Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havaI maMgalaM
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANTAKRUT Mahakalak SHRI DASHANG Rakakakay SUTRA zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Coooooooooooooooddddddddddddddda jainAcArya - jainadharmadivAkara- pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA munikumudacandrikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindIgurjarabhASAnuvAdasahitam antkRtdshaangsuutrm| (ANTAKRITA DASHANGA SUTRA) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH / TIONARIMARRAIMIMRAPARNAADHAALAAMIRHAALHALIDAIMARATHIMALAYA PPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP I HDHARINITIATIONEPLURURALLAHABADIMANTIAAMALIN PPPRPPPPR ARHWARWITHHTIMADIRAWALHAR AANDHARTHRILAAMADAINIMmmm- Jeddddddddddddddddddddddddddde d prakAzaka: a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhAra samiti-pramukhaH zreSThi-zrIzAntilAla-maGgaladAsabhAI-mahodayaH mu0 rAjakoTa (saurASTra) RE dvitIyA AvRttiH prati 1000 vIra saMvat 2484 vikramasaMvat 2014 IsvIsan 1958 Cddddddddddda mUlyam rU. 850 Summitun dadddddd Sodooddddddddddddddo T am. NP
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prApti sthAna : zrI a. bhA che. sthAnakavAsI je na zAstro dvArA samiti grIna leja pAse, rAjakoTa. bIjI AvRtti: prata 1000 vIra saMvata : 2484 vikrama saMvata : 2014 IsvI sana : 1958 mudraka : ane mudraNasthAna : jayaMtilAla devacaMda mahetA ja ya bhA ra ta presa, ga 2 DI A kuvA re , zAka mArakITa pAse, rAjakoTa. zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||shriiH // ||ath antakRtaghzAMgasUtra DI viSayAnuSThabhaziSThA // zubha viSaya pRSTha 1 bhaMgalAyarA 2 pUrvAMga De sAtha chasa aMgaThe samvandha chA ni3pArA 3 yaMpA nagarI chA vAryAna 4 sudharbhAsvAbhI chA yaMpAnagarI bha sabhavaraza 5 abhsvAbhI chA prazna 6 sudharbhAsvAbhI chA uttara 7 bhyUsvAbhI chA prazna 8 dvArAvatI kA varzana 8 raivata-parvata-AhichA aura dRSyA vAsudeva chA vAryAna 10 gautama chAnbhAhise leTara vivAhaparyanta chA varzana 11 gautabha chI pravazyA 12 gautabha hI siddhi-prApti 13 samudrAhi-vizuparyanta cho siddhigati chI prApti 14 akSobhAThiA varzana 15 mAzIyasasena ThA varzana 16 anantasenAhiThA aura sArA chA vAryAna 17 chaha managAroM chA varzana 18 vaSThI ThA bhAnasiSTha vicAra aura marha ariSTanebhiDe sabhIpa gabhana 18 viSThI saMzayanivRti che liye unaThe prati bhagavAna chA vayana 13 14 1 ) 1 zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ chabha viSaya pRSTha 20 vaSThI hevI ThA vAtsalya 21 viSThI ThA bhAnasiSThasaMhalapa 22 viSThI aura zrIkRSyA chA saMvAha 23 Baa hariaugabheSI va ThI AradhanA 24 dRSyA cho varaprApti aura dRSyA chA vaSThI hevI De sabhIpa varaprApti ThA saMdeza chahanA 25 gasuTubhAla ThAnbhAhivArthAna 26 sobhita ghrAlA putrI sobhA chA vAryAna 27 ariSTanebhi harzana De liye dRSyA chA manA 28 ariSTanebhi Trezana liye pyate huye Paa hA bhArga meM sobhita ghrAmA putrI sobhATho hejanA aura gasubhAta ThI patnI 3pa se sobhAThA vara uranA 28 gasubhAta uAhIkSAgraha rane ThA viyAra u0 gasubhAsa hA rAgyAbhiSeTha aura dIkSA grhaa| hrnaa| u1 gasubhA ThI smazAnameM serAtriThI bhApratibhA u2 sobhitaghrAmA ThA hurviyAra 33 sobhila ghrAmA chA gasuddhabhAra The bhasta upara aMgAra rajanA u4 gatasubhAsa hI siddhipahalI prApti upa chAchA marhat ariSTanebhi ke pAsa vannA rane The liye 4AnA u6 dRSyadvArA ThI garcha vRddha pu3Sa ThI sahAyatA u7 gasudubhA che viSayameM kRSNA aura ariSTanebhi ThA saMvAda zrI annakRta dazAMga sUtra
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zubha viSaya 8 dvArakA meM praveza aura somilA unake samIpa khAnA 38 sobhitA bhae 40 subhuja DubhArA vana 41 hurbhujAhi bhAroM kA varzana 42 padmAvatI DAvana 43 tihubhArAhi aa varSAna 44 pazvabha varga meM rahe hune adhyayanoM prA nAma nirdeza 45 ariSTanebhi aa Agamana, kRSNA aura padmAvatI unake darzana ke liye bhanA, aura dvArA ke vinAza ke viSaya meM kRSNa aura ariSTanemi prA saMvAha 46 pR'SThA'A sAdhyAtmi viyAra 47 vAsudevaDI pravrabhyA ke alAvA DAe 48 apane viSaya meM prazna 48 ariSTanemi dvArA lAvI tIrthaMDara 3meM DI utpatti kA nirdeza 50 pRSThAdvArA dvArA meM logoM ko pravrayA lene kI ghoSaNA Darane ke liye TuDi puruSoM ho Aheza TumjioM dvArA kRSNA DI AjJA DI ghoSa 49 52 padmAvatI Saa ghIkSAsamAroha 43 padmAvatI aa IkSAgraha DaranA 4 padmAvatI DI siddhigati prApti gaurI jAhi DA ghIkSAgrahA aura siddhihI prApti yaha bhUla zrI bhUlattA prA yaritra 57 SaSThavarga prA prAraMbha zrI antakRta dazAMga sUtra pRSTha 37 32 32 33 34 3 3 3 35 39 36 37 38 38 38 38 40 40 41 42 42 43 44
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ chabha viSaya pRSTha 44 46 46 47 47 48 48 58 bhaMThAcha aura STiMbha chA yaritra 58 bhugarapAzi yakSAyatana chA vAryAna 4pa 60 aIna De hinakRtya ThA vAyana 61 arjuna chAtanI sAtha puSpa jInane De liye tAnA 62 gauSThiTha puSoM chA andhubhatI che prati hu~bhAva 63 gauSThiTha pu3SoM dvArA andhubhatI chA zIdhvaMza aura madhUna ThA yakSa De astitva meM avizvAsa 64 adhUnameM praviSTa yakSadvArA andhubhatI sahita cha gauSTi pu3SoM ThA vinAza 65 zreziTha rASTra dvArA praSTa cho nagara se bAhara nahIM pAne chI ghoSA uranA 66 bhagavAn mahAvIra jA sabhavasaraza 67 bhagavAn De harzanaThe liye jAne chI charachAvAle sudarzana seTha ThA apane bhAtApitA The sAtha saMvAha 68 bhagavAn harzana ke liye pyate huye sudarzana The sabhIpa yakSa chA mAnA 68 sudarzana seTha ThA sAThAra pratibhA grahA 70 yakSa dvArA arjuna bhAtI he zarIra kA tyAga 71 sudarzana aura arjunabhAtI ThA pariyaya 72 sudarzana aura maryunabhAtI ThA bhagavAn harzana liye pAnA 73 madhUnabhAlI chA ghIkSA aura abhigraha chA grahA ranA para 74 logoM dvArA madhUna anagAra hI nindA ranA 75 aryuna anagAra chA dUsaroM dvArA chI gacha ninchA Adi sahana uranA 48 40 40 pa1 pa1 para pa3 43 zrI annakRta dazAMga sUtra
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ chabha viSaya pRSTha 54 pa4 h 58 pa 0 M 0 76 arjuna sanagAra chI siddhipaTaprapti 77 bhaMDAcha prabhRti chA yaritra 78 atibhuta anagAra chA yaritra 78 alakSya rANA yaritra 80 nanhA ThA yaritra 81 aSTabha varNa ThA upabha 82 ThAlI hevI ThAyaritra 83 suThAlIhavI chAyaritra 84 bhahADAlI chAyaritra 85 dRSyAvI chA yaritra 86 supAdevI chA yaritra 87 mahAgAvI chA yaritra 88 vIramAdevI chA yaritra 88 rAbhAdevI chA yaritra 80 pitRsenA chA yaritra 81 mahAsenadRSyA chA yaritra 82 zAstropasaMhAra 83 zAstraprazasti 0 6 71 71 ||ti antakRtaghzAMgasUtra DI viSayAnubhaziSThA saMpUrNa // ||sbhaat // zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalAcaraNa annakRtadazAMga sUtranI muni kumudacandrikA nAmaka TIkAne gujarAtI bhASAnuvAda huM ghAsIlAla muni, kalyANane ApavAvALA, devendravRndathI vaMdita, ananta jJAna, ananta darzana, anantasukha ane anantavIryanA dhAraka, zuddhasvarUpa, zivapadanA ApanAra, vizuddhAtmA munionA svAmI jinendrabhagavAnane namaskAra karIne, (1) tathA vAyukAyAdi jenI rakSA mATe mukhapara derAsahita mukhavastikA dhAraNa karavAvALA tyAgI gurune vandanA karIne, (2) alpa buddhivALA bhane upakAra karavAvALI ga79tasUtranI niSadracaMdri nAmavALI TIkAnI yathAbuddhi racanA karUM chuM (3) ahIM sattatArA nAmanA AThamA aMgane prAraMbha karatAM tenA pUrva aMganI sAthe kevI tarehane sabaMdha che te batAvIe chIe. pUrvAga ke sAtha isa aMga ke sambandha kA nirUpaNa pahelAM upAsakadazA nAmanA sAtamA aMgamAM, saMsAra rUpI aTavI [araNya)mAM bhaTaktA jeone AtmA atyanta kSubdha (saMtasa) thaI gayuM che, evA sarvaviratidharmasamArAdhanamAM asamartha bhAnA upakAra mATe bhagavAne aneka zramaNopAsakanAM caritra varNana karIne agAradharmane pratibodha karyo. A sUtramAM anagAra dharmane svIkAra karIne je taddabhava-(te ja bhavamAM) mokSagAmI , tathA jeoe AyuSyanA antasamaye kevaLajJAna prApta karI dharmadezanA dIdhA vinA ja mukita prApta karI lIdhI che, evA mahApuruSanAM caritra varNana karavAvALA 79tarazA nAmanA AThamA aMganuM prarUpaNa karIe chIe. ahIM antakRta kevalionAM jIvanavRttAntathI saMbaMdha rAkhavAvALA nagara, udyAna, yakSAyatana, vanakhaMDa, samavasaraNa, rAjA, mAtA, pitA, dharmAcArya, dharmakathA, Ihalaukika pAralaukika addhivizeSa, bhagaparityAga, pravrajyA, paryAya, zrataparigraha, tapaupadhAna, saMlekhanA, bhakatapratyAkhyAna, pAdapapagamana, aMtakriyA AdinuM varNana karavAmAM Ave che. tenuM A prathama satra che zrI annakRta dazAMga sUtra
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMpA nagarI kA varNana te jA te samagi ityAdi avasarpiNInA cothA ArAnI aMdara rAjA keNikanA zAsanasamayamAM campA nAme nagarI hatI. je caturdika keTa (prAkAra) thI gherAyelI hoya, jenuM pratyeka dvAra (daravAje) judI judI prakAranI zilpakaLAothI yukta ane suMdara gepurathI suzobhita hAya tathA jemAM tamAma vargonAM manuSya nivAsa karatAM hoya tene nagarI kahe che. athavA jyAM koI paNa jAtane kara (Tekasa) na levAtuM hoya tene paNa nagarI (nokarI) kahe che. gopura nagarInI suMdaratA vadhAravA mATe pratyeka daravAjA upara banAvelAM vicitra zebhAyukta pravezadvArane gepura kahe che. vAra (nati) kara aDhAra prakAranA thAya che te nIce pramANe che. (1) vAra amuka nizcita saMkhyAsudhI gAyane vecavA upara eka gAyane kararUpe levI te, athavA gAyanI kiMmatamAMthI amuka nizcita rUpIA levA te. (2) madira bheMsa upara levAmAM Avate kara, (3) 3 ra uMTa upara levAte kara. (4) zujhara gadheDA para levAte kara, athavA zira pakSIo para levAto kara (5) ganI bakarAM, gheTAM para levAte kara. zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) tuja ghAsa nA kara. (7) pA (8) brusa bhUsAnA kara. (9) ( 10 ) (11) ( 12 ) ( 17 ) ( 14 ) jemAMthI cAkhA kADhI lIdhelA hAya tevA ghAsa uparanA kara. vhAira lAkaDAnA kara. gaMrr kAyalA nA kara. jIgara haLa uparanA kara. tedahIna ghara uparaneA kara. gaMdhAe~ manuSyA upara levAtA kara. vahIvaTUra khaLadanA kara. ( 15 ) thatA ghaDA uparanA kara. ( 16 ) (17) pura mejara seAnI Adi zilpI jAtio pAsethI levAtA kara. jAti-birAdariAne bhejana devuM tene ghujIna' kahe che, tenA kara, ( 18 ) kauttirautpAtikI-utpAta buddhithI parikalpita vijJAnaLAnA vyApAra upara levAtA kara. A aDhAra prakAranA kara campA nagarImAM lAgatA nahAtA. jenAthI artha prakaTa thAya che tene va" kahe che. vaLanA ahIM abhiprAya che. cappA nagarInuM varNana. te savistara caupAti pUtrathI jANavuM joie. A cappA nagarInA izAna kaNamAM pUrNa bhadra nAmanuM cakSAyatana hatuM. tyAM aneka jAtinAM vRkSAnuM athavA eka jAtinA vRkSAnuM suMdara vanaSaMDa hatu, tenu paNa vizeSa varSoMna caupAti sUtrathI jANavuM. zrI antakRta dazAMga sUtra 3
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ te campAnagarImAM kRNika nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. te lekamaryAdA karavAnA kAraNathI mahAhimavAna-sadaza hatA. yaza ane kIrti phelAI rahevAnA kAraNathI te mahAmalaya tulya hatA. daDhapratijJatA ane kartavya jJAna vaDe meru ane mahendra parvatanA jevA prabhAvazAlI hatA. kRNika rAjAnuM varNana vistArathI gauvintarasUtra mAM joI levuM (sU0 1). sudharmAsvAmI kA caMpAnagarI ma samavaraNa / jabUsvAmI kA prazna te kAla te samayamAM sthavira Arya sudharmAdavAmI pAMcaso anagArAnI sAthe tIrthaMkara paraMparAthI vicaratA gAme-gAma saMyamayAtrAnirvAhapUrvaka vihAra karatA karatA te campAnagarInA pUrNabhadra nAmanA udyAnamAM padhAryA. ahIM mULamAM "mA suima sthavira A traNa pade AvelAM che. temAM mA zabdanI vyutpatti A prakAre che. bhavyalaka pitAnAM kalyANaprAptine mATe jenI sevA kare che tene mAthe kahe che athavA-haya (tyAga karavA lAgya) dharmathI je alaga rahe te Arya kahevAya che. athavA-ratnatrayarUpa ArA jeNe prApta karyA che tene paNa Arya kahe che. karmarUpa kASThanuM chedana karavAnA kAraNe ratnatraya ArA kahevAya che. A arthane prakAza karavAvALI gAthA A pramANe che : majha mavif mArA, jApharU dharmo no vA" rayaNattayarUvaM vA, AraM jAitti anja iya vutto // 1 // iti / g=zebhe evuM arthAt sArUM, dhame = kRtacAritralakSaNa, syAdvAdalakSaNa tathA svabhAvalakSaNa-dharmavALA dudhama kahevAya che. sthavira' zabdane artha kahe che. tapasaMyamamAM lAgelA muniene kadAcit saMyamayegamAM pariSaha upasarga AdithI pedA thatA kalezAnubhavanA kAraNe zithilatA Ave te teone aihika pAralaukika hAni batAvI tapasaMyamamAM je sthira kare che tene zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthavira kahe che. pariSadu-janasamudAyarUpa sabhA dharmakathA sAMbhaLavA mATe pitapatAnA gherathI nIkaLI dharmakathA sAMbhaLI pitapatAne sthAne gaI. te kAla te samaya Arya sudharmA svAmInI sevAmAM sadA samIpa rahevAvALA ratnatraya prAptinA Icchuka, kAzyapagotrIya, saptahastaparimitadehadhArI jabUe A prakAre pUchyuM :- he bhadaMta! arthAta-he kalyANa karavAvALA ! he bhayanivAraka! saMsArasaMkaTavinAzaka athavA he mukitadAtA! pitAnAM zAsananI apekSAthI dharmane Adi karavAvALA, siddhigati nAmanA sthAnane prApta, zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue upAsavarA nAmanA sAtamA aMgamAM zrAvakena AcAranuM nirUpaNa karyuM che, paraMtu gata tavazA nAmanA AThamAM aMgamAM bhagavAne kayA viSayanuM pratipAdana karyuM che? (sU0 3) sudharmAsvAmI kA uttara sudharmAsvAmI kahe che-hejabU! jemaNe bhavane aMta karI dIdhuM che evA mahApuruSanA caritranuM pratipAdana karavAvALI granthapaddhatine kahe che. tenA AThamAM aMgamAM siddhapada prApta zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue ATha vargonuM pratipAdana karyuM che. he bhagavAna! yattatA nAmanA AThamAM aMgamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue ATha vargonuM pratipAdana karyuM che, temAM prathama varganAM keTalAM adhyayana kahyAM che ? he jakhkha ! mekSane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue bannatA nAmanA AThamAM aMganA prathama varganAM daza adhyayana kahyAM che. je vinaya Adi kramathI gurunI samIpa bhaNAya, athavA jenAthI AtmakalyANanI prApti thAya, athavA jenA vaDe anekabhAjita karmonI nirjarA thAya, athavA jenAthI navIna karmonuM baMdha na thAya tene adhyayana kahe che. A arthanuM nirUpaNa karavAvALI gAthA A prakAre che :"ajjhappassANayaNaM, kammANaM avacao uvaciyANaM / bagvAgo ja navA, taNA zALamiti ItyAdi. te adhyayanenA nAma A prakAre che - (1) gautama (2) samudra (3) sAgara (4) gaMbhIra (5) stimita (6) acala (7) kApalya (8) akSabha (9) prasenajitu (10) viSNukumAra (sU0 3) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jambusvAmI kA prazna / dvArAvatI kA varNana he bhagavAna ! antarjatA nAmanA AThamAM aMganA prathama vargamAM bhagavAne daza adhyayanAnuM pratipAdana karyuM che, para Mtu temAMthI prathama adhyayanamAM kayA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che ? sudharmA kahe che-he jammU ! avasarpiNI kAlanA ceAthA ArAmAM jyAre bAvIsamAM tIrthaMkara bhagavAna aeinemi vicaratA hatA tyAre te hIyamAnarUpa samayamAM saurASTra dezanI rAjadhAnI dvArakA nAme prasiddha nagarI hatI. te khAra Ajana lAMbI ane nava yeAjana pahALI hatI. jenu nirmANu kubere pete atyaMta buddhikauzalyathI karyu hatu. je suvarNa nA parakoTAthI tathA IMdranIla-vaidya-padyarAgAdi-maNijaDita ka`gurAthI susajjita, zAlanIya, danIya hatI. jenI sarakhAmaNI kuberanI nagarI sAthe thatI hatI. je krIDA-pramAda Adi samasta sAmagrIothI paripUrNa hovAthI sAkSAta devalAka svarUpA hatI. te dvArAvatI nagarInuM nirmANa evI rIte karavAmAM AvyuM hatuM ke jonAranAM mana saheja Anati ane AkarSita thaI jAya. jenI bhIMta upara rAjahaMsa, cakravAka, sArasa, hAthI, gheADA, mera, mRga AdinA tathA jalamAM sthita (vihAra karatAM ) hAthI; magaramaccha adi jalacara prANionAM suMdara citrA manAvelAM hatAM.zveta ane ujajavala sphaTikanI bhIMtA upara pratiSThima sarvAMdA pratikUlita thatuM rahetuM, evI te sarvAMgasauda pUrNa dedIpyamAna dvArakA nagarI hatI. (sU. 4) raivataka-parvata-Adi kA aura kRSNa vAsudeva kA varNana te dvArakAnagarInI bahAra izAnakANumAM raivataka' nAme paryaMta hatA te pata upara 'nandanavana' nAme udyAna hatuM. tenuM pUrUM vana jammUddIpaprajJapti Adi zrI antakRta dazAMga sUtra Is
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtramAM joI levuM. te udyAnamAM "supriya nAme jIrNa yakSAyatana hatuM. te eka vanakhaMDathI gherAyeluM hatuM. te ja naMdanavananI vacamAM zreSTha eka azoka vRkSa hatuM ane tenI nIce Asanane AkAravALuM suMdara zilApaTTa hatuM. A dvArakAnagarInuM rAjya mahAna maryAdAvAna kRSNa vAsudeva karatA hatA. temanuM varNana keNikanA jevuM samajI levuM joIe. dvArakAnagarImAM samudravijaya Adi daza dazAra tathA baladeva Adi pAMca mahAvIra hatA. pradyumna Adi sADAtraNa karoDa kumAra hatA. zatruothI kadI parAjita na thAya evA sAmba Adi sATha hajAra zUra hatA. mahAsena Adi senApationA tAbAmAM rahevAvALAM chappana hajAra balavarga- sainikAla hatuM saMketa maLatAMja kAryArUDha thaI jAya evA dakSa virasena Adi ekavIza hajAra vIra hatA. ugrasena Adi AdhInamAM rahevAvALA seLahajAra nRpagaNa hatA. kmaNI Adi seLahajAra rANIo hatI, cosaTha kaLAomAM nipuNa anaMgasenA Adi gaNikAo hatI. tathA sarvadA AjJAmAM rahenArA bIjA ghaNu aizvaryazAlI nAgarika, nagararakSaka, sImAntarAjA, gAmanA mukhiyA, ane Ibhya hatAM - Ibha eTale hAthI. hAthInA vajana barAbara dravya jenI pAse hoya te Ibhya kahevAya che. jaghanya madhyama ane utkRSTa bhedathI Ibhya traNa prakAranA che. je hAthI barAbara maNI, mukatAphaLa, pravAla, senuM, cAMdI, Adi dravyarAzine svAmI hoya te jaghanya Ibhya che. je hAthI barAbara hIrA ane mANekanI rAzino svAmI hoya te madhyama Ilya che. ane je hAthI barAbara kevaLa hIrAnI rAzine svAmI hoya te utkRSTa Iya che. tathA zeTha, senApati ane sAthe vAha Adi temanI AjJAmAM rahetA hatA. evA parama pratApI kRSNa vAsudeva dvArakAthI mAMDIne jenI sImA vaitADhaya parvata paryanta che te ardhasarata sudhInuM arthAt traNa khaMDanuM saMpUrNa rAjya karatA hatA (sU0 5) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautama kA janmAdise lekara vivAhaparyanta kA varNana te dvArakA nagarImAM mahA himavAne maMdara Adi parvatenA jevA sthira, baLazALI evaM maryAdApAlaka andhakavRSNi nAme rAjA hatA. strIonAM sarvalakSaNothI yukata dhAriNuM" nAme tenI rANI hatI. te dhAriNI rANI eka samayamAM jyAre puNyAtmAeja zayana karI zake evI komaLatA Adi guNothI yukata (suMvALI) zagyA upara sutI hatI tyAre teNe eka zubha svapna joyuM, ane nidrA uDI javA pachI te svapnane vRttAnta rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. tyAra pachI bALakane janma thaye. tene bAlyakALa bahu sukhapUrvaka vItye. te kumAra lekhana Adi tera kaLAo zIkhe. pachI yuvAna thatAM tenAM lagna thayAM, tene mahela bahu suMdara hatuM. ane tenI upaga sAmagrIo cittAkarSaka hatI. enuM badhuM vRttAnta mahAbalanA jevuM che. vizeSa mAtra eTaluM che ke tenuM nAma gautama hatuM. mAtApitAe eka divasamAM ja rAjAonI ATha suMdara kanyAonI sAthe tenAM lagna karAvyAM. vivAhamAM ATha ATha prakAranA daheja maLyA. (sU0 6) gautama kI pravajyA te kAla te samaye pitAnA zAsananI apekSAthI dharmanI Adi karanAra bhagavAna ahaMta ariSTanemi, tIrthaMkara paraMparAthI vicaratA dvArakA nagarInA naMdanavana nAmanA udyAnamAM padhAryA. tyAM bhavanapati, vyantara, tiSka, vaimAnika, A cAre prakAranA devagaNa, dharmakathA sAMbhaLavA AvyA. vAsudevakRSNa paNa pitAnA mahelamAMthI nIkaLI bhagavAnanI pAse dhamazravaNa karavA AvyA. tyArapachI gautamakumAra paNa meghakumAranI peThe dharmakathA sAMbhaLavA mATe gherathI nIkaLyA. bhagavAne dharma saMbhaLAvyuM. zratacAritralakSaNa dharma sAMbhaLIne tathA tene hRdayathI avadhAraNa karI bhagavAnanI pAse temaNe prArthanA karI: zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM bhagavan ! huM mAtApitAne pUchIne ApanI pAse dIkSA levA cAhuM chuM. tyArapachI gautama anagAra thavA sudhInA vRttAnta meghakumAranA vRttAntanA jevA samajI levA. jema-medhakumAra vairAgya prApta karI mAtApitAnA bahuja samajAvavA chatAM paNa saghaLI bhergavalAsanI sAmagrIo cheDI anagAra thayA, tevIja rIte gautamakumAra anagAra thai gayA. ane anagAra thayA pachI iryAMsamiti, bhASAsamiti AdithI mAMDIne A ninthapravacana (jinapravacana) ne peAtAnI sAme rAkhIne arthAt bhagavAnanAM kahelAM vacane pAlana karatAM karatAM vihAra karavA lAgyA. tyArapachI gautama anagAre aMta ariSTaneminA gItA sthavirAnI pAse sAvadyayeAgaparivarjana, niravadyayegasevanarUpa sAmAyika Adi agIyAra aMgonuM adhyayana karyuM, ane adhyayana karyAM pachI ghaNAM catu, SaSTha, aSTama, dazama, dvAdaza, amAsa ane mAsakSapaNu Adi tapa karIne AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI eka divasa bhagavAna arhata ariSTanemi dvArakAnagarInA nandanavana nAmanA udyAnathI vihAra karIne dhamepadeza karatAM karatAM vicaravA lAgyA. (sU. 7) gautama kI siddhi-prApti 6 tyArapachI eka divasa anagAra gautama, jayAM arhat ariSTanemi hatA tyAM AvyA ane at ariSTanemine traNavAra AdakSiNapradakSiNa ' karyAM. hAtheAne aMjalI purUpa khAMdhI jamaNA kAnathI larjI lalATa upara pheravI peAtAnA DAkhA kAna sudhI laI jai pAche tene pheravI jamaNA kAna para laI AvavA ane pachI tene peAtAnA kapALa para sthApana karavuM tene AdakSiNapradakSiNa kahe che. AdakSiNapradakSiNu karyA pachI temanI vandanA karI tathA paMcAMga namaskAra karyAM. temaNe bhagavAna arha tU ariSTanemine AvI rIte prArthanA karI. hai bhadanta ! ApanI AjJA meLavI mAsika bhikSupratimAne svIkAra karI huM vicaraNa karavA IcchA rAkhuM chuM. bhagavAne AjJA ApI bhagavAnanI AjJA meLavI skandakanI peThe temaNe bAra bhikSupratimAnuM samArAdhana karyuM. tyAra pachI skandakanI peTheja guNaratna nAmanI tapasyAnu paNa pUrNa rUpe ArAdhana karyuM jevI rIte skandake vicAra karyAM ane jema temaNe bhagavAnane pUchyuM te rIte gautame paNa vicAra karyAM ane pUchyuM. evI rIte sthavirAnI sAthe zatruMjaya parvatapara gayA ane khAra varasa dIkSAparyAya pAlana karI mAsika salekhanA dvArA mAkSa prApta karyAM. (sU. 8 ) zrI antakRta dazAMga sUtra 9
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudrAdi-viSNuparyanta ko siddhigati kI prApti gi vahu gaM' ityAdi. he jammu ! siddhagati nAmanA sthAnane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre pUrvokata prakAre sattattavarA nAmanA AThamA aMganA prathama varganA prathama adhyayanamAM gautamakumAranA mokSa prAptinuM varNana karyuM che. jevI rIte gautama adhyayananuM pratipAdana karyuM che, tevI rIte zeSa samudrAdi adhyayanenuM varNana paNa samajI levuM joIe. ahIM pitAnuM nAma andhakavRSiNa, mAtAnuM nAma dhAriNa, ane kumAranA nAma samudra, sAgara, gaMbhIra,stimita,acala, kAmpitya, akSebha, prasenajit evaM viSNukumAra che. A sivAya samudra Adi nave adhyayanamAM kaI bheda nathI. A prakAre prathama varganA daza adhyayananuM pratipAdana karyuM che. (sU09) prathama vargane gujarAtI bhASAnuvAda saMpUrNa akSobhAdika kA varNana bIjo varga he bhadanta ! mekSane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre prathama vargamAM gautama Adi kumAranAM ekSaparyanta caritranuM varNana karyuM che. tyAra pachI bIjA vargamAM temaNe keTalAM adhyayanamAM kayA bhAvanuM pratipAdana karyuM che. sudharmA svAmI kahe che : he jan! bhagavAna mahAvIre dvitIya varSamAM ATha adhyayanenuM varNana karyuM che. te A prakAre che - zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ je samaye anta ariSTanemi vicaratA hatA te kAla te samaya dvArakAnagarImAM anyakavRSNui nAmaka rAjA rAjya karatA hatA. tene dhAriNI nAmaka rANI hatI, temane akSAbha, sAgara, samudra, himavAna, acala, dharaNa, pUraNa ane abhicandra nAme ATha rAjakumAra hatA. (sU. 1) temanA pitAnuM nAma vRSNui hatu tathA mAtAnuM nAma dhAriNI. je prakAranuM prathama vargamAM gautamAdi adhyayana che teja prakAre akSeAbhAdi ATha ayAne pUNa jANavAM joie. gautamAdi daza kumArenI peThe teoe paNa guNaratna nAme tapasyA karI, seALa varSa sudhI dIkSAparyAMya pALye, zatruMjaya paryaMta para ArahaNa karyuM. tathA a MtamAM temaNe mAsika salekhanA karI ane mekSamAM padhAryAM. he jammU ! A prakAre zramaNa bhagavAna mahAvIre antakRtanAmaka ArTamAM aMganA khIjA vargamAM aAAbhAdi ATha adhyayananu pratipAdana karyuM che (sU. 2) bIjA vanA gujarAtI bhASAnuvAda samApta, ANIyasasena kA varNana trIjo va khIjA varganA bhAva jANI lIdhA pachI, trIjA varganA bhAva jANavAnI icchAthI jammUsvAmI A sudharmAMsvAmIne pUche che:-~~ 'narU La maMtte' ityAdi, he bhadanta! mekSane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamAM aMganA bIjA vargamAM akSAbhAdi AThe adhyayanAnuM varNana karyuM che. tyArapachI temaNe trIjA vargamAM kayA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che? A prakAre jammU svAmInA pUchavAthI sudharmAMsvAmI khelyA he jammU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre trIjAvamAM tera adhyayanAnuM varNana karyuM che, te A prakAre che. (1) gaLIyasamena, (2) anantasena, (3) anita sena, (4) nitajI, (5) revasena, (6) gumena, (7) sAraLa, (8) nakha, (9) sumula, (10) kurdula, (11) 14, (12) 61, tathA (13) anAvRSTi. he bhadanta ! A trIjAvargamAM bhagavAna mahAvIra gaLIyalamena thI mAMDIne zrI antakRta dazAMga sUtra 11
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ anASTi sudhI tera adhyayananuM pratipAdana karyuM che te prathama adhyayanamAM kayA bhAvanuM nirUpaNa karyu che ? he jammU ! te kAle te samaye ddilapura nAme nagara hatuM. te nagara uttama nagarAnA sarva guNaiAthI yukata hatuM. te nagaramAM gaganacummI uMcAM UMcAM vizALa bhavana hatAM. tyAM svacakra paracakra arthAt aMdara tathA bahAra zatruonA bhaya bilakula naheAte ane te dhanadhAnyAdithI sadA paripUrNa hatuM. te ddilapura nagaranI bahAra izAnakANumAM udyAnanA sarva guNAthI pirapUrNa zrIvana nAme udyAna hatuM. te bhalipura-nagaramAM jitazatru nAme rAjA rAjya karatA hatA te. lipuramAM nAga nAme eka dhanika gAthApati rahetA hatA. tenI patnInuM nAma sulasA hatu. je ahuja sarUpA hatI. te nAga gAthApatine sulasAthI eka JaLayasamena nAme putra utpanna thayA. jenAM hAthapaga Adi aMga atyaMta komaLa hatAM. je atyaMta su Mdara hatA, tathA te kSIradhAtrI, majjanadhAtrI, maNDanadhAtrI, krIDanadhAtrI, ane aMkadhAtrI e pAMca prakAranI dhAImAtAothI dRDhapratijJakumAranI peThe sadA pratipAlita thaI parvataguhAmAM lIna maneAhara ca MpakalatAnI jema sukhathI vadhavA lAgyA ( sU0 2 ) tyArabAda ATha varSathI adhika umara thayA pachI te aNIyasasena kumArane mAtApitAe kalAcAryanI pAse kalAonuM adhyayana karavA mATe mAkaye. pachI te khALaka yuvAvasthA prApta karI badhI kaLAomAM pAraMgata thayA. te aNIyasenakumArane yuvAvasthAthI yukta joine mAtApitAe samAnavaya, samAnatvacA, samAna lAvaNya, rUpa, yauvana evaM suzIlatA Adi guNAthI yukta evAMja kuLamAMthI lAvelI ibhya zreSThio ( ceThA )nI vivAhayAgya khatrIsa kanyAonI sAthe eka ja divasamAM tenAM lagna karI dIdhAM. (sU. 3) vivAha pachI nAga gAthApatie seAnuM maNimukuTa AdithI yukta khatrIsa khatrIsa karADanuM aNIyasasenakumArane mATe prItidAna ApyuM, jema mahAbalane mATe tenA zrI antakRta dazAMga sUtra 12
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAe ApyuM hatuM. aNIyasasenakumAra paNa mahAkhalanI peThe mahelanA upalA bhAgamAM hamezAM khajatAM rahetAM mRdaMgA dvArA pUrva puNya-upArjita manuSyasaMbaMdhI bhAga bhegavatA rahetA hatA. te kAla te samaye a`tu ariSTanemi bhalapuranA zrIvana nAmanA udyAnamAM padhAryAM. tyAM zAstroktavidhithI avagraha laIne vicaravA lAgyA. janasamudAyarUpa pariSad dharmakathA sAMbhaLavA potapAtAnA gherathI nIkaLI. aNIyasasenakumAra paNa manuSyeAnA mATo kolAhala sAMbhaLIne gautamakumAranI peThe gherathI nIkaLI bhagavAnanI pAse jai dhama sAMbhaLyA ane pachI anagAra thai gayA. vizeSa mAtra eTalu che--ke gautama anagAra sAmAyika Adi agIAra aMga bhaNyA tathA khAra varSAM saMyama pALye, temaNe sAmAyika Adi cauda pUrvAMnuM adhyayana karyuM ane vIsa varSa sudhI dIkSA paryAya pALyA. tyAra pachI zatruMjaya parvatanuM ArohaNa karyuM . mAsika salekhanA dvArA mAkSane prApta thayA. A badhuM caritra gautamanAja jevuM che. he jammU ! zravaNu bhagavAna mahAvIre antakRtadazA nAmanA AThamAM aMganA tRtIyava saMbaMdhI prathama adhyayanamAM aNIyasasenakumAranA mAkSarUpa anuM ukata prakAre varNana karyuM che. (sU. 4) anantasenAdi kA aura sAraNa kA varNana jevuM aNIyasasenakumAranuM adhyayana che tevAja prakAranAM anantasena, ajitasena, anihataripu, devasena, zatrusena-nAmanAM adhyayanAnuM varNana jANI levuM joie. A chae adhyayana eka sarakhA pAThavALAM che. temanAM mAtApitA ekaja hatA. khatrIsa khatrIsa karoDa seAnAM tathA khattIsa 2 maNimudra Adi vivAhanA upalakSamAM A leGene maLyA. vIsa varasa dIkSAparyAMya pALye, cauda pUrvenuM adhyayana karyuM. zrI antakRta dazAMga sUtra 13
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatruMjaya parvata para ArohaNa karI mAsika saMlekhanAdvArA siddha thayA. cha adhyayana pUrAM thayAM. (sU) 5) narUi maM?" ItyAdi sAtamAM adhyayananuM prAraMbhavAya che. arthAt jema pUrva adhyayanamAM jabUe je kramathI prazna karyA hatA tathA AryasudharmAsvAmIe je prakAre jammune kahyuM hatuM te prakAreja A adhyayananA AdimAM samajavuM joIe. te kAle te samaye dvArakA nagarImAM vasudeva nAme rAjA rahetA hatA. dhAriNuM nAme temanI eka rANI hatI. teNe eka vakhata svapnamAM siMhane . tene eka putra utpanna thaye, jenuM nAma "sArA kumAra" rAkhyuM. sAraNa kumAre betara kaLAonuM adhyayana karyuM ane taruNAvasthA prApta thatAM tenA mAtApitAe tenuM lagna karI dIdhuM. pacAsa pacAsa prakAranA daheja tene vivAhamAM maLyA. bhagavAna ariSTanemine upadeza sAMbhaLI te anagAra thaI gayA. temaNe cauda pUrvanuM adhyayana karyuM tathA vIsa varasa dikSA paryAya pALe. aMtamAM gautamanI peThe zatruMjaya parvata upara ArohaNa karI mAsika saMkhanAdvArA sAraNakumAra paNa siddha thayA. sAtamuM adhyayana purUM thayuM. (sU) 6) chaha anagAroM kA varNana AThamA adhyayananuM paNa prAraMbha vAkaya "huM zuM matte 'ityAdi che. tene abhiprAya pUrvokata prakAre jANavuM joIe. he jagga! te kAla te samaye dvArAvatI nAme eka nagarI hatI. tyAM ahaMta ariSTanemi svAmI dharmopadeza karavA mATe AvyA. tenuM varNana prathama varganA jevuM samajavuM joIe. te kAla te samaye cha sagAbhAI Ahuta ariSTaneminA atevAsI (ziSya) thayA, te jJAna, sauMdarya tathA vayamAM samAna hatA, temanI zarIrakAnti, nIlakamala tathA bheMsanA zIMgaDAnA Antarika bhAga athavA gaLInA raMganA jevI, evA aLasInAM phUlanA jevI hatI, tathA temanuM vakSasthala zrIvatsanAmanA cihnavizeSathI aMkita hatuM. phUlenA jevA kemaLa ane kuMDaLanA jema goLa ghuMcaLAM vaLelA temanA vALa bahu suMdara dekhAtA hatA. sauMdaryAdi guNethI te naLabaranA jevA hatA. te e anagAra je divase dIkSA lIdhI teja divase temaNe bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne A prakAre kahyuM - he bhadanta ! ame leke ApanI AjJA maLatAM jAvajIva (jIvanaparyanta) nira zrI antakRta dazAMga sUtra 14
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ntara SaSTha-SaSTharUpe(chaTha chaTha) tapasyA dvArA amArA pitAnA AtmAne bhAvita karatA karatA vicaravAnI IcchA karIe chIe. evuM sAMbhaLIne bhagavAne te anAgArane kahyuM- he devAnupriye ! tamArAM bala parAkrama anusAra jema sukha thAya tema karo, ane pramAda cheDe. tyAra pachI te chae anagAra ahaMta ariSTaneminI AjJA laI jAvajIva pacha-Saka tapadvArA pitAnA AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. (sU) 7) tyAra pachI eka samaya chaThanA pAraNAmAM te chae anagAroe prathama praharamAM svAdhyAya karI gautamasvAmInI peThe bhagavAnanI pAse AvyA ane savinaya kahyuM ke-he bhadanta ! ApanI AjJA laI traNa saMghATakomAM vibhakata thaI munionA kalpAnusAra sAmudAnika bhikSA mATe ame dvArakAmAM javAnI IcchA karIe chIe. te chae anagAranI evI prArthanA sAMbhaLI bhagavAne kahyuM -- he devAnupriye! jema sukha thAya tema karo. bhagavAna ariSTanemi pAsethI e prakAre AjJA meLavIne te anagAree vandana namaskAra karI sahassAmravanathI bahAra nIkaLyA, ane traNa saMghADA banAvIne atvarita gati (pAraNuM jaladI thAya evI varArahita) capalatArahita (ayatanAthI cAlavuM te capalatA kahevAya), lAbhAlAbhanI ciMtAmAM asaMbhrAntipUrvaka (bhikSA malaze ke nahi, agara malaze te kayAre malaze evA vicAra rahita) bhikSAne mATe vicaravA lAgyA. (sU) 8) temAMnA be munione eka saMghADe dvArakA nagarInA uccanIcamadhyama kuLamAM gRhasAmudAnika bhikSA mATe pharate pharato rAjA vasudeva tathA rANI devakIne ghera pahoMcyA. te saMghADA (te be munio) ne pitAne tyAM Avato joI devakI mahArANI AsanathI uThayA ane sAta ATha DagalAM temanI sAme gayA. te beu anagAranA akasmAtu AgamanathI harSita thaI manamAM bolyA huM dhanya chuM ke mAre ghera anagAra AvyA-A hetuthI saMtuSTa citta thavAthI te bahu AnaMdita thayA, munionA padhAravAthI tenA aMta:karaNamAM apUrva prema pragaTo tathA mana atyanta prasanna thayuM, ane tenuM hRdaya harSanA atireka (Adhikaya)thI uchaLavA lAgyuM, arthAt devakI maharANuM bahuja AnaMdita thayA ane vidhipUrvaka vandanA karI pachI baMne muniene vinaMtI karI rasoDAmAM laI gayA. ane siMhakesara medAne thALa bharIne lAvyA zrI annakRta dazAMga sUtra 15
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane te anagArone pratilAbhita karI temane vinayathI visarjita karyA. (sU) 9) tyAra pachI bIjo saMghADe paNa ucca nIca madhyama kuLomAM pharate pharato devakIne ghera AvyA. devakI rANIe eja pramANe temane pratilAbhita karI (vaherAvI) visarjita karyo. pachI trIjo saMghADe paNa evI rIte AvyA. devakI rANIe tene paNa evAja udAra bhAvathI bhikSA ApI vinayapUrvaka pUchyuM. he devAnupriya ! kRSNavAsudeva jevA mahApratApI rAjAnI nava jana pahoLI ane bAra yojana lAMbI svargaleka jevI A dvArakA nagarInA ucca nIca ne madhyama kuLamAM sAmudAnika bhikSA mATe pharatA zramaNa nithAne zuM AhAra-pANI maLatuM nathI ke jethI ekaja kulamAM vAraMvAra AvavuM paDe che ? ( sUTa 10 ) devakIno A praznana sAMbhaLIne te anagAra Ama kahevA lAgyA- he devAnupriye ! kRSNa vAsudevanI svarga jevI A dvArakA nagarImAM zramaNa nithAne AhAra pANI maLatuM nathI tathA teo eka gharamAM vAraMvAra bhikSA mATe Ave che, evI vAta nathI. paraMtu he devAnupriye ! amArA eka sarakhA rUpa AdinA kAraNe tamArA manamAM zaMkA thaI che. zaMkAnuM kAraNa e che ke ame leka bhalipuranivAsI nAga gAthApatinA putra ane sulatAnA aMgajAta, rUpa lAvaNya AdithI sarakhA tathA nalakRbaranA jevA suMdara che sAdara bhAIo chIe. ame bhagavAna ariSTaneminI pAse dharma sAMbhaLI saMsAranA bhayathI udvigna thaI janmamaraNathI chuTavA mATe pratrajyA grahaNa karI ( sU0 11 ) tyAra pachI ame je divase dIkSA lIdhI teja divasathI bhagavAnanI AjJA prApta karI chaThTha chaThTha pAraNuM karavAnI pratijJA lIdhI. ane te ja pramANe chaThTha chaThTha pAraNAM karIe chIe. Aje amAre badhAone chaThThanuM pAraNuM che. tethI ame pahelA praharamAM svAdhyAya karIne, bIjA praharamAM dhyAna dharIne ane trIjA praharamAM bhagavAnanI AjJA laI traNa saMghADAthI nIkaLI ucca, nIca, madhyama kuLamAM sAmudAnika bhikSA mATe pharatA pharatA tamAre ghera AvyA. AthI he devAnupriye ! je anagAra pahelA AvyA te judA, vacamAM AvyA te judA ane ame judA chIe. A prakAre devakI devInA mananI zaMkA dUra karIne te saMghADe pitAne sthAne gaye. ( sU0 12 ) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ devakI kA mAnasika vicAra aura ahaM ariSTanemi ke samIpa gamana te anagAre cAlyA gayA pachI te devakI devInA AtmAmAM e mAnasika vikalpa utpanna thayo ke jyAre huM nAnI hatI te samaye palAsapura nagaramAM atimukataka (evantA) anagAre mane kahyuM hatuM ke he devakI! tuM ATha putrane janma Apaze. tArA e badhA putra AkAra, vaya tathA kAnti AdimAM samAna thaze tathA te nalakbaranA jevA suMdara thaze. A bhAratavarSamAM bIjI kaI mAtA evA suMdara putrane janma ApI zakaze nahi. paraMtu atimuktaka anagAra (evantA anagAra)nAM A badhAM kathana asatya thayAM; kemake A pratyakSa jovAmAM Ave che ke je A bharata kSetramAM bIjI mAtAoe paNa AvA prakAranA putrane janma Ape che. atimukta anagAranAM vacana asatya hoI zake nahi. chatAM asatya jevuM dekhAI rahyuM che. mATe mane ucita che ke bhagavAna ahaMta ariSTaneminI pAse jAuM ane temane vandana namaskAra karI tathA temane pUchI mArA A saMdehanI nivRtti karUM. te devakI evA vicAro manamAM kare che ane pachI pitAnA bhUtya (sevako) ne bolAve che tathA temane kahe che - he devAnupriye! dhArmika ratha taiyAra karo tathA ratha calAvavAmAM catura sArathInI sAthe rathane mArI pAse laI Ave. devakInI evI AjJA sAMbhaLIne te bRtya (sevaka)-gaNa catura sArathIthI yukata dhArmika rathane lai AvI devakInI sAme upasthita kare che. tyAra pachI te devakI je prakAre mahAvIra svAmInI mAtA devAnandA bhagavAna samIpe ratha para caDIne darzana karavA mATe gaI hatI tathA vandanA ane namaskAra karI upAsanA karavA lAgI hatI te prakAre ratha upara besIne ahaMta ariSTaneminI pAse darzana karavA mATe gaI ane vandana namaskAra karIne bhagavAnanI nirava sevA karavA lAgI. (sU) 13) bAda bhagavAna ahaMta ariSTanemie devakI devIne A prakAre kahyuM-he devakI ! zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ devakI ke saMzayanivRti ke liye unake prati bhagavAna kA vacana Aje e cha anagArAne joine tArA hRdayamAM A prakAranA vikalpa pedA thayA ke mane pelAsapura nagaramAM atimukata ( evantA ) anagAre A prakAre kahyuM hatuM--'huM devakI ! tu AkAra, vaya ane kAnti AdithI sarakhAM, naLakhaira jevA suMdara AThe putrAne janma Apaze. evA putrAnI mAtA A bharatakSetramAM khIjI koI thaze nahi." parantu khIjI mAtAe paNa atimukate kahelAM lakSaNlRAvALA putrAne janma ApyA che. atimukata anagAranAM vacana asatya kema thayAM ? A zaMkAne aDuta ariSTaneminI pAse jai dUra karIza. ema manamAM vicArIne ratha para caDIne peAtAne gherathI nIkaLI mArI pAse tu AvI che. kema devakI devI ! A vAta ThIka che? hA, bhagavAna, Apa saOjJa che, sarva kAMi jANA che; Ape je kahyuM che te badhuM satya che. bhagavAne kahyuM huM devAnupriye! enuM samAdhAna sAMbhaLeA :~ te kAla te samaye bhilpura nAme nagara hatuM. te nagaramAM dhana-dhAnya AdithI sampanna nAga nAme gAthApati rahetA hatA. te nAga gAthAtinI patnInuM nAma sulasA hatuM. te sulasA gAthApatnI jyAre khAlya avasthAmAM hatI te samaye bhaviSyavakatA naimittike tenA pitAne ema kahyu hatu ke-- A khAlikA smRtavadhyA thaze. tyAra pachI te sulasA peAtAnA khAlyakALathI ja hariNaigameSI devatAnI bhakta banI gaI. teNe riNagameSI devanI pratimA banAvI. pachI prAta:kAlamAM snAna karI pazu pakSI Adi prANione mATe anna vagere bhAga juddo kADhavA rUpa lika karatI tathA duHsvapna Adi doSa nivAraka maSItilakAdarUpa kautuka maMgala kRtya karatI. pachI bhInI sADI paherIne devAcita puSpAna karI praNAma karatI ane tyAra pachI AhArAdi kriyA karatI hatI (s0 14 ) tyAra pachI te sulasA gAthApatnInI bhakti tathA bahumAna zuzrUSAthI te hiraUgameSI deva prasanna thai gayA. khAda hiraNegameSIe sulasA~ gAthApatnInI anukaMpAne lIdhe sulasA gAthApatnIne temaja tane ekaja vakhate RtumatI karatA hatA. anantra tame anne sAtheja garbha dhAraNa karatI tathA sAtheja tenuM pAlana karatI ane tame banne sAthe ja khALakAne janma ApatI hatI. parantu sulasA gAthApatnIne khALaka marelA janamatA hatA. pachI rigregameSI deve sulasAnI anukaMpAne lIdhe marelA khALakane peAtAnA hAthethI upADI tamArI pAse lAvI mukatA hatA. te samaye tUM paNu nava mahinA ane sADA sAta rAta vItyA pachI sukumAra putrAne janma ApatI hatI. je je tArA putrA hatA tene hiraNaigameSI deva pAtAnA hAthe upADI sulasA gAthA zrI antakRta dazAMga sUtra 18
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ patnInA pAse mukI dete. mATe he devakI ! atimuktaka (evantA) anagAranAM vacana satya che. A badhA tArA ja putro che, nahi ke sulasI gAthApatnInA. (sU0 15) devakI devI kA vAtsalya tyAra pachI te devakI devIe ahaMtu ariSTaneminA mukhethI A vRttAnta sAMbhaLIne te vAtane pitAnA hRdayamAM avadhArita karI. pachI huSTa-tuSTa-hRdayathI ahaMnta ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA. ane tyAra pachI jyAM te cha anagAra hatA tyAM gaI ane temane vaMdana namaskAra karyA. te anagArane joI putrapremane kAraNe tenA stanamAMthI dUdha jharavA lAgyuM. harSanA kAraNathI tenI AMkhamAM harSAzru bharAI AvyA. harSathI zarIra pulavAnA kAraNe kaMcukInI kase tUTI gayI ane bhujAo uparanAM ghareNuM tathA hAthanI cUDio TUMkI thavA lAgI. varasAdanI dhArA paDavAthI jema kadaMkhapuSpa ekI- vakhate ja vikasita thaI jAya che te prakAre tenA zarIranAM badhAM rUMvADA pulakita thaI gayAM. te chae anagArene animeSadaSTithI jetI thakI bahukAla sudhI nirakhavA lAgI. pachI temane vaMdana-namaskAra karI bhagavAna ahaMta ariSTaneminI pAse AvI ane bhagavAnane vidhipUrvaka vaMdana namaskAra karyA pachI pitAnA dhArmika ratha upara caDhIne dvArakAnI vaccevacce thaIne cAlI ane kamathI pitAnI bahAranI upasthAnazAlA (beThaka)mAM pahoMcI. tyAM pitAnA zreSTha dhArmika ratha uparathI utarIne pitAnA bhavanamAM jaIne pitAnI sukemala zayyApara beThI (sU0 16). devakI kA mAnasika saMkalpa tyArapachI te devakI putra saMbaMdhI citAthI yukata abhilaSita (vicArelA vicAre) pitAnA manamAM A pramANe karavA lAgI ke-meM AkAra, vaya tathA kAntimAM sarakhA zrI antakRta dazAMga sUtra 19
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ nalakubara jevA sAta putrane janma ApyA, paraMtu te putromAMthI koIpaNa putranA bAlakrIDAthI thatA AnaMdane anubhava huM karI zakI nahi. A kRSNa paNa mArI pAse caraNavaMdana mATe cha-cha mahinA pachI Ave che. AthI huM mAnuM chuM ke te mAtAo bhAgyazAlinI che ke jeonI kuMkhathI utpanna thatAM bALake dUdhane mATe pitAnI manahara tataDI belIthI temane AkarSita kare che, ane "mammaNa zabdanuM uccAraNa karI stananA mULathI kAMkha sudhInA bhAgamAM abhisaraNa karatAM rahe che. pachI te mugdha bAlakane pitAnI mAtAe jyAre kemala kamaLa jevA hAthavaDe upADIne pitAnA kheLAmAM besADe tyAre te dUdha dhAvatAM dhAvatAM pitapotAnI mA sAthe tetaDA zabdomAM vAto kare che tathA mIThI mIThI bolI bole che. huM adhanya chuM, apuNya chuM, meM puNya karyuM nathI, tethI huM mArAM saMtAnanI bAlakrIDAne AnaMda anubhava karI zakI nathI. A prakAre te devakI khinnahRdayathI vicAra karavA lAgI. (sU17) | devakI aura zrIkRSNa kA saMvAda tyArapachI te kRSNa vAsudeva snAna karIne tathA tamAma ala kArethI vibhUSita thaI devakI devInAM caraNavaMdana mATe AvyA, tyAM AvIne tenAM caraNe vaMdana karyA, tathA A prakAre kahyuM - he mAtA! jyAre huM pahelAM tamane caraNavaMdana karavA mATe AvatA hatA tyAre mane joine tamAruM hadaya AnaMdita thaI jatuM hatuM, paraMtu Aje tamArI dazA bIjIja jovAmAM Ave che. kema mAtA ! tame duHkhita manathI udAsa banI Aja zuM zaca karI rahyAM che ? tyArapachI devakIe kahyuM-he putra ! AkAra, vaya ane kAtimAM eka sarakhA yAvatuM nalakubara jevA suMdara sAta putrane meM janma ApyA. paraMtu meM ekeyanI bAlakrIDAne anubhava karyo nathI. he putra ! tuM paNa mArI pAse caraNavaMdana mATe cha-cha mahine Ave che. AthI huM samajuM chuM ke te mAtAo dhanya che, puNyazAlinI che, temaNe puNyAcaraNa karyA che ke je pitAnAM saMtAnonA bAlapaNane anubhava kare che. A vAtane zaca karatI thakI duHkhita hRdayathI udAsIna thaI beThI chuM (sU, 18) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNa kA hariNaigameSI deva kI AradhanA tyArapachI kRSNa vAsudeve te devakI devIne A prakAre kahyu "he mAtA ! tame tamArA manArathA lIbhUta na thavAne kAraNe A prakAre A dhyAna na kara. huM evA prayatna karIza ke jethI mAre eka nAnA bhAi thaze. ema kahI abhiSita priya mAnukULa vacanAthI devakI mahArANIne kRSNa vAsudeve dhIraja ane vizvAsa ApyA. pachI tenI pAsethI nIkaLI jyAM pauSadhazALA hatI tyAM gayA. ane jevI rIte abhayakumAre brahmacarya sahita pauSadhathI yukata ekalA danA Asane besI aSTama bhakatane svIkAra karI mitra devanI ArAdhanA karI hatI tevIja rIte kRSNa vAsudeve paNa hiraNegameSI devanI ArAdhanA karI. vizeSa eTaluM ja che ke dazeya dizAone prakAzamaya karatA divyarUpadhArI te deve tenI samIpa AvI AkAzamAM UbhA rahI kRSNa vAsudevane A prakAre kahyuM :-- huM devAnupriya ! tame mArU smaraNa karyuM" che. tethI huM upasthita thayA. khelo. huM zuM karU? zuM ApuM ? tamArA zuM maneratha che ? tyArapachI kRSNa vAsudeve AkAzamAM UbhelA te devane joine bahuja harSita thai pauSadha pALyuM ane hAtha joDIne A prakAre kahyuM--hai devAnupriya ! ApanI kRpAthI mAre eka sahAdara laghubhrAtAnA janma thAya evI mArI IcchA che. (sU. 19) kRSNa ko varaprApti aura kRSNa kA devakI devI ke samIpa varaprApti kA saMdeza kahanA tyArapachI te hiraNaigameSI deve kRSNavAsudevane A prakAre kahyuM--hai devAnupriya ! devalAkathI eka devatA AyuSya pUrNa karI tamArA nAnA bhAi thaine janma leze ane te khAlyAvasthA vItI jatAM arthAt yuvAvasthA prApta thatAMja arhata ariSTaneminI pAse suDita thai dIkSA leze. te harigameSI deve kRSNavAsudevane khIjI vAra trIjI vAra upara pramANe kahyuM, ane pachI je dizAmAMthI te AvyA hatA teja dizA tarapha pAche cAlye gaye. (sU 20) zrI antakRta dazAMga sUtra 21
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ gajasukumAla ko janmAdi varNana tyArapachI te kRSNavAsudeva pauSadhazALAmAMthI nIkaLI devakI devInI pAse AvyA ane teonA caraNamAM vaMdana karyuM. pachI temaNe devakI devIne A prakAre kahyuM- he mAtA! mAre eka nAno bhAI thaze. tame ciMtA na karo. tamArA manoratha pUrNa thaze. A prakAranAM ISTa manahara ane mananukULa vacanathI kRSNa vAsudeva devakI devIne saMtuSTa karyA. e pramANe temane saMtoSa ApIne temanI pAsethI cAlyA gayA. tyArapachI puNyazALIo ja mAtra jene upabhega karI zake che tevI sukomala zayyAmAM sutelI te devakIe svapnamAM siMhane je. svapna joyA pachI jyAre jAgRta thaI tyAre svapnane vRttAnta teNe vasudevane kaho pitAnA mane rathanI paripUrNatAne nizcita samajIne devakInuM mana hRSTatuSTa thaI gayuM. tyArapachI teNe atyaMta sukhathI garbhane dhAraNa karyo. (sU. 21) tyArapachI nava mahinA ane sADAsAta divasa vItyA pachI devakIdevIe, japAkusuma, bandhakapuSpa, lAkSArasa tathA pArijAta ane ugatA sUryanA jevI prabhAvALo ane badhA jananAM nayanane sukha ApavAvALe, atyaMta kaeNmaLa yAvat surUpa ane hAthInA tALavAM je sukomaLa bALakane janma Ape, je prakAre meghakumArane janma thatAM tenA mAtApitAe mahatsava karyo hato tevI ja rIte devakI ane vasudeve janmamahotsava karyo. temaNe vicAryuM ke A amAro bALaka hAthInA tALavA jevo sukemala che, mATe enuM nAma gajasukumAla rahe. pachI tenA mAtApitAe te bALakanuM nAma gajasukumAla pADayuM. gajasukamAla kumAranA bAlyakALathI mAMDIne yauvanakALa sudhIne vRttAnta meghakumAranA je jANa. zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ somila brAhmaNa putrI somA kA varNana te dvArAvatI nagarImAM Rgveda Adi cAreya vedyamAM ane vedAMgAmAM paritiSThita tathA dhanadhAnyathI samRddha semilanAmane brAhmaNa rahetA hatA. te brAhmaNanI patnInuM nAma seAmazrI hatuM. te seAmazrI brAhmaNI atyanta sukumAra hatI. te seAmila brAhmaNanI putrI sAmazrInI AtmajA sAmA nAmanI eka dArikA (kanyA) hatI. je sukumAra ane surUpA hatI tathA AkAra ane lAvaNyamAM utkRSTa hatI, tathA te sAmA khAlikA pAMce indriyAthI ahIna (khADavagaranI) hAvAne kAraNe ane avayavanI yathAvat sthiti prApta hAvAne kAraNe utkRSTa zarIrazeAbhavALI hatI. (sU0 22) ariSTanemi ke darzana ke liye kRSNa kA jAnA tyArapachI te sAmA khAlikA snAna karI yAvat aneka jAtanA alaMkArothI vibhUSita thaI ghaNI kubjA dAsIe ane bIjI keTalIka dAsIethI gherAIne potAnAM gherathI nIkaLI rAjamArga upara AvI ane tyAM seAnAnA daDAthI ramavA lAgI te kAla te samaye advaita riSTanemi bhagavAna te dvArakAnagarImAM padhAryA. tethI dharmakathA sAMbhaLavA mATe piraSada potapotAne gherathI nIkaLI. tyArapachI kRSNavAsudeva bhagavAnanA AvavAnA vRttAnta sAMbhaLI snAna karI yAvata AbhUSAthI vibhUSita thaI peAtAnA nAnAbhAI gajasukumAla kumAranI sAthe hAthI upara beThA. kuraNya phUleAnI mAlAthI yukata chatrathI tathA vijAtA cAmarAthI suthebhita te kRSNavAsudeva dvArAvatI nagarInA madhyamAMthI arhat ariSTaneminI pAse temanAM caraNavaMdana karavA mATe nIkaLyA. te samaye dvArakA nagarInA rAjamArgamAM ramatI sAmA dArikAne kRSNavAsudeve joi. te sAmA dvArikAnuM rUpa, lAvaNya ane yauvanane joine kRSNavAsudevane ghaNu ja Azca thayuM. (s0 23) zrI antakRta dazAMga sUtra 23
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ariSTanemi ke darzana ke liye jAte huye kRSNa nA mArga meM somila brAhmaNa putrI somAko dekhanA aura gajasukumAla kI patnI rUpa se somAkA varaNa karanA tene joIne kRSNavAsudeve pitAnA mUlyane bolAvyA ane A pramANe AjJA karI- he devAnupriya! tame leke sAmila brAhmaNanI pAse jAo ane tenI pAsethI tenI kanyAnI yAcanA karI. te pachI tenI kanyA sAmAne laIne kanyAonA aMta:puramAM pahoMcADe. A semA dArikA gajasukumAla kumAranI bhAryA thaze pachI AjJA pramANe te rAjasevaka samila brAhmaNanI pAse gayA ane tenI pAse kanyAnI yAcanA karI. samila brAhmaNe prasannacittathI te kanyAne te rAjapuruSone soMpI dIdhI. temaNe te kanyAne kRSNavAsudevanA kanyAnA aMtaHpuramAM rAkhI. tyArapachI kRSNavAsudeve dvArAvatI nagarInI vaccovacca thaI sahasAmravana udyAnamAM jyAM bhagavAna ahaMta ariSTanemi birAjatA hatA tyAM jaI temane vaMdana namaskAra karyA ane bhagavAnanI upAsanA karavA lAgyA tyArapachI bhagavAn arhat ariSTanemie kRSNa vAsudeva ane gajasukumAlane mATe te vizALa pariSadamAM dharmopadeza karyo. pachI dharmakathA sAMbhaLI kRNavAsudeve pitAnA mahela tarapha prasthAna karyuM. (sU) 24) gajasukumAla kA dIkSA grahaNa karane kA vicAra parantu gajasukumAlane bhagavAna ariSTaneminI vANI sAMbhaLI vairAgya utpanna thayuM. AthI temaNe hAtha joDI bhagavAnane nivedana karyuM ke--ha bhadanta! huM mArA mAtApitAne pUchIne ApanI pAse dIkSA grahaNa karIza. e prakAre meghakumAranI peThe bhagavAnane nivedana karI pitAne ghera AvyA, ane mAtApitAne pitAne abhiprAya kahI saMbhaLAvyuM. mAtApitA tenI dIkSAnI vAta sAMbhaLI tene kahyuM - he vatsa! tamAre hajI vivAha paNa thaye nathI ane hajI tame vaMzavRddhi karI nathI mATe tame vivAha kare. saMtAna thayA pachI tamAre bhAra tene seMpI dIkSA zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahaNa karaze. ItyAdi dIkSA na levAnA viSayamAM aneka vAta kahI. gajasukumAlanA vairAgyanA samAcAra maLatAM kRSNa vAsudeva gajasukumAlanI pAse AvyA. pachI temaNe gajasukumAlane nehapUrvaka pitAnA hRdayathI bheTayA. tyArapachI tene pitAnA kheALAmAM besADI A prakAre kahyuM he devAnupriya! tuM mAro nAne bhAI che, mATe AzA rAkhuM chuM ke tuM mArI vAta upara avazya dhyAna daIza. tane eTaluM ja kahevuM che ke hAla ahaMtu ariSTaneminI pAse dIkSA na le. huM Aje ja atyanta samArehapUrvaka tAre rAjyAbhiSeka karAvI A dvArAvatI nagarIne tene rAjA banAvIza. kRSNavAsudevanAM evAM vacana sAMbhaLI gajakusumAla kumAra mauna thaI gayA. (sU) 25) gajasukumAla kA rAjyAbhiSeka aura dIkSA grahaNa karanA tyArapachI gajasukumAla kumAre kRSNavAsudeva tathA potAnAM mAtApitAne be traNa vakhata A prakAre kahyuM he devAnupriya! kAme paganA AdhArabhUta A strIpuruSasaMbaMdhI zarIra mala, mUtra, kapha, vamana, pitta, zuka, ane zeNitane bhaMDAra che A zarIra asthira che, anizcita che, anitya che, tathA saDavuM, paDavuM, ane naSTa thavuM, evA dharmathI yukta hovAne kAraNe Agala pAchala kayArene kayAreka avazya naSTa thavAne che. ane e azucinuM sthAna che. vamananuM sthAna che, pittanuM sthAna che, kaphanuM sthAna che, zukanuM sthAna che, zANitanuM sthAna che, durgandha-zvAsa tathA ni:zvAsanuM sthAna che. vaLI A zarIra durgandhayukata mUtra viSThA tathA parUthI bhareluM che. A zarIrane eka divasa avazya choDavuM paDaze. mATe he mAtApitA ! he badhuvara ! Apa lekenI AjJA laI arhat ariSTaneminI pAse dIkSA levA cAhuM chuM. tyArapachI kRSNa vAsudeva ane vasudeva tathA devakI jyAre gajasukamAlane aneka prakAranAM anukUla pratikUla kathanathI samajAvI zakyAM nahi tyAre teo asamartha thaI A prakAre bolyAM. he putra! ame leke tane eka divasa mATe paNa rAjya-siMhAsana para besADIne tArI rAjayazrI jevA IcchIe chIe. mATe tuM eka divasa mATe paNa A rAjyalakSmIne svIkAra kara. mAtApitA ane moTAbhAInA anurodhathI gajasukumAla cupa thaI gayA. tyArapachI tene rAjyAbhiSeka thaye ane te rAjA thaI gayA. temanA rAjA thaI zrI antakRta dazAMga sUtra 25
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayA pachI mAtApitAe pUchyuM--he putra ! tamArI zuM icchA che ? te elyA--saMyama grahaNa karavA cAhuM chuM.' tyArapachI gajasukumAlanI AjJAthI sacamanI tamAma sAmagrIo lAvavAmAM AvI ane mahAkhalanI peThe pratrajita thaI te gajasukumAla aNugAra thaI gayA tathA rmAMsamiti AdithI yukta zabdAdi viSayothI nivRtta banI sarve indriyAne potAnA vazamAM rAkhI guptabrahmacArI thai gayA. (s026) gajasukumAla kI smazAnameM ekarAtrikI mahApratimA tyArapachI te gajasukumAla anagAra je divase pratrajita thayA teja divase ceAthA praharamAM bhagavAna arhata aneiminI pAse gayA ane traNavAra vaMdana namaskAra karI A prakAre kahyuM : he bhadanta ! mArI icchA che ke mahAkAla zmazAnamAM eka rAta bhikSu mahApratimAnA svIkAra karI vicaraNa karUM, arthAt saMpUrNa rAtribhara dhyAnastha thaI ubhA rahe. bhagavAne kahyuM :- huM devAnupriya ! je prakAre tane sukha thAya tema kara. pachI te gajasukumAla anagAra arhat aSTinemi pAsethI AjJA prApta karI temane vaMdana namaskAra karI sahasrAmravana udyAnathI nIkaLIne mahAkAla smazAnamAM gayA. tyAM temaNe kAryAtsa karavA mATe prAsukabhUmi tathA uccAra pAsavaNu-baDInIta, laghunItanA pariSThApana ceAgya bhUminI pratilekhanA karI. pachI kAyAne jarA namAvIne cAra AMgulanA aMtare beu pagAne sa MkeAcI eka pudgala para dRSTi rAkhIne ekarAtrikI mahApaDimAne svIkAra karI dhyAnamAM nimagna thayA (sU. 27) somilabrAhmaNa kA durvicAra te samaye te semila brAhmaNu gajasukumAla anagAranA smazAna javA pahelAMja havanane nimitte samidha Adi levA mATe dvArakAnagarIthI bahAra nIkaLyeA hatA. te seAmila brAhmaNa samidha, kuza, DAbha tathA pAMdaDAM laine pAchA peAtAne ghera AvatA hatA. zrI antakRta dazAMga sUtra 26
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ te vakhate mahAkAla zmazAnanI pAse thaIne jatA te seAmila brAhmaNe manuSyanI AvajAthI rahita sadhyAkAlanA samaye smazAnamAM kAryotsarga karatA gajasukumAla anagArane joyA. jotAM veMta tenA hRdayamAM vairabhAvanI jAgRti thaI ane krodhita thaI te A prakAre khelyA. AhA ! A te ja nirlajja aprArthitaprAka maraNane cAhavAvALe - gajasukumAla kumAra che. A durlakSavALA ane puNyahIna che, je mArI putrI, seAmazrInI agajAta dIkI, prANathI paNu je pyArI che tenA doSa vinA tyAga karI saMyamI thai gayA che. (s0 28) somila brAhmaNa kA gajasukumAra ke mastaka upara aMgAra rakhanA AthI mArA mATe e ucita che ke huM A veranA alA lauM. te sAmala brAhmaNe A prakAre vicAra karIne cAre khAju joyuM ke kei AvatuM jAtu nathI ne ? cAre bAju joine teNe taLAvamAMthI bhInI mATI kADhI. pachI jyAM gajasukumAla potAnI kAyAne namAvI, badhI indrio vaza rAkhI, peAtAnAM aMga-upAMgane sthira rAkhI, peAtAnA beu pagane cAra AMzulane atare saMkecIne, peAtAnA hAthAne ghuMTaNA sudhI laTakAvI, eka sUkAyelA pudgalapara animeSadRSTi rAkhI, urdhva kAyathI dhyAnAvasthita hatA, tyAM Avyo. tyAM AvIne gajasukumAla anagAranA zire mATInI pAla bAMdhI. pachI sAmile maLatI citAmAMthI TesUnA phUla jevA lAlaceALa kheranA lAkaDAMnA aMgArA laIne phUTelA mATInA vAsaNanA kaTakA (ThIkarAM)mAM bharIne gajasukumAla anagAranA mAthA upara nAkhI dIdhA. aMgArA nAkhyA pachI kai mane dekhI na jAya, evA bhayathI cAre bAju Ama tema jotA te jaladI tyAMthI bhAgI gayA. ne je bAjuthI AvyA hatA te dizAmAM cAlyA gaye. (s0 29) zrI antakRta dazAMga sUtra 27
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gajasukumAla kI siddhipada kI prApti seAmila dvArA mAthA upara aMgArA mukAyA pachI gajasukumAla anagAranA zarIramAM mahAvedanA utpanna thai. te vedanA atyanta du:khamayI hatI, jAjavalyamAna hatI, kalpanAtIta hatI ane bahuja asahya hatI. chatAM paNa gajasukumAla anagAra te semila brAhmaNa para lezamAtra paNa dveSa na karatAM te asahya vedanA sahana karavA lAgyA. ane te du:kharUpa jAjavalyamAna vedanAne sahana karatA gajasukumAla anagAra, zubhapariNAma tathA prazasta adhyavasAyathI, tathA te te AtmAnA guNAnAM AcchAdaka karmAMnA nAzathI, jJAnAvaraNAdi karmanA nivAraka AtmAnA apUva karaNamAM praveza karyAM. jethI teone ananta--antarahita, anuttara--pradhAna, nirvyAghAta--rUkAvaTa vagara, nirAvaraNa--AvaraNa rahita, kRsna-saMpUrNa, pratipUrNa kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayAM. tathA kevaLajJAna kevaLadarzana utpanna thayA pachI te gajasukumAla anagAra kRtakRtya thaIne 'siddha" paTTane prApta thayA. tethI te leAkAleAka sarve padArthonA jJAnathI 'buddha' thaI gayA. khamAM karmAnA nAza thaI javAne kAraNe ' mukta ' thai gayAM. sarve prakAranAM karyAMthI utpanna thatA vikArAne dUra karavAnA kAraNathI ' parinirvAMta'zItalIbhUta thai gayA. temaja zArIrika du:kha ane mAnasika du:khathI rahita hAvAnA kAraNe 'sadu:khaprahINu ' thaI gayA, arthAt te gajasukumAla anagAra paramapadane prApta thayA. te gajasukumAla anagAra paramadane prApta thayA pachI te samaye tyAM samIpavatI devAe, e gajasukumAla anagAre cAritranuM samyak ArAdhana karyuM che" ema vicAra karI, peAtAnI vaikriya zaktidvArA divya sugandhita acitta jaLanI ane pAMca varSoMnAM acitta phUlenI vRSTi karI. tathA divya vastronI vRSTi karIne te devatAoe divya sumadhura gIta (gAyana) thI ane mRdaMgAdi vAdyonI dhvanithI AkAzane vyApta karI (gu MjAvI) dIdhuM. (sU. 30) kRSNa kA arhat ariSTanemi ke pAsa vandanA karane ke liye jAnA te mAjI gajasukumAlanI dIkSAne khIje divase sUryaoNMdaya thayA pachI snAna karIne tamAma alaMkArothI vibhUSita thaIne hAthInA upara besIne, keranTanA phUlanI mAlAthI yukta chatrane zira upara dharAvatA, tathA DAbI jamaNI beu khAjue zveta cAmara DhoLAvatA, zrI antakRta dazAMga sUtra 28
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ aneka subhaTAnA samUhathI yukata, te kRSNa vAsudeve dvArAvatI nagarInA rAjamAmAMthI pasAra thaIne, ati ariSTaneminI pAse javA prasthAna karyuM. tyAre dvArakA nagarInI vaccevacce thaIne jatA te kRSNavAsudeve eka puruSane joyA. te puruSa pUrNa vRddha hatA vRddhavasthAnA kAraNathI tenA deha jarita hAvAthI te ghaNAja du:khI hatA. AvI du:khita sthitivALA te vRddha puruSa eka moTA iMTanA DhagalAmAMthI eka eka IMTa upADIne bahAranA rAjamA uparathI pAtAnA gharamAM mUkatA hatA. te samaye te du:khI vRddhane AvI rIte kAryo karatA thake joIne kRSNa vAsudeve tenA upara dayA lAvI hAthI upara beThA beThA peAtAne hAthe eka IMTa upADIne tenA gharamAM mUkI dIdhI. kRSNa vAsudeva dvArA eka IMTa upADavAthI anya savejanAe peAtAnA hAthe! hAtha IMTonA DhagalAne upADIne tenA gharamAM pahAMcADI dIdhe. A prakAre zrIkRSNanA eka iMTa upADavAmAtrathI te vRddha puruSanA vAraMvAra pherA karavAnuM kaSTa dUra thai gayu. (s0 31) kRSNahArA kI gai vRddha purUSa kI sahAyatA pachI te kRSNa vAsudeva dvArakA nagarInA madhya bhAgamAM thaIne nIkaLyA ane jayAM bhagavAna atu ariSTanemi birAjatA hatA tyAM paheAMcyA, tyA jaIne temaNe bhagavAn arhat ariSTanemine vandana namaskAra karyAM. ane pachI potAnA nAnAbhAi ane navadIkSita gajasukumAla anagArane vandanA karavA mATe Ama tema jovA lAgyA. jayAre temaNe gajasukumAla anagArane tyAM joyA nahi tyAre temaNe bhagavAnane pUchyuM-he bhadanta ! mhArA nAnAbhAi--navadIkSita gajasukumAla anagAra kayAM che ? huM temane vandana--namaskAra karavA cAhuM chuM. A sAMbhaLIne bhagavAna at ariSTanemie kRSNa vAsudevane A prakAre kahyuM--he kRSNa! gajasukumAla anagAre je hetu mATe saMyamano svIkAra karyAM hatA te hetu temaNe siddha karI lIdhA che. kRSNa vAsudeve Azcayukata thaIne pUchyuM - he bhadanta ! temaNe kaI rIte potAno artha siddha karI lIdhe ? sU0 32) zrI antakRta dazAMga sUtra 29
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ gajasukumAla ke viSayameM kRSNa aura ariSTanemi kA saMvAda kRSNa vAsudeva taraphathI AvI rIte pUchavA parathI bhagavAn ahaMtu ariSTanemie A pramANe kahyuM- he kRSNa! kAle dIkSA lIdhA pachI cethA praharamAM gajasukumAla anagAre vandana namaskAra karI hArI samakSa A prakAranI IcchA pragaTa karI hatI kehe bhadanta! huM ApanI AjJA prApta karIne mahAkAla smazAnamAM ekatriI bhikSupratimAnuM ArAdhana karavA cAhuM chuM. he kRSNa! meM kahyuM -jema tamane sukha hoya tema kare, AvI rIte AjJA prApta karI te gajasukumAla anagArI mahAkAla zamazAnamAM jaIne dayAnArUDha thaI gayA. te samaye he kRSNa! tyAM eka puruSa Ave, ane teNe gajasukamAla anagArane dhyAnamagna joyA ane te jotAM ja tene vairabhAva jAgRta thaye ane te kodhathI Atura thaIne taLAvamAMthI bhInI mATI laI AvI teNe temane zirapara cAre tarapha te mATInI pALa bAMdhI. pachI citAmAMthI baLatA kheranA lAlaceLa aMgArA eka phUTelA mATInA vAsaNamAM laI AvI gajasukumAla nagAranA zira upara nAkhI dIdhA. jethI gajasukumAla aNagArane asahya vedanA thaI paraMtu temanA hRdayamAM te ghAtaka puruSa prati jarA paNa dveSabhAva na thaye teo samabhAvathI bhayaMkara vedanAne sahana karI zubha pariNAma ane zubha adhyavasAyathI kevaLajJAna prApta karI mokSe pahoMcI gayA, he kRSNa! tethIja meM kahyuM ke gajasukumAla anagAre pitAnuM kArya siddha karI lIdhuM. A sAMbhaLI kRSNa bAlyA-he bhadanta ! mRtyune cAhanAre lajajArahita te puruSa keNa che jeNe mArA nAnA bhAI gajasukamAla anagAranA akAle prANa haraNa karI lIdhA. A sAMbhaLI bhagavAne A prakAre kahyuM - he kRSNa! tame te puruSa upara krodha nahi kare; kemake te puruSa gajasukumAla aNagArane paramapada prApti karAvavAmAM sahAyaka thaela che (sU0 33) A sAMbhaLIne kRSNa vAsudeve bhagavAnane pUchayuM-he bhadanta ! te puruSa gajasukamAla anagArane kevI rIte sahAyaka thaye che? kRSNa vAsudeva dvArA AvI rIte pUchavAthI bhagavAna kRSNa vAsudevane A prakAre kahyuM- he kRSNa! mArA caraNa vaMdana karavAne mATe AvatA mArgamAM tame dvArakA nA rAjamArga upara eka moTA iMTanA DhagalAmAMthI eka eka IMTa upADIne gharamAM rAkhatA eka dIna durbala vRddhane joye. te vRddhane tame te iMTarazine uThAvavAmAM asamartha joIne tenI anukaMpA khAtara tame hAthI upara beThAM beThAM ja eka iMTane upADI tenA gharamAM rAkhI dIdhI jethI tamArI sAthenA badhA puruSoe kamathI te sarve iMTe upADI tenA gharamAM pahoMcADI dIdhI jethI te vRddhanuM duHkha dUra thayuM. zrI annakRta dazAMga sUtra 30
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ he kRSNa! je prakAre tame te vRddha puruSane sahAyatA karI tevAja prakAre te puruSe paNa lakhe bhavemAM saMcaya karAyelAM karmonI ekAnta udIraNA karIne gajasukumAla anagAranA aneka lAkha bhavanA saMcita saMpUrNa karmonA nAza karavAmAM bhAre sahAyatA karI che. A sAMbhaLIne kRSNa vAsudeve bhagavAna at ariSTanemine pUchayuM-he bhadana! huM te puruSane kevI rIte jANI zakuM? bhagavAne kahyuM-he kRSNa! dvArakA nagarImAM praveza karatAM thakAM tamane dekhatAja je puruSa Ayu ane sthiti kSayathI tyAM ja mRtyune prApta thAya te puruSane tamAre gajasukumAlane ghAtaka jANa (sU) 34) kaNa ko dvArakA meM praveza aura somila kA unake samIpa AnA tyAra pachI te kRSNa vAsudeva bhagavAnane vaMdana namaskAra karI AbhiSeya hAthI upara besIne potAne sthAne dvArakA nagarI tarapha jAvA taiyAra thayA. A bAju sUryodaya thatAMja emila brAhmaNe manamAM vicAra karyo ke kRSNa vAsudeva bhagavAnanA caraNavaMdana mATe gayA che, ane bhagavAna sarvajJa che, tenAthI koI vAta chAnI nathI, teo sarva vRttAnta kRSNa vAsudevane kahI deze. kRSNa vAsudeva te vRttAntane jANI mane kevA kumete mArI nAkhaze, ema vicArI bhayabhIta thaI te mile dvArakAthI bhAgI javA vicAra karyo. pharI teNe vicAryuM ke kRSNa vAsudeva rAjamA thaIneja Avaze, mATe hune ucita che ke huM galIne raste dvArakA nagarImAthI bhAgI jAuM. ema vicAra karI te pitAnA gherathI nIkaLe ane galIne raste bhAgate thake jAvA lAgyo. A bAju kRNa vAsudeva paNa pitAnA nAnAbhAI gajasukumAla anagAranA maraNajanya zekathI vyAkuLa hovAne kAraNe rAjamArga cheDIne galIne raste thaIne ja AvatA hatA. jethI sagavaza te semila, kRSNa vAsudevanI sAmeja AvI nIkaLe. (sU) 35) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ somila kA maraNa te samaye te semala brAhmaNa kRSNa vAsudevane sAme AvatA joIne bhayabhIta thaI ubhe rahyo. ane ubhe ubheja AyunI sthitinA bheda (pUrNa hovA)thI mRtyune prApta thaye. jethI tene mRta zarIra dhaDAmathI pRthvI upara paDI gaye. te samaye kRSNa vAsudeve somila brAhmaNane te prakAre mRtyu prApta thate je ane A prakAre kahyuM-he devAnupriye ! A te aprArthitaprArthaka- mRtyune cAhavAvALe nirlajja emila brAhmaNa che, jeNe mArA soMdara nAnAbhAI gajasukumAla anagArane akAle mRtyunI zaraNe pahoMcADI dIdhe, AvI rIte kahIne te marelA mila brAhmaNanA pagane deraDAthI baMdhAvI tathA cAMDAle dvArA ghaseDAvI nagaranI bahAra pheMkAvI dIdhuM. ane tenAthI sparzAvelI jamInane pANIthI dhavarAvI zuddha karAvyA. pachI tyAMthI cAlIne kRSNa vAsudeva potAnA mahelamAM pahoMcI gayA. he jabU! mekSaprApta zramaNa bhagavAn mahAvIre antakRtadazA nAmanA AThamA aMganA tRtIya vargamAMnA AThamAM adhyayanane A prakAre e bhAva kahyo che. (sU0 36) iti AThamuM adhyayana saMpUrNa. sumukha kumAra kA varNana he bhadata! bhagavAne ukatarUpe je AThamA adhyayananA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che te ApanI pAsethI meM sAMbhaLyuM. he bhadanta ! have navamA adhyayananA bhAvanuM bhagavAne kayA prakAre nirUpaNa karyuM che? zrI jakhkha svAmIne A prazna sAMbhaLI zrI sudharmA svAmI bolyA :- he jammu ! te kALa te samaye dvArakA nAme manahara nagarI hatI. jenuM varNana pahelAM AvI gayuM che. te nagarImAM bhagavAna ahaMtu ariSTanemi tIrthaMkara- paraMparAthI vicaratA padhAryA. dvArakA nagarImAM baladeva nAmanA rAjA hatA. temanI patnInuM nAma dhAriNI hatuM, je atyanta suMdara tathA sukamala hatI, eka vakhata sukemala zayyA upara sutelI te dhAriNuM rANIe svapnAmAM siMhane je svapna AvatAM ja jAgRta thaI te pitAnA pati pAse jaI svanavRttAnta saMbhaLAvyuM. pachI tene svapnAnusAre zreSTha puryodayathI puNyazAlI putra utpanna thaye. te putrane janma, bAlyakALa AdinuM varNana gautama kumAranA jevuM jANI levuM. A kumAra zIla, svabhAva, suMdaratA tathA AkAra zrI antakRta dazAMga sUtra 32
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAramAM gautamanA jevuM ja hatuM te kumAranuM nAma sumukha hatuM. yuvAvasthA prApta thatAM te kumAranA vivAha pacAsa rAjakanyAonI sAthe thayA ane vivAhamAM kanyAonA mAtA-pitA taraphathI pacAsa-pacAsa tarehanA daheja kumArane maLyA. thoDA samaya pachI jyAre bhagavAna ahata ariSTanemi padhAryA tyAre teonI vANI sAMbhaLI bhagavAnanI pAse teo vairAgyathI pravrujita thaI gayA. thoDAja vakhatamAM temaNe cauda pUrvanuM adhyayana karyuM ane viza varasa paryanta cAritraparyAyanuM pAlana karyuM. aMtima samaye saMthAre karIne zatruMjaya parvata upara mekSane prApta thayA. he jabba ! zramaNa bhagavAn mahAvIre annakRtadazA nAme AThamA aMganA tRtIyavarga-saMbaMdhI navamA adhyayanane bhAva A prakAre varNana karyo che. (sU) 8) durmukhAdi kumAra kA varNana eja prakAre durmukha ane kUpadAraka kumAranAM varNana paNa jANI levA joIe. temaNe paNa aMta samaye saMthArA karIne mekSa prApta karyo hate. e beune pitAnuM nAma baladeva ane mAtAnuM nAma dhAriNuM hatuM. temanuM AkhuM caritra sumukha anagArane jevuM ja jANavuM joIe. (sU) 10-11) dAruka kumAranuM paNa AkhuM caritra sumukha kumAranA jevuM jANavuM vizeSa mAtra eTaluM ja che ke temanA pitAnuM nAma vasudeva tathA mAtAnuM nAma dhAriNI hatuM. (sU0 12) A prakAre anAdiSTinA paNa caritranuM varNana jANavuM joIe. tenA pitAnuM nAma vasudeva ane mAtAnuM nAma dhAriNI hatuM. he jabba ! A prakAre mokSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre antakRtadazA nAme AThamAM aMganA tRtIya vargamAM teramA adhayayananA bhAva kahyA che. (sU) 13) iti teramuM adhyayana saMpUrNa iti tRtIya varga saMpUrNa zrI antakRta dazAMga sUtra 33
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmAvatI kA varNana atha caturtha vage. trIjA varganI samApti pachI caturthavarganA prAraMbhamAM zrI jaMbUsvAmI zrI sudharmA svAmIne pUche che ke he bhadanta ! zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu je mukitamAM padhAryA teoe AThamA aMga zrI annakRta sUtranA trIjA vargane je bhAva kahyA te meM ApanA zrImukhathI sAMbhaLyA. pachI he bhadanta ! zramaNa bhagavAna mahAvIre caturtha varganA bhAvanuM nirUpaNa kyA prakAre karyuM che, te kahevAnI kRpA kare. A prakAre vinayazIla suziSya zrI jaMbusvAmIe prazna karavAthI zrIsudharmA svAmIe kahyuM:- he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre antakRtadazA nAmanA AThamA aMganA caturtha vargamAM daza adhyayananuM nirUpaNa karyuM che, jemanAM nAma A prakAre che (1) jAli (ra) mayAli (3) upayAli (4) puruSasena (5) vAriSaNa (6) pradyumna (7) sAmba (8) aniruddha (9) satyanemi tathA (10) dRDhanemi. he bhadanta ! je mekSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre caturtha vargamAM daza adhyayanuM nirUpaNa karyuM che te teoe prathama adhyayanane zuM bhAva kahyo che? zrIsudharmAsvAmIe kahyuM - he jaMbU! bhagavAne caturtha varganA prathama adhyayanane bhAva A prakAre kahyuM che : te kAla te samaye dvArAvatI nAme nagarI hatI, (jenuM varNana prathama varganA prathama adhyayanamAM apAI gayuM che, ane tyAM zrIkRSNa vAsudeva rAjya karatA hatA. (sU) 1) zrI antakRta dazAMga sUtra 34
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAlikumArAdi kA varNana te dvArAvatI nagarImAM vasudeva mahArAjA rAjya karatA hatA. temanI rANInuM nAma dhAriNI hatuM, je atyaMta sukumAra ane suzIlA hatI. eka samaya sukamala zA upara nidrAvasthAmAM te dhAriNI devIe svapnamAM siMha je. svanavRttAnta teNe pitAnA pati vasudevane kahI saMbhaLAvyuM. tyAra pachI gautamanA je eka tejasvI bALakane mahArANIe janma Ape, jenuM nAma jAlikumAra rAkhavAmAM AvyuM. jyAre te kumAra yuvAvasthAne prApta thayA tyAre temanAM lagna pacAsa kanyAonI sAthe thayAM ane teone sasarA pakSa taraphathI pacAsa-pacAsa prakAranA daheja maLyA. tyAra pachI eka divasa bhagavAna ahaMta ariSTanemi vihAra karatA thakA jyAre dvArakA padhAryA tyAre te kumAra darzana karavA mATe gayA ane tyAM bhagavAnane upadeza sAMbhalI teone vairAgya utpanna thaye jethI teo mAtA-pitAnI AjJA prApta karI pravRjita thaI gayA. dIkSA lIdhA pachI teoe bAra aMgonuM adhyayana karyuM ane seLa varasa sudhI dIkSAparyAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM gautama anagAranI peThe teoe paNa mAsika sanyAro ryo tathA sarva karmathI mukta thaI zatruMjaya parvata para siddha thayA (1). A prakAre mAli, upayAli, puruSasena ane vAriNanuM paNa caritra jANI levuM joIe. te badhA vasudevanA putra tathA dhAriNInA aMgajAta hatA. e prakAre pradhumnanuM paNa caritra jANavuM. paraMtu temanI mAtAnuM nAma rukimaNuM ane pitAnuM nAma kRSNa hatuM (6). eja rIte sAmbanuM paNa caritra jANI levuM joIe. temanA pitA kRSNa ane mAtA jAMbavatI hatI (7). eja prakAre aniruddhanuM paNa vRttAnta jANavuM. vizeSa jIvanavRttAnta e che ke emanA pitAnuM nAma pradyumna ane mAtAnuM nAma vaidabhI hatuM (8). satyaneminuM paNa varNana evuM ja jANavuM, antara mAtra eTaluM ja che ke emanA pitAnuM nAma samudravijaya ane mAtAnuM nAma zivAdevI hatuM (9). eja rIte daDhaneminuM vRttAnta jANavuM. temanA pitAnuM nAma samudravijaya ane mAtAnuM nAma zivAdevI hatuM (10). badhAM adhyayanene pATha (varNana) samAna rIte jANI joIe. | he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue caturtha varganA bhAvene A prakAre kahyA che (sU0 2) iti caturtha varga saMpUrNa. zrI antakRta dazAMga sUtra 35
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pazvama varga meM rahe hue adhyayanoM kA nAma nirdeza atha pacama varga have pAMcame varga kahe che : he bhadanta! siddhigati nAmanA sthAnane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre antakRtasUtranA cothA vargamAM e pUrvokata bhAvenuM nirUpaNa karyuM te sAMbhaLyuM. have te bhadanta ! tyAra pachInA pAMcamAM vargamAM bhagavAne kyA kayA bhAva nirUpaNa karyA che? zrI sudharmA svAmIe kahyuM- he jaMbU! siddhigati nAmanA sthAnane prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre paMcama vargamAM daza adhyayananuM nirUpaNa karyuM che, je A prakAre che: (1) padmAvatI (2) gaurI (3) gAdhArI (4) lakSamaNa (5) suSamA (6) jAMbavatI (7) satyabhAmA (8) rukimaNI (9) mUlazrI tathA (10) mUladattA. zrI jakhkhasvAmI pUche che- he bhadata! je bhagavAne paMcama vargamAM padmAvatI Adi daza adhyayananuM nirUpaNa karyuM che to temAM prathama adhyayananA bhAvane kayA prakAre nirUpaNa karyo che? (sU) 1) ariSTanemi kA Agamana, kRSNa aura padmAvatI kA unake darzana ke liye jAnA, aura dvArakA ke vinAza ke viSaya meM kRSNa aura ariSTanemi kA saMvAda sudhamAM svAmI kahe che : he jaMbU!te kAla te samaye dvArAvatI nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM kRSNa vAsudeva rAjA rAjya karatA hatA. dvArAvatI nagarI ane kRSNa vAsudevanuM savistara varNana prathama vargamAM apAI gayuM che. te kRSNa vAsudevanI rANInuM nAma padmAvatI hatuM, je atyaMta sukumAra aMgavALI hatI. tenuM vistRta varNana bIjI rANIonA jevuM jANavuM joIe. te kAla te samaye ahaMtu ariSTanemi bhagavAna vicaratA thakA tyAM padhAryA tathA udyAnapAlanI AjJA laIne udyAnamAM virAjyA ane tapasaMyamathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. bhagavAnanA AgamananA samAcAra sAMbhaLI kRSNa vAsudeva temanAM darzana mATe gayA ane yAvat upAsanA karavA lAgyA. bhagavAnanA AvavAnA samAcAra jANuM rANI padmAvatI devI atyaMta hatuSTa thaI devakInI peThe dhArmika ratha para caDhI zrI annakRta dazAMga sUtra 36
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanAM darzana mATe nIkaLI, ane bhagavAnanI pAse jaIne vidhisahita vaMdananamaskAra karyA. tyAra pachI bhagavAna ahaMtu ariSTanemie kRSNa vAsudeva tathA rANI padmAvatIne udezIne dharmakathA kahI. dharmakathA sAMbhaLI pariSad pitapatAne ghera pAchI gaI. tyAra pachI kRSNa vAsudeve ahaMta ariSTanemine vaMdana namaskAra karI A prakAre pUchayuM - he bhadanta ! bAra jana lAMbI A pratyakSa devakanA jevI dvArakA nagarIne vinAza kayA kAraNathI thaze? bhagavAna ahaMtu ariSTanemie kRSNa vAsudevane A prakAre kahyuM- he kRSNa! bAra jana lAMbI, nava jana pahoLI tathA pratyakSa devalokanA samAna A dvArakAnagarIno vinAza madirA, agni ane dvaipAyana RSinA krodhanA kAraNe thaze. (sU0 2) kRSNakA AdhyAtmika vicAra bhagavAna ahaMta ariSTanemi samI dvArakA nagarIne vinAza vRttAnta AvI rIte sAMbhaLyA pachI zrI kRSNa vAsudevanA hRdayamAM e AdhyAtmika vicAra utpanna thaye ke te jAli, mAli, upayAli, puruSasena, vAriNa, pradyumna, sAMba, aniruddha, daDhanemi tathA satyanemine dhanya che ke jeoe pitAnI saMpatti, svajana tathA yAcakane ApIne ahaMta ariSTanemi pAse muMDita thaI pravajita thaI gayA huM te adhanya chuM, akRta puNya chuM, kemake rAjyamAM, aMta:puramAM tathA manuSyasabaMdhI kAmagamAM ja phasAele paDI rahyo chuM. zuM huM bhagavAna ahaMta ariSTanemi pAse dIkSA na laI zakuM? te samaye pitAnA divyajJAnathI kRSNa vAsudevanA hRdayamAM utpanna thayelA vicArone jANI, ArtadhyAna karatA te kRSNa vAsudevane, "he kRSNa" e zabdathI saMbodhana karI ahata ariSTanemie A prakAre kahyuM - he kRSNa! tamArA manamAM AvA prakAranI bhAvanA thaI rahI che ke te jAli Adi kumArane dhanya che ke jeo pitAnAM dhana-vaibhavane yAcaka tathA saMbaMdhIomAM vaheMcI ApI anagAra thaI gayA. huM to adhanya chuM, akRta puNya chuM, jethI aihika bhegavilAsamAMja phasAele paDa rahyo chuM. zuM huM ahaMta, ariSTanemi pAse dIkSA zrI antakRta dazAMga sUtra 37
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ na laI zakuM? he kRSNa! tamArA hRdayamAM utpanna thaela je vAta meM kahI te ThIka che? kRSNa kahyuM-he bhadanta ! Ape je kahyuM che te badhuM ThIka che, kAraNake Apa sarvajJa che, ApathI kaI vAta ajANI nathI ( sUtra 3 ) | vAsudevakI pravrajyA ke abhAva kA kAraNa bhagavAne kahyuM- he kRSNa, e te kadI bhUtakALamAM banyuM nathI, vartamAnamAM banatuM nathI, tema kadI bhaviSyamAM bananAra paNa nathI ke vAsudeva pitAne hiraNya Adi saMpattine cheDIne pravrajita thAya. kRSNa kahyuM- he bhadanta! e prakAre Apa kema kahe che? bhagavAne kahyuM- he kRSNa! badhA vAsudeva pitAnA pUrva janmamAM nidAnakRta (niyANuM karavAvALA) thAya che. tethI huM ema kahuM chuM ke kayAreya nathI banyuM, hAla nathI banatuM ane have pachI kayAreya banaze nahi ke vAsudeva pitAnI hiraNya Adi saMpattine cheDI pravrajita thAya ( sU0 4). kRSNa kA apane viSayameM prazna A sAMbhaLI kRSNa vAsudeva at ariSTanemine A prakAre kahyuM he bhadanta! huM kAlamAsamAM kAla karIne kayAM jaIza? kyAM utpanna thaIza? bhagavAne kahyuM- he kRSNa! madirA, agni, dvaipAyana trASine krodhathI A dvArakA nagarIno nAza thaI javAthI tathA pitAnA mAtA pitA ane svajanathI vihIna thaI rAma baladevanI sAthe dakSiNa samudra kinAre pAMDurAjAnA putra yudhiSThira, bhIma, arjuna, nakula ane sahadeva e pAMce pAMDenI pAse pAMDumathurA tarapha jAtA thakA vizrAma levA mATe kezAmravRkSanA vanamAM atyaMta vizAla vaTa vRkSanI nIce pRthvIzilApaTTa para pItAMbarathI tamArAM zarIrane DhAMkIne sUI jazo. te samaye jarAkumAra dvArA mRganI AzaMkAe calAvela tIkSaNa bANathI tamAro DAbe paga viMdhAI jaze. Ama bANa lAgavAthI kAlamAsamAM kola karI trIjI pRthvImAM utpanna thaze. (sU) 5) zrI antakRta dazAMga sUtra 30
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ariSTanemi dvArA bhAvI tIrthakara ke rUpameM kRSNa nI utpatti kA nirdeza pitAnI bhaviSya dazAne ukta varNana ahetu ariSTaneminA mukhethI sAMbhaLI kRSNa vAsudeva ArtadhyAna karavA lAgyA. te samaye ArtadhyAna karatA kRSNa vAsudevane bhagavAna ahaTU ariSTanemie A prakAre kahyuM he devAnupriya! Apa duHkha na kare, kemake AvatA utsarpiNI kAlamAM tRtIya pRthvIthI nIkaLIne A jaMbudviIpamAM AvelA bharatakSetranA puMjanapadanA zatadvAra nagaramAM "amama" nAmanA bAramA tIrthakara thaze, tyAM ghaNAM varSo sudhI kevalaparyAyanuM pAlana karI siddhapadane meLavazo. (sUTa 6) ' kRSNa dvArA dvArakA meM logoM ko pravrajyA lene kI ghoSaNa | karane ke liye kauTumbika purUSoM ko Adeza ahaMta ariSTaneminA mukhathI pitAnA bhaviSyanuM vRttAnta sAMbhaLIne kRSNa vAsudeva hRSTatuSTa hadayathI pitAnI bhujA pharakAvavA lAgyA ane AnaMdamAM AvI jaIne jora jorathI avAja karatA samavasaraNamAM kuMtIMthI traNa pagalAM sudhI pAchA gayA ane tyAM siMhanAda karavA lAgyA. pachI bhagavAna arhat ariSTanemine vaMdana namaskAra karI AbhiSekaya hastiratna (zreSTha hAthI) para caDhIne dvArakA nagarImAM thaIne potAnA mahelamAM pahoMcyA. hAthI uparathI utarI jyAM upasthAna zAlA (kacerI, beThaka) hatI ane jyAM temanuM siMhAsana hatuM tyAM gayA. teo siMhAsana para pUrvAbhimukha thaIne beThA ane kauTuMbika puruSane bolAvIne teoe A prakAre kahyuM-he devAnupriye ! A dvArakAnagarInA pratyeka catuSpatha (jyAM cAra mArga bhegA thAya) Adi badhAM sthaLamAM mArI AjJAne A prakAre uddagheSita karo (jAhera kare) ke he devAnupriye! bAra yojana lAMbI, nava jana pahoLI ane pratyakSa devaleka jevI A dvArakA nagarIne nAza madirA, agni tathA vaipAyana RSi dvArA thaze. mATe dvArakA nagarInI kaI paNa vyakita, cAhe te zrI antakRta dazAMga sUtra 39
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA hoya, yuvarAja haiya, izvara haya, talavara haya, mADuMbika hoya, kauTuMbika hoya, IbhyazreNI heya, rANI hoya, kumAra hAya, kumArI hoya te bhagavAna ahetu ariinemi pAse dIkSA levA cAhatA hoya to tene kRSNa vAsudeva dIkSA levAnI AjJA Ape che. jo ke dIkSA leze tene gharamAM je kaI bAla, vRddha ane rogI haze tenuM pAlanapoSaNa kRSNa vAsudeva tamAma prakAre karaze, ane je dIkSA leze temane dIkSAmahatsava ghaNA moTA samArehathI zrI kRSNa potAnA taraphathI karaze. A prakAre be traNa vAra gheSaNa karIne mArI pAse Ave ane mane sUcita kare. tyAra pachI te kauTuMbika puruSa kRSNa vAsudevanI AjJAne sarvatra ugheSita(jAhera) kare che ane zaheramAM sarvatra uSaNA karyA pachI tenI sUcanA zrI kRSNa vAsudevane Ape che. (sU) 7) kauTumbiko dvArA kRSNa nI AjJA kI ghoSaNA tyAra pachI te padmAvatI devI at ariSTaneminI pAse dharma sAMbhaLIne te pitAnA hRdayamAM dhAraNa karI haSTatuSTa bhAvapUrNa hRdayathI bhagavAnane vaMdanA tathA namaskAra karI A prakAre bolI:- he bhadanta ! ninya pravacana para mane zraddhA che. Apane badhe upadeza yathArtha che. tenA zravaNathI mArI AMkha ughaDI gaI che, tethI huM zrIkRSNa vAsudevane pUchIne ApanI pAse dIkSA levA cAhuM chuM. bhagavAne kahyuM - he devAnupriye! jema tamArA AtmAne sukha thAya tema kare. zubha kAryamAM pramAda na kare (sU) 8) padmAvatI kA dIkSA samAroha tyAra pachI te padmAvatI devI dhArmika ratha upara caDhIne dvArakA nagara, tarapha pAchI gaI ane pitAnA mahelamAM AvIne dhArmika ratha uparathI utarI, ane jyAM kRSNa vAsudeva hatA tyAM jaI temanI samIpe hAtha joDIne A prakAre belI-he devAnupriya! huM bhagavAna at ariSTaneminI pAse dIkSA levA cAhuM chuM, te mATe mArI prArthanA che ke Apa A pavitra kArya mATe AjJA Ape. padmAvatI dvArA A prakAre kahevAmAM AvatAM kRSNa vAsudeve kauTuMbika puruSane belAvyA ane Ama kahyuM- he devAnupriye ! ekadama utAvaLathI padmAvatI devIne mATe mahAna dIkSA mahotsavanI taiyArI kare. taiyArI karIne mane sUcana kare e pramANe te kauTuMbika puruSoe dIkSA mahotsavanI taiyArI karI ane tenI sUcanA kRSNa vAsudevane ApI. (9 ) zrI annakRta dazAMga sUtra
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmAvatI kA dIkSAgrahaNa karanA tyAra pachI svayaM kRSNa vAsudeve padmAvatIne pATa upara besADIne ekase ATha suvarNa kalazeAthI snAna karAvyuM ane dIkSAne abhiSeka karyAM, tathA badhA alakArAthI vibhUSita karIne hajAra puruSAthI upADelI pAlakhImAM besADI dvArakA nagarI vacceAvacca thaine dhAmadhUmathI jyAM raivataka paryaMta hatA ane jyAM sahasrAmravana udyAna hatuM. tyAM laI AvI pAlakhI utArI, te samaye padmAvatI devInA pAlakhImAMthI utA" pachI kRSNa vAsudeva padmAvatI devIne AgaLa karIne jyAM a`ta ariSTanemi hatA tyAM gayA. tyAM jaIne traNavAra AdakSiNapradakSiNA karI vadana namaskAra karyAM ane A prakAre kahyuM: he bhadanta ! A padmAvatI devI mArI paTTarANI che, tathA mAre mATe iSTa che, kAnta che, priya che, maneAjJa che, manAmA manane anukULa kArya karavAvALI che ane guNa AdithI suMdara che. he bhagavan! A mArA jIvanamAM zvAsaucchvAsanI peThe priya che. arthAt mArA hRdayane AnaMda ApavA vALI che. AvA prakAranuM strIratna kharAnA phUlanI peThe sAMbhaLavuM paNa du`bha che teA pachI te najare jovuM te ahuja asaMbhava che. he devAtupriya ! huM Apane A padmAvatIne ziSyArUpe bhikSA ApuM chuM te Apa kRpA karIne A ziSyArUpa bhikSAnA svIkAra kare, kRSNanI prAnA sAMbhaLI bhagavAne kahyuM he kRSNa ! jevI tamArI icchA. 6 tyAra pachI te padmAvatI devIe IzAnakoNamAM jaIne svahaste peAtAnAM zarIra uparanA save AbharaNa utAryAM. ane poteja kezeAnuM pAMcamuSTika laMcana (lAca) karIne jyAM bhagavAna ariSTanemi hatA tyAM AvIne vaMdana namaskAra karI A prakAre khAlI, he bhadanta ! A saMsAra janma, jarA, maraNa Adi du:kharUpa agnithI prajavalita thai rahyo che, tethI huM A du:khasamUhathI pRthaka thavA mATe ApanI pAse suDita thaine dIkSA levA cAhuM chuM. mATe Apa kRpA karIne cAritra dharma saMbhaLAvA (s0 10) tyAra pachI bhagavAna ahetu ariSTanemie padmAvatI devIne teja pratrajita tathA mu MDita karAvIne yakSiNI AryAne suprata karI dIdhI. anantara te yakSiNI AryAe padmAvatIne prajita karIne sacama kriyAmAM sAvadhAna rahevA zikhAmaNa ApI ke hai padmAvatI ! ' tamAre sayamamAM sadA sAvadhAna rahevuM'. padmAvatI AryAM paNa yakSiNI AryAnA kahevA pramANe saMyamamAM yatna karavA lAgI, ane te padmAvatI AryAM thaIne tathA iSsamiti Adi-pAMca samitiethI yukta thaI yAvat brahmacAriNI thaI gai. (s0 11). zrI antakRta dazAMga sUtra 41
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmAvatI kI siddhigati prApti te pachI padmAvatI AryAe yakSiNI AryAM pAse sAmAyika Adi agIyAra aMgAnu adhyayana karyuM ane tenI sAtheja upavAsa, chaThe, aSTama, cAra, pAMca, paMdara paMdara divasa ane mahinA mahinA sudhInI vividha tapasyA karatI karatI vicaravA lAgI. padmAvatI AryAe purAM vIza varSa sudhI cAritra paryAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM jyAre dula thaI gaI tyAre teNe eka mAsanI salekhanAnA prAraMbha karyAM. ane salekhanA dvArA sAThe bhakatAnuM anazanathI chedana karI arthAt eka mahinAnA saMthArA karI je mAkSa prApti mATe saMcama lIdhA hatA tenuM ArAdhana karatAM aMtima zvAsa pachI siddha padane prApta karyuM. prathama adhyayana saMpUrNa gaurI Adi kA dIkSAgrahaNa aura siddhipada kI prApti A bIjA adhyayananuM prAraMbha vAkaya A prakAre jANavuM joie. zrI jammUAmI zrI sudharmAMsvAmIne pUche che :-he bhadanta ! bhagavAna mahAvIra dvArA nirUpita prathama adhyayanane bhAva meM sAMbhaLye paNa tenA pachI bhagavAne dvitIya adhyayanamAM kayA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che. te kRpA karIne saMbhaLAve. zrI sudharmAM svAmIe kahyuM-he jammU ! te kAla te samaye dvArakA nAmanI nagarI hatI, te nagarInI pAseja raivataka nAme pata hatA. te paryaMta upara naMdanavana nAme eka manehara tathA vizALa udyAna hatu. te dvArakA nagarInA rAjA kRSNa vAsudeva hatA. te kRSNa vAsudevanI paTTarANInuM nAma gaurI hatuM. eka samaya na Mdanavana udyAnamAM bhagavAna at ariSTanemi zrI antakRta dazAMga sUtra 42
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ padhAryA. kRSNa vAsudeva bhagavAnanAM darzana mATe bhagavAnanI pAse pahoMcyAgaurI devI paNa padmAvatI devInI peThe bhagavAnanAM darzana mATe gaI. bhagavAne dharmakathA kahI. dharmakathA sAMbhaLI pariSad pAtapeAtAne ghera pAchI gaI, kRSNa paNa bhagavAnanAM darzana karI potAnA mahelamAM gayA. tyAra pachI te gaurI devI padmAvatInI peThe pratrajyA grahaNa karIne siddha thaI gaI. (2) A prakAre gAndhArI, lakSmaNA, susImA, jAMbavatI, satyabhAmA tathA rUkimaNInuM vRttAnta samAnarUpe jANavuM joie. padmAvatI Adi AThe rANIe ekaja sarakhI rIte pravrajyA grahaNa karIne siddha thai gai, e AThe zaNI kRSNa vAsudevanI paTTarANI hatI. A prakAre AThe adhyayana samApta thayAM (sU0 13) mUlazrI mUladattA kA caritra navamA adhyayananuM prAraMbha vAkaya paNa eja rIte jANavuM ke zrI jakhUsvAmIe pUchayu-he bhadanta ! bhagavAna dvArA prarUpita ukata AThamA adhyayananA bhAva ApanA dvArA meM sAMbhaLye, paraMtu he bhagavAn ! have huM cAhuM chuM ke Apa mane navamA adhyayananA je bhAvA bhagavAna mahAvIra prabhue kahyA hAya te sAMbhaLAveA. zrI sudharmAM svAmIe kahyuhe jammU! te kAla te samaye dvArakA nAme nagarI hatI, te nagarInI pAse raivataka nAme pata hatA ane tyAM naMdanavana nAme udyAna hatuM. e nagarInA rAjA kRSNa vAsudeva hatA. te dvArakA nagarImAM kRSNa vAsudevanA putra ane jAkhavatI devInA Atmaja sAMma nAme kumAra hatA, je sarvAMgasuMdara hatA. te sAMkha kumAranI patnInuM nAma mUlazrI hatu, je atyaMta suMdara tathA komalAMgI hatI. te nagarImAM arhata ariSTanemi padhAryAM, kRSNa temanAM dana mATe gayA. mUlazrI paNa bhagavAnanAM dananAM nimitte padmAvatInI peThe gai. bhagavAne dharmakathA kahI. dha kathA sAMbhaLI pariSad potapotAne ghere pAchI gaI. kRSNa paNa bhagavAnane vaMdana namaskAra karI pAchA gayA. tyAra pachI bhUlazrIe bhagavAnane kahyuM - huM bhadraMnta ! kRSNa vAsudevanI AjJA laine ApanI pAse huM pratrajita thavA cAhuM chuM. sAMkhakumAra pahelAMja prajita thai gayA hatA tethI zrI antakRta dazAMga sUtra 43
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlazrI kRSNa vAsudevanI AjJA laIne padmAvatInI peThe t ariSTaneminI pAse pravrajyA grahaNa karI tapasaMyamanI ArAdhanA karI siddhapadane prApta karyuM. (9) mUlazrInA jevuMja mUladattAnuM badhuM vRttAnta jANavuM joie. A sAMkhakumAranI khIjI patnI hatI. // 10 5 (sU. 14) pAMcamA varga saMpUrNa SaSThavarga kA prAraMbha have chajjA vargano prAraMbha karIe chIe.-- chaThThA varganuM prArabhavAkaya A prakAre jANavuM joie. zrI jakhUsvAmIe kahyuM- he bhadanta ! bhagavAna mahAvIra prabhunA dvArA kahevAyela paMcama varganA bhAvane ApanA mukhathI meM sAMbhaLyA, have tyAra pachI bhagavAne nirUpaNa karelA chaThThA varganA bhAvane huM sAMbhaLavA cAhuM chuM. zrI sudharmAM svAmIe kahyuM-he ja khU ! bhagavAna mahAvIre chaThThA vargamAM seLa adhyayanonuM nirUpaNa karyuM che, tenAM nAma A prakAre che, (1) makAI (2) kiMkama (3) mudrapANi (4) kAzyapa (5) kSemaka (6) dhRtidhara (7) kailAsa (8) haricaMdana (9) vAratta (10) sudarzana (11) pUrNabhadra (12) sumanobhadra (13) supratiSTha (14) megha (15) atimukta tathA (16) alakSya. he bhadanta! bhagavAna mahAvIre antakRta sUtranA chaThThA vargamAM seLa adhyayanAnu nirUpaNa karyuM che te tenA prathama adhyayanamAM kayA bhAvAnuM nirUpaNa karyuM che ? (sU. 1) maMkAI aura kiMkama kA caritra he jammU ! te kAla te samaye rAjagRha nAme nagara nAme eka caitya hatuM. te nagaramAM zreNika nAme rAjA hatA. makAi nAme gAthApati rahetA hatA, je bahuja samRddha ane (kAithI parAbhava nahi thAya tevA) hatA. zrI antakRta dazAMga sUtra hatuM. temAM zuzilaka te rAjagRha nagaramAM khIjAthI aparAvita 44
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAla te samaye dharmanA Adikara zramaNa bhagavAna mahAvIra guNazilaka udyAnamAM padhAryA. pariSad bhagavAnanAM darzananimitte pitapotAne gherathI nIkaLI. pachI bhagavAnanA padhAryAnuM vRttAMta sAMbhaLI makAI gAthApati paNa bhagavatIsUtramAM kahela gaMgadattanI peThe bhagavAnanAM darzana mATe pitAne gherathI nIkaLI bhagavAna pAse pahoMcIne vandanA karI, evaM bhagavAna dvArA upadezAyelI dharmakathA sAMbhaLI temanA hRdayamAM gaMgadattanI peThe vairAgya utpanna thaye ane temaNe hAtha joDIne bhagavAnane arja karI ke he bhadanta! ApanAthI upadezAyelI dharmakathA sAMbhaLavAthI mArA hadayamAM vairAgya utpanna thaye che. tethI huM mArA meTA putrane kuTuMbano bhAra seMpIne ApanI pAse dIkSA levA IcchuM chuM. bhagavAne kahyuM- he devAnupriya! jevI tamArI IcchA. tyAra pachI te makAI gAthApati pitAne ghera gayA. gaMgadattanI peThe temaNe pitAnA putrane kuTuMbane bhAra seMpI daI hajAra manuSyae upADelI pAlakhImAM besI pravajyA levA mATe nIkaLyA ane yAvat anagAra thaI gayA. tyAra pachI te makAI anagAre zramaNa bhagavAna mahAvIranA tathArUpa sthavirAnI pAse sAmAyika Adi agIyAra aMgenuM adhyayana karyuM, ane skandakanI piThe guNaratna tapanuM ArAdhana karyuM, tathA seLa varSa paryanta dIkSA paryAyanuM pAlana karI aMtamAM skandakanI peThe ja vipula parvata para siddha padane prApta thayA. prathama adhyayana saMpUrNa eja rIte dvitIya adhyayananAM prAraMbhavAkyane paNa prathama adhyayananI samAna jANI levuM joIe. A adhyayanamAM rkikama gAthApatinuM varNana che. kikama gAthApati paNa makAInI samAna ja pravrajita thayA, teja prakAre vipulagiri para siddha thayA (sU) 2) dvitIya adhyayana samApta. murapANi yakSAyatana kA varNana atha tRtIya adhyayana. tRtIya adhyayanane AraMbha A prakAre karIe chIe, zrI jaMbusvAmIe zrI sudharmAsvAmIne pUchayuM - he bhadanta! bhagavAne nirUpaNa karelA aMtakRta sUtranA chaThThA varganA dvitIya adhyayananA bhAva ApanA dvArA jANyA, have tethI AgaLa bhagavAne nirUpaNa karelA tRtIya adhyayananA bhAva jANavA cAhuM chuM. zrI sudharmAsvAmIe kahyuMhe jaMbU! te kAla te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te nagaramAM guNazilaka nAme caiitya hatuM. te nagaranA rAjA zreNika hatA. temanI rANInuM nAma celanA hatuM. te rAjagRha nagaramAM arjuna nAme mAlI raheto hato. te mAlInI patnInuM nAma baMdhumatI hatuM, je atyaMta sukumAra hatI. arjuna mAlInI mAlikIne eka vizALa puSpArAma (phUlane bagIce) rAjagRha nagaranI bahAra hate.je puSpArAma lIlAM pAMdaDAMthI AcchAdita hovAne kAraNe AkAzamAM zrI annakRta dazAMga sUtra 45
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ caDhelA vAdalAnI ghanaghAra ghaTA jevA zyAmakAMti-yukta dekhAtA hatA. vaLI te pAMca prakAranA phUlethI suzebhita ane manane AnaMda Ape tevA hatA, tathA dareka rIte manane AkaSa~Na karatA hatA. te puSpArAmanI pAse pitA-pitAmaha-prapitAmaha Adi kulaparaMparAthI maLeluM mudgarapANi yakSanuM yakSAyatana hatuM. je pUrNabhadranA samAna purANuM divya ane satya hatu. temAM mudnarapANi yakSanI pratimAnI pratiSThA karelI hatI, te mudgarapANinA hAthamAM eka hajAra pala parimANa ( mApa ) vALuM lADhAnuM mudgara hatuM. ( sU. 3 ) arjuna ke dinakRtya kA varNana te arjuna mAlI khAlyakALathI ja mudrANi yakSanA bhakata hatA ane hamezAM netaranI khanAvelI chAbaDI laIne rAjagRha nagarathI nIkaLI jayAM te puSpArAma hatA tyAM jAto ane phUle vINI vINIne bhegAM karatA hatA. pachI te mAlI khilelAM zreSTha phUlane laIne jyAM sugarapANi yakSanu yakSAyatana hatuM tyAM jatA ane sugarapANi yakSanI sArI rIte anA karate. pachI pRthvI para jAnu tathA paga beune nIcA namAvI praNAma karatA hatA. tyAra pachI rAjamAne kinAre ( bAjue ) besIne AjIvikA mATe phUla vecatA hatA tathA sukhapUrvaka peAtAnuM jIvana pasAra karatA hatA ( sU. 4 ) arjuna kA tanI ke sAtha puSpa bInane ke liye jAnA te rAjagRha nagarImAM TilatA nAmanI eka goSThI (mitramaMDaLI) rahetI hatI. je ghaNIja samRddha ane bIjAthI parAbhavarahita hatI. tathA rAjAnA anugraha prApta hAvAthI peAtAnAM sananAM dhArelAM kAma karavAmAM te mitramaMDaLI svacchaMda hatI. eka divasa rAjagRha nagaramAM eka utsavanI gheASaNA thaI. tethI te mAlIe vicAra karyo ke kAle utsavamAM adhika phUleAnI jarUra paDaze mATe te vahelA uDaye, ane peAtAnI patnI bandhumatInI sAthe phUla vINIne ekaThAM karavA lAgyA ( sU0 5 ) zrI antakRta dazAMga sUtra 46
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ gauSTika purUSoM kA badhumatI ke prati dubhAva te samaye pUrvokta lalitA gechInA cha mANase mulgarapANinA yakSAyatanamAM pharatA hatA. arjuna mAlI paNa badhumatInI sAthe ekaThAM karelA pumAMthI sArAmAM sArA puSpa laine muddagarapANi yakSanI pUjA mATe yakSAyatana tarapha jato hato. badhumatI bhAryA sAthe AvatA arjunamAlIne joIne te chae gauSTika puruSoe paraspara vicAra karyo ke he mitro! A arjuna mAlI pitAnI patnI badhumatInI sAthe ahIM Ave che. tethI ApaNA mATe Ucita che ke A mAlIne avaLA hAthe bAMdhI balapUrvaka tenI bhAya badhumatInI sAthe vipulabhege bhegavIe. A prakAre paraspara vicAra karI teo kamADa pachavADe chupAI jAya che ane nizcala thaI zvAsa rokIne cupacApa besI jAya che. (sU) 6) gauSTika purUSoM dvArA baghumatI ko zIladhvaMza aura arjuna kA yakSa ke astitva meM avizvAsa tyAra pachI te ajuna mAlI badhumatI bhAryAnI sAthe jyAM mudagarapANi yakSanuM yakSAyatana hatuM tyAM AvIne bhakitabhAve praphula netravaDe mugarapANi yakSanI tarapha jete thake praNAma karavA lAgyA, ane praNAma karIne ucita puSpArcanA karI lIdhA pachI ghUMTaNa ane paganA bala upara nIce namI praNAma karavA lAgyuM. te samaye te chae gauSTika puruSe jaladI jaladI kamADanI pAchaLathI nIkaLIne arjuna mAlIne pakaDI lIdhe ane avaLA hAthe bAMdhIne tene eka bAjue gabaDAvI dIdhA pachI tenI sAme tenI patnI badhumatInI sAthe vividha bhege bhegavatA vicAravA lAgyA A joIne arjuna mAlInA hRdayamAM evo vicAra utpanna thayo ke huM bAlyakALathI ja hamezAM mhArA ISTa mudagarapANi yakSanI pUjA karato rahuM chuM. tenI pUjA karI lIdhA pachI ja AjIvikA mATe saDakanI bAjue phula vecavA mATe jAuM chuM ane phUla vecIne nirvAha karuM chuM Aja mane e saMdeha thAya che ke je mugara pANi yakSa ahIM hota te zuM A prakAranI ApattimAM paDele mane te joI zakata? mATe e nizcaya thAya che ke ahIM mudagarapANi yakSa hAjara nathI, paraMtu te phakta kATheja che. (sU) 7 ) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ arjunameM praviSTa yakSadvArA badhumatI sahita cha gauSTika purUSoM kA vinAza teja samaye te muddagarapANi yakSe ajuna mAlInA manamAM pitAnA astitva viSe saMdeha thaye che ema jANIne tenA zarIramAM praveza karyo ane taDa taDa karIne tenAM baMdhanene teDI nAkhyAM. pachI mudagarapANi yakSathI AviSTa te ajuna mAlIe eka hajAra palane leDhAne mugara laIne badhumatI sAthe te e gauSTika puruSane mArI nAkhyA. A prakAre e sAteyane mArIne mugarapANi yakSathI AviSTa te arjunamAlI rAjagRha nagaranI bahAranI hadamAM haMmezAM cha puruSa ane eka strI, ema kula sAta manuSyane mArate vicaravA lAgyA. (sU0 8) zreNika rAjA dvArA prajA ko nagara se bAhara nahIM jAne kI ghoSaNA karanA te samaye rAjagRha nagaranA rAjamArga Adi badhe sthaLe ghaNA leke eka bIjAne A prakAre kahevA lAgyA...he devAnupriya! arjunamAlI mudagarapANi yakSathI AviSTa thaIne rAjagRha nagaranI AsapAsamAM eka strI ane cha puruSa ema sAta vyakitaone hamezAM mArato vicarI rahyo che. A samAcArane rAjA zreNike sAMbhaLI kauTuMbika puruSane batAvyA, ane A prakAre kahyuM- he devAnupriya! anamAlI rAjagRha nagaranI bahAra sImAMta pradezamAM hamezAM cha puruSa ane eka strI ema sAta vyakitaone mArato vicarI rahyo che, mATe tame loko mArI AjJAne AkhA nagaramAM AvI rIte jAhera gheSaNa karIne kaho ke je tamAre jIvavAnI IcchA hoya to tame loko ghAsa mATe, lAkaDAM mATe, pANI mATe, ane phaLaphUlane mATe ekavAra paNa rAjagRha nagaranI bahAra nIkaLavuM nahi. je tame leke bahAra nahi nIkaLe to tamArA zarIranI jarAya hAni thaze nahiM. he devAnupriya! A prakAranI e gheSaNA bevAra-traNavAra jAhera karo ane pachI mane sUcita kareA jAtanI rAjAnI AjJA maLavAthI te kauTuMbika puruSee rAjagRha nagaramAM pharatA pharatA rAjAnI AjJAnI gheSaNa karI ane pachI tenI sUcanA (khabara) rAjAne ApI. (sU) 8) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra kA samavasaraNa e rAjagRha nagaramAM sudarzana nAmanA zeTha rahetA hatA. te pUrNa RddhisaMpanna ane aparAbhUta hatA. te zramaNopAsaka zrAvaka hatA tathA jIvAdi navatattava ane pacIza kriyAnA jJAtA hatA te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra dharmopadeza karatA thakA rAjagRha nagarImAM padhAryA. temanA padhAravAnA samAcAra jANuM rAjagRhe nagaranA rAjamArga Adi sthaLamAM ghaNAM manuSya eka bIjAne A prakAre kahetAM hatAM, he devAnupriya! bhagavAna mahAvIra prabhu A nagaramAM padhAryA che. temanAM nAma-gotra sAMbhaLavAthI paNa mahAphaLa thAya che te pachI temanAM darzana karavAthI tathA temanAthI upadezAtA dharmanA vipuLa arthane grahaNa karavAthI je phaLa thAya che te te avarNanIyaja che. A prakAre ghaNA manuSyanA mukhathI bhagavAnanA AvavAnA vRttAMta sAMbhaLIne sudarzana zeThanA hRdayamAM e AdhyAtmika vicAra eTale manamAM saMkalpa utpanna thaye ke zramaNa bhagavAna mahAvIra A rAjagRha nagaranA guNazilaka cityamAM padhAryA che. mATe mane ucita che ke huM bhagavAnanAM darzana mATe jAuM. e prakAre vicAra karI te potAnAM mAtApitA pAse AvyuM ane hAtha joDIne Ama kahyuM - he mAtApitA ! zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu rAjagRha nagaranA guNazilaka udyAnamAM samavasRta thayA che. mATe huM cAhuM chuM ke zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse jAuM ane temane vaMdana namaskAra karI sevA karUM. (sU) 10) bhagavAna ke darzanake liye jAne kI icchAvAle sudarzana seTha kA apane mAtApitA ke sAtha saMvAda - sudarzana dvArA A prakAre nivedana sAMbhaLI mAtApitAe tene kahyuM - he putra! ajunamAlI nagaranI bahAra manuSyane mArate phare che, mATe he putra ! bhagavAna mahAvIra prabhune vaMdanA karavA na jAo. tyAM javAthI khabara nathI ke tamArA zarIrane kaI Apatti thAya ! mATe tame ahIMthI ja bhagavAna mahAvIra prabhune vaMdana namaskAra kare. teo sarvajJa che ahIMthI karAyelI tamArI bhakitane svIkAra karaze. mAtApitAnAM AvA vacana sAMbhaLI te sudarzana zeThe A prakAre kahyuM - he mAtApitA ! bhagavAna mahAvIra zrI antakRta dazAMga sUtra 49
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu A rAjagRha nagaramAM jyAre ahIM padhArela che, jyAre ahIM virAjela che ane samavasRta che te paNa huM temane ahIMthI vaMdana namaskAra karuM, temanI pAse nahIM jAu A kema banI zake? huM bhagavAnanAM darzana mATe jAvAnI IcchA rAkhuM chuM, mATe Apa mane AjJA Apa ke huM tyAM jaIne bhagavAnane vaMdana namaskAra karI sevA karUM (sU0 11) bhagavAna ke darzana ke liye jAte huye sudarzana ke samIpa yakSa kA AnA tyAra pachI sudarzana zeThane mAtApitA jyAre aneka prakAranI yukitaothI samajAvI na zakayA tyAre temaNe anicchApUrvaka tene AjJA ApI - he devAnupriya! jema tamane sukha thAya tema kare. tyAra pachI sudarzana zeTha mAtApitAnI AjJA meLavI zuddha vastra paherI, alaMkArothI vibhUSita thaI bhagavAnanAM darzanArthe potAne gherathI nIkaLyA ane page cAlIne rAjagRha nagaranI vacce vacce thaIne muddagarapANi yakSanA yakSAyatananI pAse thaIne javAne temaNe nizcaya karyo ane tyAMthI javA lAgyA. tyAre tene jatA joIne te mudagarapANi yakSa krodhathI vikarALa banI eka hajAra palanuM loDhAnuM bhugara pheravate sudarzana zeThanI tarapha javA lAgyuM. (sU) 12 ). sudarzana seThako sAkAra pratimA grahaNa tyAra pachI te sudarzana zeTha te mudagarapANi yakSane potAnI tarapha uchaLate Avate joIne paNa bhaya, trAsa, udvega ane kSebhathI dUra ja rahyA temanuM hRdaya jarA paNa vicalita ane saMbrAnta na thayuM. temaNe nirbhaya thaIne pitAnA vastranA cheDAthI bhUmine pramAjita karI (vALI) ane mukha para uttarasaMga dhAraNa karyuM tathA pUrva dizA tarapha meTuM rAkhI besI gayA, ane DAbA pagane UMce karI beu hAtha joDI mastaka upara aMjalipuTa rAkhI bolyA - namaskAra che te ahaMtone ke je mokSamAM padhArI gayA che, ane vartamAna ahaMnene paNa namaskAra che je mokSamAM padhAravAnA che. pahelAM meM bhagavAna mahAvIranI pAse pUla prANAtipAtanuM paccakakhANa lIdheluM, eTale sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna, svadArasaMtoSa, ane IcchAparimANa A sthUla parigraharUpa aNuvratane dhAraNa karyA hatAMhave A samaye te prabhunI sAkSIthI yAjajIva sarvaprANAtipAtane tyAga karuM chuM. A prakAre mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigrahane jIvanabhara mATe paccakkhANa zrI antakRta dazAMga sUtra 50
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ karuM chuM, ane krodha, mAna, mAyA, lebha, yAvat mithyAdarzanazalya sudhInAM aDhAra pApanA yAjajIvana pratyAkhyAna karuM chuM. A uparAMta sarvathA cAra prakAranA AhArane cAvajajIva pratyAkhyAna karUM chuM . je huM A upasargathI bacuM te mAre AgAra che, ane jo huM na bacI zakuM te sarva prakAranA pratyAkhyAna meM karI ja lIdhA che te jAvajIva rahezeja. ema manamAM nizcaya karIne sudarzana zeTha sAgArI anazana dhAraNa karI kAryotsarga karIne besI gayA (sU0 13) yakSa dvArA arjuna mAlI ke zarIra ko tyAga tyArapachI te mudagarapANiyakSa eka hajAra palano bhArI loDhAnuM sugara pheravatA thake jyAM sudarzana zramaNopAsaka hatA tyAM Avye AvIne te sudarzana zeThane koIpaNa prakAre pitAnA parAkramathI kaSTa ApI zake nahi. te muddagarapANiyakSa sudarzana zramaNopAsakanI cAre bAju pharate thake jyAre keIpaNa prakAre tenA upara potAnuM baLa calAvI na zakyuM tyAre te yakSa sudarzana zramaNopAsakanI pAse AvIne ubhuM rahI gayuM ane animeSa dRSTithI tenI sAme ghaNA vakhata sudhI joI rahyo. tyArapachI te yakSa arjunamAlInA zarIrane cheDI hajAra5lanA leDhAnA mugarane laI je dizAmAMthI te AvyuM hatuM te dizAmAM cAlyA gaye (sU0 14) sudarzana aura arjunamAlI kA paricaya anamAlIe yakSanA upasargathI mukta thatAM ja "dha" evA avAjanI sAthe pRthvI upara paDI gaye. te samaye sudarzana zeThe pitAne upasarga rahita jANIne pitAnI pratijJAne pALI ane te paDelA ajunamAlIne saceSTa karavA mATe prayatnazIla thayA, jethI te arjunamAlI thoDA samaya pachI svastha thaIne ubhe thaye ane sudarzana zramaNopAsakane A pramANe kahyuM he devAnupriya! Apa koNa che? ane kayAM jaI rahyA che? A sAMbhaLI sudarzana zramaNopAsake anamAlIne kahyuM- he devAnupriya! huM jIvAdi nava tane jANavAvALe sudarzana nAme zramaNopAsaka chuM, ane huM guNazilaka udyAnamAM padhArelA zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA namaskAra karavA jaI rahyo chuM. (sU) 15) zrI antakRta dazAMga sUtra 51
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudarzana aura arjunamAlI kA bhagavAn ke darzana ke liye jAnA A sAMbhaLIne te arjunamAlIe sudarzana zramaNopAsakane A prakAre kahyuM- he devAnupriya! paNa tamArI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA-namaskAra karavA mATe AvavA cAhuM chuM. sudarzane kahyuM- he devAnupriya! jema tamane sukha hoya tema kare. tyArapachI te sudarzana zramaNopAsaka ajunamAlInI sAthe guNaphilaka udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse AvyA, ane traNa vAra AdakSiNapradakSiNapUrvaka vaMdana-namaskAra karI sevA karavA lAgyA. bhagavAna mahAvIre te bannene dharmakathA saMbhaLAvI. dharmakathA sAMbhaLIne sudarzana zramaNopAsaka pitAne ghera cAlyA gayA. (sU0 16) arjunamAlI kA dIkSA aura abhigraha kA grahaNa karanA tyArapachI te ajunamAlIe zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse dharmakathA sAMbhaLIne ane tene sArI rIte hRdayaMgama karI hRSTatuSTahRdayathI A prakAre beltha-he bhadanta! Apa dvArA upadiSTa dharmakathA sAMbhaLIne mane temAM zraddhA utpanna thaI che. mATe huM ApanI pAse saMyama grahaNa karavA cAhuM chuM. bhagavAne kahyuM- he devAnupriya! je prakAre tamane sukha thAya tema karo. bhagavAnanAM evAM vacana sAMbhaLI te ajunamAlI IzAna koNamAM gayA ane pitAnI meLe paMcamuSTika luMcana karI anagAra thaI gayA. te arjuna anagAra je divase pravrajita thayA teja divasathI zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karI A prakAranuM temaNe abhigraha lIdhuM ke huM mAvajajIva antararahita chaThTha chaThTha pAraNA rUpa tapasyAthI mArI AtmAne bhAvita karatAM vicarIza. ema abhigraha laIne vicaravA lAgyA. (sU) 17) zrI antakRta dazAMga sUtra para
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ logo dvArA arjuna anagAra kI nindA karanA tyArapachI arjuna anagAre chaknA pAraNAne divase pahelA paheramAM svAdhyAya karyo ane gautama svAmInI peThe gecarI gayA. rAjagRha nagaranA Uca, nIca, madhyama kuLamAM gRhasAmudAnika bhikSA mATe pharatA pharatA te arjuna anagArane joIne strI, puruSa, bALake, vRddho, tathA juvAne badhA ema kahevA lAgyA ke eNe mArA bApane mAryo, eNe mArI mAtAne mArI, eNe mArA bhAIne mAryo, eNe mArI bahenane mArI, eNe mArI patnIne mArI, eNe mArA putrane mAryo, eNe mArI putrIne mArI, eNe mArI putravadhUne mArI, eNe mArA bIjA svajana saMbaMdhI parijanene mArI nAkhyA. evuM kahI keI kaTu vacanethI tenI bhaTsana (tiraskAra) karavA lAgyA, keI anAdara karavA lAgyA, keI nidA karavA lAgyA, ke temane khIjavavAnI keziza karavA lAgyA, kaMI temanA denuM uddaghATana karavA lAgyA, keI tarjana karavA lAgyA ane kaI lAkaDI iMTa AdithI mAravA lAgyA. (sU) 18) arjuna anagAra kA dUsaroM dvArA kI gai nindA Adi sahana karanA aneka strIothI, puruSothI, bALakethI, vRddhothI ane yuvakethI tiraskRta ane tADita thatA te arjuna anagAra te lekenA upara manathI paNa dveSa nahI karatA, paraMtu teonA ApelA Akroza Adi parISahene samabhAve sahana karavA lAgyA, arthAta te parISaha-upasarga devAvALA pratye jarA paNa krodha lAvyA vagara kSamAbhAvane dhAraNa karI ane dInabhAvathI rahita madhyastha bhAvanAmAM vicAravA lAgyA, tathA nija rAnI bhAvanAthI pavitra aMtaHkaraNa hovAne kAraNe badhA parISahene anAyAse ja sahana karavA lAgyA. A prakAre badhA prakAranA parISahAne sahana karatA thakA ucca, nIca, madhyama kulemAM gRhasAmudAnika bhikSAne mATe vicaratA te arjuna anagArane je kayAMka AhAra maLate to pANI na maLatuM, pAchuM maLatuM te AhAra na maLata. A prakAre samaya para sUkuM lakhuM evuM tevuM paNa bhejana maLI jatuM tene adIna, avinA, akaluSa, akSeti, aviSAdI, tanamanATa Adi vikSepa bhAvethI taddana asaMga rahIne laI letA. pachI rAjagRhathI nIkaLI teo guNazilaka udyAnamAM AvatA ane laI Avela bhejanane zraddhApUrvaka bhagavAnane dekhADatA bAdamAM temanI AjJA meLavI mRddhithI rahita, eTale jema sApa daramAM praveza kare tema rAgadveSathI rahita thaIne te bhojananuM sevana karI saMyama-nirvAha karavAmAM tatapara rahetA (sU) 19 ) zrI annakRta dazAMga sUtra 53
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ arjuna anagAra kI siddhipadaprati pachI kaI samaye bhagavAna mahAvIra rAjagRhanagarathI bahAra nIkaLI janapadamAM vicarI rahyA hatA, e avadhimAM te mahAbhAgI arjuna anagAre te udAra, vipula, bhagavAne Apela tathA utkRSTa bhAvanAthI svIkArela atyaMta prabhAvazAlI tapathI AtmAne bhAvita karatAM, cha mAsa sudhI cAritraparyAyanuM pAlana karyuM, tathA ardhamAsikI saMlekhanAthI AtmAne sevita karI tathA trIsa bhakatanuM anazanathI chedita karIne potAnAM sarva ghanaghAtI karmone nAza karIne siddha thaI gayA ( sU0 20 ) Iti tRtIya adhyayana saMpUrNa. makAi prabhUti kA caritra have caturtha adhyanane prAraMbha A prakAre karIe chIe jaMbUsvAmIe zrI sudharmAsvAmIne A prakAre pUchayuM- he bhadanta ! zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA varganA tRtIya adhyayanamAM je bhAva batAvyA che te meM sAMbhaLyA. have tyArapachI caturtha varganA bhAva sAMbhaLavA IcchuM chuM. zrIsudharmAsvAmIe kahyuM - he jaMbU! te kAla te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te nagaramAM guNazilaka nAme caitya hatuM. te nagaranA rAjA zreNika hatA. te nagaramAM kAzyapa nAme eka gAthApati rahetA hatA. te gAthA patie makAInI jema bhagavAna mahAvIra prabhunI pAse pravajyA grahaNa karI, ane seLa varSa sudhI cAritraparyAya pA, tathA aMtamAM vipulagiri para siddha thaI gayA. A prakAre cothuM adhyayana samApta thayuM (4). evI ja rIte kSemaka gAthApatinuM paNa carita jANavuM, te kAkadI nagarInA rahevAsI hatA. temaNe seLa varSa sudhI cAritraparyAya pALe ane vipula giri para siddha thaI gayA (5). eja prakAre dhRtidhara gAthApatinuM paNa varNana che. e kAkaMdI nagarInA rahevAsI hatA, temanuM paNa cAritraparyAya seLa varSanA hatA. aMtamAM e paNa vipulagiri para siddha thaI gayA (6). eja prakAre kailAsa zrI antakRta dazAMga sUtra 54
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAtinuM paNa cirata jANavuM. e sAketa ( aAdhyA) nagarInA rahevAzI hatA. temaNe khAra varSa sudhI cAritraparyAya pALye ane vipulagiri para siddha thaI gayA. (7) haricaMdana gAthApati paNa eja rIte anagAra thaI gayA. te paNa sAketa nagarInA rahevAzI hatA, temaNe khAra varSa sudhI cAritraparyAya pALye ane aMtamAM vipulagiri para siddha thaI gayA. ( 8 ) A prakAre vArattaka gAthApatinuM caritra che. te rAjagRha nagaranA rahevAzI hatA. khAra varSa sudhI zrAmaNyaparyAya pALye ane vipulagiri para siddha thai gayA. (9) sudana gAthApati paNa bhagavAnanI pAse prajita thayA te. vANija gAmanA rahevAzI hatA, temaNe pAMca varSa sudhI zrAmaNyaparyAya pALyA ane vipulagirI para siddha thaI gayA. (10) eja prakAre pUrNa bhadra gAthApatinuM paNa caritra jANavuM joie. te vANija gAmanA rahevAzI hatA. temaNe pAMca varSa sudhI zrAmaNyaparyAya pALyA ane vipulagiri para siddha thai gayA. (11) sumanabhadra gAthApatinuM caritra paNa eja prakAranuM samajavuM joie. te zrAvastI nagarInA rahevAzI hatA, temaNe bahu varSoM sudhI zrAmaNyaparyAya pALyo ane vipulagiri para siddha thai gayA. ( 12 ) eja prakAre supratiSTha gAthApatinuM caritra jANavuM. te zrAvastI nagarInA rahevAzI hatA. temaNe sattAvIza varSa sudhI cAritraparyAya pALyA. aMtamAM vipulagiri para siddha thai gayA (13) tevIja rIte megha gAthApatinuM paNa ciratra jANavuM. te rAjagRha nagaranA rahevAzI hatA. ghaNAM varSAM sudhI temaNe zrAmaNyaparyAya pAnyA ane vipulagiri para siddha thaI gayA. (14) (s0 21) caudamuM adhyayana samApta, zrI antakRta dazAMga sUtra 55
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ atimukta anagAra kA caritra caudamuM adhyayana samApta, zrI jaMbUsvAmIe zrI sudharmAM svAmIne pUchyuM--he bhadanta! bhagavAna mahAvIra dvArA prarUpita caudamA adhyayananA bhAva meM ApanA mukhathI sAMbhaLyo. have tyArapachI paMdaramA adhyayananA bhAva kRpA karIne saMbhaLAvA. sudharmA svAmIe kahyuM-he jabU! te kAla te samaye peAlAsapura nAmanuM nagara hatu. te nagaramAM zrIvana nAmanuM udyAna hatuM. te peAlAsapura nagaramAM vijaya nAme rAjA hatA. te vijayarAjAnI rANInu nAma zrIdevI hatuM. te rANI prathamavaNita mahArANIone samAna zAbhAyukta hatI. zrIdevI rANInA Atmaja atimukataka (evatA) nAme kumAra hatA, je atyaMta sukumAra hatA. te kAla te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra zrIvana udyAnamAM padhAryAM. te samaye bhagavAna mahAvIra prabhunA jyeSTha ziSya IMdrabhUti, bhagavAnane pUchIne vyAkhyAprajJaptinAM (bhagavatI)nAM varNana pramANe peAlAsapura nagaranA ucca nIca madhyama kulAmAM gRhasAmudAnika bhikSAne mATe bhramaNa karavA lAgyA. ( sU0 22) e samaye atimuktaka kumAra snAna karI alakAreAthI vibhUSita thai ghaNA chekarAchokarIe ane bALaka bALakIo tathA kumAra-kumArikAonI sAthe potAnA gharathI nikaLI jyAM indrasthAna-khALakane ramavAnA sthAna hatuM tyAM AvyA ane sahunI sAthe ramavA lAgyA teja samayamAM bhagavAna gautama peAlAsapura nagaranA uccanIca madhyama kuLAmAM gRha sAmudAnika bhikSAne mATe paryaTana karatA karatA, te kumAranA IMdrasthAnanI pAsethI nIkaLyA. tyArapachI te atimukataka kumAra bhagavAna gautamane AvatA joIne temanI pAse gayA ane A prakAre khelyA-he bhadanta ! Apa kANu che ? ane zu kAraNathI pharI rahyA che ? (sU. 23) atimukataka kumArane A jAtanA prazna sAMbhaLI bhagavAna gautame atimukataka kumArane A pramANe kahyuM-he devAnupriya! huM zramaNa nigrantha chuM. ame leAkeA iryAdi pAMca samitiothI yukta evA guptabrahmacArI chIe tathA ame geAcarIne mATe ucca nIca madhyama kulemAM jaie chIe. A sAMbhaLIne atimukataka kumAre bhagavAna gautamane Ama kahyuM he bhadanta! Apa mArI sAthe padhAre. huM Apane bhikSA apAvuM chuM. ema kahI gautamasvAmInI AMgaLI pakaDI lIdhI ane temane peAtAnA mahelamAM lai gayA. temane AvatA joine zrIdevI atyaMta hRSTatuSTa thai AsanathI uThIne jyAM bhagavAna gautama hatA tyAM AvyAM. ane bhagavAna gautamane traNavAra vidhisahita vaMdana nakAra karyAM. tyAra pachI ucca bhAvathI vipula azanapAna khAdya svAdya cAreya prakAranA AhAra temane vaheArAvyA, zrI antakRta dazAMga sUtra 56
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane visarjana karyuM arthAt bhavanadvAra sudhI zrIdevI rANe temane pahuMcADavA gayAM (sU24) tyArapachI te atimukataka kumAre bhagavAna gautamane A prakAre kahyuM- he bhadanta! A5 kayAM raho che? gautama svAmIe tene kahyuM- he devAnupriya! mArA dharmAcArya dharmopadezaka dharmanA Adikara mekSagAmI bhagavAna mahAvIra prabhu A pilAsapura nagaranI bahAra zrIvana udyAnamAM yathAka95 avagraha laIne birAje che ane tapasaMyamathI AtmAne bhAvita karatA vicare che, tyAM huM rahuM chuM. tyArapachI atimukataka kumAre bhagavAna gautamane kahyuM- he bhadanta! ApanI sAthe bhagavAnanA darzana mATe cAluM chuM. bhagavAna gautame kahyuM- he devAnupriya! jema tamane sukha thAya tema kare. paraMtu dharma kAryamAM pramAda na kare. (sU) 25). tyAre te atimuktaka kumAra gautamasvAmInI sAthe jyAM bhagavAna mahAvIra prabhu hatA tyAM gayA. tyAM jaIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNavAra vidhipUrvaka vaMdana namaskAra karyA ane upAsanA karavA lAgyA. te samaye bhagavAna gautama zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse AvyA ane AhAra dekhADaye dekhADI AhAra pANI karI lIdhA pachI cAvatuM te gautamasvAmI saMyama tathA tapasyAthI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. te bAju zramaNa bhagavAna mahAvIre atimukataka kumArane uddezIne teno yogya dharmakathA kahI. dharma kathA sAMbhaLIne atimukataka kumAra hatuSTa thayA ane kahyuM- he bhadanta! huM mArAM mAtApitAnI AjJA laIne ApanI pAse pratrajita thavA cAhuM chuM. bhagavAne kahyuM- he devAnupriya! jema tamane sukhakara thAya tema kare, pramAda na kare (sU) 26) tyArapachI te atimuktaka kumAra jyAM mAtApitA hatAM tyAM AvyA ane temaNe mAtApitA pAsethI pravajyA mATe AjJA mAgI. pitAnA putranI A vAta sAMbhaLI mAtApitAne hasavuM AvyuM ane kahyuM- he putra! tuM hajI bALaka che, hajI te tane jANyAM nathI. he putra! tuM zuM dharma samaje che? A sAMbhaLI atimukataka kumAre kahyuM he mAtApitA ! "huM je jANuM chuM te nathI jANatuM, je nathI jANatA te jANuM chuM. mAtApitA atimukataka kumAranAM A prakAranAM vacana sAMbhaLIne belyAM-he putra! A zuM kahe che ke je jANuM chuM te nathI jANatuM, je nathI jANatuM te jANuM chuM (sU0 27) mAtApitAnAM evAM vacana sAMbhaLIne atimuktaka kumAre A pramANe kahyuM- he mAtApitA! huM eTaluM jANuM chuM jeNe janma lIdhe te avazya maraze. paNa te nathI jANo te kayA kAlamAM, kayA sthAnamAM, kayA prakAre ane keTalA samaya pachI maraze. tevI ja rIte he mAtApitA! e nathI jANatA ke kayAM karma dvArA jIva naraka, tiryaMca, manuSya ane devayonimAM utpanna thAya che, paNa eTaluM avazya jANuM chuM ke jIva potAnAMja karma dvArA e nimAM utpanna thAya che. he mAtApitA! me eTalA mATe ja kahyuM ke jene nathI zrI antakRta dazAMga sUtra 57
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANatA te jANuM chuM, je jANuM chuM tene nathI jANatA, ethI mArI icchA che ke Apa beunI AjJA laIne bhagavAna mahAvIra prabhunI pAse pratrajita thai jAuM. tyArapachI mAtApitAe te atimukataka kumArane aneka prakAranI yukitaprayukitathI samajAvyA, paNa sacamanA daDhabhAvathI tene calita na karI zakayA. tyAre temaNe kahyuM-he putra! ame leAke eka divasamAtraja tamArAM rAjyazrIne jovA cAhIe chIe, arthAt phakata eka divasa puratA tame! rAjA bano ema icchIe chIe A sAMbhaLI atimukataka kumAra mauna thai gayA tyAre mAtApitAe temano rAjyAbhiSeka mahAkhalanI peThe karyAM. pachI te atimukataka kumAre bhagavAnanI pAse dIkSA lIdhI ane sAmAyika Adi agIyAra aMge bhaNyA tathA ghaNAM varSoM sudhI zrAmaNyaparyAyanuM pAlana karyuM ane guNaratna saMvatsara Adi tapasyA karatA thakA aMtamAM vipulagiripara siddha thai gayA. (sU0 28) padmam adhyayana samApta thayuM. alakSya rAjA kA caritra have sALamA adhyayanano prAraMbha karIe chIe, jeno prArabha A prakAre thAya che. ja khUsvAmI sudharmAsvAmIne pUche cheDe bhadanta ! zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu dvArA prarUpita chaThThA varganA paMdaramA adhyayanano bhAva meM ApanA mukhethI sAMbhaLyA have kRpA karIne seALamA adhyayanano bhAva sAMbhaLAvA, sudharmAMsvAmI kahe che-he ja khU! te kAla te samaye vArANasI nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM kAmamahAvana nAme eka caitya hatuM. te nagarInA rAjA alakSya hatA. te kAla te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu vArANasI nagarInA kAmamahAvana udyAnamAM padhAryAM. piraSad temanAM darzana mATe nIkaLI. bhagavAnanA AvavAnA vRttAnta sAMbhaLIne mahArAja kRNikanI peThe mahArAjA alakSya atyaMta harSoMnI sAthe bhagavAna mahAvIra prabhunAM darzana mATe gayA. tyAM jaine vaMdananamaskAra karI bhagavAnanI sevA karavA lAgyA. bhagavAne dharmakathA kahI. dharmakathA sAMbhaLIne mahArAja alakSyanA hRdayamAM vairAgyabhAva pragaTa thayA pachI te alakSya rAjA, bhagavAna mahAvIranI pAse udAyananI peThe pratrajita thai gayA. udAyananI pravrayAthI emanI pravrayAmAM vizeSatA eTalIja che ke temaNe potAnA jyeSTha putrane rAjaya ApIne pratrajyA lIdhI. pratrajayA lIdhA pachI emaNe agIyAra zrI antakRta dazAMga sUtra 58
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMgenuM adhyayana karyuM tathA ghaNAM varSo sudhI cAritraparyAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM vipulagiri para siddha thaI gayA. he jaMbU! A prakAre zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA varganA bhAvene nirUpaNa karyA che (sU0 29) seLamuM adhyayana samApta cho varga samApta nandA kA caritra sAtamo varga he bhadanta! zramaNa bhagavAna mahAvIre annakRtanA cha varganA bhAvenuM je nirUpaNa karyuM che te ApanA mukhethI sAMbhaLyuM. have tyArapachI sAtamA vargamAM kayA bhAva bhagavAne kahyA che? sudharmA svAmIe kahyuM- he jaMbU! bhagavAne aMtakRtanA sAtamAM vargamAM tera adhyayananuM nirUpaNa karyuM che. tenAM nAma A pramANe che: (1) nandA (2) nandavatI (3) nandAttarA (4) nandazraNikA (5) mAtA (6) sumatA (7) mahAmatA (8) marudevA (9) bhadrA (10) subhadrA (11) sujAtA (12) sumanAtikA ane (13) bhUtadattA. A je tera nAma che te zreNika mahArAjanI rANIonAM che. sAtamA varganAM adhyayana emanAM nAmanAM che ? jaMbUsvAmIe pharIne pUchyuM :-he bhadata! bhagavAna mahAvIra prabhue sAtamA varganA tera adhyayanemAM prathama adhyayananA bhAvanuM kayA prakAre nirUpaNa karyuM che? sudharma svAmIe kahyuM - jaMbU! te kAla te samaye rAjagaha nAmanuM nagara hatuM. te nagaramAM guNazilaka nAme caitya hatuM. te nagaranA rAjA zreNika hatA. temanI rANInuM nAma nandA hatuM. keIeka samaye bhagavAna mahAvIra prabhu te nagarImAM padhAryA. pariSadu temanA darzana mATe nIkaLI. bhagavAnanA AvavAnA vRttAnta sAMbhaLI mahArANI nandAe atyaMta hRSTatuSTa cittathI pitAnA kauTuMbika puruSane belAvyA ane pitAne dhArmika yAna (ratha)ne sajaja karI laI AvavAnI AjJA ApI. zrI antakRta dazAMga sUtra 59
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArANI nandAnI AjJAnusAra te kauTuMbika puruSo atyaMta zIghratAthI dhArmika rathane sajijata karIne laI AvyA. mahArANuM nandA tenA upara caDIne padmAvatInI peThe bhagavAnanA darzana karavA mATe gaI. tyAM bhagavAnanA mukhathI dharmakathA sAMbhaLI saMsAratyAganI bhAvanAthI bhAvita thaI gaI, ane mahArAjA zreNikanI AjJA laI bhagavAna mahAvIra prabhunI pAse dIkSA laI pravrajita thaI gaI. tathA agIyAra aMgenuM adhyayana karI vIza varSa sudhI cAritraparyAyanuM pAlana karI siddha thaI gaI (1). A prakAre nandavatI Adi adhyayanene jANavAM joIe. (13) he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre annakRtadazAnA sAtamA varganA bhAvane e pramANe nirUpaNa karyuM che. (sU) 1) sAtamo varga samApta. aSTama varga nA upakrama AThamo varga jaMbUsvAmIe pUchayuM- he bhadanta! zramaNa bhagavAna mahAvIre annakRtadazA nAmanA AThamA aMganA sAtamA vargamAM je kahyuM te meM ApanA mukhethI sAMbhaLyuM. have tyArapachI bhagavAne annakRtadazAnA AThamA vargamAM kayA bhAvane kahyA che ? sudharmA svAmIe kahyuM- he jaMba ! zramaNa bhagavAna mahAvIre atakRtadazAnA AThamA vargamAM daza adhyayananuM nirUpaNa karyuM che. temanA nAme A pramANe che-(1) kAlI (2) sukAlI (3) mahAkAlI (4) kRSNA (5) sukRNA (6) mahAkRSNA (7) vIrakRSNa (8) rAmakRSNA (9) pitRsenakRSNa ane (10) mahAsenakRSNa. jaMbusvAmIe pharIthI pUchayuM-he bhadanta! bhagavAna mahAvIra prabhue AThamA varganA daza adhyayane mAM prathama adhyayananA bhAvanuM nirUpaNa kayA prakAre karyuM che? (sU01) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlI devI kA caritra sudhamAM svAmIe kahyuM- he jaMbU te kAla te samaye cappA nAme nagarI hatI. te nagarImAM pUrNabhadra nAmanuM udyAna hatuM. te campAnagarIne rAjA kRNika hatuM. te caMpA nagarImAM mahArAja zreNikanI bhAryA tathA rAja kUNikanI laghumatAM kAlIdevI hatI. te kAlIdevI nandAnI peThe bhagavAna mahAvIra prabhunI pAse prajita thaI sAmAyika Adi agIyAra aMgonuM adhyayana karavA lAgI ane ghaNAM caturtha SaSTha aSTamabhakta Adi tapasyAthI AtmAne bhAvita karatI vicAravA lAgI (sU) 2) eka divasa te kAlI A AryacandanabAlA AryAnI pAse gaI ane hAtha jeDI vaMdana namaskAra karI vinayapUrvaka A prakAre belI-he mahAbhAgA ! ApanI AjJA laIne ratnAvalI tapasyA dvArA AtmAne bhAvita karatI thakI vicaravA cAhuM chuM tyAre AryA candanabALAe uttara Ape-he devAnupriye! jema tamane sukha thAya tema kare, kaI prakAre pramAda na karo. AryA caMdanabALAnI AjJA meLavIne kAlI AryA ratnAvalI tapasyA karatI thakI vicaravA lAgI (sU) 3) te ratnAvalI tapa temaNe A prakAre karyuM-pahelAM kAlI AryAe upavAsa karyo ane pAraNuM karyuM. pAraNuM karI chaTha karyo, pAraNuM karI aThama karyo. pAraNuM karI ATha chaTha karyA. pAraNuM karI upavAsa karyo. pAraNuM karI chaTha karyo. pAraNuM karI aThama karyo. AvI rIte aMtararahita cAra karyA, pAMca karyA, cha karyA, sAta, ATha, nava, dasa, agIyAra, bAra, tera, coda paMdara, soLa karyA. pachI caitrIsa chaTha karyA. pAraNuM karI soLa divasanI tapazcaryA karI. pAraNuM karI paMdara divasanI tapazcaryA karI evI rIte cauda, tera, bAra, agIyAra, daza, nava, ATha, sAta, cha, pAMca cAra, traNa, be ane eka upavAsa karyA. pAraNuM karI ATha chaTha karyA, pAraNuM karI aThema karyo, pAraNuM karI upavAsa karyo, pachI pAraNuM karyuM. e prakAre temaNe ratnAvalI tapanI eka paripATI (laDI nI ArAdhanA karI. ratnAvalInI A eka paripATI (laDI) eka varSa traNa mAsa ane bAvIsa rAtridivasamAM pUrNa thAya che. AvI eka paripATImAM traNa coryAsI divasa tapasyAnA ane aThayAsI divasa pAraNAnA thAya che. e prakAre badhA maLIne cArase bautera divasa thAya che. (sU0 4) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI te kAlI AryAe 'ratnAvalI-tapasyA'nI zrIjI paripATI (laDI) nA prAraMbha karyAM. temaNe pahelAM upavAsa karyAM. upavAsanA pAraNAmAM vigaya dUdha, dahIM, ghI, tela ane miSTAnna e pAMca vastuonuM levuM ekadama khaMdha karI dIdhuM. e prakAre upavAsanuM pAraNuM karI temaNe chaThe karyuM. pAraNAmAM vigaya cheADI dIdhuM, teja rIte ahama karyAM. pAraNuM karIne ATha chaTa karyAM. pAraNuM karI upavAsa karyAM, chaTha karyAM, aThama karyAM, ema seALa upavAsa sudhI karyAM, pachI cotrIsa chaThe karyAM. pAraNuM karIne soLa karyAM. pachI paMdara, cauda, tera, khAra, agIyAra, daza, nava, ArTa, sAta, che, pAMca, cAra, traNa, khe ane eka upavAsa karyAM. pAraNuM karIne ATha chaThe karyAM. pAraNuM karIne aThama karyAM, chaThe karyAM ane upavAsa karyAM. khadhAM pAraNAmAM vigaya cheDI dIdhA. je prakAre prathama paripATI karI teja prakAre bIjI paripATI paNa karI. parantu AmAM sa-vigaDha-varjita pAraNAM karyAM. eja rIte trIjI paripATI pUrNa karI, emAM pAraNAMne divase viyanA lepamAtra paNa cheDI dIdhA, cethI paripATI paNa eja prakAre karI, paraMtu tenA pAraNAmAM AMkhila karyAM. A prakAre kAlI AryAM ratnAvalInI cAreya paripATI pAMca varSa cha mAsa ane aTThAvIza divasamAM samApta karI jyAM caMdanakhAlA AryAM hatI tyAM gai ane temane vaMdana namaskAra karyAM pachI ghaNAM caturtha bhakata Adi tapasyAthI AtmAne bhAvita karatI vicaravA lAgI. (sU. 5) tyArapachI te kAlI AryAMnu zarIra A prakAranI pradhAna tapasyA karavAthI ekadama lehI-mAMsa vagaranu thaI gayuM. temanA zarIranI dhamaniA (nasA) pratyakSa dekhAtI hatI. temanuM zarIra sUkAine mAtra hADakAnuM pAMjarU khAkI rahI gayuM hatuM. uThatAM, besatAM, cAlatAM, pharatAM temanA zarIranAM hADakAMnA kaDa-kaDa avAja thatA hatA. te avAja sUkAM lAkaDAM, sUkA pAMdaDAM athavA kAyalAthI bharelI gADI cAlato hAya tyAre jema avAja thAya tevA hatA. jo ke kAlI AryAMnu zarIra leAhI mAMsa sukAI javAthI (du`la) rUkSa thaI gayuM hatuM, chatAM bhasmathI DhaMkAela agninI peThe tapanA tejanIzAbhAthI atyaMta zeAlI rahyuM hatuM. (sU. 6) pachI te kAlI AryAMnA hRdayamAM eka divasa pAchalI rAtre khakanI peThe evA vicAra utpanna thaye ke-mArUM zarIra tapasyAnA kAraNathI atyaMta sUkAI gayuM che, chatAM mArAmAM utthAna, karma, khala, vIrya, paurUSa, parAkrama, zraddhA, dhRti ane saMvega Adi vidyamAna che. tethI mAre mATe e ucita che ke kAle sUryodaya thatAMja A caMdanakhALA AryAne pUchIne temanI AjJAthI salekhanA joSaNAnuM sevana karatI, bhakatapAnanu pratyAkhyAna karI, mRtyunI cAhanA vagara vicaraNa karUM. evA vicAra karI sUryodaya thatAMja A candranakhALA AryAMnI pAse AvI ane vaMdana-namaskAra karI hAtha joDI A prakAre khelI-hai Aye ! ApanI AjJA prApta karIne salekhanA Adi karatI thakI zrI antakRta dazAMga sUtra 62
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicaraNa karavA cAhuM chuM. AryacaMdanabALA AryAe A prakAre kahyuM- he devAnupriye! jema tamane sukha thAya tema kare. AryacaMdanabALA AryAnI AjJA meLavI te kAlI AryA pitAnA pUrvokta vicAra pramANe vicAravA lAgI. kAlI AryAe AryacaMdanabALA AryA pAse sAmAyikAdika agIyAra aMgenuM adhyayana karI pUrAM ATha varSa sudhI zrAmasyaparyAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM mAsika saMlekhanAthI AtmAne sevita karI sATha bhakatane anazanathI chedita karI je mATe saMyama grahaNa karyo hato te arthane pitAnA aMtima ucchavAsani:zvAsa dvArA prApta karI siddha thaI gaI. (sU) 7) [ prathama adhyayana samAta ]. sukAlIdevI kA caritra [ dvitIya adhyayana ] dvitIya adhyayanane prAraMbha karIe chIe. jaMbU svAmIe sudharmA svAmIne pUchayuMhe bhadanta! bhagavAna mahAvIra dvArA prarUpita antakRtanA AThamA varganA prathama adhyayanane bhAva meM ApanA mukhethI sAMbhaLe. have te pachI bhagavAne dvitIya adhyayanamAM kayA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che? sudhamAM svAmIe kahyuM - he jaMbU ! te kAla te samaye campA nAme nagarI hatI, temAM pUrNabhadra nAmanuM citya hatuM. te nagarInA rAjA keNika hatA. tyAM rAjA zreNikanI lAya ane rAjA kRNikanI nAnI mAtA sukAlI nAmanI devI (rANI) hatI. jema kAlI devI pravrajita thai teja prakAre sukAvI devI paNa pratrajita thaI, ane caturthabhakta Adi ghaNAM prakAranI tapasyA karatI vicAravA lAgI. tyArapachI eka samaya sukAlI AryA jyAM AryacaMdanabALa AryA hatI tyAM gaI, ane vaMdana namaskAra karI hAtha joDI bolI - he mahAbhAgA! ApanI AjJA prApta karI kanakAvalI tapasyA karatI vicAravA cAhuM chuM. javAbamAM temaNe kahyuM-jema tamane sukhakara pratIta thAya (lAge) tema kare. pachI te sukAlI AryAe jevI rIte kAlI AryAe "ratnAvalI" tapasyAnI ArAdhanA karI hatI te ja rIte kanakAvalI tapasyAnI ArAdhanA karI. ratnAvalIthI kanakAvalImAM vizeSatA e che ke jyAM ratnAvalImAM chaTha karAya che tyAM kanakAvalImAM aThThama karAya che. eka paripATImAM eka varSa pAMca mAsa aDhAra divasa lAge che. bAkInuM prathama adhyayananA pramANeja jANavuM. emanuM cAritraparyAya nava varSane hatuM, ane tyArapachI temaNe mokSa prApta karyo (sU0 8) ( dvitIya adhyayana samApta ] zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkAlI kA caritra have trIjuM adhyayana kahIe chIe: jaMbusvAmIe sudharmA svAmIne pUchyuM bhadanta!bhagavAna mahAvIra prabhu dvArA prarUpita aMtakRta nAmanA aThama aMganA dvitIya adhyayana saMbaMdhI bhAnuM ApanA mukhethI zravaNa karyuM, have tyArapachI bhagavAna mahAvIra dvArA prarUpita tRtIya adhyayananA bhAvane sAMbhaLavAnI mArI IcchA che. sudharmA svAmIe kahyuM- he jaMbU! A varganA trIjA adhyayanamAM mahAkAlI devInA caritanuM varNana che. e rAjA zreNikanI patnI ane kRNikanI nAnI mAtA hatI. temaNe paNa sukAlInI peTheja dIkSA dhAraNa karI ane laghusiMniSThIDita" nAmanuM tapa karyuM. te A prakAre - sarvathI pahelAM upavAsa karyo, pAraNuM karIne chaTha karyuM, pAraNuM karI upavAsa karyo, pAraNuM karI aTTama karyuM, ema chaTha, calA, aThThama pacelA, caulA, cha, pAMca, sAta, cha, ATha, sAta, nava, ATha, nava, sAta, ATha, cha, sAta, pAMca, cha, caulA, pacelA, aThama, cIlA, chaTha, aThema, upavAsa, chaTha ane upavAsa karyA. A prakAre "laghusiMhaniSkrIDita tapanI eka paripATI karI. jemAM tetrIsa divasa to pAraNA karyA ane pUrA pAMca mahinA ane cAra divasanI tapasyA thaI. evI cAra paripATI emaNe karI jemAM be varSa aThThAvIsa divasa lAgyA. A prakAre ladhusiMhaniSkrIDita tapanI te mahAkAlI AryAe sUtrokatavidhithI ArAdhanA karI. tyArapachI pharI paNa te AryAe paracuraNa keTalIka tapasyA karI. aMta samayamAM saMthAre karIne karmono saMpUrNa nAza thaI jatAM te mekSamAM pahoMcI. kRNAdevI kA caritra A prakAre kRSNAnuM paNa carita jANavuM joIe. e mahArAjA zreNikanI patnI ane mahArAjA kRNikanI nAnI mAtA hatI. temaNe paNa bhagavAnanI pAse dIkSA lIdhI ane Arya caMdanabAlA AryAnI pAse AvIne hAtha joDI A prakAre bolI - he Aye! huM ApanI AjJA meLavIne "mahAsiniSkrIDita tapa' karavA cAhuM chuM. caMdanabALA AryAe kahyuM - jevI tamArI icchA hoya tema kare, keI prakAre pramAda na karazo. tyArapachI te kRSNA AryA mahAsiniSkrIDita tapa" teja prakAre karavA lAgI ke je prakAre mahAkAlI AryAe "laghusihaniSkrIDita tapasyA karI hatI. emaNe 'mahAsiMhaniSkrIDita tapa" A prakAre karyuM. sarva pahelAM upavAsa karyo. pAraNuM karIne chaTha karyuMpAraNuM karIne upavAsa karyo. evI ja rIte adhUma karyuM. chaTha, caulA, aThama, palA, caulA, cha, pAMca, sAta, cha, ATha, sAta, nava, ATha, daza, nava, agIyAra, deza, bAra, agIyAra, tera, bAra, cauda, tera, paMdara, cauda, seLa, paMdara, soLa, cauda, paMdara, zrI antakRta dazAMga sUtra 64
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera, cauda, bAra, tera, agIyAra, bAra, daza, agIyAra, nava, daza, ATha, nava, sAta, ATha, cha, sAta, pAMca, cha, cAra, pAMca, aThama, cAra, chaTha, AThama, upavAsa, chaTha ane pachI pAraNuM karI upavAsa karyo. A prakAre eka paripATI karI, jemAM te satIjIe ekasaTha pAraNAM karyA, ane pUrepUrAM eka varSa cAra mahinA tathA sattara divasa arthAta cArase sataNuM divasa tapasyA karI. evI eka paripATI karI tenI sAthe sAthe ja bIjI trIjI ane jethI paripATI paNa karI. jemAM cha varSa be mahinA ane bAra divasa lAgyA. A prakAre kRSNa AryAjIe "mahAsiniSkrIDita' tapasyA vidhipUrvaka karIne pharI paNa keTalIka paracuraNa tapasyA karI. aMtima samaye saMthAro karI kAlI AryAnI pike te paNa mekSamAM gaI (sU0 9) sukRSNAdevI kA caritra he jaMbU ! eja prakAre sukRSNAnuM paNa carita jANavuM joIe. te paNa rAjA zreNikanI rANI ane mahArAjA kRNikanI nAnI mAtA hatI. te paNa bhagavAnanI pAse dharmakathA sAMbhaLIne pravrajita thaI gaI ane AryA caMdanabALAnI pAse AvIne hAtha joDI bolI -ha Aye! huM "saptasaptamikA bhikSupratimA tapa karavA cAhuM chuM. AryA caMdanabALAe kahyuM - he devAnupriye! jevI tamArI IcchA hoya tema kare, koI prakArane pramAda na karo. pachI te sukRSNA AryA "saptasaptamikA bhikSupratimA tapa karavA lAgI. te A prakAre - te sukRSNA AryAe prathama saptAhamAM pratyeka divase gRha dvArA ApavAmAM Avela eka dAta annanI eka dAta pANInI lIdhI. e ja prakAre bIjA saptAhanA pratyeka divasamAM be dAta annanI ane be dAta pANInI, tathA trIjA saptAhamAM traNa dAta, cethA saptAhamAM cAra dAta, pAMcamAmAM pAMca, chAmAM che ane sAtamA saptAhamAM sAta dAta annanI sAta dAta pANInI lIdhI. A prakAre temaNe "saptasaptamikA bhikSupratimA tapanI ogaNapacAsa rAtadivasamAM eka chanuM bhikSA (dAta)nA AdhAra para sUtrapramANe ArAdhanA karI. azanapAnanI abheda vivakSAthI prathama saptAhamAM sAta dAta thaI, bIjAmAM cauda, trIjAmAM ekavIza, cothAmAM aAvIza, pAMcamAmAM pAMtrIza, chaTThAmAM betAlIza, sAtamAmAM ogaNapacAza. e prakAre badhI maLIne eka chanuM bhikSA thAya che. te pachI sukRSNA AryA AryacaMdanabAlA AryA pAse AvI ane vaMdana-namaskAra karyA pachI A prakAre belI - he Aryo! ApanI AjJA prApta karIne aNaaSTamikA bhikSupratimA tapa karavA cAhuM chuM. AryacaMdanabAlA AryAe kahyuM-he devAnupriye! jema tane sukha thAya tema kare, kaI prakAre pramAda na karaze. (sU0 10) zrI akRta dazAMga sUtra 65
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI sukRSNa AryA "aSTaaSTamikA bhikSupratimAne svIkAra karI vicaravA lAgI. temaNe prathama aSTamAM eka dAta annanI ane eka dAta pANInI lIdhI. bIjA aSTakamAM be dAta annanI ane be dAta pANInI lIdhI, ane e ja rIte kamathI AThamA aSTakamAM ATha dAta ananI ane ATha dAta pANInI grahaNa karI teoe saMyama yAtrAno nirvAha karyo. A prakAre aSTaaSTamikA bhikSupratimA rUpa tapasyA cesaTha dina-rAtamAM base aThayAsI bhikSA dvArA sUtrokata vidhithI ArAdhanA karI. bhikSAnI gaNanA pUkata jema jANavI. tyArapachI te sukRSNa Arya AryacaMdanabALa AryAnI pAse AvIne A prakAre bolI-he Aye ! have mArI IcchA che ke ApanI AjJA laIne "navanavamikA bhikSupratimA svIkAra karI vicarUM. pachI Arya cadanabALA AryAnI AjJAthI te AryA navanavAmikA bhikSupratimA svIkAra karI vicAravA lAgI. prathama navakamAM eka dAta ananI ane eka dAta pANInI lIdhI. e pramANe kamathI navamAM navakamAM nava dAta ananI ane nava dAta pANInI lIdhI. A navanavamikA bhikSupratimA ekyAsI divasarAtamAM pUrI thAya che. AmAM bhikSAonI saMkhyA cAraso pAMca thAya che. A navanavAmikA bhikSupratimAne samApta karI Arya caMdanabALA AryAnI AjJAthI te sukRSNa Aya dazadazamikA bhikSupratimAne svIkAra karI vicaravA lAgI. te dazadazamikA bhikSupratimAM A prakAre che-temaNe dazadazamikAnA prathama dazakamAM eka dAta annanI ane eka dAta pANInI lIdhI. e prakAre dazama dazakamAM temaNe daza dAta annanI ane daza dAta pANInI grahaNa karI. A prakAre A dazadazamikA bhikSupratimA ekaso divasarAtamAM pUrI thAya che, ane AmAM bhikSAnI saMkhyA badhI maLIne sADA pAMcase thAya che. A prakAre paDimAnuM ArAdhana karI bahu prakAranA caturtha ane mAsa, ardhamAsarUpa vividha tapathI AtmAne bhAvita karatI karatI vicAravA lAgI. A udAra ane ugra tapasyAnA kAraNe sukRSNa AryA atyaMta durbala thaI gaI ane atima samaye saMthAro karI saMpUrNa karmone nAza karI mokSagatine prApta thaI (sU) 11) [ sukRSNAnAmaka paMcama adhyayana saMpUrNa ] zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkRSNAdevI kA caritra teja pramANe rAjA zreNikanI rANI ane kaNikanI nAnI mAtA mahAkRSNa rANI paNa bhagavAna mahAvIranI pAse pratrajita thaI pachI te mahAkRSNA Arya AryacaMdanabALAnI AjJA laIne "laghusavaMtabhadra' tapa karavA lAgI. te A prakAre che. sarvathI pahelAM temaNe upavAsa karyo. pAraNuM karIne chaThTha karyuM, pAraNuM karIne a8ma karyuM, evI rIte cAra pAMca, aThThama, cAra, pAMca, upavAsa, chaThTha, pAMca, cha, pAMca, chaThTha, aTTama, cAra, chaThTha, aThThama, cAra, pAMca, upavAsa, cAra, pAMca, upavAsa, chaThTha ane aThThama karyA. A pramANe te mahAkRSNa AryAe "laghusavatebhadra" nAmanA tapanI eka paripATI pUrI karI, jemAM pittara divasa tapasyAnA ane pacIza divasa pAraNanA thAya che. A paripATIne samApta karIne dvitIya paripATI prAraMbha karI, paNa e samaye pAraNAmAM viSayane tyAga karI dIdhe, evI rIte trIjI paripATI karI. AnA pAraNAmAM vinayane lepamAtra paNa cheDI dIdhuM. tyArapachI cothI paripATI karI. AmAM pAraNAne divase AyaMbila karyA. A prakAre temaNe 'ladhusarvatobhadra'nI cAreya paripATI karI. A tapamAM eka varSa eka mAsa daza divasa lAge che. A prakAre tapanI ArAdhanA karIne aMtamAM kama khapAvIne siddha thaI gaI. (sU) 12) [ mahAkRSNA-nAmanuM sAtamuM adhyayana samApta] vIrakRSNAdevI kA caritra have sAtamuM adhyayana kahe che. jabU svAmIe sudharmA svAmIne pUchyuM- he bhadanta! bhagavAna mahAvIra dvArA prarUpita antakRtanA chaThThA adhyayanane bhAva ApanA mukhethI sAMbhaLe. have pachI sAtamA adhyayanamAM bhagavAne kayA bhAvanuM nirUpaNa karyuM che? sudharmA svAmIe kahyuM-he jabU! sAtamA adhyayanamAM varakRSNa devInuM carita che. e zreNika rAjAnI rANI tathA kRNika rAjAnI nAnI mAtA hatI. temaNe paNa bhagavAna mahAvIranI pAse dharmakathA sAMbhaLI pravajyA lIdhI. pravajyA lIdhA pachI te vIrakRSNa zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arya Arya caMdanabALA AryAnI pAse AvI ane hAtha joDIne belI-he Aye! ApanI AjJA meLavIne 'mahAsarvatobhadra" tapa karavA cAhuM chuM. pachI caMdanabALAnI AjJA meLavI temaNe "mahAsarvatobhadra" tapasyA prAraMbha karI. sauthI pahelAM upavAsa karyo, pAraNuM karIne chaThTha karyuM, pAraNuM karIne aThThama karyuM, ema cAra, pAMca, cha, sAta, karyA A prathama latA thaI, bIjI latAmAM temaNe cAra, pAMca, cha, sAta, upavAsa, cha ane ama karyA. A bIjI latA thaI, trIjI latAmAM sAta karyA. sAtanuM pAraNuM karI upavAsa karyo, pachI chaThTha, aTTama, cAra, pAMca, cha, upavAsa karyA. A trIjI latA thaI. jethI latAmAM aTTama, cAra, pAMca, cha, sAta karyA, sAtane pAraNe upavAsa, upavAsane pArakhe chadra karI pAra karyo. A cethI latA thaI. pAMcamI latAmAM cha karyA. sAta karyA, sAtanA pAraNe upavAsa karyo, upavAsanA pAraNe chaThTha karyo, evI rIte ama, celA ane pAlA karI pAraNA karyA. A pAMcamI latA thaI. tyArapachI chaThThI latAmAM chaThTha karyo, chaThThanA pAraNe aThThama, aThThamanA pAraNe caulA, caulAnA pAraNe pAMca, evI rIte cha karyA, sAta karyA ane sAtanA pAraNe upavAsa karIne pAraNuM karyA. A chaThThI latA thaI. pharI sAtamI latAmAM pAMca karyA, pAMcane pAraNe cha karyA, chanAM pAraNe sAta, sAtanAM pAraNe upavAsa, upavAsane pAraNe che, temaja aTTama, caulA karIne pAraNA karyA. A sAtamI latA pUrI thaI. AvI rIte sAta latAnI paripATI thaI AmAM ATha mAsa pAMca divasa lAge che. A rIte temaNe cAreya paripATI karI, jemAM be varSa ATha mAsa viza divasa lAgyA. te pachI te vIrakRSNa AryA kAlI AryAnI piThe sarva karmone khapAvI paramapada mekSane prApta thaI (sU0 13) [ vIrakRSNA nAmanuM sAtamuM adhyayana samApta. } rAmakRSNAdevI kA caritra have AThamuM adhyayana kahe che-jaMbusvAmIe sudharmAsvAmIne pUchayuM - he Arya! annakRtanA AThamA varganA sAtamA adhyayanane bhAva ApanA mukhethI sAMbhaLe, have huM AThamAM adhyayanane bhAva sAMbhaLavA cAhuM chuM. zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudharmAM svAmIe kahyuM :- hai jaMbU ! AThamAM adhyayanamAM rAmakRSNAdevInuM caritra varNita che. te rAjA zreNikanI rANI ane kUNika mahArAjAnI nAnI mAtA hatI. temaNe "bhadrottarapratimA" nAmanI tapasyA karI. te tapasyAnu varNana AvI rote cheHsarvaprathama temaNe pAMca karI pAraNuM karyuM. pAraNuM karI cha karyAM, pAraNuM karI sAta karyAM, evI rIte pAraNAsahita AThe ane nava karyAM. A prathama latA thaI. bIjI latAmAM temaNe pAraNAsahita, sAta, ATha, nava, pAMca ane cha karyAM. A mIjI latA thai. trIjI latAmAM pAraNA sahita nava, pAMca, cha, sAta ane ATha karyAM. cothI latAmAM cha, sAta, ATha, nava ane pAMca karyAM. eja rIte pAMcamI latAmAM paNa temaNe pAraNA sahita ATha, nava, pAMca, cha ane sAta karyAM. AvI rIte A eka paripATI thai. A eka paripATImAM tene cha mahinA vIsa divasa lAgyA ane AvI rIte cAra paripATImAM be varSa e mAsa ane vIsa divasa lAgyA. aMtamAM rAmakRSNA AryAM paNa kAlI AryAnI peThe sarva karmone khapAvI siddhapadane prApta thai (s0 14) [ AsuM adhyayana samApta ] pitRsenakRSNA kA caritra ja khUsvAmIe sudharmAsvAmIne pUchyu - he bhadanta ! antagaDa-sUtranA AThamA vanA AThamA adhyayananA bhAva ApanA mukhethI sAMbhaLyA, have te pachI navamA adhyayananA bhAva sAMbhaLavA icchuM chu, kRpA karI saMbhaLAvA. sudharmAsvAmIe kahyuM-he jammU ! navamA adhyayanamAM pitRsenakRSNAnuM varNana che, te rAjA zreNikanI rANI ane mahArAja kRNikanI nAnI mAtA hatI. temaNe bhagavAna mahAvIra samIpe pratrajyA lai muktAvalI tapasyA karI. te A prakAre-sathI pahelAM temaNe upavAsa karyAM, upavAsane pAraNe chaTha karyAM, chaThane pAraNe upavAsa karyAM, upavAsane pAraNe aThama karyAM, ema eka-eka upavAsa vaca-vacamAM karatI thakI kramathI pitRsainakRSNA AryAe seALa upavAsa sudhI karyAM. pharI e prakAre padmanupUrvIthI vaca-vacamAM upavAsa karatAM te je prakAre caDI hatI zrI antakRta dazAMga sUtra 69
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ teja prakAre soLa upavAsathI eka upavAsa sudhI kamathI utarI. A prakAre eka paripATI samApta karI ema kAlI rANInI peThe cAreya paripATIe teNe saMpUrNa karI. AnI eka paripATImAM agIyAra mahinA paMdara divasa lAgyA. cAreya paripATIomAM kula traNa varSa daza mahinA lAgyA. A prakAre tapa karIne aMtasamaye siddhapadane prApta thaI (sU0 15) [ pitRsenakRSNanAmanuM navama adhyayana samApta ]. mahAsenakRSNA kA caritra dazamA adhyayanamAM jaMbUsvAmIe prazna karavAthI sudharmAsvAmIe kahyuM- he jaMbU! A adhyayanamAM mahAsenakRSNAnuM varNana che. A paNa mahArAja zreNikanI rANI ane mahArAja kRNikanI nAnI mAtA hatI. e paNa bhagavAna mahAvIranI pAse upadeza sAMbhaLI pravrajita thaI ane caMdanabALA AryAnI AjJAthI "AyaMbila vaddhamAna nAmanuM tapa karavA lAgI. sauthI pahelAM temaNe AyaMbila karyuM, bIje divase upavAsa karyo, pachI be AyaMbila karyA, upavAsa karyo, traNa AyaMbila karyA, upavAsa karyo, cAra AyaMbila karyA, upavAsa karyo, pAMca AyaMbila karyA, upavAsa karyo, ema vacavacamAM upavAsa karatI thakI eka AyaMbila karyA ane upavAsa karyo. A prakAre "AyaMbila- vaddhamAna nAmanuM tapa pUruM karyuM (sU) 16) e rIte mahAsenakRSNa AryAe AyaMbilavaddhamAna tapasyAnuM, cauda varSa traNa mAsa ane vIsa divasomAM sUtreta-vidhithI ArAdhana karyuM. emAM AyaMbilanA divasa pAMca hajAra pacAsa ane upavAsanA divase e thAya che. e prakAre badhA maLIne pAMcahajAra ekaso pacAsa divasa thAya che. ahIM eka varSanA traNa sATha divasa mAnavAmAM AvyA che. A tapamAM caDhavuM ja che utaravAnuM nathI. pachI jyAM AryacaMdanabAlA AryA hatI tyAM te AryA AvI ane temane vaMdana-namaskAra karyA. anantara caturtha Adi ghaNI tapasyA karatI thakI vicAravA lAgI. e kaThiNa tapasyAone kAraNe te AryA atyaMta durbala thaI gaI, tathApi AMtarika tejane kAraNe atyaMta zobhAyamAna hatI. (sU) 17) zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI eka samaye pAchalI rAtamAM te mahAsenakRSNa AryAnA hadayamAM aMdhakanI peThe evuM cintana thayuM ke A mAruM zarIra tapasyAthI kRza thaI gayuM che, tathApi mArAmAM hajI usthAna, bala, vIrya Adi che. mATe sUryodaya thatAM ja Arya caMdanabAlAnI pAse jaIne temanI AjJA laI saMthAre karIza. te pramANe temaNe caMdanabAlA AryAnI pAse jaI hAtha joDI savina saMthArA mATe AjJA mAMgI. AjJA laIne mRtyune nahI cAhatI te saMthAre karI vicaravA lAgI. te mahAsenakRSNa AryA, caMdanabAlA AryAnI pAse sAmAyika Adi agIyAra aMgenuM adhyayana karyuM, ane pUrA sattara varSa sudhI cAritraparyAyanuM pAlana karyuM, tathA mAsikasalekhanAthI AtmAne sevita karatI thakI sATha bhaktinuM anazanathI chedana karI aMtima zvAse chUvAsamAM pitAnA saMpUrNa karmone naSTa karIne mekSamAM gaI. (sU) 18) A dazeya AryAomAM prathama kAlI AryAe ATha varSa sudhI cAritraparyAya pA. bIjI sukalI AryAe nava varSa sudhI cAritraparyAya pALe. e prakAre kramaza: uttarottara eka eka rANInA cAritraparyAyamAM eka eka varSane vadhAre jANa. e prakAre chellI rANuM mahAsenakRSNAe sattara varSa sudhI cAritraparyAya pALe. A badhI mahArAja zreNikanI rANIo hatI ane mahArAja kRNikanI nAnI mAtAo hatI. (sU) 19) zAstro pasaMhAra / zAstra prazasti [ mahAsenakRSNa nAmanuM dazamuM adhyayana saMpUrNa ] he jaMbU ! pitAnA zAsananI apekSAthI dharmanA Adi karavAvALA zramaNa bhagavAna mahAvIra je mokSamAM padhArI gayA temaNe AThamAM aMga "annakRtasUtrane A bhAva prarUpita karyo che. bhagavAnanI pAse je pramANe sAMbhaLyuM te prakAre meM tamane saMbhaLAvyuM. A annakRtamAM eka zrutaskandha ane ATha varga che. A sUtra paryuSaNanA ATha divasamAM vaMcAya che. enA prathama ane dvitIya vargamAM daza daza uddeza-adhyayana che. trIjAmAM tera, cethA ane pAMcamAM vargamAM daza daza adhyayana che. chaThThA vargamAM seLa, sAtamA ane AThamAmAM kramaza: tera ane daza adhyayana che. A sUtramAM nagara AdinuM zrI antakRta dazAMga sUtra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNana saMkSepathI karavAmAM AvyuM che. nagara AdithI mAMDIne bedhilAbha ane aMtakiyA AdinuM savistAra varNana jJAtAdharmakathAganI samAna jANavuM joIe. (sU0 20) iti annakRtasUtra saMpUrNa. zrI antakRta dazAMga sUtra