________________
અહીં કદાચ કોઈ શંકા જે “આયુ તે વળી તુટતું હશે, જેટલા વર સનું બાંધ્યું હોય તેટલું ભગવે, તેને વધઘટ કેઈ કરનાર નથી.” તેના ઉતરમાં લોકપ્રકાશ વિગેરે શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે–જેમ લુગડું પાણીથી ભીંજવી ખુબ લીલું કર્યું પછી ટેવાળીને તે કપડું એક બાજુ રાખી મૂકીએ તો તે સુકાય તે ખરૂં પરંતુ લાંબા ટાઈમે સુકાય, પરંતુ જે તે કપડાને નીચેથી પાણી કાઢી નાખી તડકે સુકવીએ તે જલદી સુકાઈ જાય. તેવી રીતે આયુને જે ઉપક્રમ ન લાગે તે જેટલા વરસનું આયુ બાંધ્યું હોય તે પૂરું કરીને પછી મરણ પામે અને ઉપર બતાવેલ સાત પ્રકારના ઉપક્રમમાંથી કોઈ પણ ઉપક્રમ લાગે તે પાંચ મીનિટ પૂરી ન થાય ને મરણને શરણ થવું પડે. આ બીના સેપક્રમ આયુવાળા માટે જાણવી. નિરૂપક્રમ આયુવાળા યુગલિક, દેવતા, નારકી, ચરમશરીરી, તીર્થકરે વિગેરે જેને સિદ્ધાંતમાં નિરૂપક્રમી આયુવાળા કહ્યા છે તે પિતાનું આયુ પૂરું કરીને જ કાળધર્મ પામે. જેમ નારકીના જીવોના તલ તલ જેવડા ટુકડા પરમાધામી કરે છે છતાં તે મરી જતા નથી, વેદના અથાગ ભગવે છે. તેવી રીતે નિરૂપક્રમ આયુવાળા માટે સમજવું. જુઓ:
પાતાલસુંદરીએ જયંતસેન રાજાને મારી નાખવા ઝેર દીધું છતાં ભેંયરામાંથી બહાર નીકળે કે ઉલટી થઈ, ઝેર નીકળી ગયું, ચરમશરીરી હોવાથી નિરૂપક્રમ આયુ ન લૂટયું.
ભીમસેનને દુર્યોધને ઝેર દીધું હતું છતાં કાંઈ ન થયું.
કંડુ રાજાને દેવીએ પર્વતમાં પછાડ્યા છતાં ચરમશરીરી હેવાથી મરણ ન પામ્યા.
આયુ જેટલું બાંધ્યું હોય તેમાં એક મીનિટ વધે નહીં, પણ