Book Title: Motini Mala
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Gurjar Sahitya Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034431/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V RAMANUJ avikaam kumArapALa desAI SSSSSS OOOOO OOOOOOO Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALasAhitya zreNI-2 motInI mALA kumArapALa desAI prAptisthAna gUrjara sAhitya bhavana ratanapoLanAkA sAme, gAMdhImArga, amadAvAda 380001 phona : 079-22144663, 22149660 e-mail: goorjar@yahoo.com. web : gurjarbooksonline.com gurjara sAhitya prakAzana 102 braeNnDamArka bilDiMga, TAiTeniyama, siTI senTara pAse, sImA haoNla sAme, 100 phUTa roDa, prahlAdanagara, amadAvAda 380015 phona : 26934340, 9825268759 - gurjarprakashan@gmail.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata : rU. 75 pahelI AvRtti : 1975 tRtiya saMvardhita AvRtti : 2017 Moti Ni Mala A collection of inspiring stories for teenagers by Kumarpal Desai Published by Gurjar Granth Ratna Karyalaya, Ahmedabad-1 kumArapALa desAI ISBN:978-93-5162-448-6 pRSTha : 4+76 nakala : 1000 prakAzaka : gUrjara graMtharatna kAryAlaya amarabhAI ThAkoralAla zAha : ratanapoLanAkA sAme, gAMdhImArga, amadAvAda-380001 phona H 22144663, e-mail: goorjar@yahoo.com ***** mudraka : bhagavatI oNphaseTa sI 16, baMsIdhara esTeTa, bAlaDolapurA, amadAvAda-380 004 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanI vAta harikathAkAra Ave eTale AkhA gAmamAM AnaMdanI choLo UDavA lAge. harikathAkAra harikathA kaheto jAya ane vacce vacce potAnI vAtane marmasparzI banAvavA mATe oThAM kahe. AvA harikathAkAro dvArA dRSTAMta rUpe ApavAmAM AvatAM oThAM Aje to bhulAI gayAM che. samAjamAMthI AvAM kathA-motI lupta thAya te pahelAM Thera Thera pharIne harikathAkAro pAsethI oThAMo meLavIne ahIM enI mALA racI che. A oThAMono bALaka, kizora ane prauDha sahu koI AnaMda mANatAM hoya, vaLI rojiMdA vyAvahArika jIvanamAM paNa koI vAta, valaNa ke svabhAvane upasAvavA mATe oThAno upayoga karIne ekabIjAne hasAvatA hoya che. A oThAmAM bharapUra hAsya hoya che paraMtu aMte to sadbhAva para bhAra mUkavAmAM Ave che. motInI mALA'ne navazikSito mATenI aDhAramI rASTrIya spardhAmAM pAritoSika prApta thayuM hatuM temaja e samaye moTI saMkhyAmAM enI nakalo bhArata sarakAra taraphathI kharIdavAmAM AvI hatI. gujarAtI bhASAnAM pAThyapustakomAM paNa AmAMnI keTalIka kathAone sthAna maLyuM che. A pustakanuM prakAzana karavA badala gUrjara graMtharatna kAryAlayano ane zrI manubhAI zAhano AbhArI chuM. 12-4-2017 kumArapALa desAI amadAvAda Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama Amukha houM to houM paNa kharo joItuMkAravatuM maMgAvajo huM jIvo pagI tumArazAhI kyAre navarA paDyA ne na gayA ? pIDA page vaLagI che ! kalyANarAya kahetA hatA pAchA sAme ne sAme moTo vicAra navAbano nokara magananI jAna rAjanuM ratana konI kamANI ? konI khoTa ? vADhI nAkha, jhaTa vADhI nAkha 15. savAyA thaIe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha dy dyn nAnakaDuM gAma hoya. gAmanI vacamAM coro hoya sAMja vItI gaI hoya. AchAM aMdhArAM patharAtAM hoya. dhIre-dhIre gAmaloko corA para ekaThA thatA jAya. emAM kaNabI ane koLI hoya. Nika ane paTela hoya. raMka ane rAya hoya. nArI ane nAnAM bhulakAMya hoya. gAmamAM harikathAkAra Ave eTale roja rAte utsava jAme. AmAM eka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMbanAM traNa-cAra mANasa hoya. eka vAjuM vagADe, bIjo tabalAM vagADe, mukhya mANasa harikathA kahe. harikathAkAra havAnI mIThI laharInI mAphaka Ave. gAmanAM jUnAM vera-jhera ane jhaghaDAnI patAvaTa kare, leNa-deNanA ane sAmAjika raheNIkaraNInA matabhedo patAve. AkhA gAmamAM harikathAkAranI hAjarInI phorama phelAI jatI. AkhuM vAtAvaraNa AnaMdathI bharAI jatuM. rAtanA naveka vAgye harikathAkAra potAno kathArasa jamAve. purANa ke mahAkAvyano koI prasaMga laIne ene bahelAvato jAya. mukhya vAtanI vacamAM bhajana ane AkhyAna Ave. dRSTAMta ane kathA Ave. bodhavArtA ane ramUjI TucakA Ave. mukhya vAtane vadhu coTadAra rIte samajAvavA mATe oThAM Ave. oThAM eTale udAharaNakathA. oThAMnI khUbI e ke emAM jANItAM mANasonAM nAma Ave. gAmanAMya nAma-ThAma apAya. paNa kyAreka tapAsa karatAM ema mAlUma paDe ke e vyaktinA jIvanamAM evI ghaTanA banI ja na hoya ! oThAMnI sauthI moTI vizeSatA rahelI che enI bhArobhAra vAstavikatAmAM. enI aMdara hasatAM-hasatAM vyavahArajJAna vaNAI gayuM hoya. kyAreka emAM thoDo DaMkha hoya, paNa e oThAMmAMnA hAsyanI nIce dabAI jAya. oThAMmAM samAjajIvananI tAdRza tasavIra jovA maLe. emAM kyAMya niMdAno bhAva nahIM. koI komanI nahIM, paNa koI TevanI hAMsI uDAvI hoya. oThAMmAM mukhyatve be bAbata najare paDe che : eka to vyavahArajJAna ane motInI mALA che Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM hAsyamAM samApana pAmato eno aMta. oThAMmAM aMte to sadAcAra ane sadbhAva para ja bhAra mukAto. harikathAkAra AvAM oThAM kahe tyAre mukhya vAta dhIme-dhIme AgaLa vadhatI jAya. e malAvI-malAvIne, vAtane barAbara cagAvIne oThAM kaheto jAya. bALaka, kizora ane prauDha sahu koIne A oThAM AnaMda sAthe anubhavajJAna ApI jAya. harikathAkAronAM e oThAM Aja bhulAtAM jAya che. AvI kathAo samAjamAMthI lupta thAya te pahelAM vAtane malAvIne kahevAnI laDhaNa sAthe evAM keTalAMka oThAMo AlekhIe chIe. 7 (c) Amukha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ houM to houM paNa kharo. gAmanA ThAkora. bhAre Astika. roja savAranA pAMca vAgye UThIne kRSNa bhagavAnano pIcho le te barAbara ATha vAgyA sudhI. ThAkorano mijAja bhAre jalada. gusse thatAM saheje vAra na lAge. ThAkorano gusso eTale zaninI panotI A ThAkorane tyAM eka kAmadAra. nAte nAgara, nAme jaTAzaMkara. rAjanI nokarI kare ne rAjanuM ja jue. koInuM kaMI sAMbhaLe nahIM ane koInuM rAkhe paNa nahIM. koInA upara hAtha rAkhatAM paNa AvaDe nahIM. AkhuM gAma enA para dAjhe baLe. kAma na thAya to mAnatA mAne ke kAmadAranuM kaMIka ahita thAya to eka zrIphaLa vadheruM. risALa rAjA ne lobhI kAmadAra, A saMgha kAzI pahoMcavAne badale motInI mALA 7 8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahelo-moDo rakhaDI paDavAno che ema gAmaloko mAnatA. Akhare eka divasa A saMgha rakhaDI paNa paDyo. koI vAtamAM ThAkorane gusso Avyo ne bApalA ! e jamAnAmAM rAjAno gusso eTale jANe jamadUta ja Avyo. ThAkore tarata pharamAna karyuM, "kAmadAra jaTAzaMkaranI vartaNUkathI ame nArAja thayA chIe. kAmadAre covIsa kalAkamAM rAjyanI hada choDI javI. covIsa kalAkamAM jo kAmadAra rAjyanI hada nahIM choDI jAya to ame ene phAMsIe laTakAvIzuM." thaI rahyuM ! rAjAno roSa ! enA para dAda ke phariyAda hoya nahIM. e divase AkhA gAmamAM to goLa-dhANA vaheMcAyA. sahune thayuM ke hAza ! mAMDa A pApa TaLyuM ! rAjAe hadapArI pharamAvI eTale madade to koI caDe nahIM, vAhana koI maLe nahIM. kAmadAranAM patnI ane chokarAM to bhAre akaLAya. vaLI rAjanI hada paNa ghaNI AghI. kAmadAranAM patnI kahe, "have jhaTa nIkaLo, jhaTa, nahIMtara..." kAmadAranAM patnI to bicArAM potAnA bhayane vAcA paNa na ApI zake ! kaI hiMdu patnI sAcuM jANatI hoya toya potAnA pati mATe moDhethI amaMgaLa vANI bhAkhI zake? paNa enI akaLAmaNano to pAra nahIM. - jaTAzaMkara kahe, "have tuM adhIrI thA mA, e to sahu sArAM vAnAM thaI raheze." paraMtu kAmadAranI AvI TADhI vAta kaMI bhayathI tharatharatI patnIne gaLe Utare kharI ? savAra pUrI thaI, bapora paNa vItI gaI, sAMja paDI. kAmadAra, potAnI patnI ane nAnAM-moTAM chokarAM gharanI bahAra nIkaLyAM. moTAM chokarAMone mAthe 9 (c) hou to houM paNa kharo Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka-eka poTaluM ane hAthamAM eka eka cIjavastu. A badhAM gAmanI UbhI bajAra vaccethI nIkaLyAM. AgaLa cAle kAmadAra. eNe hAthamAM nAnI bALakIne teDI hatI. moDhethI ThAkorane moMphATa gALo deto jAya. kahe, "rAjA kAnano kAco che." "ene koInI kadara nathI." vagere... pharamAna karyA pachI ThAkore kAmadAra zuM kare che ? ene koNa maLe che ? kyAre jAya che ? enI tapAsa rAkhI hatI. potAne avAranavAra khabara ApavA mATe ThAkore eka cADiyo rAkhyo hato. eNe tarata ja bApune khabara ApyA : "bApu, jaTo kAmadAra to page cAlIne UbhI bajArethI nIkaLyo. paNa bApu ! Apane zuM gALo Ape ! zuM gALo Ape ! kAnanA kIDA khare evI, hoM !" bApue javAba Apyo : "alyA, gAma choDavuM paDe ane vaLI kAmadAruM choDavuM paDe to pachI gALo to Ape ja ne ? paNa chevaTe pApa TaLyuM kharuM ! have savAre jo rAjanI hadamAM bhALuM to ene sIdhesIdho phAMsIe caDAvI dauM. emAM vaLI mInamekha phera nahIM, hoM !" jaTAzaMkara kAmadAre gAma to choDyuM. mahAjane jANyuM ke pApa TaLyuM, ThAkore jANyuM ke nirAMta thaI, vastIe mAnyuM ke hAza, balA TaLI. gAmathI be mAIla dUra jaIne jaTAzaMkara kAmadAre enA parivArane kahyuM: "juo, A mahAdevanuM maMdira che. temAM tame badhAM beso ane nirAMte ArAma karo." bhayathI tharatharatI jaTAzaMkaranI patnIe kahyuM, "are, paNa ApaNe savAra pahelAM to rAjanI hada choDavAnI che ne !" jaTAzaMkare javAba Apyo, "basa, basa have, ahIM kaMI ThAkoranuM rAja nathI. A to bhoLAnAthanI motInI mALA 7 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hada che. tuM tAre chAnImAnI joyA kara ne !" savAranA pAMca vAgyA. ThAkora dAtaNa-pANI karI, nAhIdhoIne pUjAmAM besavAnI taiyArI kare che tyAM to darabAragaDhanA daravAje jaTAzaMkara kAmadAra AvI pahoMcyA. hAthamAM ghIno dIvo ane nALiyera. daravAnane kahe : "alyA jA. bApune khabara kara ke jaTo kAmadAra Avyo che. te hamaNAM ne hamaNAM ja ApanAM darzana karavA mAge che." daravAna kahe, "paNa kAmadArasAheba, bApu to tamArA para bhAre roSamAM che. tamane jotAMveMta ja jhabbe karaze. tame brAhmaNa cho, te zuM kAma mArA para brahmahatyAnuM pApa oDhADo cho ? chAnAmAnA bhAgavA mAMDone kAmadAra !" "tuM tAre chuTTo. hatyA tane nahIM lAge. jA, bApune jaIne kahe." tame kAmadAra hota to-to kaMI na kahuM. A to brAhmaNa cho eTale kahuM chuM. tamane bhALatAMveMta bApu bhabhUkaze, hoM.." e jummA mAro. pachI, tuM tAre jaIne bApune kahe." daravAne jaIne bApune khabara ApyA. ThAkora to pUjAmAM besavAnI taiyArI karatA hatA. A vAta sAMbhaLIne UbhA ne UbhA ja saLagI gayA. huM gAmano ThAkora ane mAro potAno hukama. A kAmadAra te mane bhAjImULo samaje che ? alyA daravAna ! jA, kAmadArane kahe ke huM AvuM chuM. tuM mAmada kasAIne bolAvIne hAjara rAkha. ene kaheje ke bApuno izAro thatAM jaTAne Ubho ne Ubho mArI AMkha sAme bakarAnI jema vadherI nAkhe." ThAkora bahAra AvyA. mukha to gussAmAM lAla siMdUranA raMganuM banI gayuM hatuM. jaTA kAmadArane jotAM ja trADa pADI, "kema alyA jaTiyA, maravA Avyo che ke ?" jaTAzaMkare to kazo javAba Apyo nahIM. eNe to ghIno dIvo karyo. 11 (c) hou to houM paNa kharo Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIvAmAM nALiyeranI AMca lIdhI. pharatI traNa parikramA karI. nALiyera vadheryuM ane eka zeSa khAIne bApunA pagamAM sASTAMga daMDavatu karIne paDyo. jamIna para lAMbA thaIne sUtAMsUtAM bolyo, "basa bApu, have mane phAMsI daI gho." jaTAzaMkara upara ThAkorane pArAvAra roSa hato, AMdhaLA bhIMta kare evo. ene mArI nAkhavAnI taiyArI karI hatI, paNa bApune jaTAzaMkaranuM A nATaka kautukabharyuM lAgyuM. emaNe pharI trADa pADI, jANe mANasamAra siMha trADyo, A badhuM nATaka zuM che, jaTiyA ? tArA manamAM ema ke AvuM nATaka karIza eTale huM tane choDI mUkIza, ema ne ?" bApu, Apane to A sakaLa saMsAra nATaka ja che. mAre mana jIvano sodo che. huM dayA mAgato nathI ane mAre mAgavI paNa nathI. mane have jhaTa phAMsI daI do. savAra sudhI paNa zuM kAma rAha juo cho ? huM kahuM chuM ne ke mane hamaNAM ja phAMsI ApI do." ThAkora vicAramAM paDyA. A zuM ? phAMsInI sajA thAya, bhAgI javAnuM hoya. A to sAme cAlIne sajA mAgavA Ave che. ThAkoranA anubhava bahAranI A vAta hatI. alyA, A badhuM che zuM ?" bApu, kAMI nathI. sAme cAlIne phAMsI khAvA Avyo chuM." "zuM kAma ! gAMDo thayo che !" "are bApu ! gAMDuM to A gAma che. gAMDuM to tamAruM AkhuM rAja che. huM DAhyo chuM, mane jhaTa phAMsI do ne. nakAmo vakhata jAya che." paNa mAre jANavuM to joIe ne ke tane ATalI badhI utAvaLa kema thAya che ?" bApu, e jANIne Apane kAma zuM che ? nAhakanI mArI AkhI ramata bagaDI jAya." motInI mALA 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bApue pUchayuM, "kaI ramata ?" "bApu, e kIdhAmAM sAra nathI. pachI tame mane phAMsI na Apo to ? toto mAruM badhuM eLe jAya !" tuM mane nahIM kahe, tyAM sudhI tane phAMsI nahIM maLe e nakkI che." bApu, vAta to karuM. paNa mArI vAta pUrI thAya ke mane tamAre tarata phAMsI daI devI paDaze, hoM." ThAkorane ja To kAmadAra sAme cAlIne phAMsI mAgavA Ave evI vAta te vaLI kaI haze, e jANavAnI bhAre tAlAvelI thaI. emaNe kahyuM, "vAta zI che, e pahelAM kahe ne." to sAMbhaLo bApu ! A jANe hadapArIno tamAro hukama eTale vAhana to maLe kyAMthI ? vAhanane mATe bhAre dhamapachADA karyA pachI Akhare samI sAMje badhAMne laIne huM cAlI nIkaLyo. savAra pahelAM hada choDavAnI hatI. sAthe be dIkarA ne be dIkarI. emAM eka to sAva nAnI." pachI ?" "pachI bApu, rAtanA bAra vAgyA. thAka kahe mAruM kAma. tarasa kahe mAruM kAma. paNa vacamAM thAka khAvAne rokAvAya evuM hatuM nahIM. cArekora raNa ane raNa. eTale kyAMya pANInuM TIpuM maLe nahIM. tarasane lIdhe amArA sahune kaMThe prANa AvyA. ne emAM nAnI bALakIno to jIva javA beTho. enI AMkho caDI gaI ane hoThe phINa AvyAM.. Ave vakhate thAka ane tarasathI huM pAgala jevo banI gayo hato. kakaLatI AMtaraDIthI sAda pADyo : "he bhagavAna, ame to pApI chIe ke Ama herAna-parezAna thaIe chIe, tarase marIe chIe, madharAte vanavagaDAmAM herAna thaIe chIe, paNa A bhoLI ane niSpApa chokarInAM te vaLI zAM pApa ? ame to pUrAM pApI chIe paNa zuM amAro rAjA) pApI che ke jenA rAjyamAM AvI nAnI, nirdoSa bALakI tarase mare... ? 13 (c) hou to houM paNa kharo Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaTAzaMkara kAmadAra kahe, "basa bApu, have mane phAMsI ApI do.' "A bApu! mArA moDhAmAMthI AvAM baLabaLatAM veNa nIkaLyAM ane upara motInI mALA @ 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAzamAMthI khara... khara... karatA.... karatAMkane... basa ! pILAM pItAMbara paheryA che. mAthe moramugaTa che. eka hAthamAM sudarzana cakra virAjI rahyuM che. bIjA hAthamAM zaMkha ane gadA zobhe che. garuDa upara savArI karI che ne trIjA hAthamAM garuDanI lagAma che. cothA hAthamAM, bApu, pANInI jhArI rahI gaI che. jarAka vAMkI vALI che ane emAMthI pANInI dhAra vahI rahI che. bApu, e pANI mArI nAnI dIkarIne pAyuM, mArA chokarAoe pIdhuM, mArI patnIe paNa pIdhuM. paNa bApu ! meM na pIdhuM, hoM !" bApue pUchayuM, "are, teM kema na pIdhuM ?" jaTA kAmadAre javAba Apyo, "kyAMthI pIuM bApu ! mane zuddhi ke sAna ja nahotI. huM to basa ekITaze emanA mukhAraviMdane joI rahyo hato, bApu. ne huM bApu, tame mAnazo ? assala tamArA jevo ja cahero hoM." "e vakhate mane thayuM ke alyA jaTiyA, tuM kyAM cAlyo jAya che ? are, bApu khuda kRSNa bhagavAnanA avatAra che. te tane phAMsI deze to coryAzI lAkha bhavanA pherA bhAMgaze. ahIMthI bhale tAruM kAmadAruM lIdhuM, paNa paralokamAM vaikuMThanuM rAja Apaze. alyA jaTiyA, tArA to baMne hAthamAM lADu che. mATe bApu, huM to Avyo pAcho ne have jarAya vAra karyA vagara ke savAra UgavAnI rAha joyA vagara mane phAMsI ApI do. jaya muralIdhara mahArAja. Apa muralI-manoharanA avatAra cho. enI mArI sagI AMkhe khAtarI karyA pachI bApu, ApanAM caraNa kaI rIte choDuM ? sahunuM thavuM hoya te thAya paNa huM to vaikuMTha bhego thaI jauM." potAnI dADhI ane mAthuM pasavAratAM ThAkore kahyuM, "gAMDo thA mA. AvI chokaravAda mUkIne kAmadAruM karavA mAMDa. ane jo, jaTA, A vAta bIjA koIne karato nahIM, hoM. "e to tane khabara che ne jaTA ke huM houM to houM paNa kharo !" 15 @ hou to houM paNa kharo Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joItuM kAravaMtuM. maMgAvajo mohanakAkA. mULa mahesANAnA. juvAnImAM kAThiyAvADamAM nokarI karI. ejansImAM jamAdAra tarIke ghaNAM varSo sudhI kAma karyuM. dhrAMgadhrAmAM nokarI kare. moTA bhAgano samaya ramaNIkalAlane tyAM ja gALe. divasanA bAra kalAka ane mahinAnA vIsa divasa emanA ghera ja dhAmA hoya. emane tyAM ja khAvA-pIvAnuM. UThavA-besavAnuM paNa emane tyAM ja. kALa kALanuM kAma kare. thoDA samaye ramaNIkalAla avasAna pAmyA. mohanakAkA nivRtta thayA ane potAnA vatanamAM gayA. eka vAra ramaNIkalAlanA putra jamiyatarAma koInI jAnamAM mahesANA AvyA. mahesANA pahoMcatAM ja jamiyatarAmane mohanakAkA yAda AvyA. bALapaNamAM potAne ghera mohanakAkA rahe ane emanI sAthe e ghaNuM ramyo-khelyo hato. motInI mALA @ 16 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI jamiyatarAma mohanakAkAnuM ghara zodhavA lAgyA. ghaNe ThekANe pUchyuM, ghaNI tapAsa karI tyAre Akhare mohanakAkAnuM ghara maLyuM. "oho...ho...padhAro....padhAro... tame kyAMthI ? kyAre AvyA ? kyAre javAnA cho ? kyAM UtaryA cho ?" Ama bolatAM-bolatAM mohanakAkAnuM haiyuM gadgada banI gayuM. jamiyatarAmane joIne emanA aMtaramAM to jANe AnaMdano mahAsAgara UmaTyo. jamiyatarAma kahe che "eka snehInI jAnamAM Avyo chuM ane jAnIvAse ja UtaryA chIe." "hA, bhAI hA. jAnIvAsa hoya eTale zuM kahIe tamane ? nahIM to amAre tyAM ja UtaravAnuM hoya ne tamAre. ApaNo saMbaMdha keTalo jUno ! tamArA bApanI sAthe to amAre gharobo. emanA rAjamAM tamAre ghera zI majA karI che, zI majA karI che ! tame to e vakhate nAnA eTale tamane e badhuM kyAMthI yAda Ave ? paNa huM tamAro kAko ja thAuM, hIM. tamArA bApa sAthe evo to amAre saMbaMdha. jAnIvAsa che, pahoMcatuM ghara che eTale zuM kahIe ? Ama to zI kamInA hoya ? paNa kaMI joItuMkAravatuM hoya to jarUra maMgAvI lejo." thoDI prAstAvika vAta karIne jamiyatarAma UbhA thayA. mohanakAkAe vArtAmAM bhAva to ghaNo batAvyo. DelI sudhI vaLAvavA AvyA ane bolyA, "A mAthuM tame AvyA ne ame to cAnA pyAlAmAMthI paNa gayA. paNa zuM karIe ? hamaNAM ja nakheda bilADIe AvIne dUdha DhoLI nAkhyuM eTale pachI khAlI viveka zo karavo ? amane evuM nA game. ane tame kyAM pArakA cho ? joInuMkAravanuM maMgAvajo, hoM ! A tamAruM ja ghara che." jamiyatarAma jAnIvAse pAchA AvyA. rAta paDI. garamI lAgavA mAMDI. bApha eTalo lAge ke oraDAmAM UMgha Ave nahIM. jamiyatarAma AmathI tema paDakhAM ghase. Akhare kaMTALIne pathArImAMthI UbhA thayA. bahAra AvI AMTA mAravA mAMDyA. 17 " joItu kAravatuM maMgAvajo Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnIvAsanuM phaLiyuM moTuM hatuM. jamiyatarAmane thayuM ke ekAda khATalo maLI jAya to phaLiyAmAM nirAMte sUI zakAya. tarata ja mohanakAkA yAda AvyA. emaNe eka mANasane mohanakAkAne tyAM khATalo levA mokalyo. thoDI vAramAM mohanakAkAno javAba Avyo, "khATalo ! are bhAI khATalo joIe ne amArAthI nA paDAya kharI ? paNa mALuM khATalo to sAlavavA dIdho che ne suthAra Aje ja bahAragAma TaLyo. paNa bhAIne kahejo ke bIjuM kaMI joItuM kAravatuM maMgAvI lejo, hoM !" jamiyatarAme jematema rAta pUrI karI. savAra paDI. jAnIvAsamAM cA AvI. cA pANI pIvAnA pittaLanA pyAlAmAM hatI. cA TharIne barapha jevI thAya toya pyAlo hAthamAM na jhalAya eTalo garama rahe. jamiyatarAme vaLI mohanakAkAne tyAM mANasa mokalyo ane kahyuM, "bIjuM kaMI nahIM to be-cAra rakAbIo to mokalAvazo." mANasa javAba laIne Avyo - are ! be-cAra zuM kAma, be Dajhana laI jAo ne. amAre mokalavI ja joIe. ApaNo nAto kaMI AjakAlano che ? paNa sALuM, badhIya rakAbI phUTItUTI gaI hatI ane kAle ja bhaMgAramAM ApI dIdhI. paNa bhAIne kahejo ke bIjuM kaMI joItuM kAravatuM hoya to jarUra maMgAvajo, hoM !" motInI mALA 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C vala. jIvopagI nAma jIvo pagI. jIvo pagI eTale vAta pUcho nahIM. emanI badhI ja vAta moTI. nAnI vAta to pagI pAse kyAreya maLe ja nahIM. pUrA paDachaMda AdamI. bhAre pULA jeTalI to mUcho. mAthe moTAM oDiyo. gaLuM cAmaDAnI bokha jevuM ane paDakAro rAmaDhola jevo. AMkha juo to covIse kalAka lAlamalAla. jANe AMkhamAM aMgArA bharyA. gAmamAM nIkaLe to loko phaphaDIne cAle. kUdako emano vAMdarA jevo. tarApa emanI cittA jevI. garjanA emanI sAvaja jevI. potAnI DelInA phaLiyAmAM pagI khATalo DhALIne beThA hoya. sAme hoko gaDagaDato hoya. paga para paga caDAvyA hoya. emAMya badhI moTI-moTI vAto. hAthInuM peTa phADI nAkhe evI vAto ! e kahe : "A gAMgaDa gaDhanA bApu zikAre gayA hatA. sAmethI trADa nAkhato sAvaja Avyo. bApunI baMdUka to hAthamAM ja rahI gaI. meM kahyuM, 'have emAM bApu mUMjhAo cho zuM? A jIvo pagI tamArI sAthe che ne !" bApue mArA 19 (c) huM jIvo pagI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNI baMdUka dharI, paNa huM to ema ne ema sAmo gayo. sAvajane jorathI eka evo tamAco mAryo ke enA be dAMta toDI nAkhyA ! e to pUMchaDI dabAvIne jAya bhAgyo." "A nAganezamAM be ADoDiyA phATyA hatA. phojadAraneya dAda na de. phojadAra kahe, "pagI, have zuM karIzuM ?' kahyuM, "emAM zI moTI dhADa mAravAnI che ? hAlo, huM tamArI bhego AvuM chuM, A gayo bhego ne kAna pakaDIne phojadArane soMpI dIdhA." A ugamaNiyuM gAma bhAMgavAne Avyo hato rahematullo bahAravaTiyo. gAmanA pAdaramAM bAra karyA te dI' huM bhogejoge gAmamAM ekalo bAro nIkaLyo. be'ka bhaDAkA karyA tyAM bahAravaTiyA gAma mUkIne bhAgI gayA. mukhI, jamAdAra ane paTela AvyA. gAmaloko bhegA thaI gayA. badhA kahe, 'pagI, tame amAruM gAma bacAvyuM, nahIMtara A kALajhALa bahAravaTiyAno sAmano karavAnuM amAruM zuM gajuM ?' meM kahyuM, 'sAme bhaDa hota to vaLI dhIMgANAmAM raMgalo jAmata. A to sAva Darapoka nIkaLyA. eka DAro dIdho ne bhAgI gayA." Ama pagI roja DelIe besIne vAto kare. sAMbhaLanArA sahu enI vAta rasathI sAMbhaLe. AkhA gAmamAM evuM manAya ke ApaNA gAmanA jIvA pagI jevo marada A dharatI para koI thayo nathI ane bIjo koI have thAzeya nahIM. A gAmanA zeTha hIrA zeTha. emanA dIkarA mANekanAM lagana. jhAjhI jAna jUtavAnI. jAna paisAdAranA gharanI eTale jAnaiyA paNa kasavALA hoya. jAnaDIo paNa ghareNAM-gAMThavALI hoya. paMtha paNa ThIka-ThIka lAMbo ane mArgamAM bahAravaTiyAno bhaya paNa kharo. zeThane thayuM ke jAnamAM jIvA pagIne sAthe lIdhA hoya to pachI kazIya vAtano Dara rahe nahIM. hIrA zeThane ane jIvA pagIne varSonI mahobata. pAMtrIsa varSathI khAtuMpataruM cAle. dIkarA-dIkarIonAM TANAM AvyAM, paNa raMgecaMge patI gayAM. rUDo motInI mALA @ 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratApa hIrA zeThano. evA hIrA zeThane jIvA pagIthI kAMI nA paDAya ? jIvo pagI kahe, "tamArI vAta to kharI. jAnamAM tamArI bhego houM to pachI pAse koI carlayuMya pharake e vAtamAM mAla nahIM. paNa zeTha, mAruM jarA duHkha che. mane thoDI kuTeva che." hIrA zeTha, "mane kaho, huM kyAM pArako chuM ?" "roja hokAnI pAzera tamAku joIe ane ardho tolo aphINa joIe." hIrA zeTha kahe, "emAM zI moTI mAmalata che? bolo, bIjuM kAMI ?" jIvo pagI kahe, "juo zeTha, tamAre rakhavALuM karavA jIvA pagIne laI javo che. mAre eka suvAMga (AkhuM) gADuM joIe." eya ApazuM !" ne mAruM gADuM sahuthI chelluM raheze. AkhI jAna upara to ja mArI najara rahe." "e to bahu sAruM." jIvo pagI kahe, cAlatAM mAre hoko pIvA joIe." zeTha kahe, "te amane zo vAMdho che ?" jIvo pagI jAnamAM javA nIkaLyA. gADAM haMkAryA, jAnanAM pacIsa gADAMmAM chelluM gADuM pagInuM. aMdara be gAdalAM nAkhyAM hatAM. pagI enA para paga upara paga caDAvIne beThA. hAthamAM hoko rAkhyo. bAjumAM kasuMbo ghUMTavAnI kharala lIdhI. pacIsa gADAMnI heDya ghugharamALa raNakAvatI vahI jAya. jAnaDiyoe gANAM upADyAM. pagI bhegA hatA eTale Ama nahIM AvanArAM evAMya be-cAra jaNAM jAnamAM AvyAM. vagaDo gAjI rahyo. 21 (c) huM jIvo pagI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAmAM paDakAro thayo, "gADAM thobhAvo." be bahAravaTiyA ghoDesavAroe vagaDAmAM jAnane rokI ane gADAkheDune kahyuM : "jIva vahAlo hoya to gADAM choDo jhaTa." hIrA zeTha phaphaDI UThavA. AgaLathI TheTha pAchaLa jAvA patnI pAse doDyA. hAMphaLA-phAMLA AvIne bolyA : "are pagI ! be ghoDesavAra bahAravaTiyA AvyA che. e kahe che ke gADAM choDo.' jIvA pagI muche hAtha daIne bolyA : "e bicArAone khabara nahIM hoya ke jIvA pagI sAthe che ane jAnanuM rakhopuM emanuM che. zeTha ! maravAnA thayA lAge che e ! gho maravAnI thAya tyAre vAgharIvADe jAya. cAlo, huM ja AvuM." jIvA pagIe khabhe baMdUka caDAvI. mUchonA kAtarA AMbaLyA. gADAmAMthI nIce UtaryA. dhIredhIre cheka bahAravaTiyA pAse pahoMcyA ane bolyA : "krama alyA, maravAnA thayA lAgo cho ?" lUMTArA kahe, "maravAnA haIzuM to marazuM. mAthA sATe mAla khavAya. vATa TUMkI karo. gADAM choDo " jIvA pagIe zeTha tarapha pharIne kahyuM, "hA zeTha, choDo gADAM. bIzo mA. joIe to kharA ke bhaDanA dIkarA kare che zuM ? eka-ekane vADhIne sahasra kaTakA na karuM to mAruM nAma jIvo pagI nahIM, zeTha ! e kahe che to choDo gADAM." gADAMkheDue gADAM choDavAM. bahAravaTiyA jabarA ane joravALA hatA. tarata ja bolyA, "cAlo have, mAla hoya e kADhI nAkho." gabharAyelA zeThe AzAnI mITa mAMDatAM jIvA pagIne kahyuM, "pagI, A to mAla kADhavAnuM kahe che." jIvo pagI kahe, "te ApaNe kAMI corIno mAla thoDo laI jaIe chIe! motInI mALA (c) 22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cas jIvo pagI kahe : 'eka-ekane vADhIne sahasra kaTakA na karuM to mAruM nAma jIvo pagI nahIM, zeTha !' kADhI Apo mAla. bhale eya jue ke keTalo badho mAla ApaNe emanI AMkhamAM 23 (c) huM jIvo pagI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhULa nAkhIne laI jaIe chIe. bAkI huM jIvo pagI. enI emane khabara nathI. cIrIne maracAM na bharuM to mAruM nAma jIvo pagI nahIM. alyA. hajI samajo ne, UbhI pUMchaDIe bhAgavA mAMDo, huM jIvo pagI, hIM." "have bhale tuM jIvo pagI rahyo, pahelAM mAla kADhI nAkha naM." jIvo pagI kahe, "kADho mAla, zeTha. bhale bApaDA joI le ane AMkho ThAre ! bAkI hAtha aDADe emAM mAla zo ?o mAla kADhyo. bahAra Dhagalo thayo. bahAravaTiyA to kImatI mAla bhego karIne poTaluM bAMdhavA lAgyA. A joIne hIrA zeThe kahyuM, "pagI ! A to mAla bAMdhe che." "te bhalene bAMdhe; ApaNe bAMdhavo To, bAkI e laIne ahIMthI eka DagaluM AgaLa bharI zake e vAtamAM mAla zo ? huM jIvo pagI. eka-ekanA aDhAra-aDhAra kaTakA thavAnA che. eke ocho nahIM, ghaNA bheTyA haze, paNa jo pagI bheTyo nahIM hoya !" bahAravaTiyA poTaluM bAMdhIne ghoDe caDavA mAMDyA. zeTha kahe, "pagI, A to mAla laIne ghoDe caDhavA mAMDyA !" "te bhalene caDe, bhalene bApaDA be ghaDI mo mANe, bAkI enuM ghoDuM eka DagaluMya AgaLa vadhe to enA cArecAra TAMTiyA judA samajo. bApaDA pachI jIvA pagInA paga cATaze. alyA, TUMkamAM samajo. huM jIvo pagI." bahAravaTiyAoe ghoDA hAMkI mUkyA. zeTha kahe, "pagI, ghoDA to gayA.'' pagI kahe, "hA zeTha. mALA bhAre bahAdura, hoM. jarAya DaryA ke rokAyA ja nahIM ne ! bAkI hIrA zeTha ! ApaNo saMbaMdha AjakAlano nathI. sAcuM kahejo meM emane bivaDAvavAmAM kaMI bAkI rAkhI che ! paNa chAtIvALA kharA hoM. jarAya DaryA ja nahIM ne !" motInI mALA (c) 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tumArazAhI bhujanA nagarazeTha. bhAre mobhAdAra mANasa. emane ghera lagna AvyAM. ekanA eka putranAM lagna, eTale pachI pUchavuM ja zuM ? khUba dhAmadhUmathI taiyArI karI. nagarazeThe manamAM vicAryuM ke baeNnDa hoya to bhAre majA Ave. putranA varaghoDAno raMga rahI jAya. bhujamAM mAtra rAja pAse ja baeNnDa. AthI emaNe rAjane arajI karI. vinaMtI karI : "ekanA eka putranAM lagana che. jIvanano pahelo ane chello moTo prasaMga che. rAja jo baeNnDa Apaze to bhAre AbhArI thaIza." rAjane arajI maLI. rAjanI rIte kAma cAlyuM. arajI vaMcAtI gaI, vicAra thato gayo. Akhare dhIredhIre cheka rAjavI pAse AvI. nagarazeThanI arajI hoya ne rAjavI nA pADe ? emaNe arajI maMjUra karI. rAjanAM baeNnDa to nagarazeThanA bAraNe AvIne UbhAM. nagarazeThanA ghera phaLiyAmAM mAMDavo ropAyo hato. aMdara maMgaLa gIto 25 (c) tumArazAhI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavAtAM hatAM. brAhmaNa gora aboTiyuM paherIne ahIM-tahIM haraphara karatA hatA. baeNnDavALAne thayuM ke vAha, avasara apUrva jAmyo che, emaNe to dhIrmadhIme vAjAM vagADavA mAMDyAM. aMdara rahelAM sahu koInA Azcaryano pAra na rahyo. atyAre vaLI baeNnka kyAMthI ? doDatA-doDatA nagarazeTha bahAra AvyA. manamAM moTI mUMjhavaNa cAle. emaNe baeNnDavALAne pUchyuM, "are bhAI, A che zuM ?" baeNnDavALAe javAba Apyo, "zeThajI ! Ape rAja pAse baeNnDanI mAMgaNI karI hatI, te mujaba rAjanAM baeNnDa AvI gayAM che." nagarazeThe kahyuM : "are bhAI, meM mArA putranA varaghoDA vakhate rAjanAM baMnDanI arajI karI hatI. Aje to mAre tyAM mArI putravadhunA sImaMtano avasara che !" motInI mALA (c) 26 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre navavA paDyA ) | T gayA? saurASTramAM aneka rajavADAM. e rajavADAnA eka bApu. bApune kAmasara gorAsAhebe bolAvyA. e samaye eka gorosAheba rajavADAM para najara rAkhe. e poliTikala ejanTa kahevAya. rAjakoTamAM rahe. bApunuM kAma thoDuM hatuM, be divasamAM patI gayuM. paNa utAro gorAsAhebanA mahelamAM hato. bApune to bhAre majA AvI. tyAM ja rokAI gayA. gorAsAhebane eka bIjA bApunuM kAma paDyuM. emane bolAvyA ane utAro ApavA mATe nokarane kahyuM. nokara kahe : "utAro khAlI nathI, sAheba ! roja kAnA bApu hajI emAM ja che." gorosAheba tapI gayo. e bolyo : "oha, hajI bApu gayA nathI ? bolAvo emane abI ne abI." 27 (c) kyAre navarA paDyA ne na gayA ? Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roja kAnA bApu hAjara thayA. gorAsAhebane namIne-laLIne salAma bharI. gorAe lAla AMkho karIne kahyuM, oha hAinesa (nAmadAra rAjAjI) ! hajI tame gayA nathI ? ahIMyAM karo cho zuM ?" bApu kahe, "sAheba, Ama to ame saheje rokAIe evA nathI, paNa hajI navarA paDyA nathI, ne gayA nathI." gorosAheba kahe, "tamAruM kAma to kyAranuM patI gayuM che !" bApu kahe, "vAta ema nathI. juo, rAjakoTathI roja kA jatI gADInA phakta cha Tema (samaya) che. emAM pahelA "TemanI gADI to ame UThIe tyAM hAlatI thAya che. ame sUryavaMzI. sADAAThe UThIe. kasuMbApANI karIe. hokApANI thAya. emAM jhAjho vakhata lAge ane gorAnI gADI kaMI thoDI amArI adaba rAkhe che ?" sAheba kahe, "acchA, e pachI to pAMca gADI rahI." bApu kahe, "nAmadAra, pahelI gADI jAya te pachI kArabhArIne ame sakhata tAkIda ApI rAkhIe chIe. jamavA beThA hoIe, baTakAMvALI (AgrahanI rIta) cAlatI hoya, emAM vakhata vItI jAya. kArabhArI kahuM kahuM karato rahe ne veravaNa gADI vahI jAya." gorosAheba kahe, "pachI paNa cAra gADIo che." bApu kahe, "jamyA eTale pathArImAM. mArIne bhAgI javuM; khAIne sUI javuM. amArA vaDavAono A niyama. UMghatA hoIe ne gADI gona Tu ! kaho, have to cAra AMkhanI zarama koNa rAkhe che ! gADIne bApunIya zarama kyAM aDe che ?" sAhebane majA paDI. e bolyA, "pachI?" bApu kahe, "have roMDhA veLA, thoDuM kaTakabaTaka. upara cA-pANI ne hoko. hokAmAM Apa nAmadAra kaMI na jANo. bhAratanuM e amRta che. enA mATe to motInI mALA 28 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bApu kahe : "pharIne Apane salAma karavA jauM, to khabara paDI ke A to palaMga parathI nIce gabaDI paDyA.' AvI eka nahIM, paNa hajAra gADIo DUla. hajUra, hoko jAmatAM vAra lAge, 29 (c) kyAre navarA paDyA ne na gayA ? Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne jAmyA vagara 'Tesa' na Ave. A emAM gADI ghUmaMtara." na sAheba kahe, "pachI " bApu kahe, "rAta thAya. vALu caNuM thAya. maMdiramAM AratI thAya. AratI TANe gAmatare na javAya. ne barAbara AratI TANe A aLavItara aganagADI pAvo vagADe." sAheba kahe, "pachI " bApu kahe, "chellI gADI kALI rAte hAle. amane madharAte mAMDa UMgha caDe ane UMdhamAMya sAheba, amane amArI rIta pramANe jANe ame ravAnA thavA mAgatA hoIe ane Apa AgrahathI amArAM poTakAM gADImAMthI UtarAvI letA ho tevuM lAge ane pharI Apane salAma karavA jauM, tyAre khabara paDe ke A to palaMga parathI nIce daDI paDyA. Apa nAmadAra ja nyAya karajo ke ame kyAre navarA paDyA ne na 'gyA !" gorAsAheba hasI paDyA ane tarata ja bApune sTezana para pahoMcADavAnI vyavasthA karI. motInI mALA (c) 30 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIDA page vaLagI che 9 dhorAjInA parasottama zeTha. bhAre mUjI, paNa pArakA ghera jAya tyAre kazuM bAkI rAkhe nahIM. jyAre-jyAre bahAragAma jAya, tyAre-tyAre koI ne koI oLakhItAne ghera Utare. jyAM Utare tyAM vAta-vAtamAM kahe, "mALuM, eka to A zarIra che kharAba ane emAM vaida maLyo che mAthAno. AthI keTalIka kuTeva paDI gaI che. ene khabara na paDe ke ApaNe gAmatare javuM paDe, oLakhItA-pArakhItAne ghera UtaravuM paDe. tyAM koNa jANe kevuM hoya ? nakAmA koIka ghera jaIne bhAre paDIe ne ?" ATalI vAta thAya eTale yajamAnane saheje viveka to karavo paDe. yajamAna emane potAnA ghera rahevAno Agraha kare. emanI Teva vize pUche. parasottama zeTha AMgaLI maLatAM ja pahoMco pakaDI le ane kahe : "mALI savAramAM dUdha pIvAnI mane Adata. vaide kahyuM che ke dUdha ja pIvuM. thoDI sAkara nAkhavI ne thoDI elAyacI ! badAma nahIM hoya to cAlaze. bapore zAka joIe. AMtaraDAnI jarA phariyAda, ne mALo vaida che bhAre. juo ! sAMje mAre mATe jhAjhI lapa na karavI. vaida to bhale kahe, paNa tamatamAre bAjarAnA 31 7 pIDA page vaLagI che Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roTalA ane dUdha ja karajo ne !" Ama parasottamabhAIne vaidya ThIka phaLyA hatA ane yajamAna paNa mahemAnanI tabiyata jALave. parasottamabhAIne vAraMvAra jetapura javAnuM thAya. jyAre jetapura jAya, tyAre kAmadArane tyAM Utare. kAmadArane tyAM na Utare, to pachI kAmadArane khoTuM lAge ne ! dhorAjI gAma moTuM to kharuM, paNa eno vepAra badhA gAmanA vepArIono ja. A vepArIo jetapura ane rAjakoTa jevA zaheramAMthI cIjavastu lAve ane AsapAsanAM gAmaDAMmAM vece. AthI dhorAjI mATe bahArano jeTalo jAvaro, enA cothA bhAganoya Avaro nahIM. dhorAjIvALAne jetapuramAM ghaNAM kAma nIkaLe. jetapuravALAne dhorAjImAM to kyAreka ja kAma nIkaLI Ave. AthI parasottamabhAIno uMbaro mahemAnothI ghasAyelo nahIM, paNa pote to chAzavAre pArake pATale pahoLA thAya kharA. emAM eka divasa bhagavAnanuM karavuM te jetapuravALA parasottamabhAInA yajamAna kAmadArane dhorAjInuM kAma nIkaLyuM. emaNe parasottamabhAIne kAgaLa lakhyo. parasottamabhAI mUMjhAyA. potAnI gharavALIne kahe : "olyo, jetaparavALo kAmadAra ahIM TaLavAno che. nakAmI pAMca rUpiyAnI uThADaze." gharavALIneya A vidhAna vAjabI lAgyuM. parasottamabhAI vAraMvAra gharavALIne eka ja gRhajJAna ApatA : 'hADakAM bhAMgyAM sAjo thAya, paNa kAMI rUpiyo bhAMgyo sAjo thAya?' A gurujJAnanI chAyAmAM UcharelI gharavALIne pAMca rUpiyAnuM kharca paNa mAthAnA ghA jevuM lAgyuM. parasottamabhAI kahe, "have ene ghera jaIne mahemAnagati mANI AvIe chIe, te ahIM AvIne mahemAnagati mANyA vagara thoDo raheze ?" - parasottamabhAI ane emanAM patnIne lAgyuM ke mahemAna AvIne nakAmo kharco karAve e to posAya ja nahIM, mATe kaMIka peca karavo joIe. motInI mALA @ 72 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu vicAra karIne parasottamabhAIe eka yukti zodhI kADhI. mahemAna je gADImAM AvavAnA hatA, e gADI AvavAnA samaye ja parasottamabhAI khATalo DhALIne, mAthe godaDuM oDhIne hUhUkArA karavA mAMDe. gharavALI emanA paga dAbe. mahemAna Ave eTale gharavALIe thoDI vAra paga dAbavA ane pachI UbhA thaIne kahevuM ke, "lyo ! vaidane bolAvavA jAuM chuM. vaida paNa mALo koIka evo ADAIno maLyo che ke ene vaLI bolAvavA javuM paDe. ema ne ema nA Ave." Ama kahIne gharavALIe vaidane bolAvavA javAne bahAne gharamAMthI nIkaLI javuM. parasottamabhAIe godaDuM oDhIne aMdarathI "voya re ! mADI re !" ema kahIne hUhUkArA bolAvavA. pachI rasoI to karI na hoya, gharamAM gharavALI na hoya, parasottamabhAI godaDAmAM moM ghAlIne hUhUkArA karatA hoya pachI mahemAna keTalo vakhata raheze? e paNa kAma laIne Avyo haze, te bhUkhyo kyAM sudhI sUMThavAI raheze ? Ama nA kahI evuM kahevAya nahIM. mahemAnagati nA karI ema gaNAya nahIM ane bArobAra TADhe pANIe khasa jAya. gADImAMthI UtarIne kAmadAra parasottamabhAIne ghera AvyA. jue to parasALamAM khATalo DhALyo che. mAthe be godaDAM oDhIne parasottamabhAI hakArA kare che. emanI gharavALI paga dAbe che. kAmadArane thayuM ke bhAre thaI che ! emaNe AturatAthI pUchayuM, "zuM thayuM che parasottamabhAIne ?" "koNa jANe ?" gharavALIe bhAre dayAmaNuM moTuM karIne AMkhamAMthI AMsu pADatAM kahyuM, "basa, A kalAkathI goTo vaLIne paDyA che ane tAva to samAto nathI. jorajorathI cIso pADyA kare che, lyo, tame besajo, hoM. huM vaidane abaghaDI bolAvI lAvuM chuM." Ama gharavALI to gaI. samaya pasAra thavA lAgyo. bicArA kAmadArane ema ke parasottamabhAI sAcosAca acAnaka mAMdA paDyA che ane ApaNe vaLI 33 @ pIDA page vaLagI che Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadAra to paga dabAvavA besI gayA - gharavALInI jema ane enI ja jagyAe saMjogovazAtu ahIM AvI gayA chIe. mATe lAva, thoDI sevA karIe. motInI mALA @ 34 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama vicArIne kAmadAra to paga dabAvavA besI gayA - gharavALInI jema ane enI jagyAe. pA kalAka gayo. ardho kalAka gayo. eka kalAka vItI gayo, paNa gharavALI kaMI pAchI AvI nahIM ane kAmadAra to enI jagyAe parasottamabhAInA paga dabAvavA besI gayA hatA. kalAka thaI gayo eTale parasottamabhAIe dhAryuM ke lapa gaI che. emaNe moDhA paranuM godaDuM saheja UMcuM karIne potAnI gharavALInA nAmathI pUchayuM : "elI e, kAM pachI pIDA gaI ?" kAmadAra catura mANasa. AkhI vAta samajI gayA. emaNe kahyuM : nA, parasottamabhAI ! pIDA to page vaLagI che." 35 @ pIDA page vaLagI che Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sii kalyANarAya che ke kahetA hatA saurASTranI rAjakIya tavArIkhamAM zrI kalyANarAya jeThAbhAI bakSInuM nAma ghaNuM moTuM ane UMcuM. IsunI vIsamI sadInA AraMbhakALanA e samartha rAjapuruSa. bhAre dUraMdezI ane eTalA ja khuzamijAjI. keTalIya khuzamijAjI kathAo emanA nAma sAthe saMkaLAyelI che. kalyANarAyabhAInA nAma sAthe joDAyelI AvI eka A kathA che. ema kahevAya che ke zrI zyAmajI kRSNavarmAe jUnAgaDhanI dIvAnagIrI choDI tyAre e jagyA kalyANarAyabhAIne ApavAno navAbasAhebe manasUbo karyo. javAbamAM kalyANarAyabhAIe kahyuM, "hajUra ! mane mApha karo. mArI pAse koI phariyAda Ave ane huM enAM AMsu lUchI na zakuM to mArI dIvAnagIrI sAva nakAmI gaNAya ema huM mAnuM chuM." paNa tamatamAre AMsu lUchajo ne ! koNa nA pADe che?" "hajUra ! e to ThIka, paNa mane eka vAta yAda Ave che." motInI mALA @ 36 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kaI vAta ?" navAbe pUchayuM. ane "kalyANarAya kahetA hatA' evI prastAvanAthI zarU thatI emaNe navAbane kahelI vAta A pramANe che : dezI rajavADAnA samayanI eka kathA samAjamAM vahetI maLe che. prophesara rAmamUrti. potAnA jamAnAnA sauthI zreSTha tAkAtavIra. teo aMgabaLanA aneka khelo kare. AmAM eka khela evo karatA ke eka lIMbu lAve. ene hAthInA paga nIce dabAve. pachI pote e lIMbunAM chAlachotarAM hAthamAM laIne asAdhAraNa baLa vAparIne rasanuM ekAda TIpuM bahAra kADhatA. teo paDakAra pheMkatA ke have A lIMbumAMthI koI paNa mANasa potAnAM AMgaLAM bhInAM thAya, eTalo rasa kADhI zake, to ene ekaso rUpiyA inAma. pahelAM to hAthIne page ghuMghuM hoya, tyAra bAda rAmamUrtie potAnI tamAma tAkAtathI emAMthI eka TIpA jeTalo rasa kADhyo hoya, pachI emAM hoya zuM ? eka-be pahelavAnoe A paDakAra jhIlavA prayAsa karI joyo, paNa emAM saphaLatA kone maLe ? eTale pachI to koI A inAma levA UbhuM thatuM nahIM. eka vAra rAmamUrti jUnAgaDhamAM AvyA. temaNe A khela karyo ane aMte paDakAra pheMkatAM inAmanI jAherAta karI. tarata ja eka dUbaLo-pAtaLo, aDadhA mAMdA jevo mANasa Ubho thayo. eNe rAmamUrtinA hAthamAMthI lIMbu lIdhuM. ene nicovyuM. emAMthI eka nahIM, paNa daza-bAra TIpAM rasa bahAra kADhI batAvyo. pro. rAmamUrti to sAcosAca dimUDha banI gayA. A dUbaLo-pAtaLo, mAMdalo, phUMka mAratAM UDI jAya evo mANasa, ATalo pahelavAna ! pahelavAna rAmamUrtie bahu ja vinayapUrvaka praNAma karyA ne e bolyA, 37 (c) kalyANarAva kahetA hatA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pro. rAmamUrti dimUDha banIne dUbaLA-pAtaLA mANasane joI rahyA ! mApha karajo. ATalAM varSanA mArA anubhavamAM tamArA jevo tAkAtavAna pahelavAna meM bIjo joyo nathI. Apa koNa cho e kahezo ?" inAmavijetAe kahyuM, "jUnAgaDha rAjyano dIvAna chuM." motInI mALA cha 38 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchA sAme paisA eka brAhmaNa, bhAre daridra. gAmaDAgAmamAM rahe ane roja savAre 'nArAyaNa' prasanna karavA bhikSA mAgavA jAya. ene roja jArano loTa maLe. jAranA roTalA khAI khAIne e khUba kaMTALI gayo. eka divasa brAhmaNe vicAra karyo, "lAvane, be-cAra divasa jamAIne tyAM jaI AvuM. zaramA-zarameya kaMIka mahemAnagati to karaze ja ne ! be-cAra divasa to A jAranA roTalAnuM moM bhALavuM maTe." eka divasa savAranA pahoramAM brAhmaNa jamAInA gAma tarapha javA nIkaLyo. jamavA TANe pahoMcavAnI enI gaNatarI hatI. jamAInI sthiti sArI eTale ene tyAM rojanA sAdA jamaNamAM paNa chevaTe ghauMnI roTalI to hoya ja. A tarapha jamAIne tyAM evuM banyuM ke gAmamAM uparAuparI lagnagALo gayo hato. e roja-roja miSTAnna khAIne kaMTALI gayelo. eNe e ja divase savAre enI patnIne kahyuM, 39 (c) pAchA sAme ne sAme Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "roja gaLyuM khAIne have to kaMTALo Ave che. moM sAva bhAMgI gayuM che. basa, Aja to jAranA roTalA karo." barAbara bhojananA samaye pelo brAhmaNa jamAIne tyAM pahoMcyo. jamAIe eno satkAra karyo. jamavAnI veLA hatI eTale tarata ja bhojana karavA beThA. thALImAM jAranA roTalA ! brAhmaNa ekadama Ubho thaI gayo ane kAranA roTalAne eNe sASTAMga daMDavat praNAma karyA. "he mArA bApa !" brAhmaNe be hAtha joDatAM kahyuM, "huM to jANe savAre gherathI nIkaLyo hato, paNa tame kyAre nIkaLyA hatA ke ahIM pAchA sAme ne sAme !" motInI mALA cha 40 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTo | vicAra G vakhatacaMda zeTha. ghera ghoDI hajAranI. e AkhA malakamAM paMkAya. pAMcALamAM pravAsa karavAno thayo. thoDI ugharANIe javAnuM thayuM. eka to ghoDI kImatI. emAM vaLI kaMIka ugharANI pAke to jokhama vadhe. e dRSTie sAthe eka cokIdAra lIdho. rakama paNa sacavAya ane ghoDIya jaLavAya. cokIdAranuM nAma ramajumiyAM. ramajumiyAM khUba khabaradAra gaNAya. baMne jaNA AnaMda karatA-karatA AgaLa vadhyA. vacce coronuM gAma AvyuM. rAtavAso tyAM karavo paDe tema hatuM. eka dharmazALAmAM utAro karyo. rAtre sUtI vakhate zeTha kahe, 'ramajubhAI, saMbhALajo hoM. A gAma coranuM che ane ApaNI ghoDI che kImatI. mATe barAbara jAgatA rahejo. koI laI jAya nahIM." ramajumiyAM kahe, "are zeTha, Apa naciMta rahejo , bephikara banIne sUI jajo. meM sipAI baccA huM." 41 @ moTo vicAra Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha sUtA kharA, paNa bahAra hajAra rUpiyAnI ghoDI bAMdhelI, te UMgha zenI Ave ? pahelA pahoranA cheDe zeTha jAgyA. oraDInuM bAraNuM ughADIne bahAra nIkaLyA. khoMkhAro khAdho. ramajumiyAMe sAme khoMkhAro khAdho. zeThe pUchayuM, "kema cokIdAra ! jAgo cho ke ?" "jI sAheba !" cokIdAre javAba Apyo. "zuM karo cho ?" "vicAra karuM chuM. bahu moTo vicAra che." "evaDo te moTo zo vicAra che ?" ramajumiyAM kahe, "zeTha, jAgatAM-jAgatAM mana vicAre caDyuM che. mane eka evo vicAra Ave che ke khudAtAlAe kevuM sapATa AsamAna banAvyuM che ! nahIM khADo, nahIM khaDiyo. bhalA, eNe kevI rIte raMdho mAryo haze ? ane AsamAnano paDelo cho badho kyAM nAkhyo haze ?" zeThane thayuM ke vicAra to ghaNo moTo che. taratamAM eno tAga Ave ema nathI eTale e nirAMte sUtA. zeThanI UMgha barAbara jAme nahIM. bIjA pahore UThIne bahAra AvyA. khoMkhAro khAdho. ramajumiyAMe khoMkhArAno javAba khoMkhArAthI Apyo. zeTha kahe, "kyuM, cokIdArajI ?" "jI. vicAra karuM chuM." "zeno ?" ramajumiyAM kahe, "zeTha, eka lAkhano eka vicAra che. A mane ema thAya che ke mAlike ATalA moTA dariyA banAvyA to eTalA moTA khADAmAMthI mATI keTalI nIkaLI haze ? ne e badhI mATI kyAM nAkhI haze ?" motInI mALA cha 42 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramajumiyAM kahe, "zeTha, ghoDIne to cora uThAvI gayA. paNa have vicAruM chuM ke enuM jIna koNa upADaze ? tame ke huM ?" zeThe jANyuM ke A vicAra paNa moTo che ane taratamAM pUro thAya ema nathI eTale e pharI sUtA. 43 @ moTo vicAra Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA pahore zeThanI AMkha mIMcAI gaI. cothA pahore jhabakIne jAgyA ane oraDAmAMthI bahAra AvyA. ramajumiyAM jAge. khoMkhArAno javAba khoMkhArAthI vALyo. zeThe pUchyuM, "zuM cAle che, cokIdArajI ?" "jI sAheba, vicAra karuM chuM." "zo ?" "bahu moTo vicAra che." "zo ?" "zeTha, vAta ema banI ke trIjA pahore mane jarA jhokuM AvI gayuM. cora paNa allAe zuM karAphAta banAvyA che ! loko ramakaDAMne khissAmAM nAkhIne cAlyA jAya ema ghoDIne to cora uThAvI gayA. paNa have vicAruM chuM ke enuM jIna koNa upADaze ? tame ke huM ?" motInI mALA @ 44 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAbano nokara 10 eka rAjanA navAba. pharatA-pharatA jaI caDhavA zAkabajAramAM ! kAchiyA kuranisa bajAvavA lAgyA. navAba kahe, "ame zAkane asalI rUpamAM joyAM nathI. rasoiyA to ene kaMInuM kaMI rUpa ApI de che ! acchA, calo dikhAo !" "hajUra ! A bhIMDo !" "vAha, vAha !'' "hajUra ! A tUriyAM !" "bahuta khUba !" bhAta-bhAtanAM zAkanAM asala rUpa joIne navAba to ajAyabImAM garakAva thaI gayA. emAMya rIMgaNAM joIne navAbe vajI2ne kahyuM, 45 7 navAbano nokara Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahuta khUba. are vajIra ! ye kyA cIja hai ? zirape lIlI TopI paherI hai !" vajIra kahe : "hA sarakAra ! jema vastImAM Apa navAba, tema zAkamAM navAba rIMgaNuM. e mATe khudAtAlAe eno raMga duladula(mora)nI Doka jevo banAvyo che ne mAthe lIlA raMgano tAja paherAvyo che. hajUra, A rIMgaNAM eTale tamAma sarakArImAM e sarakArI ! A rIMgaNAM eTale zAkano rAjA." ema ! huM paNa navAba, ne e paNa ? basa, AjathI ApaNe A ja zAka khAvuM. bIjuM zAka na joIe. A navAbane bhANAmAM zAkano navAba ja joIe." hajUrano hukama eTale pachI pUchavuM zuM? navAbI laMgarakhAnA (rasoDA)mAM roja navAbane mATe rIMgaNAMnuM ja zAka thAya. navAba kahe, "ahoho ! zo sarasa svAda che eno ! navAba eTale basa, sAce ja navAba, hoM." vajIra kahe, "tyAre hajUra, amasto ene zAkano navAba kahyo haze ? enA jevuM amIrI, masta, svAdiSTa zAka dharatI para bIje kyAMya nathI, hajUra! eTale to enA mAthA para mugaTa mUkyo che ne eno raMga sAkSAt kRSNa jevo ghanazyAma ! sarakAra, rIMgaNAM karIne to bhagavAne basa, hAtha dhoI nAkhyA che." roja ne roja , savAra ne sAMja navAbanA bhANAmAM rIMgaNAMnuM zAka pIrasAvA lAgyuM. paMdareka divasa thayA eTale navAbane zAkonA navAba tarapha aruci thaI gaI. rIMgaNAMnuM zAka abakhe paDyuM. eka divasa navAba ane vajIra sAthe jamavA beThA hatA. bhANAmAM rIMgaNAMnuM zAka pIrasAyuM. navAbano krodha phATI nIkaLyo. "bIjuM koI zAka rAjamAM pAke che ke basa rIMgaNAM ja pAke che ? oha, kevo kharAba svAda ! kevo kharAba raMga !" gussAmAM navAbe thALIno ghA karyo. vajIre sahune dhamakAvavA mAMDyA. motInI mALA @ 46 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ l, , , / IIT/II 1 navAba gusse thaIne bolyA, "bIjuM koI zAka rAjamAM pAke che ke basa rIMgaNAM ja pAke che ? oha, kevo kharAba svAda ! kevo kharAba raMga !" 47 (c) navAbano nokara Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ babaracIne bolAvIne kahyuM, are, tuM paNa insAna che ke hevAna ? AvuM kALuMkALuM kAdava jevuM zAka hajUra salAmata mAbadaulatanA bhANAmAM lAvatAM tane zarama nathI AvatI ?" navAbe vajIranI sAme joyuM. "are vajIra ! A zuM che ? teM ja kahyuM hatuM ke rIMgaNAMne mAthe mugaTa che. zAkano navAba che. eno raMga kRSNa bhagavAna jevo che ane have tuM ja kahe che ke kALuM-kALuM kAdava jevuM zAka che. Ama kema ?" "hajUra, eno khulAso bahu sAdo ane sIdho che." "zo che ?" "hajUra, huM nokara navAbano chuM, kaMI rIMgaNAMno nathI!" motInI mALA @ 48 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magajanA jaq 11 eka gAmamAM magana nAmano chokaro rahe. nAnapaNamAM mA-bApa marI gayAM. sagAMvahAlAM ochAM. khoraDAM paNa gharanAM nahIM. magana evo ke AkhA gAmanAM gharaDAM-buDhAMne mA-bApa mAne. pArakuM kAma potAnuM mAne. gAmamAM koI marI gayuM hoya to sahuthI pahelo magana hAjara hoya. bALavAnAM lAkaDAMya upADe ne cheka chello nahAya ! gAmamAM koIne tyAM lagana hoya to magana mAMDavo nakhAya tyArathI mAMDIne jAna vaLAvAya tyAM sudhI hAjara hoya. gAma AkhAno mata evo ke magana Ama to che vAMDho, paNa kAmano mANasa che kharo. emAMya lagnagALo Ave eTale jANe pote varano bApa hoya, kanyAno bApa hoya, aNavara hoya ema UbhA page doDAdoDI kare. gAmamAM koI rAmalIlA Ave to ene pAMjarApoLano Delo batAvavAthI mAMDIne gAmamAM sIdhuM kyAM-kyAMthI maLaze eya batAve. sarakasa Ave to taMbunA 49 cha magananI jAna Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIlA nAMkhavAthI mAMDIne kone-kone sarakasavALAe maLavuM, kone pAsa ApavA, konI salAme mAlike pote javuM ane konI pAse menejarane mokalavo e badhuMya batAve. A gAmamAM premA zeThane tyAM dIkarInAM lagna AvyAM. khemA paTelane tyAM bhatrIjInA vivAha UjavAyA. darabAramAM amArA bApue dIkarAne khAMDe paraNAvavA koTA-bArA sudhI jAna joDI. A badhAmAM magana AgevAna ! kAmano karanAro. enA vinA DagaluMya na cAle. koI divasa kAmacorI nahIM, harAmanuM levuM nahIM, khAvAno casako nahIM. kAma, kAma ne kAma ! badhe "magana ! magana !' thaI rahyuM. eka divasa amArA bApue maganane kahyuM, "alyA ! teM sahunI jAna joDI, eka divasa tArI jAna joDane !" magana oziyALo thaIne bolyo, "bApu ! vADa vagara velo caDe ke ?" amarA bApu kahe, "have tuM to akhaDadakhaDo che. AkhA gAmanI vADa jevo che. pachI tAre vaLI vADanuM zuM kAma ? pharaMdo che tuM to. tuM ja vADa ne tuM ja velo." "hoya bApu ! garIba mANasanI mazkarI zuM kAma karo cho ? jAna joDuM toya tame mArI jAnamAM thoDA Avo ?" zuM kAma na AvIe ? jA, sogana khAIne kahuM chuM ke tArI jAnamAM jarUra AvIza." eka divasa premA zeThe Takora karI. temaNe paNa maganane A rIte ja kahyuM. premA zeTha hajAra kAma choDI jAnamAM AvavAnuM vacana ApyuM. khemo paTela to bhAre oladola AdamI ! e kahe, "alyA, hajAra be hajAra joItA hoya to laI jA. paNa jAna joDa ! eka vAra tArI jAnamAM mahAlIe." motInI mALA cha 50 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magana kahe, "mukhI, tamArA moMmAM sAkara. paNa jojo, pachI mane noMdhAro (ekalo) mUkI detA nahIM. nahIM to mAre kUvo zodhavo paDaze." khemo paTela kahe, "are ! eka vAra tAro sasaro lADa kare to tyAM ne tyAM bIjI kanyA lAvI pherA pheravI daIe, paNa nAka javA na daIe, samajyo ?" kRSNa gora kahe, "alyA, huM gora jevo gora beTho chuM ne bIe che zuM ? jo, tuM kahe to vedanA maMtara evA bhaNuM ke dharatI phATe ne vahu AkhI ne AkhI pragaTa thAya." Ama AkhuM gAma ToLa (majAka) karyA kare. emAM saI, sutAra, kuMbhAra ane vALaMda paNa bhaLyA. magana sahunI vAta sAMbhaLe ane bhAbApA kare. emAM eka divasa magana Avyo : "zeTha, tamAre AvavuM paDaze, hoM." "kyAM ?" "zeTha, vAta khAnagI che. coLIne cIkaNuM karIe to vAta TaLI jAya, paNa mAro joga khAya che." "ema ?" hA, zeTha. emAM tamAre AgaLa thAvuM paDaze. badhuM pAkuM che. sAMje jAna joDavI che. be kalAkamAM vevAInA gAma-bhegA. rAte lagana ane savAre to pAchA." "AvuM ghaDiyAM lagana jevuM ?" "zeTha ! garIba mANasanI bicArAnI pacheDI keTalI ? soDa hoya eTalI lAMbI karIe, paNa tamAre AvyA vinA nahIM cAle. ApanI be dIkarIo vakhate mArA paga ghasAIne goThaNe AvyA che, hoM ! A e dAkhaDo meM zuM kAma karyo ? mArI veLAe tame Avo eTale." "AvazuM jA. eka rAtanuM kAma che ne ? AvazuM." 51 @ magananI jAna Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premA zeTha pAsethI gAmanA mukhI pAse, gAmanA mukhI pAsethI khemA paTela pAse, khemA paTela pAsethI amArA bApu pAse, bApu pAsethI garAsiyA pAse, tyAMthI zAstrI ane vANiyA pAse, tyAMthI vaLI sonI ane kuMbhAra pAse, badhe eka ja vAta magananI. vAtane coLavI nathI. bhAre khAnagI che, paNa mArI jAnamAM AvavAnuM che. tamAre tyAM laganamAM kAma karIne mArA paga ghasAIne goThaNe AvyA hatA. maganane Ama to vAta coLavI na hatI. paNa enAM AmaMtraNa pUrAM thayAM tyAre to AkhA gAmamAM vAta phelAI gaI ke kAle magananI jAna jAya che. ghaDiyAM lagana levAyAM che. eka rAtamAM lagana karIne jAna pAchI AvatI raheze. kaNabI pAsethI magana gADAM mAgI lAvyo. darabAra pAsethI gAdalAM mAgI lAvyo. bIje divase samI sAMje jAna nIkaLI. AgaLa mahAjananA zeTha - premA zeTha che. vANiyA, brAhmaNa, kuMbhAra ane garAsiyA che. gAmamAM koInI jAnamAM ATalI lAMbI gADAMnI laMgAra nahotI nIkaLI. pacIsa gADAMnI laMgAra laIne magananI jAna to UpaDI. AkhuM gAma pAdaramAM jovA AvyuM, "magana, vahelo vahelo Avaje paraNIne." ema gAIne jAnane vidAya ApI. paMtha kaMI lAMbo na hato eTale mAtAnI koI jarUra nahotI, sahu mAnatA ke hamaNAM gAma Avaze. abaghaDI pahoMcIzuM. ne pachI vevAInA mesUba ane dahIMtharAM para barAbara hAtha jamAvIzuM. jAna to cAlI. kalAka, be kalAka ane aDhI kalAka thayA. sUraja Athamyo. sahu pUchI-pUchIne maganano dama kADhI nAkhavA mAMDyA. magana paNa bApaDo kahe: "have A sAme dekhAya e ! A AvyuM ! have bahu cheTuM nathI." aMdhAruM thayuM. jAmyuM. sahu bhUkhyA DAMsa thayA hatA. amarA bApue jarA kaDaka avAje kahyuM, "alyA ! tAro vevAI pAtALamAM to nathI ne ?" motInI mALA @ para Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "basa bApu ! A sAme rahyuM e ja gAma. ApaNe ahIM vaDalA heTha utAro karo. huM khabara ApuM chuM. jhaTa sAmaiyuM kare ane pachI jhaTa jamADI le jAnane." premA zeTha kahe, "alyA ! tuM vararAjo UThIne sAmaiyAnuM kahevA jA, e to sAruM na lAge. bIjuM koI jaze." magana kahe, "mane ja javA do. bIjAne oLakhaze nahIM. jarA Thapako paNa ApIza. lAkheNI jAna Ave, tyAre pAdare sAmA AvavuM joIe ne ? bApu ! A to Apa sahunuM kharAba dekhAya. bAkI AvuM thAya to huM paraNyA vagara ja pAcho pharuM ho." premA zeTha kahe, "bhAI, have lAkheNA loko AvyA che te lAkheNI lADI lIdhA vagara kaMI thoDA pAchA phare !" magana utAvaLe page gAma tarapha cAlyo. rAtanA dasa vAgyA, sADA dasa thayA, agiyAra thayA, paNa magana to dekhAya ja nahIM. jAnaiyA UMcAnIcA thavA lAgyA. amarA darabAre premA zeThane kahyuM, "alyA, koI gAmamAM jaIne juo to kharA ! sAmaiyAne vAra kema lAge che ? chellI ghaDIe kaMIka vAMdho-vacako to nathI paDyo ne ?" khemA paTela paNa akaLAyA. gADAmAMthI eka ADuM (lAkaDuM) kADhIne gAmamAM cAlyA. bolyA ke pahelAM to maganAnI A ADAthI pUjA karIza ane pachI enA sasarAnI AnAthI bhakti karIza. e pachI bIjI badhI vAta. be-cAra jaNA paTelanI pAchaLa cAlyA. gAmaDuM gAma ane sopo paDI gayelo. kyAMya koI ThekANe laganano mAMDavo dekhAya nahIM ke sAmaiyAnI taiyArInI dhamAla dekhAya nahIM. eka paTela baLadane kaDaba nIre. khemA paTele pUchyuM, "bhAI ! A gAmamAM kayA paTelane tyAM lagana che ?" pelA paTela kahe, "A gAmamAM paTelanAM khoraDAM be che. eka mAruM ane bIjuM mArA bhatrIjAnuM. amAre tyAM to koI lagana nathI." 53 cha magananI jAna Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagana nathI ! tyAre pAdaramAM to jAna paDI che ne !" "te zuM ahIM amAre tyAM AvI che ? haze koI paragAmanI jAna. pAdaramAM poro khAvA rokAI haze. ahIM koIne tyAM lagana nathI." khemA paTela acarajamAM DUbI gayA ! have to magana maLe to khokharo karavo. badhA amarA darabAra ane premA zeTha pAse AvyA. emane vAta karI ke AkhA gAmamAM kyAMya lagana ja nathI. paTelanAM ghara paNa be ane tyAM kAMI taiyArI nathI. amarA darabAra kahe, "bolAvo maganane. A vaLI zuM navuM TIkhaLa che ?" jAnaiyAo to UpaDyA. pharI vaLyA cAre kora. gAmane pAdara zaMkaranuM maMdira. enA oTalA upara magana soDa tANIne sUtelo. tyAMthI upADyo ane amarA darabAra ane premA zeTha pAse rajU karyo. "alyA maganA ! A zuM che badhuM ?" darabAre pUchayuM. bIjuM zuM hoya ? sahu mane kahetA hatA ke magana tArI jAna joDa. eTale joDI nAkhI. sahunI hoMza pUrI karI. have bApu ! hAlo pAchA." are, paNa AvI mazkarI hoya ?" premA zeThano pAro caDI gayo. mazkarI zenI ane khoTa paNa zenI ? hoya to mArI che ne ? tamAre sahune to jAnamAM AvavuM hatuM. vahu na maLI emAM tame sau ATalA AkaLA zenA thAva cho ? tamAre to jAnamAM mahAlavuM hatuM te mahAlyA. have vaLI pAchA." amarA bApu kahe, "premA zeTha, A to sAva bezarama nIkaLyo, paNa ApaNe pAchA gAmamAM pesavuM kema ?" premA zeTha kahe, "bApu ! mane paNa e ja vicAra thAya che. moTe upADe gAmamAMthI gADe besIne jAne nIkaLyA ane have khAlI hAthe jAzuM to gAmamAM hasavAnuM thaze." kRSNo gora kahe, "mALA mUrakhe paNa kaMI karI ne !" motInI mALA cha 54 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||||| khemA paTele darabArane vAta karI ke gAmamAM to kyAMya lagana ja nathI khemA paTela kahe, "have gAmamAM jaIe toya bhUMDA lAgIe." 55 7 magananI jAna Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premA zeTha kahe, "are ! be hajAranI hUMDI lakhI ApuM ! jo koI kanyAvALo maLe to, bAkI pAchA javAya nahIM." amarA bApu kahe, "magananI vahunA zaNagAra mArA." magana kahe, "paNa bApu ! vahu lAvIne kyAM rAkhIza ? ghara-khoraDAM kyAM khemo paTela kahe, "are ! huM ApIza. paNa atyAre nAka rAkhavAno savAla che." badhA judAjudA chUTyA. aDakhe-paDakhenAM gAmomAM pharI vaLyA. rAta AkhI mahenata karI. kanyA zodhI lAvyA. bIje divase lagna thayAM. be divase jAna vahune laIne pAchI pharI. gAmaloka sAme AvyuM. sahu kahe, "sAmAvALo saMpattivAna lAge che. jAna rUDI be divasa rokI." premA zeTha kahe, "hA bhAI ! kema na roke ? jAnamAM lAkheNA mANaso hatA ne ?" Ama magana paraNIne gAmamAM Avyo. "te ema !" magane kahyuM, "Ama ne Ama Akho bhava TAMTiyA ghasI nAkhata toya lAla lUgaDuM jovA pAmata nahIM ! amarA bApu, premA zeTha ke khemA paTelanI dADhImAM hAtha nAkhata, toya doDhiyuMya na Apata. have bharIzuM kamAIne. vahu to AvI gaI ne ghera !" tyArathI oThuM cAlyuM ke, "kyAM gyA'tA ?" to kahe, "magananI jAnamAM !" motInI mALA @ pas Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Si IT'S RIS - 12 eka kAThI darabAra. ghera pAMca-sAta gAma. khAya, pIe ane lahera kare. darabArano badho vahIvaTa eka kAmadAra calAve. enuM nAma mAvajIbhAI. darabArane ghoDo levo hoya to mAvajIbhAIne pUche. bheMsa levI hoya toya mAvajIbhAI kahe to ja levAya. bApune navAM lagana karavAM hoya, toya kAmadAra kanyA zodhI lAve. rAjamAM nokara rAkhavo hoya toya mAvajIbhAIno mata levAya. mAvajIbhAI hA kahe to hA. mAvajIbhAI nA kahe to nA. mAvajIbhAI sahunAM kAma kare. koIne nA kahe nahIM, paNa emano eka niyama. je maLe emAM mAvajIbhAIno aDadho bhAga ! jo bhAga maLe to kAma thAya, na maLe to dhakkA khAdhe jAva ! AthI mAvajIbhAI kAMdhALA' e nAme jANItA pa7 (c) rAjanuM ratana Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA. badhA darabArono darabAra aMgreja ! enuM eka khAtuM cAle. rAjakoTamAM e khAtuM rahe. rAjakoTamAM e khAtAno uparI aMgreja rahe. enuM nAma e.jI.jI. mAvajIbhAI darabArane kahe, sahu Apane eka jI kahe. A Dabala jI ! darabArano paNa darabAra. A e.jI.jI.nI oNphisamAM nAnA-moTA ghaNA amaladAro. emAMnA eka amaladAra sAthe bApune oLakhANa. koI vAra Dabala darabAra(e.jIjI.)nuM pILuM parabIDiyuM Ave tyAre bApune pILiyA tAva jevuM lAge. bApu amaladAra pAse doDe. amaladAra tarata tAva utArI de, bIjo pILo kAgaLa aMgrejImAM lakhIne Ape. emAM lakhe ke tamArA khulAsAthI sAheba khuza thayA che. sAhebane dUdhano zokha che. be bheMsa mokalajo. kiMmata maMgAvI lejo. bApu be bheMsa mokale. kiMmata kaMI sAheba pAse levAya nahIM. rUpALI pAMcaso-pAMcasonI eka bhesa. baMne bheMso amadAvAdanI gujarImAM vecAya. je Ave emAMthI aDadhuM amaladAranuM, aDadhuM mAvajIbhAInuM. A amaladArano eka sago. nAma mANekalAla mANeka nokarI vagara ghera beThelo. ghera strI ne be chokarA pAlavavAnAM. amaladAre kahyuM ke tane ciThThI ApuM chuM. bApu pAse jA. nokarI Apaze, bApunI nokarImAM bakhkhA ! mAvajIbhAIne mAsika rUparaDI cAlIsa maLe che, paNa jarUra paDe to bApune paisA dhIre che ! mANeka ciThThI laIne hoMzabharyo bApu pAse Avyo. bApue ciThThI vAMcI. bApu kahe, "bhAI ! tArAM sagAMe amArAM ghaNAM kAma karyA che. hajI emanI pAse ghaNAM kAma karAvavAnAM che, mATe tane nA to kema kahevAya ? kAla Avaje. lekha karI daIzuM." bApue mAvajIbhAIne vAta karI. eNe manamAM vicAra karyo ke amaladArane abhimAna AvyuM lAge che. mane pUchavuM-gADyuM nahi ane sIdhI ciThThI bApu para motInI mALA cha 58 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhI ! alyA, varakanyA paraNe paNa te gorane dAmuM maLe to, nahIM to vA khAya! mAvajIbhAI garjIne bolyA, "bApu, e amaladAra kaMI ApaNuM kAma kare che te kaMI maherabAnI nathI karato hoM. e amAre rAta-di'nAM kAma te ame jANIe chIe. ame jANIe chIe ke keTalIya bheMsuM laI gayo che. keTalAMya inAma-akarAma laI gayo che ane ahIM to kaMI pAMjarApoLa che bApu ? evA amaladAranAM khoDAM Dhora ApaNe pALavAM ? kAma karavuM hoya to bApu, ame kyAM nathI beThA kAma karavAvALA ? vadhAre kAma hoya to gAmanA keTalAya juvAniyA nokarI mATe AMTA khAya che ane vastImAMthI game tene bolAvIe to bApaDo hoMzathI bApunuM kAma karI de. A gagAne nokarI joIe che ? nA maLe ! bApu, gharanAM chokarAM ghaMTI cATe ane upAdhyAyane ATo hoya nahIM." bApu kAmadAranI vAta pAse DhIlA paDI gayA ane bolyA, "paNa kAmadAra! I mALo Adu khAIne lAgyo che. mAre zuM javAba devo ?" mAvajIbhAI kahe, "Aja-kAla karavI. thAkIne hAlato thaze." bApune A rasto gamyo. emaNe jarI-purANI rAjanIti ajamAvavA mAMDI. 'Aja Avajo, "kAla Avajo", "kAla jozuM' ema mANekane Aja kAlanA vAyadA batAvavA lAgyA. mANeka mUMjhAyo. amaladArane kAgaLa lakhyo. eNe bApune phariyAda ApI ane lakhyuM ke enAM bairAM-chokarAM bhUkhe mare che. mahine vIsekano joga karI Apazo. bApue vaLI mAvajIbhAIne bolAvyA. mAvajIbhAI kahe, "bApu ! AkhI duniyAnAM bairAM-chokarAM bhUkhe maratAM hoya, to zuM ApaNe kaMI lakhata karI ApyuM che ke ApaNe pAlavavAM ? ane eN bApu ! e sago to amaladArano, ApaNo to nathI ne ? ne amaladAra e.jI.jI.no sago ! ApaNo to nahIM ne ! A to bhItaranA bheda laI jAya." bApune rAjanA ratana jevA mAvajIbhAInI vAta sAcI lAgI. vaLI e to Aja-kAlanA vAyadA karavA lAgyA. 59 (c) rAjanuM ratana Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANekane to khAvAnuM khUTyuM. kapaDAM phATI gayAM. dADhI boDAvavA dAma rahyAM nahIM ane darabAramAM dADhI karAvyA vagara javAya nahIM. Aja dADhI karAvavA beThA paNa mANekalAlanI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. vALaMda kahe, "kAM bhAI ! raDo kAM ?" mANeka kahe, "nokarI pAchaLa hAla-behAla thaI gayo." vALaMda kahe, "te tame mAvajIbhAIne maLyA cho ?" mANeka kahe, "nA." vALaMda kahe, "to bApu zuM, bApuno bApu tamane nokarI rAkhI zakaze nahIM. rAkhyA to be-cAra divase gaDagaDIyuM kAM jela !" mANeka kahe, "mAvajIbhAI mAruM kAma karaze ?" vALaMda kahe, "hA. game tevA garIbanuM kAma kare evA che. garIba-paravara che. phakta ardha-ardha svAhA karavuM joIe. kAma karavAno A emano kAyado." mANeka kahe, "vAra, mArI kyAM nA che ? are, vIsamAMthI daza maLe toya jAra-bAjarI bhegAM to thavAya." bIje divase mANekalAla mAvajIbhAInI tahenAtamAM hAjara thayo. namaskAra karI gaLagaLA sAde bolyo, mAruM kAma karI do." mAvajIbhAI kahe, "mArA jevo dayALu bIjo koNa che ? pahelAM mArI pAse AvyA hota to atyAre lIlI vADImAM pharatA hota." mANeka kahe, "eTalAM nasIba khoTAM. mArI bhUla thaI. mApha karo." mAvajIbhAI kahe, "lokone pUchI juo. evuM mane kAMI khoTuM lAgatuM nathI. A to nAhaka tame herAna thayA. kAma karavAno mAro kAyado jANo cho ne !" motInI mALA @ 70 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANeka kahe, "hAjI ! mane kabUla che." mAvajIbhAI kahe, "keTalA pagAranI AzA che ?" mANeka kahe, "vIsanI. pahela-vahelA vIsathI vadhu to koNa Ape ?" mAvajIbhAI kahe, "vAra, bapore darabAramAM Avajo, ne huM pUchuM enA javAba Apajo. garama thAu to gabharAzo nahIM." bapore darabAramAM mANekalAla gayo. ene jotAM ja mAvajIbhAI tADUkI UThyA, alyA bhAI ! tame nAhaka zuM kAma pagarakhAM phADo cho ? savAra-sAMja, savAra-sAMja amAro pIcho ja choDatA nathI." mANeka garIba gAya jevo thaIne bolyo, "mAre nokarI joIe che. bApu pAse nokarInI araje AvuM chuM." mAvajIbhAI kahe, "nokarI ! alyA, A gAmamAM chokarInI chata che, nokarInI nathI ane bApunI nokarI karavAvALA ame kaMI marI gayA nathI. bApuno paDyo bola jhIlanArA ame nathI, te tamane paradezIne ghAlIe ! nAhakanA du:khI thAva mAM ane bIjo dhaMdho karatA ho e karo." mANeka bolyo, "bApue mane kahyuM hatuM." mAvajIbhAI kahe, "bApue kahyuM hatuM ? na bane. ame kyAM nokarIvALA nathI ! na bane. bhalA mANasa. tame TADhA pahoranI hAMko cho." "mA kALInI sAkhe kahuM chuM." mANeka bolyo. "huM bApu ! tame kahyuM hatuM ?" bApu kahe, "hA, mArAthI jIbha kacarAI gaI hatI." mAvajIbhAI kahe, "tameya zuM bApu ? bhoLA rAjA bhoja jevA dayA batAvyA karo ane pAchaLathI pachI amAre sIMdaNA tANyA karavA paDe. kahI u1 (c) rAjanuM ratana Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahIne jIbhanA kUcA vaLI gayA ke bApu A duniyAmAM dayA batAvavA jevuM nathI. duniyA bhoLI nathI te bhoLA thaIne cAlIe." bApu kahe, "eya sAcuM kAmadAra !tyAre have karazuM zuM? kAmadAra ! tame to rAjanuM ratana. kaMIka rasto batAvo." "karIe zuM ? rAjabIja ane rAjadhaNIno bola che te have kaMIka karavuM to joIze ne ? AkhI dallI mAthe Avo rAjA ke Avo darabAra thayo nathI ane thaze nahIM. jo bApu bolyA to amane eka vAra nahIM, dasa vAra kabUla. e bhAI ! Ama orA Avo. nokarI karazo ?' "hAM sAheba, Apa Apazo to." "are, huM te zuM zakoruM ApavAno hato ? A to amArA bApunA dilamAM dayA vasI che tamAre mATe, to tame kaMIka sIdhA cAlo to vaLI joIe. sIdhA na cAlavuM hoya to mAMDo hAlavA. kema bApu ?" "hA kAmadAra, e sAcuM." "to juo bhAI, tame pagAra zo lezo ?" mANeka kahe, "mahinAnA vIsa rUpiyA." mAvajIbhAI kahe, "mahine rUpiyA vIsa !" "hA sAheba. baccaravALa chuM." mAvajIbhAI kahe, "UbhA raho. UbhA raho. A tamAruM DIMDavANuM jarAka samajavA do. mahine vIsa rUpiyA eTale ke Aja tamane pagAra daIe te pAcho mahino puro thAya eTale bIjA vIsa devAnA ?" "hA sAheba." "ne pAcho mahino Ave eTale pAchA vIsa ApavA, ema ke " "hA sAheba" motInI mALA jI 62 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darabAramAM AvelA mANeka sAme mAvajIbhAI tADUkI UThyA. "ne pAcho trIjo mahino Ave eTale vaLI trIjA vIsa ApavAnA ?" "hA sAheba." mAvajIbhAI kahe, "are bApu ! AvuM te hoya ? mahino to jhaTa-jhaTa 93 (c) rAjanuM ratana Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave ne mahine-mahine rUpiyA vIsa devA e te kaMI posAya ? bApu, ApaNuM to rAja kahevAya. koIka mahine rUpiyA hoya ane koIka mahine nA paNa hoya. tyAM AvuM DIMDavANuM posAya nahIM. A to koI vAra tuM rAjanI AbarU le. ahIM to khaLAM bharAya tyAre nANAM Ave. vaLI koI vAra mahesUla moDuM AvyuM, rAjamAM lagana AvyAM ne kharco thayo. tijorImAM tANa hoya ane tamane mahinemahine vIsa na ApIe to tame amArI nAlezI karo kAM ? nokarI karavI hoya to varasano pagAra bAMdhI ApIzuM." mANeka kahe, "tame kaho te mAre kabUla che." mAvajIbhAI kahe, "zuM kabUla che ! khAkha kabUla che ? eka varasa sudhI pAI mAgavAnI nahi ke vadhAro mAgavAno nahIM." mANeka kahe, "eya kabUla." mAvajIbhAI kahe, "jo, bApu dayAnA dariyA che. paNa ema bhoLavI zako nahIM. mahine vIsa-vIsa ApavAnuM nahIM bane. bAra mahine rUpiyA pAMcaso maLaze. eTalAmAM roLavavuM hoya to roLavo. nahIM to mAMDo hAlavA. kema bApu, bolyA nahIM ?" "sAva sAcuM, kAmadAra." "to bApu, ene nokarIno lekha karI do ane bAra mahinAnuM ApI do. enAM bairAM-chokarAM roTalA bhegAM thAya ane e kAma karato thAya. pachI bAra mahinA sudhI ApaNe enuM moDhuM bALavuM maDhyuM. jAva, jAva, nokarIe lAgo. rUDo pratApa mAnajo bApuno ane sAruM kAma karI batAvo." mANekalAlane pAMcaso rokaDA sAthe nokarI maLI. mAvajIbhAIne aDadho bhAga maLyo ane vaTanA kaTakA bApune maLI vAha-vAha ! motInI mALA @ 74 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaISTkamaIIIII? | kothail khora 13 cAra brAhmaNa. copATanA bhAre zokhIna. kAmadhaMdho kaMI kare nahIM. basa, Akho divasa beThA-beThA copATa ramyA kare. ghera hAMllAM kustI kare, paNa enI ciMtA kone ! ahIM to sUraja Uge copATa zarU thAya ane madharAte pUrI thAya. eka divasa cAreya brAhmaNanI patnIo bhegI maLI ane emano mijAja vIpharyo, tame loko kaMI kamAtA-dhamAtA nathI. Akho divasa basa copATa, copATa ne copATa. A amAre kyAM lagI tamArAM ghara calAvavAM ? kevI rIte pUruM karavuM?" eka brAhmaNa kahe, "ema AkaLA na thAva. ame nathI kamAtA eTale ame kamAI nathI zakatA evuM nathI. kamAvuM to mArA DAbA hAthano khela che. A to ema ke koNa maphatanI mAthAkUTa kare. bolo, tamAre darekane keTalA rUpiyA hoya to tamane lAge ke ame kamAIe chIe." kapa (c) konI kamANI ? konI khoTa ? Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAre strIo kahe, "amane darekane lAkha-lAkha rUpiyA maLe to ame mAnIe ke tame kamAyA. bAkI badhI vAto." "bahu sAruM. to have ame kamAvA jaIe chIe." cAre brAhmaNa bhegA maLyA. saMtalasa karIne goThavaNI karI. cAre potAnA gAmamAMthI kamAvA mATe nIkaLyA. eka brAhmaNe potAnI patnI ane juvAna putrane sAthe rAkhyAM. khUba dUra gayA. eka gAma AvyuM. cAre brAhmaNoe tyAM vasavATa karyo. eka brAhmaNa devamaMdiramAM besI gayo. roja beThobeTho pATha karyA kare. bIjo smazAnamAM vasyo. aghorI jogI banIne rahyo. trIjAe rAjAne tyAM nokarI lIdhI. ghoDAramAM kAma karavA lAgyo. cothA brAhmaNe gAmamAM ghara lIdhuM. sAthe enI patnI ane putra hatAM, eNe gAmamAM pAThazALA kADhI. maMdiramAM beThelo brAhmaNa roja pATha kare. savAra hoya ke sAMja, divasa hoya ke rAta, e to sadAya bhagavAnanA jApa japato jovA maLe. pAI paiso, anAja ke sIdhuM - je kaMI Ave te tarata tyAM ne tyAM ja koI bhUkhyAne ke dukhiyAne ApI deto. smazAnano jogI nirAhAra ja rahe. kazuM khAya nahIM. koInI sAthe bole nahIM. nitya samAdhimAM ja rahe. jyAre juo tyAre samAdhimAM ja hoya. ghoDAramAM nokarI karatA brAhmaNe eTalI to mahenata karI ke sahune lAgyuM ke AnA jevo jANakAra nokara agAu ghoDAramAM Avyo nathI ane have koI Avaze paNa nahIM. cothA brAhmaNe pAThazALA sthApI. emAM sahune maphata vidyAbhyAsa. koIno eka paisoya na le. koI sAme cAlIne ApavA Ave to ghasIne nA pADe. e kahe ke vidyAne vecAya ja nahIM. enuM zulka levAya ja nahIM. motInI mALA jI 66 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama cha mahinA pasAra thaI gayA. AkhA gAmamAM emanAM vakhANa thavA lAgyAM. koI kahe ke AvA nispRhI mAnavI to satayugamAMya nahotA. gAmanA koI pUrvabhavanAM puNya ke AvA bhagata, AvA yogI, AvA ghoDAnA jANakAra ane AvA sAttvika zikSaka emAM vasavA Ave. ke evAmAM eka akasmAta thayo. mANasa dhAre che kaMI ane Izvara kare che kaMI! zikSakano juvAnajodha dIkaro sApa karaDavAthI avasAna pAmyo. AkhA gAmamAM arerATI phelAI gaI. badhA bhAre haiye kahe ke dharmIne ghera dhADa' jevI A vAta banI. badhA zikSakane haiyAdhAraNa ApavA Ave, paNa zikSaka to AvanArA sahune haiyAdhAraNa Ape ane kahe, "AmAM aphasosa karavAno zo ? koNa konA mATe aphasosa kare ? koNa konI mAyA kare che ? je bhagavAnanuM hatuM e eNe laI lIdhuM. koI potAnI anAmata laI jAya eno raMja zo ?" zikSakanI samatAe to AkhA gAmane DolAvI dIdhuM. poNuM gAma smazAnayAtrAmAM sAmela thayuM. gAmamAM to jANe sopo paDI gayo. smazAnamAM jyAM juo tyAM mANasa ne mANasa. kIDiyArAnI jema loko UbharAyA. nadIne kAMThe ciMtA khaDakavAmAM AvI. vidhie gujArelA gajabanI loko bhAre haiye vAta kare. juvAna dIkaro !teya vaLI ekano eka ! kevA bhalA dharmane ghera dhADa paDe che ATalo badho zorabakora sAMbhaLIne smazAnamAM vasatA aorI yogI bahAra AvyA. nitya samAdhimAM rahetA yogI koI divasa jhUMpaDI bahAra to dekhAya ja nahIM. Aje sahue emane joyA, paNa emano cahero krodhathI lAlaghUma thayo hato. AMkho siMdUra jevI lAgatI hatI. gussAthI dhUMvApUvAM thatAM kahyuM : kapha che konI kamANI ? konI khoTa ? Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are, ATalo badho zora zAno? A smazAna che, koI mijabAnInI jagyA nathI. cAlyA jAva tame badhA ahIMthI. koI bAga-bagIco zodhI lo." gAmanA eka vRddhajane aghorI-jogI pAse AvIne sASTAMga daMDavatu praNAma karyA. pachI be hAtha joDIne kahyuM, "jogIrAja , amane kSamA karo. A gAmamAM rahetA eka sAttvika ane dharmaniSTha mAnavIno ekano eka juvAnajodha dIkaro gujarI gayo che. enI smazAnayAtrA che A to." jogIrAje jarA tapIne kahyuM, "are bhAI, marI gayo to marI gayo. emAM ATaluM badhuM zuM ? ATalA zorabakoranI zI jarUra ? cAra jaNA AvIne kAma patAvI do. AmAM amArI samAdhimAM bhaMga zA mATe pADo cho." are jogIrAja ! AkhA gAmamAM gamagInIno pAra nathI. eTale to sahu sAtha devA AvyA che. juvAna chokaro, eya vaLI ekano eka. mANasa ghaNo niSpApa. guru mahArAja ! bhAre gajaba thayo che." are bhAI, maraNathI DaravAnuM zuM? tamAre je karavuM hoya te karo. jIvato karavo hoya to jIvato karo, paNa mArI jhUMpaDI pAsethI cAlyA jAva." are mahArAja ! marelA te koI divasa jIvatA thatA jANyA che ?" jogI mahArAja khaDakhaDATa hasI paDyA ane kahyuM, "tamane saMsArIone yogazaktinI kyAMthI khabara hoya ! koI saMjIvanI maMtranA jANakArane bolAvo. abI ne abI chokaro jIvato thaI jaze." "mahArAja ! Apane evA maMtra AvaDe che ?" "kema nahIM ? jIvavuM ane maravuM e to jAgavA ane UMghavA jevI sAmAnya bAbata che." A sAMbhaLIne grAmajano bolI UThyA, "are mahArAja, to to AkhuM gAma Apane duA Apaze, A juvAnane jIvato karI dezo to." "are, amane evI phurasada nathI." ATaluM bolIne jogI mahArAja jhUMpaDImAM cAlyA gayA. paNa pelA mANasone bhAre caTapaTI thaI. smazAnanA motInI mALA @ 78 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokono zorabakora sAMbhaLIne smazAnamAM vasatA aghorI yogI bahAra AvyA. nirAhArI jogI mahArAjanI AbarU kaMI jevItevI na hatI. badhA bhegA thayA. zikSaka pAse gayA. jogI mahArAjanI vAta karI, paNa 99 (c) konI kamANI ? konI khoTa ? Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samatAdhArI zikSake kahyuM, "are bhAI, A badhA to khAlI phAMphAM che. bhagavAnanI marajI hatI evuM thaI gayuM. have maMtra taMtranI vAta bhUlI jAva ane rAmanAma lo." paNa gAmaloko mAne zAnA ? loko to vicAre ke zikSaka to vedAMtI rahyA. bhAre majabUta manobaLavALA che, paNa emanAM patnInI vedanAno to vicAra karavo joIe ne ! kevuM juvAnajodha maraNuM ! phAMphAM to bhale phAMphAM, paNa mAravAmAM jAya che zuM ? gAmanA AgevAno jogI mahArAja pAse pahoMcyA ane emane vinaMtI karI. "huM jogI mahArAja !ame sAMbhaLyuM che ke Apane saMjIvanI maMtra AvaDe che. to A zikSakanA ekanA eka juvAna putrane jIvato karI do." jogIrAja kahe, "ekane jIvato karuM to kAlathI AkhuM gAma mArI pAchaLa paDe. kone hA kahyuM ane kone nA kahuM ? mAre vaLI evI mAyAmAM paDavAnI jarUra sI" gAmanA nagarazeThe AgaLa AvIne javAbadArI letAM kahyuM, "Apane gAmamAMthI koI karatAM koI bIjI vAra nahIM kahe, mahArAja." zikSake to khuba nA pADI. kahyuM ke mArA dIkarAnA zaba para koI tAMtrikamAMtrika prayogo rahevA do. paNa gAma kaMI have jhAlyuM rahe kharuM ? eka to zikSaka daMpatI tarapha gAmane pUrI lAgaNI ane emAM vaLI camatkAra jovA maLe. gAmo karyo zaba laIne AvyA, aorI mahArAje badhAne bahAra kADhyA. kuTira vAsI dIdhI. pote nadImAM snAna karI AvyA. snAna karI prANAyAma lagAvIne cittane sthira karI maMtra bhaNIne aMjali chAMTI. tyAM to zikSakano javAnajodha dIkaro beTho thaI gayo. cArekora AnaMdamaMgaLa chAI rahyAM. lokoe harSanA pokAro karyA. jogI mahArAjanI jaya bolAvI. badhA vAjate-gAjate smazAnamAMthI pAchA pharyA. motInI mALA @ 70 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanA rAjAe ATalo badho avAja sAMbhaLIne kArabhArIne pUchayuM, kArabhArI, gAmamAM ATalo badho zorabakora zAno che ?" kArabhArIe badhI vAta karI ne rAjAnuM kutUhala jhAlyuM na rahyuM. rAjA to ghoDA para besIne jogIrAja pAse gayo. praNAma karIne AjIjI karI ke mahArAja, mAruM bhAgya vAMco. jogIrAjano pitto UchaLyo ane bolyA, "loko have mane jaMpavA detA nathI. ahIMthI bIje javuM paDaze. are bhAI, tuM che koNa ?" "jI, huM gAmano rAjA chuM. mAruM bhAgya vaMcAvavA Avyo chuM." "gAmalokone meM kahyuM ja hatuM ke have badhA mane parezAna karaze. mAruM ahIM rahevuM muzkela banI jaze." rAjA kahe, "are mahArAja ! Apa ciMtA na karo. mahelamAM pahoMcuM eTalI vAra che. ApanI kuTiranI AsapAsa evo majabUta cokIpahero goThavI daIza ke ahIM koI cakaluMya nahIM pharake. paNa mAruM bhAgya joI Apo mahArAja !" "acchA bhAI, acchA. amAre jogIone te vaLI cokIpaherA hotA haze? paNa khera ! lAva batAva tAro hAtha." hAtha joIne jogI mahArAja sAva mauna banI gayA. na bole ke na cAle. rAjA paNa vicAramAM paDI gayo. aMte jogI mahArAje kahyuM, "sAMbhaLa ! huM koI sAcuM-khoTuM bolanAro vepArI nathI. huM to je joIza, te ja tane kahIza. tane pasaMda paDe ke kadAca na paNa paDe. mane tAruM mota dekhAya che. AjathI paMdara divasa pachI tAro sauthI manapasaMda ghoDo marI jaze. e pachI doDheka mahinA bAda tAruM mRtyu thaze. tArA pachI be mahine tArI rANI paNa marI jaze. basa, have jAva. je nahotuM kahevAnuM te paNa tane kahyuM che. kAle mArI zodha karIza nahIM. huM ahIMthI cAlyo javAno chuM." jogI mahArAja to cAlyA gayA. paNa pAchaLa rAjAne ciMtAnA dariyAmAM DubADI gayA. 71 (c) konI kamANI ? konI khoTa ? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArabhArI kahe, "mahArAja ! jogI mahArAja to aghorI kahevAya. kone zuM kahevAya ane kone zuM na kahevAya enI emane samaja na hoya. mATe Apa paMdara divasa thobhI jAva. paMdarame divase ghoDAne kaMI thaze to ApaNe vicAra karIzuM." divasa vItavA lAgyA. paMdarame divase rAjA darabAramAM beThA hatA. tyAM ja acAnaka khabara AvI : "rAjAsAhebano manapasaMda ghoDo acAnaka avasAna pAmyo che." rAjAnA motiyA marI gayA. enI UMgha harAma thaI gaI. ene thayuM ke jogI mahArAjanI agamavANI sAcI hoya to ? tAbaDatoba gAmegAmathI paMDitone bolAvyA. paMDitoe kahyuM ke gaMgAne kAMThe jo viSNuyAga karAvavAmAM Ave to badhI alAbalA TaLI jAya. paNa yajJa karavA mATe kAzI jAya koNa ? kAzImAM ghaNA divasa rokAvuM paDe, badhAM anuSThAna karavAM paDe. vaLI koI jANakAra paNa hovo joIe. badhuM vidhipura:sara thAya che ke nahIM e jovuM joIe. gAmamAM AvuM kAma kare evo mANasa che kharo ? je niSkAmabhAve zAstrokta vidhithI mahAyajJa karAve ? A yajJa mATenI cAra lAkha rUpiyAnI rakama bharosAthI soMpI zakAya ? Akhare badhAnI najara zikSaka para TharI. teo kharekhara nirmohI mAnavI che. sAcA vedAMtI che. vaLI zAstronA eTalA ja jANakAra che. emane bolAvyA ane cAra lAkha rUpiyA sAthe viSNuyAga mATe kAzI javAnuM kahyuM, zikSaka kahe, A to rAjAjInuM kAma kahevAya. rAjA e to lAkhono pAlanahAra. e kadIya na marajo. paNa mArI sAthe koIka bIjo nisvArthI mANasa hoya to sAruM." bIjo nisvArthI mANasa lAvavo kyAMthI ? Akhare maMdiramAM japa-tapa karatA bhagata mahArAja para sahunI najara TharI. emane bolAvyA ane e paNa motInI mALA @ 72 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI jiMdagI mATe kAzI javA kabula thayA. kAzImAM sahAyarUpa thaze ema mAnIne zikSake potAnAM patnI ane putrane paNa sAthe lIdhAM. bIjI bAju ghoDAramAM nokarI karatA brAhmaNanuM dila bhAMgI gayuM, rAjAno dilapasaMda ghoDo gujarI jatAM enuM mana kAmamAMthI UThI gayuM. AthI eNe paNa nokarImAMthI rajA lIdhI. smazAnanA jAMgIbAvA to kahetA ja hatA ke emanA gAmamAM vasavuM muzkela banaze. emanI kuTira khAlI hatI. sAdhu to calatA bhalA. kyAMka cAlI nIkaLyA haze ! gAmanA zikSaka ane bhagata mahArAja cAra lAkha rUpiyA ane vATakharcI laIne ravAnA thayA. rUpiyA vaheMcI lIdhA. cha mahinA vItI gayA. rAjAne UnI AMca na AvI. emaNe mAnyuM ke kAzIno viSNuyAga saphaLa thayuM che ! ApaNe mAthethI eka jIvaleNa thAta gaI! 33 e konI kamANI ? konI khoTa ? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uiB/HIM, 1 parNa je 14 eka nAnakaDuM gAma hatuM. mAMDa pacAsa khoraDAM. enA darabAra. nAme rakhubhA. rakhubhAnuM rAja nAnuM, paNa vaTa to koI zAha-bAdazAhathIya vadhu. savAra paDe ane DelIe bese. dhIredhIre DAyaro bhego thAya. magano AvIne hoko bharI Ape. ekAda cAraNa bApunI bahAdurInI vAha-vAha kare. bIjA ekAda-be dhaMdhA vagaranA AvIne jamAve. rakhubhAno DAyaro bhale nAno, paNa emAM vAto thAya AkhA malakanI. Avaka ghaNI ochI, paNa emanuM Atithya bhAre rUDuM. eka divasa rakhubhA bApu DAyarAmAM beThA hatA te ja samaye mahemAna AvyA. kasuMbA-pANI karyA. bAkI hatuM te bApue kahevaDAvyuM, "mahemAna AvyA che, jamavAnA che, sevalAM rAMdhajo." bApunI kamANI ochI, eTale gharanuM mAMDa pUruM thatuM. AthI ThakarANAe jevI vAta sAMbhaLI ke tarata ja gusse bharAIne sIdhosaTa javAba kahevaDAvyo, motInI mALA @ 74 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 'jpaws darabAre trADa pADatAM kahyuM, "hamaNAM ne hamaNAM tane vADhI nAkhIza. meM mAruM nahi, paNa mArI mUchanuM A bharaDAyarAmAM apamAna karyuM che ! gharamAM loTa nathI. seva nathI. udhAra eTaluM badhuM karyuM che ke have gAMdhI dhIratoya nathI." 75 @ vADhI nAkha, jhaTa vADhI nAkha Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelA mANase AvIne bApune vAta karI. bApuno pitto UchaLyo. bAkI hatuM te agnimAM ghI homavA ThakarANAM jAte AvIne Akho DAyaro sAMbhaLe tema bolyAM, "vaTano to jANe pAra nathI, paNa evo koNa hoya ke je tamArA jevA ALasune eka pAInuMya udhAra dhIre. mUcha vadhAre koI mAla na dhIre." karANAMnI vAta sAMbhaLIne mahemAna to acaMbAmAM paDI gayA. DAyarAnI hAlata to kApo toya lohI na nIkaLe tevI thaI gaI. na darabAranA gussAno pAra na rahyo ane e garjyo. DAyarAne ema lAgyuM ke darabAra hamaNAM ne hamaNAM gharavALInA UbhA ne UbhA TukaDA karI nAkhaze. darabAre trADa pADatAM kahyuM, "hamaNAM ne hamaNAM tane vADhI nAkhIza. teM mAruM nahi, paNa mArI mUchanuM A bharaDAyarAmAM apamAna karyuM che. mArI AbarU dhULadhANI karI nAkhI. mUcha e to maradanI zobhA. have to vADhI ja nAkhuM." darabAre to UbhA thaIne bUma pADI, "alyA maganA, e alyA magano." darabAranI bAjumAM beThelo magano emanI sAme hAtha joDIne Ubho rahyo ane bolyo, "jI annadAtA, hukama karo. amala karavA khaDepage chuM." rakhubhA darabAre pharI trADa pADI, "alyA maganA, vADhI nAkha. gharavALIe maheNuM mAryuM e te sAMbhaLyuM ke nahIM? basa, have to vADhI nAkha." magano kahe, "kone vADhI nAkhuM ? bApu, kone vADhI nAkhuM?" bApu garjanA karatAM bolyA, "maganA, bIjA kone hoya ? mArI mUchane. mUcha na hoya to gharavALI maheNAM kone mAraze ? basa, mATe mArI mUcha vADhI nAkha ane mAre mAthethI maheNAno bhAra utAra " motInI mALA (c) 76 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyA. thaIe I \ \ 15 be bhAIo. ekanuM nAma mayAzaMkara. bIjAnuM nAma dayAzaMkara. baMne TUMkA nAme oLakhAya. mayAzaMkarane sahu mayA kahe ane dayAzaMkarane dayA. A baMne bhAInI mAtAnuM ekAeka avasAna thayuM. jUno jamAno. purANI rUDhinuM jora ghaNuM cAle. sagAM-vahAlAMnA vicAro paNa junavANI. AthI dayAzaMkara ane mayAzaMkara mAnI uttarakriyA kevI rIte karavI teno vicAra karavA beThA. moTobhAI mayAzaMkara bhAre pAko. mAnI uttarakriyA dhAmadhUmathI karavI hatI, paNa sAthe e mATe phUTI koDIya kharacavI nahotI. 77 (c) savAyA thaIe Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayAe nAnAbhAIne kahyuM, are, jone bhAI dayA ! A ApaNI nAtamAM somezvara paMDyA kharA ne! emaNe emanI mAnuM kAraja kevuM karyuM ! vAha re bhAI, vAha ! Aja dasa-dasa varSanAM vahANAM vItI gayAM, chatAM nAta ene saMbhAre che ane kahe che ke evuM kAraja to koIe karyuM nathI." dayAzaMkara kahe, "paNa bhAI mayA, somezvara paMDyAnI sthiti to ghaNI sArI hatI. emanAM gharanAM ghara, vADI ane gADIya kharAM. AthI to somezvara paMDyA 'gInI'nA nAmathI oLakhAtA hatA. emane be to bahu moTA vArasA maLyA, enAM pagarakhAMmAM ApaNo paga hoya ?" are bhAI dayA ! mane tArI dayA Ave che. nAtamAM to sahu sarakhA. e nANAMvALo che ane ApaNe garIba chIe tevo gAmamAM Dhola pITavAno na hoya. Ave avasare to ApaNI zobhA vadhe evuM karavuM joIe. ApaNe enA barobariyA thaIne rahevuM joIe. nAta paNa kahe ke, vAha bhAI ! raMga rAkhyo tame. mAne mATe pAMca paisAnuM karaja thAya toya vAMdho nahi, paNa nAtamAM savAyA thaIne rahevuM joIe, hoM." "bhale bhAI, tame kaho tema, paNa somezvara paMDyAe zuM karyuM hatuM ?" "A pAchI teM somezvara paMDyAnI vAta kADhI. vArevAre tuM somezvara paMDyAnuM ja nAma le che, paNa somezvara paMDyAnuM joIne dhIrA bhaTe zuM karyuM hatuM e ja jone? somezvara pAse kAna pakaDAvyA hatA ne ! ane nAte paNa keTalI vAhavAha karI hatI." dayAzaMkara kahe, "paNa bhAI, somezvaranAM pagarakhAMmAM dhIro paga nAkhavA gayo, to enA gharanAM khoraDAMya vecAI gayAM ane Aja chokarAMne bhUkhe mAre che, karaja bharapAI nathI thayuM." motInI mALA 78 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "le rAkha, rAkha. Ama pANImAM zuM besI gayo ? karaja karyuM e to chAne khUNe leNadAra ane deNadAre jANyuM, paNa dhIrAno DaMko to AkhI nAtamAM bajyo ke nahi ?" "hA, to pachI tuM kahe ema karIe." "to basa, dhIrAe zuM karyuM hatuM te vicAra. ApaNe enAthI savAyuM karavuM che. e nAtano dIkaro che, to zuM ApaNe nathI ? mATe upara dhAre lAvI ane akhaMDa dhAre nAtane ghI ApavAnuM. enI sAthe sAkaranuM bUruM, be pharasANa, be zAka, be kaThoLa, athANAmAM kAcuM ne pAkuM, mULA ne mogarI paNa pIrasI nAkhavAM. pApaDa to hoya ja ane pachI chelle dUdha..." "ahoho ! ATaluM badhuM ?" "are, ATalAne mAthe brAhmaNone cAra-cAra AnA dakSiNA ApavI ane dhIrAne ja pATe besADavo. kahevuM ke tuM paNa joI le AMkho phADIne. tuM bhale hoya zrImaMta bApano ane ame bhale rahyA garIba bApanA, paNa joI le ke nAtamAM to sahu sarakhA." "paNa moTAbhAI mayA ?" "zuM che bhAI dayA ?" "vAta evI che ke akhaMDa dhAre ghI pIrasIe ane mAthe bUruM ApIe to dezAvara karavuM paDe." "te emAMya zuM ? emAM kaMI thoDo pADa karIe chIe? somezvareya karyuM hatuM ane dhIrAe paNa karyuM hatuM. to zuM dayA-mayAnI mA kaMI somezvara ke dhIrAnI mAthI kama hatI?" paNa bhAI mayA, dezAvara eTale AvI eka nahi, paNa ApaNA bAra gAmanI nAta. ApaNAM to chAparAMya vecAI jaze, hoM !" 79 cha savAyA thaIe Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "te bhalene vecAI jAya. mA jevI mA gaI. have chAparAMnI zI kiMmata che?" "paNa ATaluM badhuM karaja pachI bharaze koNa ?" mayAe haLavethI kahyuM, "tuM che ne. mAnI pAchaLa ATaluMya nahIM kare ?" A prasaMgane sATha varSa thaI gayAM, chatAM Aje dayAnA chokarAnA chokarA karajanA hapatA bharatA jAya che ane jUnAM karaja cUkavavA mATe navAM karaja karatA jAya che. motInI mALA 80