________________
પ્રવેશક તે સિવાય ચંદ્રાદિ કરતાં પાગ કેવળજ્ઞાન અધિક પ્રકાશવાળું છે તે દૃષ્ટાંતથી કેટલાક જીવો કેવળજ્ઞાનને સર્વગત માને છે તેનું પણ નિરાકરણ કરીને કેવળજ્ઞાન જીવના આત્મપ્રદેશોને છોડીને અન્યત્ર જતું નથી તે યુક્તિથી બતાવેલ છે અને કેવળજ્ઞાનના ફળરૂપ સર્વોત્તમ એવું મોક્ષફળ છે તે વાત બતાવેલ છે.
ઓગણીશમીવિંશિકા
કેવળજ્ઞાનના ફળરૂપ સિદ્ધાવસ્થાની પ્રાપ્તિ છે, તેથી વ્યવહારનયને આશ્રયીને સિદ્ધના પંદર ભેદો પ્રથમ બતાવ્યા. ત્યાર પછી નિશ્ચયનયથી સર્વપાણ સિદ્ધો કઇ રીતે સમાન છે તે યુક્તિથી બતાવેલ છે, અને સિદ્ધના પંદર ભેદમાં સ્ત્રીલિંગસિદ્ધનો ભેદ આવે છે, આમ છતાં દિગંબર સ્ત્રીલિંગસિદ્ધનો અર્થ બીજી રીતે કરીને સ્ત્રીને મુક્તિ માનતો નથી, તેનું શાસ્ત્રીય યુક્તિથી નિરાકરણ કરીને સ્ત્રીઓને કઇ રીતે મુક્તિ થઇ શકે છે તેનું સ્થાપન કરેલ છે. સિદ્ધના જીવો સર્વજ્ઞ છે, સર્વદર્શી છે, નિરુપમ સુખથી યુક્ત છે અને જન્માદિ ક્લેશથી રહિત છે. આમ બતાવ્યું જેથી તેને સાંભળીને પણ યોગ્ય જીવો યોગમાર્ગમાં યત્ન કરવા માટે ઉત્સાહિત થાય.
વીસમીવિંશિકા
સિદ્ધોને નિરુપમ સુખ છે એમ કહ્યું, ત્યાં કોઈને શંકા થાય કે મોક્ષમાં કોઈ ભોગસામગ્રીનથી તો સુખ કઇ રીતે સંભવે? તેથી વીસમી વિંશિકામાં દષ્ટાંતથી, શાસ્ત્રવચનથી અને યુક્તિથી સિદ્ધમાં કઇ રીતે ઉપમાનીત સુખ છે અને તેવું સુખ સંસારમાં ક્યાંય સંભવે નહિ તે વાત વિસ્તારથી બતાવી છે, જેથી ભવ્ય જીવો સિદ્ધના સુખને સાંભળીને સંસારમાર્ગથી વિરક્ત થઇને યોગમાર્ગમાં સુદઢયત્ન કરવા માટે ઉત્સાહિત થાય.
ક છે વિંશતિ વિંશિકા શબ્દશઃ વિવેચન - પૂર્વાર્ધમાં દસ વિંશિકાઓ આપી છે અને આ વિંશતિ વિંશિકા શબ્દશઃ વિવેચન - ઉત્તરાર્ધમાં બાકીની દસ વિંશિકાઓ કહેવાઇ છે. આ વીસે વિંશિકાને સંક્ષેપ સાર પાગ કોઇ વિચારેક આત્મા સાવધાનીપૂર્વક વાંચે તો તેને આ ગ્રંથમાં શું પદાર્થો બતાવ્યા છે તે જાગવાની અવશ્ય જિજ્ઞાસા થાય. તે જિજ્ઞાસાથી જજો સમ્યગ્યત્ન કરે તો તેને પણ સંસારમાં અવશ્ય ધર્મની આવશ્યકતા જણાય. કેમ કે પોતે શાશ્વત છે તે નિર્ણય થાય તો શાશ્વત એવા પોતાના આત્માના
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
