________________
( ૧૧૬ )
સમય જવા દેવા નહી.” જેમ કેાઇ ધનના અથી મનુષ્યને ધન કમાવાના ખરાખર સમય આવ્યા હોય તા પ્રમાદ તજી ધન મેળવન વામાં ખામી રાખે નહી, તેમ ચિ’તામણિ રત્નથી અધિક મનુષ્યલવાદિ સામગ્રી પામી ભવ્ય જીવ પણ સમ્યકત્વરત્નને પ્રાપ્ત કરવામાં પ્રમાદ કરે નહી, અને જો પ્રમાદમાં પડી ગયા તા સમ્યક્ત્વ રત્ન મળી શકે નહી. કારણ જે સમ્યકત્વરત્ન પ્રાપ્ત કરવું તે કાંઇ સામાન્ય વાત નથી, બહુ જ કિઠન છે. તેની કિઠનતા માટે પણ દશ દષ્ટાંતા જે મનુષ્યભવની કઠિનતાવાળાં કહ્યાં છે તે સમજવાં, ચાર ગતિમાં ભ્રમણ કરતાં જીવાને મનુષ્યભવમાં સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થવી સુલભ ગણાય છે. કારણ જે દેવતાઓને વિષયમાં અતિ આકિત હાવાથી પેાતાનું આયુ તેમાં ને તેમાં પૂરૂ થઇ જાય છે. જેથી તેઓને પણ સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થતી નથી. જુઓ ! મેાટી સ`ઘયણમાં કહ્યુ છે;—
तर्हि देवा वंतरिया, वरतरुणीगीयवाइयरवेणं । निश्चं सुहिया पमुइया, गयंपि कालं न याणंति ॥ १ ॥ અ—“તે ભુવનેા માંહે વ્યતરિક દેવતાએ શ્રેષ્ઠ સૈાભાગ્યવાળી દેવીઓના ગીત તથા વાજીત્રના શબ્દે કરી નિર તર સુખીયા તથા હર્ષવાળા થયા થકા ગયેલા કાળને જાણતા નથી. ”
નારી જીવા અત્યંત વેદનાથી વ્યાકુળ હાવાથી તેઓને પણ જલદી સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થવી કઠિન જ ગણાય. તિર્યંચા વિવેકથી શૂન્ય હાવાથી ધર્મ શ્રવણ કરવું જ અની ન શકે તેા પછી સમ્યકત્વની વાત તા દૂર રહી. જો કે ઉપર ખતાવેલ દેવતા નારકી તિય ચાને પણ સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થાય છે, પરંતુ મનુષ્ય ભવમાં મનુષ્યને ઉત્તમ સામગ્રી મળ્યા પછી જેટલી સુલભતા છે
