________________
( ૪ )
અ—જે માણસ શાસ્રની આજ્ઞાનુસાર ખાધ કરીને શુદ્ધ માર્ગમાં ખીજા જીવને જોડે છે તેજ તત્ત્વથી ખરી રીતે તેની માતા, તેના પિતા, તેની મ્હેન અને તેજ સુગુરૂ કહેવાય; પરંતુ જે ધર્મમાં વિન્ન કરવાવાળા માતાપિતાર્દિક અથવા ગમે તે હાય તેના સમાન બીજા કોઇ શત્રુ નથી, શાથી જે તે ધર્મમાં વિઘ્ન કરી આ જીવને દુર્ગતિમાં નાખે છે.
વિવેચન—એક અદ્ભૂત આશ્ચર્યની વાત છે જે અનંતકાળથી ભવભ્રમણ કરતાં મહાપુણ્યના ઉદયથી મનુષ્યભવાદિ ઉત્તરાત્તર શુદ્ધ સામગ્રી જીવને મળી, ગુરૂમહારાજના અમૃતસરખી સંસારને છેદન કરનારી દેશના સાંભળી, જીવ પ્રતિધ પામ્યા, સંસારને ત્યાગ કરી પરમેશ્વરી પ્રવૃજ્યા ગ્રહણ કરવા ઉજમાલ થયે, તે સમયની ચારિત્રની શુદ્ધ ભાવનાથી છઠ્ઠા સાતમા ગુણઠાણાના માલીક થયા, તે માર્ગથી હેઠે પછાડી સ`સારમાં ભટકાવનાર માતાપિતાદિકને આ જીવ હિતકારી માને છે; પરંતુ તત્વષ્ટિથી તપાસ કરતાં, શાસ્રકાર તેમને શત્રુસમાન કહે છે તે ખરાખર છે. કારણ જે શત્રુ હાય તે સામા માણસનુ ધન ખાવરાવે કે જી ગમે તે નુકશાન કરે, તેમ આ જીવને ઉચ્ચ કેાટી ઉપર ચડતાં નીચે પછાડ્યો તેણે કેટલું નુકશાન કર્યું ? કેટલું આંતરિક ધન ખાવરાવ્યું ? તે હું ચેતન ! ખરાખર સમજ.
આ કારણથી સાંસારિક સગાં સ્નેહીએની ખાતર રાત દિવસ આર ંભ સમારંભમાં મચ્યા રહેવું અને આત્મહિતની પ્રવૃત્તિ ન કરવી તે ભૂલ ભરેલુ કાર્ય છે. ખરાખર વિચાર કરતાં જણાશે કે આ જીવ ધનપ્રાપ્તિ વિગેરે પાદગલિક વસ્તુઆમાં લલચાઇ જઇ તેની ખાતર જીંદગી પૂરી કરવાનીજ વાતા કરે છે તે અસત્ય છે; સાચી વાત તે તેને ધન ઉપર અનાદિ કાળથી એવી તા મૂછો લાગી છે જે તેની પ્રાપ્તિના અને તેની