Book Title: Tattva Nirnayprasad
Author(s): Vallabhvijay
Publisher: Amarchand P Parmar
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
पत्रिंशःस्तम्भः। "॥ स्यान्नास्त्येव सर्वमिति पर्युदासकल्पना विभजनेन द्वि
तीयो भंगः ॥२॥" “॥ स्यादस्त्येव स्यान्नास्त्येवेति क्रमेण सदंशासदंशक
ल्पनाविभजनेन तृतीयो भंगः ॥३॥" “॥ स्यादवक्तव्यमेवेति समसमये विधिनिषेधयोरनिर्वच
नीयकल्पनाविभजनया चतुर्थो भंगः ॥ ४॥" “॥ स्यादस्त्येव स्यादवक्तव्यमेवेति विधिप्राधान्येन युगपद्विधिनिषेधानिर्वचनीयख्यापनाकल्पनाविभजनया पं
चमो भंगः ॥५॥” “॥ स्यान्नास्त्येव स्यादवक्तमेवेति निषेधप्राधान्येन युगपन्नि
षेधविध्यनिर्वचनीयकल्पनाविभजनया षष्ठो भंगः॥६॥" “॥स्यादस्त्येव स्यान्नास्त्येवस्यादवक्तव्यमेवेतिक्रमात् सदं
शासदंशप्राधान्यकल्पनया युगपद्विधिनिषेधानिर्वच
नीयख्यापनाकल्पनाविभजया च सप्तमो भंगः ॥७॥" अथ अर्थसें प्रथमभंग प्रगट करते हैं:-प्रथमभंग विधिकी प्रधानतामें है. 'स्यात् ' ऐसा अनेकांतका द्योतक, अर्थात् अनेकांतका प्रकाशक, अव्यय है. स्यात् इस कहनेकरके कथंचित् किसीप्रकारसें अपने द्रव्य, क्षेत्र, काल, भावरूप चतुष्टयकरके घटादिवस्तु, अस्तिरूपही है; और अन्यवस्तुसंबंधी द्रव्य, क्षेत्र, काल, भाव चतुष्टयरूपकरके घटादिवस्तु, नास्तिरूपही है. तथाहिघट जो है, सो, द्रव्यसें पृथिवीरूपकरके तो है, जलादिरूपकरके नहीं; क्षेत्रसें पाटलिपुत्रके क्षेत्रसें है, कान्यकुब्जके क्षेत्रसे नहीं; कालसें शिशरमतुका बना हुआ है, वसंतऋतुका नहीं; भावसे रक्तरंगसें है, पीतरंगसें नही. ऐसेंही अन्यपदार्थ भी जानने. कथंचित् अर्थात् अपने द्रव्यादिचारोंकी अपेक्षाकरके, विद्यमान होनेसें, कथंचित् अस्तिरुप, घट है, और परद्रव्यादिचारोंकी अपेक्षाकरके,अविद्यमान होनेसें कथंचित् नास्तिरूप, घट है, ऐ.
For Private And Personal

Page Navigation
1 ... 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863