Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTaka praraNa * zrI hAribhadrIya pravacana pUjyapAda haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA : saMpAdaka : : dezanAdAtA : pU. munizrI akSayacaMdrasAgarajI ma. pUjyapAda A. zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya zrI hAribhadrIya pakaraNa, - dezanAdAtA - pUjyapAda AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. saMpAdaka - pU. A. zrI hemacaMdrasAgara sUrIzvarajI ma. ziSya pUjyapAda munirAja zrI akSayacaMdrasAgarajI ma. - prakAzaka che. AnaMda prakAzana - amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 prakAzaka 0 AnaMda prakAzana C/o.caMdrakAMta zAha 8, rAjaghATa sosA., phatepurA, pAlaDI, amadAvAda-7 prakAzana divasa : bhA.su.-4, saM.2057 nakala : 1000 mulya : rUA. 25:00 mn vNtu zreyasa ke. marcanTa 1, nizA epArTa., gopIpurA, surata - 395001 prApti sthAna sAgara bolaberIMga esa-6, vaktA cembararsa, khADIyA, amadAvAda-380001 A pareza je. zAha 4/60, jaya om aMbikA sosA., hAjIbApu roDa, malADa (i.) muMbai-400097 &Ada I. 40 vAra
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ A Thaga repegp je Idesh se Fu akAzaka - bhAleMTa prakAzana dezanAdAtA pUjyapAda A. zrI AnaMdasAgara, sUrIzvarajI ma pU. muninI yacaMdrasAgarajI ma. "WETTE ARE INTRHOIDER caraNAmbuje bhakto vaso, hRdayAmbuje paramAtamA, karakamalamAM zAstro vase, mukhakamalamAM mA~ zAradA; netrAmbuje nirvikAratA, navakAra nAbhi kamalamAM, 'AnaMdasAgarasUri'gurune, bhAve karuM huM arpaNA.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pustakanA pIThabaLamAM zrI ghoghArI jaina saMgha (valasADa) zrI kusumacaMda nAnAbhAi marcanTa (gopIpurA, surata) zrI satISabhAi gulAbacaMda cokasI (jhaverI sTuDIyo,gopIpurA, surata) - - jemano sahayoga sadA smaraNIya che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya paramAtmAnI pUjA kaI rIte karavI ? pUjya guru bhagavaMtanI sevA suzruSA kai rIte karavI ? sAmAyika-pratikramaNa - pauSadha kaI rIte karavA? dayA-dAna kaI rIte karavuM ? TuMkamAM- jIvana daramyAna pApothI kaI rIte viramavuM ane AtmavikAsamAM kai rIte AgaLa vadhavuM ? A badhI methaDa Aje ApaNI pAse mojuda che. kAraNa eka ja pUjya gurubhagavaMto Aje vidyamAna che. zAsanapati zrI mahAvIra mahArAjA mokSamAM padhArI gayA. paNa teoe pharamAvelo upadeza pUjya gurubhagavaMtoe pATaparaMparA pramANe sAcavI rAkhyo. emaNe sAcavyo to ja Aje kukALamAM paNa sAdhanA sulabha banI zake che. A pustakamAM rahelA upadezanuM paNa kAMika evuM ja pAsu che. AjathI 6pa varSa pahelA pUjyapAda AgamodhdhAraka AnaMdasAgara sUrIzvarajI mA zrIe pharamAvelI dezanA koika pUjya gurubhagavaMte phulaskepa kAgaLamAM patrArUDha karela. A dezanA 65 varasathI eka baMDalamAM pUrAyelI hatI. pUjya gurubhagavaMta zrI akSayacaMdra sAgarajI ma. nA hAthamAM AvatAM teozrIe prabaLa puruSArthathI saMkalanA karI ane prakAzana karavAno lAbha amane Apyo. A prasaMge amo pUjya gurubhagavaMta zrI akSayacaMdra sAgarajI mano mahAn upakAra gaNIe chIe. lI. caMdrakAMta zAha azvina zAha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma ka rahI jAya nA, (to dIkarA : prAstAvika pravacana :AgamajJAtA ne praNetA, tattvavettA granthanA, uddhArakartA AgamonA, spaSTa vaktA satyanA; zAsana sukAnI ! keI jItyA, vAdI to ya darpanA, AnaMda sAgara sUrijI caraNe, bhAve karuM huM vaMdanA. jeo AgamonA jJAtA che, tattvonA vettA che, abhinava granthonA praNetA che. hastalikhita prato uparathI Agamono uddhAra karanArA che, Agamone cirakALa jayavaMtA rAkhanAra che. tethI ja Agamone Arasa, tAmra tathA lejara patramAM AlekhanAra che, nikRSTakoTInI paristhitimAM paNa satyanA spaSTavaktA che. zAsananA mahAnuM sukAnI che. vAdIonA abhimAnane parAsta karanArA che. AvA parama ArAdhdhapAda bahuzruta pUjya AnaMdasAgara sUrIzvarajI bhagavaMtanA caraNomAM vaMdana sivAya bIju huM zuM karI zakuM ? basa, prathama tabakke AvA mahAna pUjyonA parama pavitra caraNa kamalamAM natamastaka abhinaMdana..... zramaNAdi saMsthA paranA upakArane hamaNAM anusmaraNa na karatAM mAtra vyAkhyAnanA mAdhyame vidvAn pujyapAda AgamoddhArakazrIe jagatanA samasta jIvo para anahada upakAra karyo che te ja lakSamAM laI rahyo chuM. A mAtra huM nathI kaheto paNa patrArUDha banelI teozrInI vyAkhyAna vANI kahe che. A pustakamAM prakaTa thayelA vyAkhyAno AjathI 65 varSa pahelA pUjyapAda AgamoddhArakazrIe vi.saM.1992nA jeTha vada 2 thI 18 divasa sudhI jAmanagaralakSmIAzramamAM apAyelA che. A vyAkhyAno je pUjyazrIe utArelA che temane natamastaka namaskAra karuM chuM. A vyAkhyAnamAM keTaleka ThekANe bhASA meM tenI te ja yathAvat rAkhI che. kemake temAM tAttvikatA ane arthagahanatA barobara jaLavAI zake. temaja bhaviSyamAM bhASAkIya dRSTie prAcinatAno nirNaya thai zake. kyAMka bhASAkIya dRSTie mAtra 'hate'nuM hota' jevA zabdamAM ja pheraphAra karyo che. utAro karanAra pUjyazrIthI punaH A vyAkhyAna nathI jovAyuM lAgatuM. jethI alpavirAma, pUrNavirAma, padaccheda temaja kriyApada vagere dvArA vAkyaracanA ane pAdapUrtine sulabha banAvavA mArA dvArA prayatna thayo che. chatAM sAva sahajatAthI samajAi jAya tevuM duHzakya lAge che. tema chatAM arthagahana dRSTie eka ne eka pero be vAra vAMcavAthI vyAkhyAna samajAi jaze tevuM mAruM mAnavuM che. A vyAkhyAnamAM zIrSaka tarIke keTalAka mathALAmAM Do. kavInabhAi zAha (bIlImorAvALA)nI mahenata che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prasaMge vAcaka gaNane khAsa sUcana : badhA ja vyAkhyAno eka sAthe ke jhaDapI vAMcI levAnI bhUla na karazo. kemake A vyAkhyAno kAMi novela yA kathAtmaka nathI ke dimAgamAM sAva sas laine utarI jAya. A vyAkhyAno tAttvika che. jethI dinAnudinI mAtra eka-eka vyAkhyAna ja vAMcazo-jethI barobara hRdayagata bane. | ho; pUjyapAda AgamoddhAraka zrI bhagavaMta vyAkhyAna daI rahyA che ne huM sAMbhaLI rahyo chuM A padhdhatIthI vAMcazo to vadhu saraLa banaze. pUjyapAda AgamoddhAraka sUrivarazrInA vyAkhyAno pota-svayaM tapAselA ke joyelA nathI hotA. ethI kyAMka vAkyaracanAnI viSamatAe doSa jaNAto hoya to temAM vyAkhyAna lakhanAra athavA prakaTa karanAranI chabasthatA AbhArI che. teozrInI vyAkhyAna zakti gajabanI hatI te A vyAkhyAno dvArA jANI zakAze. A pustakamAM pU, hAribhadrIya aSTakanA 10mA adhyayananA 1lA zloka paranA ja aDhAra vyAkhyAno che. chatAM aDhAre aDhAra vyAkhyAnamAM navanIta jUduM ja maLaze. aDhAre vyAkhyAnomAM avirati upara jabbara jora mukyuM che. A ja zloka para vi.saM. 20OOnI sAlamAM muMbai goDIjI cAturmAsa daramyAna zrI kAMtilAla izvaralAlanI AgrahabharI vinaMtithI temanA (izvara nivAsa-marIna DrAiva) sthAne 10 divasa vyAkhyAno ApelA. te dazekaza vyAkhyAna pUjyapAda AgamavizArada paMgurudevazrI abhayasAgarajI mahArAje vi.saM.2014mAM 'jJAnanAM jharaNAM' pustaka rUpe prakAzita karyA che. A dazedaza vyAkhyAno paNa A pustakanA aDhAra vyAkhyAnathI sAva ja jUdA che. yathAsaMbhava dRSTAMta, kahevato AdinuM paNa punarukti (rIpITezana) varNana te daza vyAkhyAnamAM thayuM nathI. A teozrInA vizALajJAna ane kSayopazamanI deNa che. maka AnaMdasudhAsiMdhu bhAga-2mAM aSTaka 24nA draya vALA zloka para be vyAkhyAno prakaTa thayela che. je haju ghaNAM vyAkhyAno aprakaTa che evuM mAruM mAnavuM che. je ATalA vyAkhyAnonI rapha kopI mArA hAtha sudhI pahoMcADavAmAM zrI zAMticaMdabhAi chaganacaMdabhAi javerI, zrI uSAkAMtabhAi javerI, zrI narezabhAI madrAzI ane zrI zreyasabhAi marcanTano hAtha maLelo che. jo temano sahayoga na hota to Apa vAcakagaNa sudhI Aje A vyAkhyAno na Avata. ma pRSTha naM. thI zaru thatA pariziSTa naM. 1mAM A pustaka saMbaMdhI viziSTa vAkyo, pari. naM.2mAM kahevato, pari. naM.3mAM zAstrapATho, pari. naM.4mAM dRSTAMtonA nAma, pari, naM.pamAM pujyapAda sAgarajI ma.nA kAryonI AcherI jhalaka ane pari. naM.6mAM pUjyapAda sAgarajI ma.nA pravacana saMbaMdhI pustakonI noMdha saMgRhIta che. je hAla Agamika kAryomAM ativyasta hovA chatAM pUjya gurubhagavaMtonI asIma kRpAthI A kArya thai zakyuM che. na koipaNa kAraNe A vyAkhyAnomAM kSati rahevA pAmI hoya to aMtaranI atigartA sAthe kSamAMjalI. lI. akSayacaMdrasAgara . che tIka che
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ e che. ssasssssssss s ssssssssssssssssssssssssssss: Esses Asara: WEAR ESSAGES 2 - che ......... ja Te 2 n m 0 0 0 1 1 *********************************************** 1 0 viSaya ........... pRSThana. vyAkhyAna - 1. ..................... jina eTale zuM?.................. ................ pratikramaNanI AvazyakatA chatAM bheda kema ?... zrAvaka mATe pratikramaNa Avazyaka jarUrI...... dharmane anAdi koNa kahI zake ? jainadharmanuM anAdipaNuM siddha che. ............ jina"-tIrthaMkarano guNa che, logassano artha vicAro.. na nAhyA eTaluM pApa" ema jainadharma ja mAne. .... vyAkhyAna - 2 ..... ......**** tIrthaMkara mahArAjAne jagatanA udhdhAranI bhAvanA kyArathI ? ........ tIrthakara kyArathI thayA ? .... . ........................... mArA no sAco artha samajo..................... . .. ............ sidhdhanuM svarUpa ........ bhavAbhinaMdInA vicAro .......................... ............................. sidhdhanI stuti guNothI che..................... ...... dRSTAMta : mAMkaDAnI hAlata. ...... .... AtmA jJAnamaya ke jJAnavAnuM........................... karaze e bhogavaze - A siddhAMta punyamAM. .......................... ............ ... paccakhANanI AvazyakatA che. gunegAranuM dRSTAMta vicAro. (avirati AtmA) .......... yoga karatAM kaSAyo vadhu bhayaMkara." kaSAya karatA avirati khataranAka. ............................. .. vyAkhyAna - 3. jinezvara dharma banAvanArA nathI, batAvanAra che....... .....15 dharma batAvavA zarIra jarUrI..... dharmamAM anAdinI mAnyatA, korTamAM pratijJA jarUrI. .......... ....16 pApano baMdha na thAya mATe paccakhANa karavAnuM.(Azravatattva) .... dharmanuM sAcuM lakSaNa ahiMsA ane anyavrato. ............ ................ .....18 vyavahAranuM dRSTAMta : rUpIyA vyAje mUkyA........... karmabaMdhanI sthiti.......................................................................................... vyAkhyAna - 4.. ..................................... zuM Izvare dharma banAvyA pahelA pApa nahotuM lAgatuM ?... 0 0 *************** 0 0 0 0 ............................******* = * 15 Ta ................................................................ 0 1 19 0 0
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 2 1 0 0 ..... 0 0 0 2 6 *... 26 .28 29 30 0 0 3 2 tharmomITaranuM kAma zuM ? ... AtmAnA tAvano roga maTADanAra jinezvara ..... ........................... sarvajJanI dRSTi AtmAnI sthiti samajavA mATe navatattvanuM svarUpa vicAravuM joIe............ anya matavALA tattvo zI rIte mAne che ?......... ................... vyAkhyAna - 5.............. ........................... AtmAnI UMcI-nIcI avasthA anAdithI che. .............................. .......... indriyothI thatuM damana.... ..... 26 jIvajIvanane jANavA Agama-arIso.. 27 zarIra ane AtmAno karmajanya saMbaMdha.. pUrvakarma ane uttarakarmanuM pariNAma................... syAdvAdane samajavA prayatna karo.. 29 samo arihaMtANaM padano artha........ saMvara ane nirjarAthI karmabaMdha ane aMta... ................... 30 vyAkhyAna - 6. tIrthakara mahArAjA sUrya ke dIpaka karatAM vadhu upakArI.......... ... 32 pApamAMthI nivRtti - pratijJApAlana... pratijJA lope te mahApApI - zI rIte ?.... ........... 33 korTamAM paNa prathama pratijJA pachI kesa cAle....... ... 34 AtmAnI sthiti kevI che tenI vicAraNA....... nizcita sthAne janma levAmAM kAraNa karyuM ? ... .... 35 paccakakhANanI anivArya AvazyakatA........... tIrthakara mahArAjA eka paNa guNa ApatA nathI- to upagAra zeno ? vyAkhyAna - 7..... . 39 | jinezvara upakArI che te zikSaNa daSTie...... 39 upakArIno upakAra kyAreya na visarAya......... ........... AtmAne dharmaraMga kevo lAgyo che te vize haLadaranI upamA........... tIrthakaranI oLakhANa, darzana-pUjA...... jinezvare jaDa ane cetanano bheda samajAvyo. zarIrane kArakhAnAnI upamA... prajA karatAM lazkara moTuM..... ......... 43 mAlIkI AtmAnI, sattA karmanI.. pADozIno haka keTalo ? teTalo tIrthakarano. ....44 ATha pradeza para- karmanuM jora nahIM. ... 44 AtmapradezanuM jJAna kalyANakArI, rajapUtanuM dRSTAMta............. ..... 45 jinavANIno prabhAva..... ..... 45 .35 .. 36 0 0 * 40 ... 41 sa ***. 43 ...................
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ che * ke , ........... . 5ra ' - - .............. vyAkhyAna - 8...... zuM jaino Izvarane mAnatA nathI ? .... ............ 47 bAInI bhakti-viSNune arpaNa.. ......... 48 anya darzanomAM paramezvaranA kartavyanI mAnyatA vize. ........48 jaino paramezvarane kevA mAne che ?.. ..... 49 tattvabhUta padArthonuM jJAna jarUrI, navatattva vicAro............. ......... pa0 Azravatattvane juduM kema pADyuM ?............. pa0 upadeza zuM kAma kare che ?.... jinavacanamAM atUTa vizvAsa.. ................. tIrthakaronI dIkSA, saMsArano tyAga karavo ja joIe. .... .... 53 vyAkhyAna - 9.. ..... ...55 hiMsAdika karo to pApa, na karo to ?...................... ....... papa tattva dRSTi keLavavA syAdvAdanuM jJAna. ........... Azrava vizenI sAcI samaja............. ......... pa6 trikaraNa yoganA saMdarbhamAM Azrava-saMvaranI vicAraNA.. zAhukAra manuSyanI nAnakaDI vAta..... .59 karma nirjarAthI mokSa.. 59 saptabhaMgInI samajaNa.... ..... 59 zAsanavALo kALa te dahADo, zAsana vagarano kALa te rAtrI.. upadezamALAnA saMdarbhathI manuSya janma aphasosa karavA lAyaka kema ? vyAkhyAna - 10 .......6 2 AstikanI mAnyatA, dharma anAdino. ......... ......... vitarAganI zAMta mudrA.. upadezaka kevo hoya ? tyAgI... sarvajJanuM vacana ane vezanI kiMmata.. ....63 jagata ane jIva anAdithI che...... ....64 saMsAranuM anAdipaNuM. AtmAnA du:kha mATe karmanI jANakArI samajavI..... AtmAnI sthiti karmAdhIna che. tarkathI satya vicAra grahaNa karavo...... ....67 vyAkhyAna - 11 dharmanuM svarUpa Adi - anAdi...... ...... 68 kahevatathI anAdinI sAbitI... ...68 zuM Izvare sarca karI karmano bhogavaTo zaruM karAvyo ?................. ...... 69 karmavAdamAM icchA zaktimAM.. jaino ane anya darzanonI mAnyatA. ........ * *.... 6 2 * ja jI * ****.. S3 CL kimata................ * * * * .... 70 .. 90
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadeza koNa ApI zake ? pudgalAnaMdI AtmA kevo hoya ? dharmanA niyamo-kAyadAno saMdarbha samajavo joie. bhagavAna upadeza kyAre Ape che ? dazavaikAlikanI pahelI gAthAno mArmika artha. kiMmata konI ? vastu ke manuSyanI ? 12 AtmAne anAdithI lAgelAM karmo. AyuSyakarmanuM atisUkSma anuciMtana. aviratithI karmabaMdhanI jainonI mAnyatA. sUkSma ekendriyanA jIvonI atisUkSmatA. anaMtAjIvo, jagata paNa anAdi anaMta. nigoda ane ekendriya Adi jIvonuM svarUpa. mithyAtva karatAM paNa avirati bhAre. saMvara-nirjarAmAM mahattA saMvaranI. vyAkhyAna 71 72 73 74 74 75 76 76 77 78 78 79 79 81 sarva kALacakramAM hiMsAthI pApa e mata che.. 81 buddhi AgaLa bAraNA : purANa AdinA dRSTAMto.. 82 jIvananirvAhanI cIja mATe kAyadA nahIM- to gocarI mATe zenA kAyadA ? ...83 'ahiMsA paramo dharma.' 84 dharmagraMthomAM zraddhAthI mAnyatA che.......... 84 jinezvara bhagavaMtanA vacananI parIkSA karavAnI chUTa. 85 zraddhA kyAM rAkhavAnI ? 86 88 88 88 89 - saMvaranI jaruriyAta. vyAkhyAna * 13.. = vyAkhyAna 14 jainonA devanuM svarUpa.. AtmA anAdi che. sidhdhi tarIke pUrvarUpa-uttararUpa tapAso. cAra nikSepathI padArthanuM svarUpa jANavuM..... AkAranI sthApanA nikSepAnI mahattA. - dravya nikSepAnA virodhaka maDadAnA pUjArI.......... jaina zAsanane bhAvathI aviruddha eka nikSepo paNa mAnya che. jIvane dravya bhAMgo na hoya. vyAkhyAna 15 ... karmabaMdhanI bhISaNatA. koika jAya AMkha mIMcyAthI ne koi AMkha ughaDyAthI. cakravartI ane vAsudevanI durgatimAM paNa karmavAdano niyama. 70 71 - 02 02 91 .92 93 93 94 94
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne bacAvanAra rakSaNa karanAra mahAn upakArI che. naMdIsUtrano saMdarbha gurUno upadeza. zAstranI mahattA : (dRSTAMta) zAsana pratyenI vaphAdArI. AtmAnI oLakhANa karavI joie. AtmAnuM lakSaNa jJAna ane upayoga.. pahelA mohanIya khase, pachI jJAnAvaraNIya. 16 vyAkhyAna kevaLajJAnanA bhedo zI rIte ? tIrthaMkara kevaLI ane sAmAnya kevaLImAM taphAvata. Lamo arihaMtANaM no artha. badhA kevaLI bhagavaMtamAM kaivalya samAna chatAM arihaMtanI mahattA kema ? karma toDavAnA be rastA. 17 vyAkhyAna tIrthaMkara mahArAjAe avirativALA AtmAnA daradane oLakhAvyuM. vAda karavA AvelA gautamasvAmIe sarvavirati kema lIdhI ?. 'paccakkhANa' zabdano artha. vyAkhyAna - 18 nisaraNInuM joDANa mokSa sAthe. tIrthaMkara mahArAjAnI dalAla sAthe sarakhAmaNI. dalAla ane vepArI kevA hoya ? potAnA guNa meLavavAmAM bIjAnI jarUra zA mATe ? AtmAno kabajo meLavavAnI taka kai ?. karamarAjAnI keda kai rIte mAnazuM ? tIrthaMkara mahArAjA kabajo apAve chatAM badalAmAM kAMi letA nathI. laDAimAM phAvaTa kyAre ? pariziSTa naM. 1 - viziSTa vAkyo pariziSTa naM. 2 kahevato.. zAstrapATho.. pariziSTa naM. 3 pariziSTa naM. 4 pariziSTa naM. 5 pariziSTa naM. 6 ........99 100 100 101 101 102 104 105 106 106 108 109 109 110 110 111 112 112 113 114 117 118 dRSTAMto 119 vyakti nahi paNa saMsthA : pU. sAgarajI ma. 120 pUjyapAda A.zrI. AnaMdasAgara sUrIzvarajI bhagavaMte pharamAvela vyAkhyAna saMbaMdhi prakAzita sAhitya. 121 - - - - 94 ........... 95 96 96 97 97 98 - .........
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zazs usel bloka 8-1 DhADhALa - 1 IIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dravyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhA mataM / apekSAdikRtaM hyAdyamato'nyat caramaM mtm|| (aSTaka prakaraNa 8-1) zAstrakAra mahArAjA bhagavAn haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavyaprANIonA upakArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatA thakAM prathama devagurU AdinuM svarUpa batAvyuM dareka matavALA pota potAnA sthApanA devane deva tarIke mAne che. vaiSNavo viSNune mAne che, smArta brahmAne mAne che, musalamAna pegaMbarane mAne che. dareka matanA sthApako dareka matamAM deva tarIke gaNAya che. tema jainomAM jinezvara deva tarIke manAya che. ATalI vAta sIdhI dhyAnamAM Ave che. paNa eka mANasa kAcane hIro kahI de. baMne caLake to che, mAtra caLakATa dekhyo che. haju hIrApaNAmAM utaryo nathI. hIro evo kAca, kAca evo hIro. hIrA ane kAcane dekhIne A evo e, ane e evo A ema koNa bole ? hIrAnI sthiti vize parIkSAmAM utarelo baMne sarakhA na gaNe. javerI jIvana ane kalacaramAM sarakhAvaTa na bole, to kAca ane hIrAmAM boleja zAno? dareka matanA pravartako deva tarIke manAyA. je matamAM je pravartaka te deva tarIke manAyA che tema jainamAM jinezvara deva tarIke manAyA che. hA aSTaka prakaraNa 1
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina eTale zuM ? je te matamAM je te pravartako te potAnA nAmathI deva tarIke manAyA che, paNa ApaNA matamAM te nAma tarIke nahIM. tamone logassa to AvaDato haze ! covIsa tIrthaMkaramAM jina nAmanA koI tIrthaMkara che ? A covIzI, AvI ja gaI covIzImAM koI 'jina' nAmanA tIrthaMkara nathI. mahAvIradharma, RSabhadharma evuM nAma na ApatA jaina nAma kema ApyuM ? A koI vyaktino dharma nathI. vaiSNava dharmane aMge viSNu vyakti, zaivadharmane aMge ziva vyakti, krAiSTamAM izu nAmanI vyakti, musalamAnamAM pegaMbara nAmanI vyakti. hIro kaI vyakti? sonuM kaI vyakti ? hIrAnA lakSaNamAM je jAya te hIrA. sonAnA lakSaNavALI je cIja te sonuM. tema jina koI vyakti nathI paNa jinanA lakSaNavALA badhA jina. gaI covIzI, A covIzI ke bhAvi covIzImAM jina nAmanI koI vyakti nathI. hIrAnA lakSaNavALA badhA hIrA, tema sonuM, motI, vagere. jinanuM lakSaNa ghaTe te badhA jina. logassamAM 'dhammatithayare niLe' covIzIne jina nAmathI kahyA. 23-25 paNa nahIM. covIzene covIsa kahyA. 'jina' e guNaniSpanna nAma che. javerI koI vyakti nathI. ahIM jinapaNuM jemAM hoya te jina kahevAya. to A koInA bApano dharma nathI. bIjA dharma koIkanA bApanA che, A dharma koInA bApano nathI. je rAga dveSa jItanAra thAya ane kevaLI thAya te jina. teNe kahelo dharma te jina dharma. atIta kALe keI thaI gayA ane bhAvimAM anaMtA thaze. vartamAna kALe mahAvideha kSetramAM jina che. aneka pAse dharma kahevADavazo to koIka kaMIka dharma kaheze, ne vaLI bIjAmAM koI kaMIka kaheze. paNa jaina dharma evI cIja che ke tenA para dravya, kSetra, kALa bhAvanI chAyA paDatI nathI. dravyAdikanI chAyA paDe to judA judA dravyo kSetro kALo avasthAo eTale badhA tIrthaMkaranA dharma judA thaI jAya. pachI A ja jaina dharma e kahevAno vakhata na Ave. zrI mahAvIradevane dravyAdika judA lAge, ne zrI RSabhadevane judA lAge to covIza tIrthaMkaronA covIza dharma judA kahevA paDe. paNa duniyAdArImAM A cheDethI A cheDe jAva to 2 X 2 =4 kaheze, paNa koI pAMca nahIM kahe. dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI asara e hisAbamAM thatI nathI. gaNitamAM hisAbanI apekSAe koI kALe koI paNa dravyanI apekSAe ke kSetra kALa bhAvanI apekSAe 2 ane 2 pAMca gaNavAmAM AvyuM nathI. gaNatarImAM dravyAdika kAMI paNa asara kare nahIM. pachI paiso, traNa pAI eka paiso, cAra paisAthI eka Ano thAya, paNa gaNatarIno hisAba temAM dravyAdikanI asara nahIM. tema anaMtakALa thayA, anaMta covIzI thaI, haju tema anaMta covIzI thaze. paNa jinezvara mahArAjAe nirUpaNa karelA dharmamAM kaMI a
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa pheraphAra thavAno nathI. paNa A vAta magajamAM utaratI nathI. pazusaNamAM sAMbhaLIe chIe ke bAvIza tIrthaMkara, tathA mahAvidehanA AcAra judA che ne chellAM-pahelAM tIrthaMkarano AcAra judo che. tIrthaMkara sthavikalpa judA. to dareka kSetramAM kALamAM pheraphAra thAya che to te zI rIte mAnavuM? gaMgA nadI hayAta. bIjI nadI sukAIne baMdha thAya tema gaMgA baMdha na thAya. phAMTa pheravAthI gaMgA nadI pharI. ame dharma kahIe chIe te jIvAjIvAdika tattvanI apekSAe Azravane choDavA lAyaka gaNe. navatattvo heyAdikapaNe paNa koI kALe palaTatA nathI. mahAvidehamAM, vacalA tIrthaMkaronA AcAramAM pheraphAra thAya, paNa mukhya prarUpaNA-dharma. te prarUpaNA phare nahIM. sarvajJa na hoya to deva mAnavAmAM aDacaNa nahIM, AvuM koI kALe tIrthaMkara kahevAnA nahIM. tattvano pheraphAra koI kALe koI tIrthaMkara kahevAnA nathI. tapasyAnA aMge tIrthaMkara nAmakarma vIzasthAnaka ArAdhe tethI pAtra thAya. koI eka sthAnaka ArAdhe tethI ogaNIsa sthAnakanI tene upekSA nathI. kayA dvArA Azrava rokavo ne saMvara sAdhavo ? kayA dvArA bhava rokavo ke mokSa meLavavo ? te jagatanI svAbhAvika sthitinI apekSAe, nahIM ke kRtrima. nAnA baccAMne dariyo batAvo. sAkSAt joyo, pachI ghera AvIne pUcho ke dariyo kevaDo moTo ? to be hAtha pahoLA karI batAvaze. tema je kALe je jIvo budhdhi dharAve temane mATe AcAramAM lAvavA mATe judA judA rastA levA paDe. AcAramAM levA mATe, AcAra choDavA mATe nahIM. yoganI tIvratA hatI tyAM sudhI tarata dAna ne mahApuNya. pratikramaNanI AvazyaktA chatAM bheda kema ? bAvIza tIrthaMkaranA zAsanamAM upayoganI jabarajasta sphurti. je vakhate doSa lAge te vakhateja DikamaNuM. doSa lAge to paDikamaNuM te badale doSa lAge tyAre paDikamaNuM, 'to' ane 'tyAre' paDikamaNAMmAM zo pharaka ? eno bhAvArtha e che ke doSa lAge to kare, ne na lAge to na kare. 'tyAre' je vakhate doSa lAge ke tarata paDikamaNuM. rokaDIyA mANaso udhAra na rAkhe. atyAre doSa lAgyo che sAMje paDikamaNAmAM AlovIzuM, ema udhAra nahIM. doSa lAgyo ke tyAM ja paDikamaNuM karI le. je vakhate doSa lAge te vakhate ja Alove, paDikamaNuM kare. bAvIza tIrthaMkaranA jIvonI AtmAnI jAgRti evI je vakhate doSa lAge te vakhate paDikamaNuM. pahelA tIrthaMkaranA jIvo Rju-saralatA ane jaDa, paNa chellA tIrthaMkaranA jIvo vakra ane jaDa. bAvIza tIrthaMkaranA jIvo Rju ane prAjJa hoya che, ne chellA tIrthaMkaranA jIvo vakra ane jaDa hovAthI doSanI samaja na paDe. doSa lAgyo ja nathI. sAcI budhdhie ja bole. kAussaggamAM dayA dhArIne khetI vicArI e paDikkame zuM ? vicArI hiMsA, dhAraNA dayAnI e paDikamaNuM kema ? dharmano bodha durlabha che. prasaMge je bodha thavo joIe te na thAya. 3
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAussagnamAM ciMtave hiMsA, mAne dayA tevAne tatkALa paDikamaNuM hoya. kramasara badhuM kahI jAya, tyAM yAda kare tyAre savAra-sAMja niyamita karyuM. savAra sAMja sAdhu ane zrAvaka baMnene niyamita paDikamaNuM karavAnuM. sapratikramaNa dharma kahyo che. zrAvaka mATe pratikramaNa Avazyaka jarUrI dharmane aMge pratikramaNa Avazyaka kahyuM che. bIje badhe sUtramAM sAdhune udezIne sAdhue vaMdana, saMDAsA vaMdana Ama karavA paNa chatAM ahIM anuyogadvAra sUtrakArane e paravaDyuM nahIM. emane sAdhunA nAme kahI zrAvakane samajAvavAnuM na kahyuM, e na paravaDyuM. zrAvaka samA samAyeluM avasAyavra sAdhu ane zrAvake jarUra karavuM ja joIe. saMvaccharIne dahADe karIzuM, badhuM pApa AlovAI jaze. ema nahIM. divasa pUro thAya enI aMdara aMdara ane rAtri pUrI thAya enI aMdara aMdara sAdhu ane zrAvaka baMnnee divasa-rAtri pUrI thAya tenI aMdara aMdara vaMdana paDikamaNuM karI levuM. ahIM sAdhu-zrAvaka baMnene aMge vaMdana paccakhANAdika sAdhune kahI zrAvakane sUcavyA. pratikramaNa sAdhu ane zrAvaka baMnene. tethI bhagavAna mahAvIra mahArAjAno ane prathama jinano dharma - sapratikramaNa dharma. eNe pratikramaNa karavuM ja joIe. zrAvake dhyAna rAkhavuM joIe ke ApaNe pratikramaNa na karIe to TIkApAtra chIe. sAdhu zrAvaka baMne mATe Avazyaka. anuyoga TIkAkAre upalakSaNathI na lIdhuM. nahIMtara zrAvaka mATe upalakSaNathI leta. vaMdana kahyuM to zrAvaka zrAvikAe vaMdanAdika na karavA? sAdhue nirjarA guNa prApti mATe vaMdana karavAnA to te muddo zrAvakane aMge paNa che. mATe zrAvake vaMdana karavuM joIe. tema pratikramaNAM upalakSaNathI AvI jate, pachI zrAvake paNa karavuM joIe. tema kema kahyuM? zrAvake dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke pratikramaNa e Avazyaka che. jema namAja vagarano musalamAna hoya nahIM, saMdhyA vagarano brAhmaNa hoya nahIM, tema pratikramaNa vagarano zrAvaka hoya nahIM, paNa ahIM pratikramaNa vagaranA zrAvako maLaze. namAja AdimAM paMcAcAranI chAyA nathI, chatAM teo pakaDI rAkhe. jyAre tame paMcAcAranI chAyA zuddhivALuM pratikramaNa choDI do cho. Avazyaka sAdhune be vakhata tema zrAvakane paNa be vakhata karavAnuM. have mULamAM Avo. udhAra; bAvIza tIrthaMkarano vepAra rokaDIyAno. doSa lAge to te ja vakhate paDikamaNuM karI le. vakra ane jaDatAne aMge ApaNA mATe anukULatA karI, te vakhate paDikamaNuM na karo to iriyAvahIne, micchAmidukkaDa do. bAkInuM sAMje paDikamaNuM karo. A anukULatA karI ApI. gaMgA to kharI. pravAha Ama cAlo ke Ama cAlo, tUTavI na joIe. lAgelA doSanuM paDikamaNuM karavuM joIe. mAtra divasa, saMvacharI, comAsI, pammIe karIzuM tema nahIM. divasa rAtri pUrI thavAnI aMdara tethI ja tenuM nAma ( ADrANI karI hatA ke
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avazyaka. comAsa-paknI-saMvarcyurIe kareluM Avazyaka nahIM kahevAya. rAtri divasa pUrI thavAnI aMdara je karavAmAM Ave te Avazyaka. AthI nirjarA mokSa meLavavAnA to koI kALe kSetre phera paDelo ja nahIM. dharmanI anAdi keNa kahI zake? tamAre to dharmane kahenArA hoya te jinezvara kahevAya. je kALe je jinezvara thAya te kALe temane je yogya lAge te dharma kahevAya. ema zaMkAnA samAdhAnamAM kahyuM. nahIMtara jaina dharmane anAdi anaMta kahevAya nahIM. je dharma upara dravya, kSetra, kALa, bhAvanI chAyA pADe temane anAdi dharma kahevAno haka nathI. jainadharma; jemane dharma upara kALa kSetra bhAvanI chAyA nathI. Azravane kema choDavo? saMvara kema sAdhavo? te kriyAmAM AcArano bhale pheraphAra thAya paNa tenI kharI jaDamAM phera na paDe. jainadharmanuM anAdipaNuM siddha che. sarvakALe eka ja muddAthI 33 sAgaropamanI sarAga khAtAnI sthiti na naDI. jaina dharmanI sadAkALa eja sthiti mAnavAne lIdhe bhagavAna zrI RSabhadevajI dIkSA laI vicare che. zreyAMsakumAra jAtismaraNa jJAna pAme che. AvuM kyAMka dekhyuM che-ema vicAre che. sarvArtha sidhdhathI zrI RSabhadevajI AvyA che, e pahelAM mahAvidehamAM zrIvajajaMgha nAme AcArya hatA. nahitara jAtismaraNano vakhata nathI. jo mahAvideha ane ahIMnuM sAdhupaNuM juduM hota to zrI RSabhadevajIe kaI bhAvanAthI tIrthaMkarapaNuM bAMdhyuM ? RSabhadevajI vajajaMgha AcAryanA bhavamAM tenA rItarivAja dharma judA hota to enI bhAvanAe zAsananA udhdhAranI jagatanA udhdhAranI bhAvanA karI prathama dharma sthApanAranI bhAvanA thaI tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM to phaLIbhUta thAya tyAre zI sthiti ? ema zrI RSabhadevajInA vakhate je koIe tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM hoya tene te ja bhAvanAe e bhAvanA kyAMthI lAvavI? anAdithI eka sarakho dharma na mAno to jAtismaraNa jJAna zI rIte thaze ? dAdare caDavuM te cokkasa, dAdara phare tethI meDo na phare. avasarpiNInA lAyaka je jIvo hoya temane te lAyaka dharma upadezAya. AcaravA mATe jANavA mATe sarakhA ja kahevAya. jaina dharma eTale je jainadharma anAdino zAzvato nitya kahIe chIe te, temAM AzravanI heyatA ne saMvaranI upAdeyatA. mokSanA upAdeyapaNAmAM kyAreya pharaka nahIM paDe. tethI AnuM nAma jaina dharma. jeo je matane pravartAvatA hoya te deva tarIke manAya che. bIjAmAM dharma pravartAvanArA deva manAyA tema ahIM jinezvara deva tarIke manAyA che. A e hIro ne A e hIro ema kahevA jevuM thAya. e pravartaka tarIke manAyA ne ApaNA paNa manAyA. aSTakaJraNI ( 5 )
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinA-tIrthakrano guNa che, logassAno sAthe vicAro. logassamAM AvatA covIza tIrthakaranA nAma badhAne AvaDe che. A covIza tIrthakaramAM jina nAmanA koI deva nathI. kemake, "jina" e guNavALuM nAma che, bIjI badhI vyaktio che. guNaniSpanna nAme nirUpaNa karelo jaina dharma. have vicAravAnuM ke guNaniSpanna thayA zAthI? zuM emane tyAM rajIsTara thayeluM che? pAMca hajAramAM rajIsTara thaI jAya pachI pAMca lAkhavALAne besI rahevuM paDe. paNa ahIM jinezvaranA zAsanamAM guNanuM koInA nAme rajIsTara thayuM nathI, je koI cAhe te meLave, koIne pratibaMdha nahIM. jainadharma zAnA aMge? AvA guNavALA je jIvo thAya, te jIvoe je dharma karyo ane kahyo te dharma. ahIM guNavALAne aMge kahyuM. have guNa kayo ke jene aMge deva gurU dharma manAyA? jaina dharma badhe ADA lAkaDA melaze? guNapaNa ahIM ja che. guNa zA mATe kahuM chuM? vrata paccakhANa e jaina dharma, mahAvrata jevI cIja te jaina dharma. bIjAo paNa yama niyamanamAM mahAvrato mAne che, paNa eka vAta lakSyamAM lejo. dAvo karatA badhAne AvaDe che, paNa copaDA rajU karavAmAM muzkelI che. khAtuM sAbita karavuM muzkela che. na nAhyA eTaluM pApa' koma jenadharma ja mAne. jainonA mahAvrato sAMbhaLI bIjAoe mahAvratonA dAvA rajU karyA che, paNa dAvA arajI karatAM koIne rokAtA nathI. arajI meja para levI ke na levI te kAyado nathI. adhikArIe arajI levI ke na levI te marajInI vAta che. ame yati, zikSA, vrata, niyama mAnIe chIe. kAraNa eka ja ke vagara makAne kaMpAunDa kyAMthI AvyuM? makAna vagara kaMpAunDanI vAta karanAro galata gaNAya. ghara vagaranuM AMgaNuM kyAMthI hoya? tema ahIM jainadharma sivAya evo koI mata nathI ke je vrata na karavAthI karmabaMdha mAne. aviratinuM karma koNa mAne? mahAvrato yamo niyamonA nAme vrato mAne, kadAca zikSA dharmo mAnyA, paNa badhAmAM na karavAthI koI jago para pApa mAneluM che kharuM? vrata na levAmAM pApa e jainadharma sivAya koIe mAneluM ja nathI. ApaNAmAM "hAyA eTaluM punya, paNa na hAyA eTaluM gaMdu rahyuM." jyAre bIjAoe gaMdu nathI mAnyuM, mAtra hAyA eTaluM punya mAnyuM che. dhoyuM eTaluM | nirmaLa, paNa na dhoyuM eTaluM kevuM? na hoya eTaluM pApa mAno to nhAyA eTaluM punya manAya. ema aviratipaNAmAM karma na mAne to viratimAM dharma kyAMthI Avyo? vratane dharma mAne ne avratane pApa mAne. e ja jainazAsananI balihArI che. avratane pApa na mAne te vratane dharma zI rIte mAne? jainadharma anAdikALathI aviratine karma mAnI viratine lAbha | mAnanAro che. have avirati kema haThAvAya te adhikAre agre vartamAna. aSTakapaNa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhA mataM / apekSAdikRtaM hyAdyamato'nyat caramaM matam // tIrthaMkara mahArAjAne jagatanA udhdhAranI bhAvanA kyArathI ? zAstrakAra mahArAja bhagavAna hirabhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatAM thakAM AgaLa deva vagerenuM svarUpa jaNAvI gayAM. sarvamatavALA potAnA matane pravartAvanArA ne deva mAne che. pharaka mAtra eTalo ja che ke teo Adya pravartaka bane che. ahIM jaina dharmanA koi Adya pravartaka nathI. jo jainadharmanA pravartaka mAnavAmAM Ave to tIrthaMkara thavAno vakhata ja Ave nahIM. tIrthaMkara thAya kyAre ? jyAre e bhAvanA jAge ke AkhA jagatane janma Adi, duHkha zokanI rIbAmaNamAMthI teno udhdhAra karI kalyANanA mArgamAM dAkhala karuM. tene aMge 'savi jIva karuM zAsana rasI, esI bhAva dayA dIla ullasI.' zAsana jinezvaranuM zAstra pravacana vagere. jainadharma e ja zAsana, to zA mATe ? janma, jarA, maraNa, roga, zoka, Adhi, vyAdhi, upAdhi badhAthI dUra thai kevaLa AtmAnuM jyotisvarUpa- temAM ja AtmAne rAkhavA mATe. ne te mATe sAdhana meLavavA joie. AkhA jagatane tevA sAdhana ApuM. te bhAvanA kyAMthI thAya ? AgalA bhavomAM kevaLajJAna avadhijJAna na hoya. prathama dharmopadeza sAMbhaLyo hoya, jagatanA udhdhAranA kAraNo sAMbhaLyA hoya, temAM AgaLa vadhyo hoya. to A rasa bIjAne dauM. Adya pravartaka mAnIe to AmAMnI sthiti manAya nahIM. prathama dharma emaNe ja kADhyo hoya to RSabhadeva tIrthaMkara thayAM ja kyAMthI ? pahelAnA trIjA bhave jagatanA du:khe pote du:khI. tene udhAravAnI bhAvanA 5-50 varasanI nahIM, palyopamanI nahIM, paNa sAgaropamonI, te paNa koDAkoDa sAgaropama lage jagatanA udhdhAranI bhAvanA. tIrthaMksa kyArathI thayA ? koDAkoDa sAgaropama sudhI jagatanI udhdhAranI bhAvanA rahe te jIva tIrthaMkara thAya. tIrthaMkara nAma karmanI sattA zAsrakAre aMtaHkoDAkoDa sAgaropamamAM thoDo ocho kALa batAvyo che. ATalA kALa sudhI jagatanA udhdhAranI bhAvanA je AtmAmAM rahe te kevA saMjoge bhAvanA TakAvato haze ! lagna maMDAya che tyAre pherA pharAya che. badhuM karAya che paNa e zabda cAlu sanI lI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, mAMDave lagna zabda nIkaLI jato nathI. kuMbhArane tyAM jAya tyAM paNa lagna zabda, tema bIjA kazAmAM rasa nahIM, mAtra jagatanA udhdhAramAM. tethI koDAkoDa sAgaropama sudhInI sthiti tIrthakara nAmakarmanI Take. aneka bhavomAM je bhAvanA jagatanA udhdhAranI rahe te bhAvanA tIrthakara nAmakarma bAMdhe. te bhAvanA jainadharmanA pratApe ja janmI che. ane te bhAvanA pAchI AgalA tIrthakarane paNa pahelA thayelI. ema paraMparAe anAdi dharma jaina ja che. jagatanI Adi kema mAnavI paDe che? jagatanI Adi na mAne to dharma anAdi mAnavo paDe. anya pravartako potAnuM svatva dAkhala karavA mATe anAdino mudo khaseDI nAMkhe che. AigarANa' no sAco artha samajo. AIgarANa" eTale Adi karanArA ema sUtrakAra kahe che. dareka tIrthakara Adi karanArA che- emAM aDacaNa nathI. hamaNAM anAdi hovuM joie ema jaNAvyuM ke have Adi ? jema AgaLathI nadI vahetI AvatI hoya paNa ahIM nadI AvI te pele gAma thaIne AvI. A gAmanuM pANI paNa phalANA gAmathI ahIM AvyuM tethI phalANA gAmanuM. zrata dharmane pragaTa karanArA tIrthakara tIrthanI apekSAe zrutajJAna pravartAvanArA che tethI Adi karanArA che, paNa jaina dharmanI Adi karanArA nathI. bIjA dharmo potAnI dharmanI zarUAta potAnA devathI mAne che. jainadharma potAnA prarUpanArAthI Adi nathI. prarUpanArAe ubho karyo te pahelAM hato ja nahIM ema nathI. logassamAM covIza tIrthakaramAM jina nAmano koI tIrthakara nathI. je koi tIrthakara anaMtA kALamAM thaI gayA, anaMtI covIzI thaze, to paNa dharmanA svarUpamAM dravya kSetra kALa bhAvathI palaTo thavAno nahIM. dareka dharma pota potAnA pravartakane nAme zarU thayA che, tema jaina dharma pravartaka evA jinezvara hovAthI zarU thayo che. paNa bIjA dharma vyaktinA nAme pravartelA hovAthI vyaktinI nAmathI prasiddha thayA che. jaina dharma guNa ane kriyAne aMge pravartelo che. sarvajJANAnA guNavALA rAgadveSane jItanArAe jaina dharma pravartAvelo che. deva utkRSTa hoya paNa jagatane upagAra zo? dariyAne taLIye sonAnI khANamAM uttama sonuM hoya paNa tethI bajArane lAbha zo? tema jinezvara vItarAga sarvajJa sarvaguNa saMpanna kharA, paNa jagatane lAbha zo? juo ! be dRSTi dhyAnamAM rAkhavAnI che. eka guNavattA daSTi bIjI upakAritA daSTi. upagAra kare ke na kare paNa upagAra mAluma paDe ke guNavAnanI stuti karavI joie. khetaramAM je vAve te uge. A AtmAmAM guNo na hoya paNa guNavAnanI stutithI guNanuM vAvetara thAya che. upagAra anargala kare che. guNavAna thayo eTale ja upagAra. enA guNanI stuti dvArA ApaNe guNa meLavI zakIzuM. aSTakapkrama
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sidhdhanuM svarUpa namo siddhANaM' karIe chIe. zarIra ane mana vagaranA temaja AyuSya nathI temane namaskAra zA mudAno? sidhdhane namaskAra karavAnuM prayojana eTaluM ja ke ame te smaraNa karAvIe chIe te eka ja muddAthIH zAzvatakALa sarvakALe UMcAne UMcA padamAM rahevAvALA, UMca padamAMthI nahIM paDavAvALA evA jIvo jo koI hoya to mAtra sidhdha mahArAjA. jenI DigrI koI kALe ghaTatI nathI. koI dahADo maraNa pAmavAnA nahIM. je AtmAe saMpUrNa vikAsa sAdhI lIdho che, jayArathI kaivalyanI utpatti karI che tyArathI kadI paNa ochI thavAnI nahIM, evuM sthAna kevaLa sidhdha mahArAjanuM. jyAM sarva guNa saMpUrNa paNe hoya, te sthiti haMmezA TakatI hoya che, vItarAgatA, anaMta sukha, virya haMmezA Take tevuM sthAna bIjuM cauda rAjalokamAM ekeya nathI. bhavAbhinaMdInA vicAro nAnA baccAMne AbarU samajAvavI muzkela che. pratiSThAmAna mANasathI paNa AbarU vize bALakane na samajAvI zakAya. tethI jagatamAM AbarU jevI koI cIja nathI ema na manAya. AbarU cIja che paNa chokaro aMze paNa AbarU viSaya na samajI zake. e khAvApIvAnuM ke lugaDAmAM samaje, tema jagatanA jIvo khAvA pIvAmAM samajelA che. bApA pUche chokarAne : AbarU mIThI ke khArI? to chokaro kahI de karavI zuM AbarUne? na ramavAnA kAmanI, na khAvA pIvA oDhavAnA kAmamAM Ave. tethI te nakAmI che. tema ApaNe paNa mokSamAM khAvA pIvA haravA pharavAnuM nathI. jema chokaro AbarUne aMge bole te ja pramANe ApaNe sidhdhapaNAmAM bolIe chIe. jema nAnuM baccuM AbarUmAM tattva na samaje ema bhavAbhinaMdI iMdriyArAmI pagalAnaMdI jIvo kahe che ke mokSamAM khAvA pIvA haravA pharavAnuM nathI to e mokSa zA kAmano ? samajavAnI tAkAta joIe. zuM cIja che? sidhdhane namaskAra stuti kayA mudAthI karIe chIe te dhyAnamAM lo. janma jarA maraNa A duHkhono sarvathA bahiSkAra karanAra varga mAtra sidhdha mahArAjA che. dasADA darabAramAM jANI joIne patrakamAM nAma dAkhala karyuM. mitranI mAvajata svataMtra rahe. darabArane sIdhA devA sipAI jAya. ApaNe tyAM kema sIdhA nathI AvatA? dasADA daphataramAM nathI to dAkhala karI gho. dAkhala karyuM. rAjA hatA temAMthI ThAkura thayA. ema ApaNane janma jarA mastanA daramAM dAkhala thavuM game che, ThAkurapaNAmAM game che. rAjApaNAmAM gamatuM nathI.daphataramAM dAkhala thayA pachI varasovarasa kara-Tekasa bharavo paDaze ane cAkarI uThAvavI paDaze. ApaNane khAvA pIvAno rasa Avyo. ) Cures usual
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa janma jarA maraNa coMTyA te dhyAnamAM kema nathI AvatuM ? sidhdha mahArAjAne zarIra mana vacana AyuSyAdi nathI, paNa temanA guNanI sthiti : traNa lokamAM janmAdino sadAne mATe bahiSkAra karanAra mAtra sidhdha mahArAjA che. eTaluM ja nahIM paNa haMmezanI uttama sthiti jeNe rajIsTara karI che, AtmAnI pUrNatAnI sthiti prakaTa karI che, A namaskAra emanA guNavattA dvArA guNavAna che tethI namaskAra. tema upagA2IpaNAthI paNa namaskAra bevaDo adhikAra. sidhdha mahArAjA adhika guNavAna. sidhdhanI stuti guNothI che. arihaMta mahArAjA cAra karma sahita che, pAMjarAmAM pUrAyela che, kAyAnI kedamAM pUrayelA che. pelA chUTelA che, jyoti svarUpa thai gayelA che. chatAM prathama 'namo arihaMtANaM' kema ? zAhukArI nANAMne aMge hoya. vahIvaTane aMge hoya to be upara khyAla rakhAya. jADo -pAtaLo-kALo-goro zAhukAra che te upara AdhAra na rahe. AtmAnA guNo cAhe sidhdhamAM, cAhe arihaMtamAM temAM koi jAtano pharaka nathI. jevuM sidhdha mahArAjAnuM kevaLajJAna, darzana, vItarAgatA, anaMta vIrya che tevuM ja arihaMtamAM AtmAnA guNonI apekSAe pharaka nathI. paNa kAyAdhArI che. kAyA sahita te arihaMta. guNavAna hovA sAthe upagArI che. sidhdha guNavAna che. arihaMtano upagAra zo ? pote jagatathI nirALA. nAgo nhAya zuM ne nicove zuM ? tema sarva duniyAno tyAga karI vItarAga banelA upagAra karyA karavAnA. samyaktva mithyAtvanI jaDa ahIM Ave che. arihaMta mahArAjAno upagAra AtmAnI ridhdhi devA tarIkeno mAne te samakitI. bAhya pudgala devA tarIke upagA2 mAne te mithyAtvI. A khyAla raheze tyAre abhavyo nava traiveyaka maLe tevuM cAritra pALe che. teo saDake caDhyA nathI. jinezvare AtmaguNo pragaTAvavA tIrtha sthApyuM che. te abhavyo haju saDaka pAmyA nathI. devaloka maLe, rAjA thAuM. samyaktvavALA bAhya pudgala chAMDavA lAyaka mAne. emanI pAsethI AtmAnA guNo pragaTAvavAnI ja AzA rakhAya. bAhya vastu mATe dharma karanArane pariNAme zuM Avaze ? lAlace sevA karanAro, lAlaca bIjI maLe to gaLuM kApe. niHsvArtha sevA karanAro nimaka halAla nIvaDe. lAlace sevA karanAro sevaka bane ne ghAtaka bane. lAlace sevA karanAro vezyA jevo. vadhAre dhana maLe to pahelAne dhakko mAre. tema jyAM sudhI dharamathI maLe tyAM sudhI dharama. dharama karatAM ahIM vadhAre maLe che to dharamane lAta mAre. 10
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAMta mAMkkAnI hAlata. dIvI laI mAMkaDuM rAjA pAse UbhuM rahe. pagAra na mAMge, traNa kalAka UbhuM rahe. A nokara sAro che. enI rajAnI ke pagAranI paNa bhAMjagaDa nahi. paNa rAjAne khyAla nathI ke mAMkaDAM kyAM sudhI sevA karanArA che? moM pAse AMbA nathI AvyA tyAM sudhI. AMbAno prasaMga Ave pachI rAjAnA siMhAsanane saLagAve che. paudgalika cIja mATe dharma karanArA bIjAmAM vadhAre lAbha dekhAyo to tatkALa dharamane choDaze. choDavAmAM paNa akkala joie. kaho, arihaMta mahArAjAnI paugalika lAlacathI je dharmamAM joDAyA che te samyakatvanA bAraNAMmAM peThelA nathI. je AtmaguNamAM saMpUrNa thayA che, emanA AlaMbane AtmAnA saMpUrNa guNa utpanna karIza te sivAya bIjuM sthAna nathI. mATe emanI sevA karuM. AtmA che - te guNavALo che ke guNa vagarano? guNavALo kaho to navA guNa utpanna karavAnA nathI, jo guNa vagarano che to guNa vagaranAmAM guNa AvatA nathI. dIvo che ke nahIM? dIvo che to navo dIvo karavAno nathI. tema AtmAmAM mAtra AvaraNa khaseDavAnA che. AtmAmAM kevaLajJAna darzana che. sidhdhanA jIvo ane nigodanA jIvo, bhavya ke abhavya, samyakatvI ke mithyAtvI AtmAmAM badhA kevaLajJAnavALA che. jo AtmAmAM kevaLajJAnAdi na hoya to e abhavyAdikane te karma mAnavA ke nahIM. jo karma mAnavA to jJAnAvaraNIyamAM matijJAnAvaraNIyAdi pAMce mAnavA ke nahIM. jo karma mAnavA to jJAnAvaraNIyamAM matijJAnAvaraNIya rokaze zAne ? svarUpe kevaLajJAna dareka jIvamAM che. anya badhA mato A mAnyatAthI ajJAna che. AtmA jJAnamaya ke jJAnatAnuM jaina darzana jagatanA sarva AtmAone eTale sidhdhano AtmA ke nigodano AtmA badhAne svarUpa AtmA mAne che. jJAnamaya AtmAne jaina dharma mAne che. paNa bIjA jJAnavALo mAne che. kAca tejavALo, sUrya paNa tejavALo. sUrya tejavALo te potAnA svarUpe, jayAre kAca bahAranA pratibiMbathI tejavALo che. sUryamAM je teja che te potAnuM. kAcamAM je teja che te potAno jhagajhagATa nathI. kAcamAM lAITa bahAranuM che. tema A jagatamAM tamAma matavALAo jIvane cetanavALo mAne che. paNa bIjAo jIvane cetanAvALo mAne te ArIsA jevo, jyAre jaino sUrya jevo. jJAnAdhikaraNAtmA. jJAnano AdhAra AtmA. jaino jJAnamaya AtmA ane jJAnavALo AtmA baMne mAne che. jaino jJAnamaya e sUrya sthitie- potAno jhagamagATa, nahIM ke pArako bIjAo AtmAne jJAna adhikaraNa mAne kharA, paNa AtmA jUdI cIja ne jJAna judI cIja che, jhagajhagATa judI 1 TET ,, R BIpa
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ cIja. kAcamAM sUryanA saMbaMdhe jhagajhagATa AvyuM. hAthanuM jhaverAta ane arIsAnuM jhaverAta. arIsAmAM je guNa AkAra sthita che te arIsAnA hIrAmAM che. paNa arIsAnA hIrAmAM dahADo na vaLe, hAthanA hIrAmAM dahADo vaLe. tema anyamatavALA jJAna bahAranuM mAne ne jaino AtmAnA gharanuM jJAna mAne che. A badhI paMcAta anAdi ane AdimAM che. AtmAne jJAnamaya mAnyo eTale sarva AtmA sarvajJa thai zake. jJAnamaya AtmA hoya teneja sarvajJa thavAno haka rahe. bahArathI AveluM jJAna anaMtu thai zake nahIM. sva svarUpe jJAna hoya te ja sarvajJapaNuM. A sarvajJapaNuM svabhAvika jJAna mAne to ja thai zake. ze e bhogavaze - A siddhAMta punyamAM. jIva anAdino mAnyo, to te jJAnasvarUpa mAnI cAlyA hota to aDacaNa zI hatI ? jIva mAtrane jJAnasvarUpa mAne to badhAne sarvajJa thavAnI lAyakAta mAnavI paDe. bIjA kALe bIjA paNa paramezvara thai zake. tethI potAnuM sarvajJatva uDI jAya. AtmA e saMpUrNa jJAnamaya svarUpe che to AvaraNa mAnavuM paDe, pApa mAnavuM paDe. nahitara cokhkhA thayelAne paNa pApa mAnavuM paDe. anAdi na mAne to pApa AvyuM kyAMthI ? e khulAso karavA jAya tyAre anAdinuM mithyAtva avirati pApa baMdhAve che. anAdinI avirati mAnavI muzkela che. "karaze e bhogavaze, nahIM kare ene kaMi nahIM." e jaina matano sidhdhAMta nathI. e sidhdhAMta punyamAM lyo. aviratithI punya AvatuM nathI, pApa jarUra Avaze. punyanI apekSAe e vAta sAcI. ApaNe to emAM paNa apavAda che. dAna dIdhuM dhanAjIe, paNa strIoe anumodanA karI teNe paNa phaLa bhogavyuM. baLabhadrajIe tapasyA karI to suthAra-haraNIyA tene paNa devaloka malyA. anumodanA paNa punyamAM bhogavAya che. paNa pApanA pAra nahIM karanAro paNa pApa bhogave che. A na mAnIe to vanaspatikAyanA jIvo kyAM pApa karavA jAya che ? nIgodanA jIvo kyAMya pApa karavA gayA che ke tethI tyAM paDI rahyA che ? anAdikALathI rakhaDAvanAra cIja avirati che. paccakkhANanI AvazyaktA che. avirati e pApanuM kAraNa. rAtanA na khAie paNa paccakakhANa na kare to pApa beTheluM ja che. jo nathI khAvuM to paccakkhANa na karavAnuM kAraNa ? potAnI chokarIne paccIsa hajAra ApavA che, to vIlamAM nathI lakhato to manamAM kaMika guMcavADo che. khAtA nathI paNa nahIM khAuM tema bolato nathI. koika vakhata khAvuM paDe to ? eTalo ja artha. tane vakhata 12
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI maLyo eTalo ja vakhata baMdha che. kaMdamULa khAvAno vakhata nathI Avyo mATe baMdha che. tArA rUpiyA lIdhA che kabUla karuM chuM, paNa sahI nahIM karI dauM. makAna vecAtuM ApyuM ema sahI nahIM karuM. rUpiyA tAre tyAMthI lAvyo chuM, paNa sahI nahIM karuM - eno artha zo? A badadAnata kahevAya, bIjuM kaMI nahIM. ema pApa jANI rAtribhojana na karo paNa sogana nahIM lauM, to kaMIka goTALo che. sahI na Ape te ImAnadAra na gaNAya. tema jeo pApa nathI karatAM chatAM pApanA paccakhANa na le, te zraddhAvALA keTalA? haju sudhI e zraddhA coTI nathI ke pApa na karIe chatAM paccakhANa na karIe to pApanA bhAgI banIe chIe. A sidhdhAMta mAtra eka jaina darzana ja mAne che, te sivAya bIjA darzanakAro tevI mAnyatA dharAvatA nathI. paNa A vAta besatI nathI : pApa saMbaMdhI vicAra uccAra pravRtti nathI to pApa zI rIte lAge? enArkosTanI ToLImAM nAma noMdhAvI ghare bese, sabhAmAM bhale na jAya, tenA kArya na kare, paNa TImamAM nAma nIkaLe tyAre pakaDAya che ke nahIM? rAjInAmuM hoya to na pakaDAya. gunegAranI ToLImAMthI rAjInAmAthI ja bacI zake. A jIva agara pApa sthAnakanI ToLImAM bhaLelo che, temAMthI rAjInAmuM na Ape to pApathI bacI na zake. zramaNa bhagavAna mahAvIra paNa ToLImAM bhaLelA che. te paNa temAMthI rAjInAmuM na Ape to pApathI bacI na zake. zramaNa bhagavAna mahAvIra dIkSA le che. gharathI nIkaLI sAdhupaNuM lIdhuM. gharathI nIkaLI ema kahevAnI jarUra zI? temAM rAjInAmuM che. pApasthAnakanI TukaDImAMthI rAjInAmuM dIdhA sivAya niragunegAra thaI zake nahIM. gunegAranuM dRSTAMta vicAro. (avirati AtmA) eka khUnI koinuM khUna karavA nIkaLyo. sAMja paDI UMdhI gayo. te vakhate mAravA saMbaMdhI kAyA vacana mananI pravRtti nathI to te purUSa UMghamAM pramANika gaNavo? e jagyAe bIjo eka mAravA ja nIkaLyo. mana pAchuM vaLyuM. rAjA gAma deza Apaze, aMte meLavI melI marI javAnuM to mArI ne nakAmuM durgatie javAnuM. ApaNe savAre pAchA jaizuM. A vakhate UMghamAM che. tene beimAna gaNazuM? baMnenA yogo pravRtti karatA nathI. chatAM eka gunegAra ne bIjo binagunegAra. tema A jIva aviratino vicAra palaTI jeTalo kALa rahe te pApa vagarano. mATe aviratimAM ApaNe pApa mAnyuM. bIjAe mAtra yogamAM pApa mAnyuM. yoga wtAM kSAyo vadhu bhayaMkra. yoga karatAM kaSAyamAM karmabaMdha vadhAre, kyAreka bacAvane mATe karato hoya to temAMthI marI jAya che. mAMkaDa marI jaze ema dhArI levA (bacAvavA) jaie ne marI jAya, to yogathI hiMsA thai, kAyAthI hiMsA thaI chatAM kaSAyamAM pariNatI nathI. tethI hiMsA teTalI Cres uske dinge AB 13
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ na lAge. caMDa koziyAno jIva ziSyane mAravA gayo. mArI na zakyo paNa pote maryo. tApasa rAjakumArane marAvA gayo. mAryA nathI chatAM khADAmAM paDI marI gayo. ahIM hiMsA nathI, durgati yogathI nathI. chatAM pariNati kaSAyanI thaI tethI karmabaMdha thayo. mATe yoga karatAM kaSAyamAM karmabaMdha vadhAre. kyAya kratA avirati khataranAka. kaSAya karatAM aviratimAM vadhAre karmabaMdha che. kaSAya TALavAno khapa Avyo che paNa avirati TALavAno haju vicAra Avato nathI. dArUDiyAne aphINa choDavAnI vAta AkarI paDe che. tethI aviratinuM pApa lAge che te AkaruM paDe che. ekendriya ane nigodanuM thALuM kaSAyathI pUrAyeluM nathI. nArakInuM thALuM kaSAyathI pUrAyeluM che. ekendriya vikasendriya asaMzI paMcendriyanuM thALuM kaSAyathI pUrAyeluM nathI. teone asaMjJIthI ochA kaSAya che. avirati karmabaMdha karanAra che- e jaino ja mAnI zake. aviratinuM karma mAne tene ja virati karavAno haka che. davAkhAnAmAM javuM kone? daradanA saMbaMdhavALAne. avirati ne darada mAne tenuM mana virati davAkhAnAmAM dAkhala thavAnuM. bIjAone aviratinuM darada mAnavAmAM aDacaNa zI? viratinA davAkhAnAmAM badhAne AvavuM che. koI yama, koI niyama, koI zikSAvratane nAme, koI vrata to koI mahAvratanA nAme. aviratimAMthI viratimAM badhAne AvavuM che. paNa jaino ja bolI zake ke virati davAkhAnAmAM dAkhala thavuM che. paNa viratinuM davAkhAnuM sAMbhaLyuM nathI. paccakakhANa karo cho? koI nokArazI, koI jIva hiMsAnA, bIjAnA. eja viratinuM davAkhAnuM che. have viratinA davAkhAnAmAM kayA rUpe dAkhala thavAya te adhikAra agre vartamAna. he kArita prabhu ! A saMsArasamudramAM mArA pratye tAravuM DubADavuM e be viruddha kAryo kema karo cho ? paraMtu A sAcI ja vAta che ke pATale cogya phaLa maLe che. arthAta ArAdhaka tare che virAdhaka DUbe che. FACE kAraNo
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAd - 8 davyatobhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaM matam // jinezvara dharma banAvanArA nathI, batAvanAra che. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrizvarajI mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe aSTaka prakaraNa racatAM thakAM AgaLa jaNAvI gayA ke saMsAramAM ke jagatamAM je je dharmo che te te tenA pravartakanA nAme jAhera thayAM che. jaina dharma paNa pravartakanA nAme thayelo gaNAya. jinezvare kahelo dharma te jaina dharma. jinezvare banAvelo dharma ema ApaNe kahetA nathI. bIjAe pota potanA devone jagatamAM Adi karanAra tarIke mAnelA che. jaina dharmIoe jinano banAvelo dharma nahIM, paNa kahelo - batAvelo dharma. dharma batAvavAmAM vastu pahelAnI hoya. tethI ja jinezvaro thaI zakyA. dharma jevI cIja na hota to jinezvarane thavAno vakhata na Avata. jinezvara jina nAmakarma bAMdhI kema zakyAM? jaina dharmanI hayAtI hatI to jina thaI zakyA. potAne taravAnI bhAvanA na AvI hota to bIjAne tAravAno vakhata ja kayAMthI Avate? A mATe ja jaina dharma anAdi mAnavo paDe che. tethI ja jinezvare batAvelo ke kahelo te jaina dharma kahIe chIe. ahIM bIjA matavALAne muzkelI che. batAvAya kaI cIja? pahelAnI je cIja hayAta hoya te ja batAvAya. hayAta na hoya ne batAve to te IMdra jALIyo kahevAya. sAcA padArtha dekhADanArA vidyamAna padArthane dekhADe. dharma vidyamAna hoya te dekhAto baMdha thayo hoya to dekhADe. batADanAra zI rIte pote banyo? potAnI meLe batAvanAra thai jAya to jagata paNa potAnI meLe dekhanAra thaze. to tene batAvavAnI jarUra zI? pote joyuM hatuM te koinA batAvavAthI joyuM hatuM? dharma batAvavA zarIra jarUrI. AgaLa jAya tyAre, mahAvIra mahArAjAe je dharma batAvyo te RSabhadeva bhagavAne batAvyo. zrIRSabhadevajIe dhanAsArthavAhanA bhavamAM dharmaghoSa sUri pAsethI dekhyo. dharma banAvyo ema mAne to dharma banAvanAre dharma dekhyo na hato. bIjA paNa tevA banAvanAra thAya. dharma batAvanAra thavuM te bane? jyAre zarIravALo pote hoya. zarIra vagaranAne batAvavApaNuM maLe ja nahIM. dharma batAvavo vacana vagara na hoya, vacana mukha vagara na hoya 15 zAkane kaDaka ke mAna:04. makA,kAka. }, { HRA BH: !Bra ya],F S TUDE, IIIM BI[E BY|: KHIR !.JETH 11 11 ref'sgFh;a:11:
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mukha zarIra vagara na hoya. zarIra karma vagara na hoya. batAvanArane chevaTe karmavALo mAnyA sivAya chUTako nathI. vacanadvArA batAvyo, to vacana mukha zarIra karma anukrame hatA. kahevAtA naiyAyiko paNa nyAyanuM mIMDuM. naiyAyikoe chevaTe hArIne zarIra karmane AdhAre mAnavuM paDyuM. jagata ne phaLa zarIra izvarane vaLagADyuM. "khAya bhIma ne hage mAmA zakunI karma kare jagata ne phaLa zarIra izvarane gaLe vaLage. batAvanArane na mAne. zarIravALAne sarvajJa mAne, tethI jagatanA tamAma dharmo dalAlonA che, mAlikanA nathI. vicAro ! musalamAna zuM kahe che. izvare payagaMbara sAthe pegAma mokalyA. saMdezo payagambare Apyo. ApaNI pAse vacana paramezvaranuM nahIM paNa payagaMbaranuM. payagaMbaranA bharose mAnavAnuM. krAIsTa paNa temaja. bIjAmAM je koI RSioe paramezvaranuM jJAna ApyuM te to paramezvara nathI. RSinA bharose paramezvara mAnavAnA, niraMjana nirAkAra Izvara mAnavA paDe. mahAtmA ke RSi jevo kahe tevo izvara mAnavAno. paramezvaranuM zAstra jaina sivAya bIje ghaTe nahIM. paramezvaranA dalAlo vacana dAkhala kare. sAkSAt vacanano saMbaMdha nathI. te sAkSAt saMbaMdha mAtra jainone che. jeno anAdi mAnatA hovAthI AgaLa AgaLathI jIvo ucca sthiti pAmatA jAya. zudhdha, zudhdhatara, zudhdhatama thatA jAya. sAkSAt paramezvaranuM vacana sAMbhaLavAnuM nasIba mAtra jainone che, bIjAne nathI. jinezvare batAvelo dharma te jaina dharma. manuno kartA dharma te mAnava. uktArthamAM pratyaya dharma lAve che. jinezvare kahelo dharma te jaina dharma. viSNue kahelo dharma te vaiSNava. zive kahelo dharma te zaiva. ziva viSNu ne Izvara mAnatA niraMjana nirAkArapaNuM uDI jAya che. dharmAdharmo vinA. cAhe dharma, cAhe adharma hoyA vinA zarIra baMdhAtuM nathI. tacchAtAH pare kartha ? zarIra na hoyato moTuM kyAMthI? jo mAM nathI to bolavAnuM kyAMthI hoya? jo bolavAnuM na hoya to zAstrakAra banAya zI rIte ? zAstra banAvavAvALA sarvajJa mAnIe to anAdi mAnyA sivAya chUTako nathI. bIjAne dalAlanA dhaMdhA ubhA karavA paDe. ahIM AkhI tattva dRSTi palaTAI gaI. jo anAdithI jIva karma sAthe baMdhAyelo mAnIe to ja saMsArane anAdi mAnI zake. anAdino saMsAra kyAre mAnI zakAya? baMdhanA kAraNo mAnavA joie. jo duniyAdArInI sthiti laie to badhA jIvo pApanI kriyAmAM pravartanArA hatA te bane nahIM to pachI karaze teja bharaze, te muddo kyAM rahe? dharmamAM anAdinI mAnyatA, korTamAM pratijJA jarUrI. anAdi sidhdhAMta kyAre bese ? e mAnyatA rahe ke je pApa karavAno te to | bhogavavAno. paNa anumodana ApanAro ke sAmela thanAro paNa pApa bhogavanAro jarUra, paNa korTamAM jema pratijJA na kare eTale daphataramAM eka zabda na paDe. pratijJA karyA pachI ja aSTaprakraNa ( 16 )
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkSImAM zabda lakhAya. lobhI, lAlacu, svArthI, ajJAnI evA lokoe karelo kAyado tamAre kabUla. sAkSI pUravA gayA tyAre ema kahyuM ke pratijJA karavAnI zI jarUra che? ahIM dharmamAM pratijJA karavAnI bhAre paDe che. rAtri bhojananA paccakhANa karavAnI zI jarUra? rAtre khAizuM nahIM. korTamAM paNa ema kahone sAcuM bolIza pachI tamAre pratijJAnuM zuM kAma che? tyAM to cAlato kesa korANe rahe ane navo e kesa Ubho thAya. kemake emAM korTanuM apamAna che. kesanuM nAma rAkhyuM che. jinezvaranA kAyadA pramANe paccakhANa na karo e zuM jinezvaranuM apamAna nahIM ? lagIra magajamAM utAro. kaho jema sAkSI pUranAre prathama pratijJA karavI paDe to ja vaphAdAra. tema ahIM e mAnyatA thavI ja joie ke jeTaluM paccakhANa nathI thatuM teTaluM pApa lAge che. anumodana sAthe bhaluM karuM e nahIM. (anumodana karuM ke na karuM, paccakhANa vinA) e to pApa lAge ja che. paNa paccakhANa na karuM te pApa che. sogana laI jUThuM bolo to paNa e guno che ja. tema pratijJA na lyo-jarUra nathI ema mAno-kaho te ja mithyAtva ane A ja sajA. e samakitI nahIM. pApano baMdha na thAya mATe padmANa kravAnuM. (Azravatattva) pApa karo e guno judo. te gunA karatAM pApanA paccakhANa karavAnI jarUra e na mAno to e prathama guno. ahIM je manuSyane pApanA paccakakhANa karavA ja joIe, paccakakhANa na karUM tyAM sudhI pApe bharAuM chuM." AvA zabda nathI gamatAM tene mithyAtvanI zikSA che. devuM ApavuM kaDavuM lAge, devALiyo zabda kaDavo lAge. baMne kaDavA lAge tyAM upAya nahi. tema pApanA paccakakhANa karavA kaDavA lAge, paccakkhANa vinA pApa lAge che e mAnavuM kaDavuM lAge che. A mAnazo eTale zAstrakAre Azravane tattva kema gayuM te mAluma paDaze. jIvane jaDamAMthI thIyarI zarU thatI hoya che. thIyarI AzravathI zarU thAya che. vrata na levA te ja Azrava che. vrato na thAya te badhuM pApa che. e mAnavA jaina sivAya bIjo koI taiyAra na thAya. anAdikALathI vrato nathI karyA tenuM pApa vaLagyuM che. amAro vicAra ciMtavanamAM nathI ne amane pApa lAge che ! ahIM rasoLI thai. AmAM rasa pahocADavAnuM ApaNuM mana nathI. rasoLI moTI karavAnuM ApaNuM mana nathI paNa jayAM sudhI rasoLI rahe tyAM sudhI rasa pahoMcyA ja kare. kapAvIne tejAba dvArA jayAre mULathI bALe, tyAreja rasa pahoMcato baMdha thAya. kapAve to paNa vadhe che. te pramANe, pApa na karavuM te kapAvavA jevuM che. aviratine pApa mAnI paccakhANa karo tyAre tejAba dvArA mULathI bALyuM kahevAya. bIjI bAju : jIva kevA svabhAvano ? avrata ke vratanA svabhAvavALo? jIva jo vratanA svabhAvavALo na hoya to apratyAkhyAnI pratyAkhyAnAvaraNIya e kaSAyo rokavAnuM unesusku
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvaraNa zAnuM? jo rokavAnuM nathI to pratyAkhyAnI apratyAkhyAnAvaraNIya zAne DhAMke? jo viratine paccakkhANa svarUpa mAno to jeTaluM paccakkhANa na AvyuM teTalo vikAra thayo, vikAra thayo eTale mana na hoya to paNa rasoLImAM rasa poSAto rahevAno. avirati vikAra gaNyo to thaelo vikAra navo vikAra lAvato ja rahevAno, vikAranuM poSaNa thayAja kare, avirati AtmAno vikAra che. jyAM sudhI paccakakhANa rUpI tejAba nahIM lagADazo tyAM sudhI avirati e vikAra maTavAno nahi. jaina zAstrakAroe anAdithI Azrava kahyo che te mAnavo paDe. anAdithI avirati na mAnIe to anAdithI karmabaMdha manAya nahi ane te na hoya to anAdithI rakhaDavAnuM na hoya. jo karma bAMdhanAro che to AzravavALo che. AzravavALo che to aviratithI karma bAMdhanAro che. dharmanuM sAcuM lakSaNa ahiMsA ane anyauto. tIrthakarane aMge zAstrakAre eka kahyuM ke hiMsA karanAro hoya, jUThuM bolanAro hoya, to kevaLI na gaNavo. kevaLIpaNAmAM hiMsA, mRSAnI viratine sthAna ApyuM. mahAvratane agra pada ApyuM. dharmanuM lakSaNa ahiMsA lakhaNasa, jagata ahiMsA mAne che ane jaino ahiMsA mAne che. baMne zabdo sarakhA che paNa jainonI ahiMsAno artha taddana judo che. jaino hiMsA na karavI te ahiMsA nahIM paNa, teno judo ja artha kare che. kAraNa ke tema hoya to nigodanA jIvo haMmezA dharmI rahe. teo asahakAravALA potAno niyama rAkhe che. sahana karavuM paNa koIne pIDA na devI. pote bAre mahinA pIDA sahana kare che te jagatane pIDA ApatA nathI. tene bALo, cagado to paNa jagatane pIDA nahi Ape. anyamatanI ahiMsA mAnIe to hiMsA na karavI te, ema ahiMsA ApaNe mAnIe to ApaNane cAlatA, besatA, uThatA hiMsA lAge, ene lAgavAnI nathI. to ekendriyo dharmanA dhvaja gaNAya ! ahIM e nathI. ahIM hiMsA nivRtti, hiMsAnA paccakhANa e ahiMsA. pU. zayyabhavasUrijIe 'ahiMsA saMjamo tavo' hiMsAnI nivRtti te ahiMsA, to ekendriya nIkaLI jAya, nahIM karavAvALA mAtrathI bacavA mAMgo to ekendriyamAM javuM paDe, paccakakhANathI bacavA mAMgo to jaina dharmamAM. vyavahAranuM daSTAMta rUpiyA vyAje mUkyA. have duniyAmAM sthitie vicAro. tame be hajAra rUpiyA anAmata rAkhavA ApyA. be varase bAra varase levA AvyA. tamo kevA mANasa cho? nakAmI paLojaNa karavA AvyA cho? e ja rakama khAte jamA karAvyA hota to vyAja sudhdhA Apate. duniyAmAM eka akSara pADo enI kiMmata. khAte ane anAmatamAM e kiMmata. ahIM kiMmata nathI. anAmata) aSTapraNa 18 )
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAtAmAM rAkhI vyAja levA javuM to vyAja nahi maLe paNa Thapako maLaze. tema pApa nahIM karo ne paccakakhANa na karo to Thapako lAgaze. duniyAmAM avaLacaMDAne sIdhuM na sUjhe. kaho sIdhuM to avaLuM sUjhe. mojamAM chone ? teDhe cale to mAra DAlIe. anAdikALathI paccakhANa lIdhA nathI. tethI aviratinA karma lAgyA che. paccakakhANa laIe to pApa rokAya, paNa avaLI vAta lya, sIdhI vAta na lya. amAre to jeTaluM pApa na karIe, teTaluM paNa cukavavAnuM thayuM. pApa na karIe paNa paccakakhANa na karyuM eTale pApa to lAgavAnuM. to pApa na karyuM to pApa lAgavAnuM ja che to pApa na karyuM e cUkyAM. sIdhI vAtanI jago para pApa na karIe ke karIe to karamathI baMdhAIe chIe. to pachI pApa kema na karavuM? sAcAnI pratijJA na karIe to juThanuM pApa lAgavAnuM ja che. to sAcAnI kiMmata na rahI. have sAcuM bolavAnI mAthAkuTa zA mATe rAkhavI ? amAre sAcuM jUThuM eka bhAvamAM gayuM ? paNa mahAnubhAva! ekalA aviratinA karma mAnyA hate to tAruM kahevuM kharuM. paNa kAyadAmAM meMbara thayo eTalA mAtrathI badhA gunA lAgu nathI paDatA. kayA kayA naMbare keTalo keTalo bhAga lIdho - te sajAnI tIvratA maMdatA kArya karanAra upara che, bhAga leto hoya te pramANe. karmabaMdhanI sthiti aviratimAM kaSAya ane yoga bhaLyA hoya to temAM rAtadivasano phera che. yoga ane kaSAya bhaLe tyAre ane avirati ekalI hoya tyAre - baMne vakhata karama judI jAtanAM baMdhAya. A kAraNathI cAra kAraNe narakanuM AyuSya bAMdhe. e jagoe aviratine narakanA kAraNamAM na jaNAvI. gunegAra thayA chatAM tevo bhAga na lIdho hoya to tevI sajA thatI nathI. avirati TIpanA nAma jevI, kaSAya ane yoga bhAga bhajavavA jevuM. kaSAya ane yoga baMne karamabaMdhanA kAraNo che. sAcA juThAmAM pharaka mAnavA jAva cho aviratinI vAta uDADavA mAMgo cho. paNa dhyAna rAkhavAnuM ke ekalA aviratithI karmabaMdha mAnatA nathI, paNa kaSAya ane yoganI tIvratA maMdatA te karmabaMdhanI tIvratA maMdatA. aviratithI sAmAnyabaMdha, yoga-kaSAyathI tIvrabaMdha thAya. ekendriya maMdamAM maMda kaSAyavALA, chatAM beDo pAra nathI thato, cothe pAMcame cha guNaThANe caDelA e jIvo ekendriya karatAM ghaNAM tIvra kaSAyavALA che, chatAM saMjJI hovAthI te caDhatAM che. kAraNake aviratinA bAraNA rokyA che. AthI avirati upara jora Ave che. ahIM jaina zAsananA pagathIe caDyA tyArathI prathama pagathiyAmAM AvyA chIe. e pApa rokAyA chatAM aviratinuM pApa na roko tyAM sudhI saMsAranA bAraNA baMdha karavA mAMgo cho tema kahevAya nahi. ziSyae prazna karyo ke kAraNa zuM? saMsAranuM? niyuktikAre kahyuM asaMjamo akko. eka asaMkhama kAraNa. sAdhuo roja babbe cANaka praksaNa C pajrAvatI HTML
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhata ekarAra kare che. e vihe asaMjame ekavidha asaMjama. e ja karmabaMdhanuM kAraNaavirati. e ja saMsAranI jaDa mAnI pratikamaNanI jaDa. samyakatva eka prakAranuM kahIe to samyakatvanA badhAM bhedo AvI jAya. tema asaMjamanA badhA kAraNo ekamAM AvI javA joIe. nahitara ekavidha na rahe. tyAre be prakAra kahyA. traNamAM mithyAtva avirati ajJAna- ema aviratine traNamAM lIdhI. zAstrakAro aviratine dhakko lagADavA taiyAra thayA che. vratone mukhya sthAne sthApe che. vratanI jarUra jaina sivAya bIjAne nathI. mudata jatI hoya tene khAtu paDAvI levuM paDe. jyAM sudhI mudata na jatI hoya tyAM khAtuM paDAvavAno savAla zo? paccakakhANanI tene jarUra che je aviratimAM karma mAnanArA che. bhaviSyamAM mAre karavuM nahi. evI pratijJAnI mAre jarUra che. jyAM mudatano bAdha nathI tyAM khAtuM paDAvavAnI jarUra nathI. paccakakhANa vrato mahAvrato yamo niyamo zikSAvrato badhAnA upacAra karavAnI kone jarUra? apratijJAmAM karmabaMdhana mAne tene. tethI tene paccakakhANanI jarUra che. "na mAMsa bhakSaNe doSo." jo pravRttimAM nukzAna nathI to nivRttimAM phaLa kyAMthI? pratijJAnI tene jarUra ke vagara pratijJAmAM nukazAna mAne. AthI zAstrakAra mahArAjA harIbhadrasUrijI kahe che ke tame jaina thayA cho to paccakakhANa samajo . vrata kare to pApa rokAya, te zradhdhA na thAya to samyakatva paNa nathI. mATe e pApa rokAya paccakakhANa dvArA. e te kema rokAya te adhikAra agre vartamAna. he prabhu ! saMsArasamudramAMthI tAravAra evA dharmane tamArA vinA bIjo koNa mane batAve ? kAraNa ke bIjAo ajJAtI hovAthI utkRSTadyutave zI rIte kahe ? 1 kaprakraNa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAla - ja davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaMmatam // zuM izvare dharma banAvyA pahelA pApa nahotuM lAgatuM? zAstrakAra mahArAjA zrImAn haribhadrasUrizvarajI mahArAjA aSTakajI nAmanA prakaraNane racatAM thakAM AgaLa devagurunuM svarUpa jaNAvI gayA. sAmAnya rIte sarvamatavALA pota potAnA AdyapurUSane deva mAne che. tema ahIM Adya deva tarIke je purUSa mAnavAnA che emAM viziSTatA che. bIjA matamAM Adya purUSane deva mAnyA te utpAdaka tarIke deva mAnyA che. ApaNe jainoe tIrthakarone dharmanA utpAdaka tarIke mAnyA nathI, paNa pradarzaka tarIke mAnyA che. eTale ke dharmane dekhADanAra tarIke mAnyA che, nahi ke banAvanAra. dekhADanAra ane banAvanAramAM pharaka zo ? banAvanAre mAnavuM paDe ke pahelAM dharma hato ja nahi. jyAre batAvanArane dharma adharma anAdithI sidhdha che. dharma banAvyo che temane pahelAM A vAta mAnavI paDe che ke Izvare dharma banAvyo na hato tyAM sudhI pApa kare to karma lAgatuM na hatuM. jayArathI emaNe dharma niyama-kAyado banAvyo tyArathI hiMsA karanArane pApa lAgavA mAMDyuM. kharI rIte tema che ja nahi. dharma na banAvyo hato tyAM sudhI 100 no nAza ane ekano bacAva. dharma karanArA thoDAne dharma na karanArA ghaNA utpanna karanAre 100ne garadana mAryA, thoDAne bacAvyA. ApaNI mAnyatA e che ke koI paNa dravya kSetra kALa bhAve hiMsA e pApanuM kAraNa che. hiMsAthI bacavuM e pApathI bacavAnuM che. tIrthaMkare banAvyuM nathI, paNa batAvyuM che. tharmomITaranuM kAma zuM? cauda rAjalokamAM hiMsAdithI cAhe je dravya kSetra kALa bhAva hoya to paNa hiMsAthI bacanAro pApathI bace che e to hatuM ja. anAdikALathI e cAlyuM ja Ave che. vAta kharI. zarIramAM tAva Avyo, tharamomITara lagADyuM, tAva haze to poiMTa caDaze, na hoya to pAro caDato nathI. haze to Avaze, nahi hoya to nahi Ave. tharamomITara kaMI ja karavAnuM nathI. tharamomITara mAtra tAvanuM mApa lAvI Ape che. pathya kupathyathI nivAraNa nathI karatuM. tharamAmITara zIkhavatuM nathI ke A davA lyo. tharamomITara tAva lAvato nathI, haThAvato aSTaka pAraNA cheto che 21) - 2 HEAR
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI, paNa tenAthI sAvaceta thavAnuM sUjhe che. jinezvara mahArAjA dharma adharmanuM nirupaNa kare che. te tamArA AtmAmAM rahelA karmo batAve che. tenA kAraNa batAve che. tAva kayA kAraNathI Avyo tevA tharamAmITara jagatamAM nIkaLyA nathI. jyAre jinezvara mahArAjAe AtmAnA tharamAmITara nIkALyA che. tAva kayA kAraNathI Ave che te jaNAve che. pathya kupathya TALavuM e jagatanuM tharamAmITara sUcavatuM nathI. paNa trilokanA nAtha tIrthaMkara mahArAjA karmano tAva sUcave che ane tenA kAraNo batAve che temaja tene rokavAnA upAya paNa batAve che. AtmAnA tAvano roga maTADanAra jinezvara jinezvaramAM AtmAnA junA tAva haThAvavAnI zakti che. rogI roga jANe pachI roga ane dAktara tarapha keTaluM lakSya rAkhe che ? roganI dazA mAluma paDatI nathI tyAre davA ke davA denArA tarapha aNagamo rahe che. paNa roganI bhayaMkaratA khyAlamAM Ave tyAre zuM thAya ? dAktaranA gulAma thaie. pathArI A jago para nahIM to ema, Ama beso to ema besIe. zarIrano roga jANavAmAM Avyo tyAre te roga kADhanArAnA gulAma. paisA ApI gulAma banIe. kophI pIvAnuM kahe, kazuM na khAvAnuM kahe. to tema khAie agara bIjuM baMdha karIe. ahIM pApanuM darada AtmAne na thAya, pApanI bhayaMkaratA na lAge tyAM sudhI dharma rupI davA ke tenI davA denArA tIrthaMkara DaoNkTaranI kiMmata na samajAya. tIrthaMkara mahArAja e sthitinA che ke manuSya dharma kai rIte karavo ? bALakanI vatsalatAnuM dRSTAMta na ApyuM. raNasaMgrAmanI sAvacetInuM dRSTAMta na ApyuM. vyAdhinI jema pratikriyA. roganI cikitsA karAya, AdhIna keTalo thAya che ! rAjAmahArAjA zahenazAha sudhdhAM DaoNkTara kahe tema karavA kabUla. keTalAka dharmane aMge je baMdhanathI rahevuM te gulAmI agara baMdhana mAnatA hoya temaNe dhyAna rAkhavuM ke rAjA mahArAjA zahenazAha DaoNkTara kahe tema cAle, khAya, bese, suve. zuM te gulAma gaNavA ? ApaNuM hita zAmAM che e dAktara samaje che, evo nizcaya che. hita karanArano nizcaya thayA pachI enA orDaramAM rahevuM te gulAmI nathI. vyavahAramAM mA bApanA kahyA pramANe putre ke mAstaranA kahyA pramANe vidyArthIe rahevuM te potAnA hita mATe che. tema tIrthaMkara mahArAjA darada ane pariNAma batAve. kema rokAya, kema ArogyavAna thaie e badhu batAve. ethI enA jevo hitakArI bIjo maLavAno kayo ? bIjAmAM AvuM tharamAmITara nathI. tAvanA kAraNo, tene rokavAno upAya, keTalo tAva che ? eTaluM jaNAvavAnuM sAdhana nathI maLyuM. jene maLyuM che te vALanA guMcaLAmAM tha2mAmITara mUke to zuM thAya ? jyAM garamI rokAine emAM AvI zakatI hoya tevA sthAne tharamAmITara mUke to 14 narmadA 22
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ garamI Ave. bIjAo rupI arupI vastu samajatA nathI. sarvajJanI dRSTi AtmA zabda paNa bIjA darzanakAroe nakalI utpanna karyo che. je vastu jANe te ja nAmanuM utthAna kare. je nathI jANatA te manuSya vastunuM nAma utthAna karI zakato nathI. copaDInuM jJAna na hoya te copaDI zabda bole nahi. kaivalya sarvajJapaNuM mAne, paNa tenA sAdhana tarIke vItarAgapaNuM nathI. teo AtmA jonArA nathI temane AtmA zabdanuM uccAraNa kyAM? padArtha dekhe pachI uccAraNa. vAcya vinA koi divasa vAcakanuM utthAna nathI. vAcya ja khyAlamAM nathI AvyuM. kevaLajJAna sarvajJatA vinAnA che. vItarAgatA vinAnA che. eTemsa jemaNe dekhyA temaNe eTemsa zabda utpanna karyo te zabdanuM ApaNe anukaraNa karyuM. tethI sarvajJe kevaLIe AtmA dekhyo te ApaNe bolIe chIe. AtmAne dekhIne ApaNe AtmA zabda bolatA nathI. jeo sarvajJa sarvadarzI na hoya te AtmA dekhe nahi. sarvajJa sarvadarzI thayo te sarva dekhe. paNa A arupI-ene dekhavAnuM zuM ? eka bAju arupI, ne eka bAju dekhavAnuM kaho cho e vastu ghaTatI nathI. sukha ane duHkha thAya te cIja kharI ke nahi ? emAM bhrama che ? sApane doraDAmAM bhrama kahI devAya paNa sukhaduHkhamAM bhrama che ? bola bhAi, sukha kALuM dhoLuM pILuM kevuM ? duHkha kevuM ? jANe che kharo ne ? jene rUpa 2sa gaMdha nathI tene jANyu ke nahi ? tema sarvajJa tArA AtmAne jANe tyAre AtmAmAM rahelA sukhaduHkha jANe ke nahi ? sukhadu:kha ApaNe pote ja jANIe chIe. ApaNA AtmAnA anubhave rUpAti rahita sukhaduHkha ApaNe pote ja jANIe chIe, anubhavI zakIe chIe, to sarvajJa jANe emAM navAi nathI. A AMgaLImAM rUpa rasa gaMdha sparza, e cAre uThAvI lyo. dravya na uThAvazo. je guNa jemAM rahyo hato te vastu, temAMthI guNa kADhI lyo. AtmA cIja arUpI che chatAM dravya tarIke che, tethI rUpa vagara paNa teo dekhI zake che. AtmA zabda tyArathI zarU thayo. jema, lugaDuM dekhe tyAre tenI bhAta dekhe, bhIMta dekhe to citrAmaNa dekhe. bhIMta nathI dekhato ne citrAmaNa dekhuM chuM e DhaMgadhaDA vagaranuM khAtuM che, avirati AtmAne ne dekhe ane pudgala dekhuM chuM. ekalA pudgalo dekhe tyAM sudhI karmanI tAkAta. karme AvIne jJAna rokyuM. je AtmA tenA guNo nathI jANato te jJAna kyAMthI jANavAno ? amuke jJAna rokyuM te kyAMthI jANavAno ? AtmA tenA guNo vagere jANI zake nahIM mATe jagatanA sarva AtmAne dekhanArA sarvajJa bhagavAna badhAne batAvavA lAgyA : jJAnAdine koNa roke che ? rokanAro kema Avyo ? jinezvara AvA hovAthI temane batAvanAra kahyA. jaina zAstrakAroe navatattva bhaNavAnuM kema jaDamAM(mULamAM) rAkhyuM che te samajAze. 23
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI sthiti samajavA mATe navatatvanuM svarUpa vicAravuM joie. ] navatattva e ApaNA AtmAnA daradano phoTo che. kyA kAraNathI darada thayuM? tene || kema rokAya? tethI navatattvanI dezanA chekalikAla sarvajJa zrImAn hemacaMdrAcArya sUrIzvarajI dezanAmAM navatattva jaNAve che, paNa jemAM padArtho kahyA che te Atmano Akho phoTo che. have rogano nAza kema thaze? e paNa badho phoTo rajU karanAra navatattva che. phoTo daradane || karato nathI, daradane dekhADI de che. tame tamAruM svarUpa jANo. dharma kema bane che? dharma e jagatanuM svarUpa karanAra nahIM, banAvanAra nahIM, paNa batAvanAra che. jinezvara mahArAjane || dharmanA Adya purUSa jagatanuM svarUpa batAvanAra tarIke kahyA. AvA jinezvara mahArAja anAdi anaMtImAM anaMtA covIsI thaI gayA che. Itara lokone dharmanA banAvanAra banavuM | che, tethI anAdinI thiyarI toDI paDe che. banAvanAra kyAre? batAvanAra nikaLe tyAre. dharmanA batAvanAra mAne tene jaino anAdi mAnI zake che. anya matavALAne batAvanAra hovAthI anAdi rAkhavuM pAlave nahi. dAkatarane tyAM phoTA daradInA vadhAre hoya, temAMthI daradathI mukta thaelAnA phoTA hoya. paraMtu je mukta thayA nathI tevAno phoTo hoya nahi. karmavyAdhithI mukta thayA che. mithyAtvI, samakitI, sidhdha darada gherAelAno vicAra karo. eka vyakti darada ta gherAI gaelo che, bIjo kaMIka kaMIka gherAvo ocho kare che, trIjo sarvathA mukta thAya tyAre kevA hoya? ahIM pAMca parameSThino khyAla Avaze. sidhdha mahArAja A mATe parameSThimAM mUkyA. nirogI thaI davAkhAnAmAMthI nIkaLo tyAre keTalo harSa thAya che? pAMca parameSThimAM nirogI thai nIkaLanArA sidhdha mahArAjA. AcArya, upAdhyAya, sAdhu paNa nirogI thaI nIkaLanArA che. e ja jIva janme jarAya sAthe. badhA bALaka bAlikAo oLa sAthe janme che tema A jIva anAdi kALathI karmathI vIMTAelo che. ene yathAsthita pratItirUpa samyakatva thayuM nahi. te sAthe vrata paccakakhANanI pratIti thaI nahi. te ja samyakatvanI jaDa. mithyAtva e kAraNa na gamyuM eTale avirati karmabaMdhanuM kAraNa che. e avirati anAdithI lAgelI che enI pratIti thAya te samyakatva. je AvI pratItimAM Avyo te mithyASTimAM na hoya dohiM." be kAraNathI samyakatva pAmavA matijJAna, kevaLajJAna pAme AraMbha-paccakakhANeNaM parigrahanA paccakakhANathI samyakatva pAmavA matijJAna pAmavuM. emAM AraMbha ane parigraha kAraNa kyAMthI jaDyuM? jJAna rUpI paccakakhANanI buddhi tyAM hovI ja joIe. AraMbha toDavAnI buddhi ane parigraha choDavAnI budhdhi jarUrI che. ekavidha asaMjamathI paDikamavAnuM. avirati e ja karmabaMdhanuM kAraNa. e jyAre AtmA lakSyamAM le to ja - A paNa
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyakatvavALo samajavo. abhavya mithyAdaSTi vrato pALe, tapasyA kare chatAM tenA vrato ke tapasyAne ApaNe gaNatarImAM letA nathI. kemake aviratithI DarIne vrata tapasyA karato nathI paNa devalokanI icchAe kare che. A pApa na karUM to devapaNuM maLe. te apekSAe sAdhupaNuM pALe che. devalokAdi sukhanI icchAe abhavyo, mithyASTio dharma kare. anAdithI avirati AtmAne lAgelI che tethI karmo AvI rahyA che. vrato na kare paNa vrata karaNIya che tema mAnanArA paNa paDelA che. paNa avirati rokavAnA aMge vicArIe to aviratinuM rokANa mAne tenAmAM jainatva kahevAya. aviratithI karma AvavAnu na mAnIe te vrato levAnA hoyaja nahi. eTale jainatva tyAM ke jyAM aviratinuM rokANa mAne. anya matavALA tattvo zI rIte mAne che ? sAmAnyathI tame navatattva mAno cho tema bIjA paNa mAne che. vaiSNavo, zaivo, jIva ane jaDa mAne che. karma AvavuM -rokavuM -tUTavuM - baMdhAvuM -mokSa thavo tema mAne che. teo ane ApaNe banne navatattvo mAnIe chIe. to ApaNe samIti ane teo mithyAtvI enuM kAraNa? e loko jIva mAne che caitanya svarUpa nahi paNa caitanyanuM kuMDuM. kuMDAmAM caitanya rahe. kuMDa caitanyamaya nahi. te rIte anyadharmI AtmAne jJAnano AdhAra mATe paNa jJAnamaya nahi. Azrava avirati dvArA, saMvara nirjarAthI karma sarvathA karma chUTI jAya. AthI avirati e saMsAranI jaDa. aviratithI viramavuM te saMsArathI vistAra pAmavAnI jaDa che. jinezvare jIvano avirati svabhAva jaNAvyo tethI jinezvarane adhika mAnIe chIe, bIjAmAM cAlato ghoDo nahi te lAkaDAno ghoDo. sarvajJapaNAne aMge thanAruM AtmAnuM jJAna vagere na mAnyA. jagata banAvyAnA nAme paramezvara manAvatA temane ekaja vastu kahIH saMsAra mAyAjALa che. to mAyA jALane karI tevA Izvarano upagAra mAnavo che? kAM to e paramezvarano upagAra nathI, apakAra che. nahitara mAyA jALa na mAno. upagArI mAyA jALathI kahenArA mAyA jALamAM phasAyA, paNa tyAgI nahi. mAyA jALamAM phasAyelA sivAya mAyAjALa jaNAve nahi, lAkaDAnA ghoDe ramavA mAMDyuM, sAco ghoDo malyo nahi. batAvanAranI dRSTie paramezvane mAne to mAtra jaino ja mAne. A upagAra hovAthI zrImAn haribhadrasUrijI mahArAjA pratyAkhyAna nAmanuM aSTaka kahe che. te pratyAkhyAnanA kevA prakAra che? te vize zAstrakAra zuM jaNAvaze? te adhikAra agre vartamAna. che ne navuM che S
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna dravyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhA mataM / apekSAdikRtaM hyAdyamato'nyat caramaM matam // AtmAnI UMcI-nIcI avasthA anAdithI che. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrizvarajI mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane karatAM thakAM AgaLa deva vagerenuM svarUpa jaNAvI gayA. ahIM jainomAM matanA pravartaka e deva nahi. paNa vAstavika rItie pradarzaka e deva. bIjAone dharmanI zarUAta mAnavI che. tethI jagatanI zarUAta mAnavI paDe che. ahIM dharmanI zarUAta mAnavI nathI. adharma sarvakALe hato ja. evo ekeya kALa na hato ke jemAM jIvo pApa bAMdhatA na hatA. puNya ane pApanuM baMdhana sarvakALe che. to dharma adharmanI haiyAti sarvakALe mAnavI paDe. jo sarvakAle puNya pApanI sattA na mAnI zakIe to jIvanI haiyAti mAnI zakIzuM nahi. jIvane UMcI agara nIcI avasthA, bemAMthI eka avasthA jIvanI jarUra mAnavI paDe. jIvanI UMcI nIcI avasthA mAnavIja paDe. tethI puNya pApa anAdinA mAnavA paDe. to puNyanA kAraNabhUta dharmane ane pApanA kAraNabhUta adharmane paNa mAnavA paDe. nahitara vagara dharme puNya, vagara adharme pApa thai gayuM, paNa tema mAnI zakAya nahi. jIva anAdino che to tenI UMcI nIcI avasthA paNa anAdinI che. anAdinI badhI sthiti pelAone eTale ke dharma banAvanArAone uthalAvavI paDI. paNa batAvanArane kazo vAMdho nathI. jeone dharma banAvanArano dAvo nathI rAkhavo paNa batAvanArano dAvo karavo che temane jIvanuM anAdipaNuM mAnavAmAM harakata paDatI nathI. jaina mate batAvanArane deva mAnavAmAM AvyA. indriyothI thatuM damana. have batAvanAramAM eTalI kIMmata zI ? jo banAvanAra hoya to kIMmata. hIrAne batAvanAra mATe vicAro : paisAnI 100 dIvAsaLI. eka saLagAvIe to paNa hIro dekhAya. temAM dIvAsaLInI kIMmata zI ? AMkha batAvanAra ke banAvanAra ? jagatanA padArthone AMkha batAvanAra che mATe AMkhanI kIMmata nahi ne ? eka vAta. bIjI vAta e saha
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke jIMdagIne batAvanAra keTalo upagArI gaNAya? jaDajIvanane batAvanAra upagArI to jIvajIvanane batAvanAra keTalA upagArI gaNAya? zarIra, rasanA, zrotra, cakSu, A jaDa mana, vacana, kAyA, zvAsozvAsa, AyuSya, A badhAne aDacaNa na Ave. A prANonA rakSaNa mATe dareka bhavamAM prayatna hatA. devatA nArakI manuSya tiryaMcagatimAM cAhe temAM jaDajIvananI rakSA cAlelI hatI ja. AtmAne AdhAre zarIra che paNa netA jaDa che. AtmAne cAhe jeTaluM dekhavuM hoya paNa AMkha anukULa na hoya to dekhI na zake. tema bIjI indriyomAM paNa evuM ja che. AtmAne jIvavuM hoya lAMbo TAima paNa AyuSyanA pudgalo na hoya to zI rIte jIvI zake ? 'satyAM hi nivRtti nivRtti (atyaMtara AkAra) bane tyAre ja upayogalabdhi kAma lAge. dravyathI indriya na hoya to kSayopazama upagaraNa kAma na lAge. pAMca indriya, traNa yoga, zvAsozvAsa ane AyuSya A daza prANanA rakSaNa mATe ApaNe prayatna karyo ja gayA. paNa nAnA baccA bAra varasanA thAya to paNa AbarUne na samaje. gharamAM rame che chatAM paNa AbarU kayA khUNe che te samajatA nathI. jema baccAne AbarUvALA gharamAM ja rahevAnuM chatAM AbarUno khyAla nathI. tema AtmA jIvajIvana joDe che chatAM jIvajIvanano khyAla Avyo ja nathI. mAtra jaDa jIvanano khyAla che. zarIra, jIbha, kAna, AMkha vagare dasa prANI bacAvavA ja udyama che. huM koNa? ne mAruM zuM? eno ja bacAva huM karuM, e vicAra kyAre Avyo? AMkha ghaNI DAhI che. AkhA jagatane dekhe che, paNa asamartha kyAM? potAne dekhavAne ja AMkha asamartha. jIvajIvanane jANavA Agama-arIso. A AtmA anAdi kALathI jaDanA jIvanane jovAmAM jabbara parAkramavALo che. paNa potAnA guNa ke svarUpane jovAnuM AtmAne sUjhatuM nathI. jagatane AMkha juve che paNa potAne jotI nathI. AMkhane arIso maLe to ja AMkha AMkhane juve. ema A AtmA atmAne joI zake nahi, sivAya ke sarvajJa bhagavAnanA AgamarUpI arIso. A arIso maLe to ja ApaNe ApaNA AtmAne joI zakIe. anAdikALathI jaDajIvana jIvyA ane jagatane joyuM. paNa AtmAne jovAno avasara zakya nathI. zarIranA tAvane batAvanArA tharamAmITara e tAvanuM mApa Ape paNa tAva AvavAnuM kAraNa zAthI? te rokaze? te badhuM tharamAmITara na jaNAve. paNa sarvajJa bhagavAnanA vacanarUpI tharamAmITara AtmAne karma kema baMdhAyA, ne karma kema rokAyA, ne kema tuTe, e badhuM batAve che. ApaNane jIvajIvananI jhAMkhI sarakhI paNa na hatI. AMkha bhamaraDA jevI moTI hoya paNa potAno khUNo dekhavAnI tAkAta AMkhamAM nathI. jIvajIvanano eka aMza samajavo hoya RD
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ agara AkhuM jIvajIvana jovuM hoya to Agama arIso jarUrI. emaNe batAvyuM na hota to | jIvajIvana che ema gaNAta nahi. ane jANyuM na hatuM te meLavavAnI mahenata karavAnI nahatI. meLavyA pachI rakSaNa kema karavuM? temaja tamAma jIvajIvananI sthiti batAvI, veDaphAtu-nakAmuM jatuM-khyAla bahAra jatuM AkhuM jIvajIvana emaNe jaNAvyuM. te mATe e upagArI. zarIra ane AtmAno rmajanya saMbaMdha. e upagArIe pahelA zuM jaNAvyuM? A jIva baMdhAelo che, baMdhAto che ane baMdhAze. zAnAthI? baMdhAvAnI vAta Ave to bAMdhanArI cIja kaI? Astika mAtra TUMkA zabdomAM khulAso karI zakaze AtmAne bAMdhanArI cIja karma, karma AtmAne bAMdhanArI cIja. to te karma, rUpI ke arUpI? arUpIne baMdha hoya nahi. rUpI arUpIne bAMdhe nahi, karmarUpI che to arUpI AtmAne bAMdhe zI rIte? paNa hAtha kaMkaNane arIsAnI jarUra na paDe. pratyakSa padArthane chAyA (cihna) dvArA nizcita karavAnuM na hoya. pratyakSamAM anumAna na karavuM paDe. rUpI karma vaDe arUpI AtmA kema baMdhAyo? paNa A najare hevAla joI lyo. hAtha Ama rAkhI enA upara thaI goLI cAlI jAya to na vAge. vacamAMthI jAya to vAge, vedanA thAya e sAthe AtmA saMbaMdhamAM Avyo che. zarIra rUpa pUla padArtha sAthe AtmA baMdhAelo che. zarIra bole che zAthI? AtmA aMdara che tethI. zarIra sarakhA sthUla padArthathI baMdhAI jAya to karma jevA bArIka padArthathI AtmA baMdhAya emAM zaMkA zI? AtmA arUpI chatAM rUpI evA karmathI baMdhAya che tethI zarIra ane AtmA baMdhAyelA che e vAta pratyakSa che to AtmAne karma sAthe saMbaMdha thavAmAM Azcarya nathI, paNa saMbaMdha thayA kyAMthI ? pahelA karma AvyA ke pahelA vikAra thayo? jo karma AvyA hoya ke pachI vikAra thayo to zuM vagara vikAre karma AvI gayA ? to sidhdhapaNAmAM paNa vagara vikAre karma lAgI jaze. ema vagara vikAre karma lAge ema mAnavuM paDe. paNa vagara vikAre karma na manAya. pahelA karma mAnavA ke pahelA vikAra mAnavA? kharI vAta to e prazna jagatanI Adi mAnanArA mATe che. jema koI vakrapaNAno prazna kare : are bhAI ! te dhana corIne dADhyuM hatuM ke guMjAmAM ghAlyuM hatuM? uThAvyuM hoya tene e savAla karAya, paNa je jANato nathI evAne e savAla karAya? kaho ke beadabI karI gaNAya. ema ahIM prathama karma ke prathama vikAra ? e savAla jainane aMge nathI. Adi mAne tene e savAla karAya. pahela (Adi) na mAne tene e savAla nathI. ema ahIM jainanI sAmA savAla zI rIte thAya? (aSTaka prakaraNa anArakI pakaDI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrma ane uttarmanuM pariNAma. jaina Adi mAnatA nathI. eTale anAdi mAnanArA jainane prathama karma ke prathama vikAra? e prazna pUchAya ja nahIM. je mANasane aMge lIdhAnI kabUlAta thAya pachI e savAla thAya. paNa lIdhuM nathI tevAne vakra prazna pUcho to ? lAIna bahArano prazna che. vastu jANato nathI, vasta lIdhI nathI, tene lIdhAno savAla zI rIte pUchAya? paNa eka vAta karI zakIe ke baMnemAM kAraNa kArya koNa? uttaramAM jaNAvavAnuM ke vikAranI apekSAe pUrvakarma kAraNa, uttarakarmanI apekSAe pUrvavikAra kArya. A jagopara jeo keTalAka zabdathI bhaDakavAvALA hoya che. bAvAnI jamAtane tenA bhakta notaruM dIdhuM. jamAtamAM eka janmAMdha bAvo che. Ane koNa dorI jAya? jamIne AvyA eTale aMdhe pUchayuM ke zuM jamyA? javAba Apyo: khIra purI. khIra zuM? jamAte kahyuM : gAyanA dUdha cokhA rAMdhe te, gAya zuM? sapheda bagalA jevuM prANI, bagalo zuM? AkAra batAvyo. bagalA tuma khAyA. merA to galA phATa jAya. te AkAramAM cAlyo gayo. dUdha AvA bagalA AkAranuM hoya. AvI rItano khorAka khAvAthI mAruM gaLuM phATI jAya. janmAMdha bAvo bagalAno AkAra dUdha ane khIramAM AkAra rahI gayo ane bhaDakI gayo. tema keTalAka bicArA syAdvAda zabdathI bhaDakelA che. syAdvAdane samajavA prayatna o. tamane ema thAya ke kAraNa e kArya kema thAya? ane kArya e kAraNa kema thAya? paNa jarA vicAro ! dANo kArya ke kAraNa? aMkuranI apekSAe kArya ane navo aMkura thaze tenuM kAraNa che. eka ja bIjamAM kArya kAraNapaNe be che. virudhdha dharma hovA chatAM eka bIjamAM bane che, paNa judI judI apekSAe. tema ahI karma ane vikAra. karmane aMge pUrvanA vikArane aMge kAryapaNuM, uttaramAM karmanuM kAraNapaNuM - vikArathI karma, karmathI vikAra ema paraMparA cAlyA kare. jo kharekhara Ama baMdhAeluM che, to aMta koI dahADo AvavAno nahi. bIja aMkura karyA karaze, aMkura bIja karaze. to aMta nahIM Ave. to zeko cho, bhUjo cho rAMdho cho tenuM zuM thAya? bIjA kAraNa maLe to thAya. tema vikAro thAya to te karmathI thAya. aMkuranuM bIja thAya, bIjano aMkura thAya, paNa badhA aMkuranA bIja thAya ke badhA bIjanA aMkura thAya tevo niyama nathI. e niyama na hovAthI jinezvarano upadeza thAya che. nahitara jinezvarane bolavAnuM hatuM ja nahi. karmathI vikAra thAya, vikAra hoya tyAM karma thaI ja jAya. tyAM jinezvaranA upadezanI jarUra na hatI. jinezvarano upadeza A che : karma ane vikArane asamartha banAvo. karma asamartha kevI rIte banAvAya? bhalabhalA tIrthaMkara agara gaNadharanuM jora nathI cAlyuM tevA karmane asamartha banAvavAnuM kahevuM te azakya upadeza che. tAva Avyo
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ che to zeSanAga maNI lAvIne dhoIne pANI pI je. zabdamAM sIdhI vAta che. paNa zeSanAgano maNi lAvavo zI rIte ?te ahIM bhavya jIvone karma dabAvavAnuM kahevuM te zabdamAM sIdhuM che paNa banAvavAmAM kakarUM che, eTalA mATe prathama gurUmaMtramAM eka ja ApyuM che karmane haNanArAnI ToLImAM dAkhala thAva. tame konI chAyAmAM, konA rAjayamAM, konA tAbAmAM jAva cho? karmane haNanArI ToLakImAM jAva cho. to barAbara che. Namo arihaMtANaM' padano artha. prathama Namo arihaMtANaM zIkhavyuM che. vyutpattithI Ano artha bIjAne ghaNo agharo paDe che. je A jinezvaranI pUjA mAnanArA nathI e kahI Ape che ke - azokavRkSa Adi Acha prAtihAryoe karelI pUjAne lAyaka bane che, tevA arihaMtane mAro namaskAra. aha pUjAyA. pUjA arthamAM aha dhAtu che. je stutya hoya temAM zatR pratyaya AvI pUjAne lAyaka te banI zake. ahatuM. tene namaskAra. jene pUjyatA mAnavI paravaDatI nathI tene ahaMtu zabda upara haDatAla melavI. pUjana jemane mAnavuM nathI, sAkSAt bhagavaMtanuM pUjana ane sthApanA nipAnI vAta judI che. vaLI barADA pADe che : a tyAgIne bhogI banAvyA. to to pachI jeTalI bAyaDIo sAdhunA phoTAne aDake tenuM prAyazcitta sAdhue levuM joIe. jo e to tasvIrane saMghaTTo thayo tethI tame saMghaTTAnA dUSita nathI. to bhagavAnanI pratimAnI pUjAmAM vastuo caDAvavAthI bhagavAnanuM bhogIpaNuM zI rIte kahevAya? tamAre saMghaTTAthI bacavA mATe mUrti kahI khasI zakAya to bhagavAnanI mUrtinI pUjAthI bhagavAna bhogI zI rIte? khuda bhagavAna vItarAga dazAmAM hatA te vakhate chatra cAmara dharAya che to te tyAgI ke bhogI? jagatanI Rdhdhi sAme devatAI chatra, cAmaramAM rahela eka ratna basa che. emAM bhogI na bane to cAMdI sonAmAM zuM hatuM? jo evAmAM bhogI na bane, AvAmAM bhogI zuM thavAnA hatA? A vyutpatti rUpe teo bolavA lAyaka nathI. have nirUktithI vyAkhyAH karmazatrune haNanArA Namo arihaMtANe. e maMtra karmane haNanArA, vikAro karmane dabAvanArA saMvara ane nirjarAthI karmabaMdha ane aMta. zAstrakAra bhagavaMte krodha jItavo, anudaya karaNa, udaya prAptane niSphaLa karavo, udayanA sAdhanathI dUra rahevuM. koI vakhata sAdhana maLI gayA, udaya prAptane rokavo, vikAra rokavo, udaya rokavo eTale karma rokavA, tapasyAthI karmakSaya karo, saMvarathI vikAra roko, nirjarA e karmakSaya mATe, saMvara e vikAro rokavA mATe, tIrthaMkara mahArAje vikAra ane karma banne rokavA mATe upadeza karyo che. anAja bhuMjAI jAya, aMkura sukAI jAya che, navAkarmo
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayamAM na Ave anudayakaraNa, e dvArA karma vikArane rokavAnuM thAya che. tIrthakara mahArAjAe be upadeza ApyA che. temAM prathama vikAra ke prathama karma rokavA? eTale pahelA vikAra rokavA ke karma rokavA? pahelA vikAra roko. vikAro na rokAya to karma rokavAthI teTaluM sAmarthya Avaze nahi. vikAro roko to karma toDavAnI tAkAta tamane vadhAre Avaze. AthI saMvarane prathama ane nirjarAne pachI sthAna ApyuM. saMvara eTale vikAra upara kAbu. Azravanirodha: saMvara karma AvavAnA dvArA rokavA te saMvara. te saMvara thAya tyAre ja nirjarAnI tAkAta Ave. sAMja savAra paDikkamaNAmAM prathama sAmAyika mUkyuM, paccakakhANa tapasyA pachI mUkyAM. sAmAyikane AvazyakamAM prathama gaNuM. pahelA vikAro roko pachI saMjama tapa kema kahyuM? pahelAM saMjamanI jarUra. tapa paNa saMyama pUrvaka phaLa denAruM che. svabhAve saMyama hoya tyAM ja tapanuM phaLa. saMyama vagara paNa saMyama pUrvaka phaLa denArUM che. svabhAve saMyama hoya tyAM ja tapanuM phaLa. saMyama vagara tevuM phaLa banI zakatuM nathI. mATe vikArane dabAvavAnI prathama jarUra. pahelA saMvaranI jarUra e kyAre samajAya? jyAre AzravanuM nukazAna samajAya tyAre. ahIM saMvarane aMge jIva taiyAra kyAre thAya? jayAre AzravathI pUrepUro bhaya lAge tyAre, mATe Azrava samajAvavA mATe bhagavAna jinezvara gaNadhara mahArAjane upagArI mAnIe chIe. temaNe Azravane rokvAnA sAdhano batAvyA mATe temano upagAra che. sAdhanarUpe avirati oLakhAvI te kevI rIte rokavI, ne viratinA prakAra keTalA? te vize zAstrakAra mahArAjA zuM jaNAve che te adhikAra agre vartamAna... sAjana purUSoe mokSate mATe potAnuM atyasvarUpa jevI rIte karavuM joIe tevA prakAranuM tamAruM pratibiMba joIte huM sthira thayo che. jethI saMsAramAM paNa mArA AMtaramAM muktinI avasthAne lAvuM.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 6 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtNhyaadymto'nyt caramaM matam // tIrthakra mahArAjA sUrya ke dIpaka ratAM vadhu upArI. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNa karatAM thakAM AgaLa devanuM svarUpa jaNAvI gayA. sAmAnya rIte Adya pravartakane deva tarIke mAnyA che. eTale te dharma temaNe utpanna karyo. eTale jainoe te deva pradarzaka tarIke mAnyA. sUrya pravartaka nathI, pradarzaka che. kAMTA-kAMkarAne sUrya banAvato nathI, paNa batAve che. patharA hIrAne banAvato nathI paNa batAve che. tema jinezvara mahArAja dharma adharmane banAvatA nathI, paNa batAve che. hiMsA karAvAthI pApa, ahiMsAthI dharma. te anAdithI hatuM, paNa jANamAM nahatuM. te jANamAM lAvyA. pote pApa UbhuM karIne hiMsA sAthe joDI dIdhuM hoya tema nathI. hiMsA rokavAthI pApanuM rokANa sarvakALa mATe hatuM. koI paNa evo kALa na hato, je pApanuM rokANa hiMsA karavAthI thatuM hoya. rUmamAM aMdhArU hoya tyAM sudhI sonA loDhAno bheda khyAlamAM na Ave. ajavALuM thAya tyAre sonuM sonA rUpe, loDhuM loDhA rUpe dIvo jaNAve, tema tIrthaMkara bhagavAna pApane pApa tarIke, dharmane dharma tarIke jaNAve che. tIrthakara bhagavAna tamArAmAM jJAna utpanna karavA dvArA upagArI che. jema dIvo jJAna udbhava karavA tarIke upagArI che. hiMsAne pApanA kAraNa tarIke, ahiMsAne pApanA kAraNanA rokANa tarIke jJAna utpanna karyuM. ema jinezvara mahArAjA dIpaka ke sUryarUpe ekalA prakAzaka tarIke rahetI nathI. zAstrakAroe logapadavANuM kahIne AgaLa dhammadayANa pada mUvuM paDyuM. jIvane dharma upara dharmapaNAnI, adharmapaNAnI buddhi hatI nahi. te tIrthaMkara mahArAjAe upadezathI samajAvI. hiMsAdikathI viramavuM te pApane rokavAno rasto. A ekaja rasto. gUmaDuM thaine pAkyuM, pachI tamArI pAse bIjo rasto nathI. pAkI gayuM pachI rasI kaDhAvyaja chUTako. pAke nahi tyAM sudhI rastA che. parU thayuM pachI ekaja upAya ke kADhavuM joIe. te sivAya bIjo rasto nathI. pApamAMthI nivRti- pratijJApAlana. pApa mArA AtmAne herAna kare che. pApane lIdhe mArI kharAbI che. pApathI bacavA) sa rANa ( ra )
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe bIjo rasto nathI. pApanA kAryothI dUra thAva tyAM sudhI anya matanA muddApramANe 'kare te bhogave.' paNa jainanA muddAmAM zuM che ? pApa na kare to paNa pratijJA le. pratijJA na kare tyAM sudhI pApano bhAgI che.(na virame te bhogave.) pAse lakSmI nathI paNa paccakkhANa na karyA hoya to dekhIe tyAre lAlaca thAya. amerikAnI lIlotarI tame dekhI na hoya. paNa paccakakhANa na hoya to ? have dekho to mana lalacAya paNa paccakkhANa hoya to ? mAre baMrada che. e pravRtta pratijJA hatI tethI rokAi. pratijJA na karI hate to pravRttimAM rokAyA na hate. pApanA prasaMge pApanA rokanArathIja pratijJA. virati na karo, pratijJA paccakakhANa na karo eja pApanI jaDa. jenI pravRtti ene pApa ema bIjAe mAnyuM che. jyAre jaina zAstrakAroe apratijJAne pApa mAnyuM che. pratijJA na karavAnuM kAraNa zuM ? pratijJAno khyAla nathI te prathama kAraNa. pote jANo cho vakIla sAheba kahe che ke-kAyado thayA(banyA) pachI gunegAra. kAyado thayo te mane khabara na hatI te bacAva na cAle. anAdithI pravRtti karanAro AtmA te nathI jANato. e bacAva nahi cAle. tAre khabara rAkhavI ja joie, te tArI pharaja che. paccakakhANa ka2vAnuM jANato na hato e na cAle, pratijJA to karI paNa AkhI jIMdagIno khyAla nathI. kai vakhate kayo prasaMga Avaze tenI khabara nathI. A hAlanI sthitine aMge paccakkhANa karIe ne kAle bIjI sthiti thAya. tenA samAdhAnamAM samajavAnuM ke pApano prasaMga Ave to baMdA taiyAra che. to pApa lAge ja. tamArA hisAbe strIoe satIpaNuM rAkhavuM ja nahi. are ! lagna na karavA. dhaNI keTalI mudata jIvaze ? tenI ThIka, nahIMtara pavitratA pALIza. avaLA ATalI hiMmata rAkhe che ! saMjoga rahyA tyAM sudhI ThIka, nahIMtara pavitratA pALIza. abaLA ATalI himata rAkhe che. te to bhaviSyanA jJAnavALI nathI. chatAM zuM joi hAtha pakaDe che ? evuM e vicAre to koi prasaMga evo Avaze te vicAra karatI nathI.cAhe dhanADhya ke raMka avasthA Avaze. jIvato haze ke marI paNa jAya. pratijJA lope te mahApApI - zI rIte ? pratijJA na kare te pApI. ane pratijJA karI le pachI lope te mahApApI. vAta sAcI che. paNa e vAkya zobhe kone ? pratijJA lIdhelI hoya tene zobhe che. mohanabhAi revAzaMkarabhAine kahe : AgaLa Avo ane revAzaMkarabhAi potAnI jAte kahe ke huM AgaLa AvuM. AgaLanI beThaka e tattva. paNa mohanabhAi kahe temAM bannenI ucitatA, jyAre revAzaMkarabhAi kahe to nirvivekitA. sAdhu dAna vahoravA jAya tyAM lukhApAkhA upara dhyAna rAkhe, jyAre zrAvaka bhakita upara dhyAna rAkhe. zAstronA baMne vAkyo che. baMne gayuM. ahIM pratijJAlopa prasaMge lIdhA pahelA dhAravuM te virativrata paccakakhANane dhakko mA2vAnuM ane un64 33201 33
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIdhA pachI dhAravuM te pratijJA TakAvavA mATe che. tame pratijJA rokavAnA upayogamAM A vAkya lIdhuM. zAstrakAre pratijJAnI dRDhatA mATe vAkya kahyuM. pratijJA na levI te A vAkyanuM tattva nathI. samajyA ? ahIM paNa lagna karyA pachI kharAba sthiti-kALI TIlI lAge. kanyA jyAM sudhI kuMvArI hoya tyAM sudhI cAhe tyAM varavAnI chUTa. vivAhita thayA pachI pratibaMdha thayo. emAMthI khase to adhama gaNAya. tenA DarathI zuM vivAhita dazA baMdha karI ? vivAhita thayA pachI sAvacetI rAkhavI. eno upayoga avivAhita paNAmAM nathI. tema pratijJA laI bhAMgavAmAM mahApApa e vAkyano upayoga pratijJA sAvacetIthI pALavAmAM karavAno che. vAkya zAstrakAroe kahyuM te zA mATe kahyuM ? pratijJA na levA mATe ke pratijJA pAlana mATe ? pratijJAmAM dRDhapaNuM rahe, pratijJAnuM ullaMghana na kare. tame te vAkya pratijJA na levAmAM lai gayA. tema ja keTalAka ajJAnathI pratijJAnuM svarUpa na samajI zakyA. temAM ajJAna e bacAva nathI. kei prasaMganA nAme pratijJAnuM svarUpa na samajI zakyA. te bacAva pApathI bacAvanAra nathI. mahApApathI DarI pratijJA na levI e bacAvano rasto nathI. ajJAna prasaMga e mahApApa che. e bahAnA kAma nahi lAge. pApathI bacavuM hoya to pratijJA karavI ja paDaze. na korTamAM paNa prathama pratijJA pachI kesa cAle. eka lITInI pratijJA karyA vagara korTamAM AgaLa eka lITI paNa lakhavA nathI detA. korTanA niyame pratijJA pahelI karavI ja joie. te pApanA bacAva mATe pratijJA karavA mATe kema AnAkAnI thAya che ? kedIne AjakAla page hAthe bAMdhe che. pahelA keDe chAtIe jhADa sAthe bAMdhe. tene te vakhate kema thatuM haze ? pratijJAnI vAta vakhate dhrUjI uTho cho. pratijJA parANe devAnI nathI. pratijJA ApI amane Tekasa DAku maLe tema nathI. tema tame na khAva tethI vadhAre amane kaMi maLavAnuM nathI. tamArA paccakakhANathI sAdhune zo lAbha ? zA kAraNathI sAdhu tamane paccakakhANa Ape che ? tamArI viratino lAbha sAdhune Avato nathI. tamArI pApanI pravRtti rahe temAM sAdhune pApa lAgavAnuM nathI. daradanI herAnagatithI jema dAkatarone ghera doDI doDI jAva cho. tema tema pApanI herAnagati samajyA ho to doDI doDI paccakakhANa levA javuM joie. gAmaDAmAM baLIyA kADhavAvALo jAya che. temAMthI sarakArane kazuM meLavavAnuM nathI. paNa je gAmaDIyA bAyaDIo chokarAne saMtADI de, ghera Ave to roSa caDe tevI tamArI sthiti che. Arogya mATe baccAnA sukha mATe baLIyA kADhavA Ave. te vakhate baLIyA kADhanAra upara roSa Ave che. temane paccakkhANa Ape tyAre tevuM ja lAge che. bAdhA ApI to
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAje bAMdhyA. bahAra jaI Ama bolo cho. vepAramAM bajAramAM paisAnI bhIDa hoya. temAM dharma karavo hoya to? bhIDa vakhate tyAM TakI rahe te bahAdurI che. bahAra nIkaLI bole ke mahArAje sajjaDa bAMdhyA. tame kedI mahArAja jelara bananArA. ema na hoya to zA upara bolo cho ? ApaNA pariNAmo kayA Ave che? A pApa AvyA karatuM hatuM. mahApurUSa te pApathI mane bacAvyo. e budhdhi kyAre AvI ? mahApurUSe kAyarapaNuM choDAvI mane majabUta rAkhyo. cAhe dharmiSTho madhyama darajjAnA manamAM A budhdhi kyAre Ave che? niyama vrata paccakakhANa pratijJA baMdhanarUpa bhAsI tenI zI dazA ! AtmAnI sthiti kevI che tenI vicAraNA. pApanI pravRtti chUTI rakhAvanAra ApaNo hitaiSI haiyAta che tyAM A dazAmAM ApaNe kaI sthitie chIe, te samajo. ApaNe saMvarane saMkaDAmaNa gaNI che, baddhara nathI gayuM. pratijJArUpI saMvarane hajuM bazvara gaNavA taiyAra nathI. pratijJAne saMkaDAmaNa samaje che tyAM sudhI A jIva samajayo zuM? kaho kAMI nahIM. pahelavahelA eka gAmaDAmAM sarakArI nizALanA pAyA khodAya che. cokIdAronI sabhA ekaThI thai che. kema? sarakAra taraphathI julama thAya che. sarakAra nizALa khole che. ApaNA chokarAM nizALamAM nIti zIkhavAnA, ethI corI thavAnI nahi, tethI cokInI jarUra nahi rahe. ApaNuM zuM thaze ? sarakAra ApaNA peTa para pATu mAre che. kaho- je nizALane peTa para pATuM samaje tene raste zI rIte lAvavo? pApano bacAva thAya tevA baSTharane bhArarUpa samaje. te bANAvaLI thaI zake nahi, bANonI zreNithI bacI zake nahi. saMvara AtmAnuM bakhtara che. pApathI bacAvanAra che. cAhe jo prasaMga Ave to paNa mAre pratijJA nathI karavI, e jagopara bIje kyAMka pratijJA karatI vakhate aDacaNa nathI lAgatI, paNa sukhathI nirvAha thaze ema mAno cho. eTale tamAre pratijJA karavI che paNa pApa haThAvavA nathI karavI. aDacaNa vAMdho muzkelI na Ave te pariNAma zuM kArya kare ? nizcita sthAne janma levAmAM karaNa kyuM? kudarate janma levAnuM tamArA hAthamAM nathI ApyuM. jo marajI mAphaka janma levAnuM ApyuM hota to janma kyAM levo e vicAramAM kaMi lAMbo kALa nirgamana thaI jatuM. pratijJA karatAM ATalA vicAra karo cho to janma levA keTalo vicAra karata? keTalIka vakhata gharanA dalAla evA hoya che ke pachI ApaNI marajI hoya ke na hoya paNa sodo karI Ave. tema karma sodo lagADI de che. nathI mA-bApe ApaNane pasaMda karyA. e ri Hii pAsaFlight El tig B e.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI ApaNe emane pasaMda karI lIdhA. eNe evI jAtanA karma bAMdhelA, ApaNe paNa evAja karma bAMdhelA, tethI saMyoga tevo thaI jAya che. tamArI marajI mAphaka vicAra karI pasaMda karavA vicAravAnuM rAkho to pAra Ave ja nahi. dharmanI sthitie jIva samajayo keTaluM? haju Azravane heyapaNe ane saMvarane upAdeyapaNe mAnyo ja nathI. zrAvaka ke sAdhu zakti sthiti pramANe saMvara Adare che. Azrava roke che. paNa AzravanuM bhayaMkarapaNuM ane saMvaranuM suMdarapaNuM haju bhAsyuM nathI. paNa mahArAje kahyuM ke mahArAjanuM moM na ThelAya mATe | paccakakhANa kare che. A sthitimAM pApathI zI rIte bace ? paccakkANanI anivArya AvazyaktA. chUTamAM rAjIpaNuM rahe. zaramamAM paccakakhANa thAya teno artha zo ? nAnA baccA pote rogamAM na samaje. mA-bApa davA pAya ne nirogI thAya. lAjathI zaramathI baLAtkArathI paccakkhANathI lAbha thAya paNa samyakatvanI dazA na gaNAya. bApanI najara cUkavI davA pheMkI dIdhI- emAM bALake bahAdurI gaNI. tema mahArAjane AMbA pIpaLA batAvI najara cukavI bahAra nIkaLI jaIe. bAdhA na lIdhI to bahAra jaI rAjI thAya. paNa e to ajJAnane Ama sUjhe. mAre pApathI bacavuM e cokkasa, dAkatara upara bharoso che. jamazedajI dAkatara kahe ke rAtanA bAra eka vAge AvIza. AkhA dahADAnA vAyadA jatA karIne bAra ne benA vAyadA Ave. suratamAM paNa bAra ne be e kahe to kabula. zAthI? davA levI ja che. enA jevI bIjI davA bIjI jagoe nahi maLe. e upara bharoso che. zarIranA dAkatarane rAtanA bolAvIe to AtmA mATe AtmAnI oLakhANa che ke nahi? cAmaDAnI prItine lIdhe ATaluM bane che to AtmAnI oLakhANa hoya to kema na bane ? vaida to davAkhAne hoya, ApaNI pAse covIsa kalAka vaida rahetA nathI. chatAM parejI kahe te pALIe chIe. ahIM ApaNe vagara cokIe parejI pALIe chIe. to AtmAnI oLakhANa hoya to keTaluM rahevuM joie ? vaida dAkaTara kahe ke zarIra mATe kahe che. daradInA hita mATe kahe che enI badalI je mANasa vaida dAkatara to kahyA kare tema dhAre tenI dazA zI thAya? mahArAja to ema kahe. zAstrakArono to evo upadeza hoya enI kiMmata nathI. ahI lAkaDAmAM(vanaspatimAM) mokalavA paDe. nigodamAM saMdezo mokalavo paDe e ja dazA. A dazAmAM AtmA AtmAne oLakhI na zakyo. je pApanI AzravanI bhayaMkaratA na samaje tyAM sudhI te pApathI bace zI rIte ? jJAna karAvavAnuM kAma tIrthaMkara, zAstro ane gurU mahArAjanuM che. hiMsAmAM pApanI kaLa goThavI nathI, pApanI kaLa hiMsA sAthe vaLagelI che. dharmanI kaLa ahiMsA sAthe vaLagelI che. mAtra tIrthakaro jaNAvI de che. tema jherI kai cIjo kAraNa BEST
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ che te batAvI de che, paNa jherIpaNuM banAvatA nathI. AtmAne kema karma lAgyA? ne kema jAya? kema rokI zakAya? te badhuM samajAve che, jJAna kare che. dIvo ane sUrya jJAna pragaTa kare che. pahelAnuM jJAna hatuM te dIvo ke sUrya thayA eTale ubhuta thayuM. A jJAna navesarathI karyuM. jJAna emaNe utpanna karyuM. evuM kahIe chIe. tIrthakaro deva tarIke manAyA che, teo pApa-puNyane ke dharma adharmane banAvanAra tarIke nahi, paNa oLakhAvanAra tarIke-batAvanAra tarIke upagArI thAya che. tethI vastu to pahelAMnI banelI che. ahIM Azrava dvArA e pApa baMdhAI rahyA che tevu batAvavuM che. A pahelAnuM banatuM hoya tyAre ja bane. saMvaradvArA e pApanuM rokAvAnuM anAdithI banI raheluM che. tethI dharma adharma anAdithI che ane tIrthakara mahArAjAe oLakhAvyo. dIvo laIne AMdhaLo khADAmAM ke haDapheTamAM AvI jAya to bicAro gaNAya, kemake sAdhananI khAmIthI ApattimAM Ave tethI bicArA, paNa chate sAdhane na bace, ApattimAM Ave tevAne kevA gaNIe ? bevakUpha, tema sAdhana saMpatti chatAM ApattithI nahIM bacanAra bevakUpha gaNAya. ekendriyathI paMcendriya, anArya, jAnavara, paMkhI, pazu badhA bicArA che. temane jIvAdika nathI tema bolI na zakIe. Azrava saMvara oLakhyA pachI Azravano parihAra, ne saMvarano Adara na karIe to ApaNe bicArAmAM gaNAIe nahi, paNa bevakUpha gaNAie, pelA anAtha vagere bicArAnI gaNatarImAM che. ekaja pharaja ke AzravathI bacavuM ne saMvara Adaravo. ziyALAmAM cArebAju ThaMDaka thaI gaI hoya tyAM UnanA kapaDA paheravA. temAM koI kAraNa pUche to uttara devo paDe ke ApoApa pUchanAranI mUrkhAI gaNAya? anAdithI aviratithI pApa na karavA chatAM pApa bAMdhI rahyo che e jANyA pachI paccakakhANa kema levAnA? e savAla karanAranI dazA zI? mATe tIrthaMkara mahArAje paccakakhANanI jarUra zI ? te paccakakhANa dvArA e upagAra jaNAvyo. tIrthaka mahArAjA eka paNa guNa ApatA nathI- to upagAra zeno ? tIrthakara mahArAjAne anaMta jJAna, darzana, sukha, anaMtavIrya che. AmAMno eka aMza paNa jIMdagI sudhI bhakti karanArane e ApavAnA nathI. duniyAnuM dAna pAMca Ave to pAMca Ape, e khUTe che. khUTe chatAM dAna duniyA de che. A akhUTa che chatAM dAna detA nathI. AkhA jagatane de to paNa temanuM khUTe tema nathI. pachI upagAra zAno? de eno upagAra nathI. koinA AtmAno guNa koInA AtmAmAM jato Avato nathI. paisA TakA bIjuM apAya paNa sukha apAtuM nathI. sukha AtmAno guNa che. jJAna e AtmAno guNa hovAthI koI koIne ) ( jANa karI 3) saMkalanaBsa. A ahli[B ENTER,
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ daI zakatuM nathI. trilokanAthanA guNa koI daI laI zake nahi to upagArI zAnA? sUrya potAnA maMDaLamAMthI, kiraNomAMthI koIne kaMI paNa deto nathI. chatAM tejamAM je dedIpyamAna thAya temAM AkhuM sUryanuM biMba dAkhala thaI jAya. sarvajJa bhagavAna kaMI na Ape chatAM temanA dvArA aviratine oLakhI AtmA nirmaLa thAya, to AtmA pote kevaLasvarUpa thAya te mATe pApanI pratijJA karavI, pratijJA na kare te pApI, pratijJA karIne toDe te mahApApI AvI vAto temaNe batAvI che. mATe temano upagAra. have tenA prakAra keTalA te adhikAra agre vartamAna. bIjAoe izvarate viSe zarIra bIjAnA (karma)thI utpanna thayeluM che tema mAnyuM che. sasalAnA zIMgaDA sAta evA te vacalA vidvAn puruSa kadI na bole. pIpaLATM 3 1000
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 7 davyatobhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhAmataM |apekssaadikRtNhyaadymto'nyt caramaM matam / / jinezvara upakarI che te zikSaNa daSTie. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe akajI nAmanA prakaraNane karatAM thakAM pahelA devAdinA akhaka jaNAvI gayA. jaina darzanamAM je pravartaka mAnyA che. pradarzaka tarIke, pravartaka tarIke nahi. pravartaka thanArAne Adi karavI ja paDe che. anAdi sthiti koNa jaNAvI zake? pradarzaka ja anAdipaNuM sidhdha karI zake che. ahIM pradarzakane ja ApaNe mAnIe te guNa sahitapaNe mAnIe. pravartakanI mAnyatA kaI apekSAe rAkhI? A sthaLa padArtho Ape te dvArA. nAnA baccA ramakaDAM Ape tene upagArI gaNe, baraphI, peDA, bora, jAMbu Ape tene upagArI gaNavAnuM bALaka samaje nahi. anya matavALA meM tamane pRthvI, pANI, havA ApI AvI paugalika vastu dvArA potAno upagAra jaNAve che. jyAre ahIM pradarzakano upagAra bAhya paugalika padArtha devA dvArA nathI. samaju mANasa borAM baraphIno tevA upagAra na mAne jevo zikSaNa no mAne. jinezvare ApaNane zikSaNa ApyuM tethI jinezvara upagArI. jIvana nirvAhanA zikSaNa lenAro jIMdagI paryata zikSaNa denArano upagAra mAne che. jinezvare je zikSaNa ApyuM-te zA kAmanuM? te vicAro. e zikSaNa AtmAne oLakhAvanAra, AtmAne ucca sthitie pahoMcADanAra che. to AtmAnI yAvat sthiti sudhI temano upagAra mAnavAno che. upArIno upakara kyAreya na visarAya. kRtajJa konuM nAma ? ApanArano upagAra mAne che. cIja ApelI jAya to paNa upagAra mAnavAne ApaNe baMdhAelA chIe. jenA bApa marI gayA. temaNe bApanuM nAma lakhAvavuM nahi- jo upagAra na mAnavo hoya to. janma ApavAno eka vakhatano upagAra thAvat janma nAmamAM raju karavo paDe che. upagArI upagAra karI cAlyA jAya to paNa upagAra lenAre upagAra bhUlavo na joIe. tIrthaMkara mahArAjA upagAra karI mokSe cAlyA gayA to jANanAre eka divasa paNa upagAra bhUlAya kema? bIjI vAta upagAra karyA pachI (e upagAranI cIja cAlI gaI hoya to eka mANase daza hajAra rUpIyA ApyA. ApaNe) pharIne A ka'+ ! . ... ! | mItikA che .
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ khoyA. tethI tenuM dAnezvarIpaNuM cAlyuM gayuM? upagArIe ja upagAra karyA te Tako, agara na Tako, paNa upagAra levAvALAe haMmezA upagAra mAnavAnI jarUra che. upagArI upagAra karanAra vastu na Take to paNa upagAra mAnavo joIe. upagArI zAzvata padamAM birAjelA che. mA-bApa ApaNane janma Ape. ApaNe koI vakhata temane janma ApIe. arasaparasa bannane upagAra taLe dabAvavAnuM che. paNa trilokanA nAtha tIrthaMkarano ApaNe kayo upagAra karavAnA? zAzvata sidhdhapadamAM birAjyA. upagAranI lAInamAM rahyA nathI. tevA upagArI ke, bIjA upagArI marI gayA eTale maDhyuM, levA devA nahi, paMcAta maTI, ema sajjana na bole, sajjana to maryA pachI moTuM mana kare. tema ahIM je jinezvara mahArAjA AtmAnuM jJAna karAvI gayA. ApaNane jagatanuM jJAna hatuM. AtmAnuM jJAna na hatuM. huM AtmA-caitanya svarUpa karma karanAro-bhogavanAro-bhavobhava bhaTakanAro chuM. jyAM sudhI zAsana pAmyo na hato tyAM sudhI ApaNe AvuM AtmAnuM jJAna karyuM hatuM? tyAM sudhI ApaNe ghera ghoDo, baLada, gAya janma, cAro care, majurI kare. ema karatAM jIdaMgI pUrI thAya eTale vidAya thAya. trilokanA nAtha tIrthaMkaranuM vacana pAmyA na hatA tyAM sudhI emanI mAphaka jaMdagIo pUrI karI hatI. AtmA tarIkeno vicAra kyAM karyo hato? bhaNelAne bhUla thAya tyAM abhaNane zuM kahevuM? emanuM zAsana, emano upadeza AryakSetrAdi badhu pAmyA chatAM AtmAno vicAra bhUlI javAya che. AtmAne dharmaraMga kevo lAgyo che te vize haLadaranI upamA. mobhe AvIne beThA chIe. mobhathI AgaLa caDavAnuM hoya. ApaNe utkRSTamAM utkRSTa sthitie AvyA chatAM jema haLadarano raMga taDako lAge tyAre jAya. mAtra havAthI haLadarano raMga na jAya. paNa A dharmano raMga havAthI jAya che. AtmAne dharmano raMga lAge che paNa evo phIko raMga lAge che ke te havAthI uDI jAya che. sAMbhaLIye chIe, vAMcIe chIe, mUrtinA darzana vakhate vicAro paNa Ave che. paNa havA palaTe tema kSaNa pachI kaMI nahi. kharo A ja pazcAtApa karavAno rahe che. kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrAcAryajI pharamAve che ke. kSaNaM saktaH kSaNaM muktaH, kSaNaM kruddhaH kSaNaM kSamI / moha: zrIharyavAE, +rita: pivItiH (16-4 vItarAga stotra) kSaNamAM rAgI ne kSaNamAM mukta, krodhI, kSamI. vAMdaro cAhe pAMjarAmAM rAkho to paNa tyAM pharyA kare. pAMjarA pUratuM kUdaMkUdI kare. mAMkaDAne svabhAva caMcaLatA hovAthI kSaNavAra paNa aSTaka prakSaNa - IEEEEEEEEEEETIRIEETITIHEE
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ te sthira rahI zakato nathI. caMcaLatAmAM prathama naMbara mAMkaDo. e mAMkaDo haju sthira rahe che. vAMdarA caMcaLa kharA paNa potAnuM vana choDIne kyAMya jAya nahi. A aMdara bharAelo vAMdaro(mana) traNe jagatamAM jAya. manaskapi aya vizve bhramatiR-manarUpI vAMdaro AkhA jagatamAM bhramaNa karanAro che. kSaNamAM virAgI, kSaNamAM krodhI kSaNamAM kSamAdhArI. haLadarano raMga havAthI na uDe, taDake uDe (ApaNA mATe) dharmano A raMga havAthI uDe. upagAra lakSamAM nathI raheto. AtmAne AkhA jagatanuM bhAna hatuM, paNa AtmAne potAnuM bhAna na hatuM. konA mahimAthI A bhAna AvyuM? trilokanA nAtha tIrthakaranA mahimAthI. tIrthanI oLakhANa, darzana-pUjA. trilokanA nAtha tIrthakara bhagavAnanA pratApe AtmAnI oLakhANa thaI. tethI yAvat mokSa sudhI temane mAnavA baMdhAyelA chIe. iMdro tyAM beThA badhuM karI zakatA hatA. ahIM kema AvyA? tyAM beThA dezanA saMbhALI zake che, darzana karI zake che. ahIM AvavuM zuM karavA? devalokamAM rahyA thakAM darzana zravaNa karI zake che. dharamathI kaMTALAvALAe devapaNAnuM rAjInAmuM ApavuM joIe. jyotiSka vaimAnikamAM asaMkhyAta vakhata pUjA karavAno vakhata AvavAno. ekalA jinezvara mahArAjanA abhiSeko asaMkhyAta vakhata karavA paDaze. pUjAthI pratikULatAvALAne eka vakhata asaMkhyAta vakhata pUjA karavI paDaze. pUjananI kiMmata mAnI chatAM pUjana nathI karatAM. ApaNe AkhI jIMdagImAM janmIe tyAMthI maraNa sudhI pUjA karIe to keTalI vakhata pUjA thaze ? 100 varasavALAne 36 hajArathI vadhAre vakhata pUjanano vakhata nathI Avato. temAM thAkI jaIe chIe. temAM bhakti nathI samajatA, veTha samajIe chIe. bhakti zabdano chApo rahevA do. AgaLa cAlo! popaTabhAI pUjA karavA jAya, palALa karI saMgaluchaNA thAya tyAre gabhArAmAM jAya. pakhALa baMgaluhaNAMno lAbha na dhAryo, goThI karI le eTale aMdara jAya. bolo veTha mAnI ke lAbha mAnyo? ane kyAreka karavI paDI je vastu te tArA kalyANa mATe hatI. Aje bhAgya yoge maLI. tenI anumodanA kayAM thAya che? khovAyelI vastu maLe che. vastu tarIke khovAyelI na gaNAya to malyAmAM AnaMda kyAMthI Ave? paddhati paDI che te karyA karIe chIe. rasa nathI jAmyo. ApaNe bolI (uchAmaNI) bolIne pakhALa karIe chIe. te ahIM maLe che. vicAravAnI lAIna judI thaI. upagAra dRSTithI pUjana-ArAdhana-apUrva budhdhi emAM saheluM kaMI nathI, AthI thAya che te karavuM tema artha na karazo. AkhA kuTuMbano vahevAra chatAM eka chokarAnuM notaruM AvyuM, tyAM chokarAne na mokalavAno ema nahIM, paNa AkhA kuTuMbanuM notaruM kema na AvyuM? te dAvo karavAno. AtmAne oLakhAvyo jinezvare. eTaluM ja nahIM, paNa emaNe ( dina 41 )
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ cokhkho karyo. patharAmAM paMDamAM pharaka na hato. jinezvare jaDa ane cetanano bheda samajAvyo. zarIrane kArakhAnAnI upamA. cetana jIvajIvana samajyo na hato. jaDamAM jhUkI rahyo hato. tethI paMDane palaTAvI jyota svarUpa dekhADyo. tethI jinezvarano upagAra bhUlAya nahIM. jarUra e vAta rahI. bhAi lAkha Ama gayA. lakhezrInA putre joDe ema batAvavuM paDe ke mArA bApanA lAkha kyAM ? Ama gayA te batAvavuM paDe. tema jyoti svarUpa batAvyo to jyota kyAM che te temaNe batAvavI ja paDe. atyAre kALo ThIkarA jevo lAge che. tArA bApanA lAkha ahIM dAMTelA che. dATelI cIja e mareluM dhana, hAtha Ave to jIvatuM dhana. jo jANamAM na hoya to dhana hoya ke na hoya-te be sarakhA che. dATelA dhananuM ajANapaNuM lakSAdhipati ane daridramAM pharaka nahIM. AtmAnI jyoti daTAyelI che. evI khabara na hoya temAM ane jaDamAM pharaka nathI. ahIM jyoti svarUpa daTAyeluM che. e dhyAnamAM na hoya to jaDa ane jIvamAM pharaka kyo rahe ? tevI rIte jaDa potAnuM joi jANI na zake emAM vadhyo zuM ? jaDa oDhI-khAi pI na jANe. A jIva jANI zake eTalo ja dhyo. jagatamAM jaDa bagADo karatA nathI. ApaNe bagADanAranA bApa chIe. anAja jeTaluM ApaNI pAse Ave tenI viSTA, pANInuM mUtara, dUdhanI viSTA. lUgaDAM navA hoya to melA karIe. havA gaMdI karIe. kayo haka jenI upara makara kudIe-karIe chIe. game tevA sArA padArtho na bagADI devA. jaDa sArA ke hoya tevuM rAkhe che. peTI-paTArA-tijorI hoya to sAcavI rAkhe che. AtmAnI jyoti na juvo to jaDa karatA bhUMDA cho. jagatamAM sudhAravAmAM kArakhAnA hoya che, jyAre A bagADavAnuM kArakhAnuM che. jaDa karatAM bagADavAnA kArakhAnAvALA zuM joi bAMga pokAre che. potAnA svarUpane jANe to lAta mAratI paNa dUdha denArI gAya kIMmatI gaNAya. uMTanA aDhAra vAMkA-paNa musApharImAM kAma lAge to kiMmati che.to AmAMthI kAMi kADhazo ? ke janmathI maraNa sudhI bagADavAno dhaMdho karazo ? janmathI maraNa sudhI kArakhAnuM calAvavuM che. bagADanArA kArakhAnAne rAkhyuM che. enA menejara banyA chIe. te kArakhAnAmAMthI kAMi kADhazo ? lAta mAranArI gAyanuM dUdha kiMmatI che, tema A bagADanAra kArakhAnAthI jyota svarUpa AtmAne oLakhI zako to e kiMmatI che. e jyota svarUpa oLakhAvanAra keTalA upagArI te vicAro. have jyota svarUpa oLakhAvyA. kayuM paMDa ADuM AvyuM jethI jyota kAma karatI nathI ? nidhAna 52 kyuM DhAMkaNa che ? te upagArI batAve. jyota kema daTAi gai che ? kayo paDado jyota upara che ? jinezvara nidhAna batAve te sAthe upara Avelo paDado paNa batAve. vaLI ema batAvI bese tema paganA vA sara
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM, paNa vighno karanArA ghaNA karaMdA koi nahIM. 'Ama' vALI duniyA ghaNI nIkaLe che. peTamAM Ama thAya to maraDA thAya. kAryamAM Ama vALA maLe to kArya DoLAya. Ama thayuM hate to Ama thAya. to paNa lAva karI dauM ema kahenArA thoDA. 'Ama'vALA Dagale pagale maLe che. jyota uparano paDado batAvyo trilokanAthe. AtmAnI jyotano paDado batAvI besI rahyA nathI. paDado kema uThAvI nAMkhavo te rasto paNa temaNe batAvyo che. je jyota upara paDado paDyo che temAM sarca lAiTano dIvo hoya che. paNa kamADavAsI dIdhuM hoya, upara paDado nAMkhyo hoya to ahIM ajavALuM na Ave. dIvo DhaMkAyelo rahe to tyAM sudhI bahAra ajavALuM na Ave. prajA karatAM lazkara moTuM ApaNI jyoti kaivalya svarUpa che. chatAM chAparAnA kANAM jeTalA ajavALAnA phAMphAM che. jagatamAM evuM koI rAjya nathI jyAM prajA karatAM lazkara vadhAre hoya. paNa ahIM prajA karatAM lazkara vadhAre che. ahIM evuM che ke AtmAnA eka pradeza upara anaMtAnaMta karmavargaNA vaLagelI che. e julamamAMthI bacavAno rasto kharo ? tema chatAM paNa duniyAbharamAM tapAsa karIe chIe. utpattino pratibaMdha kare evuM eke rAjya nathI. jyAre A karmarAjAnuM rAjya utpattine kabaje le che. tamArA dezanI utpatti paradeza kabaje the to dezanI dazA bhayaMkaramAM bhayaMkara. mAlikI AtmAnI, sattA karmanI 'jJAna' e karmarAjAnA eTale moharAjAnA gharanI utpatti nathI, cetananA gharanI utpatti che. chatAM moharAjAe kabaje lIdhI che. risIvara nimAye chate menejamenTa thAya te vakhate milakata gharadhaNInI, paNa gharadhaNIne pheraphAra karavAnI sattA nathI. jenA upara risIvara nImAyA hoya temAM gharadhaNInI sahI na cAle. mAlIka gharadhaNI, paNa kabajo risIvarano. AnAthI jJAna ridhdhi para karmarAjAe menejamenTa risIvara nImelo che. tenI risIvara mAraphata rasa-sparzanuM jJAna maLe. gaMdha rUpa zabdanuM jJAna risIvara hoya to maLe. AtmA potAnI milakata paNa vAparI na zake. risIvara anukULa hoyato potAnI milakata pote vApare. risIvara anukULa na hoya to chatI milakate gharadhaNIne phAMphAM mAravA paDe. mAlika chatI milakate phAMphAM mAre che. lokAlokane dekhanAra kevaLa jJAna-darzana AgaLa rasAdikanuM jJAna jANavuM temAM, moTI vAta nathI. gharamAM zAka dUdha lAvavuM hoya temAM risIvaranI sahInI jarUra na paDe, paNa A ka
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ to evo nimAyelo che ke zAka, dALa, bhAtamAM paNa enI risIvara.-sparza sugaMdha zabda jANavo temAM risIvaranI sahI joIe. nahIMtara sparza rasa gaMdha rUpa ke zabdanuM-ekenuM jJAna na thAya. AtmAnI cIja jJAna-te kabaje laI kaMI paNa na karI zake AvI dazAmAM AtmA Avyo che. enuM bhAna jIvane na hatuM. AtmAne gulAmI sArI lAge che. phaTakalAla gIradhArI-nahIM loTo, nahIM thALI, gulAmanI pArakI ciMtAe ApaNuM peTa bharavuM. gulAmanA peTa bharavAnI ciMtA mAlikane. jema kedIne nirogI rAkhavA e paMcAta jelarane, tema ahIM bIjAo ciMtA kare. chatAM temAM moja mAne evA keTalAka hoya che. ema anAdi kALathI AtmA ! tuM menejamenTamAM moja mAnato hato, paNa AMkha ughADI hota to kaI sthitimAM kyAM paDyo che te tapAsatA. anaMta jJAnano dhaNI A jaDanA kabajAmAM utpanna thaI na zake tevI dazAmAM tane mUkI dIdho che. pADozIne haka keTalo ? teTalo tIrthakrano. pADozIne sUjhayuM ArasImAM ArasImAM dekhAtAM zuM karI zakAya? pADozIne cAhe teTalI ciMtA thAya paNa zuM kAma lAge ? tema tIrthaMkara mahArAjA AtmAnA pADozI che. AtmA herAna thaI rahyo che, badhuM sUjhe. paNa ArasImAM dekhavA jevuM. gharadhaNI jAgavo joIe. tIrthakara mahArAjA sAdhano batAve, badhuM kare paNa aMte pADozI che, gharadhaNI nahIM. pADozIno haka keTalo? sUcanA de teTalo. karavAnuM gharadhaNIne, tema karavAnuM to ApaNeja rahyuM. mulaka kabaje Ave pachI loka Te...meM... kare, tema ahIM AtmAne kabaje karyo karamarAjAe. enI utpatti kabaje karI. utpattimAMthI kaMI joIe tyAre risIvaranI | sahIthI maLe. cakravartIo kuTuMbanA virodhI na hatA. vAsudeva nirmamatva na hatA. mAro dIkaro cakravartI ke vAsudeva na thAya, paNa chatAM- devatAno baMdobasta hovA chatAM, ratnonI hAjarI hovA chatAM kudarata vicitra kare che. prasaMga Ave tyAre ratna ratnane ThekANe jAya che. cakravartI ne vAsudevanA phanA phAtIyA thAya che. to ahIM karma pudgalanI cokIo besADI che. milakata kabaje karI che. AvI dazAmAM utthAna thavAno rasto kayo? rAjA, utpanna ane upayoga traNe kabaje thAya tyAM utthAna thavAno saMbhava kyAM? ATha pradeza para- rksanuM jora nahIM. paNa kudarate eka khUNo evo rAkhyo che ke jemAM karma kaTakanuM kaMI cAlatuM nathI. rAjyomAM mahArAjyomAM khUNethI mojuM upaDe che. dilhInI bAdazAhatane zivAjIe dakSiNamAMthI uDADI. eka jago para kudarate evuM rAkheluM che ke je karmano kaccaraghANa vALe. nAbhInA ATha pradeza nirmala che-te karmanA kabajAmAM nahIM. risIvaramAM nahIM. enI upara (aSTaka prakaraNa - 4 - FIRMATIRTEL DTTEE
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmarAjAnuM jora nahIM. sidhdha jevA ATha pradeza nirmaLa. tamAma jIvo, cAhe nigodanA hoya. te jIva sarva jIvono anaMtamo bhAga ughADo che. AtmapradezanuM jJAna kalyANakArI, rajapUtanuM dRSTAMta. Atmapradezane aMge thatuM jJAna kudarate AtmAnA lAbhanI cIja tarIke rAkhela che. enI utpannatA karamanA kabajAmAM nathI. enA jore karamanuM cAhe jeTaluM jora hoya to paNa ATha pradeza para jora na cAle. te nirmaLatA AkhA AtmAne nirmaLa karI nAMkhe che. khUNe thayelo zivAjI AkhA mogalane kADhI mUke che. paNa vANiyA rajapUtane bhAibaMdhI hatI. rajapUta talavAra bAMdhI nIkaLe che. vANiyo pUche che A zuM? rajapUta kahe che talavAra ! tamane khabara nathI ! e talavArane zatrune ze pamADe, coranuM cUraNa kare. vANiyAe kahyuM : mane eka Apane. pelAne bahAra javuM hatuM eTale kahyuM AvIza tyAre vAta. rajapUta pAcho Avyo. kema have talavAra Apo. rajapUta pADozI hato, ApI talavAra. zeThanuM nukasAna karaze. "nA" na kahevAya ane zeTha pAse rakhAya paNa nahIM. musApharImAM talavArathI nukasAna thaze. A bAju talavAra laI zeTha nIkaLyA, bIjI bAju bokAnI bAMdhIne rajapUta nIkaLyo. sAme Avyo. hoM ! zeThe devuM cora AvyA. mArI pAse talavAra che ne cora kema AvyA? talavAranI muThI taraphathI cora tarapha ghA karyo. have talavAra kAma kare to ThIka? zeTha bolyo : talavArabA' tArA bApAne ghera karatI hoya te kara." garAsiyo talavAra laI hAlato thayo. te rIte talavAra maLI eTale zatru dUra na thAya. upayoga kare tyAre dUra thAya. tema bhagavAna jinezvarano upadeza agaraATha pradezanI nirmaLatA maLI eTale kAma thaI jaze ema mAnavAnuM nahIM. zUro saradAra na maLe to zamazera kAma na kare. jinavANIno prabhAva. jinezvaranI vANI zrI saradAra bane to kAmanI. mATe jaNAve che ke pahelAM to zUro saradAra hathiyArane jhaMkhe. kAma zurAtana karaze. AtmA zUrA saradAranA hAthamAM hathiyAra Ave tyAre tenA magajamAM je khumArI Ave tema bhavyone upadeza vakhate mokSanI khumArI AvavI joIe. AtmA bhavya che, zUro che. to hathiyAra AvyA pachI kema zUrAtana na Ave? nathI AvatuM to mAnavuM ke bAyalApaNuM che. AtmAnI sthitinuM bhAna thayuM to ApaNe hajuM kamanasIba chIe. pahelA vahelA jinezvaranA samAgamamAM AvanArane vIrya na uchaLe to abhavyanI zaMkA thAya che. AvA sAdhana meLyA chatAM kema taiyAra nathI thato. ? bhavyatva paripakva thAya to hathiyAra AvyA pachI haNahaNATa kema na thAya ? ApaNane | hathiyAra pUrA pADyA to kevaLa A mahApuruSe ja. je svataMtra dezo thayA che te dezone jeNe ) eewAkrama che. kAraNe 45 )
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ hathiyAra Rdhdhi pUrA pADyA che te tenA upagAra nathI bhUlatA. phrAMse amerikAne svataMtra thavAmAM madada karI hatI to amerikAne madadamAM utaravuM paDyuM hatuM. parAdhIna deza hathiyAra ane nANAM meLave to samaje ke mane svataMtratA ApanAra A che. to AtmAne jeNe samyam Adi hathiyAra. pravacana Rdhdhi ApI che tevA jinezvarano upagAra na mAnIe to enA jevo halako koNa? ApaNane sAdhana ekaThAM karI Ape che, AtmAnI jyota batAve che, tenA AvaraNa batAve che, AvaraNane lagatuM paheluM sthAna paccakhANa batAve che. chatAM zUrAtana na jAge to ? have te paccakakhANanI agresaratA zA kAraNa thI? e paccakakhANanA prakAra keTalA? azucikaraNa yaMtra batAvanAra jinezvara mahArAjano upagArI paNa upagAra mAnavAno. kemake temaNe karmazatru haNavA hathiyAre ApyA che. te kevA prakAranA che? te adhikAra agre vartamAna. he jilezvara deva ! tamAruM svarUpa arthAt tamArI pratimA bhavarUpI kUvAmAMthI kADhavAmAM rajU samAna che. kAraNa ke tame saMga, moha ane kAma rahita cho. ika
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAd - 8 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaM matam // | zuM jaino izvarane mAnatA nathI? zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagAra mATe aSTaka prakaraNa karatAM thakA AgaLa sUcavI gayA ke dareka Astikamata devane mAnavAvALA che. sAmAnya rIte jaino paNa tevI ja rIte devane mAne che. bIjA Astikone potAnA deva tarapha stuti bhakti jApa karavA nakkI lAgaNI che, tevI ja rIte jaino paNa potAnA deva tarapha bhakti stuti pUjAnI lAgaNI dharAve che. to AvI kahevata kema cAlI ke "jaino Izvarane nathI mAnatA ?' eka manuSya paradeza gayelo. e vakhate samAcAra muzkelIthI mokalAvAtA ane kAcA samAcAra mokalAvAtA. paradeza javAno saheje saMjoga na maLe. paradeza jatAM gata (mRtyu) thayA - evA samAcAra maLyA. AyuSya prabaLa hoya to pANImAM DULyo marato nathI. plega vakhate AyakhA nirbaLa hoya to eka gAMThamAM uDI jAya ne prabaLa AyakhAvALA traNa gAMThavALA bacI jAya che. ahIM te paradeza gayelAne nIce utAryo che. evAmAM upAya lAgu paDyo, sAjo thayo. dezamAM Avyo. are ! tuM koNa? tuM to marI gayo hato. phalANA AdamIe samAcAra ApyA hatA. "huM jIvato A Ubho". tyAM kharI khoTI vAtano khulAso zA mATe karavo? jIvato najaro najara dekhAya che. bhale phalANA prAmANika mANase kahyuM hatuM. paNa ahIM pratyakSa dekhyA chatAM cAlI nIkaLI vAta je pakaDI rAkhe, tene samajAvI na zakAya. jainone jo Izvara paramezvara jevI mAnyatA na hota to hajAro deharAM dAvA sAthe jaino kahI zake ke A tIrtho amArA bApanA che? hiMdusthAnamAM je UMcA sthAna te badhAM jainoe rokelA che. tAraMgA, Abu, sametazikhara, gIranAra, zatruMjaya vagere UMcA sthAno para jainonAM tIrtho che, jemAM paramezvaranA maMdiro che. pelo hAjara thayo tyAM pelAe marI gayelAnuM kahyuM. jIvato che chatAM na mAnuM. enI jevI akkala-tema jAhera maMdira chatAM jaino paramezvaramAM nathI mAnatA ema kahenArane samajAvavo zI rIte? vAta eTalI che ke haiyAnI hoLI jIbha para saLagAvI che. jagatamAM kartavyavAda koNe calAvyo ? pArakI mahenate tAgaDadhInnA karavA hatA temaNe mImAMsako : - taka 1 va karI che ke EGE
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMkhyo, sezvara sAMkhyo, nAstika ke boDhe kartavyavAda calAvyo nathI. jemaNe marelAne nAme mAla khAvA hatA, mAsIyA chamAsIyo varasIyo kara. tevAne zuM karavuM ? te vakhate temaNe jainone niMghAM. heM ! paramezvara nathI mAnatA. mane Apo eTale e Apaze. ADatIyA mAla Ave tevo mokalI Ape, paNa ApaNe to khAI javuM che, potAne ja ugharAvavuM che. IzvaranA nAme bhAjana sajjA bhojana pote laI lye ne izvara tamane Apaze. A dalAlI karAvAvALAne peTamAM baLatarA thaI. eTale kahyuM : izvara mAnatA nathI. kharI rIte jaino paramezvarane barobara mAne che. jaina jeTalI bIjAmAM izvaranI mAnyatA nathI. sanmArga dekhADanAra ane unmArgathI haThAvanAra ema paramezvarane mAne ja che. sanmArgamAM kema caDe ? caDhyA pachI kema tyAMthI na haThe ? evA mArge laI janAra paramezvarane jaino mAne che. ho; peTabharA dalAla mAne tevA paramezvarane jaino nathI mAnatA. jaino sadupadeza denArA paramezvarane mAne che. paNa tame kartA tarIke mAno to paNa vAjabI rIte mAno. jethI jaMjALa uDI jAya. e lokomAM dRSTAMta devAya che. bAinI bhakti-viSNune arpaNa bAi hatI paramabhakta. Dagale pagale viSNune yAda kare. gharamAMthI kacaro kADhyo. bahAra nAkhavA gaI v annAti tti nuhosi dekhAya te badhuM mane arpaNa kara. ema bhaktithI kacaro nAMkhatA bhRSNArpaLamasti kRSNane arpaNa ho. evAmAM tyAMthI nAradajI nIkaLyA. nAradajI pUrA viSNunA bhakta. mArA bhagavAna para kacaro nAMkhyo ! nAradajIne caDyo krodha. be ThokI dIdhI. bAi jevI komaLa jAta, ne nArada jevAnI thappaDa. jene potAnA bhagavAnane aMge krodha caDhe- tenA thappAmAM zI bAkI hoya ? chatAM je svara zabda AkRtie nRSNArpanamasti kahyuM hatuM te ja svara Adi pUrvaka tRSNArpaLam kahyuM. thappA mAryA to kRSNArpanamasti paNa . jaMjALanuM nAma nahIM. kartA mAno to mAnI jANo. zuM e rItie kartAvAdI mAnI jANe che ? paNa jema chokaro laDAya tyAM sudhI laDe, valurA bhare, kAMkarA mAre ne jyAre jo2 na cAle tyAre mArA bApane kahIza. to kahevA javuM hatuM to pahelAM kahevuM hatuM ne pahelAbacakA valurA kema bharyAM ? kALiyA joDe dhoLiyo bAMdhe to vAna na le paNa sAna to lye. anya darzanomAM paramezvaranA vyanI mAnyatA vize ApaNe paNa paramezvara karaze to ThIka ema bolIe chIe. e vize lokomAM sthiti to enI e. jema chokarAnAM lagna viSe- 'ame lagnano nirNaya karyo che.' janma thayo to ga .
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ akhaMDa saubhAgyavatI bAie putrane janma Apyo che. navAjunI thAya to kalama kaMpe che paNa "paramezvarane gamyuM te kharuM'. janmamAM bAyaDI, lagnamAM bApa, maraNamAM paramezvara. joDavAmAM juvAna, bhaNavAmAM joru, mAravAmAM mahAdevajI, zI rIte karo cho? lagnano ame nirNaya karyo che. AvuM paramezvarane game che? Ano artha zo? emane to paramezvarane kartA mAnIne kaI sthitimAM mUkavA che- teno patto nathI. zuM tenuM anukaraNa ApaNe karavuM che? pAMca paisA kamAyA to paramezvaranI maherabAnI. jaina cho ke nahIM? jainanA mukhamAM e zabda kema? jaMjALanI javAbadArI paramezvaranA mAthe na mUko, bolatAM zIkho. bolavAnuM tola keTaluM, bolyAnuM vajana mAluma na hoya te bolatA zI rIte zIkhe ? paramezvara koNa? chokarA bole tema DokarA bolatA thAya teno artha zo ? jaino paramezvarane nathI mAnatA te pratyakSa jIvatAne na mAnavA jevuM che. kartApaNAthaI je peTa bharanArA hatA temane peTa bharavAnuM maLatuM nathI, tethI jainone utArI pADavA mATe ja mudo mUkyo che. vastusthiti samajanArA mazkarIthI ubakI na jAya, cIDAya nahIM. jema lagna vakhate paNa mazkarI karanArA maLe che temAM lagna mUkI detA nathI. tema jaino paramezvaranI kiMmata guNa svarUpa samajanArA hovAthI bIjA cIDave to paNa jaino paramezvarane choDI de - te svaye paNa na mAnavuM. jaino paramezvarane kevA mAne che ? jaino paramezvarane AtmAno dIvo mAne che. aMdhArI guphAmAM ApaNane ApaNuM zarIra paNa dekhavAnI tAkAta nathI. dIvo hoya tyAre dekhAya tema saMsAranI aMdhArI guphAmAM athaDAtA AtmAne potAnuM svarUpa jovAnI tAkAta nathI. paramezvarane svarUpa dIvAnA pratApe ApaNuM potAnuM AtmAnuM svarUpa dekhavAnI tAkAta maLI che. sarvajJa mahArAja sivAya koI Avo dIvo thato nathI, thayo nathI ne thaze paNa nahIM. dIvo karI dhULamAM khovAyeluM tamAruM pAMca hajAranuM naMga pragaTAvyuM. dIvo na karyo hota to kyAM e ratana ragadoLAI jAta. patharAne aMge Avo upagAra mAnIe to jIvanI kiMmata kaI ? jIvanA guNo amUlya hoya to tene pragaTAvanAranI kiMmata keTalI hoya? bIjAo paramezvarane ukaraDe caDAvI upagAra mAne, mAravAmAM paramezvara mAne che. jaino paramezvarane paramapadamAM rAkhI upagAra mAne che, ukaraDe UbhA nathI rAkhatA. AtmAne dekhADanAra AtmAnI sthiti samajAvanAra eTale dIvAvALAe hatuM eTaluM badhuM batAvyuM. dIvAvALAe navuM nathI karyuM. paNa traNa jagatanA dIvAe melA ratanane dekhADyuM. mela kema kaDhAya, cokhuM kema karAya, phera meluM kema na thAya? zAzvatuM svaccha kema rahe? tevA rastA batAvyA. mela na jAya tyAM sudhI hIrAnI kiMmata zI? hIro svaccha na thAya tyAM sudhI patharAnI tolamAM, 49
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ tema AtmAnA guNono vikAsa na thAya tyAM sudhI patharAnI (jaDanI) tolamAM svaccha thAya pachI tevo ja kAyama rahe. tevA sAdhano batAvanAra keTalA upagArI? tatvabhUta padArthonuM jJAna jarUrI, navatatva vicAro. jinezvarano upayoga hoya to tattva batAvavA tarIke. tattvamAM bIjA tattvo jANo ke na jANo. eTale ke dharmAstikAya, adharmAstikAya ne AkAzAstikAya che te jANavA lAyaka che. AdaravAnuM ke choDavAnuM temAM nathI. e traNa padArthomAM kazuM levA mUkavAnuM nathI. paNa AtmAmAM ekaluM zeyapaNuM nathI, paNa tyAM AtmAne jyAre jANo tyAre nukasAna karanAra jANI choDI gho cho. jaino kharI rIte be ja padArtho mAne che -jIva ane ajIva che paNa be ja. traNa padArtha kahevAmAM Ave to zAsananI bahAra thAya. nojIva kahyo to bahAra thayo. trIjo padArtha tattva tarIke kahe to zAsana bahAra thAya. ATalI maryAdA che temAM te zAsana navatattva kema kahe che? eka padArtha ulaTo kahyo temAM to cha mahinA sudhI rAjasabhA samakSa vAda cAlyo.sabhAmAM paNa rAjAnI sabhA samakSa cha mahinA sudhI vAda cAlyo. mAtra eka padArtha vadhato hato tethI. kAraNa : jIva ajIva e ja tattva che. tene badale traNa tattva kahyA. nojIva sAte prarUpyA. eka vadhAre kahevAyo. te mATe ATalo prayatna-to e zAsanavALA navatattva zuM joIne mAne che? jene eka padArtha vadhe temAM ATalo jhaghaDo te jainazAsana benA nava padArtha kahe temAM zuM bheda ? bheda eTalo ja ke e nojIva padArtha vadhArato hato. te nojIva peTA bhedamAM nahIM, paNa tenI koTimAM svataMtra padArtha prarUpato hato. jevo jIva-jevo ajIva-tevo ja nojIva te mAnato hato. ahIM AzravAdi jIvanI koTi tarIke nathI mAnelA, paNa peTA bheda tarIke mAnelA che. Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA, puNya, pApa, mokSa e jIva-ajIvanA peTA bheda tarIke mAnyA che, svataMtra bheda tarIke nahIM. emane nojIva padArtha svataMtrarUpe kahyo hato. mATe ene aMge vAda hato. jagatamAM je kaMI che ke te badhuM bemAM utare che. kAM to jIvamAM ne kAM to ajIvamAM. be sivAya trIjo padArtha jagatamAM nathI. to A nakAmI AzravAdinI bhAMjagaDa zuM karavA? traNamAM aDacaNa ne navamAM aDacaNa nahIM? te kAraNa samajAvI gayA. peTA bheda kahevAnI jarUra zI? vAta kharI. zaMkA vAjabI che. Azravatattvane juduM kema pADyuM ? jJAna e jJAnarUpe jagate mAnyuM, paNa tema jaina zAstrakAre upayogI nathI mAnyuM. kema? | chAparA sAmuM badhA dekho cho. naLIyA keTalA? te uparathI gaNI zako cho. paNa gaNavA jAya - cAka kaparAza vo
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM phaLa zuM ? bhIMtamAM patharA keTalA ? gaNo to, gaNazo to jANazo. paNa phaLa zuM ? zuM 'jANazo' e phaLa nahIM ? kahIM tema karyuM ? jemAMthI amArI pravRtti nivRttine aMge phAyado hoya, jemAMthI iSTa sAdhana maLe, aniSTa khase, tevA jJAnane ame phaLavALuM gaNIe.jemAM uparokta vastu na hoya tevA jJAnane levA ame beThA nathI. jJAnane jJAnapaNe mAnatA ho to dareka chApare caDI naLIyA gaNo. temAM jJAna to thaze. bIjI vAta : daravAje beso. keTalA mANasa gayA ne AvyA ? te gaNo tenuM jJAna thaze. Akho dahADo daravAje besIza to e jJAna thaze. lUgaDAnA tAMtaNA gaNa to, jJAna e phAyado nahIM ? to jANavuM e phAyado nahIM, paNa-pravRtti nivRtti. iSTa sAdhananI pUrti ne aniSTa sAdhananI truTi je jJAna kare e jJAna upayogI che. atyAranA zikSaNanI saMsthAono upayoga zAmAM thAya che ? zikSaNane aMge viruddha paDelA jIvanamAM je upayogI nathI tevuM zikSaNa ApI amArA mAthA nakAmA zuM karavA pakavI nAMkho cho ? zikSaNa e sAdhana bane to upayogI. ahIM ame paNa jinezvarane kahIM zakIe ke jIva ajIvanuM jJAna karAvo cho, paNa emAM vadhyuM zuM ? jIva ajIva che e jJAna pravRtti-nivRttimAM upayogI na banyuM jIva ajIva che e jJAnane pravRtti nivRttine aMge upayogI banAvavuM joIe. tyAre Azrava kahevo paDyo. Azravane joDe melyo. Azrava svataMtra tattva na hato. jIva che evuM jJAna nivRttine aMge upayogI kyAre bane ? A jIva iMdriya-kaSAya-avratakriyA dvArA karma kheMcI rahyo che. A jJAna na thAya tyAM sudhI jIvane bacavAno rasto nathI. jIva che e jJAna bacAva karanAruM kyAre thAya ? jyAM sudhI Azrava jJAna na dhAya tyAM sudhI. jyAM sudhI azubha pravRttino khyAla na Ave tyAM sudhI. Azrava rokavA taiyAra na thAya. mATe Azrava kahevAnI jarUra paDI. jIva che to che, paNa jhADamAM kIDo paDe to jhADa samajAvavA sAthe jhADa khAnArA kyA jaMtu che tema jIva samajAvavA sAthe jIvane dhakko mAranAra koNa ? Azrava anAdithI AtmAne dhakkA mAre che. A jIva AzravanA dhakkA khAI rahyo che. dhakko mAryo to dhULa UDI. bezaramI AtmA na hoya to kyA dhakkA vAge che teno khyAla Avavo joIe. nAgAnA phUle bAvaLiyo to chAMyaDo thayo. tevAne zuM karavAnA ? tema ahIM eka ja zabdamAM jaNAvyuM. anAdikALathI dhakkA khAI ucharyo chuM. jinezvara deva dhakkAne oLakhAve che. tethI jinezvaro upagArI che. AjakAlanI sabhAnA pramukha tarIke jinezvarane ApaNe pramukha nathI mAnyA. bALalagnanI sAme TharAva kare, bhASaNa kare. nIce utarI chokarAnA bALalagna kare. vRddha lagna viruddha TharAva ne bhASaNa kare pachI nIce utarI pote laI Ave. kevaLa thUMka uDADavAnuM tema ahIM nathI mAnyuM. 1
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadeza zuM kAma kre che? TIpa karavA nIkaLavuM to mathALuM pote bharavuM paDe. zANo mANasa pote potAnuM mathALuM bhare. tema ahIM pahelo niyama rAkho ke upadezake prathama pote taiyAra thavuM. pote pappAthI bace nahIM ane bIjAno pappo tane vAgyo-tema kahenAra TIkhalI upadezaka ahIM nahIM. tArA jevo tAkAtadAra pappAthI na bace to bIjAne ke zrotAne dhakkAthI bacavAnuM kahe emAM kaMI na vaLe. hoLImAM chokarAne khelavavAvALA mANaso chokarAne kahe "koI bolazo nahIM.' eno artha : chokarAo bolo, khulle moDhe saMkoca rAkhyA vagara bolo, pachI pappAnI darakAra na karazo. e vaktAnA bolavAno artha thAya. tema jo pote na bace to? mATe Azravatattvano upadeza AzravathI bacI gayelo mahApuruSa Ape. eTale ke iMdriyanA, kaSAyanA, avratanA Azravo jene nathI tevA mahApuruSa jagatanA jIvone upadezI zake. "mahAnubhAvo! AzravanA pappAthI baco. jinezvaro AzravanA pappAthI bacyA che. tevo upadeza daI zake che." ahIM bAyaDIonI cAla kAma na lAge. pote na bace ne bIjAne bacavAnuM kahe. A ghera koIka mota thayuM tyAre cheDo vALe. pADozaNa AvI "bA ! e to jagatano svabhAva che. badhAne javuM che." Ama kahe che. pachI ene ghera jAya tyAre evuM ne evuM kahe.koNa amara che? paNa bAI sAme bolatI nathI. jayAre tyAM phalANo marI gayo hato tyAre rAgaDA kADhI rotI hatI tema sAmo javAba ApatI nathI. chAnA rAkhavAnI rItimAM sAmo laMbho na hoya. ahIM tema nathI. chAnA rAkhavAnI rIte na sAMbhaLazo. prathama mArI parIkSA karajo. huM pAsa thayo chuM ke nahIM te tapAsajo. pachI pAchaLa Avajo. je pALe pravAhathI caDhyo tema karatA bArobAra kInAre pahoMcyoM chatAM e pALa para caDhAtuM nathI. to ApaNA jevI bevakUphI kyAM samajavI? Azravane rokI temaNe batAvyuM chatAM ApaNane sUjhatuM nathI. jinavacanamAM atUTa vizvAsa huM kahuM te tamAre mAnI levuM. zuM "puruSavizvAse vacanavizvAsa nahIM? kharuM; paNa puruSa vizvAsanuM sthAna kyAM? teno vizvAsa kayA rUpe? bole te pramANe cAle che ke nahIM? A hitakara rIti che. sivAya bIjo rasto nathI. to puruSano vizvAsa Avaze ne ? ApaNA tIrthaMkara mahArAjanI mAnyatA tene yasya saMpansezananano rAte naryava sarvatA | 2 devo.fpa sarveSu zamezvara ravInattaH | huM kasoTI upara utaravA taiyAra chuM. to zraddhA cIja na rahI. kahenAranA kathanane kasoTIe caDhAvyuM. kahenAra rAgadveSa rahita joIe, kathana trikoTI zudhdha joIe. badhI kasoTInI vAta che. zraddhA jevI vAta ja nathI. zraddhA jarUrI che. zraddhA para
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIe. paNa puruSanI parIkSAmAM zraddhA nahIM, vacananI parIkSA zraddhA nahIM. parIkSAmAM zraddhA nahIM paNa tenAkahelA atIndriya tattvomAM zraddhA joIe. e ja vAta duniyAdArImAM lyo. koraTa amukane prAmANika gaNe. te pahelAnI sthitine AzrayIne prAmANika gaNyo hato. tethI kesamAM eka sAkSImAM prAmANikatAnA AdhAre cUkAdo devAya. te AgaLanI prAmANikatAnA AdhAre, prAmANikatA anubhavathI laI pachI e dvArA anubhava bahAranI vAtamAM prAmANikatA lIdhI. tema puruSa ane vacana-benI parIkSAmAM pAsa thayA pachI ApaNA parIkSA bahArano viSaya. karma rUpI ke arUpI, parabhava,saMvara, nirjarA A ApaNI parIkSA bahAranI vastu, te parIkSAthI pAsa thayelA puruSanA vacanane aMge zradhdhA karavA lAyaka. zradhdhA parIkSAnA viSayamAM nahIM. pote bAyaDI chokarA rAkhe ne roja calAve. mane vItarAga mAno. huM nirlepa chuM. te manAya nahIM. nAtanA AgevAno dArUno baMdobasta karavo hoya to dArUvALAne tyAM ugharANI khAtara paNa javAnuM potAne baMdha karavuM paDe. tIrthonI dIkSA, saMsArano tyAga kravo ja joIe. jinezvara mahArAjAoe gRhiliMga ane anya liMge sidhdha thavAnuM mAnyuM. lokone kahyuM, paNa pote svaliMgamAM ja dAkhala thayA. covIza tIrthakaro svaliMga grahaNa karIne mokSe gayA che. traNe liMge mokSe javAya to tIrthakaroe gRhiliMga kema choDyuM? gRhiliMga kalyANa na thAya tema to kahI zakAya ja nahIM. chApa to pote mArI che. chatAM temaNe gRhiliMga kema choDyuM? A gRhiliMga nakAmuM che. choDavA lAyaka che. pajusaNamAM sAMbhaLo cho. mAro patraV uttarA phAlganImAM caMdrano yoga thayo tyAre gharathI nIkaLI sAdhupaNuM lIdhuM. Ama svaliMga upara chApa mArIne svaliMga lIdhuM. paNa te gRhiliMga choDI svaliMga svIkAryuM. covIza tIrthakara gharavAsamAM rahyA, temAM brahmacArI be rahyA, paNa svaliMga nahIM lenArA gRhiliMgamAM rahenArA eke nahIM. zuM gRhiliMga mAnatA na hatA? paNa nAtanA AgevAne dArUno baMdobasta karavo hoya to potAnA kuTuMbe dArUvALAnI dukAne ugharANI mATe paNa na javuM. bIjo pIgho sAbita thAya to gunegAra. AgevAna tenuM leNuM paNa choDI ghe. A vAta samajazo tyAre tIrthakara mAne ke mAre gRhiliMganI chAyA kAmanI nahIM. potAne aMge Azrava choDI devA. DhaMDhero pITI jaNAvyuM. mArAmAM iMdriyAzrava, kaSAyAzrava, avratAzrava hoya to mane na mAnavo. nAtanA AgevAna pIThAnI chAyAe paNa na jAya. pIThAno paDachAyo varSe tyAre nAtano AgevAna thaI zake. ahIM nirlepa rahI zake tevA tIrthakara jIvo gRhasthapaNAmAM Azrava bAdhaka na thAya tema chatAM gRhiliMga tyAga karyuM. mATe jIvaajIva tattvanuM mAtra jJAna pravRtti nivRttimAM upayogI rANakaprANa bALako pa3 )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ na bane. mATe Azrava nAmanuM tattva kahevuM paDyuM. janamathI vadhelI AMgaLInuM oparezana karavuM muzkela paDe che. anAdinuM vaLageluM karma tenuM oparezana tIrthaMkara mahArAjA batAve che. te AzravanA oparezananuM nAma paccakakhANa. te vikArane ukheDI nAkhavA paccakakhANa karavA. te kyAM kAraNathI prakAro paDe che? te adhikAra vize zAstrakAra mahArAjA ApaNane zuM jaNAve che? temaja vidha vidha dRSTAMto ApI kevI rIte samajAve che ? te adhikAra agre vartamAna. nAmano lopa karatAro vacaAte bolI zakato ja vaLI, sthApanA na mAnatArathI saMjJA-viSaya eTale sajJA pADI zakAya ja nahi Ave jo dravya na mAne to cA karavo nakAmo che. arthAt ca lAza pAmela che, ane bhAvatikSepo na mAtavArale AkhuM jagata nAza pAmeluM che, AthI he nAtha ! nAma Adi cAra vikSepo mAnyA vagara koIne paNa cAle tema nathI. CRES 452ellidae
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 9 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtNhyaadymto'nytcrmNmtm // hiMsAdika o to pApa, na o to ? zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja aSTaka) prakaraNa racatAM thakAM AgaLa devAdinuM svarUpa jaNAvI gayA. temAM sAmAnya rIte potAnA matane zarUthI utpanna karanArA deva tarIke mAnavAmAM AvyA che. sAmAnyathI jaino paNa jinezvare mata pravartAvyo che, jaina mata jinezvare kahelo che, paNa utpanna karelo ke pravartAvelo nathI. anya dharmavALAne potAne Adi mAnavI che. potAnA Izvarane Adi karanArA mAnavA che, jyAre jainone jinezvara anAdithI thatAM jagata paNa anAdithI thatuM cAlyuM Ave che ema mAnavAnuM. eTale jinezvaro dharmane navo karatA nathI. teoe dharmane bhakti prArthanA rUpe jaNAvyo che. tyAre jaina zAstrakAra mahArAjA dharmanI jaDa pApanI nivRttie jaNAve che. pApa pote banAveluM nathI. pApanI anivRttie banAveluM che. pApanI nivRtti karavAthI manuSya pApathI bace che. temAM potAnI kArIgarI mAnavA taiyAra nathI. bIjAone pApathI nivartatA karAvavAmAM potAnI kArIgarI manAvavA mAMge che. teo kahe che ke svabhAvasidhdha kudarata kahevAya che. tema svabhAvasidhdha kare, parigraha kare to pApa lAge, koInuM lagADyuM lAgatuM nathI. deza dezane aMge kAyadA judA che. eka guno eka dezamAM gaNAya, bIjA dezamAM te na gaNAya. tema ahIM hiMsAthI pApa thAya te koInI karelI vyavasthA nathI, svAbhAvika che. jema jagatane aMge kahI zakIe ke khAvAnuM mukhathI che, koI jago para nAkathI khavAtuM nathI. rivAja kAyadA dezamAM judA. chatAM khAvAnuM badhe moDhethI ja khAya che. tema sarva deza kALa kSetrane aMge eka sarakho svabhAva : hiMsA kare te pApa bAMdhe. hiMsA vagerethI pApanuM baMdhana koIe UbhuM karyuM nathI. tema amuka kALanA saMjogo UbhuM thayeluM nathI. sarvakALa kSetramAM A svAbhAvika sthiti hatI ane che ke hiMsAdika karanArane pApa baMdhAya. hiMsA vagere baMdha karavAthI pApa AvatuM baMdha thAya. jyAre jayAre hiMsAdika na kare tyAre tyAre pApa na lAge. be vastu svAbhAvika haMmezanI che. koIpaNa kSetra ke kALamAM te na palaTAvavAvALI che. sarvakALa ane kSetramAM A vastusthiti ke hiMsA kare to pApa, na kare to pApathI bace. koI Aeka prakaraNa no C papa) Drugh
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALa ke kSetranI enA upara asara thatI nathI. to tamAro jaina sidhdhAMta ahIM paDI bhAMgyo. hiMsA karavAthI pApa baMdhAya che. A siddhAMta thAya to jaina siddhAMtane UbhA rahevAnuM sthAna nathI. tattva daiSTi keLavavA syAdvAdanuM jJAna. jaina siddhAMta syAdvAdanA siMhAsane besavAvALo che. e ekAMte kahI zake nahIM, to sarvakSetra ane kALamAM hiMsAdithI pApa baMdhAya ane tenI viratithI pApa rokAya A paNa kahI zake nahIM. Avo niyamita siddhAMta kare to syAdvAda nahIM rahe. 'mAsavA te sivA' rasavA te mAsavA' eTale ke karma AvavAnA kAraNo te ja karma rokavAnA-toDavAnA kAraNo. karma toDavAnA kAraNo te ja karma AvavAnA kAraNo. gaNadhara mahArAjA karmabaMdhanA kAraNane karma saMvaranA kAraNo kahe ane saMvare baMdhanA kAraNo kahe. te tamArI uparanI vyavasthA kahIne karI zako nahIM. be vAta che. bApa dekhADa ke zrAdhdha kara. bemAMthI eka banavuM joIe. kAM to syAdvAda varjavo joIe, kAM to sarvakALa sarvakSetramAM hiMsAdithI pApa baMdhAya-viratithI pApathI bacAya, te sidhdhAMta choDavo joIe. syAdvAda choDavo pAlave nahIM. tema hiMsAdi pApanA sAdhana che tenAthI virati bacAvanAra che. te mAnyA vagara paNa cAle nahIM. mukhya dravya ane paryAyanI prarUpaNA AkhI uDI jAya. paryAyanI vyavasthA uDI to saMsAranI ane mokSanI vyavasthA uDI jAya. kathaMcit saMsArI mukta thaI zake te paryAya uDI jAya to jIvane mokSanI dazA rahI nahIM. dravya ane paryAya, sukha ane duHkha eka jIva bhogave che. karama karanAra ja bhogave che. Dagale ne pagale jainone syAdvAda rahelo che. te varjAya to DagaluM paNa jaina cAlI zake nahIM. saMsAra-mukti-kartA-bhoktA jaina siddhAMta choDI zake nahIM to peluM choDo. anAdithI hiMsAdithI thatAM pApane choDo. je bhava ane mokSanA rakSaNa mATe syAdvAda che te mokSa uDI jAya. hiMsAdithI pApa toDI daIe to mokSano rasto kayo? je ahIM vAkya kahyuM "mAsavA te parivA' risavA te mAsavA' tenuM zuM karazo? Azrava vironI sAcI samaja. 'mAsavA te parivA' "risavA te mAsavA' amAre kudaratI rItie sarvakALa sarvakSetramAM hiMsAdithI pApa mAnavAnuM che. tenA rokANathI saMvara mAnavAno che. tethI ja anAdi jagata kahI zakIe chIe. 'mAsavA te sivA be sidhdhAMta nakkI zI rIte rahe? ekane khasavuM ja paDe. tamAre ahIM "hiMsAdithI pApa ja e sidhdhAMta agara "syAdvAda' no sidhdhAMta khaseDavo joIe. "mAsavA te parivAra te gaNadhara mahArAje kahyuM che. parivA te paka - mI!ITE. rAtai - 1 papA tai]. " WITAMIL | maA + : 2 "ba , , ; | * ke
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAsavA' karma rokavAnuM sAdhana te karama AvavAnuM sAdhana. A gaNadhara vAkya tenuM zuM thAya? AvI rIte karavAmAM AvelI zaMkAvALAne samajavAnI jarUra che ke paraspara viruddha dekhAtI hakIkata te akkala calAve to meLavI zake. akkala na calAvavI hoya tyAM sudhI viruddhatA lAge. e ja akkala calAve tyAre sIdhI lAge. eka manuSya mahA mahine nadI upara UbhAM UbhAM pANImAM gadheDuM baLatuM dekhyuM. bIjAne kahyuM mahA mahinAmAM pANImAM paDIe to baLI javAya. te sAMbhaLI koNa mAne? kahetA bhAI paNa divAnA ne suNatA bhAI paNa divAnA. sIdhI rItie kahenAra dIvAno che. tema mAnavA taiyAra thaIe. khulAso pUchIe tyAre vastu samajAya. tArA jevo akkalavALo Tharela judu na bole, tattva che mATe samajAva. gadheDA upara kaLI cUnAnI poTha hatI. jevI poTha aMdara gaI te pANI aMdara gayuM lAgyuM to garama. garamAvo che. gadheDuM besI gayuM. kaLI cUnAnuM poThavALuM gadheDuM pANImAM besI jAya to phUdaphUdI jAya. pANImAM baLI gayuM paNa sAcuM kone sUjhe? akkala vApare tene sAruM lAge, bIjAne khoTuM lAge. tema gaNadhara mahArAjanuM vacana syAdvAda sidhdhAMtane AgaLa karI hiMsAdikanA pApane gabaDAvI devA mAMgatA hoya tevAe akkala vAparavAnI jarUra che. tArA hisAbe mAsavA te parivA' e vAkyano artha zo? parisavA te kAraNo nirjarAnA kharA, paNa Azrava kahevo kone? hiMsAdithI pApa rokAya che te mAnato nathI to parisavA kahevA kone? Azrava kone kahevo? Azravano sidhdhAMta che. parisavAno sidhdhAMta che. hiMsAdika rokavAthI karmanuM rokavAnuM thAya te sidhdhAMta na mAne to tuM Azrava kahIza kone? A vAkya badhA mAne paNa pahelAM tAre samajAvavuM to paDaze ne? Azrava tarIke vastune nahIM mAne, parisava tarIke vastu nahIM mAne to Azrava te kahevAno vakhata kyAM che? Azrayone parisavone niyamita mAne tyAre kahI zake ke je parizrava saMvara nirjarA ane Azrava te vastuo niyamita che. jo Azrava jevI vastu niyamita na hoya to "je AzravA' tema bolI kema zake? Azrava ane parizrava niyamita mAnelA che to 'mAsavA te parivA' te bolI zake. Azrava ane parizravane niyamita mAnelA hovAthI yadde za vastu pahelI sidhdha vastuno udeza thAya. AsavA te parisavA niyamita mAnavA paDaze. te Azravo niyamita karo to Azravo te parizravo kema kahevAze ? parisavA te AsavA niyamita karo to nahIM kahevAya. niyamita karo to peluM vAkya bolI nahIM zako. AvuM niyamita karo to parizrava Azrava nahIM, Azrava parizrava nahIM. karavuM zuM? A jago para je "paNa" zabda duniyAmAM i[ E jdha, sara ka mArA 4 jIba, 'i jaH 11 | R + T 1 1 "r pa0 ) BidI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAparIe chIe te paNa vAparI levAmAM Ave to badho khulAso che. Azrava paNa parizravaNe pariName che, parizrava paNa AzrayapaNe pariName che. svarUpe Azrava, svarUpe parizrava. je Azravo te ja parizravA, parizravo te ja Azravo. zrI AcArAMga sUtramAM gaNadhara mahArAje jaNAvyuM che. hiMsAdika Azravo keLavavAmAM Ave to tenA te ja karama rokanArA (parizrava) thAya. vikraNa yoganA saMdarbhamAM Avyava-saMvaranI vicAraNA A pahelA to eka TUMkI vAta laI lyo. mana vacana kAyA te joga Azrava kharA ke nahIM? e traNa joga jo saMvara ane nirjarAnA kAraNa na bane to mokSano rasto nathI. yoga AzravanA kAraNo che. yoga AzravamAM che. yoga saMvara nirjarAnuM sAdhana mAnavuM che to yoga rahita thAya nahIM ane Azrava rahita bane nahIM. yoga rahita caudame guNaThANe kahyuM che, tethI Azrava rahita bane nahIM. mokSa uDI jAya che. sAmAnya daSTie A ja traNa yogo karma AvavAnA kAraNo kahyA che. mana-vacana-kAyAnA traNenI pravRtti karma AvavAnA kAraNo che. jene mana-vacana-kAyAnA yoga na hoya tene karma AvavAnA kAraNa nathI. te yogo saMvara nirjarAnuM kAraNa nathI. to AzravanA sAdhanabhUta yogo saMvara nirjarAnA sAdhana na bane to mokSa ke kevaLajJAna pAmavAno vakhata nathI. yogo jAya tyAre ja saMvara nirjarA bane. to yogo javAno vakhata nathI. Azrava thAya ane yoga bane, je yogo Azrava karanAra hatA te ja yogo saMvara nirjarA karAvanAra che. te tema thAya tyAre ja jIva AgaLa vadhe. bhavAMtare upArjana karelA karmo tyAre mana-vacana-kAyA dvArA bhogavI vikherIe chIe. e ja manavacana-kAyAthI navA bhava mATe karma laIe chIe. kAlAMtare ekaluM AzravapaNuM nirjarApaNuM ema nahIM. eka kALe je kALe navA bhavanA karma bAMdhIe te ja kALe pahelAMnA bhavanA toDIe chIe. te mana vacana kAyAthI eka vastunI apekSAe te ja Azrava nirjarA. eka kALanI apekSAe e mAnavA ja paDe. tevI rIte avrato, kaSAyo mAnavA paDe. kaSAyo karmabaMdhanuM kAraNa che. te navuM samajAvavuM na paDe. paNa te ja kaSAyo nirjarAnuM kAraNa paNa che. bAhya paudgalika padArthone aMge je kaSAyo thAya te karmabaMdhanA kAraNo. eka jago para tattva upara prIti ne atattva upara aprIti thAya to zuM thAya? evA ja krodhAdika thAya, paNa rAta divasano pharaka. paulika padArthamAM prIti aprIti baMne karma baMdhAvanAra thAya. eja jago para AtmIya padArthamAM prIti ane paudgalika padArthamAM aprIti te karama rokAvanAra ane choDAvanAra thAya. "kI ja che. mAtAnI puNI 59
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAhukkara manuSyanI nAnakaDI vAta. jagatamAM zAhukAra manuSya copaDAmAM jeTaluM lakhe te eka eka vAkyamAM zAhukArI jhaLakatI hoya. jyAre khoTA dastAveja lakhanAranA vAkyamAM luccAI jhaLakatI hoya. akSara tenA teja. eja akSare zAhukArI, eja akSare luccAI suDatAlIsa akSaramAMthI bIjA akSara luccAe nathI lakhyA. (33 vyaMjana + 14 svara = 47 akSara.) to te zAhukAra ke cora? tema ahIM je krodhAdika DUbADanAra te ja krodhAdika saMvara nirjarA karAvanAra. kSma nirjarAthI mokSa. have hiMsAdika upara Avo. je hiMsA vagere paNa saMsAramAM Azrava karAvanAra te nirjarA karAvanAra. sAdhu vihAra karatA nadI utaryA. pANInA paroNA thanArA e paNa pANImAM utare che. sAdhu paNa pANImAM utaryA. to be sarakhAne? 'mAsavA te sivA karma AvavAnA kAraNo te ja karma nirjarAnA kAraNo-e to bese. Azravane parisava mAnavAmAM vAMdho nathI. saMvara nirjarAnA kAraNo baMdhanA kAraNo e joDe melyuM. koIpaNa sAdhana evuM nathI je karma baMdha na kare. jinezvara mahArAja kahe che nirjarA mokSanuM sAdhana che. jo nirjarAnuM sAdhana che to gozALAne, saMgamadevatAne nirjarA saMvara thaI gayA haze? jema mahAvIra mahArAjAnuM daSTAMta dIdhuM. tema tenA te joga palaTe to baMdhanA kAraNa thAya. prazastakaSAya aprazastamAM AvI jAya to baMdhanA kAraNa thAya. Azrava te saMvara ane saMvara te Azrava. temAM vAMdho nathI. kathaMcit AzravanuM saMvarapaNuM thAya, paNa tenI prarUpaNA Azrava rUpe ja thAya. mukhyatAe Azrava kathaMcit saMvara thAya, mukhyatAe saMvara kathaMcit Azrava thAya. baMne sthitie chIe chatAM A ja sthitie bolavuM. ApaNe syAdvAda mAnanArA chIe. jIva che ke nathI? be mAnanArA paMca syAdvAdI che. jema jIvanuM sattArUpe tema ajIvanuM avidyamAna paNe mAne che. to jIva nathI evI prarUpaNA kare to te jaina mata samajAve che ema kahevuM ne? jIvanI sattAnI prarUpaNA karanAro jaina gaNAya. pachI jIva nathI evuM sAbita kare te paNa jaina kahevAvo joIe. jIvane sAbita karanAro jeTalA aMze jaina teTalA aMze niSedha karanAro paNa jaina tamAre mAnavo paDaze. samabhaMgInI samajaNa astino phAMTo, nAstino phAMTo sidhdha karanArA, baMne sidhdha karanArA jaino na kahevAya. jaNAvavAne mATe nAsti phAMTo kharo. paNa sidhdha to asti phAMTo ja karAya.| Cursal
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrakAroe Agamatattva kone kahyuM ? aidaMparyathI zudhdha tattvanI zudhdhi te Agamatattva. ATalA padArthono astitAvAda, nAstitAnI gauNatA karavI. AtmAnI astitA AgamanuM tattva che. tenI pariNAmitA vardhI : AtmA baMdhAyelo che. te vidyamAna vicitra karame baMdhAyelo che, te Agamatattva. karmanA viyogathI mukta thAya te nirUpaNa karavuM te Agamatattva. hiMsAdika teno hetu te Agamatattva, eTale AgamanuM tattva. ahIM asti nAsti baMne dharmathI AtmA-chatAM sAte dharma uparanA AvI jAya. sAte bhAge bolAyajaNAya-samajAvAya chatAM Agamatattvane aMge astitva AtmAnuM sidhdha karavuM-te Agamatattva. jyAre AgamanuM tattva nirUpaNa karavuM hoya tyAre nAstitA na nirUpaNa karatAM astitva nirUpaNa karo. AtmAmAM dravyathI eka svarUpe rahenAro che. pariNAmIpaNe nirUpaNa karo, nittayapaNuM jANo/jaNAvo. jyAre mArge utaravA nirUpaNa karo te vakhate te pariNAmIpaNe samajAvo. svarUpe baMdhAyelo chatAM sattArUpe abadhdha AtmA che. Agamatattva badhdhapaNuM nirUpaNa karanAra che. baMdhAyelo chatAM paNa sat asat vagere sAta bhAMgA lAge. paNa asti bhAMgo lagADI sidhdha karavA kathaMcit anaikya nirUpaNa karavuM. karmonI vicitratAe ATha karmonuM nirUpaNa, evI rIte muktanuM nirUpaNa ke dravyathI jIva Avo che, evo che, AvI rIte karma baMdhAyelo che, AvI rIte chUTyo. bhavitavyatAnA saMjoge Akasmika thayuM haze. kathaMcit enuM kALajoge, svabhAva joge enuM thavAvALuM chatAM paNa prayatna yoge hiMsAdikanA prayatne karmathI bAMdhavAnuM bane che. ahiMsAdikanA prayogothI chUTavAno prayatna karAya-te Agamatattva. AthI hiMsAdithI pApa lAge che te nirUpaNa karavuM te Agamatattva che. tevI rIte hiMsAdithI viramavAthI pApa rokAya che tene Agamatattva mAnIe to jaina sidhdhAMta nakkI thayo. 'AsavA te sivA'' temAM navA chatAM anAdithI hiMsAdikathI karma. e prarUpaNA Agamatattva tarIke jainone sidhdha che. izvarane hiMsA upara pApanuM choguM melavuM nahIM paDe. A sarva kSetra kALa mATe nakkI che : jyAre jyAre hiMsA tyAre tyAre pApa, tenI nivRttie pApanI nivRtti. zAsanavALo kALa te dahADo, zAsana vagarano kALa te rAtrI anAdithI hiMsAdikathI pApa thatuM hatuM. hiMsAdi rokavAthI saMvara thato hato- to bhagavAne zuM karyuM ? dahADo uge tyAre sUrya zuM kare ? hoya te badhA padArthone dekhADI devA. svarUpathI te sUryanuM kAma che. have bhagavAne zuM karyuM kahenArAne rAta dahADA vacce pha2ka nahIM. rAte vidyamAna padArtho dekhavAmAM na Ave, dahADe vidyamAna padArtho dekhI zakAya. ahIM saMvara nirjarA anAdinA chatAM saMvara nirjarAno khyAla na hato to jinezvare karAvyo. to ema 60
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAM sudhI dahADo na ugyo khyAla na karAvyo tyAM sudhI ghora amAvasyAnI rAtri hatI. to thApyuM e kALa ane thApyA vagarano kALa emAM pharaka mAnavo paDaze. anAdithI karama baMdha thatA hatA te jinezvaroe batAvyuM. AthI zAsanavALo kALa te dahADo ane zAsana vagarano kALa te rAtri. zAsananA kAma be che : (1) baMdhAtu pApa anAdinuM che te ane (2) pApanA baMdhane dekhADI pApano baMdha rokavo. dahADo ugyo che. dahADe DaphaNA daIe to gAMDA gaNAIe. dahADe khADAmAM paDyA to vAgavA chatAM bevakUpha gaNAie. ApaNe ajJAnI gaNAtA hatA paNa zAsana pAmyA pachI bevakUpha gaNAIe te aphasosa karavA lAyaka. upadezamALAnA saMdarbhathI manuSya janma aphasosa karavA lAyaka kema ? upadezamAlAmAM pU. dharmadAsa gaNIjI kahe che ke mundrA nAgar kALa sunnI nALad pAvanuM A jagatamAM te loka aphasosa karavA lAyaka. keTalIka jago para daMDa karavA lAyaka asahakAranI nIti jabarajasta gaNAya che. nAta bahAra melo- eTale zuM ? daMDa, sajA ke zikSA ? daMDa karatAM asahakAra bhayaMkara nIkaLyo. ema ahIM bIjA manuSyane Thapako devo te karatAM mane aphasosa thAya che. 'mUrkhA-bevakUpha cho' te kahevA karatA tamArA kAmathI mane aphasosa thAya che. ApaNe aphasosa karavA lAyaka chIe. bhAvArtha kayo che ? jagatamAM e loko aphasosa karavA lAyaka je bicArA manuSya gatimAM AvI jinezvaranA vacanane jANe nahIM- te aphasosa karavA lAyaka. AMdhaLo na dekhe te karatAM dekhato divase DaphaNAI jAya te ghaNo ja aphasosa ka2vA lAyaka. aphasosa karavA lAyakamAM paNa te atyaMta aphasosa karavA lAyaka. jinezvaranA vacanane jANyA chatAM AdaratA nathI. vakIla amuka kAryo kare to tene sanaMda rada thAya che. jANakAra tema jinezvaranA vacanane jANanArA Adare nahIM to aphasosa karavA lAyakamAM paNa aphasosa karavA lAyaka gaNAya. eTalA mATe pUjyapAda haribhadrasUrijI mahArAja kahe che ke avirati ne samajo, saMvara ne samajo. te samajazo tyAre virati karavAnuM mana thaze. te saMbaMdhI vizeSa vivecana zAstrakAra zuM batAve che te adhikAra agre vartamAna. apakSapAta-rAga nahi chatAM paNa prANIone saMsAra samudramAMthI tAryA che ane dveSa nahi chatAM saMsAramAM tamArA timittathI paDyA che. mATe he prabhu ! A tamArA zAsanano aciMtya prabhAva avazya jANavA jevo che ke sArI rIte je ArAdhanA kare che te tare che te virAdhanA kare che te DUbe che. STaka prakaraNa 1
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAd - 10 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaM matam // AtinI mAnyatA, dharma anAdino zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe dharmopadeza karatAM thakAM prathama jaNAvI gayA ke AgaLa deva vagerenA svarUpane jANanAra je aSTaka temAM sarva Astiko je deva mAnanArA che te ane temAM jaino je devane mAne che temAM pharaka che. anya matavALA devane Adya kartA tarIke mAne che te mATe jagatanI Adi rAkhavI paDe che. dharmanI Adi mATe devane upagArI mAne che to jagatanI Adi temane mAnavI paDe che. jyAre jaina dharmane aMge jinezvarane deva mAnavAmAM Ave te pravartaka tarIke nahIM, paNa pradarzaka tarIke. ahIM jainone je haka che ke dharma anAdi che. pradarzaka na bane teoe dharmanuM anAdipaNuM kahevuM pAlave nahIM. je dharmanA pradarzaka bane, banAvanAra nahIM paNa batAvanAra bane. dharmane batAvanAra bane to dharma anAdino mAnI zakAya, paNa "ta' nI jago para "na' karI nAkhe eTale batAvanAranI jago para banAvanAra bane to dharma anAdino na rahe. banAvanArane navo banAvavo paDe che ane batAvanAra ne je hoya tenI haiyAtI pahelAM hatI tema jaNAvavuM paDe che. huM paNa batAvanAra banyo chuM. te pahelAM paNa haiyAtI hatI. banAvanArane padArthanI sidhdhi pahelAM mAnavI paDe che. banAvanArane asidhdhi mAnavI paDe che. pahelAM na hatuM. banAvanAra ke bananArane pahelAM asidhdhi mAnavI paDe. jo anAdi kALa mAno to atyAra sudhI na banyuM ane atyAre banyuM tenuM kAraNa? je devo guNe karI pUjAvavA taiyAra nathI. je guNanA upadezathI pUjAvA mAnavA taiyAra nathI. tevone bAhya padArthanuM achatuM manAvI pUjAvavuM paDe che. guNano upadeza guNa AvyA pachI apAya. potAnAmAM guNa AvyA nathI to pote guNI tarIke pUjAvA lAyaka banyo kyAMthI? teo nathI guNI tarIke, nathI guNanA upadeza tarIke pUjavA lAyaka. tevAo pUjA kayA prakAre levA mAMge che. nItinA pravartana dvArA nItimaya vartana pachI nItinuM pravartAvavuM te dvArA pUjAvAnuM bane, paNa jene nItimAM rahevuM nathI tevAo bIjAne nItimAM na pravartAve ane AgevAna banavuM hoya, to baLavAkhoranA senApati banavA jevuM che. pote vItarAga sarvajJa sarvadarzI sAphA vaphAdAmAlakI. Hka kAma .' koIH T kAmamAM
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNAmAM nathI AvyA. bIjAne mArga paNa dekhADI zakatA nathI ane temane devamAM khapavuM che. have zI rIte khapavuM? kyAM sudhI khapavuM? vItarAganI zAMta mudrA. kalikAla sarvajJa zrImAn hemacaMdrAcAryajI mahArAja paNa kahe che ke jinendra mudrA tava zAMtAsAmAnya niyama che ke nATaka karanAro Rdhei samRddhi guNo sAhyabI ThakurAIna meLavI zake, paNa jarUra bhekha to e jAtano meLavaze. cALA-caTakA e jAtanA meLavaze. nahIMtara nATakamAM pArTa (PART) na laI zake. bhekha ane cALA jarUra meLavaze. nATakayAno rivAja ke AkAra to meLavI lya. AkAra meLavyA vagara nATakano bhAga na laI zake. rANApratApa bane to mevADano veSa pahere. AbehUba mevADI ja lAge. jema nATaka karanAro veSa ane AkAra paNa le che. to dharmanA dezaka bane to temane AtmAmAM vItarAgapaNuM na Ave to paNa vitarAgano AkAra to levo hato. dareka Astiko zrotAno upadeza kayo Ape ? krodhAdika zatru che. Astika jagata satya che. jagata to darekane phAMsA ke mAyArUpe, kedakhAnA ke dAvAnaLarUpe dekhanArA che. to upadeza e ke saMsArathI dUra rahevuM joIe. upadezaka ko hoya ? tyAgI. upadezaka pote dUra na rahe to DAhI sAsare na jAya ne gAMDIne zikhAmaNa de." tevI vAta thaI. tyAgabhAvanA poSanAra upadezake pote tyAga bhAvanAmAM rahevuM joIe. nATakIyA tyAgI ane sAcA tyAgamAM pharaka eTalo che. pelo dekhAva mAtrathI, pariNatinuM bindu paNa nathI. sAcAtyAgIne tyAganI pariNati hoya. te ja tyAgI upadezaka bane. jagatane kAma krodhAdikathI bahAra kADhavAnuM hoya, vaLI tene cha zatrunA tAbAmAM rahevAnuM na hoya. dareka dharmopadezake jagatanuM asArapaNuM jaNAvI kAma krodhAdithI jagatane dUra rAkhavAnuM jaNAvyuM che to pote prathama dUra thavuM joIe. saMcAlaka svataMtra batAvanAra nathI. te ocho haze to paNa pAlavaze. tAraophisano tAra lAvanAra e aMdara na samaje - paNa tAra khoTo na manAya. tema sarvajJa mahArAje A upadeza kahelo che, vItarAge A upadeza kahelo che. potAnA sikkAthI nahIM, sarvajJanI sahIno upadeza Apavo che. sarvAnuM vacana ane vezanI kiMmata. sarvajJa vItarAga paramAtmAe Ama kahyuM che. saMcAlaka nyUna guNavALo hajuM cAlI zake, paNa svayaMjJAnathI batAvavAno dAvo karanAra- meM pote mArga lIdho, enuM phaLa meM meLavyuM. tamAre AvavAnI jarUra che. te mArge AMvazo to ja phaLa meLavazo. nATakIyo aMdaranA guNa) 1 % 5mi. ' -- " giE BEN HAPPEA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ na tye to paNa bahArano veSa AkAra grahaNa karyA vagara na rahe. tema dharmanA upadezake AtmA sarvajJa na banyo hoya to paNa vItarAgatAnI dRSTi ATalA vakhata pUratI to rAkhavI ja joIe. ekanATakIyo navANuM jAtanA veza kare che. te koI dharamazALAmAM utaryo che. tyAM sAdhune dekhyA. ene thayuM A veza paNa bhajavavA jevo che. sAdhu joDe keTalAMka divasa rahI tamAma sthiti zIkhI lIdhI. lUgaDAM, gocarI Adi tamAma kriyA jANIne judo paDI bIjI jago para rAjAne tyAM gayo che. 99 veza bhajavyA, paNa rAjA dAna nathI Apato. rAjAne emaH dAna ApIza to bAkInA vezamAM kArIgarI nahIM Ave tethI 99vezamAM dAna na ApyuM. nATakIyAne thayuM lAva navo 100 mo veza bhajavI dauM. sAdhuno veSa paherI Avyo, ApavuM hoya to Apo. parIkSA karavA mATe bhaMDArI daza hajAra ApavA lAgyo. nATakIyo nathI leto. rAjAe kahyuM juo ! dAna mATe ATalA veza karyA ane ATalA ApIe tyAre nA kahe che. nATakIyo makAne jaI asala veza paherI Avyo. rAjan ! have lAvo. jo te vakhate daza hajAra lauM to veza lAje, arthAt veza le tyAre veza pramANe varte che. tema paramezvarano veza levo hoya tyAre zarIra palyaka AkAre. dekhavuM hoya tyAre AMkha bahAra pheravavI paDe- paNa Amane dekhavuM nathI tethI nAsikA upara daSTi sthira rahI che. A vitarAgapaNAno veza che. AtmAnA vItarAgapaNAnA guNo judA. anya matavALAthI veza paNa rAkhI zakAto nathI. jyAM A sthiti hoya tyAM batAvanAra banI zakAya nahIM. batAvanAra banyA eTale pahelAMnI sattA sAbita karavI paDe. jene banAvanAra banavuM hoya tene asattA sAbita karavI paDe. jagata ane jIva anAdithI che. have jagatanuM anAdipaNuM batAvanArane anAdipaNuM samajAvavuM joIe. sthAvara jaMgama mIlakata kahe paNa sthAvara jaMgama jIvo e ja jagata che to pachI tenI anAditA sAbita karavI paDe. zAstrakAranA hisAbe jaina bacyuM hoya. gaLathuMthI baccAne devAya tema baccAMne gaLathuMthI devI hoya to traNa vastu meLavI dejo. rUda nuM mAruM nIve mArUM me saMno anAdikALathI karmano saMyoga tene aMge A baneluM che. A traNa vastu gaLathuthImAM jaina bALakane ApavI. have eka ja vastu rahe che. anAdi mAnatA keTalAkane AMcako Avaze. saMsAranuM, jagatanuM, jIvanuM, bhavanuM ke karmanuM anAdipaNuM mAnavuM temAM harakata Avaze. tAruM nAma zuM? huM mUMgo chuM. mUMgo hoya to mUMgo bole nahIM. tema daSTi aTakI to anAdi bolI zake nahIM. dRSTi AgaLa cAlI jAya te dRSTi kahI zake. sAdi kahevAvALAnI daSTi aTakI ke anAdi kahenAranI daSTi aTakI? mUMgo koNa? dRSTi aTakI kAraNa te je 4 )
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya te anAdi kahI zake nahIM. aTakI te sAdi kahe. saiddhAMtika vAtamAM AvIe tyAre anyane saMsAranuM anAdipaNuM mAnavuM paDe. saMsAranuM anAdipaNuM 3 . saMsAranuM anAdipaNuM yuktithI ghaTe che. zrutimAM paNa jaNAya che. bIjAMkura (bIja-aMkura) nyAye saMsAra anAdi che. bIjAMkuramAM prathama koNa? te kahI zakIe nahIM. kAraNa ghaTatuM nathI. bIja kahIe to aMkura bIja vagara zI rIte thayuM? bIja prathama kahevuM te yukti rahita che. tethI anAdi kahevuM ja paDe. A to anavasthA AvI nA; enuM e bIja eno e aMkura hate to anavasthA hatuM, paNa anya aMkura anya bIja levAthI anavasthA AvatI nathI. kAryabhUta bIja te anya aMkara mATe kAryabhUta bIja nathI. bIjAMkara nyAye saMsAra anAdi che. nahIMtara vagara aMkure vagara bIje aMkuro mAnavo paDe. pahelAnA janmo pratyakSa na hoya paNa A janma to pratyakSa che ne? A janma karma vagara nathI, to janma-karma anAdi nathI paraMparA che. pahelA janmavA mAMgIe to karma vagara janma mAnavo paDe. vagara karma mAnavA paDe. janma karmanI paraMparA anAdinI che to pachI nAza zakya che ke nahIM? jIvane A jJAna thavuM muzkela che. mAruM nIve nAnA baccAMomAM dekhIe chIe ke pote kaI AbarUvALo yA tene RddhinI koI jAtanI gatAgama hotI nathI. tema jIva anAdino chatAM tene gatAgama nathI. potAnI sthitino bALakane khyAla nathI. tema A jIvane potAne potAno khyAla nathI. ApaNA zarIramAM thayelA rogane ApaNe jANatA nathI. pIDAne jANIe chIe. zarIra je cAmaDIvALuM che-emAM thatAM rogo teno khyAla ApaNane nathI Avato. ApaNI jaThara khorAka dvArA sAta dhAtu UbhI kare che paNa kaI nasa, kayuM AtaraDuM, kaMI jago para che? teno ApaNane khyAla nathI Avato. nAstika paNa zarIramAM huM nathI ema kahI zake nahIM. to zarIranI hakIkata to bola. vedanA thAya tyAre khyAla Ave ke mAro jIva ahIM che. vastune nathI samajatA vedanAmAtra samaje che. chAtImAM duHkha thAya te samaje paNa chAtInA pATIyA kema che te na samaje. manuSya samajuM, vedanA samaje, paNa vastune nathI samajato. jagatamAM duHkhanI samajaNa che. paNa duHkhanA kAraNabhUta karmonI samaja nathI. duHkha kema thayuM-tenI samajaNa nathI thayelI. vedanA mATe vaidya-dAktarane pUchavuM paDe che. temAM ApaNuM DahApaNa na cAle. tabiyatanI bAbatamAM e ja jANakAra che. ApaNe jANakAra nathI- e nakkI thavAthI tabiyatane aMge e je batAve te dhyAnamAM laIe chIe. karamane lIdhe duHkhI thaIe te duHkha jANyuM- paNa darada na jANyuM. tema AtmAne aMge je duHkha jANIe paNa tenA hetu bhUta karmane nathI jANatA.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnA duHkha mATe kyanI jANakArI samajavI. jema vaidya dAktara zArIrika prakAro jaNAve che tema AtmAnI vidyAmAM pArAMgata thayelA hoya teja karmanuM auSadha batAve, te silaya karmanuM auSadha koI na batAve. duHkhane lIdhe vikAra mAnavo ja paDe. vikAra thayA vagara du:kha vedanA thAya nahIM. tema AtmAne duHkha bhogavavAno vakhata AtmAmAM vikAra thayA vagara hoya nahIM. have vikAra kayo thayo che te enA jANakAra ja kahI zake. zarIramAM vAta-pitta-kapha vadhyo te jema dAktara kahI zake tema AnA kAraNabhUta karma koNe kyAre bAMdhyuM? te sarvajJa vItarAga ja kahI zake. sarvajJa vagara koI kahI zake nahIM. vItarAga vagara bharoso na rahe. pheMsalo devAno haka kone ? vAdIno pakSakAra ke dveSI na hoya teja nyAya cUkavI zake. traNe jagatano eka sarakho nyAya cUkavavo hoya to nyAya prAmANika joIe, rAgadveSa hoya te na pAlave. sarvathI nirAlApaNuM joIe. tene traNa jagatamAM koI sAthe saMbaMdha na hoya, potApaNAnI eke vastu na hoya te karma vastu batAvI zake. AtmAnI sthiti kyAMdhIna che. karma phaLa de che. karma dekhAtA nathI. phaLa dekhIe chIe. bacapaNamAM keTalAka uparathI paDe che. hADakAne nukasAna thAya che. te vakhate davAthI ArAma thAya che. juvAnImAM nizAnI paNa mAluma paDatI nathI. paNa ghaDapaNamAM te jagoe kaLe che, vaidya dAktarane pUche che sojA na hoya tyAre vaidyo kahe che ke bALapaNamAM vAgyuM haze. juvAnInA lohImAM jora hatuM. jora cAlyuM tyAM sudhI vAyuthI utpAta karI zakAyo nahIM. juvAnInuM joma khasyuM tyAM utpAta zaruM. ahIM paNa pahelAM bhavamAM pApo karyA hatA. te pahelAM bhavamAM bAMdhelA pApa punyonuM jora cAlatuM hatuM tethI pApanuM jora punyanI jomamAM na cAlyuM. juvAnInuM joma jAya tyAre mAluma paDe. tema ahIM pahelA bhavamAM bAMdhelAM punyanA prabhAvanI moja atyAre bhogavIe chIe. te prabhAva jAgato che. paNa punyano prabhAva pAtaLo paDyo te vakhate juvAnInuM joma jAya eTale bALapaNamAM vAgelAnuM duHkha khaDuM thAya. tema pahelAM bhavamAM bAMdhelA karmanI javAbadArI ahIM levAmAM Avaze. rAjA mahArAjAnA gunA jame thaI sajA kare che. iMdoranuM devuM ne? punyanI pATe caDelA chIe. atyAre jayAre pApo karIe chIe tyAre mane koNa pUchanAra che? mArA ADuM koI AvanAra nathI. niraMkuza rAjasattA mane mAne tema kare- tema ApaNe dharmathI niraMkuza saMsAramAM zarIrane aMge niraMkuza rAjasattA meLavI che. zuM karavuM? lAyaka che ke nahIM ? te vicAratA nathI. paNa niraMkuzapaNe karelA kAryonI javAbadArI sAmaTI nikaLaze. mATe zANo ( akSiNa nI tAra Laze. mATe )
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya to pahelA samaja. A bhavamAM je puNya bhogavIe chIe te pAchaLanuM bhogavIe chIe. jaThara kone pacAve che? junAne. ahIMthI utare tevuM AMtaraDAmAM jaI pacavA nathI mAMDatuM. khorAka lIdhA pachI pariNAma traNa kalAke pAmIe chIe. pahelAM vAyaDo padArtha khAdho che. atyAre cAhe te khAIe, to pariNAma gayA bhavanA karmonuM. atyAranuM pariNAma AgalA bhavamAM. tela khAdhA sAthe cIkaTa na hoya. AhArane aMge pariNAme guNa doSa hoya. tema karma sAthe sukha-duHkha thAya. karma ane pariNAmanI paraMparA anAdi mAnavI paDe. yuktithI bIjAMkura nyAye anAdipaNuM ghaTe che. tarkathI satya vicAra grahaNa karavo. caH tao tarkanI pAchaLa dharmiSThoe cAlavAnuM nathI, zAstranI pAchaLa cAlavAnuM che. mATe zAstranI pAchaLa tarkane melavo joIe. paNa tarka zAstrAnusArI che ke svataMtra che? svataMtra tarka tamAma bAhya padArthothI utpanna thayA che. bAhya padArthanI tarkathI yukti adhyetaramAM lagADavI e pAlave nahIM. mATe zAstrAnusArI taka hovo joIe. eTale mRti, zrutimAM saMsAranuM anAdipaNuM dekhAya che. tvadyate eTaluM na kahyuM. sAthe 3panamyo (zrI brahmasUtra adhyAya01, pAda-1, adhi.12, sU 36 mAM) paNa kahyuM. A jIvAtmAsaMsArI AtmA veda nitya mAnyA tethI A jIvAtmA nitya mAnyo. veda nitya hovAnA mAnI jIvAtmA nitya mAnyA tethI anAdithI baMdhAyelo che. karmathI nityAtmA che. vidhAtAe sUrya-caMdra jevA pahelA hatA tevA banAvyA. zuM thayuM - jyAre banAvyA tyAre pahelAnA jevA banAvyA? to anAdi sidhdhapaNuM bIjA dharmothI paNa sAbita thayuM. baMne anAdipaNuM mAno cho. pharaka kayo? bIjAe mAneluM anAdipaNuM pahelAMnI avasthA palaTI sarga palayanI paraMparAe anAdipaNuM mAne che. ahIM tema nathI. jIvane aMge sarga pralayapaNuM bhava ke jIvanA sukhaduHkhane aMge che, navo sarga pralaya nathI. te vagara satata anAdipaNuM manAya che. eTale pUrvanI sidhdhi rahe nahIM. pahelAnI haiyAtI hovAthI batAvanAra rahevAnA. jinezvaroe kaheluM tattva, sukha duHkha denAro kahelo dharma, kevaLI mahArAje kahelA dharmanuM zaraNa batAvanArapaNuM A badhuM hovAthI sarga pralaya vagara satata karma jIvanuM anAdipaNuM batAvI zake che. A jIvane karma anAdithI mAnavA paDe che. to karmanuM kAraNa anAdinuM mAnavuM paDaze. cIja thayelI hoya tyAre kAraNa hovuM joIe. have evuM kayuM kAraNa? te mATe avirati, paccakakhANa na karavA, pratijJA na karavI te pApanuM kAraNa. eTalA mATe paccakhANanA prakAra keTalA te adhikAra agravartamAna. Sb
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyA dravyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhA mataM / apekSAdikRtaM hyAdyamato'nyat caramaM matam // dharmanuM svarUpa Adi-anAdi. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna hirabhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI prakaraNa racatA thakAM AgaLa devAdikanA svarUpane aMge sAmAnya rIte pota-potAnA dharmane pravartAvanAra deva tarIke manAya che. dekhADanAra tarIke deva mAtra jainoja mAne che. jainoe paramezvarane dharmanA banAvanAra tarIke nahIM, paNa batAvanAra tarIke mAnyA che. te aMge nakkI karyuM che ke banAvanArane anAdi karyuM pAlavatuM nathI. utpadyate 3palabhyate 6 e sUtrathI jagatanuM yuktithI ane zAstrathI jagatanuM anAdipaNuM bIjAMkura nyAye anAditva sAbita karyuM che. tema te lokoe paNa anAdipaNuM mAnyuM che. to temAM ane jaina darzanamAM pharaka kayo ? vedAMta darzana paNa jagatane anAdi mAne che. ane jaino paNa anAdi mAne che. to bemAM pharaka kayo ? bIjAo anAdi mAne te sargapralaya-navI banAvaTa ane nAza ema anAdikALathI cAlelI pravRtti che. mATe anAdi mAne che. jaina zAstrakAra tema mAnatA nathI. sUryano udaya, Athame, udaya thAya, Athame ema udayaastane aMge thato kALa anAdi kahI zakIe. A vAta bIjI bAju paNa samajAya tevI che. karma AdivALuM che. koIpaNa matathI koIpaNa dharma karma baMdhAya tyAre Adi kharI ke nahIM ? anAdinuM eka ja bAMdheluM karma cAlyA kare che tema nathI. karma baMdhAya che bhogavAya che. arthAt karma baMdhAyelI cIja che. tevI cIja hoya to AdivALI cIja thaI, baMdhanI apekSAe AdivALI thaI to anAdi kema manAya ? tame karmano baMdha AdimAM mAno cho. jIve jyAre tyAre paNa karelo baMdha che. kyArathI ? to anAdithI. Ama Adi mAno cho to pharI anAdi paNa mAno cho ! anAdivALA mAno to AdivALA na mAno. baMdhanI Adi mAno cho to anAdi nahIM Thare. hevatathI anAdinI sAbitI. eka e so nahIM ne so e eka nahIM. paNa chatAM so vakhate eka karIe to so thAya.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharI saMkhyA eka. parAdhanI saMkhyA hoya, paNa kharI mAtA eka so eka eka - enuM nAma so. eka e so nathI, paNa so vakhata ekkA - eja so (100 vakhata). tema baMdha AdivALo, paNa anAdithI AdivALo thato Avyo tethI anAdi. karmanI utkRSTa sthiti TakanArI 70 koDA koDa sAgaropamanI sthiti. tethI vadhAre daLIyuM AtmAmAM na hoya. pApakarma bAMdhe tenA pudgalo 70 koDAkoDI sAgaropamathI vadhAre vakhata na Take. eka samaya paNa vadhAre pApa na rahe. cAhe abhavya mithyAdaSTi ke gozALA sarakho krUra karmI hoya, paNa 70 koDAkoDa sAgaropama karma, paNa te anAdithI baMdhAtuM AvyuM che. mATe anAdi sUrya udaya thAya eTale divasanI zarUAta, asta thAya te divasano aMta. paNa divasonI Adi kaI? dareka divasanI Adi ane aMta che. paNa divasonI Adi aMta kyAM? have jeo sRSTine karelI mAnavAnA athavA jeo sRSTimAM pralaya mAnavAnA teo kahe che ke sRSTi karI tyAre divasanI zarUAta thaI. pralaya vakhate aMta. pachI rAtrimAM zuM karaze? divasanI Adi aMta mAnavA asaMbhavita che. eka eka rAtri divasa be nahoto karyo. tyAre rAtri pahelethI hatI ja. sarganI AdimAM rAtri sargane cheDe teno cheDo. rAtriono cheDo kyAM? rAtrionI Adi kyAM? eka eka rAtri AdivALI aMtavALI chatAM rAtriono cheDo nathI. samudAyanI Adi aMta hotA nathI. tema karma : eka eka baMdhAtuM karma AdivALuM aMtavALuM hoya paNa karmonI Adi kyAM? eka eka karmanI Adi aMta, paNa karmono cheDo zarUAta kyAM? eka vAta thaI. zuM izvare sarga krI karmano bhogavaTo zaru Avyo ? have savAla rahyo ke jeo sarga pralaya mAne che teone sarga pralaya vacce jIvane karma baMdha hato ke nahIM? ke mukta hatA? jo jIvo vacamAM karmavALA hatA to chate karme udayamAM na AvavAnuM kAraNa zuM? e karmo pahelI sRSTinA karmo pralaya ane sarga vacce phaLa detAM na hatA tema mAnavuM paDaze. jo jIvomAM hatA to pralaya sarga vacce karma potAno prabhAva dekhADatA na hatA ne? Izvare sarca pralaya karyA to karma bhogavavA paDe che. jo sarga na kare to karmo bhogavavA na paDe. pralayakALa pahelAM je jIvo hatA te karmo bAMdhatA hatA te karmonuM zuM thayuM? pralaya thayo eTale bhogavavA nathI. vacalA kALamAM bhogavavAnuM mulatavI rahyuM hatuM te sarga karI Izvare bhogavaTo karAvyo. HaiBLE #likwir * , gr'f 151 15mA dhart1 | I try pAsa , vINI kangNItANA korara SE
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavAdamAM icchA zaktimAM karmane izvara mulatavI rAkhI zake che to jenA karmo mulatavI na rAkhe tenA upara khaphAmarajI (nAkhuzI) che ema mAnavuM paDe. jIvonAM karmo mulatavI na rAkhe to izvaranA upagAranI khAmI che. izvara karmanA phaLane mulatavI rAkhI zake tevo che chatAM jagatanA jIvonAM karmonA phaLone mulatavI rAkhato nathI. karmamAM tAkAta nathI ke svayaM udaya AvI jAya. karmamAM phaLa devAnI tAkAta nathI, izvaranI tAkAta hoya to karma udayamAM lAve. jaino izvaranA karelA sarga pralayane mAnatA nathI. vadhaghaTa thayA kare, paNa sarvathA manuSyo, jAnavara vagere hatA ja nahIM ane utpanna thaI gayA- tema jaino mAnatA nathI. jaino ane anya darzanonI mAnyatA. jaino sarga pralayanuM tophAna mAnatA nathI. navI banAvI eTale banAvavAnuM rahyuM. sarga pralaya na mAne tene jUnuM mAnavuM paDe. tethI jainone batAvavAnuM mAnavuM paDe. batAvavAnuM navesarathI kharuM, paNa utpanna thavAnuM navesarathI nahIM. te cAlyuM Ave che. tIrthaMkara mahArAjAnA janma pahelAM temanA pitAo vaDavAo jeTalI hiMsA kare teTalA pApakarma thatAM ja hatA. virati karI teTalo lAbha thato ja hato. hIro kAMkaro kAMTA paDelA hoya te dIvo batAvI Ape che. paNa banAvato nathI. to e batAvavAnuM koNa mAne ? je pahelAM haiyAta mAne te. puNya pApanI haiyAtI pahelethI hatI. pahelAM punya pApa na hatuM tevuM kahenArAne pahelAnI haiyAtI mAnavAnI hoya nahIM. bIjAo anAdi mAne che ane jaino paNa anAdi mAne che. A bemAM ATalo badho pharaka che. sUryacaMdramasau dhAtA; yathApUrvamana styam (Rgveda saMhitA. 10-190-3) pahelA banAvyA hatA tevA sUryacaMdra vidhAtAe banAvyA. pralaya sarga mAnanAre sUryacaMdra banAvyA mAnavA paDe. jaino anAdi mAne che te batAvanAra tarIke. banAvavuM ane nAza karavuM ? A kevuM ? jaino anAdi mAnyuM te rIte temane anAdi mAnavAmAM aDacaNa zI ? kAM to guNavAna pUjAya, kAM to guNavAna thavAno mArga batAvI pUjAya, paNa guNavAna thavAno mArga batAvanAre prathama te mArga levo paDe. potAne mokSa mArga levo nathI, lIdho nathI, sarvajJatA vItarAgatA meLavI nathI. have batAvanAra banne zI rIte ? upadeza koNa ApI zake ? potAnAmAM guNano dariyo dAkhala karyo nathI, bIjAne guNa dekhADyA nathI. te upadezanI lAina laI zake nahIM ? devALIyA pAse koI salAha levA jAya to ? agara lUgaDA vecI devuM ApanAra zI salAha Ape ? tArA leNadAro tArA murabbI che. hoya teTaluM nirmaLa ka co
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ de ane page lAga. jevI potAnI sthiti sArI gaNI hatI tenI salAha de. zAhukAro ApavAnI salAha Ape, devALIyA devALAnI salAha Ape. tema AtmA bacAvavA mATe jemaNe bAhya milakta kuTuMba zarIrano bhoga nathI Apyo tevA manuSyo milakta kuTuMba zarIrano bhoga ApI AtmAnuM kalyANa karavAnI salAha zI rIte Ape? pote bhoga daI daDha rahI jeNe milakta kuTuMba zarIrano bhoga Apyo hoya te kahI zake ke milakata, phasAvanArI, kuTuMba beDI, zarIra pAMjaruM. eTale ke milakata phAMso, kuTuMba beDI, zarIra pAMjaruM koNa AvuM kahI zake? jeNe te toDI nAMkhyA hoya, aMta:karaNathI tevA gaNyA hoya, te ja te rUpe kahI zake. choDanAra choDavAno upadeza ApI zake. sajjane ijAro rAkhI e zabdo sAcavyA che ane durjananA svabhAve tene dhakko mAryo che. pugalAnaMdI AtmA kevo hoya ? jeo pudgalAnaMdI indriyAraMbhI hoya tevAnA moDhAmAM te zabdo na hoya. durjananA mukhamAM sArA zabdo na hoya. bhale sArA zabdano ijAro sajjane lIdho nathI chatAM je pudgalAnaMdI thayelA che tenA moDhAmAMthI sArA zabdo nIkaLe nahIM. mATe batAvanAra tarIke paramezvara banI zake nahIM. sArI zikhAmaNa ApI sajjana kyAre bane? durjananA svabhAve sArI zikhAmaNane sarakAvI de tethI durjana pAsethI sArI zikhAmaNa nIkaLe nahIM. tenA moDhe AtmAnA guNone khIlavanArI vANI nikaLe ja nahIM. na nIkaLe to batAvanAra kyAMthI bane? moTA to banavuM che, paNa zuM karavuM. ghare rUpiyAnA nANAM na pahoMce to DhabunI kothaLIo bhare. dekhAvamAM to bhareluM dekhAya. ema batAvanAra na banI zake, AtmAnA guNavALA te guNa pAmavAno rasto na dekhI zake to zuM karavuM? jagatane pANI vAyu vanaspati huM dauM chuM. A devAnA nAme moTAI karI. A badhuM mAruM che. vicAro ! jyAre paramazvare pRthvI ApI, pANI ApyuM to te pahelAM kyAM raheto hato? tyAM muMjhAvuM paDe. zuM ene pRthvI pANI havAdikanI jarUra paDatI nathI ? jo zarIra hatuM to pAMcenI jarUra paDe ja. paNa batAvanAra na banI zakyA to banAvanAra banyA tethI Adi mAnavI paDe. dharmanA niyamo-kAyadAno saMdarbha samajavo joIe. bhagavAna upadeza kyAre Ape che ? pote ja kAyadA bahAra che. paramezvara jagata mATe kAyado kare ne pote kAyadA bahAra. banAvananArane potAne prathama kAyadAmAM rahevuM paDe. darakhAsta lAvanArane anubhava bahoLo levo paDe che. Ama bane che mATe A kAyado rajU karuM chuM. varSo pahelAthI anubhava levo paDe che. phaLano rasto nizcita karanAra seMkaDo vakhata vastuno akhataro karI vastu sidhdha kare. - 01 )
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( pachI mITIMga meLavI rajU karAya. batAvanAra tIrthakare mokSamArga akhatyAra karyo. kevaLajJAnadarzana meLavyuM. cAhe je dravya kSetra kALa bhAva hoya to paNa A sivAya A thavAnuM nahIM. samyagdarzana sahita cAritra sivAya mokSa thAya nahIM. ane samyagdarzana-cAritra thAya to mokSa thayA vagara rahe nahIM. potAnuM kaivalya hAjara ja che. jo meM A karyuM enuM A phaLa. akhataro phaLIbhUta thAya tyAre ja mITIMga bharI akhataro jaNAvAya. tIrthakara bhagavAna janma garbhathI traNajJAna ne dIkSAthI cAra jJAnavALA, chatAM varasonAM varaso jAya to paNa upadeza kema na kare? bhagavAna mahAvIra mahArAjAne sADI bAra varasa gayA chatAM temaNe dharmopadeza na karyo. akhataro nakkI na thAya tyAM sudhI tene sabhAmAM melAya nahIM. akhatarAne phaLIbhUta karI ja batAve te vizvAsa vacane paNa na Ave. trilokanA nAtha tIrthakara bhagavAna samyagdarzanAdi Adare. phaLarUpe kevaLa maLyuM. pachI upadeza kare. zrI dazavaikAlikanI pahelI gAthA teone samajavAno haka che -je A vAta svIkAre. dazavaikalikanI pahelI gAthAno mArmika artha. tamane dharma mokSa mATe ke AtmAnA kalyANa mATe? karmakSaya ane saMvara mATe karAvo cho ke devatAne namaskAra mATe karAvo che. mokSa, nirjarA ke saMvara prayojana na jaNAvyuM, paNa dharmanuM phaLa zuM jaNAvyuM? devatAo paNa namaskAra kare che. A phaLa jaNAvyuM. dharma eTalo prabhAvika che ke mithyAdaSTi aMtarmuhUrtamAM mokSa pAmI jAya. na pApano nAza phaLa batAvyuM, na bIjA phaLa batAvyA. phaLa mAtra : "te devatA namaskAra kare che..... tevA dharamanuM phaLa devatAnA namaskAramAM batAve teno artha zo? A vAta mULa pagaraNamAM laI jAva. bhagavAna mahAvIra mahArAjA pachI thoDA ja kALe pUjyapAda AcArya zayaMbhava sUri thayA. te vakhatano | mahAvIrano itihAsa jaga jAhera hato. zrI mahAvIra mahArAjA, gaNadharo devatAne pUjya kema thayA? bhavAMtarothI, aneka bhavothI jemanuM mana dharmamAM hatuM. sAma-sAmo haMmezA jenuM mana dharmamAM hoya tene devatA name che-pUje che. aneka bhavonI vAsanA jenI dharmamaya hoya tevA puruSo devatAne namanAya che. jayAre akhatarAnuM phaLa batAvyuM tyAre mahAvIra mahArAjAne devatAo namaskAra kare che. kema? je mahAvIra mahArAjanuM mana aneka bhavathI dharmamAM hatuM. daSTAMtamAM vAdI prativAdI vAMdho na laI zake. mahAvIra mahArAjAe samyagdarzana Adi AdarI phaLa meLavyuM. devatAo paNa pUjavA lAgyA. tethI AcArya bhagavAna zrI zaabhava sUrie jaNAvyuM ke sidhdha vastune pratipAdana karavI. zodha tarIke nakkI thAya teja jagatamAM jaNAvAya. potAnI peThe. "mArI peThe ema koNa kahI zake? pote akhataro karI vastu sidhdha kare pachI sabhAmAM akhataro jaNAve. pahelAM dAkhalA tarIke hoya. cAraka praNAlI thI paNa karavI, ( 2)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ AthI batAvanArane pahelAM akhatarAo karavA paDe che. te phaLIbhUta thAya tyAre batAvavAnuM karI zake. kiMmata konI ? vastu ke manuSyanI ? jaina darzananA paramezvarane e batAvavAno haka rahI zake che. batAvanAra anAdi zabda vAparI zake. emaNe evuM zuM batAvyuM jethI ATalo upagAra mAnIe ? jaMgalamAM taDako paDe che. peTamAM vhAI cAle che. mUrchA khAdhI jhADa nIce paDyo. tyAM koI eka loTI pANI ne kaTako roTalo Ape to ? gAmamAM eka paise beThuM moMghuM gaNo to loTI pANInI kiMmata keTalI ? vastu e te cIjanI kiMmata nathI paNa jIvananI kiMmate tapAsIe to loTI pANI e ja ApaNuM jIvana. loTI pANI na hate to upara gayA hota. ApaNA jIvananI kiMmata jeTalI ja kiMmata loTI pANInI. ApaNane samyagdarzanAdi malyA te jinezvara mahArAjanA vacananA pratApe che. jene samyaktvAdinI ke bhavabhramaNanI kiMmata nathI tene jinezvaranA vacananA kiMmata nathI. ahIM paNa mokSanI kiMmata che. bhavathI bacavAne je icchA kare tene jinezvaranI kiMmata che. bhavathI bacavAnuM zAthI ? jIva aviratithI karma bAMdhI rahyo che. have ethI bacavuM. jene enI kiMmata hoya tene jinezvaranA zAsananI ane dharmanI kiMmata che. to avirati kema rokAya ? te zAthI rokAya ? paccakkhANathI rokAya. tenA prakAra kayA ? te adhikAra agre vartamAna. he vItarAga ! tamArI zrutio-AgamanAM vacano zraddhAthI gamya-jANavA yogya che ane vayavAdo buddhimAt puruSothI jANI zakAya tevA che, paraMtu tamArI mUrti to bALakane paNa sArI rIte bodha karavArI che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAd - 12 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhAmataM |apekssaadikRtN hyAdyamato'nyatcaramaM matam // AtmAne anAdithI lAgelAM moM. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatA thakAM AgaLa deva vagerenuM svarUpa jaNAvI gayA. sarva Astika matavALA pote potAnA devone mAne che. paNa bIjA matavALAo potAnA devane matanA pravartaka tarIke mAne che. kemake temane jagata anAdinuM mAnavuM nathI. kathaMcit anAdi mAne to sarga pralaya mAnI anAdi mAnavuM che. eTale dharmanI avasthiti temane kabUla thaI zakatI nathI. haMmezA dharma rahevAno e temane kabUla na hovAthI temane dharmanI zarUAta mAnavI paDe che. tethI temane banAvanAra banavuM paDe che. tethI temane dharma adharma nahato ema mAnavuM ane manAvavuM paDe che. bIjA lokone anAdi jagata mAnavuM paDe e te lokone naDe che. emAM kAraNa che. dharma adharmanI sattA anAdi kahe to anAdi sattA TharAvavI paDe. anAdi TharAve to potAne dharma banAvavAno haka na rahe. pachI to dharma batAvavAno haka rahe. anAdi mAnI le to aDacaNa zI? jIva padArthamAM ane ajIva padArthamAM temane aDacaNa nathI, paNa trIjA padArthamAM temane aDacaNa che. Azrava nAmano trIjo padArtha temane anAdino mAnavo paDe tyAM muzkelI che. karma AvavAnuM anAdithI satata pravaryuM che. pralaya ane sarganA vacalAkALamAM paNa Azrava thaI rahyo hato. karmo jIvone lAgI rahyA hatA ema temanuM mAnavuM paDe. bhale mAne, jIvane karma lAgI rahyA ema mAne to jIva karmanA udaye vartI rahyo hato. karmanA udaye na varte te karma na bAMdhe. karmanA udaya vagara bAMdhe e to bane ja nahIM. tIrthakara nAmakarma choDI niyama rAkhyo ke je je karma vedAya te te karma baMdhAya. jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya ityAdi vedAya to ja te te karma baMdhAya. mohanIyano udaya na hoya to mohanIya na bAMdhe. Azrava anAdi mAnavA jAya to udaya anAdino mAnavo paDe. tevI rIte satata karmodaya anAdino mAne to pachI pralaya jevI cIja rahetI nathI. karmanA kaJNa 04 ) nAmadAra
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayamAM niyama : pahelo udaya AyuSyano, je naMbarane zarIrano, pachI bhASAparyApti, vAsocchavAsa, mana. AyuSyakarmanuM atisUkSma anuciMtana. prathama AyuSyano udaya thAya. koIpaNa gati ke bhavamAM prathama udaya AyuSyano. pahelA bhavanA chellA samaye AhAra, zarIra pachI paNa AyuSyano udaya. pahelA bhavanA chellA samaye bIjA bhavanA udaya vagara pahelAnuM pUruM thAya nahIM. pahelA bhavanuM AyuSya pUruM kyAre thAya? AgaLanA udaye zarIra choDe to bIjA bhavanA pahelA samaye choDe. paramava patame saDo AgalA bhavanA pahelA samaye badhuM choDavAnuM (A zarIra gati bhavano eka samaya) manuSyabhavanuM AyuSya hoya tenA chellA samaye manuSya gati zarIra chUTI jAya to eka samaya nakAmo gayo. chellA samayanuM AyuSya nakAmuM gaNAya mATe choDe kyAre? AgalA bhavanA prathama samaye. A ja vAta lakSyamAM laIzuM to zrI bhagavatIjI sUtramAM je kahevAyuM ke nArakI nArakImAM upaje ke anArakI nArakImAM upaje? saheje kahIe chIe ke nArakImAMthI marI nArakImAM na upaje, devatA marI devatA na thAya. vAta karI e te vAta sAcI- ne zAstrakAra mahArAja kahe te paNa vAta sAcI che. lakSa gho. nArakI marI nArakI na thAya. devatA marI deva na thAya eTale pahelAno bhava nArakI ke devatAno hoya to bIjA bhavamAM nArakI agara devatA na thAya. be bhava lAgalagATa na hoya. ahIM upajavAnuM kahe che. upaje koNa? nArakI hoya te upajavA pahelA jene devatAnA nArakInA AyuSya zarU thayA hoya te ja nArakI agara devatAmAM upaje. tyAM devanA sthAne jaI koNa upaje? jene ahIM nArakI ke devatAnuM AyuSya zarU thayuM hoya, te tyAM upaje. manuSya bhavanA cheDe nArakI ke devatA thaI gayo. nArakI thavAthI nArakI nArakImAM upajayA, devatA devatAmAM upajyA. AthI nakkI karyuM ke pahela vahelo udaya AyuSyano, chatAM paNa nirUpamomincam (tattvArtha. a.rasU.45) jyAM sudhI tyAM upaje nahIM tyAM sudhI jIvane bhogavaTo nathI. zarIra nathI, mAtra kArpaNa kAyayoga che. kAyA kharI, paNa e dvArA sukha duHkha bhogavavAnuM na bane. audArikavaikriya-AhAraka e zarIra sukha duHkha bhogavI zake. bhogavaTo che tyAM janma che. A nakkI thayuM. AyuSyano kArpaNa kAyayogane aMge bhogavaTo nahIM. janmyA tyAM ja bhogavaTo zaru. temAM paNa anukrame prathama kAyA, pachI zvAsa, pachI bhASA, pachI mana. 24 daMDakamAM evo koI jIva nahIM maLe jene zarIra paryApti vagara zvAsozvAsa paryApti thaI gaI. pahelA zarIra, pachI iMdriya, pachI zvAsozvAsa e anukrame karmano udaya vedAya che. te krama haMmezA mAnavo aTaka prakaraNanI kara 05 )
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDe che. AgalA bhavanuM AyuSya kyAre bAMdhe? A badhuM mAnIe pachI pralaya ane sarga vacce karmano Azrava tarIke zarIra zvAsozvAsa mana mAnavA paDe to navI cIja kaI jene sarga kaho? amuka sajAvaTa thAya-navuM banAvavAnuM na hoya, banAvelI vastu goThavavAnI hoya, sajAvaTa sRSTi navI thAya- temAM aDacaNa nathI, paNa karma navuM thatuM nathI to kema anAdi mAnavuM nathI. jene kAyA mana vacana anAdinA mAnyA pAlave nahIM to sRSTinI Adi mAnavI paDe. Azrava jevo padArtha na hatuM to temane anAdi mAnavAmAM aDacaNa nathI. e kramamAM AgaLa jAvaje e lokomAM svame paNa anya matavALAne paNa sUjheluM nathI te tapAso : aviratino karmabaMdha. pralaya ane sarga vacce avirati ke virati mAnavI? virati mAnI zake nahIM, avirati mAnavI paDe. temAM karma bAMdhavAnuM mAnI le to sarga jevI cIja na rahe. aviratino karmabaMdha sRSTi mAnanArAoe mAnyo nathI. jIvane karmabaMdha karatA nathI ke karAvatA nathI. tevI sthitivALAne avirati karmabaMdha svame paNa sUjhayo nathI. aviratithI karmabaMdhI jenonI mAnyatA. jaina zAsananI jaDa AzravamAM mana vacana kAyAnA yoga karatA aviratinA Azrava | upara vadhAre che. jo aviratino Azrava na hota to anAdi nigoda mAnavAnuM hota ja nahIM. nigodamAM kAyA hovA chatAM kAyA na kahIe to cAle. saMsAramAM bIjA evA jIvo nathI je potAnA joga bIjAnI hiMsAnA kAraNa na bane. ayogI kevaLIpaNuM ke jyAM mokSanuM bAraNuM tyAM paNa temanA joga pahelAM karyA che te paNa hiMsAnuM kAraNa thavAnuM. jayasidhdha hiMsAnA kAraNa banavAnA. hiMsAnuM kAraNa na bane tevA joga vagarano koI nahIM, paNa e sUkSma ekendriyanA jIvo evA ke jenA joga koInI hiMsA karanArA na bane. eTaluM ja nahIM paNa pote haNAI bIjAnA karmanuM kAraNa na bane. pote koIne haNe nahIM, na bIjAthI pote haNAya. e jIvane zarIravALA AkhA jagatamAM vyApelA kaho cho - to e koInA ghAtanuM kAraNa na bane e bane kema ? . sUma ekendriyanA jIvonI atisUkSamatA. AkhA makAnamAM ajavALuM che. cAhe tyAM kAca pheravIe to paNa zuM ajavALuM kAcathI haNAya ke kAca ajavALAne haNe? kAraNa kahI zakAya ke ajavALAnA pudgalo evA bArika che jyAre kAcanA pudgala sthaLa che. tethI temAMthI ajavALAnA pudgalo bahAra jaI zake che. ajavALAM karatAM paNa sUkSma ekendriya jIvanA zarIranA pudagalo vadhAre bArika che. asaMkhyAta bhAga bArikavALA e pudgalo zAnA haNe ke haNAya? 5. pharadistElgirl + 5 arragers kAkA kAkI tamArA karAtI mA viE BIH
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATInA ghaDAmAM unuM pANI bharyuM. ghaDo sajjaDa baMdha karyo hoya to mATI varALane rokaze? mATI varALane rokI zakatI nathI. varALa mATIne dhakko mArI zakatI nathI. ApaNe ghaDAmAM chidra dekhI zakatA nathI. te ApaNA dekhAvamAM na Ave. paNa varALanA lAyakanA chidro che. AthI varALa mATIne kAMI karanArI thatI nathI. ema sUkSma ekendriyanA jIvo evA bArika che ke rokANa thAya nahIM. rokavAvALA nathI tethI AghAta thAya nahIM. AghAta thAya nahIM tyAM sudhI ghA na hoya. ghA na hoya to maravA-mAravAnuM na hoya. sUkSma ekendriyanA jIvo koIne mAratA nathI-ne koIthI maratA nathI, to jagatamAM ene aMge hiMsA thatI nathI. pachI e bhAre karmI tarIke sUkSma ekendriyamAM kema paDI rahyA che? yoganI apekSAe karmabaMdha mAnIe to ekendriya tadana karma vagaranA mAnavA joIe. koIne nukasAna kare nahIM ane nukasAna pAme nahIM. enA mana-vacana-kAyA hiMsAmAM na pravarte. ene kaSAyo pAtaLAmAM pAtaLA che. sUkSma karatAM bAdarane vadhAre kaSAya, te karatAM be indriyane, te karatA te iMdriya caurindriya, paMcendriyamAM vadhAre kaSAya che. to anAdi kALathI sUkSma ekendriya tyAM kema rakhaDe che? paNa kaho- anAdinI mAnyatA ene gabharAve che. dareka Astikane mokSa mAnavo che. tyAM jaI pAchuM AvavuM nathI. anaMtA sarge eka eka mokSe jAya to anaMtA mokSe gayAne?" ema anaMtA jaze tenuM sthAna kayuM? ekeka pradeza ekeka jIva rAkho to paNa anaMtAnuM sthAna nahIM rahe. ame cauda rAjaloka asaMkhyAta pradezano-lokAkAza, dharmAstikAya, adharmAstikAya athavA eka jIvanA pradeza pramANa mAnIe. paNa tame anaMto mAnI lyo tema karatAM anaMta jagatanA eka eka sargamAM ekeka jagatamAM anaMtA jIvo mokSe gayA mAnavA paDaze. anaMta jIvo, jagata paNa anAdi anaMta tame anaMtA jagato mAnI lIdhA. sarga anaMtA ane jagato anaMtA mAnyA to atItakALanA anaMtA mokSe gayelA, ekeka jagatamAM anaMtA mokSe javAnA. ame eka ja jagatane anaMta mAnI laIzuM. jyAre tuM anaMtu jagata mAnIza tyAre anaMtA jIvanI jAvaDa AvaDa karI zake to anaMtA kSetranI jAvaDa AvaDa mAnavI joIe. anaMtA jIvo kSetranI jAvaDa AvaDa mAnIe pachI eka sthAnamAM anaMtAnI utpatti nahIM manAya. eka jIva eka moTuM zarIra banAve. eka jIva eka nAnuM zarIra banAve, ghaNA jIva moTuM zarIra banAve ghaNAM jIva nAnuM zarIra banAve. zaktimAM tIvratA maMdatA hoya tethI zaktivALAnI tIvratA maMdatA mAnavI paDe. ghaNAM jIva maLI nAnuM zarIra banAve e bhAMgo kyAM maLavAno. jIvanI zaktinI zarUAta kyAM karazo? nAnAmAM nAnuM zarIra meLavavAnI tAkAta ochI konI? sal & HpadhNa
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anaMtamAM bhAga lAvo tyAre kahevuM paDe ke anaMtamAM bhAgavALA anaMtA ekaThA thayA tyAre eka sUkSma zarIra banAve. enuM ja nAma anaMtakAya. AvI rIte anaMtakAya nigoda anAdinI mAnavI paDe. te anaMtakAya anaMta rAkhavAnuM rahevAnuM sthAna. jema kIDInuM dara hoya. daramAM lAkho kIDIo potAno jIvana nirvAha kare. jyAre oraDAmAM pAMca mANaso zvAsocchavAsathI marI jAya. moTo samudAya saMkucita dazAmAM rahI zake nahIM. ochAmAM ochI nAnI sthitivALAmAM anaMtA jIvo rahI zake. nigoda anaMta jIvanuM sthAna che. te anAdithI mAnIe chIe. nigoda ane ekendriya Adi jIvonuM svarUpa. ekendriyapaNe upajavAmAM kAraNa koNa? jemAM ApaNo prayatna na dekhAya tyAre izvara para DhoLI devuM. e jema vyavahAramAM dekhAya che tema ahIM anAdi kALathI nigodamAM koNa rAkhe che? to kahe Izvara. izvara anAdithI ekendriyamAM goMdhI rAkhe che. kharI rIte potAnA karmeja ekendriyamAM rahyA che. paNa temane Izvara mAnavAthI karmanA kAraNo na mAnavA paDe. e Izvara anaMtA jIvono zatru ke hitakArI? upagArI zI rIte ? jainazAsananI sthitie anAdithI rakhaDyo te potAnA karme. nathI tIvra kaSAyo. nathI tIvra yoga. zAthI karma bAMdhyuM ne zAthI rakhaDe che? tevA kaSAyo ke tevA yogo nahIM chatAM ekendriyane avirati rahela che. AthI anAdithI jIvanuM rakhaDavuM ane karmanA bhogavaTAnuM karmanA bAMdhavAnuM. anAdita kyAre manAya? jyAre aviratino Azrava mAnIe. to ja anaMtA utsarpiNIkALathI nigodamAM jIva rahyo che te mAnI zakAya. mithyAtva kramAM paNa avirati bhAre. sabhA avirati upara ATaluM jora gho cho to have mithyAtva upara jora gho ne. pUjyazrI zAstrakAre Avazyaka niryuktimAM saMsAranA kAraNamAM prasaMgo cho eka asaMjama. Dimimi pravide masaMgane (pagAma sikkA) tethI sAdhuo tenuM paDikamaNuM pahelA kahe che, mithyAtvane nathI gaNatA. sabhA : avirati karatAM mithyAtva jabarajasta cIja che te kema nathI gaNAvatA? pUjyazrI H mithyAtva cIja zI ? e ja mithyAtva ke aviratine pApa na mAnavuM. aviratine pApa na mAnavuM tenuM nAma mithyAtva. sudevAdi, kudevAdinI vAta e cha emAM phaNagA che, mULa-jaDa avirati virati che. deva koNa? guru ane dharma kone gaNo cho? zudhdha zrAvakanA kuLamAM abhavya hoya. jyAM sudhI samajaNo na thAya tyAM sudhI sudevAdine sudevAdi mAnavAno che. to samakitI aSTaka prakraNa
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ kharone ? paNa kaho ke mULa-jaDa samajyo ja nathI ke dharma cIja kaI ? kaho saMvara ane nirjarA e dharma cIja che. saMvara nirjarA e ja dharma che. saMpUrNa saMvara ane nirjarAne Toce pahoMcelA te deva. te tarapha kUca karI rahyA che te guru. saMvara ane nirjarAmaya na hoya te dharma nathI. saMvara ane nirjarAmaya te ja dharma. te AdhAre guru ane dharma. Azravano nirodha, baMdhananuM toDavuM be na hoya to adharma. jenuM saMvara ane nirjarAnuM dhyeya nathI tenI musApharI nakAmI che. saMvara-nirjarAmAM mahattA saMvaranI. dharma-guru-deva e traNenI jaDa saMvara ane nirjarA. e be jaDa chatAM kharI jaDa saMvara che. nirjarA kharI jaDa nathI. kAraNa : saMvara vagaranI nirjarA 'AMdhaLo dorI varNa ne vAcharaDo cAvato jAya', saravALAmAM kAMI nahIM. 'chAzamAM mAkhaNa jAya ane rAMDa phuvaDa kahevAya'. ApaNI jIMdagImAM du:kha, vedanA, Apatti bhogavIe chIe. paNa ApaNI sthiti phuvaDa jevI che. khamIne khoIe chIe. kharacIne khuve che. pAMca bharAva paDaze temAM traNathI naLyuM. be bacyA to traNanuM zuM thayuM ? traNa eLe gayA. kharacIne khoyuM. bAhya dravyane aMge kharacIne khovAya che. tema ahIM khamIne khoIe chIe. naLIyuM ke patharo vAgyo. eTale azAtAno udaya zarU thayo. azAtA bhogavIe chIe. chatAM moM bagADIne kahe : amubhAIe mane vagADyuM. ahIM navuM bAMdhyuM. khamyuM tenuM zuM thayuM ? khAlI thayuM. te karatAM vadhAre bharI dIdhuM. khamavAnuM UbhuM rahyuM. kothaLI khAlI na thaI. nANA ApyA chatAM jame pAsu halakuM thavuM joIe e thatuM nathI. jema copaDAmAM lakhato nathI tema ahIM khamIe chIe ne khAte nathI pADatA. karma bhogavyuM te karatAM bamaNuM bAMdhIe chIe. 'te bhogavye ja chUTako che.' e dhyAnamAM lAvIne 'mAre bhogavAya che'-e dhyAna lAvIe to saMvara vagarano nirjarAno prayatna khamIne khovAno. saMvaranI jaruriyAta saMjama ane tapamAM saMjama prathama ane tapa pachI kahyo. saMvara vagara nirjarAno prayatna khamIne khovAno che. tame tapasyA karI ne vrata karIne kaSTa kayuM veThavAnA ? tamAruM dhyeya zarIrane aDacaNa na Ave te lakSya rahyuM che. e mudrAlekha rAkhIne karo cho. je nArakIo duHkha bhogave che. palyopama ane sAgaropamo sudhI nArakIo tIvra duHkha bhogavI karma toDe che. e dazA vicArIe to nirjarAnuM prabaLa sAdhana che. chatAM palyopama ane sAgaropama sudhI duHkha veThavA chatAM bicArA UMce AvatA nathI. nArakInA duHkha AgaLa mahAvIra mahArAjAnA upasargo asaMkhyAtA bhAge paNa nathI. eTale mahAvIra mahArAjA karatAM za Ge
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaMkhyAtagaNu duHkha veThavA chatAM nArakIno jIva khAlIne khAlI che. kAraNa : saMvaranI sIDIo caDyA nathI. mATe saMvaranI prathama jarUra tethI navatattvamAM: jIvAjIvA puNNaM pAvAsavasaMvaro ya nijjaraNA / saMdho muko "taNa vitA huti nAthavA . gA) 1 II saMvara pahelAM ne nirjarA pachI mUkI. kAraNa : pahelAM AvatA karma rokavA mATe kaTibadhdha thavAnI jarUra che. mahAvIra mahArAja jItyA te saMvaranA pratApe. nArakIo na jItyA te saMvara na hovAthI. mATe jaina zAsanamAM saMvaranuM keTaluM UMcuM sthAna che te mAluma paDaze. aviratimAM karmabaMdha mAtra jaina zAsana mAne che. samakti koNa? zrutajJAna-matijJAnaavadhijJAna koNa pAme? AraMbha parigrahanA paccakhANa karanAro, agara mAnanAro te jIva samati. jJAna avadhi yAvat kevaLa sudhI paNa te ja jIva pAmI zake. samakita ane mithyAtvanI jaDa kaI? avirati TALavA lAyaka gaNavI te samakti ane tethI viparita te mithyAtva. have saMsArathI pAra utAravAnI dhAraNAvALAe pratyAkhyAnano artha kayo karyo te adhikAra agre vartamAna. he jiveja ! tamAruM zuddha vartata, jJAva, tIrtha kAle dezavA che mATe sAcA devAdhideva tame ja cho te saMsArasAgaramAMthI tAravAra paNa tame cho. FAINTitlift I '; niYnie-r:n a 1 kAra EAvatA zaiIiHLIGIES FIBETIAN HdhAna karI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 18 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaMmatam // sarva kALacakramAM hiMsAthI pApa e mata che. zAsakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatA thakAM prathama deva vagerenuM svarUpa batAvI gayA. temAM jainoe je deva mAnelA che te kaI apekSAe mAnelA che? dareka matavALA potAnA devane Adyapravartaka tarIke mAne che. teja rItIe jaino paNa mAne che. bIjAo dharmanI ane jagatanI Adi mAnanArA che. tethI temane te deva mAnavA lAyaka Thare. paNa jaino dharma adharma jagatanI Adi mAnatA nathI tyAre te pravartaka thaI zake nahIM to pachI tene deva tarIke kema mAnavA te vicAravAnuM che. samajadArI samajI zake che ke bIjA banAvanAra tarIke pravartaka thaI zake che. jaino ema mAnatA nathI. koI evo vakhata na hato jemAM hiMsAdithI pApa lAgatuM na hatuM. vagara hiMsAe pApa lAgI jatuM tevo koI vakhata na hato. kaho je koI paNa vakhata laIe Akho karoDo sAgaropama, utsarpiNI, avasarpiNI ke kALacakra pahelAno vakhata lyo. je hiMsAdika karavAthI pApa lAgatuM na hatuM evo koIpaNa kALa na hato. sarvakALamAM hiMsAdika karavAthI pApa lAgatuM ja hatuM. A vAta nakkI hatI. jyAre e vAta nakkI hoya to hiMsAdikanI nivRttine dharma kahenAra vyakti navuM zuM kahe che? jeonA mate hiMsAdika karyA vagara paNa pApa lAgI jAya temane te baMdha karavuM paDe - evuM hatuM ja nahIM. to dharma adharma karanAre karyuM zuM? chokarAnI ramatamAM chokarAne hAu hAu karI DarAvIe to hAu padArtha kAMI che nahIM. mAtra DarAvavA mATe che. ema ahIM zuM eka duniyAne phasAvavA mATe ke kahevA mATe dharmaadharmanI utpatti ema karI? paNa padArtha vicArIe. eTale dharmanI adharmanI utpatti karI eTale zuM? hiMsAdika rokavAthI pApanuM rokAvuM e haMmeza mATe avicala svabhAva tarIke cIja che ja. tethI enI utpatti hoI zake nahIM. jeno svabhAva vicalita nathI tenI utpatti zI? jaino dharmane banAvanAra tarIke jinezvarane pravartaka mAnatA nathI. bIjAo kahe che : bhale Izvare dharma adharmanI utpatti na karI hoya paNa loko dharmamAM joDAya, adharmathI rokAya
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTaluM to thayuM ne? jema hAu hAuthI chokarAne oraDAmAM jato rokI dIdho tema dharmanI adharmanI utpatti anAdinI che. paNa Izvare dharma adharma utpanna karyo nathI tenA bhakto dharmamAM pravRtti adharmamAM nivRtti karanArA to thayA ne? vAta kharI. paNa dhyAna rAkhavuM. tadana aNasamaju hAu kahevAthI DarI jaze, paNa samajaNamAM Avaze tyAre jANI joIne hAlane oLakhavA khoLavA jaze. pachI hAu kahenArA parano bharoso uThI gayo. evI rIte ahIM aNasamaja hoya tyAM sudhI izvare dharma kAryo mATe karavo, paNa budhdhi khIle eTale pravartaka deva para bharoso uThI jaze. buddhi AgaLa bAraNAH purANa AdinA daSTAMto. jaina ane jagatamAM pharaka A ja che. jagate buddhi AgaLa bAraNA dIdhA che. jyAre jainoe kholI dIdhA che. zI rIte ? sAMbhaLo, pachI na jace to kahejo, bIjAoe sidhdhAMta karyo ke purApo mAnavo dharma na daMtavya hetufma: purANa manusmRti vaidaka aMgopAMga sahita vedamAM kahyuM te AjJAsidhdha che. kahyuM eTale mAnI levAnuM. temAM hetu yukti lagADavAnI nahIM. A AcAra siddhAMta karanArAe batAvyo che. te AjJAsidhdha mAnI levAnA. amuka bAI che. teno dhaNI aMdha che. vaizyAgAmI dhaNI che. bAI khabhe laI vezyAne tyAM melavA jAya che. rastAmAM hitaiSI malyA. A raste kyAM jAya che? bAIe zrApa dIdho. zrApa lAgI gayo. dhaNIne vezyAne tyAM laI jAya temAM zIkhAmaNa denArane zrApa lAge. zrApa phaLe. tane koDha thaze. koDha thayo. AvI vAto purANamAM che. ratnAdevI sUryanuM teja sahana nathI karI zakatI. mAre AvavuM nathI. kema nathI jatI? tenuM teja mArAthI sahana thatuM nathI. cholAvI nAkha. sUrya suthAra pAse gayo. mane cholI nAMkha. atyAre cholI nAMkhavAnuM kahe che, paNa sahana kema thaze ? have rAjAnI sthiti. potAne gamatuM e karAvA jAya. gamatamAMthI aniSTa pariNAma Ave. eTale karanArApara aruci thAya. rAjAne aniSTa pariNAma samajAvavAmAM muzkelI Ave. tema ahIM sUrya suthArane cholavAnuM kahe che. paNa sattAdhArIonA AvA vartAvo hoya che. aniSTa vartAva sAMbhaLavA ke sahana karavA taiyAra hotA nathI. suthAre kahyuM: tamane pIDA thAya eTale cIcakAro paDaze eTaluM huM baMdha karIza. zarANa paDyo. cholyo. tenI cholanA tejamAMthI mahAdeve trizula ane viSNue cakra banAvyuM. A vAtane hetu yuktimAM zI rIte levI? purANane aMge hetu yukti na lagADavI. te AjJAsidhdha che. ema manusmRtino dharma che. tame moTA thayA to hindune aMge nyAyanuM pustaka hoya to manusmRti. enuM anukaraNa karanArAe manusmRtinA mULa zloko paNa vAMcyA nathI. kyAre te dekhyuM ke ene nyAyanuM pustaka kahyuM? mIyAne cAMde cAMda karo cho, AkaraNa 2 )
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ to vIvA vAva pramANe karatA tamane zuM naDe che? vahIvaTIyA vayi pramANe no jamAno kyAMthI Avyo? ghoDiyAmAM AvyA pahelAM mA bApa kone kahevo- te nirNaya pahelA karIne ja avataratA haze ! potAnI janetAne mA~ kahevI te konA vAkya samaje che ? potAne karanArAne pitA kahevo te konA bharose kahe che? vIvA vovaca pramANe te na hoya to ekaDo kakko zA uparathI mAnazo? tArI yukti hetu hoya to lagADa. kahe bAbA vAkya jagata ane zIkhavanAre ekaDA kakkA tarIke zIkhavyA che. kahe e vAkya kADhI nAkhavuM hoya to ekaDo kakko mA-bApa kazuM bolavuM nahIM. te naDyuM. to zuM bahAravaTIyAnuM vAkya pramANe? nathI manusmRti dekhela ke nathI tenA vAkyo dekhyA, nathI TIkA dekhI ke nathI mahAvAkyo aidaMparyamAM utaryo. A jagatamAMthI koInI kaMI cIja laI paherI le, khAI lya to te potAnuM ja pahere che, khAya che. upADI koIne daI de to e lenAra je kaMI laI pote khAya te potAnuM khAya, pahere, Ape che. brAhmaNonI maherabAnIthI bIjAne maLeluM che. tethI brAhmaNo kaMI laI lya to te corI nathI. dharma sthiti (! manusmRti) mAM zloka che ke "je manuSya yajJAdika kriyAmAM joDAya te mAMsa na khAya to 21 kalpo sudhI Dhora thAya. je cIjanI utpatti nahatI te upADIne ApI de te pApa nathI. temAM yuktine sthAna nathI." jIvananirvAhanI cIja mATe kAyadA nahIM- to gocarI mATe zenAAyadA ? "ajIgarta nAmanA RSine bhUkha lAgI. chokarAne mArI khAvA taiyAra thayA. tene pApa na lAgyuM. bhUkhano pratikAra karyo. chokarAne mArI khAya temAM pApa na lAge." kahotemAM kayo hetu? A vAta dhyAnamAM lezo tyAre tamane gocarIAhAramAM keTalo vakhata thAya che te samajAze. eka peTa bharavuM, gocarI karavI, temAM ATaluM badhuM zuM? jIvana nirvAha mATeno khorAka temAM sacitta, AdhAkarmI, aiSaNAnA doSa- na joIe- A badhuM zuM? jarUrI cIjane aMge kAyado na thavo joIe. briTiza hadanI apekSAe potAnI hadamAM kuvo hoya, pote baMdhAvyo che. kabajo mAlikI kabUla karazo to paNa bIjAne pANI bharavAnI nA kaho to te pANI letA nahIM rokAya. mAlikI nahIM, kabajo nahIM, chatAM paNa bhogavaTAmAM tame ADa AvI zako nahIM. kemake jarUranI cIja che. havA pANI koInI mAlikInI cIja nahIM. mATI mAlikanI cIja bhale hoya. zAthI tema karyuM? jarUranI cIja vagara herAna thAya te vacce kAyado ADo na Ave, to saMyama nirvAha mATe cAra roTalIne thoDuM pANI joIe to ATalA badhA kAyadA ! jarUrI hAjatanuM levAnuM rAkhyuM te upara kAyadA rUpe AvI piMDa niyukti ! jIvana nirvAha sAdhupaNuM pALavAne aMge jarUrI e (2925 are 03 SHARE THE 1 w . bhASA : ka, khahe !
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ cIja upara ATalA kAyadA zA ? ahiMsA paramo dharma.' jaina zAstrakAro jagatanA jIvonA bacAva rakSaNa mATe jarUrI hAjatavALI cIja upara paNa aMkuza mUkavA taiyAra che. trasa ke sthAvara jIva sAdhunA nimitte haNAvo na joIe. hAjatavALI cIja upara kAbU rAkhavo pAlavaze paNa bIjA jIvonI virAdhanA thAya te amane pAlavatuM nathI. jaina zAstrano A sidhdhAMta che. bIjA jIvono nAza jaina zAsanane pAlavato nathI. ahIM ATalA kAyadA che paNa bAre bhAgoLa mokaLI che. hiMsAmAM pApa, ahiMsAmAM dharma mAnavuM che. gunegAra nakkI thayo che, kabUla karyuM. paNa pote begunegAra jAhera kare che. jagatanI sthiti khAtara begunegAra bolavA paDe che. ahiMsAdharma hiMsAnuM pApa emane mATe mAMkaDA vidyA che. rAjAne tyAM madArI Avyo. be mAMkaDA ApyA. be bAjuM dIvI laI UbhA rahe che. lokone Azcarya lAge che. rAjAne thayuM H A ThIka che. pagAra devo nahIM. hAjata nahIM, duniyAdArInI hAjata nathI. tema pagAranI paMcAta nathI. hAjatanI haDapheTamAM mAMkaDAne ghareNAM karAvyA. lokone tamAsAno pAra na rahe. dIvAnane kahe che : vaisA hai ? rAjAne kahevAno artha zo ke mANasomAM Ama phariyAda AvatI hatI ? AmAM vAMdho che chatAM - 'nAnavara hai' dIvAne kahyuM. manuSyane hAjata hoya phariyAda zI ? A vAta thaI. jyAM varasa cha mahinA thayA. bahAra gAmathI vepArIe kerIno Topalo rAjA pAse mUkyo. vAMdarAe dIvI pheMkI rAjA upara. ne kerIo upara jhaDapa mArI. rAjA dAjhyo, gAdI baLI gaI. Avo julama karyo. sAheva khAnavara hai. badhuM barobara karato hato. paNa khAvAno prasaMga Ave eTale uThI jAya. tema A loko ahiMsAne dharma, hiMsAne pApa kahe. paNa cAmaDAnI jhUMpaDImAM Aga lAge eTale ema nahIM paNa mAMkaDAnI vidyA jevA thAya. ajIgarta RSie bhUkhathI chokarAne mArI khAdho. temAM pApa nahIM. bhUkhanA upAya tarIke chokarAne mArI khAvAnI chUTa. temAM pApa nahIM. temAM hetu yukti nathI. dharmagraMthomAM zraddhAthI mAnyatA che. manusmRti AjJAthI mAnI levA kahe che, hetu yukti na lagADavI. mAMsa dArU, maithunamAM doSa nathI. brAhmaNoe 'prokSitaM' maMtrathI saMskAravALuM ane icchA thAya tyAre brAhmaNane khAvuM. bhUkha hatI tyAre hAjatamAM hatI. brAhmaNanI icchAe mAMsa khAvuM te AjJAsidhdha. veda eka paramezvaranuM pustaka, izvaranuM vAkya che. vedanuM bITa jANe ne bole to vAjabI che, zradhdhA A
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ e taraphanI dharAve ne bole to vAjabI che. vedanA julamanI sthiti emanA bhASyo jaNAve che. sabhAnI vAta dUra rahI, paNa be manuSyanI vacce na bolAya te azvamegha yajJanI sthiti bhayaMkara ane bIbhatsa che. AjJAsidhdha mAnavA prere che. vaidaka to pratyakSa camatkAravALI cIja che. haraDethI Ama thAya. pratyakSa phaLavALI cIjamAM AjJA kema ghUsADI che? vaidaka eTale pratyakSa purAvAnI cIja. emAM zradhdhAno moTo bhAga nathI. vaidakane zradhdhAmAM nathI rAkhyuM. ahIM caraka zAstra che. tene aMge kahyuM che. roga ane roganI davA AjJAsidhdhapaNAnuM tattva nathI. roganI utpattinA vyAno ApyA che. chatAM temAM paNa AjJAsiddhane sthAna ApyuM: amuka rAjAe Ama yajJa karavA mAMDyo. tene zaMkA thaI. tene koDha roga thayo. te roga jagatamAM cAlyo. temAM dAMtomAM hetu yukti calAvo te na cAle. tethI vaidaka caraka AjJAsidhdha mAnI levA. rogotpattinA kAraNo jemAM jaNAvyA te vaidaka graMtha AjJAsidhdha mAnavA taiyAra thayA eTale budhdhinA bAraNA baMdha. tamAre AmAM budhdhi na calAvavI. jinezvara bhagavaMtanA vacananI parIkSA javAnI chUTa. jyAre jainoe budhdhinA bAraNA ughADyA. parIkSya grAhya he sAdhuo mArA vacananI tamAre parIkSA karI levI. mArI moTAIthI mAruM vacana na svIkArI lezo. A kathana je buddhinA bAraNA ughADA rAkhe te bolI zake. mAruM tame je mAno-te parIkSA karIne mAnajo. A vAta lakSyamAM Avaze tyAre. zrI bhagavatIjI sUtramAM bhagavAna kahenArA ne zrI gautamasvAmI sAMbhaLanArA hatA. mahAvIra mahArAjA kahe che ke karma be prakAranA. keTalAka pradeza bhogavya ne keTalAka pradeza vagara bhogavya chUTe. te vakhate zrI gautamasvAmI vacamAM bole - bhagavaMta ! A kayA mudAthI kaho cho? zrI gautamasvAmIne muddo pUchavAno haka zo? prabhu saMmita vAkyomAM hetu yuktinuM kAma nathI. rAjAo orDara kare temAM bharozedAra prajA ema na kahI zake ke rAjA zA mATe orDara kare che? ahIM bhagavAna mahAvIranA vacanamAM zrI gautamasvAmI zA mATe bole ke kayA muddAthI kaho cho? ema bhagavAnane pUchAya kema? tame sAmAnya bharozo rAkhavAvALA zA mATe pUchI na zako? jo na pUchI zako to kahenAra trilokanAtha bhagavAna mahAvIra ghaNAM bhavanA joDAyelA advitIya rAgI evA zrI gautamasvAmI mahArAjA ke manuSyane hetu yuktithI vicAravAnI sarvane chUTa kaI rIte Ape ke mArA kahevA mAtrathI ekaluM na pakaDo. he sAdhuo ! mArA vacananI parIkSA karI lyo. mAtra moTAithI mAruM vacana mAnI na lyo. zradhyeya puruSe dhyAnamAM rAkhavuM ke pote budhdhinA bAraNA khullA rAkhI sAmAne samajAvavo joIe. bhagavAna mahAvIra ema nathI kahetA ke zuM tane mArA vacanamAM zraddhA che kAraNa nI ma ma 'ht : ma Nva BE ( mInA + !! . ER
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI? paNa javAba Ape che : he gautama ! pradeza karma bhogavavuM paDe, anubhAga karma na paNa bhogavavuM paDe. te zaMkAmAM samAdhAna ApyuM ke bhogavavuM paNa paDe, ne na paNa bhogavAya. AthI Ama javAba Apyo. zrI gautamasvAmIjIe jevo prazna karyo ke tarata mahAvIradeve besADI devA hatA ke meM kahelAmAM zaMkA karavAnI nahIM. ema kahI zaktA hatA. vaLI tArA jevo zaMkA kare to tArA jevAne paNa mArA para zraddhA nathI? ema paNa kahI zakatA hatA. paNa hetu yuktinA bAraNA ahIM baMdha karavAnA nathI. ulaTuM zaMkAnuM samAdhAna karI padArtha samajAvavAno che. A vAta sAMbhaLyA pachI zuM zradhdhA jevI cIja jainomAM nahIM ke budhdhimAM na utare te cIja na mAnavI ? zradhdhA jevI cIja kyAM rahevAnI ? zradhdhA kyAM rAkhavAnI ? lagIra AgaLa cAla. jyAM buddhinA bAraNA khUlI na zake tyAM zuM karavuM? sidhdha mahArAja zarIra vagaranA che. haMmezA kevaLajJAna-darzanavAlA che. karmano chAMTo nathI. sAdI anaMta bhAge rahelA che. evI vAtomAM buddhinA bAraNAM na khUle tethI zuM vastu na mAnavI? te jainone ISTa nathI. buddhinA bAraNAM na khUlI zake tyAM zraddhAnI jarUra che. je zraddhAnI vAtomAM buddhinA bAraNA khule teTalA kholo. je vaktA potAnI buddhinA bAraNA khole nahIM ne bIjAnI buddhinA bAraNAM kholAve nahIM, eTale ke zAstrathI artha pratipAdana karyA chatAM tyAM buddhinA bAraNA khole nahIM, ne bIjA pAse bolAve nahIM, te zAstranuM vyAkhyAna kare to paNa jaina zAstranuM vyAkhyAna nathI. eTaluM ja nahIM, paNa DUbI maranAro che. zAstranI vAta kahevA chatAM DUbI maravAnI vAta kahIe chIe te sUtra saMmatamAM DUbI maravAnuM kyAre ? buddhinA bAraNA pote khole nahIM ane zAstranA nAme kahe, to pote DUbI mare. je padArtha AjJAthI grAhya che te AjJAthI kahevo. hetu yuktithI siddha thanAro Agamika artha hetu yuktithI kahevo. nahIMtara kathana vidhinI virAdhanA thAya. pajusaNamAM gaNadharamAM anumAna karavA paDyA che. huM sarvajJa chuM mATe mAna, na mAne to tAruM nasIba. ema sIdhuM kahevAnuM hatuM. pADozInA phAyadAnI vAta mAluma paDI, tene kahyuM. na mAne to tAruM nasIba. mahAvIra mahArAjAe ema kahevAnI jarUra hatI. sAcA padArtho nirUpaNa karavA. na mAne to tAruM nasIba. vacamAM mahAvIra mahArAjAe anumAna pramANo zA mATe nAMkhyA. AjJA grAhya padArtho temAM je je daSTAMtathI sAbita thAya che te vaktAe daSTAMtathI sAbita karavA joIe. to ja sAcI rIte zAstranI vyAkhyA che. nahIMtara khoTI virAdhanA thAya. bIjAoe buddhinA bAraNAM baMdha karyA che, paNa jainone tyAM e bAraNAM udhADAM che. hiMsAthI pApa thavuM - e navuM karyuM nathI. tyAre anAdinuM kahevAya. je je kALe je je kSetre "ahiMsAthI aSTaka praNAlI (86)
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApa rokAya' e sidhdhAMta hovAthI jaino e sidhdhAMta banAvanAra nahIM, paNa batAvanAra tarIke jinezvara deva mAnyA che. tIrthakare dharma adharmanuM svarUpa batAvyuM. AMkha na hoya ne khADAmAM paDe te bicAro. AMkha ane dIvo be hoya to khADAmAM paDe to te bevakUpha. tema ApaNe jinezvaranA vacana sAMbhaLyA na hatA, pApa oLakhyuM nahatuM, tyAM sudhI ApaNe bicArAmAM hatA. have to jinezvaranA vAkyo sAMbhaLyA che. mATe zAstrakAra bhagavaMte kahyuM ke eka ja vAta samajI lyo, eka ja kAraNathI - aviratithI-AzravathI ApaNe saMsAramAM rakhaDIe chIe. avirati baMdha karIe te ja paccakhANa. have te paccakakhANa kema thAya? te adhikAra agre vartamAna. jIvo indriyagamya evA sparza vagerethI rahita mAnavAmAM AvelA che. AthI sarvajJate te pratyakSa che. tethI sarvajJa sivAya bIjAo kevI rIte tattvone kahe ? arthAta anya devo kahevA samartha nathI - aSTakapaNa 80)
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyApyAd - 14 davyato bhAvatazcetipratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyat caramaMmatam // jainonA devanuM svarUpa zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatA thakAM devASTakamAM jaNAvyA pramANe pota potAnA mata pravartAvanArane sahu dharmI deva mAne che. bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA te mAnyatA rAkhavAnuM jaNAvatA nathI. jinezvarane mAnavAne taiyAra thayelo manuSya pahADa, pRthvI, havA emaNe dIdhI evA nAme bhagavAnane mAnavA taiyAra hoto nathI. jaina matavALA jinezvarane kayA rUpe deva mAne che ? te jaNAvatA kahyuM ke jeno e jinezvarane je mAne che te AtmA oLakhAvanArane aMge mAne che. jinezvare AtmAne oLakhAvyo che, tenuM zuddha svarUpa jaNAvyuM che, te kema avarAyuM? kema avarAya che? kema avarAeluM khUlluM karAya? ane haMmezA kema khUlluM rahI zake ? A batAvanArane aMge jaino jinezvarane deva mAne che. vAstika rItie paramezvaranI mAnyatA kaI? pahADAdika ApyA tethI ke AtmAne oLakhAvyo tethI? bemAM sAcI mAnyatA kaI? AtmAanAdi che. sidhdhi tarIke pUrvarUpa-uttararUpa tapAso. AtmA haMmezano che. AtmAnI anAdimAM be vastu dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. jagatamAM je cIja bane temAM be rUpa hoya che, pUrvarUpa ane uttararUpa. A be vagaranI cIja jagamAM banatI nathI. kapaDuM banyuM, ghaDo banyo. pUrvarUpa mATI ne uttararUpa ThIkarA che, te ghaDa banelo che ema kahI zakIe. tema AtmA cIja banavAvALI hoya to pUrva ane uttararUpa AtmAnuM hovuM joIe. ghaDAnuM pUrvarUpa mATI ne uttararUpa ThIkarA - tema AtmA paNa ghaDAnI mAphaka banavAvALI cIja hoya to tenuM pUrva ane uttara svarUpa hovuM joIe. A kAraNathI ja zrI dazavaikAlika bhASyakAra mahArAje jaNAvyuM ke kapaDuM sUtramaya, ghaDo mATImaya ne ghareNuM sonA-cAMdImaya che te je je vastuthI te te bane che te tanmaya kahevAya. ema A AtmA koithI banelo hoya to te amukamaya hovo joIe, paNa te amukathI banavAvALo
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. AtmA kazAthI banAvAvALo hota to tanmaya kahevAya. anupAlanavAraNAt jIva nitya che. kAraNa: enuM upAdAna kAraNa koI nathI. je je cIjo nAza pAme tenI AgaLa tenA avazeSo hoya. AtmAnA avazeSo nathI, ane AtmAnA kAraNo nathI. to AtmA utpanna thAya, nAza pAme e kahI zakAya nahIM. tethI AtmA nitya che. tethI zrI tattvArthabhASyakAra mahArAjA trIjA nikSepAnI zUnyatA jaNAve che. zrI anuyogadvAra sUtrakAre satya temAM paNa jaNAvyuM che ke je padArtha vize jeTalI potAne samajaNa hoya te padArthanA teTalA nikSepo karavA, badhA nikSepo karavA, paNa jyAM vadhAre jJAna na hoya tyAM cAra nipA to jarUra karavA. cAra nikSepathI padArthanuM svarUpa jANavuM. nAma, sthApanA, dravya ane bhAva- A cAra nipA che. te dareka padArtha mATe karaNIya che. tethI jaina zAstrakAra mahArAjA dareka padArthane catuSkamayarUpa nAmAdi cAramaya mAne che. jagatamAM eka paNa evo padArtha nathI ke jemAM A catuSka na hoya. jema ke ; dAbhaDI laIe, AmAM catuSka ghaTADIe. AnuM nAma dAbhaDI te "nAmathI "dAbhaDI', Avo eno AkAra e "sthApanA' thI eTale ke AkArathI dAbhaDI, phalANA padArthathI A dAbhaDI banI che je padArthathI banI te padArtha dravyathI dAbhaDI ane tyAre vastu bharavA lAyaka A dAbhaDI te bhAva dAbaDI. tema koIpaNa cIja lyo te cAravALI to hoya ja. cAra nikSepA vagarano eka paNa padArtha nathI. bIjuM udAharaNa lyo- manuSya devadatta. devadatta evuM nAma che te nAma nikSepo AkAra che. tenA zarIranA pudgalo te sthApanA nikSepo. khorAka rUpe hato te dravya nikSepo ane bhAva rUpe devadatta khuda jIvI rahyA che te. AvI rIte jagatamAM cAra sivAyanI vastu ja nathI. je kaMI vastu laIe te badhI cAramaya che. nAma mAne, bhAva mAne ne sthApanAne ane dravyane na mAne. teone potAne potAnuM mukha dekhavuM vAjabI nathI. moe AkRti che. sthApanA che. dekhe che zuM? kahe tAruM mukha koInA sAmuM te jovA lAyaka nathI. zuM juve che? mauno AkAra. arIsAmAM tuM zuM jue che? AkRti. AkRti sivAyanI cIja nathI. pATa, pATIyuM, bAraNuM, jALI badhAmAM AkAra ja jovAya che. bArI jALI vagere AkAra uparathI oLakho cho. tyAre manuSya dekhavo tyAre AkAra na dekhavo. e kevuM? citrAmaNamAM AkArathI na oLakhavuM e kevuM ? tame bhoLAbhAIne zAthI bhoLAbhAI kaho cho ?-bhoLAbhAInA mukhanA AkArathI ja bhoLAbhAI kaho cho ne? hA; kahevuM ja paDe.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkAranI sthApanA nikSepAnI mahattA. AkAra na oLakhIe to aMdha mANasa zabdanA anumAnathI manuSyane oLakhe che. zuM dekhI oLakhe che ? moMDhAno AkAra oLakhI nAnuM baccuM potAnI mAne oLakhe che. bALako AkArane lIdhe mAtA pitAne oLakhe che. AkAra na mAnanArane jIbha sIvI levI paDe. cIja oLakhe tyAre kahe ne ? je AkRti te dvArA tenI oLakhANa thAya che. sthApanAnI amAnyatA to gamA2thI paNa thaI zake tema nathI. AkAra na mAnanArA khuda vastumAM rahelo AkAra na mAne - te vyavahAra ja nahIM karI zake. bhinna AkAra mAnavo nathI. jyAre bhinna AkAra nathI ma:navo tyAre ema kahI zakIe ke ghaDAne ghaDo zAthI kahI zake ? mATI paNAne lIdhe ke lAla raMgathI ke agnimAM pAkyAthI kahe che ? te to ThIbamAM, goLAmAM badhAmAM mATIpaNuM lAlapaNuM badhuM che. to tenuM nAma ghaDo kema nahIM? ghaDo nAma paDyuM te ghaTanA AkArane aMge, nahIM ke mATIpaNA ke lAlapaNAne aMge. A AkAra pachI e AkAra mATImAM, tAMbAmAM, loDhAmAM, rUpAmAM ke sonAmAM hoya to te paNa ghaDo. lAlatva, pRthvItva ke pAcakatA ne aMge ghaDo na kahevAya. mATIpaNAne aMge ke lAlapaNAne aMge ghaDo nathI paNa kevaLa AkArane aMge ghaDo che. A AkArane aMge ghaDo hovAthI ekalo AkAra hoya tyAM ghaDo kahIe chIe. tethI ekalo bhIMta upara AkAra mAtra karyo hoya to paNa ghaDo kahIe chIe. mAtra lIlo raMga hoya ke lAla raMga hoya tene ghaDo nahIM kahIe. AkArane aMge nAma nirUpaNa thayuM hovAthI jyAM ekalo AkAra hoya tyAM nAma cAlyuM jAya. ekalA AkAramAM paNa padArthanI pratIti thAya che. mATe dareka padArtha AkAramaya che. dravya nikSepAmAM AgaLanI pAchaLanI avasthA mAnavI paDe che. pelAone jinezvarane aMge dravya nikSepo kema nathI mAnavo ? jo te mAne to janmAbhiSekanI pUjA gaLe vaLage ema che, mATe nathI mAnavo. paraMtu kALa karyA pachI potAno dravya nikSepo manAvavo che. dravya nikSepAnA virodhaka maDadAnA pUjArI. dIkSA lenArAne vAyaNe caDhAve che te zuM dhArI ? bhakti zuM dhArI ne kare che ? bhAgyazALI dIkSA levAno che te dhArI. bhaviSyamAM dIkSA leze tenI bhakti potAne karAvavI che, vAyaNA karAvavA che, varaghoDA kaDhAvavA che. temAM AraMbha naDato nathI. temAM dravya nikSepo naDato nathI. bhUMsavI che mAtra bhagavAnanI bhakti. ne mArI bhaktine rAkhavI che. paMDanI bhakti karAvavAmAM dravya nikSepo kAmano che. temanA sAdhu kALakarI jAya to zuM kare che ? ADaMbara kare che. ahIM pUche che ke pratimA jIva ke ajIva ? tenA guNaThANAM keTalA ? tema pUche che. tene pUcho ke maDaduM tArA sAdhunuM che to temAM guNaThANA keTalA ? tenI AgaLa kema nAco cho ? gaMdhAtA maDadA ATakomAM
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLa nAcatA vAMdho nathI Avato? A pratimAno AkAra gaMdhAto to nathI ne ? pratimAjInA AkArane jaDa mAnI dhakko to nathI mAravAno ne? tame eka bAju ADaMbara ka cho to bIjIbAju Aga daI saLagAvo cho. cAhe te thAya mArI mAnyatAmAM eka aMza paNa ghaTADo thavA devo nathI. e to gRhastho gRhasthanI karaNI kare che. paNa te sArI karaNI ke khoTI karaNI tamane lAge che ke nahIM? tamArA sthAnakamAM gRhastha gRhasthanI karaNI karI zake kharA? nAta jamADe, rahevAnuM kare to sAdhune aDacaNa nahIM ne? sAdhu samakSa gRhastha potAnI karaNI kare to sAdhune vAMdho nahIM ne? pratimAnI pUjA na karavI tevI bAdhA Ape che to maDadAnI pAchaLa mahocchavanI roka Toka kema nathI karatA? ApaNane paththaranA pUjArI kahe paNa tame to maDadAnA pUjArI chone? amAre to dravya nipAthI mAnyatA hovAthI ame maDadAne pUjatA nathI ane paththaranA paNa pUjArI nathI. paNa tamAre to gaI avasthA mAnavI nathI. tenA aMge thato AraMbha mAnavo nathI, ne karavuM che badhuM. jaina zAsanane bhAvathI aviddha eka nikSepo paNa mAnya che. ame mahAtmA marI gayA to dravya nikSepAthI maDadAne paNa mahAtmA mAnI zakIe chIe. pahelAnI avasthAne paNa mAnavAvALA chIe. tArA nasIbamAM to maDaduM pUjavAnuM rahyuM. kAMto kahe che ke huM mahAtmA mAnuM chuM, kAM to kahe huM maDadAne pUchuM chuM. jo maDadAne mahAtmA mAnuM chuM ema kahe to tAre mUrtine paramezvara mAnyA vagara chUTako nathI. paNa khyAlamAM rAkho tyAre samajAvI zako. amAre mahAtmAnuM pUjana che. tamAre AraMbha samAraMbha sAthenuM maDadAnuM pUjana. mUrtimAM AraMbha samAraMbha thAya te jinezvarapaNuM temAM mAnIe chIe. ame to tane tAro mahAtmA manAvavA taiyAra chIe. paNa teo dIkSAno varaghoDo, marelAno mahotsava potAnA aMge to karavAnA. phakta bhagavAnanI bhakti bhUMsavI che. temAM sthApanA nikSepo, dravya nikSepo na mAne. khyAlamAM lejo ke jaina zAstrakAra ekaluM nAma ke sthApanA ke ekaluM dravya ke ekalo bhAva mAnavA lAyaka taiyAra che. paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhajo. te bhAvathI pratikULa na joIe. nAma sthApanA ke dravya paNa bhAvathI pratikULa na joIe. bhAvathI viruddha buddhi utpanna kare tevA na joIe. samanimaM vaMde. eno artha karIne kriyA kara. hAtha joDI mAthuM namAvyuM to ahIM zuM che? nAmoccAra laIza to te nAmane aMge ahIM vaMdanA che. A ja vAta khyAlamAM saheje Avaze. logassa AkhAnuM nAma nAmastava che. arihaMta ceiANe sthApanA stava, nAmathI stuti logassamAM che mATe nAmastava. jainamatamAM ekanuM nAma, sthApanA agara ekalo bhAva ke ekaluM dravya-cAre mAnya che. tethI dareka vastu cAramaya. paNa jIvane aMge dravya nikSepo bhinna na hoya. aSTapaTANI la 91 )
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvane dravya bhAga na hoya jagatamAM darekamAM A cAra nilepA vyApaka che. paNa jIvamAM dravya nikSepo nahIM. dravyanipAmAM AgaLa pAchaLanI avasthA hoya je jIvane nathI. jIvano ajIva ke ajIvano jIva thato nathI. mATe tenI AgaLa pAchaLanI avasthA nathI. tethI dravya thakI jIva bhAMgo na hoya. tethI A jIva zAzvato che. nahIMtara dravyathI jIva mAnavo paData. jIva haMmezA che. to pahelAnI pAchaLanI avasthA nathI. mATe AtmA haMmezA che. dArUDIyA evA AMdhaLAnA gharamAM nidhAna dATyuM hoya, paNa dArUmAM cakacUra ne vaLI AMdhaLo-tenA gharamAM nidhAna che, paNa potAnA kAmanuM nahIM. anAdikALathI dAruDIyAnI mAphaka A AtmA baMdha hovAthI tene potAnuM bhAna nahatuM. ApaNe saMzI ane saMpUrNa paMcedriyapaNuM pAmyA hovA chatAM AtmAne oLakhyo nathI. kukA (rUpiyAnA) hisAba mATe hAtha-doDha hAtha jeTalA lAMbA copaDA thAya che. AtmA mATe bAra pAnAnI noTa paNa maLatI nathI. AtmAmAM keTalA guNo che? keTalA guNo nathI? keTalA pApa ghaTyA? keTalA pApa vadhyA? kAMkarAnA nAmAmAM jIMdagI gumAvAya che. paNa potAnI jAtane tapAsavI nathI. kAMkarAne kuMkAmAM jIMdagI gumAvAya che. paMDane oLakhyo na hato. oLakhAvanAra maLyo nahato. tethI paMDanI AtmAnI) paDI nathI. aMdha dArUDIyAne nidhAnanI paDI na hoya tema ApaNane AtmAnI paDI nathI. jema aMdhane AMkha pamADe ane sthira magajavALo thAya tyAre nidhAnane dekhe te vakhate keTalo AnaMda thAya? to pachI AtmAnI sthiti keTalI AnaMdamaya hoya ? jinezvara mahArAjAoe potAnA AtmAnI sthiti jaNAvI. tethI jinezvarano upagAra mAnavo paDe. have AtmAnI rakhaDapaTTI zAthI bace? te TALavA avirati ane avirati TALavA mATe paccakakhANa. aSTaka prakaraNamAM batAvelA paccakakhANa kaI rItanA hovA joIe ? te adhikAra agre vartamAna. he arihaMta bhagavad ! je daSTi vaDe A bhavasamudramAM tamane na joyA hota to mArI zI gati thAta ? arthAt mArI zI dazA thAta ? - T5 kAraNa A BA, .
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 15 davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtNhyaadymto'nytcrmNmtm // rmabaMdhanI bhISaNatA. zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAja aSTakajI prakaraNane racatA thakAM AgaLa devanuM svarUpa jaNAvI gayA. sAmAnyathI Adya pravartako deva tarIke gaNAyA. jaino eTale samyagdarzanavALA manuSyo bAhya padArthanI prAptine ja jALarUpa gaNe, ene to karmanuM nATaka samaje. A jIva karmanA nATakamAM dAkhala thAya. e nATakane poSIne calAve. nATakanI vRdhdhi kare. AmAM kevaLa bAhya padArtho ja che. karmanA nATakane TakavAnuM sthAna bAhya padArtha sivAya kaMI paNa nathI. A vAta lakSyamAM Avaze tyAre jIvo karmane bAMdhe, nidhatta kare, niHzeSa kare - A badhuM zAthI kare che? zarIra upadhi vastu AvA padArthothI jIva karmane bAMdhe che. kalpanA khAtara vicArIe ke jaDa padArtha che nahIM to jIvane karmabaMdhanuM kAraNa kazuM nathI. zarIra, upadhi sAdhana na hoya to jIvane karma bAMdhavAnuM kAraNa koI nathI. samaju dharmiSTha jIva bAhya padArthane karmanuM thIeTara gaNe. karmanA thIyeTarane je poSaNa kare tene upagArI zI rIte mAne? kallI kADhI laI baraphI Ape. temAM upagAra mAne to te bALaka ke ajJAna ja che. samaju manuSya koI divasa kallI kADhI laI ApelI baraphImAM upagArIpaNuM gaNe nahIM. tamane duniyAdArInA padArtho tarapha mana lAgeluM che. tethI AtmAnI sthitinI darakAra nathI. AtmA kema karmathI baMdhAI rahyo che? karma kevI rIte bhogavI rahyo che? te khyAla Avato nathI. khyAlamAM mAtra : dhana - dhAnya zarIranA viSayo tenA sAdhanamAM hAni thAya to chAtIe baLe che. aMdaranI hAni jANe naDatI ja nathI. bAhya padArthanI vRddhi thAya eTale khuza thavAya. pachI ApaNane te jJAnIo bALaka na kahe to kevo kahe? kallI jAya chatAM kUde che. kallI jAya ne baraphI maLe temAM kUdaMkUda. temAM bALakapaNuM gaNIe chIe to bAhyapadArthamAM rAcato AmA samaye samaye anaMtA jJAnabhogone Avare che. to kaho bAhya padArthamAM rAce che te ane bALaka A bemAM taphAvata zo? kallI bahAranI cIja. baraphI bahAranI cIja-chatAM Avo taphAvata- to aMdaranuM jAya ane bahAranuM Ave. temAM keTalo vadhAre mUrkhA gaNAya? paulika padArtho maLe. viSayonA aSTAkarANI , ka, 93
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukha samRddhi maLe te padArtho bAhyanA gaNAya. baraphI moM sudhI mIThI lAge jayAre kallI AgaLa kAma devAvALI bane. paNa AMkha khUlI che tyAM sudhI ja. koIka jAya pa mIrANI ne koI AMkha ugharANI to ahIM je maLe te AMkha khUlI che tyAM sudhI mIThuM che. AMkha mIMcAyA pachI gharabAra-ridhdhi-kuTuMba kabIlo zuM mIThuM che? AMkha na mIMcAya tyAM sudhI A cIjo mIThI. temaNe gaLe utarI gaI tyAM sudhI ja baraphI mIThI. svama ane saMsAramAM paudgalika padArtha mATe svama jevuM che. ghaTanA mATe kahevAya che ke koI jAya': AMkha mIMcyAthI koI jAya ane AMkha ughADyAthI koI jAya. marI jAya te AMkha mIMcyAthI jAya ane svaprathI jAya te AMkha ughaDyAthI jAya. ridhdhi samRddhi maLe ne je AnaMda thAya tema tame svamamAM sutA ho ne svama AvavA mAMDyuM. caMdraratna maLyuM. caMdraratna laI cha khaMDa sAdhyA. rAjyAbhiSeka thayo. cakravartIpaNuM pADyuM. AvuM dekhuM- te vakate chAtI jhAlI rahetI nathI. A badhuM AMkha mIMcAI che tyAM sudhI. AMkha ughaDI jAya to kyAM caMdraratna ne kyAM cha khaMDa? nidhAnAdika paNa kyAM che? AMkha ughaDyAmAM badhuM gayuM. koIkamAM jAya AMkha ughaDyAMmAM-to koIkamAM jAya AMkha mIMcyAmAM. paNa cAlyuM jAya pachI kaMI nahIM. bIjA bhavamAM gharanI mAlikI karavA jAya to dhappo khAya. svapramAM paNa mAlikI karavA jAya to thappo khAya. paNa bIjI ghaTanA thaI zake tema nathI. tethI svanI ghaTanA karI svapramAM sapaDAvavAnuM nathI. cakvata ane vAsudevanI durgatimAM paNa karmavAdano niyama, svaprano cakravartI ke vAsudeva narake jAya tevo niyama nathI, AMkha mIMcyAno cakrI ke vAsudeva che mATe. paNa ughADI AMkhavALo narake ja jAya. paNa sApa khAyane mukhaDuM thothuM. sApane poSaNa keTaluM maLe? manuSyanA prANa jAya, sApa ne kaMI maLavAnuM nahIM. A jIva durgatinA khAtA bAMdhe. laI levAnuM kaMI nahIM. AvI rIte bAhya padArtho duHkha denArA che. AtmAnA svarUpane malIna karanArA che. durgatimAM rakhaDAvanArA che. AvA padArtho maLavAthI upagAra koNa mAne ? potAnuM svarUpa khovAya tevA padArtho maLe to upagAra koNa mAne? khavAra meLavanArane khAsaDA maLe evAno upagAra zI rIte mAne? samaju samyagdaSTi manuSya bAhya padArthanA saMjoga padArthanA arpaNane lIdhe hovAthI virodha gaNe. to amArA paramezvara kevA che? AtmAne bacAvanAra rakSaNa kranAra mahAt upakarI che. manuSya suto hoya, tene sApa karaDavA Avato hoya. sApa karaDavAmAM Ave che. tene jagADI kheMcI lIdho. te keTalo paropagAra mAne ! tema A jIva ajJAna dazAmAM suto che. ApaphraNa . ( 14 )
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchaLa mohamAyAnI sApaNo doDI AvI rahI che. emAMthI e A jIvane bacAve che mATe samyagdaSTi bacAvanArane upagArI ane paramezvara gaNe. paNa bacAve kyAMthI? AMdhaLo hIrAne parakhAve kyAMthI? jagatanA bIjA jIvo pote potAnA AtmAne dekhavA taiyAra nathI to jagatanA bIjA AtmAne dekhe kyAMthI ? dayAnuM sthAna nathI to dila daIne udhdhAra karavAnI sthiti kyAM rahI? dayAnA sthAna tarIke avasthA dekhe, AtmA potAnA AtmAne dekhe nahIM to bIjAnA AtmAnI upAdhi ke guNo upara avarAelA te AvaraNa kADhavAno upAya batAve kyAMthI? to badhA sAdhuo upadeza Ape che to zuM badhA sarvajJa che? to harakoI AtmA bIjA AtmAne upadeza ApI bacAve. eka mANase saMpetara- lAvI tamane ApyuM. ApanAranI kiMmata ke mokalanAranI kiMmata? ApanAra lAvyo teTaluM sAruM karyuM. paNa leNa-deNAno saMbaMdha konI sAthe joDAyo? relanA pArasala Ave te relano upagAra mAnatA haze? e to jevo mAla dIdho hoya teo lAvavAnA sarIgata che. nadIsarAno saMdarbha guruno upadeza. je je dharmagurUo AtmAne pichANe che, bIjAnA AtmAnI dazA samaje che, upAdhi TALavA upadeza Ape-te saMpetarA lAvanAra che. tethI gurU upadeza ApatA pahelA tIrthaMkaranI ne pachI gurUnI paraMparA jaNAve ne pachI dharmopadeza Ape. zrI naMdIsUtrajImAM prathama covIza tIrthakarane namaskAra karyA. pachI 11 gaNadharane namaskAra karyA, ne tyAra pachI paraMparAgata AvelA AcAryane namaskAra karI sUtranI racanA kare che. ame saMpetara- lAvanAra chIe. sUtrAdikanI vyAkhyA vakhate. gaye na nIvagoLa, viyALo naya kaIIvo kahIne AgaLa te tabai zrI guruve nama: te gurUe mokalela A saMpetaru che. lAvanAra sAro gaNAya, paNa mokalanAranI kiMmata sAcI che. ApaNane paNa AcAryanI paraMparA tIrthaMkara pAsethI zAsananuM saMpetaruM lAvI denAra che. AcAryanI paraMparA na hoya to tIrthaMkaranI pAse ja rahe., ApaNane na maLe. karoDo sAgaropama sudhI AcAryanI paraMparA cAlI to zAsana tyAM sudhI cAlI zakyuM. saMpetaruM laI janAra hoya tyAM sudhI saMpetaruM pahoMce. laI janAra jyAM na hoya tyAM saMpetarU na pahoMce. saMpetarAne laI janAra to joIe ne ? cIja moMdhI nathI, tenAthI lAvanAra moMghA che. amadAvAdanA ghaDA lAvavA hoya to? anaMtabhAMgA paryAya sahita saMpetarA mokale che teTalA lAvanAra samartha nathI. thoDuM thoDuM lAvI Ape teTalo emano upagAra. ahIM tIrthaMkara mahArAje dvAdazAMgI thApI. anaMtagama paryAya bhaMga sahita racyuM. temAMthI AcArya bhagavaMto jeTaluM lAvyA teTaluM ApaNane maLyuM. lAvanAra potAnI zaktithI lAve che. to jeTaluM lAvyo teTalA upagAra. saMpetarU lAvanAra aSTaka prakaraNa 5
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAbedAra nathI. tema anaMta jJAnamAMthI je jJAna saMpetarAmAM AvyuM te potAnuM nathI. e to je lAvyA te Ape che. zAstranI mahattA : (dRSTAMta) zAstrakAra AcArya mahArAja 'gaNadhara mahArAja' Ama kahe che, 'huM kahuM chuM' ema kahevAya nahIM. Agamane koNa mAne ? ema kahenArA zeTha sipAI jevo dAkhalo che. paTTo bAju para mUkIne sIpAI zeThane kahe che H 'rAjA bolAve che. calo calo, kema DhIla karo cho ? zeTha tene ThokAvyo. sIpAIe rAjAne kahyuM : sAheba ! mane zeThe mAryo. mAre ja kema ? hA mAryo che. rAjAe zeThane kahyuM H mArA mANasane mAro te ThIka nahIM ? zeThe kahyuM : ApanA mANasane huM mAruM te zuM tamane khAtrI che ? pUcho te vakhate Apano mANasa hato? zeThe khUlAso karyo : paTTo korANe mUkI vAta karato hato. sIpAie kabUla karyuM. pachI mAra khAya temAM navAI zuM ? tema mAne che ke mArA paTTAne mAne che ? jaina kahevaDAvavAno haka jaina zAstrathI kahevAya che. jinezvara devane ke temanA zAstrana na mAne ne jaina kahevaDAve te lucco kahevAya, imAnadAra nahIM. na mAnavuM hoya to jaina nathI ema kahI gho. zAsana pratyenI vaphAdArI. jinezvaranA zAstro mAnavA nathI ne 'jaina' kahevaDAvavuM che. paTTA vagara hukama calAvavo che. rAjyane aMge vaphAdAra na rahenAra amukanI ame raiyata chIe-ema kahevAne hakadAra nathI. tema jinezvarane ane tenA zAstrane na mAne tene jaina kahevaDAvavAno haka nathI. jainamAMthI kADhI melavA mATe A vacana nathI, paNa tame jainapaNuM kahevaDAvavA mATe jaina zAsana tarapha vaphAdAra thAva - te mATe A vAkya che. varo no to karavo ema kahevAno artha e ke A khAmI che te dUra karavAnI. e vAkyano matalaba kaMjusAI na ka2vAmAM che. ahIM jaina zAsanane vaphAdAra na rahevuM hoya to jaina na kahevarAvavuM - eno artha jainapaNAmAMthI kADhavA mATe kaheto nathI, paNa vaphAdAra bano teTalA matalabathI kahuM chuM. cAlo e vAta dUra rAkho. AcAryo, upAdhyAyo, sAdhuo je upadeza Ape che, te jinezvare mokalelo che, potAno nahIM. je potAnA AtmAne oLakhe te bIjAnA AtmAnI upAdhI jANe, tevA AtmAne jaina zAsana paramezvara ane upagArI mAne che. AtmAnA udhdhAra karanAra hovAthI temane jinezvara deva mAnIe chIe. temaNe sAdhana batAvyuM. matuM karavA khaDiyo lAvI dIdho, kalama ApI. paNa sahI karavI to potAne ja. bIjo matuM na mAre. tame jinezvare Atma kalyANanA sAdhano badhA meLavI ApyA. paNa matu mAravuM te mULa dhaNInuM kAma che. jinezvara mahArAje sAdhano meLavI ApyA ema ApaNe ahIM AtmAne oLakhatA na hatA. AtmA kApavA mATa '': 6
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAne oLakhato na hato. tuM AtmA che. e ja emaNe oLakhAvyuM. chatI vastu na dekhe eTale haMmezano hAthI chatAM dekhavAmAM Avato nahato. e tarapha lakSya nahIM. keDe chokarUne gAme teDyuM. moMmAM goLIne mA pAse mAMgavAnA thAya che. tema ahIM khuda AtmA khudane na jANe, bAra bhaTakyA kare che. jinezvare AtmAne jaNAvyo. AtmAnI oLakhANa karavI joIe. AtmAne jaNAvatI vakhate AtmA kaMgALa nathI te samajAvanAra sarvajJa bhagavAna tIrthaMkaranA AtmAne bIjAo bhADutI jaNAve che. svajJAnathI nahIM, emaNe AtmAne dekhyo nathI. sarvajJa ja dekhe. sarvajJa thAya pachI vItarAga thAya. temane vItarAgatA iSTa nathI. potAnA AtmAne ke paranA AtmAne dekhatA nathI. bApa hIrA kahe tema chokarA kAcanA kaTakAne hIro kahe, tema sarvajJa bhagavAne jJAnathI eTale svajJAnathI AtmA zabda vAparyo, tethI anukaraNathI ApaNe paNa AtmA zabda vAparyo, nAnA baccAnA hAthamAM sAco hIro Avyo. te tejanI sthitine bALaka na oLakhe. jhagajhagATane bALaka jue. hIrAnI sthitinuM teja ke guNa na dekhe. AtmA cetanavALo ke prayoga lakSaNavALo jIva kahe temAM pharaka zo ? UMDA na utarAya tyAM sudhI pharaka nathI. nAne ghare janmelo mAmo ne mAsI. pharaka nahIM ne ? bApa ane phoimAM pharaka nahIM ne ? strI ane puruSane aMge pharaka che. bALaka strI ane puruSamAM bheda na samaje. tene be lakSaNano pharaka mAluma na paDe. huM dAbhaDIvALo ke AMkhavALo ? be vALo chuM. dAbhaDI bahAranI cIja to paNa dAbhaDIvALo kahevAI gayo. akkalavALo paNa kaho cho tema kuTuMbavALo paNa- ema kema ? jemaNe AtmAne cetanAvALo kahyo che - teo ema mAne che ke AtmAmAM cetanA AvIne rahelI che. jema bahArathI dAbhaDI AvI che tema bahArathI cetanA AvI che. khuda hAtha dAbhaDIvALo nathI tema khuda AtmA cetanAvALo nathI, temAM cetanA AvIne vasI che. temanA mate AtmA eTale jJAnano AdhAra-bhAjana, jJAnamaya nahIM. ApaNe jJAna lakSaNa kahIe chIe. upayoga eja enuM lakSaNa. pelAe jJAnamaya kema na kahyo ? pelAne jJAna, darzana, nirvikalpa ane savikalpa dazA khyAlamAM nathI. mATe banne aMge sAdhAraNa zabdano upayoga karyo. AtmAnuM lakSaNa jJAna ane upayoga. AtmA haMmezA jJAnopayogavAlo ke darzanopayogavALo hoya. strI vAMjaNI nathI. eTalo jo nizcaya karI zakAya to saMsAranA vyavahAra mATe lAyaka gaNAya. paNa vAMjaNIno nizcaya thAya to te saMsAranA vyavahAra mATe kAmanI nahIM. upayono lakSaLam // 2-8aaaa AtmAno upayoga lakSaNa mAnyo- to sarvajJa thavA lAyaka che, paNa jemaNe jJAna Adi 30
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ upayoga svarUpa nathI mAnyo temane bhADutI jJAna ApyuM che. khoLe lIdhAthI vAMjaNIpaNuM na jAya tema AtmAmAM jJAna AvIne rahetuM hoya to paNa AtmAmAM jJAna thavAnuM nahIM. AtmAne jJAnano AdhAra mAnanArA loko AtmAne jaDa mAnanArA che. sarvajJa mahArAje jJAna svarUpa AtmA mAnyo. sarvajJa mahArAjA darekane jaNAve che. tamAro AtmA sarvajJa che, mAtra AvaraNa khaseDavAnuM che, paDado khaseDavAno che. te paNa paDadAmAM raheluM AtmAnuM svarUpe pragaTa karI zako cho. ema AkhI lAIna taiyAra karanAra sarvajJa bhagavAna che. paramezvaramAM zAnA AdhAre mAnIe chIe? paDado kone AbhArI che? aviratine e paDado AbhArI che. pahelA mohanIya khase, pachI jJAnAvaraNIya. kaivalyane rokanAra e avirati paDado che. AtmAnA svarUpane bagADanAra e avirati paDado che. kevaLajJAna e kevalAvaraNIyanA kSayathI thavAvALI cIja che. jJAnAvaraNIya pAnane roke. paNa avirati mohanIyanA gharanuM - te jJAnAvaraNIyane naDe kema? jene lIdhe je thatuM hoya te paNa tenuM kAraNa joDe kahI zakAya. jJAnAvaraNIyanuM khasavuM mohanIyanA khasyA vagara banatuM nathI. moha khamyo hoya ane jJAnAvaraNIya na khase ema bane (12 meM guNaThANe tema bane), jJAnAvaraNIya nathI kharyuM ne moha nathI khasyo tema paNa bane (11 me guNaThANe tema che), paNa jJAnAvaraNIya kharyuM ne moha nathI khasyo tema na bane. sarvajJane sarAga kahetA nathI. keTalAka jIvone moha rahita chabastha kahIe, moha rahita jJAnAvaraNIyavALo kahevAya. paNa jJAnAvaraNIya vagarano moha sahita evo koI jIva jagatamAM nathI. prathama moha khase, pachI ja jJAnAvaraNIya khase. pachI mohavALA sarvajJa na thAya. prathama moha khase pachI jJAnAvaraNIya khase. evuM ja mohanIya che. AthI ja niryuktikAre kahyuM ke kevalIne kevaLajJAnanI prApti kaSAyanA kSaya sivAya thatI nathI. kaSAyo tUTe tyAre ja kevaLajJAna thAya. kevaLajJAnane rokanArI avirati che e mAnavAmAM have aDacaNa nahIM Ave. e mATe jinezvare hathiyAra ApyA pachI te taiyAra na thAya to te kaI jAtano hoya? jAtano zatru che. zatru sAme Avyo che. bAyaDIe talavAra lAvI ApI. to paNa na jhajhUme to kevo kahevo? rajapUta na kahevAya, dhULIyo mATInuM pUtaLuM kahevAya. A AtmA rajapUtanI lAInano che. subuddhi strIe zAsanarUpI zamazera ApI che. ApaNe bhavyanI jAtamAM chIe. ahIM zUrAtana na phoravIe to ApaNe kevA gaNAIe ? bhavya chatAM zUrAtana na jAge to zuM kahevAya? jaNAya zI rIte? ahIM avirati rUpI zatrune ThAra karavo tenuM nAma paccakakhANa che. tenA prakAra keTalAM? vagere adhikAra agre vartamAna. (aSTaka prakraNa . ( 18 )
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 1 pheM davyato bhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyatcaramaMmatam // zA-4 vAre mahArAjA bhagavAna zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAjA bhavya prANIonAM upagArane mATe aSTakajI nAmanA prakaraNane racatA thakAM AgaLa devanuM svarUpa jaNAvI gayA. sAmAnyathI sarva Astiko potAnA dharmanA pravartakane deva mAne che. jyAre jaino pradarzakane deva mAne che. jaina dharma devane mAnavAnuM zAthI kahe che? adharmane ke dharmane banAvanAra tarIke paramezvarane mAnatA nathI. eTaluM ja nahIM paNa pRthvI-pANI-pahADa taiyAra karyA hoya tethI deva mAnavAnuM kahetA nathI. paNa potAnA AtmAne nirmaLa karI zakyA che. kaivalya pAmI zakyA che. sarvajJa vItarAga thaI zakyA che. tene ja deva mAne che. tethI 18 doSarahitane deva tarIke mAne che. kharI rIte devane aDhAra doSa rahita bolIe chIe. paNa 18 doSa rahita te ja tIrthakara ema nathI. to zuM koI tIrthaMkara doSa sahita che? nA; eke dUSaNa na hoya te cokkasa. chatAM 18 doSa rahita hoya te deva kahevAya tema nahIM. sarva kevaLIo 18 dUSaNa rahita che. zuM te badhAne deva na manAya ? to kevaLI mAtra deva te deva thaI jAya to aDacaNa zI? kaho tIrthakaro covIsa ja. nahIM to avasarpiNImAM asaMkhyAta deva mAnavA paDe. pachI covIsa upara dhoraNa na rahe. guNanI apekSAe jeTalAM guNa sAmAnya kevaLImAM teTalAM guNa tIrthakaramAM hoya to pharaka zo? tIrthakarane vadhAre mAnavAnuM kAraNa zuM? jevuM kevaLajJAnAdi tIrthakaramAM tevuM sAmAnya kevaLIne che. kevaLajJAnamAM prakAra nathI mAnyA. amuka naMbaranuM kevaLajJAna tIrthakarane ne amuka naMbaranuM kevaLajJAna sAmAnya kevaLIne hoya tevA prakAra kevaLajJAnamAM nathI. kevaLajJAnamAM jo prakAra na hoya to be prakAranuM kevaLajJAna : (1) bhavastha kevaLajJAna ane (2) sidhdhastha kevaLajJAna. (1) sayogI kevaLajJAna ane (2) ayogI kevaLajJAna. sayogImAM paNa (1) carama samaya kevaLajJAna ane (2) acarama samaya kevaLajJAna. ayogImAM paNa (1) prathama samaya kevaLajJAna ne (2) carama samaya kevaLajJAna. anaMtarasidhdha, paraMparasidhdha vagere kevaLajJAna yAvata aMta samaya sidhdha kevaLajJAna. ATalA badhA bhedo che ne tamo bhedonI nA kaho cho? aSTakaraNa ( 99 )
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevaLajJAnanA bhedo zI rIte ? kevaLa eka prakAranuM che. te zI rIte? matijJAnanA aThyAvIsa bheda karIne eka ekanA bAra bheda gaNAvI - cAra budhdhinA bheda meLavI kula traNasone cAlIsa bheda karI besI gayA. | tathA zrutajJAnanA cauda bheda ane vIsa bheda karI besI gayA. avadhijJAnanA cha bheda temaja mana:paryAyajJAnanA be bheda batAvyA. AmAM lagIra vicAravAnuM che. asaMkhyAtA samudranuM pANI, paNa pANIpaNAmAM bheda nahIM. sthAnane lIdhe phalANA samudranuM kahevAya. temaNe kevaLajJAnanA svabhAvamAM koIpaNa jAtano pharaka nathI. AkAza jo ghaTanA polANamAM hoyate | ghaTakAza. maThanI aMdara polANamAM hoya te maThakAza. maMjuSA eTale peTInAM polANamAM hoya te maMjUSAkAza. te bheda paDyA. paNa tyAM AkAzamAM bheda na paDyo. ghaDAnA, goLInA ke gAgaranA AkAzamAM pharaka nathI. pharaka mAtra upAdhijanya che. tema kevaLajJAnamAM Ama pharaka * * * * * * * * * * * * * * * * * * svarUpe bheda paDe to prathama-aprathama, carama-acarama AvA vikalpa rahI zakaze nahIM. | 100 che temAM prathama eka-ane aprathama kahyA eTale bethI mAMDI 100. tema 100 kahIe. - temAM carama 100 ane acarama 99 thI 1 sudhI. 99 ne 100 vacce pharaka hoya to carama ane acaramamAM pharaka na karI zakIe. prathama laIe tyAre vagere judA paDe. acarama laIe | to eka ne be bhegA thAya. eka ne be vacce pharaka prathama-aprathama, carama- acaramano. vibhAga thavAthI svarUpe bheda nathI. be maLatA che. bIjA mudAe vicArIe to anaMtara sidhdhanA paMdara bheda rAkhyA che. te siddha thayA pahelAMnI apekSAe. tIrthaka vaLI ane sAmAnya kevaLImAM taphAvata. mULa vAtamAM AvIe. kevaLajJAnamAM judApaNuM nathI. sAmAnya kevaLI ke tIrthaMkara kevaLI benA kevaLajJAnamAM jarI paNa pharaka nathI. kevaLI mahArAjamAM kevaLajJAna, kevaLadarzana, vItarAgatA, anaMtavIrya, sukha, yathAkhyAta cAritra te tIrthakaramAM jevA che tevA ja sAmAnya kevaLImAM che. to covIsa tIrthakaraneja deva kema mAnyA? asaMkhyAtA tIrthakara kaho ne? covIza ja kema? sAmAnya kevaLIone arihaMtapadamAM laI na zakAya. cauzaraNano khyAla hoya tene sAdhupadamAM mana:paryavajJAnI kevaLajJAnI lIdhA, arihaMtamAM nahIM. arihaMtamAM mAtra covIza. tethI jeNe trIje bhave vizasthAnaka tapa ArAdhyuM che, traNa jJAna sahita upajayA che, ajavALuM thAya te tIrthakaranA janmamAM badhA kevaLIo trIje bhave vIzasthAnaka ArAdhavAvALA niyamita hotA nathI. sArAsAdadAsa 11TBkArI ,bina kAsa and in (aa , pANI 00. upara
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ parihaMtAno sAthe. pAMca kalyANaka sAmAnya kevaLIone hotA nathI. ekalA tIrthakarane ja pAMca kalyANaka hoya mati zoviM-maNuprAtihAryapUnAmiti kanna devatAoe ane IMdroe karelI ATha prAtihArya rUpe pUjA jeonI - teo ahatu. ahata zabdano artha vicArI levo. jeNe pUjA na mAnavI hoya teNe namo rihaMtA para kUcaDo pheravavo paDaze. karmarUpI zatrune haNe te arihaMta. dekhAvamAM samAdhAna sAruM che. paNa koIe kahyuM ke huM kAMNo kyAM chuM. A rahI banAvaTI AMkha. potAnA moDhe ja kAMNAnI kabUlAta thaI. ema ahIM sATha karmarUpa zatrune haNavA mAtrathI arihaMta gaNavA jaIzuM to sidhdhane zuM kahezo? pachI arihaMta ne sidhdhamAM pharaka kayo? karma khapAvI sidhdhimAM gayA te sidhdha. to amo rihaMtA ane po siddhA be zuM karavA bolo cho ?ApaNe vyutpatti artha nathI karatA. vyutpatti artha pUjAne lAyaka e che. nirUkta artha karIe te upacArathI thaI zake che. ATha karmane haNanAra te upacArathI che. sidhdhamAM ATha karma haNAyA che. ne arihaMtamAM haju cAra karma haNAyA che. asokAdi ATha pratihAryarUpa pUjAne lAyaka te at. badhA kevaLI bhagavaMtamAM kaivalya samAna chatAM arihaMtanI mahattA kema? | | arihaMta mahArAjA devatA dvArA pratihAryathI pUjA bhale pAme. AtmAnA guNonI | apekSAe sAmAnya kevaLI ane tIrthakara kevaLImAM kaMI paNa pharaka nathI. to covIza deva ane bIjA kevaLI thayAM chatAM deva nahIM. teo arihaMtapadamAM nahIM- tenuM kAraNa zuM? eka so manuSyanuM ToLuM guphAmAM utaryuM. dIvo bujhAI gayo che. 100e athaDAya che. temAMthI ekanI pAse dIvAsaLI che. eNe te saLagAvI kAkaDo karyo. e kAkaDAne aMge bIjA 25 manuSya kAkaDA karyA. chavvIsa kAkaDA thayA. kAkaDAmAM pharaka kharo ? enI jyota ke svarUpapaNAmAM jarI paNa pharaka nathI. 26 sarakhAM che. chatAM bahAra nIkaLI dhanyavAda kone devAze? dIvAsaLI prathama saLagAvanAra ne. 26 kAkaDA sarakhA hatA. badhAe ajavALuM karyuM hatuM. saLagelA kAkaDA chavvIsa hatA. chatAM guphAmAMthI udhdhAraka tarIke gaNIe to prathama dIvAsaLI saLagAvanArane. zAbAzI ene devAya, upAkara eno manAya. tema ahIM bIjA kevaLajJAnIo je kevaLajJAna pAmyA che te tIrthaMkara mahArAjanA kevaLajJAnanA jore. zAsananA jore bhale asaMkhyAta kevaLajJAna pAmyA. paNa tIrthakara mahArAjA koInA jore kevaLajJAna nathI pAmyA. vacananA jore to nahIM, paNa kAyika jore paNa nahIM. iMdra mahArAjA bhagavAna mahAvIra devane vinaMtI kare che ke "Apane upasarga ghaNA Avaze. mATe 11
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM sevAmAM rahuM.' bhagavAne kahyuM che iMdra evuM thatuM nathI, thaze paNa nahIM ke koinI madada tIrthakara kevaLajJAna meLave. kevaLa kAyika madada paNa kevaLajJAnamAM na levI. vinaMtI karI UbhA rahenArAnI kAyika madadano niSedha karyo. maraNAMta upasargo bhale Ave. paNa koInI madade kevaLajJAna UbhuM na karuM. tIrthaMkarano rivAja huM koInI madada na lauM tema nathI. paNa tIrthakaro koI paNa iMdranI ke devatAnI madadathI kevaLajJAna upajAve nahIM. kevaLajJAnanI vAta nathI, paNa kevaLajJAna utpanna karavAmAM sAdhana pariSaha upasargo che. manuSyane roga utpanna thato mAluma nathI paDato paNa tenI cikitsA ? kSaya, zaradI thatI hoya to mAluma na paDe. paNa thayelA roganI davA? AMtaraDA UMcA thAya to karavI paDe. karmo baMdhAya te tamane mAluma nathI paDatA, paNa udaya thAya ane bhogavavA paDe te vakhate AMtasiyA UMcA Ave. kSma toDavAnA be rastA. varanI davA be prakAre che. kAM to lAMghaNa kAM to kaDavA osaDo. tema karma baMdhAI gayA che. AtmA bhAre thayo che. have tenA be rastA che. kAM to tapasyA kare, pariSaha upasargamAM sthira rahe. kAM to durgatimAM jaI saphara karI toDe. samaju manuSya roga upara-tAva upara davA khAvA karatAM kapathya upara kAbu meLave. tAva Ave ne miSTAnna khAya to? DAhyo daradI dANo paNa na khAya. phAMkA karI devA. unA pANI sivAya kaMI nahIM. e ajIraNa jevuM lAge. tAvanuM pUrvarUpa lAge te vakhate lAMghaNa kheMce to bacI jAya. paNa DakAra Ave che. zarIra tUTe che. evA vakhatamAM miSTAnna uDAvyuM to? tema ApaNe karamathI gherAyelA chIe. jaDa jevI sthitimAM jIvana gujArIe chIe. evA karama karavAnuM baMdha na karIe, parejI na pALIe. to paristhiti zI sarjAya? karmano vikAra rokavAnA rastA tapasyA. niryuktikAra mahArAja kahe che ke tIrthaMkara mahArAjane janmathI traNa jJAna che. kazuM na kare to paNa A bhave mokSe javAnA javAnA ne javAnA. dIkSA vakhate cAra jJAna che. kadI tapasyA na kare to devatA pUje kyAMthI ? paNa garbhathI, janmathI vagara tapasyAe paNa devatAthI pUjAyA che. jeo garbha ane janmathI pUjaI rahelA che jeono khIlo mokSane aMge cokkasa ThokAI gayo che. pachI temane tapasyAnI zI jarUra? mokSa cokkasa che. devendro janmathI pUjI rahyA che. mAre vet madhu vite gharanA AMgaNe madhapuDo bharelo hoya to DuMgare madha levA koNa jAya? e tapasyA kare na kare to paNa mokSa nakkI karelo hato. tIrthakara, gaNadhara ke kevaLI te ja bhave mokSe ( jAya. vagara tapasyAe paNa mokSa maLavAno hato. tapasyA na kare to mokSa cAlyo javAno AEDraNa. . 102 zItathI 121!!HEI) Ed li[T[]BEF ELL' WARE jatI HANDAnI kAkI 13 nA karatA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahato. zA mATe ghora tapasyA karI? are avaLo savAla kyAM kare che? zarIre suMdara to ghareNAMnI zI jarUra? mATe ghareNAM kADhI nAMkho ema akkalavAlo na kahe. kharI suMdaratA ghareNA sahita. suMdaratA vicitra che. zarIra suMdaravALAne ghareNAMnI suMdaratAnI jarUra che. jema tyAM suMdaratA vadhe che tema ApaNe nurIyA jamAlIyAmAM chIe paNa janmathI traNa jJAnavALA, IndrAdikathI pUjAyelA, mokSa mATe nirNaya che tevAne paNa tapasyA karavI paDe che to zarIre suMdaratA na hoya teNe ghareNAM paheravA paDe temAM navAI zI? tIrthaMkara mahArAjAne mokSe javAno nirNaya hato tevA paNa karmakSaya mATe tapasyAno udyama kare to ApaNe karmano kSaya karavo che ne tapasyA nathI karavI? lADu jamavA taiyAra thAya che to lAMghaNa vakhate kakaLATa mAnavo che? tapasyA karma kSaya karanArI cIja che. tethI tIrthakaro svataMtra tapasyA kare. bIjAnA AlaMbanathI nahIM. asaMkhyAta kevaLIo tIrthakaranA AlaMbanathI kevaLIo bane. tIrthakara kevaLIo svayaM kevaLI bane. teo guNavALI dazAmAM manAya zAthI? bIjA kAkaDAmAM kAraNa banyA tethI. AkhA zAsanane zAsanarUpI dIvo arpaNa karyo. temAM pApa, Azrava ane baMdha e traNa vastuo choDavA lAyaka-te avirati rokAI to saMvara thavAno. punya, saMvara, nirjarA ane mokSa e cAra AdaravAlAyaka to pachI baMdhamAM jora nahIM rahe. nirjarA taDAkA baMdha thavAnI. cAranuM sAdhana avirati rokavI. tene mATe pratyAkhyAnanA svarUpa jaNAvAze. e kevI rIte? te adhikAra agre vartamAna. he vibhU! zAtta evAM tamArAM be vetro, tArA pramANa paryakArate rahelI tamArI suMdara rAkRti joIne mArA kAne zAMti thaI. 104 R u lt. His list :: _*rI para |
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyAna - 17 davyato bhAvatazcetipratyAkhyAnaM dvidhAmataM |apekssaadikRtNhyaadymto'nyt caramaMmatam // zAstrakAra mahArAjA bhagavAna zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA upagArane mATe dharmopadeza karatAM chatAM jaNAvI gayA ke pratyAkhyAna karavuM te jarUrI che. vaLI jinezvara para zradhdhA rAkhavI, bhakti karavI te badhuM avirati TALavAnuM dalAluM che. je avirati emaNe batAvI tethI ame temane upagArI mAnIe chIe. eTale ke tIrthaMkaranuM upagArIpaNuM mAnIe tenuM kAraNa e ke ApaNane avirati oLakhAvI. A vATavo batAvyo. temAM lUgaDuM batAvyuM ke raMga? raMga lUgaDAthI judo na hato. raMga sAthe lUgaDuM che ja. tema aviratithI AtmA judo na hato. tethI AtmA oLakhAvyo ane sAthe avirati oLakhAvI. avirati ne oLakhAve to AtmA oLakhAvyo ke na oLakhAvyo - temAM pharaka nathI. caMdra sUrya e ratnanA vimAno che. ratna badhA icche che. to tyAM jaI kema nathI lAvatA? evI sthiti e dUra rahyA che. jyAM javuM azakya che. azakya hoya pachI jANo, to nizcita karavAno artha nathI. tema azakyanuM (pravartilAyaka rahita) jJAna maLe to te jJAna maLyuM na maLyuM sarakhuM thAya. - jinezvara mahArAjAe AtmAne zuddha cidAnaMdamayapaNe oLakhAvyo. azuddha svarUpa kema che? te na jaNAve to AtmAne oLakhAvavAnuM vyartha thAya. AtmAne aMge zuM karavAnuM? te na samajAve tyAM sudhI pahelAM AkumAranI dazA hatI tevuM thAya. AkumArane mUrtino khyAla nathI, khyAla ghareNAno che. A te keDe ke mAthe melavAnuM ghareNuM che. mitrae enI pAse bheTa mokalI che. to A ghareNuM hovuM joIe. Ane zuM karavAnuM? A vakhate yugAdidevanI mUrti che paNa teno artha kaMI nathI. dekhI hoya, hAthamAM AvI hoya chatAM nakAmI che. kAraNa eno upayoga zo karavo? teno khyAla nathI. pachIthI jAtismaraNa thayA pachI yugAdideva mAne che. ahIM paNa huM AtmA-huM AtmA karuM emAM kazuM na vaLe. nItinA hisAbe paNa nAstiko bIjA jIva na mAnavA, mokSa nathI, punya-pApa nathI, ema kahe. paNa huM nathI-ema nAstika paNa bolato nathI. bIjA jIvo nathI, punyapApa-svarga nathI-naraka nathI, ema bole che. paNa huM nathI tema koI paNa bolatuM nathI. huM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhI-duHkhI, meM jANyuM-eno saMskAra che. huM nathI evo saMskAra koI jago para nathI. A AtmA che. evuM jJAna haMmezA hatuM. tIrthakya mahArAjAe visativALA AtmAne daradane oLakhAvyuM. tIrthaMkara mahArAje navuM zuM karyuM? je potAne jJAna na hatuM- "huM jANuM chuM' e jJAna to prathamathI hatuM, nahIMtara sparza rasa rUpa gaMdhane jANe kyAMthI? tIrthaMkara mahArAje navuM khyAlamAM devaDAvyuM hoya to huM anAdikALathI avirativALo chuM." e jJAna koI AtmAne svayaM thatuM nathI. koI darzanavALAe e jJAna karAvyuM nathI. koIpaNa matavALo A jJAna karavAnuM kaheto nathI. AtmA anAdithI avirativALo che e jJAna anya koI karato nathI. kahI zakato nathI, jayAre tIrthaMkara mahArAje AtmA avirativALo jaNAvyo tyAre cetavAnuM thayuM. dAktara darada kahI paisA lya che. davA na Ape, daradanI ja parIkSA karI de, tenI ja phI. tene aMge enI moTAI mAnIe. jaDa padArthanI parIkSA karI de temAM phI ApIe. temAM dAktaranuM mAna gaNIe to jeNe AtmAnuM darada oLakhI lIdhuM. AtmAnuM darada kahenArooLakhAvanAro traNa jagatamAM bIjo koI nathI kevaLa eka ja tIrthaMkara mahArAjA. emaNe darada oLakhAvyuM tyAre ja ApaNI AMkha ughaDI. kensara darada hoya, daradIne mAluma na paDe paNa te darada oLakhe to ApaNe keTalAM coMkIe chIe? jaDanA daradane aMge coMkIe, ne AtmAnA daradane aMge na coMkIe! to kevA gaNAIe? vadhAre to dUra rahyuM paNa e daradathI jeTalA coMko teTalA to ahIM coMkAvo joIe ne? pADozI bhADutI gharavALA che. te bhADutI gharavALA pADozInA nukasAnamAM jevuM coMkAya che eTaluM paNa khaMDanA daradamAM coMkAtuM nathI. ene haju bhayaMkara mAnyuM nathI. kaho jinezvara upagArI zAthI? bahumAna karavAlAyaka zAthI? avirati darada oLakhAve, tenuM bhayaMkarapaNuM samajAve, tethI ja temano upagAra che. avirati oLakhAvavAthI temano upagAra che. temanI sevAbhakti te to badhuM dalAlImAM jAya che, bIjuM kaMI nahIM. AtmAne aviratimAM paDelo oLakhAvyo. te upagArane lIdhe pUjIe, sevIe, japIe, ththAIe A te avirati oLakhANanI dalAlI che. AtmA karatAM ArIsAnI kiMmata zobhAnI dalAlI. cATalAnI kiMmata kaTelA pUratI? je jinezvarane pUjIe, japIe te avirati oLakhANanI dalAlI gaNIe to avirati upara keTaluM hovuM joIe? jo avirati upara tiraskAra na hoya to tenI sevA-pUjA-dhyAna-bhakti badhuM guNa jANyA vagara karAyeluM che. emano guNa jANI levApUjA karIe to to avirati upara dhikkAra pahelI najare Avavo joIe. UMDo saDo hoya to kAgye ja chUTako. saDo thayA pachI kApyA sivAya bIjo rasto nathI. A saDo pAMca paccIsa 105 )
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnA-no ke dahADAno hato to anAdino roga keTalo saDo bAkI rAkhe? ane to kApyA sivAya bIjo | rasto nathI. anAdinI avirati kharekhara saDo che. tene lagIra rAkhe pAlavaze nahIM. saDAnuM zeSa paNa rahe to navo saDo Ubho rahe. aviratino aMza rahe to AkhI navI avirati | UbhI kare. vAda karavA AvelA gautamaravAmIe sarvavirati kema lIdhI ? tIrthaMkara mahArAjAe avirati saDAne kApavAno rasto eTale ojAra ApaNane ApyuM che. ane te ojAra ja sarva virati che. have saheje khulAso thaze ke gaNadhara mahArAja AvyA vAda karavA, temane dIkSAno saMbaMdha zo hato? vadhAremAM vadhAre vAdamAM eka jIte eka hAre. ahIM to pote kabUla karyuM ke amArA saMzaya kahe to sarvajJa mAnI laIe. saMzayanuM samAdhAna paNa karyuM. gautama svAmIe potAnI pratijJA pramANe bhagavAna mahAvIra mahArAja saMzaya kahe to sarvajJa mAnI levAnA hatA. samAdhAna karavAthI sarvajJa mAne tema hatuM. "tamane jIvano saMzaya che teTaluM kahI mahAvIra mahArAjAe mauna pakaDavAnuM hatuM. saMzayamAM nirNayane kAma na hatuM. "jIva che ke nathI tevo tane saMdeha che. paNa jIva sAbita karavAnI jarUra zI? jIva che - e vAta sAcI. te gautamasvAmInI zaMkA nIkaLI gaI. tame ahIM sAdhu pAse prazna karI nirNaya karo cho. zaMkA TALI. mahArAja jJAnI che. trIjuM kaMI thAya che ? tema gautamasvAmIne eTaluM ja karavuM hatuM. paNa dIkSAne zo saMbaMdha? dIkSAno saMbaMdha eja ke jIva oLakhAvyo te sAthe aviratinuM bhayaMkarapaNe paNa oLakhAvyuM. tene kApa mUkavAnI A karavata che. darada samaje, kApavAne samaje -tevA daradInA hAthamAM karavata Ape to kApavAmAM vilaMba kare kharo? bhayaMkara saDelA aMgane kapAvavAmAM daradI AjIjI kare. sAheba! jaldI kApI nAMkho kahe. jaldI oparezana karAvI nAMkhe. ema ahIM paMDanI parakha thaI, roga pArakhyo, jeNe saDAne dUra karavAnuM sAdhana A mahApuruSa pAse che tema mAluma paDe te saDo kApavAmAM vilaMba na kare. tethI gaNadharoe eka DagaluM paNa pAchA pharyA vagara sarvavirati lIdhI. avirati saDAne kApavAnuM ojAra kevaLa sarvavirati paccakakhANa. paDhANa' zaGdano artha. e paccakjhANamAM zabdArtha vicArIe to pratyAkhyAna. bolelA zabdano paNa pUro khyAla nathI. prati mA thAt (prati A khyAna) A traNa bheLA karo tyAre pratyAkhyAna zabda bane. A mudrAlekha karyo. anAdinuM je vartana thayuM tenAthI pratikULa rAjInAmuM apAve che. zabdathI rAjInAmuM apAve che. anAdithI je pravRtti hatI te pravRttithI huM nIkaLuM chuM. pratikULa thaI (nikaLIne) kyAM TakIza? tIrathI khasI nadImAM jAya to? eTale zAstrakAre - hisii, 1 SEE '1nI : /1}* Buil hd just | Hist . * ' , , , . || \ \ \ | | | | LOS
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ je kalyANanI maryAdA batAvI che temAM TakIza. pratikULatAmAMthI chUTI maryAdAmAM rahIza, sAjaya tyAga karIza, mokSamArgamAM cAlIza, kalyANabuddhi rAkhIza e maryAdAnuM huM kathana karuM chuM. zAnuM ? pApa nahIM karuM. anAdi pravRttithI pratikULa paNe zAsramaryAdA pramANe huM boluM chuM : pannavAmi ane vosirAmi. ahIM be kema kahyA ? anukULatA jaNAvI. kathana karyuMchoDuM chuM. AthI pratyAkhyAmi ane vosirAmi. baMne vastu kahevI paDe. ema aviratinA karAtAM paccakkhANa be prakAre che. jAsuso na khase evuM jagatamAM sthAna nathI. rAjA mahArAjAonA mahelomAM janAnAmAM jAsuso ghUse che. tema moharAjAnA jAsuso kyAM ghUse che teno patto nathI. bhakti be prakAranI. vaphAdArInA paccakkhANamAM je pratikULa gaNo cho te hade paNa haju te moharAjAnA jAsuso Ave che. paNa tema thayeluM paccakkhANa te dravya paccakkhANa kahevAya che. paccakkhANa be prakAranuM. eka dravyathI ne bIjuM bhAvathI. jAsusane oLakhavo muzkela che. ahIM dravya paccakkhANa oLakhavuM zI rIte ? je paccakkhANa karatAM lAlaca hoya, vIryanI maMdatA hoya, anutsAha hoya, bedarakArI hoya, tevA paccakkhANa te dravya paccakkhANa samajavA. jAsusa ane vaphAdArane oLakho. mAruM meLavavA lAyaka hoya to mokSa ane tenuM sAdhana jinezvare paccakkhANa kahyuM che. AvI buddhinuM je paccakkhANa te bhAva paccakkhANa. je paccakkhANa paudgalika icchAe, nirUtsAhathI ke veThathI kare te paccakkhANa moha rAjAnI chAyAvALA dravya che. jyAre tethI viparIta thAya che te bhAva paccakkhANa samajavA. apekSA Adie karAya te dravya paccakkhANa. jemAM apekSA rahita paNuM che- te bhAva paccakkhANa. Ama dravya-bhAva paccakkhANa be bhede che. tenuM svarUpa jaNAvyuM. have teno vistAra agre vartamAna. hai jijJezvara bhagavAta ! anya devomAM samabhAvavALI be cakSuo nathI, prasamukha tathI, hathiyArathI zunya be hAtha tathI ane strIothI rahita khoLo tathI. e hetuthI e devonI mUrti mokSane mATe kevI rIte thAya ? arthAt ta ja thAya. :
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vyAkhyALa - 18 davyatobhAvatazceti pratyAkhyAnaM dvidhaamtN|apekssaadikRtN hyAdyamato'nyatcaramaMmatam // zAsakAra mahArAjA bhagavAna zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavya prANIonA | upagArane mATe dharmopadeza karatAM thakAM prathama devAdikanuM svarUpa jaNAvI gayA. paNa jema mAla levAne mATe ADatIyo prathama kholavo paDe. tema jinezvara mahArAjA ApaNA ADatIyA che. ADatIyo mAla pUro pADe. tema mokSano mArga pUro pADanAra traNa jagatamAM kevaLa jinezvara mahArAja che. cAra nAtIlA bhAIo bhegA thAya to vivAha lagana Ama thAya AvI vAto thAya, gAmavALA bhegA thAya to vepAra Ama thAya, dezavALA bhegA thAya to phalANA rAjya Ama karyuM. paNa AtmA kevo che? kaI dizAmAM hato? kaI dazAmAM hovo joIe? kaI dazAmAM bhaviSyamAM vartavo joIe ? e vicArane utpanna thavAnuM sthAna nathI. tevA upAyomAM joDavo te vAta to dUra rahI, paNa vAtAvaraNa paNa nathI. vAtAvaraNa badhe judA judA che. asala vAtAvaraNa utpanna karanAra trilokanA nAtha tIrthakara bhagavAna che. e tIrthaMkara mahArAjA AtmAnA guNo utpanna thAya evuM vAtAvaraNa banAvI Ape che. bIje koI jago para e vAtAvaraNa nathI. sArI vANI sahune game, nathI gamatI tema nahIM. sArA akSara sahune game che. potAnA khoTA akSara gamatA nathI. paNa kAyA upara kAbU na hoya. vicAra upara kAbu na hoya to sArI vANI, sArA akSara lAge kyAMthI? potAnuM zreya haMmezA darekane game che. paNa azreyanA vicAro rAta divasa cAle che. A jIva saMskAramAM Avelo nahIM. tethI sArIvANI nIkaLI nathI. kalyANamAM keLavAyelo na hovAthI kalyANanI icchA hovA chatAM kalyANane raste jaI zakato nathI. tema darekane zreyanI kAmanA che, azreyanI kAmanA nathI, chatAM paNa zreyamAM keLavAyelo nathI. kalyANanI icchA chatAM pravRtti akalyANanI rahe che. jagatamAM kalyANanuM ! vAtAvaraNa na hoya to tenA sAdhano, prayatno ne tenA phaLa hoya ja kyAMthI? kalyANanuM vAtAvaraNa, sAdhana, tenI rIti ane phaLa jaNAvanAra tIrthakara bhagavAna che. te na hoya to A vAtAvaraNa na hoya. jugalIyAnA traNa, be ne eka palyopamanA ke koDo pUravanA AyuSya hovA chatAM vAtAvaraNa na hovAthI khAlI hAthe cAlyA jAya che. kalyANanI apekSAe khAlI janama Hi 15 miniTa mAM HHE '' - ; , ' ' nA'-cha ' SHARE THE IN Rite = 8 kara . . . SEEM (11- kAkA kAkI TAT kAkIkatamAma kAgadia | Hillllllllllllbh BIHdAMta BigBIBILITIEWSPIRIJI'llia| Hill lllllllllllllli httdhI kAyamIkilllllllhHHIIIIIINFHWAJ HHHH 108
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAlyA jAya che. punyavALA kharA, paNa lyANa pAmI zakatA nathI. mojamAM rahenArA jugalIyA dugdhA vagaranA hovAthI nathI khorAka, vastra ke pAnanI ciMtA. devatAI sthiti tarIke manuSyapaNAmAM traNa palyopama sudhI rahe to paNa khAlI hAthe jAya che. ene hAthamAM Aveja kyAMthI ? ApaNe 100 varasavAlA tyAM. ApaNe khAlI jaIe temAM navAI nahatI. ahIM ApaNe kaMIka meLavI zakIe chIe. nisaraNInuM joDANa mokSa sAthe. mokSanI nisaraNIne samajo. ApaNe manuSyanuM zarIra banAvI zakIe chIe. ADI paDelI nisaraNI mALe nahIM pahoMcADe. tyAre nisaraNI UbhI karelI joIe. A zarIrane duniyAdArInA artha kAma sidhdhInA upayogamAM laIe ane mokSanI nisaraNI mAnIe-e kAma na lAge. nisaraNI tyAM aDADavI joIe. A zarIra mokSane aDADI devuM joIe. 500 dhanuSyanuM zarIra ke pa25 dhanuSyanuM zarIra hoya. mokSa sAta rAja cheTo rahyo. to zarIrane tyAM zI rIte aDADavuM? paNa jo nisaraNI TUMkI hoya to bAkI doraDuM baMdhAya. e paNa nIsaraNInuM kAma kare che. jema kUvAmAM caDavA utaravAmAM doraDA kAma laIe chIe. tema audArika zarIra na pahoMce to doraDAnI nisaraNI taiyAra karo. jayAM caDavuM hoya tyAM saMbaMdhavALuM joIe. manarUpa sUkSma nisaraNI tyAM joDo. trilokanA nAtha tIrthakara bhagavAne vAtAvaraNa UbhuM karela che. tyAM javA vicAra thAya to sAdhana ubhA karI amalamAM melo. e trilokanAthe UbhuM karyuM. mATe e mokSa prApta karavAnA dalAla ADatIyA che. tIrthakra mahArAjAnI dalAla sAthe sarakhAmaNI. bhavyo bhavathI kema bace? avyAbAdha sukha dareka jIvo kema pAme? te ja dhaMdho tIrthakara bhagavAnano che. dalAla gharanuM kaMI na Ape. bArobAra patAve. tIrthakara bhagavAna potAnAmAMthI anaMtamo bhAga paNa nathI ApatA. duniyA dAnezvarI bane to lAkhamAMthI pAMca Ape to pAMca ochA thAya tyAre dAnezvarI bane. tIrthakara bhagavAna Ape to paNa na khUTe. je vakhata kevaLa pAme te vakhate dareka kevaLa pAmanAranI zakti bhAvanA hoya ke cauda rAjalokanA jIvonA tamAma karmo be ghaDImAM bALIne bhasma karI nAMkhu. dAvAnaLamAM ghAMsane baLatAM vAra zI? kSapakazreNi vakhatanA jIvo mATe jagatanA jIvonA karmo ghAsa samAna che. paNa dAvAnaLa kyAM ane ghAsa kyAM? lagolaga hoya to bALI nAMkhe. dariyAnuM pANI gharanI Aga na bujhAve. mATe karmonuM saMkramaNa na thavAthI eka AtmAnA karmo bIjAmAM na javAthI zrI dazavaikAlikakAre sAdhu thanArane eka vAkya kahyuM. pudo sattA puddo #mmA. dareka jIvo jagatamAM judA che ane darekanA karmo paNa judA che. dareka potAnA karmo dareka pote bhogave Canes used in the RSS 206
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( che. be nAmanI huMDI cAle che. jene aMge jAmIna paNa thAya. na lIdhuM dIdhuM hoya to bharavuM paDe. paNa karmane aMge be mathALAnI huMDI, jene karmano baMdha thAya tene ja bhogavavA paDe. tethI tIrthaMkara mahArAja samartha chatAM bIjAnA aMza mAtra paNa karmane toDI zakatA nathI. paraMbhAyuM patAve che. tethI temane dalAlanI jago para meluM chuM. dalAla ane vepArI kevA hoya? Aja kAlanA zera dalAlanI vAta judI che. zeradalAlamAM jokhama pelA para hoya che. paNa lenAra vecanAra oLakhe dalAlane. jokhama pelAne hoya. ahIM jokhama aMge levA devA nathI. tIrthaMkara bhagavAnane dalAla gaNI temanI pUjA-sevA-mAnatA-bhakti karIe te zA upara? mahAnubhAva mAla na oLakhe ne dalAlane khaTAvyA jAya teno artha keTalo? hIrA motIno dalAla gheMsa na khAya. lukhA roTalA na mUkAya. paNa vicAro ! dalAlanI eklI sagavaDa kare ane mAla para dhyAna na rAkhe te vepArI kevo gaNavo? akkalavALo evo na hoya. tIrthaMkaranI sevA bhakti ArAdhanA karIe paNa mAla letI vakhate "nA, nA hamaNAM mAre kAma che. to ApaNI akkala keTalI gaNavI? dalAla to lAkaDAnA ne kolasAnA paNa hoya. mAtra eka prakAranA dalAlI na hoya. A dalAla kayo mAla pUro pADe che? A dalAla AtmAno mAla pUro pADanAra che, AtmAnA guNo utpanna karanAra che. potAnA guNa meLavavAmAM bIjAnI jarUra zA mATe ? AtmAne guNavAna karI de, pAvana mokSa prApta karAvI de. mAla kayo? AtmAnA guNo utpanna karavA. mosALa jamavuM emAM paMcAta zI? bIjA ghera saMkoca thAya. mosALa jamavAvALAne ciMtA na karavAnI hoya. AtmAne AtmAnA guNa meLavavA temAM bahAranA dalAlanI jarUra zI? pArake ghare jamavA javuM hoya to jamavAnA notarAnI jarUra. mosALa ke bApane ghera jamavAmAM notarAnI jarUra zI? AtmAnA guNa AtmAne meLavavA che, bahAranA guNa meLavavAnA nathI. paNa tyAM pahoMcavuM joIe ne ? pAlItANe piyara ane amadAvAda mosALa hoya to vacamAM AgagADInI jarUra paDe. pahoMcavA mATe sAdhana joIe. sAmo deNadAra sIdhuM Ape to koraTanuM zaraNa na levuM paDe. paNa nANuM ApaNuM che. dastAveja che, paNa deNadAra vAMko thAya to koraTanuM zaraNuM levuM paDe. AtmAne potAnA guNo meLavavAnA che. karmarAjAe kabaje karyA che. potAnA AtmAnA guNo kabaje karyA che. mAlikI ne kabajo ema be vAta rAkho cho. mArI mAlikInuM ane mArA kabajAmAM che. ema A AtmAnA kaivalyAdika guNono mAlika
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA kharo, paNa te AtmAnA kabajAmAM nathI. kabajo karamarAjAno che. tethI cIja koraTa dvArA levI paDe. kabajAmAM AvelI cIja choDavI paDe to kUtarAneya muzkela paDe che. kUtaro kabajo na choDe. galInI mAlikI tamArI che, ene dastAveja nathI, Teksa bharavo nathI paNa te galIno kabajo kUtarAno hoya che. jJAna, darzana, viryAdika kabajAmAM AvelI cIja kema karma zatru choDe? anAmata kiMmatI cIja chUTavI muzkela to AtmAnI amUlya cIja jJAnAdika karmarAjane kabaje gayelI kema chUTe? trIsa varasano bhADUta thAya. to gharadhaNI sAvaceta na rahe to? to AtmA anAdino AMdhaLo na cete to karma mAlika na thAya to bIjuM zuM? anaMta kALanA aMdhArAmAM kabajo laI beThelo karamarAjA tenA kabajAmAMthI kema choDAvAya? AtmAno kbajo meLavavAnI taka kaI? rAjasaMkrAMtino vakhata hoya te vakhate kabajo laI levAya. rAjanI uthalapAthalano TAIma hoya to temAM jorAvara thaI kabajo laI levAya. graMthibheda e saMkrAMtino TAIma gaNAya. ahIM uthalapAthala e ja graMthi bheda. A karmanI kaTAramAM jIva dabAyelo hato. temAM ja sevA karato hato. bhavanI chAyA choDI mokSanA mahelamAM mahAlavAnI marajI thAya che, paNa kaTAramAM chatrachAyA mAnato hato. A mArA sagA vahAlA ema karato hato. pachI te palaTAyo. julamagAra je rAjyane julamagAra mAne tyAre ja saMkrAMtino vakhata gaNAya. ahIM bhavacakramAM karmarAjAnI kaTArane kalyANa tarIke mAnatA hatA. tene saMkrAMti thaI tyAre julamagAra mAnIe. mane karmarAjAe rakhaDAvyo. eNe mArI cIja lUMTI lIdhI. saMkrAMtinI jaDa kaI? rUpiyAmAM layalIna. amerikAmAM vozIMgTana saMkrAMti karanAra tema ahIM jaDa kaI? trilokanA nAtha tIrthaMkara bhagavAna, te sivAya bIjo koI nathI. kuTarAja nItinA kabaje paDI jeo dArUmAM, raMDIbAjImAM cakacUra banyA, jugAramAM joDAyA te rAjavIo rAja tarapha najara kyAMthI kare ? to pachI A AtmA karmanI kaThora kuTarAja nItimAM kabaje thaI viSayAdikamAM joDAyo to AtmA tarapha najara kare kyAMthI ? karoDonI Avaka hovA chatAM raMDIbAjI AdimAM rAjavI joDAI jAya to chevaTe amaladArane rAja soMpI devuM paDe. ANe to "tuM karaje eTaluM paNa na rAkhyuM. cakravartIpaNA jevI sthiti hovA chatAM kedamAM paDelo dArUDiyo raMDIbAja jugArI rAjAnI zI vale ? tema A kedamAM paDelo cakravartI rAjyane jovA paNa na pAme. rAjanI hadanI najIkamAM keda na kare paNa enA rAjathI cheka hade keda kare. nepolIyanane keda seMTahelInAmAM karyo. phrAMsamAM nahIM. kroMjIne dakSiNa AphrikAmAM keda karyo, TrAnsavAlamAM nahIM. ke 1 | Liaa kare che, marI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmarAjA keda evI rIte kare ke AtmAnA guNamAM joDa na karAya. pudgalanI jALamAM keda kare. seMTahelInAmAM kedI thayelo TapAla spaMtha mudrA dekhe to brITIza, phrenca tarIkenuM svapra paNa dUra rahe. marAjAnI keda kaI rIte mAnazuM ? A AtmA karmarAjAnI kedamAM sapaDAya to savAra sAMja svapramAM pudgalane ja dekhe. Atma-svarUpanuM nAmanizAna paNa jovA na maLe. AvI rIte ApaNA AtmAno kabajo gayo. kedamAM paDyo. evI vakhate choDAvanAra koNa maLe ? AjanI sattAo vacanane dhoI pIvA taiyAra che, paNa cInanuM maMcurIyA khavAI gayuM. ebIsInIyA khavAI gayuM. vacana ApI thUMkIne cATyA kare. AmAMthI je laDAI kare to badhAno zatru samajavo. pArakI paMcAte eka paNa bAraksa khovuM pAlavatuM nathI. to bakyA hatA ke bolyA hatA ? pratiSThA upara pANI pharI gayuM, tema A duniyAnA badhA AtmAo karama rAjAnI kedamAM paDyA hatA. to jinezvarane zI paDI hatI ke vacamAM paDe ? jinezvare ApaNI anAdinI keda choDAvI. ahIM tAre kabajAmAMthI chUTavuM nathI to paNa mAre tane choDAvavo che. AtmA jAgato thayo nathI, keda samajyo nathI. jinezvare e samajAvIne AtmAne kahyuM : A tArUM che, AtmAnA adAnuM che, karamakAkAnuM nathI. karamakAkAe kabajo lIdho che. tArI milakata saMbhALa. na Ave to paNa tArI joDe rAkha. AvI gharadhaNIne nathI paDI. A to kajIyAkhora dalAla thayAne ? keTalAka vakIlo evA hoya che ke gharadhaNIne milakatanI khabara na hoya, koraTamAM javA na mAMge to keTalAka vakIla 'kabaje lAvI dauM' ema kahenAra paNa hoya che. jinezvarane tevA gaNavA ne ? mane ApavuM tema paNa kahenAra vakIla hoya che, paNa A tevA nathI. tIrthaMkara mahArAjA kbajo apAve chatAM badalAmAM kAMI letA nathI. A to kahe che : hathiyAra sAmagrI lazkara huM pUruM pADuM. tuM kabajo le tyAre ApaNe be sarakhA banazuM. evA A tIrthaMkara mahArAjA che. maMcurIyA rUziyAthI mukta karuM chuM. rUziyA khase to cInanA hAthamAMthI levuM ramata vAta che. maMcurIyA dAnata dekhAvamAM judI hatI. kaivalyasidhdha thAya to paNa tIrthaMkara mahArAjAe tenI pAsethI kaMI levAnuM nahIM. svataMtra karAra che. tAre tAruM tamAma rAkhavuM. evA trilokanAtha tIrthaMkara mahArAjA che. temaNe corone ane lUMTArune haThAvavA lazkara pUruM pADyuM. aviratinA lUMTAruM haMmezA ApaNane lUMTI rahyA hatA. tene haThAvavA paccakkhANanuM lazkara pUruM pADyuM. avirati AtmAne gAMThatA nahatA. sarahadanA tAyaphAvALA gAMThatA nathI, mAtra eka ja raste gAMThe. baMbagoLAne mAra cAle tyAre nAsIpAsa thaI gharamAM bharAvuM paDe. tema bhavya jIvone pratyAkhyAna rUpe vimAnI kAphalo pUro aSTakaraNa | TET ( 112
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ pADyo. kahyuM : pratikULatA tamArA baLavAkhoro che, dhADapADuo che, te badhAne sAmano karavo paDaze. AgaLa vadhu kahyuM H tene paMpALavA hoya to mArI sAthe vAta na karazo. pratikULa mitra rAjyamAM mitra tarIke joDAvuM hoya teNe zatru sAmA vora DIklera karavI paDe. ahIM jene aviratinI sAme jAheramAM laDAI na karavI hoya tene jinezvara kahe che ke dUra rahejo. 'gaLe vaLagI DUbo ne mane DUbADo' tema na karazo. DUbato hoya tene bacAve to gaLuM pakaDe to be DUbe, eke na bace. tema mArI sAthe joDAIne avirati sAme pratikULa na thavuM hoya teNe jinezvaranA paga na pakaDavA, pratikULa ekalA zatruM sAme laDAI jAhera karIne barobara maryAdAsa2 vartavuM joIe. na laDAimAM phAvaTa kyAre ? caudanI laDAimAM brITIzaro, phreMco, jarmano judA judA rahI laDavA pAmyA-tyAre na phAvyA. jyAre eka janarala thayo tyAre phAvyA. jinezvara janaralanA hAtha nIce rahI laDo to phAvo. ame je maryAdA kahIe te maryAdAmAM rahI laDavAnuM. e maryAdAsara mAtra nathI. paNa rahyAnuM-thanuM badhAnI vacce pratijJA karavI tenuM nAma pratyAkhyAna. te be prakAranA : eka dravyathI ne bIjuM bhAvathI - ema paccakkhANa kare. saMjoga hato mATe karavuM paDyuM, mAre karavAnI jarUra nahatI, badhA kare to karavuM paDe, badhA kare to ame taiyAra chIe, ame phaLa dekhatA nathI. tema aviratithI khasyo thako pratyAkhyAnanA paccakkhANa kare. 'paNa zuM karIe ?' tevo hIjaDo na joIe. be bAju DholakIvALo na joIe. viratinA pakSanuM bole, paNa aMdarathI saDelo hoya te kAmano nahIM. te dravya paccakkhANavALo gaNAya. bhAva paccakkhANavALo aviratithI sAva chUTAcheDA. yAvacaMdra dIvAkarau sudhI. haMmeza mATe jAherasabhAmAM sarakhI rIte pratyAkhyAna kare te bhAva pratyAkhyAnavALo kahevAya. A samajIne bhAva paccakkhANa pALaze te A bhava parabhavane vize mokSa sukhane viSe birAjamAna thaze. aSADha suda-9 vi.saM. 1992, 2vivA2 lakSmI Azrama, jAmanagara. 13
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ paririASTa tA. 1 viziSTa vAkyo pRSThana. viziSTa vADo. 2 . "jina" e guNaniSpanna nAma che. 7 . tIrthakara nAmakarmanI sattA zAstrakAre aMtaHkoDAkoDa sAgaropamamAM thoDo ocho kALa batAvyo che. 8.... arihaMta mahArAjAno upagAra AtmAnI ridhdhi devA tarIkeno mAne te samakitI. bAhya pudgala devA tarIke upagAra mAne te mithyAtvI. 12 ..... "karaze e bhogavaze, nahIM kare ene kaMI nahIM. e jaina matano sidhdhAMta nathI. e sidhdhAMta punyamAM lyo. 16..... pApa karavAno te to bhogavavAno. paNa anumodana ApanAro ke sAmela thanAro paNa pApa bhogavanAro jarUrI che 17. rasoLI kapAvIne tejAba dvArA jyAre mULathI bALe, tyAreja rasa pahoMcato baMdha thAya. kapAve to paNa vadhe che. te pramANe, pApa na karavuM te kapAvavA jevuM che. aviratine pApa mAnI paccakhkhANa karo tyAre tejAba dvArA mULathI bALyuM kahevAya. 19... yoga ane kaSAya bhaLe tyAre ane avirati ekalI hoya tyAre baMne vakhata karama judI jAtanAM baMdhAya. 22. pathya kupathya TALavuM e jagatanuM tharamAmITara sUcavatuM nathI. paNa trilokanA nAtha tIrthaMkara mahArAjA karmano tAva sUcave che ane tenA kAraNo batAve che temaja tene rokavAnA upAya paNa batAve che. 24. pAMca parameSThimAM nirogI thaI nikaLanArA sidhdha mahArAjA.. 24. avirati anAdithI lAgelI che enI pratIti thAya te samyakta. 25.....devalokAdi sukhanI icchAe abhavyo, mithyASTio dharma kare. 25. anyadharmI AtmAne jJAnano AdhAra mAne paNa jJAnamaya nahi. 27. AtmAne AdhAre zarIra che paNa netA jaDa che. AtmAne cAhe jeTaluM dekhavuM hoya paNa AMkha anukuLa na hoya to dekhI na zake. 27.. jagatane AMkha juve che paNa potAne jotI nathI. AMkhane arIso maLe to ja AMkha AMkhane juve. ema A AtmA AtmAne sarvajJa bhagavAnanA AgamarUpI arIso maLe to ja joI zake. (31 ... pahelA vikAra rokavA ke karma rokavA? pahelA vikAra roko. vikAro ka, ' ' ( 114
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 32 33..... 33 37 40 41 41 43 44 45 41..... 51 ..... 52 53 ..... ..... ..... ..... ..... ..... .**** ..... ..... roko to karma toDavAnI tAkAta tamane vadhAre Avaze. AthI saMvarane prathama ane nirjarAne pachI sthAna ApyuM. pahelA saMvaranI jarUra kyAre samajAya ? jyAre AzravanuM nukazAna samajAya tyAre. jainoe te deva pradarzaka tarIke mAnyA. sUrya pravartaka nathI, pradarzaka che. kAMTA-kAMkarAne sUrya banAvato nathI, paNa batAve che. tema jinezvara mahArAja dharma adharmane banAvatA nathI, paNa batAve che. anyamatanA muddApramANe 'kare te bhogave.' paNa jainanA muddAmAM zuM che ? pratijJA na kare tyAM sudhI pApano bhAgI che. (na virame te bhogave) pratijJA lope te mahApApI. e vAkya pratijJA lIdhelI hoya tene zobhe che. pahelAnuM jJAna hatuM te dIvo ke sUrya thayA eTale utkruta thayuM. mA-bApa ApaNane janma Ape. ApaNe koi vakhata temane janma ApIe. arasa-parasa bannene upagAra taLe dabAvavAnuM che. paNa trilokanA nAtha tIrthaMkarano ApaNe kayo upagAra karavAnA ? vAMdarA caMcaLa kharA paNa potAnuM vana choDIne kyAMya jAya nahiM. A aMdara bharAelo vAMdaro(mana) traNe jagatamAM jAya. manapti ayaM vizve bhramati. haLadarano raMga havAthI na uDe, taDake uDe. (ApaNA mATe) dharmano A raMga havAthI uDe. jyotiSka vaimAnikamAM asaMkhyAta vakhata pUjA karavAno vakhata AvavAno. jagatamAM evuM koi rAjya nathI jyAM prajA karatAM lazkara vadhAre hoya. paNa ahIM prajA karatAM lazkara vadhAre che. ahIM evuM che ke AtmAnA eka pradeza upara anaMtAnaMta karmavargaNA vaLagelI che. nAbhInA ATha pradeza nirmala che-te karmanA kabajAmAM nahIM. pahela vahelA jinezvaranA samAgamamAM AvanArane vIrya na uchaLe to abhavyanI zaMkA thAya che. jIva ajIva che e jJAnane pravRtti nivRttine aMge upayogI banAvavuM joie. tyAre Azrava kahevo paDyo. upadezake prathama pote taiyAra thavuM. jinezvara mahArAjAoe gRhiliMge ane anya liMge sidhdha thavAnuM mAnyuM, lokone kahyuM, paNa pote svaliMgamAM ja dAkhala thayA. covIza 115
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaro svaliMga grahaNa karIne mokSe gayA che. 60. audaMparyathI zudhdha tattvanI zuddhi te Agamatattva. 62. dharmane batAvanAra bane to dharma anAdino mAnI zakAya, 67 ... A bhavamAM je puNya bhogavIe chIe te pAchaLanuM bhogavIe chIe. jaTharA kone pacAve che? junAne. ahIMthI utare tevuM AMtaraDAmAM jaI pacavA nathI mAMDatuM. khorAka lIdhA pachI pariNAma traNa klAke pAmIe chIe. 74 tIrthaMkara nAmakarma choDI niyama rAkhyo ke je je karma vedAya te te karma baMdhAya. 75...... prathama AyuSyano udaya thAya. koIpaNa gati ke bhavamAM prathama udaya AyuSyano. pahelA bhavanA chellA samaye AhAra, zarIra pachI paNa AyuSyano udaya. pahelA bhavanA chellA samaye bIjA bhavanA udaya vagara pahelAnuM pUruM thAya nahIM. 76 ..... . nigodamAM kAyA hovA chatAM kAyA na kahIe to cAle. saMsAramAM bIjA evA jIvo nathI je potAnA joga bIjAnI hiMsAnA kAraNa na bane. ayogI kevaLIpaNuM ke jyAM mokSanuM bAraNuM tyAM paNa temanA joga pahelAM karyA che te paNa hiMsAnuM kAraNa thavAnuM. jyAre nigodanA jIvo pote koIne haNe nahIM, na bIjAthI pote haNAya. 75..... AyuSyano kArpaNa kAyayogane aMge bhogavaTo nahIM. janmyA tyAM ja bhogavaTo zaru. 76 .... ajavALAM karatAM paNa sUkSma ekendriya jIvanA zarIranA pudgalo vadhAre bArIka che. 80.... aviratimAM karmabaMdha mAtra jaina zAsana mAne che. 86 .... budhdhinA bAraNAM na khulI zake tyAM zraddhAnI jarUra che. >> AtmA ghaDAnI mAphaka banavAvALI cIja hoya to tenuM pUrva ane uttara svarUpa hovuM joie.(arthAt AtmA koIe banAvyo nathI, anAdi che.) sthApanAne ane dravyane na mAne teone potAne potAnuM mukha dekhavuM vAjabI nathI. 93. karmanA nATakane TakavAnuM sthAna bAhya padArtha sivAya kaMI paNa nathI.' 98 .... jJAnAvaraNIyanuM khasavuM mohanIyanA khasyA vagara banatuM nathI. moha khasyo hoya ane jJAnAvaraNIya na khase ema bane(12meM guNaThANe tema bane), jJAnAvaraNIya nathI kharyuM ne moha nathI khasyo tema paNa bane (11 me guNaThANe tema che), paNa jJAnAvaraNIya kharyuM ne moha nathI khasyo tema na bane. aSTaka prakaraNa 116 ) I. 88.... " I LANI TANT tArI mArI lIdhI . A
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 .. kharI rIte devane aDhAra doSa rahita bolIe chIe. paNa 18 doSa rahita te ja tIrthakara ema nathI. to zuM koI tIrthakara doSa sahita che? 100.... anaMtara siddhanA paMdara bheda rAkhyA che- te siddha thayA pahelAMnI apekSAe. 100.... cauzaraNano khyAla hoya tene sAdhupadamAM mana:paryavajJAnI kevaLajJAnI lIdhA, arihaMtamAM nahIM. arihaMtamAM mAtra covIza. 104. nAstiko jIva na mAnavA, mokSa nathI, punya-pApa nathI, ema kahe. paNa huM nathI-ema nAstika paNa bolato nathI. 107... je paccakhANa karatAM lAlaca hoya, vIryanI maMdatA hoya, anutsAha hoya, | bedarakArI hoya, tevA paccakhANa te dravya paccakhANa samajavA. 109.. jugalIyA dugdhA vagaranA hovAthI nathI khorAka, vastra ke pAnanI ciMtA. pariziSTa naM. 2 - kahevato 16 pRSTha naM. kahevato 3............ tarata dAna ne mahApuNya. .. hAyA eTaluM punya, paNa na jAyA eTaluM gaMdu rahyuM. . nAgo nhAya zuM ne nicove zuM? karaze e bhogavaze. ..khAya bhIma ne hage mAmA zakunI. 51 ..... nAgAnA kule bAvaLIyo to chAMyaDo thayo. .........baLavAkhoranA senApati. 71 lugaDA vecI devuM ApanAra. ......... AMdhaLo dorI vaNe ne vAcharaDo cAvato jAya. 79 .........chAzamAM mAkhaNa jAya ane rAMDa phuvaDa kahevAya. 79 .... khamIne khoie, kharacIne khuve. 83 . vIvA vAva pramANe 84. bAre bhAgoLa mokaLI. 84 . cAmaDAnI jhUMpaDImAM Aga . 84. mAMkaDAnI vidyA. . sApa khAye ne mukhaDuM thothuM. 79 : 94......
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87........3 cho33ne me te'yuM.. 87 ........ bhImA goNIne mA~ pAse mAMgavAnA 102....... akke cet madhu vidaMte' 102....... 52n| maineo bhayo mareko choya to gare bha5 vA stu nu ? 110...... bhosA 4ma mema. paMyAta thI ? 117...... 'gaNe va mo ne bhane mAo' pariziSTa 4. 3- zAstrapATho 24.. pRSTha . zArApADo 4......... anuyogadAra sUtrAnu jayana. . 4......... samaNeNa sAvayeNaM avassa kaayvvN| 16 ....... dharmAdharmo vinaa0| 16....... tacchAstAH pare kathaM ? 18 ...... ahiMsA lkkhnnss| 18 ...... 5. zayyamasUriye 'ahiMsA saMjamo tavo' / ....... niyutire asaMjamo eko0 / 20....... egavihe asNjme| 'dohiM.' 24 ....... AraMbha-paccakkhANeNaM ....... zrI mayaMdrAyArtha lagata: kSaNaM saktaH kSaNamuktaH, kSaNaM kruddhaH kSaNaM kSamI / mohAdyaiH krIDayaivAhaM, kAritaH kapicApalaH (16-4 vaat| stotra) ........ yasya saMklezajanano rAgo nAsatyaiva srvdaa| na ca dveSo'pi sattveSu zamendhana davAnalaH // 43....... agArAo aNagAriyaM pavvaie / 'AsavA te parisavA' 'parisavA te aasvaa'| ...... succA jANai kallANaM succA jANai paavgN| 53 ....... jinendra mudrA tava zAMtA0 / 64 ....... iha khalu aNAi jiive| STER 118
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...... 64. mA. 64........... mArU ma saMgo.. 65..... zrutimAM-bIjAMkura (bIja-aMkura) nyAye saMsAra anAdi che. itara zA.pA) .3 35ramyatA (zrI brahmasUtra adhyAya-2, pAda-1, adhi12, sU36mAM) (itara zA.pA.) 67..... tyAre te vA (Itara zApA) 70........ sUryAsI bAta : yathApUrvamavalyA (Rgyeda saMhitA.1193) (itara zA pA) 75 .......... parabhava paDhame saaddo| nigamomanyA (tattvArtha ara-sU045) .... alaMgano po. ... vimAna vihe alaMgano purANo mAnavo dharma rahaMtavya hetumA (itara zA.pA.) ....... parIsarca prAhi! 89.... anuSAnArAnA 89.... tattvArtha-bhASyakAra zrI anuyogadvAra sUtrakAre gattha. 95........... sUtrAdikanI vyAkhyA vakhate kaya na nIvagoLa, viyALo gayaguru IMle, tane zrI gurave nama: 97..... 35yogo sakSama Ara-8 101..... gati azovati-aSTapratihAryapUNAniti manA 109 zrI dazavaikAlikakAre sAdhune pudo sattA putro khyA pariziSTa na. 4 - daSTAMto pRSTha naM. dRSTAMta 9 ............dasADA darabAra 11.........................mAkaDuM ne dIvI 13............gunegAra 29.....bAvAnI jamAta 35..................sarakArI julama 45..............rajapUta pRSTha naM. daSTAMta 57...............baLatA gadheDA 63........... nATakIyAnA veza 82 ......purANa 84. mAkaDAMnuM 96.. .zeTha sIpAI 101... arihaMtanI mukhyatA jimamAM che ane jAnakI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa naM. 5 vAcatA pApa palAs hAla mA vyakti nahi paNa saMsthA : pU. sAgarajI ma. 8,24,457 zloka pramANa Agama-TIkA Adi prAcina graMthonuM sau prathamavAra saMpAdana karI mudraNa karAvyuM... 1 lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta navA graMthonI racanA karI. Agamo paikI bAvana viSayanA vibhAjanarUpa bAvana graMthonuM navinatama sarjana karyuM. 83 graMthonI vidvadbhogya vistRta prastAvanA saMskRtamAM lakhI. 45 Agama-niryukti-tathA prAcina punyanAmadheya maharSinA graMthone pAlItANAmAM zIlotkIrNa tathA suratamAM tAmrapatra para upasAvI amaratva ApyuM... Agama graMtho tathA prAcIna graMthonA prakAzana mATe devacaMda lAlabhAi saMsthA, jainAnaMda pustakAlaya, Agamodaya samiti, RSabhadeva kezarImala peDhI (ratalAma) Adi sAteka saMsthAo sthApIne mudraNanuM kArya karyuM. zailANA-semaliyA-paMceDa-rAjAone pratibodhyA ane amArIpaTTaka lIdho... sametazikhara-aMtarikSajI-kezariyAjI tIrtharakSA jAnanA jokhame karI. aMjanazalAkA...pratiSThA... dIkSA... saMgho jevA vibhinna asaMkhya prabhAvaka anuSThAno karAvyA... eka mAMthI 700 jeTalo vizAla samudAya zAsanane caraNe dharyo... bAladIkSA pratibaMdha- devadravyacarcA tathA tithiviSayaka aneka zAsanane bAdhaka paMtho vicAro/ pratibaMdho 52 vedhaka pratikAra Apyo... saM. 1990nA saMmelanamAM jeonI pratibhA eka 'bahuzruta' rUpe jAhera thai ane zAstrapAThonA AdhArabhUta ekamevarUpe rahyA... aka prakaraNa 120
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 pariziSTa naM. pUjyapAda A.zrI. AnaMdasAgara sUrIzvarajI bhagavaMte pharamAvela vyAkhyAta saMbaMdhi prakAzita sAhitya 15 16 aSTAkSikA mAhAtmya pUrva hAri aSTaka prakaraNa AgamodvA2ka pravacana zreNI AgamoddhAraka pravacana zreNI AgamoddhAraka pravacana zreNI AgamoddhAraka pravacana zreNI AgamoddhAraka pravacana zreNI AgamoddhAraka pravacana zreNI AgamoddhAraka dezanA saMgraha 4 5 da 7 8 9 10 AgamoddhAraka samuccaya 11 AgamoddhAraka sAhitya saMgraha 12 AgamoddhAraka prazna2tAlI 13 14 AnaMda sudhA siMdhu AnaMda sudhA siMdhu AnaMda sudhA siMdhu AnaMda sudhA siMdhu 23 AgamoddhAraka lekha saMgraha maraNa (A cAlu pustaka -saM.1992mAM jAmanagara, lakSmI AzramamAM Apela vyAkhyAno.) bhA. 1 (1990 mahesANAnA vyAkhyAno). bhA. 2 bhA. 3(1988 lAlabAga,muMbainA vyAkhyAno). bhA. 4 bhA. 5 bhA. 6 bhA.1 17 AnaMdanA puSpo 18 AnaMdanA ajavALA 19 AgamoddhArakanI tAttvika vANI 20 AgamoddhAraka vacanAmRto 21 AgamoddhArakanI amogha dezanA 22 AgamoddhArakanI divya dezanA bhA.1 bhA.ra 18 dezanA-pU. upA. yazo. vi. ma. nA kriyASTaka-(kSAyopazami zloka) u52. 1990 surata. 2 dezanA pU. hAribhadrIya aSTaka 24nA tyA zloka para. bhA.3 16 vyAkhyAna -1990 suratanA. bhA.4 navapadajInA vyAkhyAna, 2002-surata-hirapurAnA. (siddhacakra aMkanI amodhadezanAonuM saMkalana) (siddhacakra aMkanI amoghadezanAonuM saMkalana) 2001-surata 14 vyAkhyAna. pU. naradeva sA. sU. ma. racita saMskRtamAM eka aSTaka. 121
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 AgamoddhArakanI amRta dezanA 25 AnaMda jharaNAM saMvata 1988nA bAvIsa vyAkhyAno. 26 zrI AcArAMga sUtra.(bhA.1) adhyAya 4 uparanA 1 thI 20 vyAkhyAna. (21 thI 51 DhaMDhero nAmanA pustakamAM che.) 27 AnaMda sudhA siMdhu 1luM pravacana karmabaMdhano phero' upara. 28 ArAdhanA mArga 2006 - surata. 29 AgamadharasUri dezanA saMgraha (8- vyAkhyAna). 30 Agamajyota 16 varSa 31 upadhAnanuM suMdara svarUpa. 32 DhaMDhero athavA gurumaMtra zrI AcArAMga a04 uparanA 21 thI 51 vyAkhyAna. tathA 10 vyAkhyAna SoDazaka paranA. 33 tattvArtha kahu tanmata nirNaya. (hindI). 34 tattvArtha sUtranA kartA koNa? . ke diga. (tasvArtha kartAnuM gujarAtI bhASAMtara) 35 tapa ane udyApana saM. 1992, jAmanagaramAM apAyela vyAkhyAno, sidhdhacakra pAkSikamAM paNa chapAyela che. 36 tAtvika praznottara 37 tithi kSaya-vRddhi vicAra. 38 tIrthaMkara padavInA sopAna. saM. 1996- pAlitANAnA vyAkhyAna. 39 dIkSAnI jaghanya vaya 40 dIkSAnuM suMdara svarUpa 41 dIvALI thaI ajavALI. (zramaNa bhagavAne dIpAlikA nI navI AvRttinuM nAma che.) 42 dezanA saMgraha bhA.1 (4pa vyAkhyAna) 43 dezanAnaMda sudhA siMdhu zrI bhagavatIjI sUtranI para thI 105 dezanA 44 navapada mAhAtmaya saM. 1995 amadA. nAgajIbhUdaranI poLanA 10 vyAkhyAna. 45 paryuSaNa parvanuM uttama dhyeya 46 parva dezanA 47 parva vyAkhyAna saMgraha 48 parva mAhAbhya 49 paMcavastu bhASAMtara 50 pravacana parikSAnI mahattA 51 prazamarati ane saMbaMdhakArikA - nA ra 122) ' ' ' '
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI bhagavatIjI sUtranI dezanA 1999 kapaDavaMjamAM Apela dezanA paikI 1 thI 49 dezanA. tathA dharmaratna pra. upara dezanA. 53 mahAvrato pa4 vyAkhyAna sAra 55 zAstrIya purAvA (parvatithinA) 56 zAstrArthanA rasIyA sAgarajI. 57 SoDazaka prakaraNa. bhA.1- 2002 suratanA vyAkhyAna. 58 SoDaSaka prakaraNa bhA.2- 2002 suratanA vyAkhyAna. 59 sAgara samAdhAna bhA. 1 60 sAgara samAdhAna bhA. 2 61 sAgaranA kinArethI (tapa ane udyApananuM punaH prakAzana) 62 sAgaranI saragama (siddhacakra aMkamAM amoghadezanAonuM saMkalana) 63 sidhdhacakra (pAkSika, mAsika) saM. 1988 thI 64 sidhdhacakra mAhAbhya 65 sudhA sAgara bhA. 1 66 sudhA sAgara bhA. 2 sUyagaDAMga sUtra. puMDarika adhyayana upara 62 vyAkhyAna. 1955 nAgajIbhUdara poLa, amadAvAdanA. 68 sthAnAMga sUtra bhA.1,1thI23vyAkhyAna 1991-pAlitANAnA. 69 sthAnAMga sUtra bhA.2, 24 thI 7ra vyAkhyAna. 70 sukhe jIvavAnI kaLA (pU. A.zrI sAgarajI ma. tathA A. zrI rAmacaMdrasUrijI ma.sA.nuM vyAkhyAna) 71 sAgarAnaMda sUrinA vyAkhyAno lIpI hindI, bhASA- gujarAtI. 72 zramaNa bhagavAna mahAvIra yAne dIpAlikA parva mAhAtmaya 73 jJAnanAM jharaNAM saM. 2000 goDIjI-muMbaInA pU. hAri. aSTaka 8/1 nA 10 vyAkhyAna. La 6 sujJa vAcakagaNa ! mArA dRSTigocaramAM Avela uparokta pustako tathA keTalIka sAmAnya mAhitI Apa samakSa mUkI che. ApazrI pAse A saMbaMdhI je vadhu mAhitI hoya te mokalavA kRpA karazo. jethI anya prasaMge umero karI zakAya- AmAMnI keTalIka mAhitI zrutapAsanA pustakamAMthI meLavI che to keTalIka mAhitI jJAnabhaMDAronA lIsTa dvArA pustako kaDhAvIne temAMthI meLavIne mUkI che. kSayacakransAgara - ANaka prakAra sITa tema 123)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ carcadrasAgarajIma, nirAjazrIakSayacaMdrasA dvArA saMpAdita-lekhita sAhityaH * munirAma Rid On : hIti sevakors) PE dIvALI thaI , gaidi E zrIpamAvAtivAcaka pravara praNIta zrI tattvArthAdhigama sUtra sabhASya-sAnuvAda anuvAdaka pU.paM.pra. gurudeva zrI hemacaMdrasAgarajI ma. nA. ziSya rana pU. muni zrI akSayacandra sAgara ma. ja adi), jatA maradaBkamara ddhvArtha sUtranI katAM koNa? | di. gaMbhare prakAzaka zAradAbena cImanabhAI ejyukezanala rIsarca senTara zAhIbAga, amadAvAda - 380 004. zvetAM'bara [ . " NI # p\o 5 . mAM ja ra ra yA 4 thI 5 BBche ke IS T 6 by S S S 1 F" WIR BY eka di nAyara... & BhatuMw WA ' che . pha che 19 pUnama IQa8K sauc! jAmamAlA ' mana - "KANAK GRAPHIC" PH. (0261) 2419349.