________________
સ્થાવર છતની સિદ્ધિ ]
(૧) વાયુ સ્વયંગાત સ્વભાવવાળે છે. અર્થાત્ કોઈની પ્રેરણા
વિના આમતેમ તે ગમન કરે છે, એ જ તેનું સચેતનપાનું
સિદ્ધ કરે છે. (૨) જેમ કેઈ દેવની સહાયતાથી અથવા અંજનાદિકના
ગથી મનુષ્ય અદશ્ય રહી શકે છે, તેમ વાયુ પણ તેવા પ્રકારની રૂપ પરિણતિને વેગે અદશ્ય રહી શકે છે. આ આવા અદશ્યવાયુની પણ આપણને થતા સ્પર્શ વગેરેથી તેની અસ્તિતા-વિદ્યમાનતા જાણી શકાય છે. ઈત્યાદિ કારણેથી સમજી શકાય છે કે-વાયુમાં પણ છવ છે.
આ રીતે વાયુકાય સ્વયં અસંખ્ય જીના અસંખ્ય શરીરના સમૂહરૂપ છે.
વાયુકાયના અનેક ભેદ– વાયુકાયના અનેક ભેદે નીચેની ગાથા પરથી સમજાશે.
માન–૩ાિં , –મહ–સુદ્ધ-જુન-કાયા ૫ | ઘ–પુ–વાણાયા, મેવા સંજુ વાહ–જાયસ ગા”
[નીવવિચારને ]. ઉક્ત એ ગાથામાં કહેલ વાયુકાયના ભેદનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે. (૧) ઉતભ્રામક-એટલે ઉંચે ભમતે. અર્થાત. જે વાયુ ઊંચે
ચઢતા વાય . આ ઉદ્ભ્રામક વાયુ ઘાસ વગેરેના તણખલાને ઊંચે ભમાવે છે, અને પિતાના ચક્રાવામાં સંડોવે છે, સંવર્તક વાયુ તરીકે પણ જે બીજું નામ પ્રસિદ્ધ છે.