________________
સ્થાવર છવની સિદ્ધિ ]
: ૨૭
પણ પ્રાણ રહેતા નથી. એ દષ્ટિએ તેનું મરણ કહેવાય છે. આત્મા તે અમર છે. કોઈપણ દિવસ એ મૃત્યુ પામતે નથી.
આપણે પૃથ્વીકાયના તરફ દૃષ્ટિ કરીશું તે જણાશે કે પૃથ્વીકાયના છાની કેટલી બધી હિંસા થાય છે. તેને લઈને તે અને ઘણું જ દુઃખ ભોગવવાં પડે છે. હળાદિ દ્વારા ખેતી કરવાથી, ખાણ ખેદવાથી, જળાદિકના પ્રવાહથી, શસ્ત્રો વિગેરેના ઉપગથી, અગ્નિથી, તડકા વિગેરેથી એમ અનેક પ્રકારે પૃથ્વીકાયના છાની હિંસા નિરંતર થયા જ કરે છે.
મહેલ, બંગલો કે મુકામ આદિ બનાવવા સમરાવવા વિગેરે અનેક કાર્યોમાં સચિત્ત પૃથ્વીકાયને ઉપગ થાય છે. તેમાં પૃથ્વીકાયના જીવની પણ પારાવાર હિંસા થાય છે, એટલું જ, નહીં પણ તે જેની સાથે વેરભાવ બંધાય છે. માટે જેમ બને તેમ પૃથ્વીકાયની હિંસા ઓછી થાય એ રીતે સીએ વર્તવું જોઈએ.
પૃથ્વીકાયની સંપૂર્ણ અંહિસા-દયા તે સંસારત્યાગી અને પંચમહાવ્રતધારી એવા સાધુ-સાધ્વીઓ જ પાળી શકે છે. ભલેને સંસારી જીવે, સંપૂર્ણ અહિંસા-દયા ન જ પાળી શકતા હોય તે પણ સર્વ કાર્યમાં જયણ-ઉપગ રાખી જેમ બને તેમ ઓછામાં ઓછી હિંસાની પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ. સંસારવતી સર્વ ભાઈ-બહેનેએ પૃથ્વી કાયના જીવોની હિંસાથી બચવા માટે અહર્નિશ સતત પ્રયત્ન કરવો જોઈએ, અને જયણાપૂર્વક ઉપગ રાખવું જોઈએ.
(૨) પાણીમાં ઇવસિદ્ધિ અપકાય એટલે પાણીના છે આપણે જ્યાં સચિત જળ
