________________
સ્થાવર છવની સિદ્ધિ]
ખાણમાંથી નીકળતે પાર પણ સચેતન છે. ત્યારે તેને ખાણમાંથી બહાર કાઢવાનું હોય છે ત્યારે પૂર્વે તેને વિધિ એ હતું કે-કઈ એક માણસ કુમારીકાને અશ્વઘોડા પર બેસારી, તેનું મુખ ખાણમાં અથવા કુવામાં રહેલ પારાને દેખાડી નાસી જાય, ત્યાં તે પારો એકદમ મૈથુન સંજ્ઞાથી ઊંચે ઊછળીને બહાર આસપાસ ફેલાઈ જાય.
આથી સમજી શકાય કે-આ મૈથુન સંજ્ઞાવાળે પારે સચેતન છે એ વાત સિદ્ધ પણ છે. આ પ્રમાણે પૃથ્વીમાં જીવ છે એ વાત સાબિત થાય છે.
પૃથ્વીકાયામાં આવતા પદાર્થો અને તેના ભેદ–
પૃથ્વીકાયમાં ક્યા કયા પદાર્થો આવે છે ? તેનો ખ્યાલ નીચેની ગાથાઓ પરથી આવી શકશે.
“फलिह-मणिरयण-विद्व म, हिंगुल-हरियाल-महसिल-रसींदा । વળગાડું-ધાડ સેઢી,–ગર–ચરણેયના રા સમય–સૂરિ–૩૩, મણી–પહાબા–ા ગોળા | વિન–છુવી–મૈયા રુ ફાઉં ઝા”
[ વવવવાર પ્રકરણ ] ઉક્ત એ બંને ગાથામાં જણાવેલ પૃથ્વીકાયના ભેદનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે. [[૧] સ્ફટિક—એ આરપાર દેખાય તે પારદર્શક પત્થર છે.
તેમાંથી કારીગરે મૂર્તિઓ અને ગરમા વગેરે બનાવે છે.
