puruSo bIje miSTa jaLa maLatuM hoya chatAM khAruM jaLa pIe che. temanAmAM vivekazakti hotI nathI. e te samaya jatAM duHkha pAmIne jJAna prApta kare. durAgrahIne sudhAravAne bIjo mArga ja nathI. eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 pavitratAne pa kavie kahyu che ke ajJane sukhe ArAdhI zakAya che ane vizeSajJane te tethI vadhAre sukhe ArAdhAya che, paraMtu duviMdagdha manuSyane tA koi rIte samajAvI zakAtA nathI. tattvavidyA upara zraddhA enuM nAma ja samyagdarzana, ema jainazAstrakArA kahe che. jJAna ane cAritranI vacce A zraddhAnA akADAnI khAmI jyAM tyAM STigeAcara thAya che. keTalAka manuSya jANe paNa te pramANe vI zakatA nathI; kAraNa ke tenA dilamAM te jJAna viSe pUrNa zraddhA hAtI nathI. jyAM zraddhA AvI eTale te pramANe avazya kArya thavAnuM. kadAca manuSya peAtAnA jJAna pramANe AcaraNa na karI zake, paNa jo tene te jJAna para zraddhA hAya teA vahelAmeADA te pramANe vartavAne. A jJAna te Right belief-sAcI zraddhA che. teTalA vAste kahevAmAM AvyuM che ke-2AtriyA: linti cAritrathI bhraSTa thayelA jIvA paNa siddhi pAme, arthAt atyAre peAtAnI mAnyatA pramANe jIvA AcaraNa na rAkhI zakatA hAya, chatAM jo temanI mAnyatA satya haiAya tA dhIme dhIme temanI mAnyatA kArya mAM utaraze ane teo iSTasiddhi karI zakaze, paNa jo manuSya satya zraddhAthI DagyA tA te sathA DagyA samajavA, tenI siddhi thatI nathI A khAkhata para jainazAstrakAreA ghaNA bhAra mUke che ane te vyAjabI paNa che. saccAritranuM mULa sazraddhA che ane tenuM mULa sajJAna che, mATe ja kahevAmAM Avyu che ke tattvAne yayA samajI te para zraddA rAkheA ane jyAM sajJAna prApta thayuM eTale mithyAtva cAlyuM jaze, hRdayamAM apUrva khaLa Avaze, kAraNa ke ajJAna jatAM jIvane AtmAnA astitva para, AtmAnA amaratva para, karmanA niyama para, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ miSyAvazalyaviramaNa 119 punarjanmanA siddhAMta para, sAdhue, upAdhyAyeA, AcAryAM, arhateA, siddho:para tathA peAtAnAmAM rahelA apUrva maLa para vizvAsa Avaze--zraddhA prakaTaze; pachI sa muzkelIo dUra thaze. AtmAnA balunamAM zraddhAnA pavana bharAze, pachI najIvI DhArIe tUTatAM vAra lAgaze nahi ane baluna peAtAnA UMce UDavAneA mA leze; mATe ja kahevAmAM Ave che ke samyagada na thatAM-tattva para pUrNa zraddhA thatAM jIvanA ghaNuM| mArga kapAI jAya che ane tene pAchA paDavAnuM bhAgyeja thAya che. te jIva have nirvANu sudhI vahetA jharAmAM paga mUke che. tyAMthI AgaLa vadhyA kare che. zraddhA parvatane paNa hulAve che. zraddhA e paramabaLa che. zraddhA eTale dRDha nizcaya. manuSyane jyAM sattattvA para zraddhA thai eTale tenu jIvana unnata thayA vinA rahetu nathI. zrI haribhadrasUrie dharmabindumAM kahyu che ke rAjadaNDa bhayAtpApaM, nAcaratyadhamo janaH / pomayAmadhya, svamAvAputtamo lanaH / / 2 / / adhama puruSa rAjadaMDanA bhayathI pApakarma karatA nathI, madhyama prakAranA manuSya paraleAkanA bhayathI khATu kAma karatA nathI ane uttama puruSa teA svabhAvathI ja tevA kAmathI alaga rahe che. je uttama puruSa che te te jJAnadaSTithI potAnA- AtmAnA svabhAvane samaje che ane pApakarma karatA nathI, paNa madhyama prakAraneA manuSya jo tene dharmanAM tattva para zraddhA hAya teA pApakarma kare nahi. parabhavamAM azubha kAryAnAM aNubha phaLe breAgavavAM paDaze, evI tene pUrNa pratIti hAya tA tenAthI khATAM kAmA thAya ja kevI rIte ? kepTana para zraddhA rAkhI ApaNe vahANumAM besI samudrane ALagI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 pavitratAne pathe jaIe chIe tema jJAnI-sarvajJa mahAtmAo-tIrthakaronAM vacane para zraddhA rAkhI temanAM vacana pramANe ApaNuM jIvana gALI ApaNe paNa Atmazreya sAdhI zakIe. teo niSkAraNuM jagadubaMdhu hatA. temane asatya balavAne hetu na hato. teonuM ucca ane paropakArI jIvana ja A bAbatanI sAkSI pUre che. ane je ApaNe temanA kahyA pramANe vartavA mAMDIe te ahIM ne ahIM ApaNane temanA vacananI satyatA jaNAI Ave che, to pachI je bAbatamAM ApaNuM mati kAma na karatI hoya, tevI bAbatamAM temanA vacana para zraddhA rAkhI vatIe to lAbha thavAne meTo saMbhava che. je kAma ApaNI naitika bhAvanA ke aMta:karaNa viruddha hoya tevuM kArya game tevo mahApuruSa kahe te paNa ApaNe karavAnuM nathI, paNa jyAM dharmonAM satya para zraddhA rAkhavAthI baLa, utsAha, ucatA ane samabhAva prakaTa thatAM hoya tyAM tevI zraddhA rAkhavI e vAjabI che. zraddhAthI mAnelI satya vAte dhIme dhIme ApaNA anubhavajJAnamAM Ave che ane pachI daDha zraddhA utpanna thAya che. sAcI zraddhA thayA pachI mithyAtvanuM zalya (tIra) hRdayamAMthI hameza mATe cAlyuM jAya che ane ApaNe paNa jezapUrvakazaktipUrvaka ApaNuM kharA udagAra kADhI zakIe chIe, pachI ApaNane samyagdarzana thaze ane ApaNuM jIvana taddana badalAI jaze. A mithyAtva-ajJAna gayuM ane satya to para zraddhA utpanna thaI eTale bIjA pApasthAnakone tyAga karavAnuM kAma ghaNuM sugama thAya che. ane ApaNAM pUrvanAM karma ghaNuM nibiDa (tIvra) hoya te alapa samayamAM ApaNe AtmakalyANa karI zakIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 121 have mithyAtvanA 21 prakAre jANavAnI jarUra hovAthI teo paikI prathama saMjJAAzrI daza bheda kahe che. saMjJA mithyAtva eTale vastu amuka chatAM tene bIjA rUpamAM kahevI-mAnavI te. 1. dharma-jJAna darzanacAritrAdi tene adharma mAna. 2. adhama-hiMsA, asatya, mithunAdi temAM dhAma mAno te. yajJa-yAgAdimAM tema ja kanyAdAnAdimAM je punya mAnavAmAM Ave che tene A prakAranA mithyAtvamAM samAveza thAya che. 3. sanmArga-zrAvaka ne sAdhunA vrata niyamAdine unmArga mAnave te. 4. umAga-kAyakaleza, kaMdamULabhakSaNa, rAtrijanAdine mArga mAnava te. 5. asAdhu-kaMcana tathA kAminInA bhegI, saMsAramAM Asakta evAne sAdhu mAnavA te. 6. sAdhu-maMcana temaja kAminIthI nyArA, paMca mahAvratadhArI munirAjane asAdhu mAnavA te. 7. jIva-cetanA lakSaNavALAne ajIva mAnava, jIvane paMcamahAbhUtanuM kArya mAnavuM, jIvanuM astitva ja na mAnavuM te. 8. ajIva-pagalika padArthone kaI kAraNane laIne temAM vRddhi, hAni thatI dekhI jIvarU5 mAnavA te. 9. mU mUtamAnarUpI evA karma vagerene amUrta mAnavA te. 10. amU-jIva, AkAza vagerene cUta mAnavA te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne patha athavA mukta je sarva karmone khapAvI meAkSane prApta thayelA che tene amukta mAnavA ane amukta-je hariharAdi-kharI muktine nahIM pAmelA-saMsAramAM jamAdi dhAraNa karavAvALA temane mukta mAnavA te A daza prakAranA mithyAtva saMjJAne AzrIne che. have mithyAtvanA bIjA mukhya pAMca bhedaeNA kahe che-- 1. abhigrahika--pAtapeAtAnA matanA Agraha-ame grahaNa karyA che te dharma ja sAcA che, bIjA badhA khATA che ema mAnavuM te. evA Agraha jainadharmIne jaina dharma pratye hAya tA te mithyAtva gaNAtuM nathI, paraMtu tyAM Agraha hAtA ja nathI. tyAM te je sarva doSa rahita hAya te deva, jeka canakAminInA tyAgI tathA gurunA guNeAthI saMyukta hAya te guru ane je dayAsa yukta heAya tema ja adharmanA kAI paNu prakAranA jemAM samAsa na hoya te dhama. Ama khullI mAnyatA hAya che. tyAM amuka ja deva, amuka ja guru evA khATA Agraha hAtA nathI tene teA guNanI sAthe ja saMbaMdha haiAya che. 2. anagrihi--badhA dharma sArA, badhAne mAnIe, koine niMdIe nahIM, badhA devane page lAgIe, badhA gurunI bhakita karIe, AvI mUDhatAvALI mAnyatA te anabhigrahika mithyAtva che; kAraNa ke tene suvarNa ke leAhanI parIkSA ja karatA AvaDatI nathI ane gALa khALa bannene te sarakhA- lakSya mAne che. 3. Abhinivezika--mAmAM satya mArga jANyA chatAM koi prakAranA Agraha baMdhAI javAthI asatya mAnI-asatya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 13
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvarAvyaviramaNa 127 hakIkatanI prarUpaNAnu karavApaNuM che. A mithyAtva bahu ja viSama che. jANIbujhIne asatya prarUpaNA karanAra samajAvye samajatA nathI, kemake tene teA samajavuM ja nathI. jema vamAna kALe keTalAka DhaMkapaMthI sAdhuo zAstrAdhArathI jinapratimAne pUjanika tathA vanika jANe che-mAne che, chatAM peAtAnA kumAne tyajI zakatA nathI tema. 6 4. sAMzayika--jinavacanamAM zaMkA karavI te. zaMkAnA e prakAra che. eka mithyAtvarUpa zaMkA che ke jemAM Ama sarvajJe kahyuM che, paNa te te kAMi satya lAgatu nathI. ' AvI vicAraNA hAya che. bIjI zaMkA kharuM tattva samajavAnI AkAMkSArUpa che. temAM ' peAtAnA alpajJapaNAthI amuka vAta barAbara samajAtI nathI tethI te gItArtha guru pAse samajavA ceAgya che.' evA prakAranI vicAraNA che. A zaMkA mithyAtvarUpa nathI. 5. anAlAgika--avyakta evA ekedriyathI ArabhIne asanI paceMdriya sudhInA jIvAne je mithyAtva hAya che te. A pAMca bheTThA karma baMdhanA mukhya hetu tarIke anAdi kALathI cAlyA AvatAM prasiddha che. have leAkika ne leAkeAttara devagata, gurugata ne pagata mithyAtvanA cha bheda kahe che:-- 1. laiAkika devagata mithyAtva-rAga, dveSa, mAhAdi DhASavALA hariharAdi devAne deva tarIke mAnavA te. 2. laiAkika gurugata mithyAtva-kaMcanakAminInA bhegI, saMsAramAM Asakta, kaMdamULabhakSaNa, rAtri@AjanAdi pApakriyAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 pavitratAne pathe pravRtti karanAra bAvA, jegI, sAdhu, saMnyAsI vagere kuliMgadhArIone guru tarIke mAnavA te. 3. lekika parvagata mithyAtva-haLI, baLeva, navarAtri vagere aneka mithyAtvIonAM parvane parva tarIke mAnI tenuM ArAdhana karavuM te. 4. lekenara devagata mithyAtva-kesara deva vItarAga sarvedeSavimukta tenI A lekanA sukhane mATe, putrAdinI, anAdikanI, strI vagerenI prAptinI IcchAe bhakti karavI athavA mAnatA karavI te. 5. kettara gurugata mithyAtva-paMcamahAvratadhArI, saMsArathI virakta zuddha muni mahArAjanI A leka saMbaMdhI pUrvokta sukhAdikanI prApti mATe bhakti karavI te athavA pAsasthA, durAcArI ane mAtra yativezadhArIne guru tarIke mAnavA ne tenI bhakita karavI te. 6. lekenara parvagata mithyAtvajJAna paMcamI, mana ekAdazI, pisa dazamI, paryuSaNAdi parvonuM ArAdhana athavA AMbila, upavAsAdi tapa A lekanA sukhanI IcchAe te parvAdikane divase karavo te. A cha prakAro paikI pAchalA traNa prakAranA mithyAtva dhamI kahevAtA mANaso-zrAvaka, zrAvikAo paNa seve che, paraMtu te pariNAme bahu hAnikAraka che; tethI uttama jIvoe Ihaloka saMbaMdhI pidugalika sukhanI vAMchA tajI daIne mAtra mokSasukhanI IcchAe ja zuddha deva, gurunuM ne lekorara parvanuM ArAdhana karavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 13 A kula ekavIza ( 10++6 ) prakAranA mithyAtva je taje ne gurunA caraNane bhaje te prANuM pApathI lepAya nahIM, ane mithyAtva javAthI matsaradrohAdika anya deze paNa tenAthI dUra jAya che. evA samaktidhArI, zrutela AcAravaDe sadAcAravALA ane zAsananI unnati karavAvALA prANIo bhakti karavA yogya che. temanI sevAbhakti karavAthI tevA guNe pitAne paNa prApta thAya che. have kartA mithyAtvane upamA dvArA prarUpe che. kartA kahe che ke-A jagatanA anya vyAdhio te ASadhavaDe paNa dUra thAya che, paraMtu mithyAtva to parama roga che. te jema tema dUra thato nathI. vaLI bIjo aMdhakAra te dIpakathI dUra thAya che, paraMtu mithyAtva to parama aMdhakAra che te jema tema dUra thato nathI. anya aMdhakAramAM paigalika vastuo dekhAtI nathI, paraMtu A parama aMdhakAra te yuddha mArga tathA AtmasvarUpane jaNAvA detA nathI. mithyAtva parama zatru che. sAmAnya zatru hoya te bahu vinAza kare te sukhanAM sAdhanane ke chevaTa eka bhava AzrI prANune vinAza kare, paNa A parama zatru to anaMta janmamaraNa Ape che, ne anaMtA bhamAM anaMtI duHkhanI rAzi prApta karAve che. parama zarU te mithyAtva che, anya zastra te dehane vAta karI zake che, paNa A parama zasa te AtmAne-AtmaguNane vighAta kare che. parama naraka te mithyAtva che. ratnaprabhAdi sAta narakamAM janArane te amuka kALe chaTako thAya che, paraMtu mithyAtvarUpa narakamAM saMcarelAne te anaMtakALe paNa chUTake thatuM nathI. parama dai gya, parama dAridra, parama saMkaTa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 pavitratAne pathe parama katAra ne parama dubhikSa e badhI upamA midhyAtvane ghaTe che. kharuM durbhAgIpaNuM mithyAtvInuM ja che, kharI dAridratA tenI ja che ke jenI pAse dharmarUpI dhana aMzamAtra paNa nathI. parama saMkaTa sicyAtva ja che ke je anAdikALanuM che ane tene kyAre aMta Avaze te kahI zakAtuM nathI. parama bhayaMkara-mahAna aTavI ke jemAM bhUlo paDele mANasa aTavAI aTavAIne marI jAya paNa bahAra nIkaLI zake nahIM evI aTavI te mithyAtva che. temAM bharAyelA-phasI paDelA prANuno anaMta kALe paNa chUTake thato nathI. kharekhara mahAna duSkALa te mithyAtva che, kAraNa ke anya duSkALa te parimita kALanA hoya che ane temAM dehane bhejana maLatuM nathI, paraMtu A duSkALa te aparimita kALano che ne temAM AtmAne svaguNanuM bhakSa maLatuM nathI. AvA sarvadoSasaMpanna mithyAtvane koI paNa upAye tajavAthI ja kharuM sukha pAmI zakAya tema che te lakSamAM rAkhavA yaMgya che. 18 pApasthAnakamAM mRSAvAdane lagatAM 6 pApasthAnaka aDhAra pApasthAnakomAM 6 pApasthAnako mRSAvAdane lagatAM che. te cha pApasthAnakenuM zI rIte mRSAvAdapaNuM che te samajavAne vicAra karIe. 1. prathama te mRSAvAda eTale asatya bolavuM. AmAM asatya mAtra khoTuM bolavuM tene kahyuM nathI, paraMtu je belavAthI anya jIvone kheda thAya ke tenuM aniSTa thAya tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa paNa asatya kahyuM che. eTalA mATe pacca, hita ane mita e traNa vizeSaNavALuM satya bolavAnuM zAstrakAroe kahyuM che. te "satya satya ja nathI ke je bolavAthI anya jIvane kheda thAya" tethI tevuM vacana bolavuM nahIM. 2. kalaha-A bAramuM pApasthAnaka che. kalahathI jIvo pitApaNane bhUlI jAya che ane belavAmAM viveka rAkhI zakatAM nathI. eTaluM ja nahIM paNa pachI satyAsatya bolavAne viveka paNa sAcavI zakatAM nathI. eTale A pApasthAnakanuM mRSAvAdapaNuM svataH siddha che. 3. alyAkhyAna-eTale bIjAne kalaMka ApavuM te. sAcI vAta paNa je anyane kalaMkarUpa thAya tevI hoya ane te je pUrI khAtrI karyA vinA belAya te te paNa kalaMkarUpa che. A pApasthAnakanI Teva paDyA pachI khoTuM ke sAcuM kalaMka ApavuM teno niyama rahetuM nathI. tethI emAM mRSAvAdapaNuM AvI javAno atyaMta saMbhava che. 4. pazunya -cADI khAvI te. koInI gupta rAkhavA jevI hakIkata ke je bahAra paDavAthI tenI apakIrti thAya ane bIjA prakAre paNa hAni thAya te tenA virodhIne kahevI tenuM nAma cADI khAvI kahevAya che. AmAM sAcA khATAnI vivekSA ja karavAnI nathI. e cADI te sAmA mANasane duHkha upajAvavA athavA hAni karavA mATe ja khavAtI hevAthI mRSAvAdarUpa ja gaNavAnI che, eTale enuM mRSAvAdapaNuM siddha ja che. 5. paraparivAda-pArakI niMdA karavI te. AmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 pavitratAne paMthe pArakA guNa grahaNa na karatAM enA deSa ja grahaNa karavApaNuM hoya che. keTalIka vakhata zreSabuddhine kAraNe guNane paNa doSarUpe jovAya che ane tene niMdArUpe kahevAmAM Ave che. AvI Teva je manuSyane paDI hoya che te bIjAnA guNa joI zakato nathI, eTaluM ja nahIM paNa sAMbhaLI paNa zakto nathI. tenI pAse je koI anyanA guNAnuvAda kare to te dUdhamAMthI purA kADhavAnI jema temAMthI doSa zodhI kADhe che. kahyuM che ke "doSa najarathI niMdA have, guNa najare hoya rAga." eTale guNane doSa jovAmAMzodhavAmAM ApaNI najara ja kAma kare che. AvI TevavALAne moTI hAni te e thAya che ke enAmAM koI paNa guNa TakI zakto nathI. enI daSTi ja badalAyelI rahe che eTale AmAM potAthI ja potAne AtmA bhAre thAya che eTale tene pragaTapaNe mRSAvAda kahI zakAya tema che. 6. mAyAmRSAvAda-AmAM to mRSAvAda pragaTapaNe ja kahela che, paNa temAM mAyA zabda vadhAre che, tethI zAstrakAra tene vaghArelA viSa jevuM kAtIla viSa kahe che. ene vakrelA vAghanA bALakanI ane avaLA pakaDelA zAstranI upamA ApI che ke jethI AtmAne pArAvAra hAni thAya che. upara pramANe cha pApasthAnaka mRSAvAdane lagatAM ja che. te saMbaMdhamAM mukhya te vANavyApAra che; paraMtu teno uddabhava aMta:karaNanI malinatAmAMthI thAya che eTale te sarvathA tyAjya che. emAM kAyavyApAranI gaNatA che, vANavyApAra mukhya che. - samAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ -prabhu-prArthanA | | duhA, he prabhu ! he prabhu! zu kahe, dInAnAtha dayALa; huM to doSa anaMtanuM, bhAjana chuM karuNALa, zuddha bhAva mujamAM nathI, nathI sarva tuja rUpa, nathI laghutA ke dInatA, zuM kahuM parama svarUpa ? nathI AjJA gurudevanI, acaLa karI uramAMhi; AyataNo vizvAsa dRDha, ne paramAdara nAMhI. joga nathI satsaMganA, nathI satsavA joga; kevaLa arpaNutA nathI, nathI Azraya anuyAga. * huM pAmara zuM karI zakuM ? " evA nathI viveka; caraNa zaraNu dhIraja nathI, maraNa sudhInI cheka. aci tya tuja mahAsyanA, nathI praphullita bhAva; a za na eke snehane, na maLe parama prabhAva. acaLa rUpa Asakti nahi, nahi virahanA tApa; kathA alabhya tuja premanI, nahIM tenA paritApa. bhaktimArga praveza nahIM, nahiM bhajana draDha bhAna; samaja nahi nija dharmanI, nahi zubha deze sthAna. kALadoSa keLithI thA, nahi maryAdA dharma; teAya nahi vyAkuLatA, juo prabhu muja karma. 9 sevAne pratikuLa je, te adhana nathI tyAga; heTriya mAne nahIM, kare Adya para rAga. 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuja viyoga karatA nathI, vacana nayana yuma nAMhi; nahi anabhatathI, tema jhahAdikamAMhI. ahaM bhAvathI rahita nahi, svadharma sa ya nAhI; nathI nivRtti nirmaLapUNeanya dhamanI kAMhI. 12 ema ane te prakArathI, sAyana hita huMya, nahI eka sadaguNa paNa, sukha batAvuM zuM ya - 13 kevaLa karuNAmUtti che, dInakha dhu dInanAtha; pApI parama anAtha che, cahA prabhujI hAtha, ana'ta kALathI Athavyo, vinA bhAne bhagavAna sevyA nahi guru satane mUkayuM nahi abhimAna, sa tacaratha Azraya vinA, sAdhana karyAM aneka cAra, na tethI yAmIyA, Uge na aza viveka, 16 sahuM sAdhana adhina thayAM, rahyo te koI upAya; satuM sAdhana samajyA nahi, tyAM A dhana che jA, ? 17prabhu prabhu hayu lAgI nahi, paDyo na saduzaru thAya dIThA nahi nija roSa to, tarIe kANu upAya 1 adhamAdhama adhika patita, sakaLa jagatamAM huM ya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze tha ya. 19 paDI paDI tuja yupaMkaje pharI pharI mA e ja - sadaguru tasvarUpa tuja, e dRDhatA karI deja 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com