________________
(82)
આ ગાથામાં પણ એજ મામત બતાવી જે ‘સંસારમાં તમામ જીવા મરણુધમ વાળા છે. વસ્તુ માત્ર અનિત્ય અને ક્ષણભંગુર છે. ચિંતામણિરત્નથી અધિક ધર્મરત્ન ગ્રહણ કરે, વ્રત પચ્ચખ્ખાણુ અંગીકાર કરે અને સમજપૂર્વક ઘર ઋદ્ધિ વિગેરેના ત્યાગ કરે તેવા જીવાનીજ સાચી કમાણી છે.’ બાકી તેા માગી લાવેલા આભૂષણે। જેમ પાછા આપવાં પડે છે, તેવી રીતે સંસારની વસ્તુ માત્ર પાછી આપવી પડશે. તે આમતનું સમર્થન કરતાં શ્રીયશેાવિજયજી મહારાજ જ્ઞાન–સાર અષ્ટકમાં કહે છે જે—
पूर्णता या परोपाधेः, सा याचितकमण्डनम् ।
या तु स्वाभाविकी सैव, जात्यरत्नविभानिभा ॥ १ ॥ શબ્દા —પૌદ્ગલિક વસ્તુથી ઉત્પન્ન થયેલી જે પૂર્ણતા તે માગી લાવેલા ઘરેણા સરખી છે; પરંતુ સ્વભાવજનિત જે પૂર્ણતા છે તે ઉત્કૃષ્ટ રત્નની ક્રાંતિ સરખી છે.
વિવેચન—ધન, રમણી, દેહ, સ્વજન, રૂપ, સૈાભાગ્ય, મળ, ચેાવન, ઐશ્વર્ય આદિ પાગલિક પદાર્થોની પ્રાપ્તિથી થતી જે પૂર્ણ તા–સંગ્રહતા, તે યાચના કરીને માગી લાવેલા કંકણ કુંડલ ક ંદારા કડી વિગેરે આભરણા સરખી છે. જેમ માગી લાવેલા ઘરેણાં લાંબા દિવસ રાખી શકાય નહી, મુદ્દત થયે પાછાં આપવા જ પડે. કાઇ શેઠ પેાતાના પુત્રને પરણાવવા વખતે ખીજા ધનાઢ્યને ઘેરથી પુત્રને પહેરાવવા માટે ઘરેણાં અમુક મુદ્દત કરીને માગી લાવે, પછી મુદત પૂરી થાય કે તુરતજ ઉતારીને પાછાં આપવાં પડે, તેવીજ રીતે પાદ્ગલિક વસ્તુની પૂર્ણતાથી ભરેલા જીવને આયુરૂપી મુદત પૂરી થયે તરતજ પૂર્ણતા મૂકીને ચાલ્યું જવું પડે, કાંઇપણ સાથે લઇ જવાય નહી. સજમ નહી ગ્રહણ કરેલા ચક્રવતિઓ તથા વાસુદેવા, પ્રતિવાસુદેવા, રાજા મહારાજાઓ,
