________________
(૧૦૮) રૂદ્રદેવની સ્ત્રી અગ્નિશિખ લક્ષમીના મોહથી કાળી નાગણ થઈ અને તેને પુત્ર કુડંગ કાળે સર્ષ થયે ઈત્યાદિક ઘણું દષ્ટાંતો છે. માટે મેળવેલી લક્ષમીને સદુપયોગ કરી ચંચલ લક્ષમીથી નિશ્ચલ ધર્મની પ્રાપ્તિ કરવી તેજ સાર છે. શાસ્ત્રકાર ભલામણ કરે છે કે
लक्ष्मीदायादाश्चत्वारो, धर्मानिराजतस्कराः । वृद्धपुत्रापमानेन, कुप्यन्ति बांधवास्त्रयः ॥ १ ॥ “લક્ષ્મીના ચાર ભાગીદાર પુત્રો છે. તેમાં પ્રથમ ધમ, પછી અનુક્રમે અગ્નિ,રાજને તસ્કર-આ ચાર હોવા છતાં મોટા પુત્ર ધર્મનું અપમાન કરવા વડે કરીને બાકીના ત્રણ પુત્ર કે પાયમાન થાય છે.”
વિવેચન–આ જીવે એકઠી કરેલી લક્ષમી ધર્મના પ્રભાવથીજ સમજવી. તેથીજ શાસ્ત્રકારો ધ૬ અને કેતાં ધર્મ થકી ધન પ્રાપ્ત થાય છે તેવું કહી ગયા છે. ધર્મથી હિન જીવે ગરીબ, પામર, દુ:ખી અને દીન હોય છે. આ ધર્મને પ્રગટ પ્રભાવ હોવા છતાં કૃપણ છે શુભ માર્ગમાં લક્ષમીને ખર્ચતા નથી અને ભેગી કરે છે. પછી પાછળના માણસે તેને ઉપભેગ કરે છે. લક્ષમી ભેગી કરતાં લાગેલાં પાપ ભવાંતરમાં ભેગી કરનારને ભોગવવા પડે છે. માટે બહુ જ વિચાર કરી, કૃપણુપણું દૂર કરી, લક્ષ્મીને શુભ માર્ગમાં વાપરી, મનુષ્ય ભવને લાહો લેવા ચૂકવું નહીં.
જુઓ! પૂર્વે થઈ ગયેલા કુમારપાળ રાજાએ લક્ષમીથી કેવાં કેવા શુભ કાર્યો કરી મહા પુણ્ય ઉપાર્જન કર્યું છે?
