________________
(૪૭) मा जाणसि जीव तुमं, पुत्तकलत्ताइ मज्झ सुहहेउ । નિવાં વંધમ, સંસારે સંસરાઈ છે ?
અર્થહે જીવ! આ સંસારમાં એકાંત દુઃખના હેતુ પુત્ર, સ્ત્રી, મિત્રો વિગેરેને તું સુખના હેતુ જાણુશ નહીં. કારણ કે સંસારમાં ભ્રમણ કરતાં જીને એ પુત્ર, સ્ત્રી, મિત્રો વિગેરે સગા સંબંધીઓ જબરજસ્ત કર્મબંધનના કારણ છે, પરંતુ તને સંસારમાંથી છોડાવીને મુક્તિમંદિરમાં પહોંચાડનારાં નથી. કેટલીકવાર આપણે વ્યવહારમાં તપાસીએ છીએ ત્યારે સગાંસંબંધીને નેહ ક્ષણિક માલુમ પડે છે. ધનની ખાતર ભાઈઓને પરસ્પર લડતાં જોયા છે, અને તે એવા તો લડે છે, ફ્લેશ કરે છે કે એકબીજાને પાણી પીવાને પણ સંબંધ રહેતો નથી. માતાપિતાના સ્નેહમાં પણ સ્વાર્થને સ્નેહ કેટલે બધે જોવામાં આવે છે. તેઓ પૈસા કમાવાવાળા પુત્ર અને નહીં કમાવાવાળા પુત્રો તરફ કેટલું અંતર રાખે છે તે જોઈ શકાય છે. આ તે
વ્યવહારમાં આપણે જોયું પરંતુ આત્મહિત કરવાનાં કાર્યમાં તે તેઓ તરફથી ઘણી જ અડચણો ઉભી કરવામાં આવે છે. આત્મસાધન કરનાર પુત્રનો તીરસ્કાર કરવામાં આવે છે અને છેવટે તેને સમજાવી–ફોસલાવીને સંસારમાં ખેંચી લાવવાનો પ્રયત્ન સર્વત્ર જેવામાં આવે છે. તેની સાધ્યદ્રષ્ટિમાં મદદગાર બનવું એ તો સેંકડે નેવું ટકા તે અભાવ રૂપ છે. જો કે કાળરાજા એચિતે ગમે ત્યારે ગરદન પકડે તે વખતે તેને અટકાવવા સમર્થ થતાં નથી. આથી શાસ્ત્રકાર તત્વદષ્ટિથી ધર્મમાં વિગ્ન કરનારને શત્રુભૂત કહે છે. જુઓ:मातापितास्वसृगुरुश्च तत्वाद, प्रबोध्य यो योजति शुद्धमार्गे । न तत्समोरिः क्षिपते भवाब्धौ, यो धर्मविनादिकृतेश्च जीवं ।।
