________________
( ૩૭ )
p
પણુ કાર્ય કરતાં આપણે ભૂલા પડ્યા છીએ એવા, વિચાર થતા નથી. રસ્તા શેાધતા હાઇએ અને હાથ ન આવે તે ગભરાઇ જઇએ, એવા તેા પ્રતિભાસજ કોઈ દિવસ થતા નથી. આપણે તા જાણે કે સર્વ કામ પેાતાનાં હોય અને આપણેા તે કાર્યની સાથે-વસ્તુની સાથે સાચા સંબંધ હાય. એવું ધારીનેજ કરતા હાઇએ એમ લાગે છે. કાઇ દિવસ પણ તે કાર્ય કરતાં એવુ તે લાગતુંજ નથી જે આપણી વસ્તુ ખાવાઇ ગઇ છે, અને તે શેાધવાને આપણે પ્રયત્ન કરીએ છીએ, પણ તે આપણને હજી જડતી નથી. અથવા આપણે ઇષ્ટસ્થાને જતાં માર્ગ ચૂકયા છીએ અને સાચા રસ્તાની શેાધમાં છીએ. જ્યારે આ પ્રમાણે લાગતું નથી ત્યારે આળપંપાળ શબ્દમાંજ તેને જવાખ આવી ગયા. આપણે જે કાર્ય કરીએ છીએ, જે કાર્ય કરવામાં આપણને લેશમાત્ર આમહિત કરવા ફુરસદ મળતી નથી, તે સ તે આળપંપાળ જ છે, એમ હું ચેતન ! સમજ, દરેક કાર્ય કરતાં કાંઇ સાધ્ય હાર્યું જોઇએ, એવા સાધારણ નિયમ છે. પ્રયેાજન વિના મંદ (મૂર્ખ) માણસ પણ પ્રવૃત્તિ કરતા નથી, તેથી આપણા કાર્યનું પણ સાધ્ય ન હેાય તે આપણે પણ મદ અને મૂર્ખ જ ગણુાએ. આ પ્રમાણે હાવાથી આપણાં સંસારનાં કાર્યાનું સાધ્ય શું છે ? તેના વિચાર કરીએ તેા જણાઇ આવશે કે-એમાં કાંઇ ઢંગધડા નથી; આળપ’પાળ જ છે. સવારથી સાંજ સુધી કામ કરી પૈસા પેદા કરનારને પૂછશે જે પૈસા મેળવીને શું કરશેા ? ’ તેા જવાખ હસવા જેવા મળશે, આખા દિવસ ધર્મકાર્ય વિના નકામા ટાઇમ ગાળનાર અને માપની પુંજી બેઠાં બેઠાં ખાનારને જીંદગીનુ સાધ્ય પૂછશે તે ખાવું, પીવુ, એશઆરામ કરવા વિગેરે વિગેરે જવાબ મળશે, પરંતુ યથાર્થ વસ્તુનું પ્રતિપાદન કરી, સંસાર ઉપરથી રાગ ઉઠી જાય, રાગદ્વેષ કમી થાય, આત્મકલ્યાણ જલદી